فشار خون

به گزارش مجاهدت از مشرق، دکتر سید محسن افخمی، متخصص بیماری‌های داخلی می‌گوید: «گرمازدگی را جدی بگیرید، زیرا این وضعیت درمان‌نشده می‌تواند به‌سرعت به مغز، قلب، کلیه‌ها و ماهیچه‌ها آسیب برساند و منجر به سکته گرمایی شود.»

گرما در روزهای اخیر در کشور مان افزایش‌یافته و بنا بر پیش‌بینی‌ها این میزان دما طی نیمه دوم تیر تا مرداد نواحی مختلف ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بروز گرما درست مانند آلودگی هوا برای افراد به‌ویژه گروه‌های سنی حساس و مبتلا به عوارض قلبی و کودکان خطرناک است. بارزترین خطر امواج گرما برای سلامت عمومی خطر گرمازدگی است، به‌ویژه برای کسانی که در محیط باز کار می‌کنند مانند کشاورزان و کارگران ساختمانی؛ اما این تنها خطر امواج گرما برای سلامت عمومی نیست.

گرمازدگی یک بیماری تهدیدکننده است که ممکن است حتی منجر به مرگ افراد شود. ازاین‌رو، با دکتر سید محسن افخمی، پزشک عمومی و متخصص بیماری‌های داخلی درباره علل و عوارض گرمازدگی به گفتگو پرداختیم.

چرا دچار گرمازدگی می‌شویم؟

دکتر افخمی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «بدن ما در یک محدوده دمایی خاص توانایی بهترین کارکرد و عملکرد را دارد و چنانچه دمای بدن ما از یک حدی کمتر یا بیشتر شود، عملکرد و فرایندهای بدن دچار اختلال می‌شود. دمای طبیعی بدن ۳۷ درجه است و اگر مقدار این دما از ۳۷.۸ درجه افزایش پیدا کند، ما می‌گوییم فرد دچار تب شده است. اگر چنانچه دمای بدن به ۴۰ درجه برسد و مکانیزم‌های بدن نتوانند این دما را کاهش دهند اتفاقاتی در بدن رخ می‌دهد که اصطلاحاً به این اتفاقات گرمازدگی گفته می‌شود؛ بنابراین، گرمازدگی زمانی ایجاد می‌شود که بدن ما توانایی خود در تنظیم دما را از دست می‌دهد و نمی‌تواند دمای بدن را در محدوده طبیعی نگه دارد، در این حالت گرمازدگی اتفاق می‌افتد.»

این متخصص بیماری‌های داخلی با اشاره به عوامل گرمازدگی می‌گوید: «عوامل محیطی شامل افزایش دمای بدن به دلیل گرمای محیط (همان اتفاقی که در روزهای گرم تابستان می‌افتد)، کار کردن و ورزش در محیط باز و پر رطوبت، کم‌آبی، فقدان جریان هوا، قرار گرفتن در معرض نور خورشید – به‌ویژه در روزهای گرم بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر، حضور در جمع‌های گرم و شلوغ مثل کنسرت، مهمانی، تئاتر و… از جمله عواملی هستند که منجر به گرمازدگی می‌شود.»

عوارض گرمازدگی در قسمت‌های مختلف بدن

گرمازدگی عوارض و مشکلات متفاوتی در قسمت‌های مختلف بدن به‌جا می‌گذارد: «بالا رفتن دمای بدن، خشکی یا مرطوب شدن پوست، قرمزی یا حالت داغی پوست، از بین رفتن مکانیزم‌های کنترلی و تنظیمی بدن، گرفتگی عضلات، بی‌حالی و ضعف، اختلالات مربوط به سطح هوشیاری، سردرد، بالا رفتن ضربان قلب، حالت تهوع و استفراغ و ایجاد علائم توهم، هذیان، کما و حتی مرگ می‌تواند در نتیجه گرمازدگی اتفاق بیفتد.»

