فلسفه

به گزارش مجاهدت از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، امروز (۲۷ آذر) سالروز ترور و شهادت آیت‌الله شهید «محمد مفتح» رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران و روز وحدت حوزه و دانشگاه است. به همین مناسبت گزارشی کوتاه از بخشی از زندگی شهید مفتح منتشر می‌شود که شما را به مطالعه آن فرا می‎خوانیم:

تولد و کودکی

آیت‌الله شهید «محمد مفتح» فرزند آیت‌الله «محمود مفتح» روز ۲۸ خرداد ۱۳۰۷ در روستای «کله‌سر» در شهرستان فامنین (یکی از شهر‌های استان همدان) به دنیا آمد و روز ۲۷ آذر ۱۳۵۸ در تهران توسط عوامل گروهک تروریستی فرقان (کمال یاسینی) به شهادت رسید.

وی را فردای آن روز (۲۸ آذر) در صحن حرم حضرت فاطمه معصومه (س) به خاک سپردند. سالروز شهادت وی در تقویم به روز «وحدت حوزه و دانشگاه» معروف است.

تحصیل همزمان در «حوزه» و «دانشگاه»

شهید مفتح دروس اولیه فقه را در همدان نزد «ملا علی معصومی همدانی» فراگرفت و دروس حوزه را در قم نزد اساتیدی مانند امام خمینی (ره)، آیت‌الله العظمی حسین طباطبایی بروجردی، آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی، علامه سید محمدحسین طباطبایی، آیت‌الله سید محمد محقق داماد، آیت‌الله علامه رحیم ارباب آموخت.

علاقه شهید مفتح باعث شد تا به تحصیلات جدید نیز بپردازد. با گذشت زمان، علاوه بر این که یکی از مدرسین معروف حوزه علمیه شد، موفق به اخذ درجه دکتری در رشته فلسفه شد.

بعد از انقلاب عضو شورای انقلاب بود و سرپرستی دانشکده الهیات دانشگاه تهران را برعهده داشت. وی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مدتی دبیر جامعه روحانیت مبارز تهران بود.

شهید مفتح به‌طور همزمان در دانشگاه در رشته فلسفه مشغول به تحصیل بود و در حوزه علمیه قم هم حضور پیدا می‌کرد.

تبعید به زاهدان برای جلوگیری از فعالیت‌های سیاسی

شهید مفتح علاوه بر درس و بحث، در مساجد علیه حکومت پهلوی به سخنرانی پرداخت و با سفر به شهر‌های مختلف ایران مانند آبادان، اهواز، خرمشهر، کرمان، اصفهان، یزد و شیراز به آگاهی مردم کمک کرد، اما حکومت پهلوی وی را به‌دلیل سخنرانی و فعالیت علیه این رژیم دستگیر کرد و به زاهدان تبعید کرد.

سال ۱۳۴۸، پس از آنکه از تبعید آزاد شد، همگام با آیت‌الله شهید «مرتضی مطهری» به تدریس در دانشکده الهیات دانشگاه تهران پرداخت.

پس از آنکه حسینیه ارشاد تعطیل شد، در مسجد جاوید کلاس‌های فلسفه، تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه تشکیل داد، اما در سال ۱۳۵۴ بار دیگر رژیم وی را دستگیر کرد.

درگیری سیاسی با گروه فرقان

اعضای گروه فرقان به‌مناسبت‌های مختلف در مسجد قبا برنامه‌هایشان را برگزار می‌کردند، اما آیت‌الله مفتح از آنجا که با تفکرات آن‌ها مخالف بود، مانع از فعالیت آن‌ها می‌شد.

شهید مفتح ضمن پیگیری به‌وجود آوردن تحول در دانشگاه، از نظر خط فکری در زمینه مسائل عقیدتی با خطوط التقاطی سخت مخالفت داشت و در برابر احزاب و گروهک‌هایی که تفکر انحرافی داشتند، لحظه‌ای آرام نمی‌گرفت و در مواردی با آنان درگیر می‌شد و به سبب همین موضع‌گیری صریح بود که گروه فرقان اقدام به ترور وی کرد. (۱)

ترور

روز ۲۷ آذر ۱۳۵۸ چهار نفر از اعضای گروه فرقان مأمور ترور آیت‌الله مفتح می‌شوند. در میان این چهار نفر، «کمال یاسینی» مأمور ترور آیت‌الله مفتح می‌شود.

