مذاکرات وین

به گزارش مجاهدت از مشرق، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه به وقت محلی افزود:  ما هنوز در تلاش برای بررسی بازگشت متقابل به پایبندی به برجام هستیم. ما شاهد شرایط با وجود یک توافق و همچنین شرایط بدون توافق بوده ایم. از منظر منافع آمریکا، داشتن یک توافق به نفع ما است.

وی در تداوم ادعاهای آمریکا علیه نفوذ منطقه ای و پیشرفت های برنامه هسته ای ایران اظهار داشت: سوال این است که موثرترین راه برای ما برای رسیدگی به برنامه هسته ای ایران و همچنین اقدامات بی ثبات کننده این کشور چیست. اگر به توافق برسیم، این توافق توانایی ما برای رسیدگی به سایر اقدامات خطرناک ایران را محدود نمی کند. اگر توافقی وجود نداشته باشد نیز ما به همراه متحدان و شرکای خود همه اقدامات لازم برای رسیدگی به این چالش ها را انجام خواهیم داد.

بلینکن در حالیکه آمریکا خود از حامیان گروههای تروریستی است، مدعی شد: ما درحال همکاری نزدیک با متحدان و شرکای خود در منطقه برای مقابله با اقدامات بی ثبات کننده ایران در منطقه از جمله حملات موشکی، حمایت از گروه های تروریستی  هستیم.

وی مدعی شد: به عنوان مثال ما توانایی های دفاعی لازم را در اختیار کشورهای منطقه قرار داده ایم تا از خود در مقابل حملات موشکی دفاع کنند. ما به دنبال مقابله با جابجایی سلاح در منطقه هستیم و نهادهای مختلف را که در این زمینه نقش دارند، تحریم می کنیم.

وزیر امور خارجه آمریکا گفت: ما این اقدامات را با همکاری متحدان و شرکای خود از جمله اسرائیل و کشورهای عربی انجام می دهیم. ما همچنین اقدامات لازم برای محافظت از نیروهای خود را انجام می دهیم.

بلینکن پیش از این نیز در کمیته روابط خارجی سنای کشورش همچنان بر اشتباه بودن سیاست کشورش برای خروج از برجام اذعان کرد و اظهار داشت: ما همچنان معتقدیم بازگشت به پایبندی به توافق (برجام) بهترین راه برای رسیدگی به چالش برنامه هسته ای ایران است.

وی با تکرار ادعاها درباره پیشرفت های برنامه هسته ای صلح آمیز ایران به رغم عدم تایید آن از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت: همچنان معتقدیم بازگشت به پایبندی به توافق بهترین روش برای رسیدگی به چالش برنامه هسته ای ایران و اطمینان از عدم دستیابی این کشور به سلاح هسته ای در مدت زمان کم است.

دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها که از ششم دی‌ماه سال گذشته آغاز شد، ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شد و مذاکره کنندگان برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌های خود بازگشتند.

 قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت‌ وگوها، خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی ایالات متحده آمریکا در خصوص چند موضوع باقی‌مانده مهم و کلیدی است.

جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران سندی است که تحریم ها به صورت حداکثری رفع شود و منطقه‌ هم از اجرای آن بهره‌مند شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، رافائل ماریانو گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه در مصاحبه با آسوشیتدپرس، بر تداوم کار آژانس هم در بازرسی از تأسیسات اتمی ایران و هم در پیگیری پاسخ‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای گذشته خود تاکید کرد.

گروسی با اشاره به کارهای انجام شده توسط ایران قبل از سال ۲۰۰۳ در سایت هایی که آژانس ادعا می کند بعداً ردی از اورانیوم را در آنها کشف کرده، گفت: «مسائلی وجود دارد که ایرانی ها باید توضیح دهند که برای ما چندان روشن نیست.» ایران قرار است تا ۳۱ خرداد نگرانی های آژانس را برطرف کند.

گروسی به انتقال اخیر تولیدات هسته‌ای ایران از کرج به نطنز اشاره کرد و آن را تغییری به «جایی که احساس می‌کنند بیشتر محافظت می‌شوند» تعبیر کرد.