خطر سکته گرمایی با گرمازدگی

دکترافخمی می‌گوید گرمازدگی در یک تقسیم‌بندی دارای چهار مرحله است: «مرحله اول، غش گرمایی است که فرد به دلیل دمای بالا، از دست دادن رطوبت، کم شدن آب بدن و افت فشارخون دچار بیهوشی می‌شود. در مرحله دوم بدن در پاسخ به بیهوشی و غش گرمایی، مکانیزم‌های تنظیمی‌اش فعال می‌شود، ولی به دلیل اینکه این مکانیزم‌ها کافی نیستند فرد نمی‌تواند شرایط را تحمل کند، در نتیجه دچار گُرگرفتگی و گرفتگی عضلات به‌خصوص در ناحیه پا می‌شود که اصطلاحاً به آن گرما گرفتگی یا گُرگرفتگی می‌گویند. مرحله سوم، گرمازدگی است که فرد از شدت گرما دچار اختلالات عملکرد اندام‌ها، سردرد، تهوع و استفراغ شدید می‌شود. مرحله چهارم، سکته گرمایی و شدیدترین حالت گرمازدگی است و زمانی رخ می‌دهد که ارگان‌های حیاتی بدن دچار افت و اختلال عملکرد، توهم و التهاب مغز، اختلال عملکرد قلب و زیستی می‌شود و حتی ممکن است فرد جانش را از دست بدهد.»

علائم سکته گرمایی

در شرایطی که فرد دچار سکته گرمایی می‌شود، عمدتاً برخی علائم خیلی واضح هستند: «افزایش دمای بدن بیش از ۴۰ درجه، سرعت ضربان قلب، تنفس‌های سطحی و کم‌عمق، داغ شدن پوست، سردرد، خستگی، سرگیجه، ضعف عضلانی به‌خصوص در ناحیه اندام تحتانی و پاها، تیره و پررنگ شدن ادرار، هذیان، گیجی، کما و حتی مرگ می‌تواند از علائم سکته گرمایی باشد.»

دکتر افخمی ادامه می‌دهد: «سکته گرمایی با سکته قلبی و مغزی متفاوت است. در سکته قلبی، قلب و در سکته مغزی، مغز آسیب می‌بیند، اما در سکته گرمایی به دلیل گرما، بالا رفتن دمای بدن و عدم توانایی‌های بدن در کنترل دما ارگان‌های حیاتی مثل قلب و مغز آسیب می‌بینند و عملکردشان را از دست می‌دهند، در این حالت ممکن است فرد جانش را از دست بدهد یا آسیب‌های غیرقابل‌برگشت در این ارگان‌ها اتفاق بیفتد؛ به همین دلیل توصیه می‌کنم گرمازدگی را جدی بگیرید، زیرا گرمازدگی درمان‌نشده می‌تواند به‌سرعت به مغز، قلب، کلیه‌ها و ماهیچه‌ها آسیب برساند و منجر به سکته گرمایی شود.»

خطر گرمازدگی برای کودکان و افراد مسن

هرکسی ممکن است دچار گرمازدگی شود، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر هستند: «نوزادان و کودکان به‌خصوص کودکان زیر ۴ سال و افراد مسن به‌خصوص افراد بالای ۶۵ سال بیشتر در معرض گرمازدگی قرار می‌گیرند، چون سیستم‌های کنترل‌کننده بدن در کودکان و افراد مسن ضعیف عمل می‌کند و این شرایط در افراد مسن به دلیل مصرف برخی از داروها مثل داروهای فشارخون، ادرارآور و آرام‌بخش بیشتر اتفاق می‌افتد.»

راهکارهایی برای پیشگیری از گرمازدگی

به گفته این متخصص بیماری داخلی برای جلوگیری از گرمازدگی لازم است به این نکات توجه شود:

-لباس‌های نخی، گشاد و رنگ روشن پوشیده شود.

-به‌منظور جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید از وسایلی مثل چتر، عینک، نقاب، ضد آفتاب به‌خصوص ضد آفتاب‌های دارای حداقل spf۱۵ استفاده شود.

-از مصرف الکل، کافئین و نوشیدنی‌های گازدار خودداری شود، زیرا این موارد سیستم تنظیم دمای بدن را دچار مشکل می‌کنند.

-آب زیاد بنوشید و توجه کنید که لزوماً آب‌خنک مانع از گرمازدگی نمی‌شود؛ حتی آب گرم و مناسب با دمای محیط هم مانع از گرمازدگی می‌شود، زیرا حجم در گردش را تأمین می‌کند و با تبخیر از سطح پوست مقدار زیادی دما از سطح بدن خارج می‌شود.

-سعی کنید خنک بمانید و در محیط‌های سربسته و سایه قرار بگیرید.

-تا حد امکان در خانه بمانید و سعی کنید زمانی از خانه خارج شوید که آفتاب وجود نداشته باشد.

-در فصول گرم کمتر کارهای سنگین انجام دهید.

