محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی

به گزارش مجاهدت از مشرق، «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر بامداد سه‌شنبه گفت که در حال رایزنی با تهران و واشنگتن برای ازسرگیری مذاکرات وین است.

بن عبدالرحمن در مصاحبه با شبکه «الجزیره» توضیح داد: «با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در مورد مذاکرات هسته‌ای ایران و چشم‌انداز دستیابی به توافق گفتگو کردم».

به نوشته وبگاه الجزیره، وی در ادامه گفت: «ما از طرفین می‌خواهیم به توافق هسته‌ای بازگردند زیرا این توافق یک ستون اساسی امنیت و صلح در منطقه است».

این دیپلمات ارشد قطری با بیان اینکه مذاکرات وین دچار فروپاشی نشده، اما تصریح کرد: «تماس‌های ما با ایران جایگزینی برای مذاکرات نیست، بلکه عاملی کمک‌کننده است».

محمد بن عبدالرحمن همچنین افزود: «ما معتقدیم که توافق هسته‌ای چشم‌اندازی را برای همکاری و گفت‌وگوی منطقه‌ای گسترده‌تر با ایران باز می‌کند. ما در حال گفتگو با ایران و آمریکا برای ایجاد زمینه مشترک برای بازگشت به مذاکرات وین هستیم».

این اظهارات در حالی است که «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در وین می‌گوید مسئله ایران توسط شورای حکام آژانس اتمی به احتمال بسیار زیاد در روز چهارشنبه بررسی می‌شود.

مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.

یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرف‌های آمریکایی در مذاکرات وین مخالفت‌های نماینده‌های کنگره با سیاست‌های دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. از جمله انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزه‌های اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران نمی‌پردازد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «تمیم بن حمد» امیر قطر به واشنگتن رفته و آنطور که وزیر خارجه او گفته، این سفر به مذاکرات ایران در وین ربط دارد. در شرایطی که برخی اعضای تیم مذاکره‌کننده از دیروز به وین بازگشته‌اند و نفرات باقی مانده هم طی روزهای آتی بازخواهند گشت، احتمالاً طی روزهای آینده آخرین دور مذاکرات شروع خواهد شد. امریکایی‌ها دیروز برای چندمین بار متوالی، درخواست مذاکره مستقیم کردند؛ کاری که به گفته آن‌ها «شانس رسیدن به توافق» را بیشتر می‌کند.

امریکایی‌ها برخلاف دفعات قبل، این دفعه برای گزارش روند مذاکرات وین به تل‌آویو نرفتند. به جای این کار، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه امریکا تلفنی با «یائیر لاپید» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی گفتگو کرد و بعد از این گفتگو گفت که روابط ایالات متحده با اسرائیل، در مواجهه با چالش هایی، چون ایران حائز اهمیت است.

او این گفتگو را «عالی» توصیف کرده و گفته که روابط دوجانبه مستحکم ایالات متحده و اسرائیل در مواجهه با چالش‌های مشترک از جمله خطرات تهاجمات بیشتر روسیه علیه اوکراین و تهدیدات ایران حائز اهمیت است.

طرف اسرائیلی روایت خاصی از گفت‌وگوی لاپید- بلینکن به بیرون منعکس نکرده، ولی تقریباً مشخص است که رژیم صهیونیستی از روند فعلی جاری در وین خرسند نیست، به خصوص که نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اخیراً در گفتگو با روزنامه جروزالم‌پست گفت: «راهبرد اسرائیل به اینکه توافقی وجود داشته باشد یا خیر، بستگی ندارد. ما خودمان از خود محافظت می‌کنیم. حتی اگر توافقی هم صورت بگیرد، ما به آن متعهد نخواهیم بود. ما آزادی خود را برای آنکه اقدامی انجام دهیم، حفظ می‌کنیم.»‌

در روندی معکوس، شیخ تمیم امیر قطر در سفری که به گفته «محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی» وزیر خارجه او، ارتباط آن به مذاکرات وین را تأیید کرده است، در گفتگو با شبکه الجزیره گفته که گفت‌وگوی طرف قطری با ایرانی‌ها و امریکایی‌ها برای انتقال پیام نیست، ولی او تأکید کرده که بازگشت به توافق هسته‌ای، عامل ثبات منطقه است و دوحه از کانال‌های باز میان واشنگتن و تهران برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها استفاده می‌کند.

شکاف‌ها به‌رغم مذاکره روبه جلو

در حالی که پروسه وین طی روزهای آتی با بازگشت رؤسای تیم‌های مذاکره‌کننده شروع خواهد شد، مجدداً تبادل مواضع طرف‌ها در حال تشدید شدن است.

یک روز بعد از اینکه سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ابراز امیدواری کرد که طرف‌های مقابل به خصوص امریکا، بعد از بازگشتن به وین «تصمیمات خود را اخذ کرده باشند و بر مطالبات به‌حق ایران صحه بگذارند»، یک مقام امریکایی در گفتگو با اکسیوس، تصمیم‌های سخت را متوجه ایران کرد و گفت که «راه به سوی رسیدن به توافق در مذاکرات وین وجود دارد، اما ایران باید هم‌اکنون تصمیمات سیاسی سخت و مهمی اتخاذ کند.»

این مقام امریکایی که نام او فاش نشده، در عین حال که تأیید کرده مذاکرات وارد «مرحله نهایی» می‌شود، ولی تأکید کرده «همچنان شکاف‌های مهمی وجود دارد.» او با همه این‌ها گفته که مذاکرات در سه هفته گذشته در هر چهار حوزه رفع تحریم‌ها، تعهدات هسته‌ای، راستی‌آزمایی و اخذ تضامین پیشرفت‌های بسیار قابل توجهی داشته است.

او گفته که برای مذاکرات ضرب‌الاجل تعیین نمی‌کند، ولی گفت که برای رسیدن به توافق با ایران «تن‌ها چند هفته» زمان باقی مانده است. البته در برخی پیشرفت‌ها قابل‌توجه‌تر و سرعت بهتر بوده و در برخی با کندی‌هایی روبه‌رو بوده که توصیه می‌کنیم با تصمیمات لازم از پایتخت‌های‌شان برگردند.»

او به همین بهانه، گریزی به مذاکره مستقیم بین ایران و امریکا در وین زده و گفته است: «جای تأسف است اگر ما شانس رسیدن به توافق را به واسطه عدم مذاکرات مستقیم (بین ایران و امریکا) از دست دهیم.» هفته قبل حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه هم گفته بود که امریکایی‌ها از چند کانال پیام داده‌اند که دنبال مذاکره مستقیم هستند. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا همان موقع با تأکید بر موضع دولت امریکا گفت که مذاکره مستقیم با ایران در خصوص بازگشت متقابل به برجام و دیگر مسائل بسیار سازنده‌تر خواهد بود.

منبع: روزنامه جوان