قم

به گزارش مجاهدت از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، هنوز ۴۸ ساعت از آغاز جنگ تحمیلی نگذشته بود، هواپیما‌های دشمن برای زدن تاسیسات مهم و نقاط حساس ایران وارد آسمان کشور شده بودند. اولین نقطه فرودگاه مهرآباد بود که ۲۹ شهریور بمباران شد. به جهت اهمیت پایگاه‌های هوایی و آشیانه‌های نیروی هوایی این نقاط از محل‌های دیگری بودند که توسط هواپیما‌های رژیم بعث بمباران شدند.
پایگاه وحدتی دزفول در خوزستان از تیررس آماج حملات دشمن در امان نبود. در دومین روز از شروع جنگ، در حالی که مردم و مسوولان در بهت حمله همسایه غربی فرو رفته بودند، هواپیما‌های صدام، پایگاه هوایی را بمباران کردند. پدافند هوایی با همه قدرت به دفاع پرداخت، اما در نهایت با تقدیم شهدایی در جرگه اولین گروه‌های قرار گرفت که در جنگ تحمیلی شهید تقدیم کردند.
«قاسم حمید» به همراه ۱۷ نفر دیگر از اولین شهدای دفاع مقدس بودند، او همچنین اولین شهید پدافند هوایی ارتش بود که سه روز بعد از خاکسپاری پیکرش، همسر و فرزندانش از شهادت او با خبر شدند. حالا نزدیک به ۴۰ سال از روزی که قاسم حمید سه فرزند و همسر و خانواده‌اش را تنها گذاشت می‌گذرد که در یک ظهر تابستانی مهمان منزل آنان شدیم تا حرف‌های گفته و ناگفته خانواده را از شهیدشان بشنویم. قسمت اول این گفتگو پیش از این منتشر شده است که می‌توانید از اینجا بخوانید.

زهرا شعبانی هم همسر شهید حمید است و هم خواهر شهید، برادرش در کمیته بود که به دست ضد انقلاب و قاچاقیان در شرق کشور به شهادت رسید، به جز شهادت همسر او داغ ۲ فرزند را هم تحمل کرده و صبوری مشق روز و شب اوست «برادرم در اواسط جنگ، چون عضو کمیته بود وبا قاچاقچیان مخالفت می‌کرد به شهادت رسید. ۲۲ سالم بود که همسرم شهید شد، همه این سال‌ها را با حرف مردم ساختیم، هر کار می‌کردیم یک حرفی می‌زدند، بعد ۴۰ روز از شهادت اسباب اثاثیه را از دزفول به قم آوردیم؛ و بعد به تهران نقل مکان کردیم. همسرم در حال ساخت خانه‌ای بود که زندگی را بدون مرد آنجا شروع کردم، زندگی بی مرد سخت است حال اینکه همان وجودش در خانه کلی از مشکلات را رفع می‌کند.»

نوشین دختر دوم خانواده یک سال بعد از خواهر بزرگترش نسرین به دنیا آمد، نسرین که چند سال پیش در اثر بیماری به دیدار پدر رفته است تنها نام و تصویری از او در کنار تصویر پدر به چشم می‌خورد، حالا نوشین روایتگر پدریست که خاطرات محوی از او به یادش مانده است «هنوز، بعد گذشت اینهمه سال باورم نمی‌شود پدر ندارم، برادرم هم همینطور است هنوز وقتی کسی را شبیه او می‌بیند فکر می‌کند پدرم است، چون باور ندارم شهید شده. من سال ۵۴ در پایگاه شکاری و خواهرم یک سال قبل از من در روستا به دنیا آمد، یک خواهر هم بعد از شهادت پدرم به دنیا آمد که در ۴۰ روزگی از دنیا رفت. تنها چیزی که از پدرم به یاد دارم این است که دوست داشت ما در رفاه باشیم و برای این موضوع تلاش می‌کرد، اهمیت خاصی برای خانواده قائل بود. زمان به دنیا آمدنم مشکلی داشتم که پدر خیلی تلاش کرد مشکلم حل شود تا در بزرگسالی به مشکل برنخورم. آنچه از او می‌دانم را بیشتر از زبان اطرافیان شنیدم. یکی از خصوصیات او نظم بود که فکر می‌کنم خودم نیز به او رفته‌ام. مهربانی و مردم داریش زبانزد بود، خیلی در اینباره گفته‌اند و شنیده‌ایم. کمک به دیگران و حلال و حرام برایش اهمیت داشت. یکسری عکس از دوران حضور پدرم داریم که خاطرات را زنده می‌کند، مثلا کامل خاطرم هست روز اول جنگ که هواپیما‌های دشمن بر فراز پایگاه پرواز کردند مادرم در حال سرخ کردن سیب زمینی بود که شیشه‌های خانه شکست.