کارگاه کرج که قطعات سانتریفیوژهای مورد استفاده برای غنی‌سازی اورانیوم را می‌ساخت، در خرداد ۱۴۰۰ در حمله‌ای که به طور گسترده عوامل رژیم صهیونیستی در آن دست داشتند، دچار ضایعاتی شد.

گروسی خاطرنشان کرد که کارخانه جدید تولیدی در نطنز نیز منعکس کننده رشد برنامه هسته ای ایران است. وی تایید کرد: فعالیت جدیدی صورت نگرفته، اما خطوط تولید و ظرفیت های تولید ایران در حال گسترش است.

گروسی به آسوشیتدپرس گفت که ارزش واقعی ترتیبات دسترسی موقت که از اسفند ۱۳۹۹ با سازمان انرژی اتمی ایران توافق شده و  برقرار شده است، تنها در صورتی محقق می‌شود که برجام به جای خود بازگردد، زمانی که آژانس بتواند تمام داده‌های موجود در تجهیزات نظارتی خود، از جمله اطلاعات دوربین‌های موجود در سایت های هسته‌ای ایران را بازیابی کند .

گروسی گفت: «می‌دانید که دسترسی به اطلاعات بخشی از تفاهم من با ایران است که این اطلاعات را در اختیار دارد، که به محض اعمال برجام، آنها این اطلاعات را برای ما ارسال خواهند کرد. اگر قرار باشد مذاکرات برجام شکست بخورد که من نمی‌خواهم آن را تصور کنم، اما این یک احتمال است، پس باید با همتایان ایرانی‌ام بنشینم و دوباره این موضوع را بررسی کنم.»

رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از آذر ۱۳۹۸ عهده دار این سمت شده، اذعان داشت که «تلاش‌ها برای موفقیت‌آمیز کردن این فرآیند آسان نیست».

گروسی خاطرنشان کرد: «یک جو سیاسی پیرامون این موضوع وجود دارد.» وی افزود: «و من این را رد نمی‌کنم که ایران و دیگران، البته، به صورت پیرامونی به آنچه در جاهای دیگر می‌گذرد نگاه می‌کنند و واکنش‌های خود را نسبت به این موضوع می‌سنجند. کار من این است که روی این موضوع تمرکز کنم، اصرار کنم، در پرسش‌هایمان بسیار کنجکاو باشم و تلاش کنم تا به یک شفاف‌سازی برسیم. و من مطمئن هستم که اگر به آنجا برسیم بسیار مفید خواهد بود. اگر این کار را نکنیم، ممکن است عوارض بیشتری ایجاد شود. بنابراین، امیدوارم این انگیزه کافی برای همکاری همه طرف ها باشد.»

در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مستقیماً در مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران، برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) دخالتی ندارد، گروسی به صراحت پایان این توافق را پس از خروج یک طرفه آمریکا در سال ۲۰۱۸ و تصمیم ایران در سال ۲۰۱۹ برای کاهش دسترسی های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تایید کرده است. کارشناسان معتقدند نقض مکرر برجام از سوی طرف های غربی، نقش نظارتی آژانس را تضعیف کرده است.

از جمله موضوعاتی که مذاکرات یک ساله وین برای احیای برجام را متوقف کرده است، اصرار آمریکا بر تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و قرار دادن نام این ارگان در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» است که از سال ۲۰۱۹ برقرار شده است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، گروهی از قانونگذاران جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا بار دیگر نامه‌ای به کاخ سفید ارسال کرده و از سیاست‌های «دولت جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا در دیپلماسی با ایران انتقاد کرده‌اند.

پایگاه «واشنگتن‌فری‌بیکن» گزارش داده این قانونگذاران که عضو کمیته‌های امور خارجه و نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان آمریکا هستند در این نامه نوشته‌اند: «با وجود ابهاماتی که وضعیت مذاکرات را در بر گرفته است، مردم آمریکا حق دارند بدانند دیپلمات‌هایشان در وین بر سر چه چیزی توافق کرده‌اند، یا اینکه دولت شما چه راهکارهای جایگزینی را بررسی می‌کند و شما چطور قصد دارید به تهدیدهای گسترده‌تر از جانب ایران رسیدگی کنید.»

