لیبی

به گزارش مجاهدت از مشرق، یک کشتی انگلیسی چهارشنبه (روز گذشته) در بندرگاه طرابلس پهلو گرفت؛ اقدامی که مورد اعتراض شدید مردم و نمایندگان پارلمان لیبی قرار گرفت. سفارت انگلیس در لیبی گفت که یک کشتی انگلیسی، پس از هشت سال برای نخستین بار وارد این کشور شده است.

«حمد البنداق» نماینده پارلمان لیبی در واکنش به این تجاوز انگلیس به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: ورود کشتی جنگی انگلیس به طرابلس، پیامی به سایر طرفهاست، مبنی بر اینکه انگلیس، از طرفهایی حمایت می‌کند که در غرب لیبی با این کشور منافع مشترک دارد.

البنداق بر این باور است که پهلو گرفتن این کشتی در غرب لیبی، با غارت نفت و گاز این کشور به اروپا ارتباط دارد؛ به ویژه اینکه اروپا در حال حاضر، نیاز مبرمی به فرآورده‌های نفتی دارد.

وی تأکید کرد که بعید نیست ورود این کشتی جنگی، در راستای حمایت از برخی طرفها در لیبی باشد؛ به ویژه اینکه عملیات نظامی احتمالی آتی، شاید آخرین عملیات پیش از ثبات در لیبی باشد. گذشته از اینکه احتمال دارد انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری لیبی تا سال ۲۰۲۵ به تعویق بیافتد.

ورود این کشتی باعث خشم مردمی در مناطق مختلف لیبی شده است؛ به گونه‌ای که فعالان و شیوخ قبایل نیز بر لزوم خروج این کشتی از لیبی تأکید کرده‌اند.

عیسی العریبی یکی دیگر از نمایندگان پارلمان لیبی گفت که استقبال از این کشتی، باعث شکاف و افزایش تنش در این کشور خواهد شد.

العریبی بر این باور است که ورود این کشتی به لیبی، با هدف حمایت از برخی شبه‌نظامیان برای تسلط بر میادین نفتی و گازی این کشور است، ولی «نیروهای مسلح لیبی، با قدرت، از میادین [نفتی] حمایت خواهد کرد».

وی در پایان گفت که چنین اقداماتی در زمان کنونی، مداخله آشکار در امور داخلی لیبی و حمایت از هرج‌ومرج در این کشور است.

این در حالی است که انگلیس شانزدهم خرداد ماه گذشته، خبر داد که سفارت خود را در لیبی بازگشایی کرده است. «کارولین هورندال» سفیر انگلیس در لیبی در مراسمی که در سفارت این کشور در طرابلس برگزار شد، بازگشایی سفارت انگلیس را اعلام کرد(جزئیات بیشتر).

فقط دو ماه پس از این اعلام، ۵۳ نماینده پارلمان لیبی با امضای طوماری تهدید به اخراج سفیر انگلیس از کشورشان کردند. آن‌ها تأکید کردند که اظهارات سفیر انگلیس مبنی بر تعامل با دولت وحدت ملی و بی‌توجهی به تصمیمات مجلس نمایندگان در خصوص سلب اعتماد از این دولت و ضرورت تشکیل دولت دیگر، دخالتی آشکار در امور داخلی لیبی است.

ایندگان پارلمان لیبی گفتند که این اظهارات سفیر انگلیس بیانگر جانبداری آن از یک طرف و تحمیل واقعیت‌های ساختگی با استفاده از زور، مخالفت با احترام به تصمیمات نهاد ملی و دخالت در امور داخلی است.

 نمایندگان پارلمان لیبی همچنین هشدار دادند که در صورت استمرار بی‌احترامی سفیر انگلیس به حاکمیت لیبی، بزودی اعلام خواهد شد که وی عنصر نامطلوبی در لیبی است و اقدامات بیشتری نیز علیه تمامی کسانی که از حد و مرز مأموریت‌های دیپلماتیک سفرا و فرستادگان عبور کند، اتخاذ خواهد شد.

سفیر انگلیس در لیبی گفته بود که موضع کشورش در خصوص لیبی روشن است و آن تعامل با دولت وحدت ملی است که تحت نظارت سازمان ملل برای برگزاری انتخابات، تشکیل شده است.

مجلس نمایندگان طبرق (شرق لیبی) اوایل مارس گذشته با تشکیل دولت جدید به نخست‌وزیری «فتحی پاشاغا» موافقت کرد اما «عبدالحمید الدبیبه» نخست وزیر دولت وحدت ملی با واگذاری قدرت مخالفت می‌کند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده ضلع اروپایی مذاکرات وین طی مصاحبه‌ای با روزنامه «کرونن» اتریش در پاسخ به این سوال که «بحران کرونا بزرگتر است یا بحران انرژی؟»» گفت: «این (بحران انرژی) بزرگترین بحرانی است که اروپا تا به حال داشته است.»

