فراموشی

به گزارش مجاهدت از مشرق، نتایج تحقیقی در سال ۲۰۱۹ روی نزدیک به ۲۰۰ هزار بزرگسال نشان داد کسانی که سبک زندگی سالم‌تری داشتند، طی هشت سال کمتر به زوال عقل مبتلا شدند؛ حتی اگر از نظر ژنتیکی در معرض خطر زوال عقل قرار داشته باشند. یک تحقیق در سال ۲۰۲۰ نیز به نتیجه مشابهی رسید. با این حال فراتر از عادات کلی سالم، فعالیت‌های خاص برای تقویت قدرت مغز و پیشگیری از زوال شناختی یعنی تمرینات مغز در ذیل معرفی شدند.

آیا تمرینات مغز جواب می‌دهد؟ شاید اما پیچیده است.

دکتر زالدی اس. تان، مدیر برنامه حافظه و پیری سیستم سلامت، می‌گوید: حافظه یک موضوع نیست بلکه ترکیبی از مسائل مختلف است؛ بنابراین وقتی در مورد ورزش یا تمرینات حافظه صحبت می‌کنیم، تصور می‌کنم بستگی به نوع حافظه‌ای دارد که به آن اشاره می‌کنیم. رفتن به خواربارفروشی را در نظر بگیرید؛ یادآوری آنچه قصد خرید آن را داشتید، بدون داشتن فهرستی که به آن نگاهی بیندازید، مستلزم توانایی یادآوری چیزهاست. به‌ خاطر سپردن چیدمان فروشگاه و یافتن مکان چیزها نیاز به حافظه بصری/فضایی بیشتری دارد. برخورد با همسالان دوران دبستان، به یاد آوردن نحوه آشنایی شما و انجام مکالمه، نیازمند سرعت پردازش سریع در کنار یادآوری است.

داگلاس شار، مدیر بخش اعصاب شناختی مرکز پزشکی اوهایو وکسنر آمریکا، اظهار کرد: افزایش این ارتباطات سیناپسی (افزایش این نواحی از ارتباطات در مغز) ممکن است به حفظ مغز کمک کند. اگر در آینده با مشکلات ناگواری مواجه شوید که بر مغز تاثیر می‌گذارد، مانند سکته مغزی یا شرایط زوال عقل، از پیش مغز خود را حفظ کرده‌اید.

تمرینات مغزی مفید برای حافظه در خانه

بهترین شانس شما انواع مختلفی از چیزهایی است که مغز شما را به روش‌های مختلف تمرین می‌دهند. دکتر شار معتقد است که تنوع عالی است. به‌ طور معمول هر چه بیشتر با مغز خود کار کنید، بهتر است. در اینجا فهرستی از تمرینات برای مغز شماست که می‌تواند به شما در شروع کار کمک کند، آمده است:

ورزش کنید

به‌ نظر می‌رسد یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای شناخت بهتر انجام دهید، ورزش بدنی است که باعث افزایش جریان خون به مغز می‌شود. خطر سکته مغزی، فشار خون بالا و دیابت (سه عامل خطر برای ایجاد مشکلات حافظه) را کاهش می‌دهد و به گفته دکتر تان اکسیداسیون التهابی را نزولی می‌کند (که در زوال عقل نیز نقش دارد).

در واقع یک تحقیق در سال ۲۰۲۳ روی ۱۳۰۰ زن ۶۵ ساله و بالاتر نشان داد که به ازاء هر ۳۱ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید فرد در هر روز ۲۱ درصد کمتر خطر ابتلا به زوال عقل وجود داشت. در همین حال یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۲ به این نتیجه رسید کسانی که به‌ طور منظم در پیاده‌روی، دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری، یوگا، ورزش و تمرین با دستگاه‌های ورزشی شرکت می‌کنند، ۱۷ درصد کمتر از افرادی که این کار را انجام نمی‌دهند، در معرض ابتلا به زوال عقل قرار دارند.

بازی ورزشی کنید

اگر می‌خواهید فواید ورزش را به سطح جدیدی برسانید، ورزشی را در نظر بگیرید که شما را ملزم به بازی با افراد دیگر می‌کند. علاوه بر تمرین بدنی، نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش از شما می‌خواهد که سریع تصمیم بگیرید و مشکلات را حل کنید (هم‌تیمی من کجاست؟ آیا باید سریعتر بدوم؟ کدام بازی راهبردی ممکن است در حال حاضر بهتر عمل کند؟) و به شما این فرصت را می‌دهد که با دیگران معاشرت کنید.

