به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، بهروز ندایی، معاون سیاسی، امنیتی استاندار اردبیل، دقایقی پیش سقوط یک فروند پهپاد را در اراضی زراعی روستای اوزن تپه علیا از توابع شهرستان مرزی پارس‌آبادمغان تایید کرد.
وی گفت: تعلق و مالکیت این پهپاد و چگونگی سقوط آن در منطقه تحت بررسی است.
منابع محلی احتمال می‌دهند که این پهباد متعلق به ارتش آذربایجان یا ارمنستان باشد که از دو هفته پیش در آن سوی مرزهای شمالی ایران با هم درگیر شده‌اند.
در نزاع اخیر دو کشور استفاده از پهپادها برای انهدام مواضع همدیگر بسیار رایج بوده است.
درگیری بین نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان در نقاط صفر مرزی آنسوی ارس از حدود دو هفته پیش جریان دارد.
تنش بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی در سال ۱۹۸۸ میلادی آغاز و در سال ۱۹۹۲ میلادی به درگیری‌های نظامی تبدیل شد.
بر اثر این درگیری نظامی هفت شهرستان جمهوری آذربایجان به تصرف نیروهای ارمنستانی درآمد.
در سال ۱۹۹۴ میلادی با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا آتش‌بس میان طرفین برقرار شد، ولی تلاش‌های بین‌المللی برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه‌ای نداشت.
درگیری نظامی بین دو طرف آذری و ارمنی از حدود ۲ هفته پیش آغاز شده و بر اساس اعلام مقام‌های جمهوری آذربایجان این کشور توانسته است بخشی از مناطق اشغالی خود را از تصرف ارامنه آزاد سازد.
وزرای امور خارجه آذربایجان و ارمنستان ۲ شب پیش با میانجیگری روسیه درباره برقراری آتش بس به توافق رسیدند ولی ادامه درگیری نشان میدهد که این توافق چندان پایدار و جدی نبوده است.
سرویس جهان مشرق _ در حالیکه در روزهای مذاکرات جدی میان دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر مناقشه منطقه قره باغ صورت گرفت و در نهایت به توافق آتش بس از روز جاری ختم شد، ادامه پیشروی قوای زمینی مشترک ارتش جمهوری آذربایجان و نیروهای تحت حمایت ترکیه در خطوط مقدم میدان نبرد موجب شده تا نیروهای مدافع ارتش ارمنستان به علت نابودی بخش بزرگی از تجهیزات و مسیر پشتیبانی زمینی بر اثر حملات هوایی پهپادهای Bayraktar TB۲ ترکیه، اقدام به عقب نشینی گسترده و به جا گذاشتن ادوات و تسلیحات خود در این مواضع کنند.
نقشه مورد ادعای وزارت دفاع جمهوری آذربایجان از مناطق تصرف شده (رنگ آبی) و مناطق درگیری(قرمز) در قره باغ.
در طول درگیری‌های ۲۴ ساعت گذشته تا پیش از رسیدن به نقطه آتش بس، لیست ادوات نابود شده یا به غنیمت داده شده ارتش ارمنستان به شرح زیر است:
۲۲ دستگاه تانک اصلی میدان نبرد T۷۲ از مدل‌های مختلف.
۶ دستگاه نفربر زرهی از مدل BMP۱/۲ و MT_LB .
۵ عراده راکت انداز توپخانه‌ای شامل ۴ دستگاه BM۲۱ گراد و ۱ دستگاه Tos۱ A .
۱۰ دستگاه کامیون ترابری نظامی و ۱ سامانه پدافندی کوتاه برد SA۸ .
این حجم از خسارات ارتش ارمنستان به ویژه با توجه به اینکه بسیاری از ادوات فوق به شکل سالم یا با آسیب اندک و قابل کاربری مجدد برای رقیب هستند، نشان میدهد که نظامیان ارمنی برای ادامه جنگ بر روی زمین دچار مشکلات جدی هستند و در صورتی که آتش بس فوری و مذاکرات سیاسی برقرار نشود در هفته‌های آینده ارتش ارمنستان مناطق گسترده‌تری را در منطقه قره باغ از دست خواهد داد.