اعضای گروهک فرقان به‌دلیل رفت و آمد‌های مخفیانه در دانشکده الهیات و مسجد قبا و زیر نظر گرفتن تحرکات آیت‌الله مفتح، متوجه شده بودند که وی بر خلاف سایر مقامات کشور با خود اسلحه حمل نمی‌کند و می‌دانستند که اگر بتوانند محافظین را بزنند، مفتح اسلحه‌ای برای دفاع از خود ندارد.

در جریان عملیات، دو نفر از اعضای فرقان در ورودی دانشکده الهیات به محافظین آیت‌الله مفتح تیراندازی می‌کنند و آن‌ها را به شهادت می‌رسانند و در این میان، دست، شانه و پای آیت‌الله مفتح مجروح می‌شود.

اولیای خدا، شهادت را یکی پس از دیگری به ارث می‌بردند

بخشی از پیام امام خمینی (ره) به‌مناسبت شهادت شهید مفتح بدین شرح است:

«.. منطق قرآن، آن است که ما از خداییم و به‌سوی او می‌رویم و مسیر اسلام، بر شهادت در راه هدف است و اولیای خدا (علیهم‌السلام) شهادت را یکی از دیگری به ارث می‌بردند و جوانان متعهد ما برای نیل شهادت در راه خدا درخواست و دعا می‌کرده و می‌کنند. بدخواهان ما که از همه جا وامانده دست به ترور وحشیانه می‌زنند، ما را از چه می‌ترسانند؟…» (۲)

اهمیت وحدت دو قشر «حوزه» و «دانشگاه»

شهید مفتح در مصاحبه‌ای تلویزیونی که در سال ۱۳۵۸ انجام داد، به موضوع «وحدت حوزه و دانشگاه» و اهمیت آن اشاره کرده است که بخشی از آن را در زیر می‌خوانید:

«… امام مرتب وحدت تمام اقشار مختلف مد نظرشان بود. مخصوصا روی دو قشر دانشگاهی و روحانی تأکید خاصی داشتند و آن را مطرح می‌کردند.

آیت‌الله مفتح به این اظهار مجری، چنین پاسخ داد: بنده معتقدم این مسأله ضروری است و حتما این دو قشر باید با هم متحد و مرتبط باشند. ما می‌دانیم جهت هر دو یکی است. یعنی جهت فکری، علمی و مشی اجتماعی و سیاسی دانشگاه به‌سمت سعادت بخشیدن به ملت ایران است که تبعاً روحانیت هم همین هدف را دارد؛ بنابراین وقتی هدف روحانیت و دانشگاه و دانشگاهی، یکی است تبعاً باید با هم مرتبط باشند.

ما می‌دانیم که ارتباط این دو قشر علمی و تحصیل کرده، چه ثمرات فراوانی برای ملت دارد و چگونه به ملت در پیشرفت در جهت‌های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی کمک می‌کند.

به نظر شما نزدیک شدن این دو قشر چه تأثیری در تداوم انقلاب و رهبری دارد و چرا امام بر آن تأکید دارند؟

وی افزود: پیروزی انقلاب ما در سایه وحدت این دو قشر و سایر اقشار بود. در دانشگاه، اجتماعات عظیمی که در دانشگاه‌ها تشکیل می‌شد، اکثر روحانیون هم حضور داشتند و در محافل روحانی، دانشگاهیان هم بودند؛ یعنی وحدت و هماهنگی میان دانشجوی دانشگاه و طلاب علوم دینیه، میان آیات و مراجع و شخصیت‌های دانشگاهی بوجود آمد که در سایه این وحدت و ارتباط و وحدت سایر قشر‌ها توانستیم بزرگترین قدرت منطقه را که همان قدرت طاغوت بود، به زانو درآوریم. روشن است که این شکست قدرت طاغوت در سایه وحدت این دو قشر بود.

همانگونه که اتحاد این دو قشر «حوزه» و «دانشگاه» در به ثمر رسیدن انقلاب تا این مرحله نقش مؤثری داشت، طبیعی است که در تداوم انقلاب و در مراحل بعدی پیروزی هم همین اتحاد نقش مؤثری خواهد داشت؛ یعنی اگر خدای ناکرده این اتحاد برهم بخورد، ما درجا خواهیم زد و به احتمال زیاد، شکست خواهیم خورد و از این جهت و در تداوم انقلاب و در ادامه جنبش ملت ایران تا رسیدن به پیروزی نهایی ضرورت دارد که این دو قشر با هم متحد باشند…» (۳)

شهید مفتح، حلقه اتصال «روحانیون» و «دانشجویان»

رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد شهید مفتح فرمودند:

«مرحوم شهید مفتح، علاوه بر اینکه یک روحانی برجسته، فداکار، روشن‌فکر و آشنا به نیاز زمان بود. خصوصیتی داشت که این خصوصیت در تعداد معدودی از فضلای آن زمان وجود داشت و آن، قدرت ارتباط گیری با نسل جوان و دانشجویان و کسانی (بود) که مایل بودند پیام دین را با زبان روز از یک روحانی و یک عالم به دین بشنوند…

تصادفی هم نیست که روز اتحاد دانشجو و روحانی، یا حوزه و دانشگاه، روز شهادت ایشان قرار داده شده است؛ چون انصافاً حلقه وصلی بود متناسب با چنین خصوصیتی.

