محمد بن‌سلمان

سرویس سیاست مشرق- سید ابراهیم رئیسی، به دعوت بشار اسد، همتای سوری خود، برای انجام سفری دوروزه همراه با یک هیئت بلندپایه دیپلماتیک و اقتصادی راهی دمشق خواهد شد، رئیسی نخستین رئیس‌جمهور ایران است که بعد از ۱۳ سال پا در خاک سوریه می‌گذارد.

البته کانال مناسبات تهران با دمشق در بالاترین سطوح همواره فعال بوده است تا جایی که بشار اسد تاکنون دو بار در اسفند ۱۳۹۷ و اردیبهشت ۱۴۰۱ به تهران سفرکرده است. روز گذشته علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت در میانه یک نشست خبری عنوان کرد رئیس‌جمهور روز چهارشنبه در استمرار دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم و با محوریت تقویت مناسبات اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران و سوریه و محور مقاومت به سوریه سفر می‌کند.

گفته‌شده است که رئیسی و هیئت همراه، در سفر دوروزه خود به سوریه با مقامات عالی‌رتبه سوری درباره راهکارهای تحکیم و تقویت روابط سیاسی و گسترش و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی و تجاری فی‌مابین رایزنی خواهند داشت. علاوه بر این، رئیس‌جمهوری کشورمان در این سفر در نشست مشترک تجار ایران و سوریه حضور یافته و با آنان به گفت‌وگو و تبادل‌نظر خواهد پرداخت، چینش ملاقات رئیس‌جمهور در کشور سوریه نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تحکیم جایگاه محور مقاومت افزوده‌های اقتصادی نیز داشته و یک سفر دووجهی برای تهران و دمشق است.

جشن مقاومت ۱۳ سال پس از مهار تروریست‌ها

سفری رئیسی به سوریه بسیار قابل‌توجه است، متأسفانه دولت روحانی به دلیل عدم اعتقاد به ارتباط مؤثر با همسایگان هیچ‌گاه میلی به دیدار از سوریه از خود نشان نداد و حتی برخی عناصر دولتی چون وزیر اسبق امور خارجه دیپلماسی میدانی جمهوری اسلامی ایران را مغایر با دیپلماسی کلاسیک ارتباط با آمریکایی‌ها می‌دانست، اما دولت سیزدهم نشان داده است نه‌تنها در حال تصحیح آن مسیر غلط است، بلکه در تلاش است تا با احیای روابط با همسایگان به‌ویژه در حوزه مقاومت بلوک ضد تحریمی را بسط داده و هاب مقاومت تشکیل دهد.

هنوز بسیاری در یاد دارند که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سفر خود به عربستان سعودی با قاطعیت درباره سیاست آمریکا در خاورمیانه گفت: ما کنار نمی‌رویم که عرصه برای چین و روسیه یا ایران خالی شود، حالا اما وضعیت برخلاف محاسبات کاخ سفید پیش می‌رود تا جایی که بایدن به‌خوبی می‌داند که حتی یک سرباز متجاوز آمریکایی نیز در منطقه زیادی است!

محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری از برگزاری جشن پیروزی مقاومت در سوریه خبر داد. جمشیدی در صفحه توییتر خود نوشت: غرب آسیا یک دوره تحول ژئوپلیتیک ۱۲ ساله به‌شدت پرتنش را طی کرده که پیروز قطعی آن جمهوری اسلامی ایران و بازنده قطعی آن آمریکاست. جشن پیروزی مقاومت، در سفر آیت‌الله رئیسی به سوریه برگزار خواهد شد. رحمت الهی بر حاج قاسم شهید که به همه آموخت قدرت در میدان تنها راه موفقیت دیپلماسی است. این جمله از سوی معاون رئیس‌جمهور به آن معناست که سفر رئیس‌جمهور ایران به دمشق، اعلام پیروزی ایران و سوریه بر تمامی توطئه‌های تحمیل‌شده به دو کشور است.

