به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، اکنون در هفته سلامت مردان قرار داریم.هفته ای که به صورت رسمی و منسجم تر به موضوع مهم سلامت مردان و مخاطرات آن پرداخته شده و سعی می‌شود هشدارها و توصیه‌های لازم برای تامین سلامت مردان بیشتر یادآوری و گوشزد شود.
مردان به دلیل جایگاه متفاوت سرشتی، اقلیمی و شرایط حرفه‌ای و بهداشتی متفاوت، در معرض امراض و بیماری‌های مختلفی هستند. در تهران حدود ۶۰ درصد موارد ابتلا به کرونا و حدود ۷۰ درصد از مرگ و میرهای ناشی از کرونا مربوط به مردان است.
در سالهای اخیر مطالعات متعدد حاکی از این بوده است که مردان در جوامع توسعه یافته صنعتی و سایر جوامع در حال پیشرفت و از جمله در کشور ما به دلیل نوع آسیب پذیری در فعالیت‌های بیرون از منزل، در معرض آسیب بیشتری قرار دارند.
حجم بالای درگیری آقایان در زندگی روزمره و اینکه مردان نقش اصلی را برای تدارک اقتصادی خانواده بر عهده دارند، موجب آن شده که با یک غفلت عمومی با سلامت خود رو به رو باشند و به همین دلیل بسیاری از مردان در صورت ابتلا به بیماری‌های مزمن و کاهنده توانایی‌های عمومی معمولا دیر به پزشک مراجعه می‌کنند.
مراجعه دیرهنگام مردان به پزشک عامل شدت یافتن بیماری‌هاست و آثار به خطر افتادن سلامت مردان تنها بحث زیان‌ها و خسران‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیست، بلکه می‌تواند آثار متعددی را در توسعه کشورها ایفا کند.
در کشور ما مردان به دلایل متفاوتی علاوه بر جنبه‌های افتراقی بیولوژیک در برنامه‌های مختلف سلامت آسیب پذیری‌های متفاوتی دارند. مردان در مقایسه با زنان ایرانی بین پنج تا ۱۰ برابر در صحنه‌های ترافیکی و حوادث شهری آسیب پذیرتر هستند.
در بحث بیماری‌هایی همچون بیماری اسکیزوفرنی و افسردگی‌های مزمن طولانی مدت، بیماری‌های شغلی، سرطان‌ها و بیماری‌هایی از این قبیل در مردان شیوع بالاتری دارد.
مردان به دلیل درگیری‌های مختلف استرسی که در محیط های شغلی و اجتماعی تجربه می‌کنند بیشتر از زنان آثار زیان بار استرس را در ابعاد روانی متحمل می‌شوند.
بیماری‌هایی مانند آسم، بیماری‌های انسدادی ریوی، بیماری‌های قلبی و عروقی، مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، حوادث ناشی از فشار خون بالا، دیابت‌های مزمن در مردان بیشتر از زنان است.
پیش بینی می‌شود که بالغ بر ۲۰ تا ۲۵ درصد مردان به نوعی به مواد دخانی از جمله سیگار اعتیاد دارند و ۱۸ درصد مردان به فشارخون بالا مبتلا هستند و بیش از ۹۵ درصد مردان در طول زندگی خود حتما دچار یک عامل پرخطر کاهنده کیفیت زندگی خواهند شد.
برای آشنایی با آخرین وضعیت سلامت مردان ایرانی و اقدامات موثر در پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف، با سید جلیل حسینی، رئیس مرکز تحقیقات سلامت مردان و بهداشت باروری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مبدع برگزاری هفته سلامت مردان و کنگره مربوط به آن در ایران به گفت‌وگو نشستیم.
