عملیات شهید چمران

به گزارش مجاهدت از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، ساعت چهار و ۱۵ دقیقه بامداد روز ۵ مرداد ۱۳۶۰، عملیاتی با نام «شهید چمران» در شمال غرب اهواز در محور حمیدیه، حدفاصل جاده حمیدیه – سوسنگرد تا رودخانه کرخه کور، در زمینی با وسعت بالغ‌ بر ۵۰ کیلومتر، اجرا شد که به آزادسازی ۳۵ کیلومتر از این منطقه انجامید.

در شمال رودخانه کرخه کور منطقه‌ای به عرض شش الی هفت کیلومتر و به عمق هفت الی هشت کیلومتر در اشغال دشمن قرار داشت که دو سمت شرقی و غربی آن آب‌گرفتگی بود.

تصرف این منطقه برای ارتش عراق دو امتیاز داشت: اول، تهدید جاده حمیدیه – سوسنگرد؛ دوم، جلوگیری از دسترسی نیرو‌های ایرانی به رودخانه کرخه کور که از بین رفتن این امتیاز، نیرو‌های عراقی را در منطقه اهواز به‌ شدت تهدید می‌کرد.

با توجه به آب‌ گرفتگی دو طرف، جبهه وضعیت پدافندی خوبی برای عراقی‌ها داشت، آن‌ها با ایجاد یک خاکریز نیم‌دایره‌ای عمود بر کرخه کور و استفاده از میدان‌های وسیع مین ضدنفر، ضد خودرو و ضدتانک و یک ابتکار جدید؛ یعنی بهره‌گیری از سه ردیف سیم‌ خاردار در جلو مواضع، جبهه مستحکمی را برای خودشان فراهم کرده بودند.

بر اساس طرحی که باهدف عقب راندن نیرو‌های عراقی از این منطقه، دور کردن تهدید از جاده حمیدیه – سوسنگرد و رسیدن به رودخانه کرخه کور آماده شده بود، عملیات در دو مرحله اجرا شد:

مرحله اول عملیات اخذ تماس بود که با اجرای آن، نیرو‌های خودی که از مدت‌ها قبل کانال‌هایی عمود بر خط دشمن حفر کرده بودند، تا ۶۰۰ متری نیرو‌های عراقی پیش رفتند.

مرحله دوم عملیات که تک هماهنگ شده بود، ساعت چهار و ۱۵ دقیقه بامداد با اجرای آتش تهیه به مدت ۳۰ دقیقه آغاز شد. سپس نیرو‌های پیاده شامل نیرو‌های بسیج و سپاه پاسداران و ارتش که درون کانال‌های محور شمالی و نیرو‌های ستاد جنگ‌های نامنظم و ارتش که در پشت خاکریز محور طراح با پشتیبانی نیرو‌ها و امکانات زرهی تیپ ۲ لشکر ۱۶ زرهی قزوین در فاصله ۳۰۰ تا ۸۰۰ متری دشمن مستقرشده و منتظر دستور حمله بودند، از دو محور حرکت خود را آغاز کردند.

ساعت چهار و ۵۰ دقیقه نیرو‌های پیاده به خاکریز دشمن رسیدند و پس از ۱۰ دقیقه، خاکریز دوم دشمن نیز که حدود ۴۰۰ متر با خاکریز اول فاصله داشت- سقوط کرد و به‌ تدریج سلاح‌های ضدتانک مانند موشک تاو و تفنگ ۱۰۶ میلی‌متری وارد منطقه شدند و واحد‌های زرهی توانستند؛ پشت خط مقدم دشمن موضع بگیرند.

تا ساعت شش نیرو‌های پیاده موفق شدند سه کیلومتر در مواضع دشمن پیشروی کنند؛ البته بسیاری از نیرو‌های عراقی از منطقه گریختند.

عقب‌نشینی واحد‌های پیاده و زرهی عراق تا جنوب کرخه کور ادامه یافت. ساعت شش و ۳۰ دقیقه نیرو‌های پیاده به کرخه کور رسیدند. عراق در حدود سه کیلومتری شمال کرخه کور، خاکریز شرقی- غربی وسیعی را به طول پنج کیلومتر احداث کرده بود که برای نیرو‌های خودی بسیار مفید واقع شد و از آن به‌عنوان یک خط پدافندی محکم بهره بردند.

ارتش عراق که نتوانسته بود در برابر نیرو‌های خودی مقاومت چندانی کند، پس از سازمان‌دهی نیروهایش که از معرکه گریخته بودند، تا بعدازظهر نیز موفق به انجام دادن اقدامی جدی و مؤثر نشد، اما هنگام عصر، با استفاده از نیرو‌های پیاده و ۱۰ دستگاه تانک، اقدام به پاتک کرد که نیرو‌های پیاده خودی، اجازه عبور تانک‌ها را به آنان ندادند.

عراق در این منطقه بین ۸۰۰ تا هزار نفر نیرو مستقر کرده بود که حدود ۱۵ درصد آنان، کشته، زخمی و یا اسیر شدند.

منبع:

ایزدی، یدالله، شکستن محاصره آبادان: روزشمار جنگ ایران و عراق، تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ اول، ۱۳۹۶، صفحات ۱۱۳، ۱۱۴، ۱۱۵.

انتهای پیام/ 118