پرتابگر سامانه موشکی ضد زره کورنت غنیمتی ارتش جمهوری آذربایجان
تنها کافی است به آمار تانک‌های نابود شده یا غنیمت داده شده ارمنستان توجه کنیم :
مجموعا در ۱۳ روز نبرد سنگین در این منطقه ۷۰ تانک تی۷۲ ارمنی نابود شده یا به غنیمت رقیب درآمده است که ۲۲ دستگاه مربوط به شبانه روز گذشته و ۴۸ دستگاه مربوط به ۱۲ روز نخست جنگ بوده است. یعنی ارتش ارمنستان در ۲۴ ساعت گذشته معادل ۵۰ درصد از کل تانک‌های از دست رفته خود در ۱۲ روز قبل میدان نبرد خسارت دیده است.
همچنین ذکر این نکته نیز الزامی است که اگرچه در روزهای نخست نبرد نیز خسارات تجهیزاتی ارتش ارمنستان بیش از جمهوری آذربایجان بود، اما قوای ارمنی نیز موفق شده بودند خسارات قابل توجهی به رقیب وارد کنند اما در طول ۲۴ ساعت درگیری‌های اخیر تنها ۱ کامیون نظامی و ۱ پهپاد انتحاری ارتش جمهوری آذربایجان در این منطقه نابود شده است.
نابودی پهپاد انتحاری توسط پدافند ارتش ارمنستان
اما جالب ترین موضوع در تحولات ۲ روز اخیر جنگ قره باغ، صحبت‌های الهام علی اف رییس جمهور کشور جمهوری آذربایجان در خصوص پیروزی‌های نظامی ارتش این کشور در منطقه قره باغ بود.
وی در بخشی از سخنان خود که مربوط به خسارات تجهیزاتی وارد شده به ارتش ارمنستان بود مدعی شد پهپادهای این کشور موفق شده‌اند سامانه پدافندی برد بلند اس ۳۰۰ ارتش ارمنستان را که در منطقه قره باغ مستقر شده بود نابود کنند.
کمی بعد ویدئویی از سوی وزارت دفاع آذربایجان منتشر شد که نشان میداد پهپادهای Bayraktar TB۲ ترکیه ۲ سامانه راداری متعلق به ارتش ارمنستان را با استفاده از بمب‌های هدایت لیزری MAM_L نابود میکنند.
با دقت بر روی اهداف نابود شده میتوان با احتمال بالایی هدف اول را رادار پیش اخطار فرکانس کوتاه VHF_UHF از مدل P۱۸ روسی دانست.
رادار پیش اخطار P۱۸ ارتش ارمنستان لحظاتی قبل از نابودی توسط پهپاد ترکیه
اما هدف نابود شده دوم که انتشار تصاویر آن جنجال برانگیز شده است از مدل ۳۶D۶ Tin shield است که متعلق به مجموعه پدافندی برد بلند S۳۰۰ ارتش ارمنستان است.
رادار ۳۶D۶ ارتش ارمنستان از دید دوربین هدفگیری پهپاد ترکیه
پیش از این و بر اساس تحلیل تصاویر ماهواره‌ای حضور یک آتشبار سامانه پدافندی S۳۰۰_PT ارتش ارمنستان در اطراف شهر استپاناکرت (خان کندی) مرکز منطقه قره باغ اثبات شده بود.
نقشه توپوگرافی منطقه قره باغ و مناطق حضور رادارهای هدف قرار گرفته و فاصله تا آتشبار اس۳۰۰ ارتش ارمنستان
مشخص نیست چرا فرماندهان ارمنی رادار فوق را در فاصله زیادی از آتشبار اس ۳۰۰ خود (حدود ۲۲ کیلومتری) و بدون حضور سامانه‌های پدافندی کوتاه برد برای دفاع از آن مستقر کرده‌اند تا اینچنین به سادگی توسط پهپادهای رزمی ترکیه شکار شود.
سامانه راداری پیش اخطار P۱۸
به احتمال قوی اشاره الهام علی اف رییس جمهور جمهوری آذربایجان به نابودی سامانه اس ۳۰۰ نیز مربوط به فیلم نابودی همین سامانه راداری بوده است اما تا کنون تصاویری که نشان دهنده نابودی اجزای اصلی سامانه اس۳۰۰ باشد منتشر نشده است.