دکتر شار خاطرنشان کرد: کل مغز در واقع خوب کار می‌کند و این یک فعالیت عالی برای کل مغز است.

معاشرت کنید

به‌ طور جدی دور هم بودن با افراد دیگر برای مغز شما بسیار مفید است.

شار توضیح می‌دهد: شما باید از چشمان خود برای دیدن قیافه‌ها و ارتباطات غیرکلامی آنان استفاده کنید. شما چیزها را از این طریق انتخاب و قضاوت می‌کنید. آنان داستانی را تعریف می‌کنند؛ شما در حال یادآوری خاطرات هستید و فکر می‌کنید اوه، در رابطه با آن موضوع، من یک داستان عالی برای گفتن دارم و سپس شما داستان خود را به اشتراک می‌گذارید.

با این کار در موقعیتی به‌ نام گفتمان درگیر می‌شوید. شما از زبان خود، از بینایی خود و از شنوایی خود استفاده می‌کنید. تمام این بخش‌های مغز درگیر و یکپارچه شده‌اند. اگر نمی‌توانید حضوری کسی را ملاقات کنید، تلفن را بردارید و با وی تماس بگیرید؛ با این کار مغز هر دوی شما کمی تقویت می‌شود.

کمی ریاضی کار کنید

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد دفعه بعد که برنامه ماشین‌حساب را روی تلفن خود باز می‌کنید، ممکن است بخواهید برای یک ثانیه مکث کنید و تصمیم بگیرید که آیا مساله ریاضی چیزی است که می‌توانید بدون فناوری آن را حل کنید یا خیر. نتایج تحقیقی نشان داده سالمندانی که به‌ مدت ۶ ماه هر روز به مسائل ریاضی و خواندن می‌پردازند، سرعت پردازش و عملکرد اجرایی را افزایش می‌دهند.

زبان جدید یاد بگیرید

دانستن ۲ زبان به شما امکان برقراری ارتباط با افرادی می‌دهد که ممکن است پیش از این با آنان ارتباط برقرار نکرده‌اید؛ سفر را آسان‌تر و از سلامت مغز پشتیبانی می‌کند. یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۰ نشان داد افرادی که دوزبانه هستند، در سنین بالاتری نسبت به کسانی که فقط به یک زبان صحبت می‌کنند، دچار زوال عقل می‌شوند.

منبع : همشهری آنلاین

به گزارش مجاهدت از مشرق،‌ تجربه فراموش کردن وسایل یا حتی کارهای مهم در طول روز، برای همه ما آشناست .این تجربه که نتیجه کاهش حافظه می باشد تبدیل به یک مشکل همه گیر شده است و دیگر نمی توان به طور یقین تغییرات حافظه و روند فراموشی را مخصوص افراد سالمند و میانسال است بلکه جوانان و حتی کودکان هم گاهی دچار مشکل کاهش حافظه می شوند.

بسیاری از این نوع فراموشی ها جدی نیستند. کمبود خواب، برخی داروها، حتی استرس می توانند باعث ضربه کوتاه مدت به حافظه شوند. ولی خوشبختان مغز انعطاف پذیر است و این شرایط را تغییر و بهبود می بخشد.مداخلات ساده و قدرتمند می تواند برخی علل تعجب آور کاهش سطح حافظه را رفع کند.

نشانه از دست رفتن موقتی حافظه 

فراموش کردن نام و یا چهره افراد

فراموش کردن مکالمات 

کج خلقی

گیر افتادن یا گم شدن در وسط کار

گیجی و رخوت ذهنی کلی که بر روی توجه و توانایی شما برای به یاد آوردن وقایع تاثیر می گذارد.

خواندن یک متن چاپی و اینکه قادر به یادآوری محتوای آن نباشد

علایم از دست رفتن حافظه موقت چگونه رخ می دهد؟

گاه گاهی: آن ها به ندرت اتفاق می افتند ولی اتفاق می افتد.

اتفاقی : گاهی اوقات اما بصورت یک دوره یک ماهه و یا هفتگی

خفیف تا متوسط : آن ها به طور مداوم با نشانه های خفیف تا متوسط در روز اتفاق می افتند.

شدید و مداوم : علائم بیشتر اوقات با تاثیر قابل توجه در روز رخ می دهند.

علل از دست رفتن موقتی حافظه

۱ – عفونت :

چه سرماخوردگی یا عفونت دستگاه ادراری باشد، عفونت می تواند بر عملکرد حافظه شما تاثیر بگذارد.