دکترافخمی توصیه می‌کند: «مدت‌زمان قرارگیری در آفتاب را به حداقل برسانید و در فصول تابستان به‌هیچ‌عنوان داخل خودرویی که شیشه‌هایش بالا است و در معرض آفتاب قرار دارد، نمانید، زیرا قرار گرفتن در یک محیط کاملاً بسته و بدون تهویه مناسب منجر به گرمازدگی می‌شود و ممکن است فرد آسیب‌های خیلی سریع و جدی ببینید. همچنین آفتاب به دلیل اشعه اولتراویوله و طول‌موج‌های خاصی که دارد ممکن است باعث ایجاد سرطان‌های خاص پوستی شامل SCC یا BCC در سطح پوست شود؛ درنتیجه باید از قرار گرفتن در معرض این اشعه‌های خودداری کنید و خودتان را کمتر در معرض نور خورشید قرار دهید.»

باوری غلط درباره عرق کردن

این متخصص داخلی در پایان تأکید می‌کند: «اینکه بعضی‌ها می‌گویند یکی از دلایل تأثیر ورزش بر لاغری تعریق است و با این تصور در ایام تابستان پیاده‌روی می‌کنند تا با تعریق لاغر شوند، کاملاً غلط است. عرق کردن باعث لاغری نمی‌شود و برای لاغر شدن ورزش مناسب است، اما به شرطی که این کار در شرایط مناسب با مصرف مایعات فراوان و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. دقت کنید ورزش کردن در روزهای گرم تابستان به‌هیچ‌وجه باعث لاغری نمی‌شود و عوارض جبران‌ناپذیری را بر روی کلیه، قلب و مغز از خود به‌جای می‌گذارد.»

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، دو نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و نامحلول. هر دوی این فیبرها مزایای بزرگی از نظر سلامتی دارند به طوری که فیبر محلول منجر به کاهش جذب کلسترول شده و فیبر نامحلول نیز عملکرد روده را تنظیم می کند.

مزایای دیگر مصرف فیبرها شامل کنترل وزن است چون فیبر به شما احساس سیری طولانی مدت می دهد و منجر به تنظیم بهتر سطح قند خون می شود.

از آنجایی که مبتلایان به دیابت در معرض دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض قلبی و عروقی ناشی از این بیماری هستند، مصرف فیبر به کاهش سطح کلسترول و فشار خون برای بهبود سلامت قلب آنها کمک می کند. از این رو توصیه می شود روزانه ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر به رژیم غذایی مبتلایان به دیابت نوع ۲ اضافه گردد.

بهترین منابع گیاهی فیبر از این قرارند:

عدس: سرشار از فیبر و پروتئین است به طوری که حدود ۴۰ درصد از کل کربوهیدرات موجود در عدس، فیبر است. در هر وعده غذایی، عدس ۱۵ گرم فیبر به بدن می رساند ضمن این که در هر وعده شامل ۱۸ گرم پروتئین نیز هست.

لوبیا: یک فنجان لوبیا قرمز پخته شده حاوی ۱۳ گرم فیبر است و این میزان در یک لیوان لوبیای سیاه و سفید، ۱۵ گرم است. علاوه بر فیبر، لوبیا و عدس همچنین حاوی نشاسته مقاوم به هضم هستند که منجر به بهبود سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین می شوند ضمن این که اثرات این نشاسته بر روی سلامت روده نیز شناخته شده است.

کنگر فرنگی: یک کنگر فرنگی متوسط بیش از ۱۰ گرم فیبر دارد و منبع بزرگ کاهنده فشار خون محسوب می شود ضمن این که سرشار از پتاسیم، منیزیم، ویتامین ث و فولات است.

ذرت: سه فنجان ذزت بوداده شده شامل ۳ گرم فیبر است. ذرت یک منبع بدون کلسترول است و کالری بسیار کمی دارد. این منبع غذایی نیز به آرامی هضم می شود و منجر به افزایش تدریجی میزان قند خون و بهبود سطح قند خون در مبتلایان به دیابت نوع ۲ می شود.

آووکادو: منبع سالم از فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳ است. یک فنجان پوره آووکادو ۱۵ گرم فیبر و البته ۳۶۸ کالری و ۳۴ گرم چربی دارد. بنابراین در مصرف آن از نظر بالارفتن سطح کالری بدن باید کمی احتیاط کرد.