سرویس جهان مشرق _ در حالیکه از شب گذشته تا کنون به دلیل تغییر شرایط جوی و آب هوای ابری و بارانی در منطقه قره باغ، پهپادهای رزمی ارتش جمهوری آذربایجان و ترکیه فعالیتی بر فراز مناطق نبرد نداشتند، اما قوای زمینی ارتش جمهوری آذربایجان در نخستین پیشروی‌های موفق خود در خطوط درگیری موفق به تصرف چندین موضع تخلیه شده توسط نظامیان ارمنستان شدند.
در تصاویر منتشر شده توسط وزارت دفاع جمهوری آذربایجان تعدادی از سنگرهای دفاعی و خاکریزهای متعلق به ارتش ارمنستان دیده میشود که با به جای گذاشتن سلاح و تجهیزات سنگین و نیمه سنگین به حال خود رها شده و قوای ارمنی از این مناطق عقب نشینی کرده‌اند.
۳ دستگاه تانک T۷۲ به غنیمت گرفته شده توسط ارتش جمهوری آذربایجان
حداقل ۳ دستگاه تانک، چند نفربر آسیب دیده، ۲ عراده هویتزر کششی D۳۰ و مقادیر زیادی مهمات سبک و موشک‌های ضد زره در این تصاویر دیده میشود.
۲ دستگاه هویتزر کششی D۳۰ نیروهای ارمنستان که به غنیمت رقیب درآمده است
همچنین مقایسه تصاویری که جدیدا منتشر شده با تصاویر دوربین پهپادهای رزمی ترکیه که در روزهای گذشته مشغول شکار ادوات نظامی ارتش ارمنستان در این منطقه بودند نشان میدهد برخی از تجهیزات به جای مانده در حقیقت همان موارد مورد اصابت قرار گرفته توسط بمب‌های هواپرتاب پهپادهای رزمی بوده است که به علت آسیب شدید، در هنگام عقب نشینی قابل انتقال به پشت خطوط میدان نبرد نبوده است.
به نظر می‌رسد فشار شدید پهپادهای رزمی و انتحاری رقیب در روزهای قبل موجب شده است تا نظامیان ارتش ارمنستان علی رغم دفاع سرسختانه در روزهای گذشته، سرانجام به دلیل کمبود تجهیزات و هدف قرار گرفتن کاروان‌های تدارکاتی و قوای پشتیبانی این کشور از آسمان، توان دفاع بیشتر در این منطقه را نداشته و شروع به عقب نشینی کرده‌اند.
با نابودی تعداد زیادی از تجهیزات و به جا گذاشتن و غنیمت دادن مقادیر زیادی سلاح نظیر موشک‌های ضد زره، هویتزرهای کششی، تانک و نفربرهای زرهی در روزهای اخیر، به نظر می‌رسد اوضاع میدانی برای ارتش ارمنستان چندان مطلوب نبوده و باید دید آیا عقب‌نشینی نیروهای ارمنی در روزهای آینده هم ادامه خواهد یافت یا نیروهای نظامی این کشور راهبرد تازه‌ای برای مقابله با نظامیان آذربایجان که این روزها حمایت محسوس ترکیه و اسرائیل را هم همراه خود دارد، به کار خواهند بست.
به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، نقش پرنده های بدون سرنشین در میادین نبرد امروزی هر روز در حال افزایش و پر رنگ تر شدن است و فناوری که در روزگاری نه چندان دور صرفا در چند کشور محدود و فقط برای امور شناسایی مورد استفاده قرار می گرفت، امروز بدل به یک سلاح واقعی در میدان های حساس جنگ بویژه در آسیا شده و طیف گسترده ای از امور را به سرانجام می رساند.
در روزهای اخیر و با شدت گرفتن منازعه مسلحانه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره باغ در نزدیکی مرزهای کشورمان، بار دیگر اهمیت پرنده های بدون سرنشین و تاثیر گذاری آنها در میدان نبرد تبدیل به بحث اول محافل دفاعی منطقه و جهان شده است. به همین بهانه نگاهی به وضعیت ناوگان فعلی پرنده های بدون سرنشین ایرانی و البته وضعیت نبرد پهپادی بر فراز میدان جنگ در همسایگی کشورمان خواهیم داشت.
