معرفی کتاب

روایت غسالان و ماسک‌دوزان در «دل‌پلاس» +‌ عکس

روایت غسالان و ماسک‌دوزان در «دل‌پلاس» +‌ عکس

دیدگاه‌ خود را بنویسید / مجاهدت / / , , , , /



کتاب دلپلاس - کراپ‌شده

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «دل پلاس»؛ روایتی داستانی از فعالبت‌های جهادی در مقابله با ویروس منحوس کرونا، جدیدترین اثر نویسنده کتاب عمارحلب (محمدعلی جعفری) توسط انتشارات شهیدکاظمی منتشر می‌شود.

روایت غسالان و ماسک‌دوزان در «دل‌پلاس» +‌ عکس

بیش از یک سال است که ویروس منحوس کووید ۱۹ درکشورمان شیوع پیداکرده و فاصله‌های زیادی را بین مردم کشور عزیزمان انداخته است. ویروسی که اوایل دستِ‌کم گرفته بودیمش و شاید خیلی‌های توجهی به آن نداشتند؛ اما کم‌کم و با شنیدن اخبار وحشتناک جهانی و نیز خبرهایی در مورد دوستان و آشنایان و اقواممان که درگیر ویروس شده‌اند، ترس رخنه کرد در وجودمان و آرام آرام باعث شد که خیلی از مکان‌ها و جمع‌ها از هم بپاشد و فاصله بیفتد بین آدم‌ها و دل هایشان. در این میان عده‌ای همچون دوران سخت ۸ سال دفاع مقدس با از خودگذشتگی و به صورت جهادی به میدان آمدن و از این فاصله‌ها جلوگیری کردن و با رفتار همدلانه‌شان، بذر محبت‌ها و دل‌گرمی‌را در دل هموطنان عزیزمان پاشیدند و با رفتارشان روح امید را در کشور زند کردند همدلی‌ای که در تاریخ ثبت خواهد شد و ماندگار.

نویسنده در این اثر به سراغ نیروهای جهادی که در روزگار کروناویروس دل به خطر داده و وارد میدان مبارزه با این ویروس منحوس شده اند، رفته است. جهادگرانی که در عرصه‌های مختلفی چون: غسالی، دوخت ماسک، تهیه آبمیوه، کمک به کادر درمان و خبرنگاران به صورت مردمی فعالیت داشته‌اند.

در هر یک از روایت‌های دل‌پلاس با ابعادی از همدلی مجاهدانه آشنا می‌شویم که پازل برادری و مواسات را تکمیل می‌کند.

دل پلاس؛ جهادگرانه‌هایی علیه کرونا به قلم نویسنده خوش ذوق و انقلابی کشومان، محمد علی جعفری به زودی توسط انتشارات شهید کاظمی روانه بازار می‌شود.

پیش از این محمد علی جعفری با آثاری، چون عمار حلب، آرم جان، سربلند، عروسی لاکچری، قصه دلبری و… به جامعه کتابخوان معرفی شده است.

علاقه‌مندان جهت تهیه کتاب بعد از انتشار می‌توانند از طریق سایت رسمی انتشارات شهیدکاظمی (https://nashreshahidkazemi.ir/) و یا سایت manvaketab.ir و همچنین از طریق ارسال نام کتاب به سامانه پیام کوتاه ۳۰۰۰۱۴۱۴۴۱ کتاب را تهیه نمایند.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «دل پلاس»؛ روایتی داستانی از فعالبت‌های جهادی در مقابله با ویروس منحوس کرونا، جدیدترین اثر نویسنده کتاب عمارحلب (محمدعلی جعفری) توسط انتشارات شهیدکاظمی منتشر می‌شود.

روایت غسالان و ماسک‌دوزان در «دل‌پلاس» +‌ عکس

بیش از یک سال است که ویروس منحوس کووید ۱۹ درکشورمان شیوع پیداکرده و فاصله‌های زیادی را بین مردم کشور عزیزمان انداخته است. ویروسی که اوایل دستِ‌کم گرفته بودیمش و شاید خیلی‌های توجهی به آن نداشتند؛ اما کم‌کم و با شنیدن اخبار وحشتناک جهانی و نیز خبرهایی در مورد دوستان و آشنایان و اقواممان که درگیر ویروس شده‌اند، ترس رخنه کرد در وجودمان و آرام آرام باعث شد که خیلی از مکان‌ها و جمع‌ها از هم بپاشد و فاصله بیفتد بین آدم‌ها و دل هایشان. در این میان عده‌ای همچون دوران سخت ۸ سال دفاع مقدس با از خودگذشتگی و به صورت جهادی به میدان آمدن و از این فاصله‌ها جلوگیری کردن و با رفتار همدلانه‌شان، بذر محبت‌ها و دل‌گرمی‌را در دل هموطنان عزیزمان پاشیدند و با رفتارشان روح امید را در کشور زند کردند همدلی‌ای که در تاریخ ثبت خواهد شد و ماندگار.

نویسنده در این اثر به سراغ نیروهای جهادی که در روزگار کروناویروس دل به خطر داده و وارد میدان مبارزه با این ویروس منحوس شده اند، رفته است. جهادگرانی که در عرصه‌های مختلفی چون: غسالی، دوخت ماسک، تهیه آبمیوه، کمک به کادر درمان و خبرنگاران به صورت مردمی فعالیت داشته‌اند.

در هر یک از روایت‌های دل‌پلاس با ابعادی از همدلی مجاهدانه آشنا می‌شویم که پازل برادری و مواسات را تکمیل می‌کند.

دل پلاس؛ جهادگرانه‌هایی علیه کرونا به قلم نویسنده خوش ذوق و انقلابی کشومان، محمد علی جعفری به زودی توسط انتشارات شهید کاظمی روانه بازار می‌شود.