مدیرعامل آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) نیز گفت: «جهان در حال تجربه اولین بحران انرژی واقعی در تاریخ است.» خبرگزاری CNN آمریکا نیز تیتر زد: «بحران انرژی در انگلیس بزرگتر از بحران پاندمی کروناست».

اتحادیه اروپا تا قبل از جنگ اوکراین مقصد نیمی از صادرات نفت خام روسیه بود امّا پس از آغاز جنگ در اسفند ۱۴۰۰ واردات نفت خام و محصولات نفتی روسیه را ممنوع کرد. آمارهای آژانس بین المللی انرژی (IEA) نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ روزانه ۲.۲ میلیون بشکه نفت خام وارد کرده است.

آلمان با واردات روزانه ۶۸۷ هزار بشکه بزرگترین واردکننده از روسیه در اروپا بود. هلند با واردات ۴۱۴ هزار بشکه در جایگاه دوم قرار دارد.  لهستان (۳۷۲ هزار بشکه)، فنلاند (۲۰۱ هزار بشکه) یونان (۱۹۱ هزار بشکه) بلژیک (۱۸۳ هزار بشکه)، ایتالیا (۱۸۰ هزار بشکه)، لیختن‌ اشتاین (۱۷۳ هزار بشکه)، ترکیه (۱۴۱ هزار بشکه) و اسپانیا (۱۳۴ هزار بشکه) نیز در رده‌های بعدی قرار گرفته بودند. نمودار زیر میزان واردات نفت خام (قرمز) و نفت پالایش شده (نارنجی) روسیه توسط اعضای اتحادیه اروپا را نشان می‌دهد.

لیتوانی (۸۳%)، فنلاند (۸۰%)، اسلواکی (۷۴%)، لهستان (۵۸%)، مجارستان (۴۳%) تا قبل از جنگ اوکراین بیشترین وابستگی را به منابع نفت خام روسیه داشتند و کشورهای استونی، آلمان، یونان، نروژ و لتونی در رده‌های بعدی بودند.

جایگزین؟

ده کشور ونزوئلا، سعودی، ایران، عراق، کویت، امارات، روسیه، آمریکا، لیبی و نیجریه به ترتیب دارنده بالاترین ذخایر نفتی شناسایی شده جهان هستند. عربستان، امارات، عراق و کویت با حداکثر توان تولید در حال استخراج هستند. توان تولید نفت کویت در صورت فعال بودن تمامی چاه‌ها به ۲.۹ میلیون بشکه در روز است.  لیبی نیز درگیر جنگ است. آمریکا (بایدن) نیز در پی نفت به سعودی آمد که به در بسته خورد. روسیه هم که خود یک طرف منازعه است.

کشورهای دارنده بالاترین ذخایر نفتی شناسایی شده جهان| *اعداد: میلیون بشکه

ایران و ونزوئلا جمعاً صاحب یک-سوم از  ۱.۵۵ تریلیون بشکه نفت شناسایی شده جهان هستند.دو کشور روابط نزدیکی با یکدیگر دارند و تحریم‌های آمریکا نقطه اشتراک اصلی آنان است.

رئیس جمهور فرانسه خواهان بازگشت تهران و کاراکاس به بازار نفت شد امّا ونزوئلا با وجود اینکه دارنده بیشترین ذخایر نفتی شناسایی شده جهان است، به دلیل ضعف در زیرساخت‌های نفتی توان افزایش تولید در حجم بالا را تا آینده نزدیک ندارد. ونزوئلا در سال ۲۰۲۱ با کمک ایران توانست به تولید روزانه ۷۵۵ هزار بشکه در روز دست پیدا کند.

بلومبرگ (bloomberg) روز ۳۰ مرداد در گزارشی نوشت که ایران قریب به ۱۰۰ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی در اطراف سواحل خود ذخیره کرده است که به محض توافق می‌تواند روانه بازارهای جهانی کند.[۵] فایننشنال تایمز (FT) انگلیس نوشت که توافق هسته‌ای می‌تواند ۱.۳ میلیون بشکه صادرات روزانه نفت ایران را احیا کند.[۶] شبکه سی‌.جی‌.تی‌.ان (CGTN) چین برآورد کرده است که ایران می‌تواند حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه در روز تولید اضافی به بازارهای جهانی صادر کند.