این پنج قانونگذار آمریکایی آنچه به گفته‌ آنها «مخفی‌کاری» دولت بایدن در خصوص این مذاکرات است را «غیرقابل قبول» خوانده‌ و مدعی شده‌اند: «دولت بایدن آماده ورود به توافق به توافقی است که حتی از توافق اصلی ۲۰۱۵ هم ضعیف‌تر است.»

نگارندگان این نامه از اینکه دولت بایدن از برگزاری نشست علنی در کنگره در خصوص مذاکرات مین امتناع کرده انتقاد کرده و نوشته‌اند «رابرت مالی»، سرپرست هیئت آمریکا در مذاکرات وین برای مردم آمریکا کار می‌کند و باید به آنها پاسخگو باشد.»

«جو بایدن»، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا مدعی شده قصد دارد از طریق مذاکراتی که چندین دور آن در شهر وین برگزار شده زمینه‌های بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند اما تا به حال از انجام اقدامات لازم در این خصوص خودداری کرده است.

مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف به ویژه ایران را به کند کردن روند مذاکرات متهم کند.

یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرف‌های آمریکایی در مذاکرات وین مخالفت‌های نماینده‌های کنگره با سیاست‌های دولت بایدن در خصوص برجام بوده است.

قانونگذاران آمریکایی که عمدتاً از حزب جمهوری‌خواه هستند در چند ماه گذشته به طرق مختلف- اعم از نامه‌نگاری با نمایندگان قوه مجریه، معرفی طرح‌هایی برای ملزم کردن دولت آمریکا به نظرخواهی از کنگره و برگزاری جلسات و نشست‌های مختلف- تلاش کرده‌اند مخالفت‌های سیاسی خود با برجام را به شکل علنی ابراز کنند.

یکی از انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزه‌های اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران نمی‌پردازد.

البته، به استناد آنچه از تجربه ۶ ساله اجرای برجام توسط آمریکا می‌توان دریافت، این نوع مخالف‌خوانی‌ها را نمی‌توان تماماً انعکاسی از نگرانی‌های واقعی این گروه از سیاستمداران درباره برجام دانست، بلکه، آنها گاه بخشی از راهبردی گسترده‌تر هستند که هیئت حاکمه آمریکا به عنوان یک کل علیه ایران دنبال می‌کنند.

به عبارت دیگر، چنین مخالفت‌هایی گاه بیشتر از آنکه به دنبال دستیابی به اهدافی دیگر باشند، خودشان هدفند. از نگاه گروهی از قانونگذاران آمریکایی، صرف وجود مخالفت با برجام و به تردید انداختن آینده آن می‌تواند فرصت‌های انتفاع اقتصادی ایران از این توافق را محدود می‌کند. به باور این گروه، ابزار مخالفت با برجام همچنین می‌تواند اهرم چانه‌زنی مناسبی برای مذاکره‌کنندگان آمریکایی در وین باشد.

از طرف دیگر، چنین مخالفت‌هایی در کشمکش‌های سیاسی داخلی در آمریکا هم برای اعضای حزب جمهوری‌خواه کاربرد دارند. نمایندگان حزب جمهوری‌خواه می‌دانند که می‌توانند در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره با به چالش کشیدن دولت بایدن در مقوله ورود به برجام با او تسویه حساب‌های سیاسی لازم را انجام دهند.

شواهد گوناگون حاکی است وجود چنین پیچیدگی‌هایی در مقوله بازگشت به برجام، دست‌کم یکی از عوامل بی‌میلی دولت بایدن برای از سر گرفتن اجرای تعهداتش ذیل این توافق هسته‌ای بوده. بایدن می‌داند که چنانچه بخواهد به برجام برگردد نمایندگان حزب رقیب در کنگره از ابزارهای لازم برای به چالش کشیدن دولت او برخوردار هستند.