پیش از این محمد علی جعفری با آثاری، چون عمار حلب، آرم جان، سربلند، عروسی لاکچری، قصه دلبری و… به جامعه کتابخوان معرفی شده است.

علاقه‌مندان جهت تهیه کتاب بعد از انتشار می‌توانند از طریق سایت رسمی انتشارات شهیدکاظمی (https://nashreshahidkazemi.ir/) و یا سایت manvaketab.ir و همچنین از طریق ارسال نام کتاب به سامانه پیام کوتاه ۳۰۰۰۱۴۱۴۴۱ کتاب را تهیه نمایند.



منبع خبر

روایت غسالان و ماسک‌دوزان در «دل‌پلاس» +‌ عکس بیشتر بخوانید »

«بانگ آزادی»؛ کتابی خواندنی برای رفع مظلومیت موسیقی انقلاب

«بانگ آزادی»؛ کتابی خواندنی برای رفع مظلومیت موسیقی انقلاب

دیدگاه‌ خود را بنویسید / مجاهدت / / , , /



«بانگ آزادی»؛ کتابی خواندنی برای رفع مظلومیت موسیقی انقلاب

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «بانگ آزادی»، «برخیزید» (خاطرات شفاهی سید حمید شاهنگیان)، «متولد بهمن» (خاطرات شفاهی اسفندیار قره باغی)، «تا نفس داریم می جنگیم» (خاطرات شفاهی محمد میرزاوندی) و «جنگ جنگ تا پیروزی» (تاریخ شفاهی گروه سرود امور تربیتی خرم آباد) و دیگر کارهای منتشر نشده واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی مانند خاطرات منوچهر ابرآویز، محمد گلریز، تحقیقات محسن نفر، خاطرات گروه سرود آباده فارس و… خط و افقی جدید را پیش روی مخاطبان و هنرمندان این حوزه قرار می‌دهد.

«بانگ آزادی»؛ کتابی خواندنی برای رفع مظلومیت موسیقی انقلاب

«بانگ آزادی» خاطرات شفاهی استاد احمدعلی راغب، آهنگساز برجسته هنر انقلاب اسلامی است که دریچه جدیدی از تاریخ و فرهنگ و هنر انقلاب برایم گشود که پیش تر درباره آن خیلی کم می‌دانستم و بهتر بگویم اصلاً نمی‌دانستم. کتابی که می‌توان با خیال راحت به همه فعالان فرهنگی و هنر و هنردوستان و حتی حوزویان پیشنهاد کرد تا اندکی از مظلومیت موسیقی انقلاب کاسته شود. تعبیری در مقدمه کتاب آمده که مخاطب بعد از مطالعه درمی یابد که چه نکته دقیقی: «موسیقی انقلاب، مظلوم ترین هنر در میان هجمه شبه روشنفکران و قدرناشناسی فعالان فرهنگی». این یادداشت ادای حق ناچیزیست به کتاب «بانگ آزادی» و راوی هنرمندش. امیدوارم که در فرصت بهتری، به بازخوانی خاطرات و تجربیات این استاد متواضع و خلّاق بپردازم.

۱. احمدعلی راغب کیست؟ «بانگ آزادی» خاطرات شفاهی کیست؟ «پدرم مدت محدودی با اسلحه رفت و همراه میرزا شد… نگهداری عکس میرزا هم جرم سنگینی بود؛ یعنی هر کس عکس میرزا را داشت یا باید آن را از بین می‌برد یا مخفی می‌کرد.» (ص ۲۱) کدام میرزا؟ همین کافیست اطلاعات خاصی از میرزا کوچک خان جنگلی در گیلان دست تان بیاید. «بانگ آزادی» خاطرات شفاهی احمدعلی راغب است که پدرش از همراهان میرزا بود و از خفقان چند دهه‌ای پس از شهادت میرزا می‌گوید.

۲. «مادرم در خودش درون مایه‌ای از موسیقی داشت و خیلی دلش می‌خواست ما هم دنبال موسیقی برویم (ص ۲۳) … من با مادرم صحبت می‌کردم که چرا در فلان قطعه و فلان جا، موسیقی اینطور شد و او برایم توضیح می‌داد. موسیقی آذری را به خوبی می‌شناخت و با تار قفقازی آشنایی داشت، اما سازَش را نداشت. من با تشویق مادرم به موسیقی گرایش پیدا کردم.» (ص ۲۴)

او هنرمند گیلانی خوش ذوقی است که تحت تأثیر مادر باکو (بادکوبه) ای اش وارد فضای موسیقی می‌شود و جایگاه ویژه ای برای مادرش در گرایشش به هنر و موسیقی قائل است. آن چنان تحت تأثیر شخصیت مادرش است که در مقدمه‌ای که دی ماه ۱۳۹۸ بر کتاب می‌نویسد: «همه ما فرزندان زمین، حاصل عمر مادرانمان هستیم… هر چه بر زمین حاصل می‌کنیم حظّی است که از خاطره مادرانمان می بریم. حاصل عمر ما همین حظّ است… پیش کش به خاطره مادرم.» (ص ۴)

۳. راغب ساده و بی تکلّف و متواضع بود. اهل مطالعه و تحلیل هم هست و صرفاً راوی و تماشاگر نیست. مردم شناسی تجربی بود و گویی مردم شناسی خوانده بود. روستایی بود و گویی روحیات تواضع و سادگی و صمیمیت اش به روستازادگی او بر می‌گشت و این روحیات را تا پایان عمر حفظ کرده بود. راغب از بندرانزلی و گیلان دهه‌های سی و چهل و پنجاه روایت‌هایی می‌کند که کمتر کسی از اهالی غیرگیلان ممکن است خوانده یا شنیده باشد. (صص ۱۷ ۶۷) روایت صمیمی و دقیق او از گیلان آن دوره یکی از نقاط قوت این کتاب و نشانه صبر و حوصله راوی و محققان کتاب است. او درباره مردم گیلک می‌گوید: «با مردم گیلک شاید به دلیل موقعیت آب و هوای مرطوب و مه گرفته، نوعی فضای اندیشه گرایانه دارند. اهل مطالعه هستند و تحلیل سیاسی می‌کنند. شما اگر با صیاد کهنه‌کار بندر انزلی هم بنشینید تحلیل‌های سیاسی قوی ارائه می‌دهد.(ص ۲۲) او حرف‌های قابل تأملی را درباره گیلان و گیلانی‌ها و کُردها داشت.

