فرهنگ جبهه

گروه ساجد دفاع‌پرس: زندگی در جبهه‌ها صفایی خاص و آداب و رسومی برگرفته از فضای جنگی آمیخته با فرهنگ ایرانی اسلامی ما داشت؛ بنابراین در چنین فضایی بود که فرهنگ دفاع مقدس شکل گرفت؛ فرهنگی ارزشمند که بسیاری از مؤلفه‌های آن، بعد از پایان جنگ تحمیلی هشت‌ساله نیز ماندگار شد.

نامه‌نگاری در جبهه‌ها نیز آداب و رسوم خاصی داشت که چگونگی آن در کتاب «فرهنگ جبهه» چنین روایت شده هست: آغاز و انجام نامه‌ها هم در جبهه روش مربوط به خود را داشت؛ اما با همه‌ اختلاف سبک و سیاق‌ها، چند صورت رایج‌تر بود. بعضی نامه‌ خود را این‌طور شروع می‌کردند؛ اول یک صلوات ختم کن، بعد نامه را بخوان. با فواصل و بخش‌های مختلف نامه را با صلوات نشان می‌دادند و با فرستادن صلوات از یک موضوع، سراغ موضوعی دیگر می‌رفتند. عده‌ای هم با جملات و عبارات ادبی، چون تحمیدیه گلستان سعدی شروع می‌کردند: «منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قرب هست و به شکر اندرش مزید نعمت، هر نفسی که فرو می‌رود ممد حیات هست و چون بر می‌آید…»

استفاده از آیات و روایات مربوط به جبهه و جهاد با اشاره‌ مستقیم و غیرمستقیم هم در نامه‌نویسی رایج بود؛ آیاتی نظیر «وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ…»، «وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا…» و روایاتی چون «المَوتُ أولی مِن رُكوبِ العاری»، «فَالْمَوْتُ فِي حَيَاتِكُمْ مَقْهُورِينَ وَ الْحَيَاةُ فِي مَوْتِكُمْ قَاهِرِينَ»، «اوج مسلمانی جهاد در راه خداست» «جهاد دری هست از در‌های بهشت» و جمله‌هایی از این قبیل. در دعا‌های غیر از عبارات همگانی «با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی» یا «خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگه دار» که بیشتر در انتهای نامه استفاده می‌شد، می‌توان از این عبارت یاد کرد: «خدایا حزب‌الله را که با سوگند به ثارالله در لشکر روح‌الله برای بقای حکومت بقیة‌الله می‌جنگد، پیروز کن». گاهی سخن را با قطعاتی از وصیت‌نامه‌ شهیدی و یا پیام فرمانده‌ای شروع می‌کردند، نظیر: «صداقت تنها در سینه‌ای نهفته هست که با ترکش و خون به هم آمیخته باشد» که بخشی از پیام حاج مرتضی قربانی فرمانده لشکر ۲۵ کربلا بود.

انتهای پیام/ ۱۱۳

گروه ساجد دفاع‌پرس: زندگی در جبهه‌ها صفایی خاص و آداب و رسومی برگرفته از فضای جنگی آمیخته با فرهنگ ایرانی اسلامی ما داشت؛ بنابراین در چنین فضایی بود که فرهنگ دفاع مقدس شکل گرفت؛ فرهنگی ارزشمند که بسیاری از مؤلفه‌های آن، بعد از پایان جنگ تحمیلی هشت‌ساله نیز ماندگار شد.

خواندن دسته‌جمعی آیةالکرسی برای بیمه کردن خود با پوشش حفاظتی حق تعالی، یکی از آداب و رسوم رزمندگان بود که چگونگی آن در کتاب «فرهنگ جبهه» چنین روایت شده هست: «موقع جابه‌جایی یا رفتن به عملیات و مرخصی رفتن دسته‌جمعی به شهر و بازگشتن به جبهه برای شرکت مجدد در عملیات، همه با هم آیة‌الکرسی می‌خواندند و خود را با پوشش حفاظتی حق تعالی بیمه می‌کردند. در بعضی از واحد‌ها به جای آن، پنج مرتبه سوره توحید را می‌خواندند».

انتهای پیام/ ۱۱۳

گروه ساجد دفاع‌پرس: زندگی در جبهه‌ها صفایی خاص و آداب و رسومی برگرفته از فضای جنگی آمیخته با فرهنگ ایرانی اسلامی ما داشت؛ بنابراین در چنین فضایی بود که فرهنگ دفاع مقدس شکل گرفت؛ فرهنگی ارزشمند که بسیاری از مؤلفه‌های آن، بعد از پایان جنگ تحمیلی هشت‌ساله نیز ماندگار شد.