«جفری لوئیس»، کارشناسان مسائل منع اشاعه‌ هسته‌ای در مصاحبه‌ای با پایگاه ام‌اس‌ان‌بی‌سی که چندی پیش منتشر شد تحلیل خود را درباره اینکه چرا بایدن آمریکا بلافاصله بعد از ورود به کاخ سفید آمریکا را به برجام بازنگردانده در گفت‌وگو با مایکل کوهن اینطور بیان می‌کند: «بایدن فرد بزدلی است.»

لوئیس در این مصاحبه اظهاراتش را اینطور ادامه می‌دهد: «او (بایدن) با آزمودن بخت خود با ایران که ممکن بود موفق شود یا نشود مورد انتقاد سیاسی قرار می‌گرفت، اما با انجام این کار می‌توانست توپ را به زمین ایران بیندازد و دست برتر را به کسانی در تهران بدهد که خواهان توافق بودند.»

به باور لوئیس، بایدن در ماه‌های آغازین ورود به کاخ سفید از تبعات این کار بیم داشته و نگران بوده که مبادا اینطور به نظر برسد که قصد دارد به ایران امتیاز بدهد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، تارنمای آمریکایی – صهیونیستی آکسیوس روز دوشنبه به وقت محلی درباره این مذاکرات مدعی شد: مقامات آمریکایی و اسرائیلی اعلام کردند که واشنگتن و تل آویو این هفته دور جدیدی از مذاکرات راهبردی را با تمرکز بر برنامه هسته ای ایران و  مقابله با فعالیت های منطقه ای آن برگزار خواهند کرد.

این گفتگوها همزمان با بن بست جدی در گفتگوهای غیرمستقیم آمریکا و ایران بر سر احیای برجام انجام می شود.

این تارنمای آمریکایی – صهیونیستی مدعی شد: دولت بایدن اخیرا بحث درباره سناریویی را آغاز کرده که در چارچوب آن، توافق هسته ای احیا نمی شود. اسراییل درحال فشار بر کاخ سفید فشار است که در صورت عدم احیای برجام، بر سر یک “طرح B” با هم همکاری کنند.

ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی اواخر این هفته به واشنگتن می رود تا با جِیک سالیوان همتای آمریکایی اش دیدار کند. یک هیات متشکل از مقامات چند سازمان اسراییلی هم هولاتا را همراهی می کنند تا در نشست های گروه کاری راهبردی آمریکا- اسرائیل شرکت کنند.

آکسیوس در ادامه ادعاهایش با اشاره به گفتگوی تلفنی بایدن و بنت نوشت: جو بایدن روز یکشنبه با نفتالی بنت گفتگوی تلفنی داشت و درباره چالش های مشترک منطقه ای و جهانی با او رایزنی کرد که از جمله موضوعات مورد بحث تهدید ایران و نیروهای وابسته به آن در منطقه بود.

آکسیوس ادامه داد: بنت هم درباره درخواست ایران برای حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی با بایدن صحبت کرد. وی سپس در بیانیه ای گفت: “اطمینان دارم جو بایدن که دوست واقعی اسراییل است و امنیت ما برایش مهم است، اجازه نخواهد داد که سپاه پاسداران از فهرست تروریستی حذف شود. “

وی در تداوم هراس از نفوذ منطقه ای ایران مدعی شد: اسرائیل موضع خود را مشخص کرده است: سپاه بزرگ ترین سازمان تروریستی در جهان است.

آکسیوس ادامه داد: بیانیه روز یکشنبه کاخ سفید هم می گوید که بایدن و بنت، رابطه دوستانه ای را ایجاد کرده اند که دو کشور را قادر می سازد به مواضعی مشترک در موضوعات دشوار دست یابند.

آمریکا و اسرائیل در روزهای اولیه دولت اوباما یک گروه کاری با نام «اوپال/عقیق» (به عبری «لشم») ایجاد کردند که  ریاست آن را مشاوران امنیت ملی هر دو طرف بر عهده داشته اند.