۴. راغب (۱۳۲۳ ۱۳۹۹)، هنرمندی پُرتلاش، پُرکار و دارای آثار پرمخاطب بود و حدود ۱۵۰۰ قطعه و سرود ملی ساخت که تعداد قابل توجهی است و بدین جهت او را «مرد هزار آهنگ» لقب دادند. شناخت و تسلط خوبی به موسیقی اقوام و مناطق ایرانی داشت. هنرمندی زمان شناس و فرزند زمانه خویش بود و سهم بسزایی در تولید آثار انقلابی و دفاع مقدس کشور داشت. «آثار موسیقی راغب نمونه‌ای از حضور مؤثر هنر موسیقی در تحولات اجتماعی است که در ارتباط با شرایط و مشخصه‌های کشور در آن [دوران] ساخته و اجرا شده و محصول زمانه خود است. اما ماندگار و همیشه روایتگر سالهای پُرشور انقلاب اسلامی و دفاع مقدس خواهد بود.» (سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)

۵. راغب در این کتاب از نوجوانی اش و سختی‌های دوران زندگی اش و دست و پنجه نرم کردن‌هایش با فقر و محرومیت و نداری می‌گوید و اینکه با سختی زیاد توانسته است در فضای هنری دوام بیاورد و عشق و علاقه اش را در عرصه موسیقی دنبال کند. راغب از کتاب‌هایی که در دوره نوجوانی و جوانی خوانده است می‌گوید. جنگ نیشکر در کوبا، کُمدی الهی دانته، بینوایان، کلبه عموتُم، قلعه حیوانات، خرمگس، ژان کریستف نوشته رومن رولان، «کتابی به نام ژان کریستف را خواندم که اصلاً زندگی و درونم را متحول کرد.» (ص ۴۰) آثار ماکسیم گورکی و جک لندن و نویسندگان آمریکای لاتین و.. (ص ۳۹- ص ۴۱). او از محدودیت‌های فرهنگی و فقر فرهنگی آن زمان می‌گوید. درباره تجربیات و فضای آن روز در کتابخوانی می‌گوید: «هرکس کتابی را می‌خواند به دیگری می‌داد. خود به خود اتحاد فرهنگی در جوانان انزلی ایجاد شده بود که برنامه‌ریزی شده نبود، هرکس وقتی کتابی را می‌خواند می‌دانست که نباید نگه اش دارد و به دیگری می‌داد. با خودمان فکر می‌کردیم وقتی خواندی اگر کسی نیاز دارد به او بده.» (ص ۴۱)

۶. راغب در جهت رفع محرومیت و فقر انقلاب از هنر و موسیقی قدم برداشت و از محدود هنرمندانی بود که بایکوت هنری و تحریم انقلاب مردم مسلمان ایران را شکست. راغب در آخرین گفتگوهای رسانه‌اش (در گفتگو با هنر آنلاین) می‌گوید: «ما آن زمان سعی می‌کردیم پا به پای سیاست زمان و جامعه حرکت کنیم و از رزمندگان عقب نیافتیم. آنان تنها به دلیل احساسات شأن به جبهه نمی‌رفتند، بلکه آرمان‌های بزرگی داشتند که با فکر و تحلیل ترسیم شده بود.»

۷. مردم و تعالی آنها در فکر و نظر راغب مهم بود. مردمی بود و مردمی ماند. «هنرمند مردمی» برازنده اوست. سفارشی کار متعارف نبود، او نیز هنرمندی سفارشی بود، اما به سفارش دل و ایمانش و برای آرمان‌ها و باورهایش آهنگ می‌ساخت. همچنان که محمد گلریز، خواننده و هنرمند فعال در دهه اول انقلاب اسلامی و از همکاران نزدیک استاد راغب، درباره اش می‌گوید: «مرحوم راغب عاشقانه و بدون هیچ سفارشی عاشق موسیقی انقلاب بود و این خیلی جالب است که هیچ کدام از ترانه‌ها و آهنگ‌هایی که توسط او آهنگسازی می‌شد شبیه هم نبود. او هیچ گاه دنبال تظاهر نبود.» (خبرگزاری مهر ۲۵ آذر ۱۳۹۹)

۸. راغب هنرمند چند جانبه‌ای است و هنر او فقط در موسیقی و آهنگسازی محدود نمی‌شود. او فضای شعر داستان نویسی و ترجمه را هم تجربه کرده است و کتاب‌هایی هم در این حوزه‌ها دارد. اگرچه این کتاب بیشتر به بُعد «موسیقایی» این هنرمند توجه کرده است، ولی ضرورت تدوین «شناخت نامه جامع احمدعلی راغب» نیز ضرورت دارد و تجربیات که او در دیگر حوزه‌های هنری داشت. البته درخشش شخصیت هنری استاد راغب نباید ما را از بُعد ادبی ایشان غافل کند. به تعبیر دکتر محمدرضا ترکی: «راغب بی شک از زمره هنرمندانی است که احساس و زیبایی هنر را با درنگ و تأمل فرهنگ درآمیخته اند.» (مقدمه کتاب «زنگ ها و درنگ‌ها»، ۱۳۹۰)