سفر رئیس‌جمهور به سوریه به دلیل تقارن با برخی تحولات درون منطقه‌ای به‌خصوص احیای روابط ایران و عربستان و همچنین دو اتفاق دیگر، یعنی تلاش سعودی برای ترمیم روابط خود با سوریه و علامت‌های مثبت از سوی جهان عرب برای ترمیم ارتباط با سوریه و همچنین تلاش‌های هماهنگ ایران و روسیه برای بهبود مناسبات ترکیه و سوریه حائز اهمیت است تا جایی که رسانه‌های رژیم صهیونیستی اعلام کردند سفر رئیسی به سوریه بسیار استثنائی است و باید تل‌آویو را نگران کند؛ به‌ویژه که این سفر اولین سفر رئیس‌جمهور ایران به سوریه بعد از سال ۲۰۱۱ به شمار می‌رود.

کانال ۱۳ رژیم صهیونیستی در گزارشی ادعا کرده است که رئیسی ضمن دیدار با بشار اسد، بازدید میدانی نیز خواهد داشت. این شبکه در تحلیلی نوشته است که جمهوری اسلامی ایران خواهان یکپارچه کردن و متحد کردن محور «ایران – حزب‌الله – حماس – جهاد اسلامی» است و این امر باعث می‌شود که برنامه جدیدی در خصوص سیاست خاورمیانه پیاده کند.

این شبکه اسرائیلی به سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، به بیروت و دیدارش با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و زیاد النخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم در راستای ارزیابی خود از سفر رئیسی به سوریه اشاره دارد.

سفر رئیسی به سوریه چه اهمیتی برای منطقه دارد؟

به باور کارشناسان سفر استراتژیک رئیس‌جمهور موتور تقویت و بهبود روابط تهران-دمشق را از حوزه‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و دفاعی گرفته تا اقتصادی و تجاری روشن کند. در حال حاضر کشور سوریه در دوران پسا بحران و پساجنگی قرارگرفته و نیازمند بازسازی و احیای بوروکراتیک است، روشن است که سوریه به دلیل تحریم‌های کشورهای غربی و نیز عدم تعادل اقتصادی به نهایی قادر به بازسازی خود نسبت.

از سویی هیچ‌کدام از عناصر مؤثر در منطقه نمی‌توانند بار بازسازی سوریه را به‌تنهایی به دوش بکشند برای همین بهترین گزینه برای احیای دوباره جایگاه سوریه تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای است که علاوه بر نقش‌آفرینی مؤثر جمهوری اسلامی ایران کشورهای تراز چون چین را نیز همگام کرده و این هم‌سویی با مشارکت دولت‌هایی چون عربستان و امارات همراه شود.

این ابتکار عمل از جانب تهران نه‌تنها بلوک ضد تحریمی (هاب مقاومت) منطقه را قدرتمندترمی‌کند، بلکه با بازی دادن به متحدان بالقوه آمریکایی‌ها در منطقه آن‌ها را با خود همراه خواهد کرد، این بازی درخشان و خوش نقشه می‌تواند اثرات چشمگیری در آینده منطقه و مناسبات کشورهای خاورمیانه با یکدیگر داشته باشد، از سویی مصالحه کشورهای منطقه، موجودیت رژیم صهیونیستی را به خطر می‌اندازد، این بازی دوسر برد نه‌تنها جای پای مقاومت را به‌عنوان اصل غیرقابل معامله در منطقه سفت‌تر خواهد کرد، بلکه به سرمایه‌گذاری‌های فرا منطقه‌ای جهت‌دهی می‌کند. واقعیت آن است که سرریز سرمایه‌گذاری کشورهای اروپایی و شرق آسیا در منطقه باید به مقاومت باشد، در غیر این صورت هر نوع توسعه گلخانه‌ای موقعیت لغزنده غربی‌ها را بهبود خواهد داد، در حال حاضر تقویت کریدورهای منطقه‌ای امری ضروری است.