خدای متعال پاداش این شهید عزیز را داد و آن، شهادت بود. شهادت پاداش بزرگ و اجر عظیمی است و خدای تعالی بندگان ساحل خود را از این اجر محروم نکرد.» (۴)

منابع

۱. https://wiki.ahlolbait.com/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AD

۲. http://www.imam-khomeini.ir/fa/n13968/%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%A2%D8%AA%D8%B4_%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D8%A7_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%87_%D8%AA%D8%B1_%D9%88_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%84%D8%AA_%D8%B1%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DA%A9_%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D8%AF

۳. https://www.aparat.com/v/vcu3f/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81_%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84_%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D9%88_%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D9%87_%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AD

۴. https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3282/5772/58096/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D9%81%D8%AA%D8%AD

انتهای پیام/ 118

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ اکبر صفرزاده؛ فیلم سینمایی «نه روز» به نویسندگی و کارگردانی «ادسن اودا» محصول سال ۲۰۲۰ هالیوود است.

ماجرای فیلم «نه روز» در فضا و مکانی کاملا خیالی آغاز می‌شود؛ یک بیابان برهوت و بدون مختصات جغرافیایی مشخص.

در این مکان نامشخص که می‌توان آن را «عالم پیش از تولد» خواند تعدادی آدم باید «نه روز» منتظر بمانند و امتحان‌هایی را پشت سر بگذراند تا تصمیم گرفته شود که آن‌ها لیاقت حضور در این دنیا را دارند یا خیر.

ویل با بازی «وینستن دوک» در چنین مکانی به سر می‌برد، او از طریق مانیتور‌هایی که پیش رو دارد زندگی چند نفر را در این دنیا زیر نظر گرفته است. علاوه بر «ویل» در فیلم ارواح دیگری را نیز می‌بینیم که در «جهان پیش از تولد» به سر می‌برند و در جستجوی این هستند که راهی برای موجود شدن در این دنیا بیابند.

برخلاف داروین که نظریه گزینش طبیعی را مطرح می‌کند و یا برخی فلاسفه که تقدیرگرا هستند و برخی دیگر که معتقد به جبر گرایی، «ادسن اودا» ایده «گزینش قبل از تولد» را مطرح می‌کند و می‌گوید زندگی ما در این دنیا به هر شکل که هست انتخاب خودمان است و هیچ کس دیگری در این انتخاب نقشی نداشته و در این بین آن‌هایی برنده واقعی هستند که از کوچکترین لذت‌های زندگی، بیشترین استفاده را بکنند.

اگر بپذیریم که نظریه «ادسن اودا» درباره گزینش قبل از تولد درست است می‌توانیم این نظریه را به مرگ در این دنیا یا تولد در آن دنیا تعمیم دهیم. در این راستا می‌توان گفت همان طور که ما روزی انتخاب کردیم و از جهان دیگر به این دنیا آمدیم روزی هم فرا می‌رسد که از این دنیا به دنیای دیگر برویم؛ همان طور که برای آمدن ما به این دنیا پدر و مادری منتظر بودند احتمالا پس از مرگ در این دنیا و تولد در دنیای دیگر افرادی منتظر ما خواهند بود.

شاید قسمت دوم فیلم «نه روز» با موضوع «تولد در آن دنیا» ساخته شود؛ اینکه هشت میلیارد آدمی که روی کره زمین و در این دنیا زندگی می‌کنند باید امتحان‌هایی را از سر بگذرانند تا بر اساس نتیجه این امتحانات درباره آن‌ها تصمیم گرفته شود که لیاقت حضور در آن دنیا را دارند یا خیر.

در آیه ۱۵۵ سوره‌ی بقره، ترس و گرسنگی، زیان‌های مالی و جانی و کمبود میوه ها، ابزار آزمایش معرفی شده است، در حالی که وسائل آزمایش، منحصر به این امور نیست و در آیه‌های دیگر، ثروت و فرزند، مایه آزمایش معرفی شده اند، چنان که در سوره انفال آیه ۲۸ می‌فرماید: «مال‌ها و فرزندان شما مایه امتحان می‌باشند» و باز در سوره آل عمران آیه ۱۸۶ می‌فرماید: «درباره‌ی اموال و جان هایتان امتحان می‌شوید».

