فضا

گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس‌‌ـ رحیم محمدی؛ انقلاب اسلامی ایران که در بهمن ۱۳۵۷ به پیروزی رسید به تدریج دستاورد‌های آن نمایان شد که یکی از این دستاوردها، فضایی شدن ایران و ورود کشورمان به باشگاه فضایی جهان بود؛ اتفاقی که برای اولین بار در سال ۱۳۸۴ روی داد و به‌واسطه آن، ایران اولین ماهواره خود را مستقل از سایر کشورهای قدرتمند در این عرصه، به فضا پرتاب کرد.

البته این ماهواره اگرچه با موفقیت در مدار زمین قرار گرفت، اما چون با مشارکت خارجی‌ها ساخته شده بود، متخصصان کشورمان را بر آن داشت تا با تلاش شبانه‌روزی ماهوار‌ه‌ای کاملا بومی تولید کنند؛ بر این اساس در ۱۵ بهمن سال ۱۳۸۷ و در سی‌امین سالگرد انقلاب اسلامی، ماهوارۀ «امید» که تمام‌ایرانی بود با موفقیت به فضا پرتاب شد و بدین ترتیب کشورمان برای اولین بار در تاریخ خود به جمع ۹ کشور‌ِ دارای فناوری فضایی و باشگاه فضایی‌ها پیوست.

اهمیت بالای استفاده از این فناوری و تکنولوژی موجب شد تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که تاکنون نشان داده در ساخت و تولید انواع موشک‌ها توانمندی زیادی دارد در سال ۱۳۹۹ اولین موشک ماهواره‌بر خود را با عنوان «قاصد» تولید و آن را با موفقیت به فضا پرتاب کند.

«قاصد» که اولین موشک ماهواره‌بر سپاه محسوب می‌شود، موشکی سه مرحله‌ای است که توسط متخصصان سازمان تحقیقات سپاه طراحی و ساخته شد؛ این موشک دارای سوخت ترکیبی مایع و جامد است که در مرحله اول از سوخت مایع و در مراحل دوم و سوم از سوخت جامد استفاده می‌کند.

وجه تمایز «قاصد» با ماهواره‌بر‌های قبلی ایران، افزایش تعداد مراحل و استفاده از موتور جامد با نازل متحرک به‌منظور کنترل بُردار پیشران برای اولین بار است؛ همچنین به دلیل استفاده از سکوی متحرک، امکان پرتاب از نقاط مختلف ایران را دارد که این برای پرتاب ماهواره‌ها در شیب‌های مداری مختلف یک مزیت مهم تلقی می‌شود.

نکته‌ای که باید در اینجا اضافه کرد، این است که هرچند ماهواره‌بر «قاصد» با پرتاب موفق توانست ماهواره «نور» را در مدار «lEO» قرار دهد، اما قبل از آن در ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ هم یک پرتاب موفق هم داشته که توانسته محموله زیرمداری «نباء» را با خود حمل کند.

انتهای پیام/ 231

به گزارش مجاهدت از خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس، جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌ها در دستیابی به دانش فضایی در میان کشور‌های منطقه در سطح بالایی قرار دارد و توانسته است با اتکا به منابع انسانی متخصص و تکیه بر دانش بومی زنجیره کاملی از ساخت و پرتاب ماهواره به فضا را داشته باشد.

چرخه کامل فناوری ماهواره‌ای در اختیار ۱۰ کشور جهان بود که جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌ها به این توانایی دست یافته است. فناوری فضایی در رخداد‌های طبیعی، چالش‌های زیست محیطی و ابعاد گوناگون زندگی امروزی کاربرد‌های فراوانی دارد.

سرمایه‌گذاری در فضا توانایی سودآوری را در کوتاه مدت و بلند مدت برای کشور‌ها به دنبال دارد و بسیاری از آمار‌ها نشان می‌دهد که نه تنها کشور‌های ثروتمند و توسعه یافته، بلکه کشور‌های در حال توسعه نیز با هدف بهبود اوضاع اقتصادی، در حوزه فضا سرمایه‌گذاری کرده و نتیجه‌های مطلوبی نیز گرفته‌اند.

پیشرفت چشم‌گیر صنعت فضایی ایران

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از معدود کشور‌های منطقه خاورمیانه دارای سابقه طولانی در ارتباطات ماهواره‌ای است و از سال ۱۳۴۸ با عضویت در برخی از مجامع بین‌المللی مرتبط با فضا خود را به عنوان کشوری پیشرو در امر هوافضا به دنیا معرفی کرده است.

فناوری فضایی از سال‌های پیش مورد توجه مسئولان، کارشناسان و متخصصان قرار گرفته است و تا به امروز دستاورد‌های مثبت و بی‌شماری به همراه داشته است اما نبود متولی خاصی که بتواند این فعالیت‌ها را به طور متمرکز هدایت کرده و در مسیر اصلی و درست قرار دهد، سبب شده تا استفاده بهینه و صحیح از این منابع صورت نگیرد.

توسعه دانش‌های نو به ویژه فناوری نانو و هوافضا در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور تاکید شده است زیرا حضور موثر در این دو بخش سبب خواهد شد تا مزیت‌های رقابتی موثری برای کشور در منطقه پدید آید.

صنعت فضایی ایران در سال‌های فعالیت خویش به دستاورد‌های مهمی همچون راه اندازی طرح ساخت ماهواره مصباح و برپایی سازمان صنایع هوایی در سال ۱۳۷۶ و تشکیل سازمان صنایع هوافضا در سال ۱۳۷۷ دست یافته است.

ایران برای نخستین بار در ۱۴ بهمن ۱۳۸۷ یک ماهواره با نام «امید» را به فضا پرتاب کرد؛ این ماهواره سه ماه در فضا ماند و پس از پایان ماموریت به زمین بازگشت؛ به همین مناسبت شورای فرهنگ عمومی در مصوبه نخستین روز اردیبهشت ۱۳۸۸ سالروز پرتاب ماهواره ملی امید به فضا (۱۴ بهمن) را «روز فناوری فضایی» نام گذاشت.

همزمان با روز ملی فناوری فضایی در دهه فجر ۱۳۹۲ از دو ماهواره فضایی «تدبیر» و «خلیج فارس» نیز رونمایی شد. البته در مهر همان سال و در هفته جهانی فضا، دومین میمون فضانورد ایرانی با نام «فرگام» با کاوشگر پژوهش و با گاز مایع به فضا پرتاب شد که این محموله زیستی سالم به زمین بازگشت. سال گذشته در روز فناوری فضایی ماهواره ملی «فجر» با ماهواره بر سفیر با موفقیت به فضا پرتاب شد و در مدار زمین قرار گرفت.

کشور ما در تداوم راهی که در گذشته داشته همواره در تلاش است تا از دستاورد‌های علمی بشر در مقاصد صلح‌آمیز و بهبود وضع زندگی عموم مردم بهره‌برداری کند و در این راه با کشور‌های و مجامع بین‌المللی در تعامل بوده و خواهد بود.

دوران پساتحریم فرصت ارزشمندی برای توسعه و همکاری‌های بیشتر نهاد‌های فعال در بخش فناوری فضایی است. با برداشته شدن تحریم‌ها و پشتیبانی روزافزون از مقوله فناوری‌های نوین، دسترسی به دانش روز مرکز‌های علمی – پژوهشی و تعامل با دیگر کشور‌ها در این باره بیش از بیش امکان‌پذیر می‌شود و اینگونه می‌توان به هدف‌های از پیش تعیین شده با سرعت بیشتری دست یافت.

انتهای پیام/