این استاد ارولوژی در این گفت‌وگو به موضوعاتی همچون بالا بودن درصد بیمار شدن بیشتر مردان نسبت به زنان، اینکه از بین ۴۰ علت، ۳۳ علت مرگ در مردان بیشتر است؛ بالا بودن میزان مرگ ناشی از قتل و دگرکشی، میزان مرگ در اثر آلودگی هوا، خودکشی و تصادفات جاده‌ای تا دو برابر و حتی بیشتر در مردان، علت ۵۰ درصد ناباروی مرتبط با مردان و مهمترین آزمایشاتی که مردان باید در میانسالی انجام دهند، تدوین سند ملی سلامت مردان و… اشاره کرد. مشروح این گپ وگفت در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
آقای دکتر! در ابتدا از برگزاری کنگره سلامت مردان و تاریخچه آغاز آن، اهداف برگزاری این کنگره و هفته سلامت مردان برای مان بگویید.
هفته سلامت مردان را ۱۵ سال است در کشور اجرا می‌کنیم. ۱۰ سال اول را به اطلاع رسانی به مردم اختصاص دادیم و ۵ سال بعدی به تحقیقات پرداختیم و امسال توانستیم سند سلامت مردان را در کشور تصویب کنیم.امسال پنجمین کنگره سلامت مردان را برگزار می‌کنیم.
سند سلامت مردان چه ویژگی دارد و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
این سند با همکاری چندین سازمان و دستگاه طراحی شده و برای اینکه کاهش بیماریها و ارتقا سلامت مردان تامین شود، برنامه ریزی شده و در حقیقت کارهایی که باید برای مردان انجام شود تا بیماری‌های آنها کمتر شود، در این سند دیده شده است.
سازمان‌هایی باید در این خصوص درگیر باشند؛در وزارت بهداشت، خانه‌های بهداشت و مراکز جامع سلامت به موضوع سلامت مردان رسیدگی کرده و ویزیت‌های لازم انجام می‌شود.
مشکلی که در تمام دنیا برای بار بیماریها در مردان داریم و در ایران هم این موضوع هست؛ اینکه که به طور کلی مردان برای مشکلات سلامتی خود کمتر مراجعه می‌کنند؛ یعنی استمداد طلبی کمتری دارند.
*چرا مردان دیر نزد پزشک می‌روند؟
علل و چرایی این عدم استقبال از سوی مردان برای ویزیت پزشک و درمان بیماری‌های احتمالی چیست؟
چند علت مطرح شده؛ یکی دیدگاه رویین تنی است؛ اکثرا مردان به عنوان بزرگ و سرپرست خانواده و مختصات فیزیولوژیک مردان و اینکه خود را از اعضای دیگر قوی تر می‌ببینند؛ همچنین این تصور که بیماریها نمی‌تواند مردان را ناتوان کند، به پزشک کمتر مراجعه می‌کنند.
در این خصوص و توجیه اینکه چرا مردان به پزشکان کمتر مراجعه می‌کنند، استدال‌هایی مثل اینکه کار از سلامتی واجب تر است و باید بیشتر کار کنیم و ما مسؤول تامین هزینه‌های خانواده هستیم؛ از جمله عواملی هستند که باعث می‌شود مردان مسائل بهداشتی را به تاخیر می‌اندازند.
از طرف دیگر، شرایط کاری مردان پرخطر تر است و استرس‌های بیشتری دارند؛ در نتیجه برای رفع این استرس‌ها به مواد مضری مثل سیگار پناه می‌برند و در محیط کاری که کار می‌کنند ممکن است موادی داشته باشد که روی سلامت آنها تاثیر منفی داشته باشد؛ مثل لاستیک سازی یا مواد شیمیایی؛ در نتیجه مجموع اینها این مسئله را به وجود می‌آورد که در اکثر بیماریها شیوع و بروز عوارض بیماریها در مردان بیشتر باشد.