قرآن دائره ابزار امتحان را بیش از پیش گسترش می‌دهد و یادآور می‌گردد که ما شما‌ها را، با خوبی‌ها و بدی ها، با نعمت‌ها و بلا‌ها و به طور خلاصه با هر چیزی که نام آن شر و خیر است، آزمایش می‌کنیم چنان که در سوره انبیاء آیه ۳۵ می‌فرماید: «ما شما‌ها را با شر و خیر می‌آزمائیم».

اخلاق و فلسفه زائیده مرگ‌ها و تولد‌های پی در پی و مکرر است. بدون مرگ‌ها و تولد‌های مکرر و پی در پی پدیده‌هایی به نام اخلاق و فلسفه به وجود نمی‌آمد و معنا نمی‌یافت. اخلاق و فلسفه توسط مرگ‌ها و تولد‌های پی در پی و مکرر تبیین می‌شود.

فیلم «نه روز» در جشنواره‌های مختلف افتخارات متعددی به دست آورد که از میان آن‌ها می‌توان به دریافت یک جایزه جشنواره بین المللی فیلم دنور، یک جایزه جشنواره فیلم ساندنس و نامزدی دریافت دو جایزه بلک ریل و یک جایزه گرند جری اشاره کرد. فیلم «نه روز» بر اساس یک داستان از برنامه‌های رادیویی به نام ساعت فولاد آمریکا ساخته شده است.

هستۀ اصلی داستان «نه روز» بسیار شبیه به داستان انیمیشن «روح» از کمپانی پیکسار است. این دو فیلم تقریبا هم‌زمان ساخته شدند. انیمیشن «روح» هم مثل «نه روز» دربارۀ روح‌هایی است که هنوز به دنیا نیامده‌اند و امیدوارند که بالاخره راهی به دنیای زندگان پیدا کنند.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، دورهمی کتاب خوانان نوجوان «چرخِ فلک ۱» با موضوع ذائقه شناسی کتاب‎های پرطرفدار، ویژه دختران با حضور معصومه توکلی کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، کارشناس کتاب و معلم کتابخوانی و زهرا محسنی‌فرد جامعه شناسی و فعال حوزه کتاب کودک و نوجوان برگزار شد.

در ابتدای دورهمی، امیرحسین باباییان اجرای رویداد را بر عهده گرفت و عنوان کرد: خوشحالیم در جمعی کتابخوان، مأنوس با کتاب و فرهنگی هستیم؛ اینجا جمع شدیم و می خواهیم از تجارب همدیگر استفاده کنیم. اسم برنامه «چرخ فلک» است و قرار است ذائقه شناسی شود و از کتاب های پرطرفدار نکاتی را بیرون بکشیم که چرا نوجوانان به سمت آنها می روند. من پیشنهادم اضافه کردن عنوان دوستانه برای دوره بعد است زیرا اصلاً جلسه رسمی نیست و اینجا، مهمان های خاص برنامه نوجوانان هستند.

در ادامه معصومه توکلی گفت: من بیشتر از هر چیزی معلم کتابخوانی هستم؛ خوشحالم که در جمع شما حضور دارم. امیدوارم آخرین دیدار نباشد و تازه اول آشنایی باشد. هر کس هر زمان که دوست داشت می تواند حرف بزند و همه در موقعیت گفتگوی برابر هستیم.

سپس زهرا محسنی فرد پشت تریبون قرار گرفت و پس از عرض خیر مقدم به حضار از آنها خواست تا خودشان را معرفی کنند. حاضران در دورهمی کتاب خوانان «چرخ فلک۱» را دختران جوان دانش آموز مقاطع مختلف تحصیلی از دبستان تا دبیرستان تشکیل می دادند.

با پایان معرفی حضار، محسنی فرد عنوان کرد: وقتی که از نوجوان کتابخوان حرف می زنیم تصویری به ذهن می آید کسی است که در هر موقعیتی کتاب به دست است.

وی در مرحله بعد از حضار خواست تا سه کتاب برتری که تا به حال خوانده اند را روی کاغذ بنویسند و به یکدیگر اعلام کنند. کتابهایی که حاضران به عنوان کتاب های برتر از منظر خودشان اعلام کردند در سبک های مختلف از مذهبی، علمی تخیلی تا کلاسیک و دفاع مقدس و روانشناسی قدرت جذب را شامل می شدند.