نخود: سرشار از ویتامین های کا، ث و آ است و یک جایگزین عالی برای برنج و سایر غلات محسوب می شود. یک فنجان نخود سبز خام حاوی بیش از ۷ گرم فیبر است.

کلم بروکلی: یک فنجان کلم بروکلی خام خرد شده حدود ۲.۴ گرم فیبر به بدن می رساند و به همان اندازه هم پروتئین دارد. این گیاه سبز غنی از ویتامین کا، ث، فولات و پتاسیم به همراه مواد معدنی دیگر است.

انواع توت: توت ها غنی از فیبر، آنتی اکسیدان و دیگر مواد مغذی هستند و برای جلوگیری از انواع خاصی از سرطان به علاوه بهبود سلامت قلب می توانند موثر واقع شوند. هر فنجان انواع توت حاوی تقریبا ۷ گرم فیبر است.

گلابی: یک عدد گلابی متوسط به بدن شما ۷ گرم فیبر می رساند البته به علاوه ویتامین ث و پتاسیم.

بلغور جوی دو سر: غلات کامل منبع خوب فیبر محسوب می شوند. بلغور جو سرشار از بتاگلوکان است که باعث بهبود عملکرد انسولین، کاهش قند خون و کاهش سطح کلسترول می شوند. هر فنجان جوی پخته شده ۶ گرم فیبر دارد.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق به نقل از هلث سایت، سرطان یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در جهان است. این اصطلاح که برای گروه بزرگی از بیماری‌ها بکار می‌رود ناشی از گسترش سلول‌های غیرطبیعی به اندام‌های دیگر بدن است. بدن ما سلول‌هایی دارد که برای عملکرد صحیح تقسیم شده و رشد می‌کنند. سلول‌های سالم به طریقی تولید و از بین می‌روند که با توجه به نوع سلول تعیین می‌شود. سلول‌های جدید جای سلول‌های قدیمی را می‌گیرند و سلول‌های آسیب دیده می‌میرند. اما وقتی فردی به سرطان مبتلا می‌شود، این عملکرد را مختل کرده و منجر به رشد غیرطبیعی سلول‌ها می‌شود. علت اصلی این اتفاق، تغییر یا جهش در DNA است. یکی از رایج‌ترین انواع سرطان، سرطان پوست است.

بیشتر بخوانید:

چاقی در درمان بهتر سرطان موثر است

در حالی که عوامل زیادی منجر به سرطان پوست می‌شوند، اما محققان پی بردند یکی دیگر از دلایلی که منجر به این بیماری مزمن می‌شود، داروهای فشار خون است. فشار خون بالا یک مشکل شایع سلامت است که در آن نیروی زیاد خون در برابر دیواره‌های شریان وجود دارد که می‌تواند به عروق خونی آسیب برساند و منجر به سایر بیماری‌های مزمن از جمله این نوع سرطان شود.

نتایج یک مطالعه جدید نشان داد که داروهای رایجی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود ممکن است خطر ابتلاء به سرطان پوست را در افراد ۶۶ ساله و بالاتر افزایش دهد. این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف طولانی مدت برخی از رایج‌ترین داروهای فشار خون مانند دیورتیک های تیازید که شامل هیدروکلروتیازید نیز می‌باشد، می‌تواند خطر ابتلاء به این نوع سرطان را در فرد افزایش دهد.

بیشتر بخوانید:

میزان کافی ویتامین D به درمان سرطان سینه کمک می‌کند

اما محققان اذعان دارند که برخی از داروهای رایج فشار خون بالا مانند مهارکننده‌های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین، مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II، مسدودکننده‌های کانال کلسیم و مسدودکننده‌های بتا، خطر ابتلاء به عوارض سرطان پوست را افزایش نمی‌دهند.

برای این مطالعه، تیم محققان ۳۰۲,۶۳۴ بیمار را در انتاریو کانادا بین سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۱۷ که داروی ضد فشارخون مصرف می‌کردند مورد بررسی قرار دادند. طبق نتایج مطالعه، هیدروکلروتیازید می‌تواند پوست را نسبت به اشعه ماورا بنفش ناشی از خورشید حساس کند، به این معنی که فرد مستعد آفتاب سوختگی می‌شود.

نظریه محققان این است که با حساس شدن سلول‌های پوستی نسبت به آسیب ناشی از اشعه ماورا بنفش خورشید، این دارو ممکن است خطر ابتلاء به سرطان پوست را افزایش دهد.