۹. کتاب «بانگ آزادی» در پنج فصل به خاطرات بخش‌های مختلف و متنوع زنده یاد احمدعلی راغب می‌پردازد و نقش ویژه شهید مجید حداد عادل، حمید سبزواری، محمد گلریز، مجتبی میرزاده، حمید شاهنگیان، محمد بیگلری پور و… در این زمینه آشکار می‌شود. جمعی همدل و همسو و دغدغه‌مند که علیرغم برخی اختلاف نظرها و رویکردها، در مجموع توانسته بودند موسیقی انقلابی را سر و سامان بدهند و به موسیقی ایرانی هویتی انقلابی بدهند که از جامعه و تحولات زمانه عقب نیفتد. از دغدغه‌های آن زمان خود و دوستان و همفکران انقلابی اش می‌گوید: «در سرودهایی که آن زمان می‌ساختیم، غیر از موسیقی ایرانی به هیچ چیز دیگری فکر نمی‌کردیم چون انقلاب در کشور ایران در حال وقوع بود. پیام‌ها متعلّق به مردم ایران بود و فرهنگ و ادبیات هم ایرانی بود. دنبال این بودیم موسیقی که چاشنی متن است از ایران صادر شده باشد و غربی نباشد.» (ص ۱۱۶) یا در بخش‌های دیگری می‌گوید: «انقلاب که شد خیلی فکر کردم. دیدم مردم بدون اینکه بدانند، شعارهاشان را با نوحه‌ها و موسیقی مذهبی می‌خوانند. عجیب هم جا می‌افتد و همه سریع حفظ می‌کنند. «ای شاه خائن» نوحه است و خیلی هم قدیمی است.» (ص ۱۱۶) «انقلاب مرا به این فکر وامی داشت که حرکت انقلاب شعار انقلاب، پیام‌های حضرت امام، جنس و سونوریته [صداداری] صدای خود امام و جملاتی که به کار می‌برد همه‌اش مردمی، خودمانی و واقعی است همه اینها مرا وادار کرد که به سراغ آنها بروم و از آنها در موسیقی استفاده کنم.» (ص ۱۱۷) قدرشناس همه اساتید و دوستان و همکارانش است. از نقش مهرداد کاظمی و محمد گلریز در ایام دفاع مقدس هم تجلیل می‌کند.(ص ۲۱۵) از نقش و جایگاه ویژه شهید مجید حداد عادل در سروسامان گرفتن هنر انقلاب در بخش‌های مختلف صداوسیمای ابتدای انقلاب یاد می‌کند و قدرشناس این شخصیت نیز است. «شخصیت فعال ایشان همه ما را عاشق هنر کرده بود.» (ص ۲۲۰) حیف که این شخصیت و دیگر هنرمندان انقلابی شناخته و شناسانده نشده اند.

فصل آخر کتاب اشاراتی مختصر به دیدگاه‌های هنری و فعالیت‌های فرهنگی و هنری او درباره موسیقی می‌پردازد (ص ۲۵۵ ۲۷۱) که ای کاش می‌توانست با دیگر یادداشت‌ها و تأملات منتشر نشده وی، نوید انتشارات یک کتاب یا کتابچه مختصری درباره فلسفه هنر یا فلسفه موسیقی را بدهد. امید که خانواده این هنرمند و محققان سختکوش و خوش قریحه، میراث معنوی و مکتوب استاد را گردآوری و زنده نگاه بدارند.

۱۰. کتاب «بانگ آزادی» اطلاعات زیادی از فعالیت‌های هنرمندان عرصه موسیقی در اواخر دوره پهلوی و چهار دهه پس از انقلاب اسلامی را بیان می‌کند و مخاطب کتاب حداقل با ۱۰۰ چهره هنری این عرصه (اعم از خواننده، موزیسین، نوازنده، تهیه کننده و…) آشنا می‌شود که با تحقیقات نویسنده در پاورقی این آشنایی‌ها جدی تر می‌شود و کتاب را به مثابه شخصیت شناسی موسیقی و سرود انقلاب واجد ارزش‌های برجسته ای می‌کند. از تحریف ذائقه محلی در موسیقی و شعر در دوره پهلوی خبر می‌دهد و می‌گوید: «بی مهری‌های رادیو تلویزیون شایسته تحلیل بود. آقای رضا قطبی پسردایی فرح بود. تمام مدیران رده بالا همه سیاسی بودند، اما سیاسی عاشق امپریالیسم و سرمایه داری.» (ص ۱۰۰)

«اصلاً اجازه نداشتیم درباره میرزاکوچک‌خان حرفی بزنیم در زمان پهلوی دوم و به فتوای انگلیس، ترانه‌های حماسی عامیانه و محلی ما، چه موسیقی گیلان و چه موسیقی خرم آباد و یاسوج و مناطق کویری و چه کردستان، تحریف می‌شد. مثلاً در ترانه «تو که دانی موگالشم میرزا» میرزا را حذف کردند و لیلا ماند. اسامی شخصیت‌ها داشت تحریف می‌شد. نیامدند جلویش را بگیرند. گفتند شعرش را عوض کنید. میرزاکوچک آزادیخواه را عاشق زمینگیری بکنید که پای منقل نشسته و دارد آه و ناله می‌کند.» (ص ۱۰۰)