زهرا محسنی فرد به همراه معصومه توکلی از نوجوانان درخواست کردند تا خصوصیات بارزی که باعث شد آنها کتاب های مورد نظر را به عنوان کتاب برتر برگزینند را با دیگران به اشتراک بگذارند.

در ادامه، نوبت به صحبت نوجوانان درباره تأثیرات و پیام های کتاب هایی رسید که آنها معرفی کردند و همچنین، اینکه آنها از چه طریقی کتابها را انتخاب می کنند؟ فضای مجازی یا خرید حضوری؟ آیا ناشر به خصوصی را برای خرید کتاب مد نظر دارند یا خیر؟ الویت برای آنها با ترجمه یا تألیف است؟ که نوجوانان درباره آنها به تفصیل صحبت کردند.

محسنی فرد در بخشی دیگر به صدمات دانلود و مطالعه کتاب های دیجیتال غیرقانونی به صنعت نشر پرداخت و گفت: من به دانش آموزان خودم می گویم که چنین عملی مثل این است که یک خودنویس از مغازه ای بردارید و پولش را نپردازید. این دانلود و مطالعه کتاب های دیجیتال غیرقانونی اهالی صنعت نشر و معیشت آنها را با مشکل مواجه می کند زیرا صنعت نشر فرایند پیچیده ای دارد و آدم های مختلفی از چاپ تا توزیع فعالیت می کنند تا کتاب به دست مخاطب برسد و خوانده شود.

او نویسندگی و مترجمی را شغل کم درآمدی به نسبت زمان صرف شده پای آثار نامید و عنوان کرد: شغل های فرهنگی مثل نویسندگی پردرآمد نیستند زیرا یک بخش از فروش هر نسخه به نویسنده تعلق می گیرد و مناسبات شغلی در صنعت نشر بدین شکل است. نویسندگان و مترجمان آدم های دست به دهانی هستند و کانال های تلگرامی به انتشارات و معیشت مترجمان و نویسندگان ضربه می زنند.

در وهله بعد، حاضران راجع به اولویت شان در انتخاب کتاب های تألیفی یا ترجمه و تأثیر مطالعه مقدمه برای انتخاب کتابها و اینکه کتابها را براساس ناشر و یا نام و شهرت نویسنده یا مترجم انتخاب می کنند گفتگو کردند. تاثیر روانی ترجمه بر خوانش و تأثیرگذاری کتابها از دیگر موضوعات مورد بحث بود.

محسنی فرد به معرفی شبکه اجتماعی گودریدز و امکاناتی که دارد پرداخت و از نمونه تازه تأسیس ایرانی آن با نام «به خوان» یاد و ابراز امیدواری کرد: نمونه ایرانی به خوان است که به تازگی تأسیس شده و امیدوارم به خوان بتواند به استاندارد گودریدز برسد و امکاناتی که در اختیار کاربران کتابخوان می گذارد را داشته باشد. باید بگویم که به زودی عضو به خوان خواهم شد و آنجا فعالیت خودم را در زمینه کتابخوانی ادامه خواهم داد.

سپس به یکی از حقوق کتابخوانی اشاره کرد و گفت: یکی از حقوق خواننده حق نخواندن کتاب و نیمه رها کردن کتاب است و من توصیه می کنم برای تصمیم گرفتن راجع به نخواندن یک کتاب حداقل باید ده تا بیست درصد یا نصفه کتاب را خواند و بعد از این حق استفاده کرد زیرا ممکن است کتابی در قسمت دوم داستان نظر خواننده را عوض کند و نباید زود قضاوت کرد.

تأثیر دوستان در انتخاب کتاب ها از دیگر صحبت های مطروحه در دورهمی بود.

در ادامه، محسنی فرد کتاب های بازمانده روز و آبلوموف را معرفی نمود و در انتها تأثیر دوره های مختلف کتابخوانی بر افراد را اینگونه ارزیابی کرد: آدمها با دوره های مختلف کتابخوانی به نتایج مختلف می رسند که هر بار پاسخی به سوالات شخصی هر کتابخوان است و هیچ کدام از پاسخها نسبت به علایق و زندگی هر فرد اشتباه نیست. آدم ممکن است بعد از سالها کتابخوانی به هدفی از مطالعه کتابها و نوع علاقه خودش از سبک کتابخوانی برسد مانند اینکه کسی کتاب انگیزشی دوست دارد و غیره.

انتشارات هوپا، جمکران، شهید کاظمی و سوره مهر از انتشارات پرتکرار در سخنان حضار بودند.

انتهای پیام/ 121