میزان خودکشی، دگرکشی و تصادفات جاده‌ای در مردان تا دو برابر بیشتر از زنان
اکنون کدام بیماری‌های جسمی و روانی بیشتر مردان را تهدید می‌کند؟
خودکشی، تصادفات جاده‌ای تا دو برابر و حتی بیشتر، میزان مرگ ناشی از قتل و دگرکشی در مردان بیشتر است؛ همچنین میزان مرگ در اثر آلودگی هوا ۱.۵ برابر بیشتر است؛ در نتیجه سالهای از دست رفته سلامتی به دلیل ابتلا به بیماری و ناتوانی در مردان بیشتر است.
*مرگ در بسیاری از بیماریها در مردان بیشتر از زنان است
آقای دکتر! وضعیت بیماری‌های واگیر و غیر واگیر در مردان چگونه است؟
مرگ در همه بیماریها در مردان بیشتر است؛ به جزء آلزایمر، بیماری‌های زنان مثل سرطان سینه و دستگاه زنانگی و شرایطی که زنان در زمان زایمان دارند. بیماری قلبی و میزان مرگ در آنها و سرطان‌های ریه در مردان بیشتر است، نارسایی تنفسی در مردان علت مرگ بالاتری دارد.
سیروز کبدی، سل و علت مرگ در مردان بالاتر است و در مجموع، اگر به ۴۰ علت مرگ نگاه کنیم، ۳۳ علت مرگ در مردان بیشتر است.
به مردان به دلیل اینکه بزرگی خوش خیم پروستات دارند توصیه داریم از سن ۴۵ سالگی معاینه و آزمایش پروستات «PSA» را انجام بدهند
سرطان معده، کبد، مری، حتی بیماری‌های مقاربتی و ارتباطی مثل ایدز و بیماری کلیوی در مردان بیشتر است و علت فوت در این بیماریها در مردان بیشتر است.
*میزان خودکشی در مردان ۲ برابر بیشتر از زنان
از نظر بیماری روانی در ایران مردان چگونه هستند؟
از لحاظ خودکشی،میزان آن در مردان بیشتر است و میزان آن حدود ۲ برابر بیشتر است و در نزاع و دعوا به نوعی عصبانی بودن و میزان درگیری ها و منجر به قتل در مردان ۴ برابر بیشتر است.
با توجه به شیوع کرونا و تاثیر گذاری و تفاوت آسیب در مردان چقدر فرق داشته؟
آقای دکتر! اکنون با توجه به شیوع کرونا آیا میزان ابتلا و مرگ در اثر ابتلا به کرونا در مردان بیشتر از زنان است؟
بله، در حقیقت مردان بیشتر گرفتار کرونا شدند و ما در مقاله‌ای که در مجله سلامت مردان چاپ شده نشان دادیم گرفتاری کرونا در مردان بیشتر از زنان است.
آقای دکتر!با این توضیحاتی که بیان کردید،مردان برای تامین سلامت خود و جلوگیری از ابتلا به بیماریها چه اقداماتی باید انجام دهند و از کدام سن باید بیشتر مواظب سلامتی خود باشند؟
واقعا سنی برای مردان نمی‌شناسیم. فرض کنید در سن کودکی توصیه داریم کودکان زیر یکسال حتما توسط پزشک معاینه شوند؛ چون ممکن است عدم نزول داشته باشند و اگر جراحی نشود، می‌تواند در بزرگسالی باعث عقیم شدن آنها شود.
میزان خودکشی در مردان حدود ۲ برابر بیشتر از زنان است و در نزاع و به نوعی عصبانی بودن و میزان درگیری‌ها و منجر به قتل، در مردان ۴ برابر بیشتراز زنان است
*آزمایش مهم در سن ۴۵ سال به بالا
به مردان به دلیل اینکه بزرگی خوش خیم پروستات دارند توصیه داریم از سن ۴۵ سالگی معاینه و آزمایش پروستات «PSA» را انجام بدهند. البته ما سلامت مردان را محدود به بیماری‌های دستگاه اداری و تناسلی نکردیم بلکه معتقدیم در همه بیماریها و علل آن و مرگ و میر مردان با توجه به عوارضی این بیماریها اقدام کنیم و معتقدیم در شبکه‌های سلامت فضایی به وجود آید تا مردان نیز به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.