۱۱. راغب در کنار تواضع و ویژگی‌های فردی مثبتی که دارد، شخصیتی قدرشناس نیز بود. او قدردان حمایت‌های یک سری چهره‌های هنری است که در کتاب برخی خاطراتش آورده است و همین روحیه قدرشناسی او نیز بسیار ارزشمند است. متأسفانه در غالب کتابهای کم و محدود این حوزه، غالباً به یک سری طیف‌های خاص و محدودی بسنده می‌شود و هنرمندان بسیاری از قلم می‌افتند ولی حُسن کتاب این است که راوی تلاشی داشته است فعالان و مؤثران چهار دهه این حوزه را حتی شده به صورت اسمی یاد کند و این باعث می‌شود که روایت صحیح‌تر و دقیق‌تری از چهار دهه موسیقی و سرود پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیش رو داشته باشیم و منبع خوبی برای تحقیقات حوزه موسیقی و تاریخ هنر انقلاب داشته باشیم. روایت و تعابیر او از زندگی و هنرمندان هم «خودمانی» و «شیرین» و «دلنشین» است. برای یک نمونه می‌گوید: «مرحله اول قبول شدم اما استاد علی … گفت یک مرحله دیگر هم بیاید امتحان بدهد، انگشت‌هایش فالش و ناکوک است انگار “خلق شده بود که سدّ راه من شود! ” نمی دانم در چهره ام می‌دید بعدها هم نمی‌گذاشت که زیاد کار آهنگسازی کنم.» (ص ۸۴)

۱۲. استاد راغب در خاطراتش، بُعد ناشناخته دیگری از شخصیت شهید آیت الله دکتر بهشتی و شهید دکتر چمران را به نمایش می‌گذارد. او از شهید بهشتی به صورت ویژه یاد می‌کند و می‌گوید: «یکی از کسانی که از ما خیلی حمایت می‌کرد شهید بهشتی بود. هم از ما انتقاد می‌کرد و هم بعضی از آثارمان تقدیر می‌کرد. من از ایشان تشویق نامه‌ای هم دارم که با دستخط و امضای خودش است. چند بار من و حمید سبزواری به کاخ دادگستری رفتیم، به طور خصوصی پای صحبتش نشستیم. یک بار ناهار دعوت مان کرد و با ما صحبت کرد.

گفت من در فرنگ درس خوانده‌ام، سمفونی و رنگ سازها را می‌شناسم. نگاهم به موسیقی نگاه دیگری است. کار شما بسیار مهم و ارزشمند است تا جایی که ممکن است آخوند روی منبر برود و ساعتها حرف بزند، هیچ کس نفهمد، اما شما سرودی می‌سازید و ظرف سه دقیقه، همه چیز را به مردم می‌گوئید. من لحظه شماری می‌کنم که چنین چیزی بشنوم.» (ص ۱۹۹) وی علاوه بر نکات و اشارات خوبی که درباره موسیقی آئینی کردها دارد، از سفارش شهید دکتر چمران در ضبط و ثبت موسیقی‌های کردی یاد می‌کند و می‌گوید: «آن مناطق [کُردنشین] بسیار پُرهرج و مرج بود. ما به مرور فهمیدیم ضبط این موسیقی کُردی به به سفارش شهید چمران بوده و او خواسته است چنین گروهی را به تهران بیاورند و موسیقی‌های حماسی کُردی را به کمک آنها ضبط کنند تا در غرب ایران پخش شود. بنا بود به دشمنان انقلاب ایران پیام داده شود که حساب آنها از کُردها جداست.» (ص ۱۹۱) این ذوق هنری و موسیقایی شهید بهشتی و ابتکار شهید چمران در کمتر کتابی اشاره شده است و جای پیگیری دارد.

۱۳. «بانگ آزادی» روایت می‌کند که فضای فعالیت‌های هنری به ویژه موسیقی و ترانه چه سختی‌ها و دوره‌هایی داشته است و اینکه چگونه عده‌ای با خلوص نیت با صبر و حوصله و استقامت آثار هنری متناسب با فضا و گفتمان انقلاب اسلامی تولید کنند (البته با رعایت شرایط تأثیرگذاری و هنرمندی) و توانستند هنری شناسنامه‌دار برای انقلاب اسلامی خلق کنند. راغب از جمله هنرمندان دارای شناسنامه و شخصیت هنری مستقل است که خوشبختانه در سبک‌های سنتی و پاپ و اجتماعی توانسته است هنر و استعداد درونی‌اش را به ظهور برساند.

با مطالعه این کتاب مخاطب می‌تواند سختی کار و خلق اثر هنری به ویژه در حوزه موسیقی آشنا شود شاید بتواند درک مخاطبان از فن و هنر موسیقی را ارتقا بدهد و از نگاه‌های سطحی و تک‌بُعدی در این عرصه که شاید همچنان ادامه دارد پرهیز بدهد. در این کتاب از اطلاع و آشنایی رهبر معظم انقلاب با فنون موسیقی نیز سخن می‌رود. بیراه نبوده است که اولین مجموعه دروس فقهی رسمی منتشر شده از ایشان در باب موسیقی و غنا باشد. امید که این مجموعه آثار تاریخ شفاهی هنر انقلاب دفتر مطالعات بتواند جریان اثرگذار و با پشتوانه و باسواد در این حوزه تربیت کند و باعث جدی تر شدن نگاه‌ها به هنر انقلاب به ویژه موسیقی انقلاب بشود. چه بسا از آن کتاب‌ها بتوان به سیاست‌گذاری دقیق‌تری در عرصه موسیقی انقلاب دست زد و جوانان هنرمند و با انگیزه‌ای را در این حوزه‌ها پرورش داد. به یاری خدا.