در اواسط جنگ تحمیلی و با توجه به نیاز تامین تصاویر از بالا برای شناسایی بهتر مواضع دشمن بعثی، خط تولید طراحی و ساخت پرنده های بدون سرنشین در کشور متولد شد. در آن دوران مسئله استفاده از پهپادها در نقش شناسایی در جهان جدید نبود ولی فناوری بسیار خاص و در اختیار تعداد محدودی از کشورهای جهان بود. استفاده ایران از پرنده های بدون سرنشین شاید برای مردم کشور ما نیز برای مدتها مسئله ای ناشناخته به حساب می آمد تا این که با فیلم معروف “مهاجر” مردم کشور هم به نوعی با داستان متولد شدن ایده پهپادها در سرزمین ایران آشنا شدند.
پوستر فیلم مهاجر
با پایان یافتن جنگ تحمیلی، فناوری هواپیماهای بدون خلبان ایرانی به نوعی به پشت پرده رفته و سالهای طولانی به عنوان یک برنامه با اولویت بالا ولی دور از چشم اغیار در حال گسترش بود. سالهای ابتدایی دهه ۸۰ شمسی مصادف با حادثه ۱۱ سپتامبر و تهاجم آمریکا به افغانستان و عراق بوده و عصر آشنایی جهانیان با واژه پهپاد به صورت یک حقیقت روزمره آغاز شد. با توجه به شرایط خاص امنیتی در اطراف کشور، لازم بود تا پرده از برخی دستاوردهای دفاعی کنار زده شود و موشک ها و پرنده های بدون سرنشین طلایه دار سلاح های ایرانی برای حفظ بازدارندگی بودند.
خانواده پهپادهای مهاجر و ابابیل که بیشتر در نقش شناسایی وارد کار شده بودند از جمله اولین پهپادهای ایرانی بودند که در آن سالها معرفی شده و در تعداد بالایی نیز وارد خدمت شدند. تصویر برداری پهپادهایی ایرانی از ناو هواپیمابر آمریکایی در آن دوران برای اولین بار و پخش آن انعکاس گسترده ای در محافل دفاعی جهان داشته و سیگنال قدرتمندی در خصوص ظهور یک قدرت پهپادی را به جهان ارسال کرد.
اما در پس پرده اتفاقات مهم دیگری در حال رخ دادن بود که در نهایت باعث تغییر معادلات پهپادی در ایران و منطقه شد. با حضور مستقیم ایالات متحده آمریکا در منطقه و بالا گرفتن بحث ها در خصوص برنامه هسته ای کشور ما، مسئله پروازهای جاسوسی بر فراز ایران توسط آمریکا اجرا شده که یکی از این جاسوس ها پرنده بدون سرنشین RQ-۱۷۰ یا همان جانور قندهار بود. یکی از داشته های استراتژیک آمریکا که در ابتدای دهه ۹۰ شمسی در اختیار ایران قرار گرفت، به تله افتادن جانور قندهار در تور جنگ الکترونیک ایران و سپس مشخص شدن این مسئله که پهپادهای مختلف آمریکایی نظیر پردیتور، شادو و اسکن ایگل نیز به اشکال مختلف در دام شبکه دفاع هوایی کشور ما افتاده و تقریبا به صورت سالم به دست ما افتاده اند به متخصصین ایرانی کمک کرد تا بتوانند در زمان و با هزینه ای کمتر فاصله بین خود و رقبا در بحث لبه فناوری ها در خصوص پرنده های بدون سرنشین را کم کنند.
بازدید فرماندهی کل قوا از پهپاد آمریکایی RQ-۱۷۰
اما وقتی به بحث پرنده های بدون سرنشین ایرانی وارد می شویم یک نام به نوعی متفاوت از دیگر اسم ها در این حوزه وجود دارد و آن هم شاهد ۱۲۹ است. پرنده ای که نشان از ورود ایران به مرحله جدیدی از فناوری های بدون سرنشین بود. این هواپیما در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ بدون اسم بردن از آن در رزمایش ها و تمرین های نظامی وارد کارزار شده و در نهایت در سال ۱۳۹۲ به صورت رسمی به اسم شاهد ۱۲۹ به ایران و جهان معرفی شد. پرنده ای که به مهمات هدایت شونده مسلح شده بود و توانایی بسیار مهم و جدید را به نیروهای مسلح کشور اضافه کرد.
