ماه

به گزارش مجاهدت از مشرق، مهدی دانشیار مسؤول واحد پژوهش و کارشناس مرکز نجوم آستان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) با اشاره به ماه‌گرفتگی امروز اظهار کرد: ماه‌گرفتگی از ساعت ۱۸:۴۴ امروز جمعه پانزدهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ شروع می‌شود و تا ساعت حدود ۲۴ ادامه خواهد داشت که این ماه گرفتگی از نوع نیم‌سایه‌ای است و از نوع جزئی نخواهد بود.

وی با بیان اینکه ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای با چشم غیرقابل مسلح قابل رویت نیست، گفت: درواقع نور ماه طوری نیست که وقتی کسی ماه را نگاه می‌کند گرفتگی و تاریکی ماه را بتواند ببیند و فقط نور ماه مقداری کم می‌شود و رصدگران نیز فقط تضعیف نور ماه را مشاهده می‌کنند.

مسؤول واحد پژوهش مرکز نجوم آستان حضرت عبدالعظیم(ع) ادامه داد: در ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای، چون زمین وارد نیم‌سایه‌ می‌شود، رنگ ماه فقط تضعیف می‌شود و تیره و سیاه نمی‌شود و امشب نور ماه نسبت به دیشب که ماه در حالت بدر بود و نور خیلی زیادی داشت، کمتر خواهد بود.

دانشیار تصریح کرد: در ماه‌گرفتگی‌های کلی که رنگ ماه سیاه می‌شود و یا در بعضی حالت‌ها به رنگ قرمز در می‌آید، نماز آیات واجب می‌شود اما امشب در ماه گرفتگی نیم‌سایه‌ای چون فقط رنگ ماه کم می‌شود در این حالت نماز آیات واجب نیست.

وی با اشاره به اینکه خسوف امشب در آسیا و بعضی نقاط اروپا و سایر نقاط دنیا قابل مشاهده است، افزود: در کشور ایران، ماه از حدود ساعت ۱۹ طلوع می‌کند و لذا از وقتی که ماه طلوع کند کم کم وارد نیم‌سایه خواهد شد و از حدود ساعت ۲۰:۳۰ الی ۲۱ شاید متوجه شوید که نور ماه مقداری کمتر شده است.

کارشناس مرکز نجوم آستان حضرت عبدالعظیم(ع) گفت: خسوف نیم سایه‌ای از نظر رصدی زیاد مشهود نیست و از پدیده‌های زمین‌مرکزی است و طی دوره‌های ساروس اتفاق می‌افتد که هر دوره ساروس حدودا ۱۸ سال طول می‌کشد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، به نقل از نیو اطلس، ناسا طی قراردادی به ارزش ۱۵ میلیون دلار آمریکا بنا دارد که سه طرح اولیه راکتور شکافت هسته‌ای بر روی سطح کره ماه را آزمایش کند. این آزمایش‌ها تا سال ۲۰۳۰ به طول خواهد انجامید. هدف نهایی ناسا تامین برق پایگاه‌های خود در کره ماه از منبع انرژی هسته‌ای است.

ناسا بر هدف اسکان طولانی‌مدت فضانوردان بر روی ماه و حتی فرستادن آنها به مریخ از ایستگاه‌های مستقر از مبدأ قمر زمین متمرکز است. شرایط مذکور به نوعی سکنی‌گزینی نوع انسان و زندگی در کرات دیگر محسوب می‌شود و طبیعی است که تحت این شرایط تامین انرژی از یک منبع مطمئن و بادوام به یک امر حیاتی و حساس تبدیل شود.

به عنوان نمونه در دوران رقابت فضایی دهه ۶۰ میلادی میان شوروی و آمریکا، ماموریت‌های فضایی در محدوده زمانی کوتاه‌تری بودند که امکان بهره‌برداری از باتری‌ها و سلول‌های سوختی برای تامین انرژی در طول دوره ماموریت‌ها میسر بود. گفتنی است با وجود آنکه امروزه هم انرژی فضاپیماها و هم ایستگاه‌های فضایی از طریق صفحات خورشیدی تامین می‌شود، اما هیچ کدام از موارد ذکر شده تامین انرژی، برای ماموریت‌های طولانی مدت ناسا بر روی سطح کره ماه و مریخ که شامل تاسیس ایستگاه‌های بیشتر، پشتیبانی فضانوردان و ماشین‌آلات و تاسیسات مستقر است؛ مناسب نبوده و باید گزینه‌های مطمئن‌تر و بادوام‌تری برای تامین انرژی را در نظر گرفت.

از طرفی، یک چالش‌ عمده برای راه‌اندازی هر پایگاه انرژی بر روی سطح ماه، هزینه سرسام‌آور ارسال تجهیزات به سطح آن است. در این راه باید ۱۰۰ هزار دلار برای هر ۴۵۰ گرم قطعه تجهیزات به طور تقریبی در نظر گرفت.

چرا انرژی هسته‌ای به جای انرژی خورشیدی؟

یک مشکل بزرگ برای راه‌اندازی یک پایگاه انرژی خورشیدی دما و طول شب و روز بر روی سطح کره ماه است. یک پایگاه انرژی خورشیدی در کره ماه باید ۱۴ روز مداوم نور خورشید را تحمل کند. دمای خارج از سایه به ۱۲۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و بعد ۱۴ روز مداوم شب تجربه خواهد شد که دما طی آن هم به ۱۳۰- درجه سانتیگراد می‌رسد.

مسلما تحت این شرایط انرژی خورشیدی به دلیل ضرورت گرم ماندن منظم پایه و تجهیزات در مقابل دو هفته تاریکی و سرما در کره ماه بدون کاربرد خواهد بود. این شرایط و سایر محدودیت‌ها، انسان را به گزینه‌ای که یک منبع انرژی بسیار فشرده با وزن نسبتاً سبک و از سوختی با چگالی انرژی بسیار بالا استفاده کند، رهنمون می‌سازد. به عبارت دیگر انرژی هسته‌ای!

سابقه استفاده از انرژی هسته‌ای در ماموریت‌های فضایی

انرژی هسته‌ای از همان دهه ۶۰ میلادی در فضا مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان نمونه شوروی رآکتورهای کامل در مدار زمین برای تامین انرژی ماهواره‌های راداری قرار داده بود و در ماموریت‌های آپولو برای استقرار بسته‌های ابزاری در ماه با تامین انرژی از ایزوتوپ‌های رادیواکتیو انجام شد.

برای پروژه آرتمیس که طی آن قرار است با تاسیس ایستگاه‌هایی در کره ماه، فضانوردان به مریخ فرستاده شوند، یک سیستم هسته‌ای بسیار پیشرفته‌تر و البته ماژولار، مقیاس‌پذیر و با توان عملیات به اندازه یک دهه زمان مورد نیاز است. اگر این رآکتورهای کوچک آینده بتوانند با سوخت‌های هسته‌ای غیر از پلوتونیوم کار کنند، به دلیل تنگناهای بسیاری که برای تامین انرژی در ماموریت‌های فضایی وجود دارد، بسیار مفید خواهند بود.