معافیت سربازی

به گزارش مجاهدت از مشرق، بحث و کشمکش میان موافقان و مخالفان خدمت سربازی چند سالی است که میان کنشگران اجتماعی و دستگاه‌های مسؤول در حوزه سربازی بیشتر از گذشته شده است و طرفین هرکدام دلایل و توجیهاتی در اثبات به حق بودن مواضع خود دارند. کنشگران و فعالان اجتماعی خدمت سربازی را سدی در مقابل آینده و فعالیت‌های جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی عنوان می‌کنند که آنها را در دوسال از مقطع طلایی عمرشان از پرداختن به فعالیت‌های کاری، تحصیلی، ازدواج و … محروم می‌کند و خواهان برچیده شدن خدمت سربازی و یا حرفه‌ای شدن آن در قالب سربازی حرفه‌ای هستند.

در طرف مقابل اما دستگاه‌های متولی امر سربازی قرار دارند که خدمت سربازی را امری مقدس برای ادای دین جوانان به کشور می‌دانند و معتقدند که خدمت سربازی جوانان در نیروهای مسلح موضوعی است که ارتباط مستقیمی با امنیت کشور دارد چراکه امروزه بخش قابل توجهی از نفرات نیروهای مسلح در یگان‌های رزمی به ویژه رزم زمینی از پرسنل وظیفه تشکیل شده است.

نتیجه انتقادات به موضوع خدمت سربازی طی سال‌های گذشته منجر به اجرای طرح‌های متعددی در حوزه بهبود وضعیت و خوشایند سازی خدمت سربازی در نیروهای مسلح شده است که از جمله این اقدامات و طرح‌ها می‌توان به افزایش حقوق سربازان، اجرای طرح‌های مهارت‌آموزی برای فراگیری مهارت‌های شغلی و حرفه‌ای در طول دوره خدمت سربازی و همچنین اعطای تسهیلات به سربازان پس از پایان مدت دوره ضرورت خدمت سربازی برای راه‌اندازی مشاغل مرتبط با مهارت‌های فراگرفته شده در دوران سربازی اشاره کرد.

همچنین نیروهای مسلح با در نظر گرفتن تسهیلات و مشوق‌هایی برای سربازان نخبه (فارغ‌التحصیلان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری) از جمله قابلیت ارائه پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی کسر از خدمت سربازی، تلاش کرده‌اند تا خدمت سربازی را برای این قشر از جوانان هم جذاب و کاربردی کنند.

با این حال در روزهای گذشته و در ادامه بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی، اعضای این کمیسیون خرید سربازی را برای آن دسته از مشمولان غایبی که بیش از ۵ سال غیبت داشته باشند را با در نظر گرفتن شروطی تصویب کرده‌اند که واکنش‌های متعددی را در بین فعالان و اقشار مختلف جامعه در پی داشته است.

بر اساس آنچه که سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ اعلام کرده است، این اقدام در راستای توجه به استحکام خانواده و فرزندآوری بوده و با در نظر گرفتن ۵ سال غیبت، اولویت با افراد متأهل و بالاتر از ۳۵ سال سن خواهد بود که توجیه این سن نیز کاهش ضریب انجام وظایف سربازی تحت تاثیر تحلیل قوای جسمانی است و افراد با پرداخت مبالغ مشخص شده در جدول زیر، کارت معافیت از خدمت در زمان صلح را دریافت می‌کنند.

در این مصوبه تخفیفاتی هم برای افراد متأهل و تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی نیز در نظر گرفته شده است که شامل ۲۰ درصد تخفیف به ازای هر فرزند تا سقف ۶۰ درصد و تخفیف ۵۰ درصدی برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی می‌شود.

** مصوبه‌ای بر خلاف عدالت اجتماعی

البته آنچه در کمیسیون تلفیق بودجه تصویب شده، باید در صحن علنی تصویب و سپس توسط شورای نگهبان تأیید شود تا تبدیل به قانون شود و به عبارت دیگر این مصوبه هنوز قطعی نشده است. با اینحال در نظر گرفتن مبالغ بسیار سنگین برای خرید خدمت سربازی در این مصوبه موضوعی است که می‌توان آن را به طور جد بر خلاف عدالت برشمرد چراکه بسیاری از افرادی که شامل این مصوبه خواهند شد، عملا امکان پرداخت چنین مبالغ سنگینی را نخواهند داشت و این مصوبه صرفا برای معدود افرادی از طبقات پردرآمد جامعه کارکرد خواهد داشت.

** مخالفت دولت و ستادکل نیروهای مسلح با مصوبه خرید سربازی

بر اساس پیگیری‌های صورت گرفته، نظر دولت درباره این مصوبه در کمیسیون تلفیق که در این کمیسیون هم اعلام شده، مخالفت با مصوبه فروش خدمت سربازی بوده چراکه بر خلاف عدالت بوده و صرفا امکانی را برای اقشار و طبقات مرفه و برخوردار جامعه فراهم می‌کنند تا بتوانند با پرداخت چنین مبالغ هنگفتی از خدمت سربازی معاف شوند. همچنین پیگیری‌های صورت گرفته از نیروهای مسلح هم نشان می‌دهد که این مجموعه نیز موافق موضوع خرید خدمت سربازی نیست چراکه با در اولویت قرار گرفتن چنین موضوعی انگیزه مشمولان برای اعزام به خدمت کاهش یافته و همین موضوع سبب غیبت متعدد مشمولان و تبعات بعدی آن خواهد شد.

باید منتظر ماند و دید مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ برای خرید خدمت سربازی با وجود مخالفت دولت با این مصوبه و همچنین نظر مخالف ستادکل نیروهای مسلح، در صحن علنی مجلس چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.