مریخ

به گزارش مجاهدت از مشرق، آیا در سیاره مریخ حیات وجود دارد؟ آیا در گذشته حیات وجود داشته است؟ این از بزرگ ترین پرسش‌هایی است که درباره همسایه کهکشانی خود داشته‌ایم.

تارنمای ساینس‌الِرت (sciencealert) نوشت: پژوهش‌های جدید نشان داده است که یک بخش مشخص روی سطح سیاره سرخ ممکن است در طول میلیاردها سال چندین بار قادر به میزبانی از حیات بوده باشد.

دانشمندان از طریق بررسی کامل و دقیق تصاویر ثبت شده توسط کاوشگر مدارگَرد مریخ (MRO) رسوباتی شبیه به خاک رس در منطقه‌ مشخصی از مریخ شناسایی کرده‌اند.

خاک رس حکایت از وجود آب در مدتی طولانی دارد، چرا که در شرایط پی‌اچ خنثی با تبخیر حداقلی آب تشکیل می‌شود. این گروه از محققان بر این گمان‌ هستند که آب از حدود ۳.۸ میلیارد تا حدود ۲.۵ میلیارد سال پیش در این منطقه از مریخ جریان داشته است که مدتی طولانی در تاریخ مریخ به شمار می‌رود.

کاترین وایتس دانشمند ارشد در موسسه نجومی آریزونا در آمریکا گفت: رسوبات لایه‌ای رنگین حاوی خاک رس در طول مسافت ۲۰۰ کیلومتر مدرکی است که نشان می‌دهد به احتمال زیاد یک دریاچه در این بخش از مریخ وجود داشته است.

وی افزود: محیط کم‌انرژی ( low-energy) این دریاچه و وجود خاک رس از ایده وجود یک محیط مناسب برای حیات در آن زمان حمایت می‌کند. هر چند این دقیقا مدرکی از وجود حیات نیست برای تایید دقیق این مساله باید سطح مریخ را برای یافتن فسیل‌هایی مورد کاوش قرار دهیم.

این محقق یادآور شد: اکنون می‌دانیم که روی سطح مریخ یخ وجود دارد اما جستجو برای یافتن آب ادامه دارد. این مطالعه جدید از این ایده حمایت می‌کند که آب جاری زمانی بخش بزرگی از منظره مریخ را تشکیل می‌داده و ممکن است حیات را نیز با خود به همراه داشته است. اینکه وجود آب تا چه میزانی گذرا یا پایدار بوده است نقش مهمی در فهم این مساله دارد که آیا حیات در مقطعی در مریخ وجود داشته است یا خیر؟

وایتس ادامه داد: مساله دیگر این است که خاک رس منبعی از مواد مغذی است و همچنین عامل ایجاد ثبات در محیط پیرامونی است. اگر آب، مواد مغذی و شرایط پایدار را در کنار هم قرار دهیم، احتمال اینکه ارگانیسم‌های زنده توانسته باشند، بقا پیدا کنند به میزان زیادی افزایش پیدا می‌کند.

محققان این پژوهش در مقاله‌ای که در نشریه ایکاروس (Icarus) منتشر کردند، یادآور شدند: شرایط قابل زیست ممکن است بطور مکرر و متناوب در تاریخ مریخ تکرار شده باشد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، به نقل از نیو اطلس، ناسا طی قراردادی به ارزش ۱۵ میلیون دلار آمریکا بنا دارد که سه طرح اولیه راکتور شکافت هسته‌ای بر روی سطح کره ماه را آزمایش کند. این آزمایش‌ها تا سال ۲۰۳۰ به طول خواهد انجامید. هدف نهایی ناسا تامین برق پایگاه‌های خود در کره ماه از منبع انرژی هسته‌ای است.

ناسا بر هدف اسکان طولانی‌مدت فضانوردان بر روی ماه و حتی فرستادن آنها به مریخ از ایستگاه‌های مستقر از مبدأ قمر زمین متمرکز است. شرایط مذکور به نوعی سکنی‌گزینی نوع انسان و زندگی در کرات دیگر محسوب می‌شود و طبیعی است که تحت این شرایط تامین انرژی از یک منبع مطمئن و بادوام به یک امر حیاتی و حساس تبدیل شود.

