محمد همایون

به گزارش مجاهدت از خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، «بابی ساندز» یکی از مبارزان استقلال ایرلند شمالی از بریتانیا بود که به جرم حمل سلاح گرم و عضویت در سازمان نظامی ارتش آزادی‌خواه ایرلند بازداشت شده و پس از ۶۶ روز اعتصاب غذا در ماه مه ۱۹۸۱ میلادی در زندان بلفاست جان باخت.

اما «بابی ساندز» که بود؟ او را می‌توان یکی از با انگیزه‌ترین و سرسخت‌ترین مبارزان سیاسی در تاریخ بریتانیا دانست که برای رهایی ایرلند شمالی و بلفاست (پایتخت) این کشور از استعمار حکومت دولت مرکزی بریتانیا مبارزه کرد و در این مسیر جان خود را فدای کشور و مردم خود کرد.

برای آشنایی هرچه بهتر با این مبارز قهرمان ایرلندی باید با زندگی نامه او آشنا شویم. «بابی ساندز» در سال ۱۹۵۴ میلادی در شهر بلفاست مرکز ایرلند شمالی در یک خانواده کاتولیک ایرلندی به دنیا آمد. او در ۱۶ سالگی به کار مکانیکی مشغول و عضو اتحادیه کارگری ایرلند شد.

«بابی ساندز» در شرایطی که در سال ۱۹۷۲ (که ۱۳ کاتولیک در تظاهرات به دست سربازان انگلیسی کشته شدند) در سن ۱۸ سالگی به ارتش آزادی‌خواه ایرلند پیوست. او همواره خواستار خروج ارتش بریتانیا از شمال ایرلند بود. این مبارز سرسخت ایرلندی، یک سال بعد به جرم حمل اسلحه دستگیر و به ۵ سال زندان محکوم شد.

اما این پایان کار و مبارزات او نبود و «بابی ساندز» ۶ ماه پس از آزادی در سال ۱۹۷۷ دوباره به همین جرم و این بار به ۱۴ سال زندان محکوم شد، ولی به محض ورود به زندان در اعتراض به رفتار دولت از پوشیدن لباس زندانیان امتناع کرد و خواستار این شد که او را به عنوان یک زندانی سیاسی و نه زندانی جنایی بشناسند.

کمی پس از آغاز اعتصاب غذای «بابی ساندز»، یکی از نمایندگان محلی ایرلندی درگذشت و او در حالی که زندانی سیاسی بود، از طرف مردم به جای این نماینده درگذشته انتخاب شد. اما دولت بریتانیا حاضر به پذیرش این انتخابات نشد و حتی قانون انتخابات را به نحوی تغییر داد که دیگر زندانیان جمهوری‌خواه نتوانند داوطلب شرکت در آن شوند. دولت وقت بریتانیا حاضر به پذیرش خواست‌های «بابی ساندز» و دیگر زندانیان جمهوری‌خواه نشد.

از طرف دیگر، خواسته «بابی ساندز»، پایان اشغال ایرلند شمالی توسط نیرو‌های بریتانیا و البته رعایت حقوق زندانیان از جمله عدم کار اجباری و حق مطالعه و ملاقات هفتگی و حق دریافت حکم قضایی بود. اما انگلیسی‌ها توجهی به خواسته «بابی ساندز» نکردند و او هم درسی تاریخی به آنها داد. او به همراه همفکرانش که به جرم جمهوری‌خواهی در زندان بودند به‌صورت دوره‌ای اعتصاب غذا کردند و توجه جهانیان جلب شد.

پیش‌از درگذشت «بابی ساندز»، کار به جایی رسیده بود که نمایندگان کلیسای کاتولیک هم از او خواستند به اعتصاب غذا پایان دهد و جواب این بود: «به جای این‌که به من فشار بیاورید که دست از اعتصاب غذا بردارم، بروید از دولت انگلیس بخواهید که دست از سر ما بردارد».

سرانجام «بابی ساندز» پس از ۶۶ روز اعتصاب غذا در سن بیست و هفت سالگی در ۵ می ۱۹۸۱ در زندان بلفاست درگذشت. گزارش اصلی پزشکی قانونی مرگ او را «خودکشی» و ناشی از «گرسنگی خودتحمیلی» اعلام کرد که بعداً با اعتراض خانواده‌های اعتصاب‌کنندگان علت را به «گرسنگی» تغییر داد.

البته اعتصاب غذا فقط به «بابی ساندز» محدود نماند و چند مبارز دیگر ایرلندی علیه سیاست‌های دولت محافظه‌کار «مارگارت تاچر» دست به اعتصاب غذا زدند و ۱۰ نفر آنها در این راه جان خود را از دست دادند. روندی که سرانجام با پادرمیانی «کلیسا» متوقف شد و اعتصاب غذای زندانیان پایان یافت.

اما بحران ناشی از جان باختن «بابی ساندز» موجب شد تا گروه زیادی از جوانان با شنیدن خبر مرگ او به خیابان‌های بلفاست ریختند، در خیابان‌ها سنگر بسته و با پلیس درگیر شدند. همزمان با این واکنش‌ها، صد‌ها تن از مردم در مقابل دفتر شرکت هواپیمایی بریتانیا در نیویورک به حمایت از اعضای زندانی ارتش جمهوری‌خواه ایرلند دست به تظاهرات زدند و خواستار خروج فوری ارتش بریتانیا از خاک ایرلند شدند.

از طرف دیگر، دولت وقت جمهوری اسلامی ایران خواهان حضور نماینده‌ای در مراسم خاکسپاری «بابی ساندز» شد، اما این درخواست با عدم صدور ویزا از سوی بریتانیا، محقق نشد. از سوی دیگر، شورای نامگذاری شهر تهران در ۱۳۶۰ خیابان ضلع غربی سفارت انگلیس را به منظور تجلیل از جانباز چریک مبارز ارتش جمهوری‌خواه ایرلند از خیابان محمد همایون به نام خیابان بابی ساندز نام‌گذاری کرد و نام محمد همایون برای خیابان زمرد واقع در شرق حسینیه ارشاد برگزیده شد.

انتهای پیام/ ۱۳۴