پهپاد ایرانی شاهد ۱۲۹
مسئله مهم و سرنوشت ساز در خصوص پرنده های بدون سرنشین ایرانی، ظهور گروه های تروریستی و بحث درگیری ها در دو کشور سوریه و عراق بود. پهپادهای ایرانی بعد از اتمام جنگ تحمیلی در نقش های مربوط به پایش مناطق مرزی و خصوص رصد فعالیت های بیگانگان در منطقه فعال بودند ولی بحث آغاز درگیری ها در سوریه و عراق فصلی جدید و متفاوت را در فعالیت های یگان های بدون سرنشین ایران آغاز کرد.
پهپاد ایرانی شاهد ۱۲۹ بر فراز سوریه در سال ۲۰۱۴ میلادی از دید دوربین تروریست ها
جمهوری اسلامی با گذشت نزدیک به یک دهه از حضور فعال در جبهه های درگیری منطقه ای، هنوز هم به صورت رسمی حرف زیادی در خصوص نبردهای منطقه ای و خصوصا نقش پرنده های بدون سرنشین ایرانی در این جنگ ها نزده است اما در بسیاری از اوقات با رجوع به دوربین تروریست ها در سوریه و عراق بتوان نقش مهم حضور پهپادهای ایرانی را در منطقه درک کرد که در نقش های تهاجمی و هدایت آتش توپخانه و حملات هوایی و شناسایی در کنار متحدین در محور مقاومت وارد میدان شدند.
صدور فرمان مهم برای تولید انبوه پرنده های بدون سرنشین
اما چندی پیش سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، به یک دستور مهم از طرف فرماندهی معظم کل قوا اشاره کرد که حاوی نکته ای بسیار مهم بود. رسانه ها و نیروهای مسلح، از چند سال قبل شاهد تولید بیشتر پهپادهای ایرانی و تمرین و تحویل آنها در تعداد بیشتر به یگانهای رزمی و اطلاعاتی بودنه اند. دلیل این اقدام مهم در دستور و تدبیر حکیمانه رهبر انقلاب به نیروی هوافضای سپاه نهفته است. سردار حاجی زاده در این خصوص می گوید:
” در جلسه‌ای که ۳-۴ سال پیش در حوزه پهپاد با رهبر معظم انقلاب داشتیم، ایشان فرمودند که اقدامات صورت گرفته بسیار خوب است، اما تعداد پهپادها کم است و باید آن را زیاد کنید. پس از این موضوع همه برای افزایش تعداد پهپادها بسیج شدیم.“
پهپاد شاهد ۱۳۳ در حال پرتاب بمب هوشمند
پهپادهای صاعقه ساخت ایران با الگو برداری از RQ-۱۷۰
این دستور در حقیقت شاه کلید ورود نیروی هوافضای سپاه به حوزه جدیدی از بحث های پهپادی بود که در ادبیات نظامی جهان به حملات فوجی اطلاق می شود. در سالهای پس از این دستور بود که شاهد رونمایی از پهپادهایی مثل سری شاهد ۱۹۱، شاهد ۱۳۳ و صاعقه هستیم. پهپاد صاعقه به عنوان نمونه ایرانی ساخته شده بر اساس ار کیو ۱۷۰ در جریان عملیات ضربت محرم و حمله به مواضع گروه تروریستی داعش در سوریه نیز حضور داشت. این پهپادها در تعداد بالا تولید شده و به نیروهای مسلح تحویل شده اند و با توان حمل مهمات می توانند حمله ای سنگین را به هر هدفی ترتیب دهند. نمونه ای از این سناریو در رزمایش الی بیت‌المقدس-۱ در سال ۱۳۹۷ انجام شد.