به عنوان نمونه در دوران رقابت فضایی دهه ۶۰ میلادی میان شوروی و آمریکا، ماموریت‌های فضایی در محدوده زمانی کوتاه‌تری بودند که امکان بهره‌برداری از باتری‌ها و سلول‌های سوختی برای تامین انرژی در طول دوره ماموریت‌ها میسر بود. گفتنی است با وجود آنکه امروزه هم انرژی فضاپیماها و هم ایستگاه‌های فضایی از طریق صفحات خورشیدی تامین می‌شود، اما هیچ کدام از موارد ذکر شده تامین انرژی، برای ماموریت‌های طولانی مدت ناسا بر روی سطح کره ماه و مریخ که شامل تاسیس ایستگاه‌های بیشتر، پشتیبانی فضانوردان و ماشین‌آلات و تاسیسات مستقر است؛ مناسب نبوده و باید گزینه‌های مطمئن‌تر و بادوام‌تری برای تامین انرژی را در نظر گرفت.

از طرفی، یک چالش‌ عمده برای راه‌اندازی هر پایگاه انرژی بر روی سطح ماه، هزینه سرسام‌آور ارسال تجهیزات به سطح آن است. در این راه باید ۱۰۰ هزار دلار برای هر ۴۵۰ گرم قطعه تجهیزات به طور تقریبی در نظر گرفت.

چرا انرژی هسته‌ای به جای انرژی خورشیدی؟

یک مشکل بزرگ برای راه‌اندازی یک پایگاه انرژی خورشیدی دما و طول شب و روز بر روی سطح کره ماه است. یک پایگاه انرژی خورشیدی در کره ماه باید ۱۴ روز مداوم نور خورشید را تحمل کند. دمای خارج از سایه به ۱۲۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و بعد ۱۴ روز مداوم شب تجربه خواهد شد که دما طی آن هم به ۱۳۰- درجه سانتیگراد می‌رسد.

مسلما تحت این شرایط انرژی خورشیدی به دلیل ضرورت گرم ماندن منظم پایه و تجهیزات در مقابل دو هفته تاریکی و سرما در کره ماه بدون کاربرد خواهد بود. این شرایط و سایر محدودیت‌ها، انسان را به گزینه‌ای که یک منبع انرژی بسیار فشرده با وزن نسبتاً سبک و از سوختی با چگالی انرژی بسیار بالا استفاده کند، رهنمون می‌سازد. به عبارت دیگر انرژی هسته‌ای!

سابقه استفاده از انرژی هسته‌ای در ماموریت‌های فضایی

انرژی هسته‌ای از همان دهه ۶۰ میلادی در فضا مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان نمونه شوروی رآکتورهای کامل در مدار زمین برای تامین انرژی ماهواره‌های راداری قرار داده بود و در ماموریت‌های آپولو برای استقرار بسته‌های ابزاری در ماه با تامین انرژی از ایزوتوپ‌های رادیواکتیو انجام شد.

برای پروژه آرتمیس که طی آن قرار است با تاسیس ایستگاه‌هایی در کره ماه، فضانوردان به مریخ فرستاده شوند، یک سیستم هسته‌ای بسیار پیشرفته‌تر و البته ماژولار، مقیاس‌پذیر و با توان عملیات به اندازه یک دهه زمان مورد نیاز است. اگر این رآکتورهای کوچک آینده بتوانند با سوخت‌های هسته‌ای غیر از پلوتونیوم کار کنند، به دلیل تنگناهای بسیاری که برای تامین انرژی در ماموریت‌های فضایی وجود دارد، بسیار مفید خواهند بود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سازمان هوانوردی آمریکا، ناسا به تازگی تصویری را منتشر کرده که توسط کاوشگر کنجکاوی به زمین مخابره شده است.

این تصویر که با حواشی زیادی همراه بود، یک به ظاهر «دریچه» را روی سطح این سیاره نشان می‌دهد و سازمان فضایی آمریکا را مجبور به توضیح در مورد آن کرد.

تصویر تهیه شده توسط کاوشگر مریخی ناسا در روز ۷ مه (۱۷ اردیبهشت) گرفته شده است.

به گفته یکی از افراد این سازمان، «دریچه» در واقع یک شکاف سنگی کوچک در حدود ۳۰ سانتی‌متر در ۴۵ سانتی‌متر است که به خاطر «بزرگ‌نمایی بسیار بسیار بسیار زیاد» تصویر و پرسپکتیو به وجود آمده به شکل یک دریچه کامل به نظر رسیده است.

کارشناسان دیگر در تایید گفته‌های عضو متخصص ناسا یادآور شدند، تصویر منتشر شده فرآیندهای طبیعی زمین‌شناسی را نشان می دهد.