۱۴. کتاب «بانگ آزادی» برای مخاطبان غیرحرفه ای موسیقی و هنر انقلاب از جمله نگارنده بسیار شیرین و جذاب بود و حوادث و مشکلات و چالش‌های این عرصه را خصوصاً در اوایل دهه شصت و دوران پیروزی انقلاب بیان می‌کند. اگر چه زمانی محققان و نویسنده سراغ جناب آقای راغب رفتند که کهولت و بیماری و ناراحتی‌های از دست دادن همسری همراه و فداکار و شرایط جدید او، حس و حال سابق را از او گرفته بود ولی باز هم جای شکر دارد که عمده خاطرات ایشان ثبت و ضبط شده است، اما تجربیات گرانبهایی از این هنرمند بزرگ ثبت و ضبط نشد و انتقال نیافت. شاید بتوان مطالعه این کتاب را به برخی مدیران و مدرسین خارج فقه و اصول حوزه‌های علمیه هم توصیه کرد که شاید تصویر درست تر از موسیقی در این دوره و زمانه داشته باشند و حتی باعث تأملات جدید آنها در رابطه دین و موسیقی شود. «بانگ آزادی» اگر توانسته باشد تا حدی دانش و تاریخ و موسیقی انقلاب را ارتقا بدهد به اهداف خود رسیده است.

۱۵. آنچه که نگارنده درباره استاد راغب و تأسف برای مدیران فرهنگی و سیاستگذاران فرهنگی است اینکه: استاد راغب با توجه به شرایط خاص فرهنگی و تربیتی و روحیات و باورها و شناختش به تولید آثار ماندگار و خاطره ساز می‌توانست به عنوان هنرمند برجسته فرهنگ و تمدن اسلامی شناسانده شود و در کشورهای مختلف به ترویج فرهنگ و هنر و تمدن اسلامی و ایرانی بپردازد و در جایگاه سفیر هنری انقلاب اسلامی در کشورهای مختلف حضور یابد. حداقل اینکه سفیر یونسکو یا سفیر صلح از طرف ایران معرفی می‌شد چرا که فرهنگ‌های مختلف محلی و غیرمحلی ایرانی و جهان را خوب می‌شناخت و با افراد و هنرمندان مختلفی مرتبط بود.

۱۶. دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی که خاطرات شفاهی استاد راغب را تحت عنوان «بانگ آزادی» منتشر کرده است در پیام تسلیتش آورده است: «تنوع کارهای خاطره ساز او از موسیقی کودک و نوجوان، موسیقی ملی و ارکسترال، موسیقی حماسی و انقلابی و موسیقی محلی منطقه گیلان از او یک چهره برجسته و قابل اقتدا توسط نسل جوان ساخته است.» در پیام حوزه هنری نیز آمده است: «نهضت موسیقی حماسی و معنوی انقلاب اسلامی میراث استاد راغب و هم شاگردان و شاگردان اوست.

راغب را می‌توان طلیعه دار موسیقی انقلاب اسلامی دانست هرچند از این عناوین و تعاریف گریزان بود.» به تعبیر یکی از دوستان فاضل و خوش ذوق ما (آقای سید حسین شهرستانی): «ویژگی بزرگ آقای راغب این است که متوقف نمی‌شود. خیلی‌ها بودند که در لحظه جنگ درخشیدند و تمام شدند و دیگر چیزی برای گفتن نداشتند؛ ایشان باز هم تداوم می‌دهد در دوره بعد از جنگ و دهه هفتاد و بعد به فعالیت ادامه می‌دهد.»

با این اوصاف، اگرچه / شاید سخت باشد که به هنرمندان برخی حوزه‌ها علی الخصوص موسیقی، تعبیر «جهادگر» یا «مجاهد» را اطلاق کرد، ولی راغب جزو هنرمندانی است که می‌توان گفت روحیه جهادی داشت. گاهی اوقات برخی هنرمندان و شخصیت‌ها، مجاهدند و برخی روحیه جهادی دارد و معدودی همین روحیه جهادی را استمرار می‌بخشند و از آن پاسداری می‌کنند. راغب از این دست هنرمندان مجاهد با مجاهدت‌های مستمر است. راغب از هنرمندانی نبود که در قاب خاطرات و گذشته‌ها باقی بماند و خاطره گویی کند و همچنان فعال و با نشاط و در صحنه بود. سعی می‌کرد همان روحیه و انگیزه و دغدغه‌هایش را در کل حیات این دنیایی اش استمرار دهد. خدای متعال او را غریق رحمت بیکرانش کند و مهمان اهل بیت (ع) و حضرت داوود (ع) باشد. ان شاءالله تعالی.

*یاسر عسگری پژوهشگر و فعال فرهنگی

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «بانگ آزادی»، «برخیزید» (خاطرات شفاهی سید حمید شاهنگیان)، «متولد بهمن» (خاطرات شفاهی اسفندیار قره باغی)، «تا نفس داریم می جنگیم» (خاطرات شفاهی محمد میرزاوندی) و «جنگ جنگ تا پیروزی» (تاریخ شفاهی گروه سرود امور تربیتی خرم آباد) و دیگر کارهای منتشر نشده واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی مانند خاطرات منوچهر ابرآویز، محمد گلریز، تحقیقات محسن نفر، خاطرات گروه سرود آباده فارس و… خط و افقی جدید را پیش روی مخاطبان و هنرمندان این حوزه قرار می‌دهد.