وقتی از سختی‌های نبود پدر در همه سال‌های زندگی می‌گوییم بغض فروخورده سرباز می‌کند «سختی شهادت پدر بیشتر برای مادر بود، برای ما که دختر بودیم هم سختی‌های خودش را داشت به خصوص در مدرسه، دانشگاه و ازدواج. در دانشگاه خیلی‌ها می‌گفتند سهمیه استفاده کردید در صورتی که من سهمیه خاصی استفاده نکردم. حتی یکبار گفتم سهمیه ام برای شما، اما پدرم را برگردانید. تا امروز که ۴۶ سالم است عکس پدرم را بالای سرم در اتاقم دارم، مدام یادش می‌کنم و با او حرف میزنم. این جای خالی پدر هیچ وقت پر نمی‌شود، تنها چیزی که ما را آرام می‌کند این است که برای رضای خدا رفت، او وظیفه‌‍اش را می‌دانست، با بنی صدر مخالفت کرده بود و می‌گفت کشور در خطر است، این‌ها من را آرام می‌کرد، ولی حرف‌هایی که این سال‌ها زده اند کم اذیت نکرد. با این وجود همه چیز را کنار گذاشتم و فقط می‌گویم پدر شفاعتم می‌کند.»

حمید پسر شهید حرف‌های خواهرش را اینطور ادامه می‌دهد «فکر می‌کنند، چون فرزند شهید هستیم همه امکانات را داریم، بهترین ماشین و بهترین زندگی را داریم، ولی نمی‌آیند از نزدیک ببینند. می‌گویند بچه شهید هستید حتما چند خانه دارید، چند ماشین دارید در صورتی که اصلا اینطور نیست و کسی کمبود را نمی‌بیند. می‌گویند کربلا و مکه شما مجانی است در صورتی که نیست. برای یک وام خودرو چقدر دوندگی کردم و در نهایت چقدر سنگ اندازی شد و نگرفتم. من ازدواجم را از پدرم دارد، چون مدتی پدرزنم مخالف ازدواج ما بود. یک شب او را در خواب و بیداری دیدم که گفت به چیزی که می‌خواهی می‌رسیم، بعد از آن پدر خانمم از این رو به آن رو شد و اجازه ازدواج ما را داد. همیشه تا سوار ماشین می‌شوم و هرجا می‌روم به پدرم می‌گویم هوای ما را داشته باش، حس می‌کنم همیشه با من است.»

انتهای پیام/ ۱۴۱

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، چهل و یکمین عصرنشینی هنر و اندیشه دیدار با حضور محمدعلی روزبهانی رئیس حوزه هنری استان قم، مهدی محمدی مدیر گروه صنایع دستی دانشگاه سوره، علی حیاتی مسئول هیئت هنر و عضو هیئت موسس موکب‌آرت، فاطمه نوروزی مدیرعامل مجموعه موکب‌آرت و محمدرضا وحیدزاده دبیر نشست و پژوهشگر برگزار شد.

قدمت کتیبه‌نگاری به پیش از اسلام مربوط می‌شود

محمدعلی روزبهانی رئیس حوزه هنری استان قم در مورد هنر کتیبه‌نگاری در این نشست گفت: فقدان مسئله یکی از ایرادهای ما در برپایی نشست‌ها است که در این نشست اینگونه نیست و تکلیف ما و مخاطب مشخص است. به این ترتیب باید از برنامه‌ریزان این نشست تقدیر کرد.

روزبهانی افزود: دو موضوع مهم در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد که یکی از آنها گرافیک است و سپس پیشینه کتیبه و پرچم است که باید به آن بپردازیم.

وی ادامه داد: اگر سنگ نگاره‌ها را نیز کتیبه محسوب کنیم قدمت آن به پیش از اسلام مربوط می‌شود اما اگر کتیبه را با کاربرد مراسم‌های عزاداری در نظر بگیریم به عصر صفوی مربوط می‌شود. همچنین کتیبه و پرچم را می‌توان از نظر پیشامدرن، مدرنیسم و پسامدرنیسم بررسی کرد.