ناباروری در برخی موارد شاید قابل درمان نباشد و ژنتیکی باشد، برخی با جراحی و برخی ممکن است با توصیه‌های لازم برطرف شود
اگر مراکز بهداشتی ما فقط در روز فعال است و فقط زنان می‌تواننند مراجعه کنند، باید این تغییر کند و به نوعی فرصت ایجاد شود تا مردان بعد از ساعت کاری ویزیت و معاینه شوند. به نظر ما باید دسترسی مردان به خدمات سلامت را فراهم کرده و اطلاع رسانی بیشتری به مردان شود و اعتماد در خصوص اینکه مشکلات مربوط به سلامت جنسی را مطرح کنند و برای سلامت باروری خود مطمئن شوند و اینکه مشکلی برای فرزند آوری آنها وجود ندارد.
*۵۰ درصد ناباروی مربوط به مردان است
آقای دکتر! چند درصد علت ناباروی مربوط به مردان است؟
۵۰ درصد ناباروی مربوط به مردان است و تمام اطلاعات جهانی و کشوری تایید می‌کند که ۵۰ درصد عامل ناباروری مرد است؛ در نتیجه سالیان سال است که ما مطرح می‌کنیم که این نکته که مطرح می‌شود که اگر زوجی نابارو بودند و بچه دار نشدند فقط خانم باید به پزشک مراجعه کند خطاست و به نوعی اجحاف به زنان است؛چون ۵۰ درصد علت می‌تواند مربوط به مردان باشد.
*میزان درمان پذیری ناباروری
ناباروری از چه سنی قابل درمان است؟
ناباروری در برخی موارد شاید قابل درمان نباشد و ژنتیکی باشد، برخی با جراحی و برخی ممکن است با توصیه‌های لازم ناباروری برطرف شود؛ در نتیجه این مشکل از ساده ترین توصیه‌ها مثل توصیه رفتاری و تغذیه حل می‌شود تا بالاترین نوع که ژنتیکی است و نیاز است با روش‌های آزمایشکاهی ژنتیکی سلوهای معیوب را کنار بگذاریم و سلول سالم را برای تخمک قرار دهیم.
*تدوین سند سلامت مردان در ایران
در هر حال برای بحث سلامت مردان خوشبختانه کارهای علمی عمیقی در سه چهار سال گذشته در حال انجام بوده؛ از جمله سند سلامت مردان نقطه عطف بزرگی است که در کشور اتفاق می‌افتد و جالب است که ما به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در سلامت مردان هستیم؛در حالی که هیچ کدام کشورهای منطقه به آن نپرداختند و اکثر کشورهای توسعه یافته که در این خصوص اقدامکردند، حدودا همزمان با ما شروع کردند.
*ایران جزء کشورهای پیشرو در سلامت مردان است
از نظر بنده که پایه گذار موضوع سلامت مردان هستم، این ایده برگزاری در ۱۵ سال گذشته منجر به بهبود شرایط اطلاعات مردان در حوزه سلامت و مراجعه مردان به پزشک شده و طراحی سیستم نظام سلامت برای رعایت مردان خوب پیش رفته و ایران جزء کشورهای پیشرو در این خصوص هستیم.
امروزه در دنیا در کشورهای مختلف مثلا در شرق مثل چین و استرلیا و در اروپا روز و هفته سلامت مردان داریم و در چندین مرحله در طول سال اروپایی‌ها این کار را کرده‌اند.
خوشبختانه با پیشنهادی که بنده در انجمن ارولوژی مطرح کردم، وزارت بهداشت استقبال خوبی کرد و همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به این موضوع پرداختند؛ به طوری که قدم های خوبی برای سلامت مردان برداشته شده و ما اولین مرکز تحقیقات سلامت مردان را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاسیس کردیم و این مرکز اقدامات خوبی را در خصوص موضوع سلامت مردان انجام می‌دهد.