ارتباط زمستان سرد اروپا با جنگ یمن چیست؟

چهار کشور یونان، ایتالیا، آلمان و فرانسه را در نظر بگیرید. آمار ذیل به نقل از اداره آمار اتحادیه اروپا (Eurostat) و مربوط به سال ۲۰۲۰ است و درصدها “در سال منتهی به جنگ اوکراین” دارای نوساناتی بوده است.

یونان: این کشور از روسیه ۱۷.۷ درصد و از قراقستان  ۱۷.۳ درصد نفت خام مورد نیاز خود را وارد کرده است. از طرفی ۴۳.۵ درصد از کیک واردات نفت خام این کشور از غرب آسیا و دو کشور عراق و عربستان است.

ایتالیا:‌ این کشور از روسیه ۱۱.۱ درصد و از قراقستان ۶.۹ درصد نفت خام مورد نیاز خود را وارد کرده است. از طرفی ۳۰.۵ درصد از کیک واردات نفت خام این کشور از غرب آسیا و دو کشور عراق و عربستان است.

آلمان: این کشور از روسیه ۳۴ درصد و از قراقستان ۹ درصد نفت خام مورد نیاز خود را وارد کرد. از طرفی ۵.۴ درصد از کیک واردات نفت خام این کشور از غرب آسیا و دو کشور عراق و عربستان است.

فرانسه: این کشور از روسیه ۸.۸ درصد و از قراقستان ۱۶.۲ درصد نفت خام مورد نیاز خود را وارد کرده است. از طرفی ۱۴.۷ درصد از کیک واردات نفت خام این کشور از غرب آسیا و دو کشور عراق و عربستان است.

واردات نفت خام یونان، ایتالیا، آلمان و فرانسه به تفکیک کشورها |منبع: ‌Eurostat

قزاقستان تحریم نیست امّا برای صادرات بخش عمده‌ای از نفت خود به شبکه روسیه متکی است. اگر مسکو مانع ایجاد کند و یا به دلیل تحریم بنادر روسیه نتواند به نحو مطلوب نفت صادر کند،‌ صادرات حداقل دو-سوم نفت قزاقستان با اخلال مواجه خواهد شد.

نکته فوق به این معناست که ۳۵% منبع واردات یونان، ۱۸% منبع واردات ایتالیا،‌ ۴۳% درصد منبع واردات آلمان و ۲۵% منبع واردات فرانسه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این نکته برای تمام کشورهای اروپایی طرف قرارداد با قزاقستان صادق است.

به اعداد و ارقام مذکور، نفتی که از غرب آسیا صادر می‌شود را نیز اضافه کنید. فرض را بر این می‌گیریم که عراق و جمهوری آذربایجان بدون مشکل نفت خود را صادر کنند. فقط عربستان را مدنظر قرار می‌دهیم.

اکنون در آستانه سالگرد بزرگترین حمله زیرساخت‌های نفتی در تاریخ جهان هستیم. شهریور ۱۳۹۸ بود که یمن در پاسخ به جنایات ائتلاف سعودی به تاسیسات بزرگترین شرکت نفتی جهان (آرامکو) حمله ترکیبی انجام داد و صادرات نفت سعودی را در یک ثانیه به نصف کاهش داد. اکنون بین دولت صنعا و رژیم سعودی یک آتش بس متزلزل حکمفرماست. با ادامه روند کارشکنی ریاض در توقیف کشتی‌های سوخت اعزامی به بنادر یمن و نقض آتش بس، دور نیست که مجاهدان انصارالله پاسخ جدی به حکام سعودی بدهند.

«محمد علی الحوثی» رئیس کمیته عالی انقلاب یمن روز ۵ شهریور گفت: «اگر محاصره و حملات ادامه یابد، آتش‌بس ارزشی ندارد و یمنی‌ها دست بسته نخواهند ماند.» وی در ادامه گفت که دولت یمن سلاح‌هایی در اختیار دارد که می‌تواند موازنه بازدارندگی برقرار و پیروزی نزدیک در جنگ را محقق کند.

پاسخ سخت یمن به عربستان حداقل ۲ اثر بین‌المللی خواهد داشت: اول؛ کاهش صادرات سعودی. دوم؛ افزایش قیمت نفت. هر دو برای اروپایی‌ها مرگبار خواهد بود.

بلوک غرب برای کاهش درد ناشی از خلاء نفت روسیه روی شیوخ حاشیه خلیج فارس حساب باز کرده است. اگر جهان غرب با «عدم توافق با تهران» و «عدم اتمام جنگ یمن» درصدد دور زدن محور مقاومت برآیند، پاسخ آن را دریافت خواهد کرد. پاسخ مقاومت زمستان سرد اروپا را به زمستان یخ‌بندان منجر خواهد کرد.