«بانگ آزادی»؛ کتابی خواندنی برای رفع مظلومیت موسیقی انقلاب

«بانگ آزادی» خاطرات شفاهی استاد احمدعلی راغب، آهنگساز برجسته هنر انقلاب اسلامی است که دریچه جدیدی از تاریخ و فرهنگ و هنر انقلاب برایم گشود که پیش تر درباره آن خیلی کم می‌دانستم و بهتر بگویم اصلاً نمی‌دانستم. کتابی که می‌توان با خیال راحت به همه فعالان فرهنگی و هنر و هنردوستان و حتی حوزویان پیشنهاد کرد تا اندکی از مظلومیت موسیقی انقلاب کاسته شود. تعبیری در مقدمه کتاب آمده که مخاطب بعد از مطالعه درمی یابد که چه نکته دقیقی: «موسیقی انقلاب، مظلوم ترین هنر در میان هجمه شبه روشنفکران و قدرناشناسی فعالان فرهنگی». این یادداشت ادای حق ناچیزیست به کتاب «بانگ آزادی» و راوی هنرمندش. امیدوارم که در فرصت بهتری، به بازخوانی خاطرات و تجربیات این استاد متواضع و خلّاق بپردازم.

۱. احمدعلی راغب کیست؟ «بانگ آزادی» خاطرات شفاهی کیست؟ «پدرم مدت محدودی با اسلحه رفت و همراه میرزا شد… نگهداری عکس میرزا هم جرم سنگینی بود؛ یعنی هر کس عکس میرزا را داشت یا باید آن را از بین می‌برد یا مخفی می‌کرد.» (ص ۲۱) کدام میرزا؟ همین کافیست اطلاعات خاصی از میرزا کوچک خان جنگلی در گیلان دست تان بیاید. «بانگ آزادی» خاطرات شفاهی احمدعلی راغب است که پدرش از همراهان میرزا بود و از خفقان چند دهه‌ای پس از شهادت میرزا می‌گوید.

۲. «مادرم در خودش درون مایه‌ای از موسیقی داشت و خیلی دلش می‌خواست ما هم دنبال موسیقی برویم (ص ۲۳) … من با مادرم صحبت می‌کردم که چرا در فلان قطعه و فلان جا، موسیقی اینطور شد و او برایم توضیح می‌داد. موسیقی آذری را به خوبی می‌شناخت و با تار قفقازی آشنایی داشت، اما سازَش را نداشت. من با تشویق مادرم به موسیقی گرایش پیدا کردم.» (ص ۲۴)

او هنرمند گیلانی خوش ذوقی است که تحت تأثیر مادر باکو (بادکوبه) ای اش وارد فضای موسیقی می‌شود و جایگاه ویژه ای برای مادرش در گرایشش به هنر و موسیقی قائل است. آن چنان تحت تأثیر شخصیت مادرش است که در مقدمه‌ای که دی ماه ۱۳۹۸ بر کتاب می‌نویسد: «همه ما فرزندان زمین، حاصل عمر مادرانمان هستیم… هر چه بر زمین حاصل می‌کنیم حظّی است که از خاطره مادرانمان می بریم. حاصل عمر ما همین حظّ است… پیش کش به خاطره مادرم.» (ص ۴)

۳. راغب ساده و بی تکلّف و متواضع بود. اهل مطالعه و تحلیل هم هست و صرفاً راوی و تماشاگر نیست. مردم شناسی تجربی بود و گویی مردم شناسی خوانده بود. روستایی بود و گویی روحیات تواضع و سادگی و صمیمیت اش به روستازادگی او بر می‌گشت و این روحیات را تا پایان عمر حفظ کرده بود. راغب از بندرانزلی و گیلان دهه‌های سی و چهل و پنجاه روایت‌هایی می‌کند که کمتر کسی از اهالی غیرگیلان ممکن است خوانده یا شنیده باشد. (صص ۱۷ ۶۷) روایت صمیمی و دقیق او از گیلان آن دوره یکی از نقاط قوت این کتاب و نشانه صبر و حوصله راوی و محققان کتاب است. او درباره مردم گیلک می‌گوید: «با مردم گیلک شاید به دلیل موقعیت آب و هوای مرطوب و مه گرفته، نوعی فضای اندیشه گرایانه دارند. اهل مطالعه هستند و تحلیل سیاسی می‌کنند. شما اگر با صیاد کهنه‌کار بندر انزلی هم بنشینید تحلیل‌های سیاسی قوی ارائه می‌دهد.(ص ۲۲) او حرف‌های قابل تأملی را درباره گیلان و گیلانی‌ها و کُردها داشت.

۴. راغب (۱۳۲۳ ۱۳۹۹)، هنرمندی پُرتلاش، پُرکار و دارای آثار پرمخاطب بود و حدود ۱۵۰۰ قطعه و سرود ملی ساخت که تعداد قابل توجهی است و بدین جهت او را «مرد هزار آهنگ» لقب دادند. شناخت و تسلط خوبی به موسیقی اقوام و مناطق ایرانی داشت. هنرمندی زمان شناس و فرزند زمانه خویش بود و سهم بسزایی در تولید آثار انقلابی و دفاع مقدس کشور داشت. «آثار موسیقی راغب نمونه‌ای از حضور مؤثر هنر موسیقی در تحولات اجتماعی است که در ارتباط با شرایط و مشخصه‌های کشور در آن [دوران] ساخته و اجرا شده و محصول زمانه خود است. اما ماندگار و همیشه روایتگر سالهای پُرشور انقلاب اسلامی و دفاع مقدس خواهد بود.» (سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)