۲ – تغییرات هورمون :

تیروئید کم کار ممکن است به کاهش حالت، انرژی و برانگیختگی ذهنی کمک کند که می تواند به توانایی کم تر برای یادآوری اطلاعات بیافزاید.

غده تیروئید کم کارمی تواند منجر به فراموشی و مشکلات فکری دیگر شود.

۳ – آسیب :

ضربات کوچک (گذرا )و ضربه مغزی متوسط  می تواند به طور موقت بر سلامت حافظه تاثیر بگذارد.

ضربات روحی می تواند بسیار موقتی باشد و تغییرات در سلامتی حافظه را می توان در کوتاه مدت تا کمی بیشتر احساس کرد.

از دست دادن موقتی حافظه 

درمان برای از دست دادن موقتی حافظه بستگی به عواملی دارد که باعث آن شده اند.

فهرستی از عوامل تهیه کنید که ممکن است به سلامتی مغز و عملکرد حافظه تاثیر بگذارد مساله ای که می بینیم اغلب اتفاق می افتد این است که مردم در حال درمان تغییرات سلامتی حافظه به عنوان یک مساله جدی زندگی نیستند. اگر عملکرد ما تغییر کند، می تواند پیامدهای بسیار واقعی برای استقلال ، کیفیت زندگی، توانایی کار کردن و بهبود کمبود حافظه موقت باشد و می تواند به تحریک شما در عمل کمک کند. 

تیروئید ناکارآمد:

اگرچه تیروئید نقش خاصی در مغز ندارد اما از دست دادن حافظه با متوقف شدن کارکرد طبیعی تیروئید اتفاق می افتد. این غده پروانه ای شکل تقریبا حاکم بر تمام فرایندهای متابولیک بدن شما است. اگر مشکلاتی در سطح حافظه خود دارید، یک آزمایش ساده تیروئید می تواند تغیین کند که تیروئید شما کم کار است یا پرکار.

گر گرفتگی:

گرگرفتگی بخصوص در دوران یائسگی علاوه بر افسردگی، خستگی، بی حوصلگی و افزایش تحریک پذیری، با کاهش سطح حافظه و سطح کارایی فرد همراه است. خبر خوب این است که این عارضه یائسگی به هیچ وجه به مغز آسیب نمی زند و بعد از فروکش کردن آن حافظه بهبود می یابد. بی خوابی و آپنه خواب دوران یائسگی کاهش سطح حافظه در این دوران را به دنبال دارد.

کمبود خواب:

افراد مبتلا به اختلالات محرومیت از خواب دچار خستگی در طول روز، اختلال در توجه، و کاهش سطح حافظه هستند. توصیه استاندارد بر هشت ساعت خواب شبانه روزی متمرکز است. اما این میزان خواب شاید برای همه کافی نباشد. اگر شما هنگام بیدار شدن از خواب همیشه خسته هستید، و در طول روز خواب ناخواسته دارید، ممکن است به بیشتر از ۸ ساعت خواب شبانه روزی نیازمند باشید.

داروهای تجویزی:

بسیاری از داروهای تجویزی شما را فراموشکار می کند. زاناکس، والیوم، و داروهای ضد افسردگی دارای این اثرات هستند. داروهای قلبی مانند استاتین ها و مسدودکننده های بتا، مسکن های مخدر، و حتی آنتی هیستامین هایی مانند بنادریل اثرات مشابه دارند. اگر فکر می کنید با مصرف این داروها دچار فراموشی موقت می شوید حتما با پزشک خود مشورت کنید.

اضطراب و افسردگی:

شواهد قوی نشان می دهد که اضطراب، افسردگی، و بیماری های دو قطبی مدارهای عصبی درگیر در توسعه و بازیابی خاطرات را مختل می کند. افسردگی شدید اغلب به همراه از دست دادن حافظه است. در مدت زمان طولانی استرس روزمره باعث افزایش سطح کورتیزول در مغز می شود که همین امر از دست دادن سیناپس در سلول های مغزی را به همراه دارد که نتیجه آن ایجاد اشکال در بازیابی خاطرات است. خبر خوب این است که از دست دادن حافظه ناشی از اختلالات خلقی برگشت پذیر است و آن هم با بهبود خلق و خو.

 کم آبی :

مهم ترین عامل​ از دست دادن حافظه است. پس برای پیشگیری از ضعف حافظه به مقدار کافی مایعات بنوشید.