نمایی از رزمایش پهپادی الی بیت المقدس ۱
قره باغ؛ صحنه جدید قدرت نمایی پرنده های بدون سرنشین
در چند ماه گذشته، منطقه قره باغ شاهد دو درگیری سنگین بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بوده است. متاسفانه جمهوری آذربایجان سالهاست که یکی از مشتریان اصلی پرنده های بدون سرنشین اسراییلی است و از انواع مختلفی از این پهپادها در نقش شناسایی، تهاجمی و انتحاری بهره می برد. در نبرد اولیه که مدتی پیش بین دو طرف رخ داد، آذری ها از پهپادهای صهیونیستی بهره می بردند و نتایج جالبی بدست نیاورند. حجم زیادی از پهپادهای ساخت اسراییل یا در تله جنگ الکترونیک ارمنی ها گرفتار شده یا سامانه های دفاع هوایی این کشور پهپادهای مورد نظر را یکی بعد از دیگری سرنگون کردند.
اما در درگیری جدید پهپادهای بیرقدار ترکیه ای وارد کار شده و تا حدی ورق به نفع آذری ها برگشت. در چند روز اول درگیری اصولا خبری از پهپادهای صهیونیستی ارتش آذربایجان در درگیری نبود ولی در چند مورد مورد استفاده قرار گرفت. در مقابل پدافند هوایی ارمنی ها نیز موفق شد در چند مورد پهپادهای متجاوز آذری را مورد هدف قرار داده و سرنگون کند.
حمله پهپاد بیرقدار ارتش آذربایجان به تانک های ارمنی
پهپاد اسراییلی Orbiter ۱K که در منطقه ای تحت کنترل ارمنستان سقوط کرده است
کشور ارمنستان نیز صنعت محدود و کوچکی در زمینه پرنده های بدون سرنشین در اختیار دارد. ارتش این کشور از گونه از پهپاد شناسایی به اسم Krunk استفاده می کند که البته در درگیری های اخیر تصویری از آن رصد نشده است. البته ممکن است این پرنده در بحث دیده بانی برای واحدهای توپخانه ارتش ارمنستان حضور داشته باشد و یکی از دلایل مهم آتش دقیق یگان های توپخانه ارتش این کشور به حساب بیاید.
پهپاد Krunk متعلق به ارتش ارمنستان
آنچه این روزها در مرزهای شمال غرب کشور ما در حال رخ دادن است در حقیقت آزمایش پهپادهای دو ضلع دیگر قدرت پهپادی منطقه است. در سالهای اخیر و با اضافه شدن ترکیه به عنوان یک تولید کننده پهپاد در منطقه، یک بازیگر جدید که پیش از این صرفا در ایران و رژیم صهیونیستی خلاصه می شد وارد و این رقابت تبدیل به یک چالش سه جانبه و مثلثی شد. البته اگر بخواهیم در مقام مقایسه در بحث تجربه رزمی و تنوع محصولات وارد بحث بشویم و مسائلی همچون پنهانکاری هوشمندانه نیروهای مسلح کشورمان را نیز در بحث وارد کنیم مشخص می شود که جمهوری اسلامی ایران؛ چه از حیث تنوع کیفی بنا به ماموریت های تعریف شده و چه از حیث کمیت، در جایگاهی بالاتر از ترکیه و رژیم صهیونیستی در این بخش قرار می گیرد.
لاشه پهپاد اسراییلی Harop ارتش آذربایجان که توسط ارمنستان سرنگون شده است
برای نمونه پهپاد بیرقدار ترکیه که این روزها تبلیغات فراوانی در خصوص آن نیز صورت می گیرد در حقیقت محصولی است که با کمک های فراوان از طرف شرکت های انگلیسی، کانادایی و آمریکایی توسعه پیدا کرده و به وضعیت فعلی رسیده است. در خصوص کمک های ویژه و فراوان آمریکا به رژیم صهیونیستی در بخش نظامی نیز اصولا هر گونه توضیح مجدد، اتلاف وقت محسوب می شود.
آنچه که اما این نبرد برای چندمین بار به اثبات رساند این بود که مسیر طی شده و تدبیر ابلاغ شده پیرامون این موضوع برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و آنچه در آینده نیز به سمت آن خواهیم رفت نقشه راهی کاملا درست بوده و ایران همچنان جایگاه اول در منطقه و مهم خود را در لیگ برتر دارندگان علوم و فناوری پرنده های بدون سرنشین جهان حفظ خواهد کرد.