اعلام پایان عمر بلوک ثورات المضادة

با استقرار ترامپ در کاخ سفید، دوره اوج‌گیری جاه‌طلبی محمد بن زاید و محمد بن سلمان در محور ثورات المضادة آغاز شد. در آن روزها ژنرال حفتر در لیبی و حمیدتی در سودان قدرت را در دست گرفته و اردن کودتا را بیخ گوش خودش احساس می‌کرد. در آن روزها این محور عبری- آمریکایی در شرق فرات نیز دامنه نفوذ خود را گسترش می‌داد و هدف نهایی آن بود که معامله قرن توسط این ائتلاف سکولار اجرایی شود.

اما در اوج قدرت‌گیری روزافزون محور ثورات المضادة، به ناگهان مصر از درون ضعیف شده و آرام‌آرام دوران تزلزل آغاز شد. برخلاف پیش‌بینی حزب لیکود، نتانیاهو در تشکیل کابینه ناموفق بوده و زنجیره بحران‌های درونی و بیرونی رژیم صهیونیستی را فرار گرفت. این شرایط باعث شد تا بن سلمان زیر بار ریسک جنگ نفتی نرفته و بن زاید نیز به همین سو تغییر جهت داد.

این بازی درخشان بهای بقای توازن ثبات در منطقه بود؛ حالا بعد از شهادت حاج قاسم زمان آن فرارسیدهاست تا پروژه تسویه میکروب‌های تروریستی در منطقه توسط دولت رئیسی تکمیل گردد. نهالی که در منطقه کاشته‌ایم به‌تدریج رشد کرده حالا درختی با میوه‌ها نورس است، چیدن آن به مهارتی نیاز دارد که آن باغچه کوچک را به بوستانی بزرگ تبدیل کند، سیزده سال پس از آغاز یک جنگ خانمان‌سوز در سوریه به بهانه پروژه آمریکایی بهارعربی حالا منطقه آماده فصل تابستان است، این تغییر فصل محصول شهدای مقاومت است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در تحقق آمال و آرزوهایش در عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی شکست خورده و روابطش با کشورهای عربی که توافقنامه‌های صلح «ابراهیم» را امضا کرده‌اند نیز دچار ضعف و سستی شده است. دلیل آن نیز، افزایش عملیات‌های مقاومت در اراضی اشغالی و شلیک همزمان ده‌ها موشک به سوی شهرک‌های صهیونیست‌نشین از جبهه‌های لبنان، سوریه و جنوب فلسطین طی ده روز اخیر است.

روزنامه «رأی الیوم»، در سرمقاله خود، با پرداختن به این موضوع نوشت: نتانیاهو که امید داشت نخستین سفرش پس از دستیابی به رأی اعتماد کنست، به ابوظبی به عنوان پایتخت امارات باشد، خود را فردی «مطرود» از سوی کشورهای عربی و نیز در سطح بین‌المللی یافت و حتی از سوی نزدیک‌ترین همپیمانانش یعنی آمریکا، طرد شد.

بر اساس این گزارش، نتانیاهو روز گذشته در هنگام دیدار با «لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه آمریکا در تل‌آویو که از ریاض به فلسطین اشغالی سفر بوده بود، بار دیگر «آرزوهایش» در عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی را تکرار کرد و گفت: «ما این صلح با عربستان سعودی را می‌خواهیم زیرا یک گام بزرگ در مسیر پایان دادن به درگیری عربی – اسرائیلی محسوب می‌شود.

در چنین فضایی، شاهد سفر سناتور گراهام به ریاض و سپس فلسطین اشغالی هستیم که گواه تلاش‌های آمریکا برای توسعه روابط با عربستان سعودی که اخیرا به سردی گراییده، هستیم.

این سناتور جمهوری‌خواه روز دوشنبه پیش (۲۹ فروردین)، ویدویی از دیدار خود با نتانیاهو در توییتر منتشر کرد و در آن از گفت‌وگوهای اخیرش با محمد بن سلمان ولی‌عهد عربستان سعودی خبر داد و نوشت: «به سعودی‌ها گفتم که ما خواهان توسعه روابط دوجانبه هستیم. باید این کار را به گونه‌ای انجام دهیم که اطمینان خاطر دوستان‌مان در اسرائیل هم جلب شود».