کمبود ویتامین ب ۱۲:

گیاهخواران در معرض خطر بالاتری از این کمبود هستند. ویتامین ب ۱۲ در غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ، تخم مرغ، فراورده های لبنی و … موجود است. علاوه بر خستگی، از دست دادن اشتها، یبوست، از دست دادن وزن و …کمبود این ویتامین می تواند منجر به مشکلات حافظه شود. اگر شما گیاه خوار هستید از نظر کمبود ویتامین ب ۱۲ باید حتما تحت آزمایش قرار بگیرید. مکمل های ویتامین ب ۱۲ شاید مورد نیاز باشند. زنان باردار، سالمندان، افراد کم خون، مبتلایان به اختلالات گوارشی مانند سلیاک و بیماری کرون به این مکمل نیاز دارند.

رژیم غذایی پرچرب:

این رژیم تنها برای قلب مضر نیست بلکه عوارضی نیز روی حافظه دارد. مطالعات نشان می دهد که رژیم غذایی حاوی چربی، شکر و غذاهای فرآوری شده، به مرور زمان مغز را فرسوده می کنند. مصرف شکر به اندازه ای در کاهش حافظه و قابلیت تفکر موثر است که محققان آلزایمر را دیابت نوع ۳نامیده اند که مستقیما با نوع تغذیه مرتبط است. بهترین رژیم برای محافظت از مغز، رژیم مدیترانه ای، شامل چربی های مفید، میوه، سبزیجات، آجیل و ماهی است.

سیگار کشیدن:

سیگار فرایند حافظه را با اختلال در جریان خون مغز دچار مشکل می کند. کسانی که سیگار می کشند نسبت به دیگران با افزایش سن دچار کاهش سریع تر عملکرد مغز می شوند. علاوه بر این سیگار تجمع پروتئین غیر طبیعی می شود که توانایی مغز را برای پردازش و انتقال اطلاعات مختل می کند. پس اگر می خواهید آسیبی به حافظه خود نرسانید، سیگار را همین حالا کنار بگذارید.

میکروب ها:

افرادی که در معرض برخی میکروب ها مانند هرپس سیمپلکس نوع ۱ یا همان ویروس تبخال هستند، با احتمال بیشتری دچار مشکل حافظه می شوند. اگرچه هیچ واکسنی برای ویروس تبخال وجود ندارد، واکسیناسیون دوران کودکی در برابر دیگر ویروس ها می تواند به جلوگیری از مشکلات بعدی در زندگی کمک کند. علاوه بر این ورزش منظم فرد را از قرار گرفتن در معرض عفونت های مکرر دور می کند.

سکته مغزی خاموش :

فراموشی و مشکلات خفیف حافظه ممکن است به مرور زمان و پس از سکته های خاموشی که رگ های خونی کوچک تر را مسدود می کنند، اتفاق بیفتد. مشکلات حافظه خفیف نیز از نشانه های دیگر سکته مغزی خاموش هستند که عروق خونی کوچکتر را تحت تاثیر قرار می دهد. این تغییرات در عملکرد مغز از سیر خفیف تا شدید متغیر هستند و اختلال شناختی عروقی نامیده می شوند. مغز نسبت به انسداد جریان خون و یا محرومیت از اکسیژن و مواد مغذی حساس و آسیب پذیر است. علاوه بر این افراد با کاهش میزان حافظه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی هستند.

داروهایی که ممکن است منجر به زوال عقل شوند چیست؟

داروهای آلرژی: کاربینوکسامین، کلروفنیرامین ، کلماستین، دیفن هیدرامین ، هیدروکسیزین، پرومتازین، سیپروهپتادین 

داروهای ضددرد: کلوزاپین ، اولانزاپین، پرفنازین ، کوتیاپین ، تیوریدازین، تری فلوپرازین ، لوکساپین، مولیندون ، پیموزید

داروهای بی اختیاری: داریفناسین، فلاوکسات، اکسی بوتینین ، تولتریدون ،

داروهای تهوع :  دیمن هیدرینات، دیفن هیدرامین، مکل زین، پرومتازین، اسکوپولامین

تسکین ماهیچه: سیکلوبنزاپرین، دی سیکلومین، اورفنادرین 

دارویهای ضد درد:مپریدین

داروی پارکینسون : بنزروپین ، پروسیکلیدین، تری هگزیفنیدیل، آمانتادین

داروهای حمله ناگهانی: کاربامازپین، اکس کاربازپین 

منبع:ایسکانیوز