این گروه  در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، برای بحث در مورد خروج آمریکا از توافق هسته ای و هماهنگی کارزار  «فشار حداکثری» تشکیل شد.

اخیر آمریکا بدون اشاره به زیاده خواهی های واشنگتن مدعی شده است: اگر ایران خواهان لغو تحریم‌ها فراتر از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است، باید به نگرانی‌های آمریکا فراتر از برجام رسیدگی کند.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادعا کرد: ما به صورت علنی مذاکره نمی کنیم اما اگر ایران می خواهد لغو تحریم ها فراتر از برجام باشد، باید به نگرانی های ما نیز که فراتر از برجام است، رسیدگی کند.

این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بدون اشاره به اینکه مذاکرات وین در انتظار تصمیم سیاسی کشورش است، در ادامه ادعاهایش گفت: اگر آنها نمی خواهند از این مذاکرات برای حل سایر مسایل دوجانبه استفاده کنند، ما اطمینان داریم که می توانیم به سرعت به یک درک مشترک در خصوص برجام برسیم و اجرایی کردن آن را آغاز کنیم. ایران باید تصمیم بگیرد.

لیندا توماس گرینفیلد سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز روز جمعه به وقت محلی در گفتگو با نیوعرب در ارتباط با مذاکرات وین و احتمال مطرح شدن برجام در شورای امنیت سازمان ملل گفت: ما به توافق دست نیافته ایم و ممکن است به این مرحله نرسیم.

وی مدعی شد: جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا تعهد داده است که اجازه نخواهد داد ایران هیچگاه به سلاح هسته ای دست یابد. این  مساله در شورای امنیت سازمان ملل مطرح نشده است. اما اگر مطرح شود، ما آماده ایم در مورد آن رای گیری کنیم و در خصوص مسائل مشترک برای جهان بحث کنیم.

سفیر آمریکا در سازمان ملل ادامه داد: این حوزه ای است که توانسته ایم با اعضای شورای امنیت در خصوص آن از نزدیک همکاری کنیم. من فکر می کنم همه اعضای شورای امنیت می خواهند آمریکا به برجام بازگردد و این توافق به طور کامل اجرا شود.

همزمان گروهی متشکل از ۴۰ مقام دولتی سابق آمریکا و اروپا و کارشناسان برجسته منع اشاعه تسلیحات هسته ای در بیانیه ای از جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا خواستند تا مذاکرات برای بازگشت به توافق هسته ای با ایران را با موفقیت به پایان برساند.

روزنامه واشنگتن پست روز پنجشنبه به وقت محلی نوشت که این کارشناسان اعلام کردند عدم تغییر سیاست‌های دولت ترامپ که از توافق بین قدرت‌های جهانی و ایران در سال ۲۰۱۸ خارج شد، “غیرمسئولانه” است.

روزنامه واشنگتن فری بیکن نیز در گزارشی درباره پیشنهاد دولت بایدن درباره رفع تحریم‌های سپاه به طرح های ضد ایرانی جمهوریخواهان پرداخته و در عین حال به نقل از یک مقام وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است: دولت بایدن برای احیای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ (برجام) “آماده اتخاذ تصمیمات دشوار” است.

 نشریه راستگرای واشنگتن فری بیکن در گزارشی درباره آنچه آخرین پیشنهاد دولت بایدن خوانده، ادعاهایی را مطرح کرده و نوشته است این پیشنهاد می تواند تحریم ها علیه دستکم ۸۰ هزار عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را رفع کند.

دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها که از ششم دی‌ماه سال گذشته آغاز شد، ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شد و مذاکره کنندگان برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌های خود بازگشتند.

 قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت‌ وگوها، خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی ایالات متحده آمریکا در خصوص چند موضوع باقی‌مانده مهم و کلیدی است.

جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران سندی است که تحریم ها به صورت حداکثری رفع شود و منطقه‌ هم از اجرای آن بهره‌مند شود.