گراهام ۲۲ فروردین جاری با سفر به عربستان سعودی با ولی‌عهد،‌ وزیر دفاع،‌ وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی این کشور دیدار کرده بود.

به نوشته رأی الیوم، «سناتور گراهام یکی از برجسته‌ترین اعضای سنا در حمایت از تروریسم و نژادپرستی اسرائیل در حزب جمهوری‌خواه و یکی از نزدیک‌ترین سناتورهای نزدیک به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، به منظور میانجی‌گری برای دستیابی به دو هدف به عربستان سعودی رفت؛ نخست: تلاش برای احیای روابط رو به وخامت میان رهبری عربستان و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و دولتش، و دوم: فریب عربستان سعودی با دستیابی به قراردادهای تسلیحاتی مدرن با آمریکا در قبال عادی سازی روابط با [رژیم] اشغالگر.
بر اساس این گزارش، نتانیاهو که از نظر داخلی و خارجی تحت محاصره قرار دارد، درک نمی‌کند که که موجودیت او در حال حاضر در ضعیف‌ترین وضعیت قرار دارد و به گفته “اسحاق بریک” ژنرال بازنشسته ارتش اسرائیل، مانند سگی شده که پارس می‌کند و گاز نمی گیرد، و دیگر جرأت حمله به خاک نوار غزه یا پاسخ به موشک‌هایی که از جنوب لبنان شلیک می‌شود را ندارد و جنگنده‌هایش مزارع موز و لیمو را بمباران می‌کنند و ادعا می‌کنند که در سایه یکپارچگی میدانها و جبهه‌های متعدد مقاومت، زیرساخت‌های آن‌ها را هدف قرار می‌دهند.

نویسنده در ادامه تصریح می‌کند: «عربستان سعودی که این روزها میزبان هیأت رهبری در حماس است و به محور چینی، روسی می‌پیوندد و کاملا به آمریکا پشت می‌کند، در دوران دولت ترامپ و جرد کوشنر که اسرائیلی‌تر از اسرائیلی‌ها بود، با رژیم اشغالگر، عادی‌سازی نکرد و در مقابل کلیه فشارهای موجود با طفره‌رفتن‌های عامدانه،مقاومت کرد. حال این دولت در زمانی که دولت بایدن در اوکراین و به زودی در تایوان شکست‌های بزرگی را متحمل می‌شود و سلاح تحریم‌های قدرتمند آن در روسیه، ایران و سوریه شکست می‌خورد، و نفوذ آن در منطقه خاورمیانه به نفع چین و از دروازه آن (یعنی عربستان سعودی) به طور کامل در حال کاهش است، روابطش را با تل‌آویو عادی‌سازی خواهد کرد؟».

سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی اخیرش به مناسبت روز جهانی قدس، عبارت بسیار مهم و خطیری را به کار برد و گفت که کشورهایی که صلح ابراهیم را امضا کردند به دلیل باورداشتن به ضرورت این امر، دست به چنین کاری نکردند بلکه به اجبار و پس از تسلیم شدن در برابر فشارهای شدید دولت ترامپ، اقدام به این کار کردند.

سید حسن نصرالله این اطلاعات را به منابع بلندپایه در خلیج فارس نسبت داد که این موضوع را به مقاومت اطلاع داده‌اند. اما ما معتقدیم که به طور مشخص ایران که روابطش با عربستان و امارات در ماه عسل بی‌سابقه‌ای قرارگرفته، منبع این اطلاعات است. کشوری که بسیاری از مفاهیم را در منطقه تغییر خواهد داد و نویدبخش فروپاشی قریب الوقوع این توافقات و شاید آنچه قبل از آن نیز بوده‌ است.