محتوای غنی، سرلوحه طراحی کتیبه‌های هیئت هنر قرار دارد

علی حیاتی مسئول هیئت هنر و عضو هیئت موسس موکب‌آرت هم در این نشست با ارائه تاریخچه‌ای از چگونگی شکل گیری هیئت هنر گفت: نیاز تزئینی و محتوای غنی را سرلوحه طراحی کتیبه‌های هیئت هنر قرار دادیم و همچنان در حال تلاش و تولید و طراحی چنین آثاری هستیم.

حیاتی افزود: طراحی‌های ما آنچنان پخته شد تا اینکه به اقبال عمومی رسید و بسیاری از شرکت‌کنندگان از ما درخواست دریافت کتیبه برای هیئت‌های خودشان می‌کردند.

حیاتی ادامه داد: مراسم پیاده روی اربعین اجتماع پرچم‌ها است و بسیار حیرت انگیز است چرا که تنوع و اهمیت بسیاری دارد. عشیره‌های گوناگون عراق، ملیت‌های مختلف و نمونه‌های متنوع آن موجب شد تا ضیافت پرچم‌ها ضریب پیدا کند.

وی افزود: پرچم‌ها در پیاده‌روی اربعین مورد توجه هیئت هنر قرار گرفت و آغازی بر بررسی، طرحی و تولید پرچم از سوی هیئت هنر شد.

حیاتی افزود: دهه هشتاد آغاز بنر و چاپ سیلک بود و آثاری با اندازه و تنوع خط و فونت های کامپیوتری اما بی کیفیت و بی محتوا و غیرخلاق بود که هیئتها مذهبی را دچار سردرگمی می‌کرد.

هیئت‌هنر مانع رویدادهای نامتعارف در هیئت‌های مذهبی دهه ۸۰ بود

محمدرضا وحیدزاده دبیر نشست و پژوهشگر نیز پس از صحبت‌های حیاتی در مورد هویت هیئت‌هنر گفت: بارها نشانه‌هایی از موفقیت هیئت هنر را دیدم تا جایی که وقتی پرچم‌هایی با طراحی هیئت هنر برای مراسمات خودمان داشتیم و در هیئتهای کاروان های خودمان استفاده کردیم با بازخورد‌های شگفت انگیزی مواجه می‌شدیم چرا که در مسیر کاروان با مردمی روبرو می‌شدیم که سراغ هیئت‌هنر را می‌گرفتند که نشان از معرفی و شناخته شده بودنش داشت.

وحیدزاده افزود: هیئت‌هنر یکی از عوامل بازدارنده رویدادهای نامتعارف در هیئت‌های مذهبی دهه ۸۰ بود و این یک اتفاق مهم برای آنهاست.

هیئت‌های خانگی یکی از جامعه هدف موکب‌آرت است

فاطمه نوروزی مدیرعامل مجموعه موکب‌آرت هم با حضور در این نشست گفت: هنر موجود در موکب‌آرت موجب پویایی و موفقیت‌های آن شد. موکب‌آرت جنس مخاطب خود را شناخته و معرفی کرده‌است که بر اساس آن فعالیت و به طراحی می‌پردازد.

نوروزی با بیان اینکه هیئت‌های خانگی یکی از جامعه هدف موکب‌آرت است، گفت: هیئت هنر نگاهی جهان شمول به طراحی های خود دارد تا مورد توجه عموم مردم قرار گیرد.

وی افزود: هیئت هنر علاوه بر پرچم و کتیبه به طراحی لباس و هدایای مذهبی ویژه مراسم‌های عزاداری ورود کرده است و سعی کرده تا به گشایش دریچه‌ای نو در طراحی و سیاه‌پوشی فضای هیئت‌ها کمک کند. به این ترتیب می‌خواهیم آثاری ویژه هیئت‌های عزاداری متناسب با ذائقه‌های گوناگون ضمن حفظ اصالت و شعائر اسلامی طراحی و تولید کنیم.

فرم در کتیبه در اختیار محتوا قرار دارد

مهدی محمدی مدیر گروه صنایع دستی دانشگاه سوره هم در این نشست گفت: اتفاق نظری در چیستی کتیبه وجود ندارد تا جایی که برخی‌ها آن را به «کتائب» به معنای مجموعه پرچم‌ها نسبت می‌دهند.

وی با بیان اینکه هویت از نکات مهم و مورد نیاز بررسی کتیبه هاست، گفت: هویت، ماهیت وجودی ما و اعتقادات و افکار وجودی ما را تعریف می‌کند. همچنین فرم در کتیبه در اختیار محتوا قرار دارد.

