به گزارش نوید شاهد، جلسه نقد و بررسی کتاب «چرخ‌ها و جاده‌ها» شنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه در محل سالن «مجمع ناشران دفاع مقدس» با حضور «زهرا شیرکوند» رئیس اداره تالیف و نشر شاهد، «آذر خزایی سرچشمه» نویسنده کتاب، دکتر «فرزانه قلعه‌قوند» و دکتر «ناصر پروانی» از نویسندگان ادبیات پایداری برگزار شد.
خزاعی سرچشمه نویسنده کتاب «چرخ‌ها و جاده‌ها» در این نشست اظهار کرد: کشور ما در جریان نوشتن کتاب تحت تاثیر اپیدمی کرونا قرار گرفت و به دلیل اینکه سردار مهرداد سراندیب جانباز بود، بهتر بود مصاحبه‌ها از طریق فضای مجازی انجام شود که چالش‌های خاص خودش را داشت.
بیشترین چالشی که در این کار با آن مواجه بودم این مسأله بود که مصاحبه حضوری نبود و وقتی مصاحبه حضوری نباشد نخست اینکه حس و حالی که مصاحبه شونده ضمن مصاحبه انتقال می‌دهد؛ در مصاحبه غیرحضوری قابل دریافت نیست و دوم اینکه در مصاحبه حضوری سوال‌ها از دل جواب‌ها در می‌آید و می‌توان به جزئیات رویدادها و حوادثی که راوی حضور داشته دست پیدا کرد. در حالیکه در مصاحبه غیرحضوری سوال‌هایی که مطرح می‌شود کلیات است و باید زمان بیشتر بگذاری که وارد جزئیات شوی و اگر راوی حوصله کند و پاسخ کامل دهد و به جزئیات بپردازد؛ به خصوص اینکه شیوه غیرحضوری به طرح سوالات بصورت مکتوب باشد و مصاحبه شونده نیز باید پاسخ ها را مکتوب بدهد.
وی افزود: این کتاب روایتی دلنشین از خانواده، دوران کودکی و نوجوانی در شهر آبادان و بعد جریان انقلاب و پیوستن به بسیج و سپاه تهران و حوادث و رویدادهای آن زمان و نهایتاً دوران جنگ سردار را روایت می‌کند. پدر آقای سراندیب راننده ماشین‌های سنگین بوده و جاده های زیادی را با کامیون و چرخ هایش که همیشه هنگام حرکت در گردش است پیموده و این جاده ها و چرخ هایش مسیر زندگی اش را ساخته و حالا آقای سراندیب سال‌هاست که روی ویلچر است و دستهایش هدایت گر چرخ های ویلچر در مسیرهایست که برای زندگی‌اش طی می‌کند و به همین دلیل اسم کتاب را با عنوان «چرخ‌ها و جاده‌ها» انتخاب شد.
فرزانه قلعه‌قوند منتقد ادبیات پایداری با بیان اینکه ادبیات جنگ هنوز هم در جهان طرفدار دارد، بیان کرد: کسانی به ادبیات پایداری و جنگ وارد می شوند که یا خودشان در جنگ بودند یا با راوی ارتباط خیلی ارتباط نزدیکی ایجاد کردند. کسانی که خود را نزدیک راوی می‌دانند به مرور خودشان راوی می‌شوند و این دست از نویسندگان بسیار موفق می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مستندنگاری برای جنگ بهتر از مستند داستان است. کسانی که به سمت ادبیات می‌روند راه جدایی را طی می‌کنند. در رمان با نویسنده روبه‌رو هستیم اما در مستندنگاری با راوی و نویسنده ارتباط هستیم و در ادبیات جنگ و دفاع مقدس بهتر است که بیشتر از نویسنده با راوی و واقعه روبه‌رو باشیم.
این منتقد ادبیات پایداری با بیان اینکه بچه‌های انقلابی جنگ همه از مسجد شروع کردند و راوی کتاب نیز یک فرد مسجدی است، اضافه کرد: تصویر سازی و شخصیت پردازی خیلی خوب ایجاد شده است. متن بسیار مناسب و با جملات کوتاه و روان است. تکلیف کتاب مشخص است زیرا راوی بدون داستان و ادبیات کتاب را پیش می‌برد.
دکتر ناصر پروانی نویسنده، شاعر و پژوهشگر با بیان اینکه مصاحبه حضوری با چالش‌های فراوانی روبروست از طرفی با گذر زمان از حوادث و رویدادهای جنگ مواجه‌ایم که همین امر روی ذهن راوی اثر گذار است و باعث می‌شود بسیاری از حوادث شخصیت‌ها مکان ها از ذهنش پاک شود و یا تغییر می‌کند این تازه وقتی است که راوی و مصاحبه کننده در کنار هم حضور دارند و مصاحبه حضوریست اما زمانی که به هر دلیلی مصاحبه غیر حضوری می‌شود همچون کاری که خانم خزاعی برای کتاب چرخ ها و جاده ها انجام داده کار نگارش دو چندان سخت تر می‌شود از طرفی نمی‌شود احساس راوی و واکنش‌های آنی او را از حرکات و رفتار زبانی و بدنش حس کرد و مشاهده نمود و از طرف دیگر از درون هر جوابی که راوی می‌دهد سوالی دیگر طرح کرد و راوی را ذهن راوی را به واقعه و حوادث نزدیک کرد.
قلعه قوند در پایان اظهار کرد: در کتاب با سرداری روبه‌رو هستیم که در نزدیکی مرگ و زندگی نگران اجساد دشمنان در زمین جنگ بودند که یک امر بسیار مهم است. باید خرده موضوعات حذف شود. در این کتاب حضور خانواده و همسر سردار را کمرنگ دیدم. همچنین ناصر پروانی منتقد ادبیات پایداری در این نشست اظهار کرد: در خاطره‌نگاری امانت داری امری مهم است. در خصوص جانبازان باید به زنان و همسران پرداخته شود زیرا فرصت بسیار خوبی است.
این کتاب در قالب با ۲۳۹ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۹۰ هزار تومان توسط نشر شاهد روانه بازار نشر شده است.
خبرنگار: آرزو رسولی نجار