در بخش دیگری از این یادداشت آمده: نتانیاهو یک دروغ‌گوی حرفه‌ای است و اکنون دچار یک حالت هیستریک و جنون‌آمیز برای عادی سازی با پادشاهی عربستان سعودی و سایر عرب‌ها به سر می برد و کاملاً از واقعیت و تغییرات آن در منطقه از جمله بحران‌هایی که کشورهای دارای توافق عادی‌سازی، در آن به سر می‌برند، چه کشورهای قدیمی و چه جدید در پروسه توافق با رژیم صهیونیستی دور شده است. شاید آن‌چه در حال حاضر در سودان اتفاق می‌افتد، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها و درس‌ها باشد.

نویسنده در پایان تصریح کرد: «ما از نتانیاهو که امروز می‌گوید، عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی گام بزرگی در مسیر پایان دادن به منازعه عربی – اسرائیلی است، می‌پرسیم که آیا توافق‌های ابراهیم، به توقف تجاوزها علیه مسجدالاقصی، ترور کودکان فلسطینی و شهرک‌سازی منتهی شد که بخواهد به پایان دادن منازعه عربی – اسرائیلی بیانجامد؟ آیا پیمان اسلو به بازپس‌گیری یک وجب از اراضی اشغالی منجر شد؟ با وجود امتیازات تحقیرآمیز پیمان کمپ‌دیوید اول و دوم، آیا شرایط مصر و اردن پس از امضای آن، بهتر شد؟».

نویسنده در پایان به سفر روز گذشته وزیر خارجه عربستان سعودی به دمشق و دیدار با «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه اشاره کرد و نوشت که وی در این سفر، حامل پیام دعوت ریاض از اسد برای سفر به عربستان پس از عید فطر است. لذا در چنین شرایطی که عربستان خود را برای بازگشایی متقابل سفارت‌ها با ایران آماده می‌کند،آخرین نگرانی‌اش نتانیاهو و عادی سازی با کابینه فاشیست آن یا توجه به درخواست های او و میانجی‌های صهیونیستهای آمریکا تحت رهبری سناتور گراهام – از برجسته‌ترین کوبندگان بر طبل جنگ افغانستان، عراق، سوریه و لیبی – است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین که به عربستان سفر کرده، امروز (چهارشنبه، نوزدهم آوریل) در شهر جده، با «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی دیدار و گفت وگو کرد.

طبق گزارش خبرگزاری رسمی دولت عربستان «واس»، عباس و بن‌سلمان در این دیدار ضمن بررسی آخرین تحولات در اراضی فلسطین، بر تداوم تلاش‌ها برای تضمین حقوق مشروع مردم فلسطین تاکید کردند.

رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و ولی‌عهد سعودی در این گفت‌وگو بار دیگر از لزوم تأسیس کشوری مستقل برای فلسطین به پایتختی قدس شرقی [راهکار دودولتی] مطابق با طرح صلح عربی و قطعنامه‌های حقوقی بین‌المللی مربوطه سخن گفتند.

عباس و بن‌سلمان در حالی امروز دیدار کردند که هم‌اکنون هیأتی از سران جنبش «حماس» در عربستان حضور دارند و رسانه‌ها در حال رصد و تحلیل همزمانی این رایزنی‌ها با طرف‌های فلسطینی از سوی مقامات ریاض هستند.

آخرین اخبار از فعالیت هیأت رهبران حماس طی سفر به عربستان حاکی از آن است که آن‌ها قبل از آغاز گفت‌وگوهای سیاسی با مقامات سعودی، دو شب گذشته مناسک حج عمره را به جا آورده‌اند.

خبرگزاری «آناتولی» به نقل از یک منبع آگاه فلسطینی گزارش داده بود که هیأت بلندپایه‌ای از جنبش حماس به رهبری «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی جنبش، شب دوشنبه (هفدهم آوریل) در سفری که برای اولین بار انجام می شد، وارد عربستان سعودی شده است.

آناتولی در گزارشش آورده بوده که اعضای جنبش حماس پس از ادای مناسک عمره، با شماری از مقامات سعودی در این سفر دیدار خواهند کرد. این خبرگزاری ترکیه‌ای همچنین اضافه کرد که حماس در خدمت به آرمان فلسطین اصرار دارد که با تمام کشورهای عربی و اسلامی روابط متعادلی برقرار کند.