موکب‌آرت کتیبه‌های مناسب با فرم‌های اصولی و محتوای صحیح تولید می‌کند

وحیدزاده در این میان به ناتوانی هیئت‌ها در خرید کتیبه‌های مورد نظر پرداخت و هویت را از عوامل آن دانست و افزود: بی‌شک اگر کتیبه‌های مناسب با فرم‌های اصولی و محتوای صحیح تولید شود مورد استقبال عموم قرار می‌گیرد. این همان کاری است که هیئت‌هنر و موکب‌آرت انجام داده‌است.

جهان‌بینی سنتی با ذائقه نسل امروز هماهنگی ندارد

محمدی نیز ادامه داد: جهان‌بینی سنتی در بسیاری از تولیدکنندگان سنتی که بیشتر با تکیه بر محتوای سروده شده محتشم کاشانی است با ذائقه نسل امروز هماهنگی ندارد و همین امر موجب استقبال از طراحی‌های هیئت هنر می‌شود.

محمدی با باین اینکه تقابل مدرنیسم و سنت در کتیبه‌ها و پرچم‌ها نیز خود را نشان داد، گفت: آیا می‌توانیم به تعارض‌های دنیای مدرن و سنتی پاسخ دهیم؟ تعارض‌هایی که وجود دارد آیا حل شدنی است و آیا به دست هیئت هنر امکان پذیرد خواهد بود. چرا که مناسبات مذهبی روز ما تغییر کرده است و هویت آن را تحت تاثیر خواهد داد. همین موضوع می‌تواند موقعیتی برای جمعی مثل هیئت هنر باشد تا خلأهای هویتی در چنین وضعی به درستی پر شود.

موکب‌آرت با فرم و محتوای درست به خلق معنا می‌پردازد

روزبهانی هم در ادامه این نشست افزود: تفاوت پرچم تیم‌های فوتبال با پرچم هیئت‌های عزاداری در امر قدسی آن است، گفت: موکب‌آرت یا هیئت هنر بسیار مهم و ارجمند هستند چرا که تولیدات پرچم و کتیبه بازاری حداقل به لحاظ فرم هنری اصلا قابل بحث نیست در نتیجه هئیت‌هنر و موکب‌ارت با فرم مناسب و با محتوای درست به خلق معنا می‌پردازد و چنین خلائی در بازار را پر می‌کند.

روزبهانی ادامه داد: تفاوت دیگر هیئت هنر با بازاری‌ها این است که با عالم والا معامله می‌کند و اصلا در قامت ارائه یک کالای هنری توسط یک هنرمند نیست. هیئت هنر با اینکه آثاری هنری و فاخر در زمینه خود تولید می‌کند اما به چشم کالا به آن نگاه نمی‌کند.

وی افزود: از دیگر نکات مهم پرچم و کتیبه برای هیئتهای مذهبی این است که حرمت دارند و باید با احترام نصب و جمع آوری شود که نوع برخورد هیئت هنر با آن دقیقا با حفظ حرمت است.

فوت کوزه‌گری این توفیق در چیست؟

وحیدزاده از حیاتی و خانم نوروزی پرسید، محصول خروجی هیئت هنر و موکب‌آرت ترکیبی از هنرهای خط، طراحی پارچه، گرافیک و… است حال سوال اینجاست که فوت کوزه‌گری این توفیق در چیست؟

کارگران کارگاه تولیدی کتیبه‌های ما با وضو کار می‌کنند

حیاتی در پاسخ به وحیدزاده گفت: هیئت هنر یا موکب آرت هنوز کاری انجام نداده است که به آن افتخار کند تنها آنچه از دستش بر می‌آید انجام داده است اما راه طولانی بسیاری در پیش دارد. اینکه ما چه هستیم مهم نیست چرا که اهمیت در عرض ارادت ما به اهل بیت علیهم السلام است.

حیاتی افزود: کارگران کارگاه تولیدی کتیبه‌های هیئت‌هنر، با وضو و حس و حال روضه و گریه بر سیدالشهدا کار می‌کنند در حالی که بسیاری از کتیبه ها در عراق محصولاتی هستند که از چین می‌آیند.

وی در پایان گفت: کلمه، شعائر، ایده، تقدس و حرمت از تکاتی است که مورد توجه موکب آرت قرار داشته و خواهد شد.

انتهای پیام/ 121