آداب سفره

«آداب سفره» یکی از آداب و رسوم رزمندگان در جبهه‌ها بود که چگونگی آن در کتاب «فرهنگ جبهه» چنین تشریح شده هست: آن‌چه از آداب سفره و غذا خوردن و آشامیدن جزو سیره‌ معصومان (ع) هست و امروز به بخشی از آن بهداشت تغذیه می‌گویند، در جبهه نیز بسیار رعایت می‌شد. از لقمه‌ کوچک گرفتن و خوب جویدن غذا و خوراک و نوشیدنی داغ ننوشیدن تا ندمیدن نَفَس بر آب و مزمزه کردن و به سه نوبت آشامیدن آن؛ از شروع کردن طعام به نام خدا و شکر نعمت او گفتن در هر لقمه، تا شستن دست قبل و بعد از غذا؛ از ابتدا و انتهای طعام به نمک کردن، تا نخوردن سیر و پیاز مخصوصاً شب‌ها؛ از سخن نگفتن [۱] هنگام غذا خوردن، تا پر نکردن معده از غذا و به همین ترتیب سایر آداب و سنن، مثل حرف نزدن موقع غذا خوردن و جریمه شهرداری آن روز قرار دادن برای فرد خاطی.

[۱]: در بعضی یگان‌ها رسم بود که کاسه‌ای سر سفره قرار می‌دادند و هر کس به ازای حرفی که موقع خوردن غذا پیش می‌کشید، باید مبلغی در آن ظرف می‌انداخت؛ البته صلوات هم گاهی جای پول را می‌گرفت.

منبع: کتاب فرهنگ جبهه

انتهای پیام/ ۱۱۳

گروه ساجد دفاع‌پرس: جنگ تحمیلی هشت‌ساله علیه ایران، عرصه یک جنگ نامتقارنی بود که یک‌طرف آن رزمندگان ایرانی و در طرف دیگر آن، ارتش تا به‌دندان مسلحی بود که توسط قدرت‌ها پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می‌شد؛ ضمن این‌که تحریم‌ها و فشارهای مالی، مانع از تأمین تسلیحات، قطعات و اقلام مورد نیاز جنگ می‌شد؛ بنابراین رزمندگان گاهاً برای مقابله با دشمن، از روش‌های ابداعی و درعین‌حال ساده استفاده می‌کردند.

غنیمت از شیطان!

کمین زدن به دشمن در جاده‌های باریک دره شیطان و غنیمت گرفتن تانک‌های آن، یکی از طرح‌های ابداعی رزمندگان در جبهه‌ها بود که چگونگی آن در کتاب «فرهنگ جبهه» چنین روایت شده هست: «در عملیات مرصاد که عراقی‌ها تا قسمت چهل زرهی جلو آمده بودند، یک سرهنگ و ۱۰ سرباز داوطلب شدند تا جلوی دشمن را بگیرند. این عده در قسمت تنگه شیطان که دره‌های عمیقی دارد، با چند آر. پی. جی. موضع گرفتند و مخفی شدند. وقتی تانک‌های عراقی به اندازه‌ی کافی به آنها نزدیک شدند، با آر. پی. جی به آن‌ها حمله کرده‌اند؛ بنابراین دشمن عقب‌نشینی کرد؛ ولی، چون جاده خیلی تنگ بود، نمی‌توانستند تانک‌ها را عقب ببرند. در نتیجه چند تانک به دره سقوط کرد و صدای انفجار مکرر آن‌ها رعب بیشتری در دل دشمن ایجاد کرد. تعدادی از نیرو‌های بعثی به سرعت از تانک‌ها پیاده شدند و فرار کردند. رزمندگان آن تانک‌ها را به غنیمت گرفتند و به عقبه منتقل کردند».

انتهای پیام/ ۱۱۳

گروه ساجد دفاع‌پرس: جنگ تحمیلی هشت‌ساله علیه ایران، عرصه یک جنگ نامتقارنی بود که یک‌طرف آن رزمندگان ایرانی و در طرف دیگر آن، ارتش تا به‌دندان مسلحی بود که توسط قدرت‌ها پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می‌شد؛ ضمن این‌که تحریم‌ها و فشارهای مالی، مانع از تأمین تسلیحات، قطعات و اقلام مورد نیاز جنگ می‌شد؛ بنابراین رزمندگان گاهاً برای مقابله با دشمن، از روش‌های ابداعی و درعین‌حال ساده استفاده می‌کردند.

توپخانه چوبی!

فراری دادن هلی‌کوپترها و هواپیماهای شناسایی دشمن با ساخت توپخانه چوبی، یکی از ابداعات و ابتکارات رزمندگان اسلام در جبهه‌ها بود که چگونگی آن در کتاب «فرهنگ جبهه» چنین روایت شده هست: «بچه‌ها دو قطعه چوب بلند را به‌صورت توپ جنگی در نقطه‌ای قرار می‌دادند و اطرافش را استتار می‌کردند. این مجموعه از دور مثل سنگر توپخانه به نظر می‌رسید، در حدی که هلی‌کوپترها و هواپیماهای شناسایی دشمن، از ترس به این سنگر نزدیک نمی‌شدند».

انتهای پیام/ ۱۱۳