۵. راغب در این کتاب از نوجوانی اش و سختی‌های دوران زندگی اش و دست و پنجه نرم کردن‌هایش با فقر و محرومیت و نداری می‌گوید و اینکه با سختی زیاد توانسته است در فضای هنری دوام بیاورد و عشق و علاقه اش را در عرصه موسیقی دنبال کند. راغب از کتاب‌هایی که در دوره نوجوانی و جوانی خوانده است می‌گوید. جنگ نیشکر در کوبا، کُمدی الهی دانته، بینوایان، کلبه عموتُم، قلعه حیوانات، خرمگس، ژان کریستف نوشته رومن رولان، «کتابی به نام ژان کریستف را خواندم که اصلاً زندگی و درونم را متحول کرد.» (ص ۴۰) آثار ماکسیم گورکی و جک لندن و نویسندگان آمریکای لاتین و.. (ص ۳۹- ص ۴۱). او از محدودیت‌های فرهنگی و فقر فرهنگی آن زمان می‌گوید. درباره تجربیات و فضای آن روز در کتابخوانی می‌گوید: «هرکس کتابی را می‌خواند به دیگری می‌داد. خود به خود اتحاد فرهنگی در جوانان انزلی ایجاد شده بود که برنامه‌ریزی شده نبود، هرکس وقتی کتابی را می‌خواند می‌دانست که نباید نگه اش دارد و به دیگری می‌داد. با خودمان فکر می‌کردیم وقتی خواندی اگر کسی نیاز دارد به او بده.» (ص ۴۱)

۶. راغب در جهت رفع محرومیت و فقر انقلاب از هنر و موسیقی قدم برداشت و از محدود هنرمندانی بود که بایکوت هنری و تحریم انقلاب مردم مسلمان ایران را شکست. راغب در آخرین گفتگوهای رسانه‌اش (در گفتگو با هنر آنلاین) می‌گوید: «ما آن زمان سعی می‌کردیم پا به پای سیاست زمان و جامعه حرکت کنیم و از رزمندگان عقب نیافتیم. آنان تنها به دلیل احساسات شأن به جبهه نمی‌رفتند، بلکه آرمان‌های بزرگی داشتند که با فکر و تحلیل ترسیم شده بود.»

۷. مردم و تعالی آنها در فکر و نظر راغب مهم بود. مردمی بود و مردمی ماند. «هنرمند مردمی» برازنده اوست. سفارشی کار متعارف نبود، او نیز هنرمندی سفارشی بود، اما به سفارش دل و ایمانش و برای آرمان‌ها و باورهایش آهنگ می‌ساخت. همچنان که محمد گلریز، خواننده و هنرمند فعال در دهه اول انقلاب اسلامی و از همکاران نزدیک استاد راغب، درباره اش می‌گوید: «مرحوم راغب عاشقانه و بدون هیچ سفارشی عاشق موسیقی انقلاب بود و این خیلی جالب است که هیچ کدام از ترانه‌ها و آهنگ‌هایی که توسط او آهنگسازی می‌شد شبیه هم نبود. او هیچ گاه دنبال تظاهر نبود.» (خبرگزاری مهر ۲۵ آذر ۱۳۹۹)

۸. راغب هنرمند چند جانبه‌ای است و هنر او فقط در موسیقی و آهنگسازی محدود نمی‌شود. او فضای شعر داستان نویسی و ترجمه را هم تجربه کرده است و کتاب‌هایی هم در این حوزه‌ها دارد. اگرچه این کتاب بیشتر به بُعد «موسیقایی» این هنرمند توجه کرده است، ولی ضرورت تدوین «شناخت نامه جامع احمدعلی راغب» نیز ضرورت دارد و تجربیات که او در دیگر حوزه‌های هنری داشت. البته درخشش شخصیت هنری استاد راغب نباید ما را از بُعد ادبی ایشان غافل کند. به تعبیر دکتر محمدرضا ترکی: «راغب بی شک از زمره هنرمندانی است که احساس و زیبایی هنر را با درنگ و تأمل فرهنگ درآمیخته اند.» (مقدمه کتاب «زنگ ها و درنگ‌ها»، ۱۳۹۰)

۹. کتاب «بانگ آزادی» در پنج فصل به خاطرات بخش‌های مختلف و متنوع زنده یاد احمدعلی راغب می‌پردازد و نقش ویژه شهید مجید حداد عادل، حمید سبزواری، محمد گلریز، مجتبی میرزاده، حمید شاهنگیان، محمد بیگلری پور و… در این زمینه آشکار می‌شود. جمعی همدل و همسو و دغدغه‌مند که علیرغم برخی اختلاف نظرها و رویکردها، در مجموع توانسته بودند موسیقی انقلابی را سر و سامان بدهند و به موسیقی ایرانی هویتی انقلابی بدهند که از جامعه و تحولات زمانه عقب نیفتد. از دغدغه‌های آن زمان خود و دوستان و همفکران انقلابی اش می‌گوید: «در سرودهایی که آن زمان می‌ساختیم، غیر از موسیقی ایرانی به هیچ چیز دیگری فکر نمی‌کردیم چون انقلاب در کشور ایران در حال وقوع بود. پیام‌ها متعلّق به مردم ایران بود و فرهنگ و ادبیات هم ایرانی بود. دنبال این بودیم موسیقی که چاشنی متن است از ایران صادر شده باشد و غربی نباشد.» (ص ۱۱۶) یا در بخش‌های دیگری می‌گوید: «انقلاب که شد خیلی فکر کردم. دیدم مردم بدون اینکه بدانند، شعارهاشان را با نوحه‌ها و موسیقی مذهبی می‌خوانند. عجیب هم جا می‌افتد و همه سریع حفظ می‌کنند. «ای شاه خائن» نوحه است و خیلی هم قدیمی است.» (ص ۱۱۶) «انقلاب مرا به این فکر وامی داشت که حرکت انقلاب شعار انقلاب، پیام‌های حضرت امام، جنس و سونوریته [صداداری] صدای خود امام و جملاتی که به کار می‌برد همه‌اش مردمی، خودمانی و واقعی است همه اینها مرا وادار کرد که به سراغ آنها بروم و از آنها در موسیقی استفاده کنم.» (ص ۱۱۷) قدرشناس همه اساتید و دوستان و همکارانش است. از نقش مهرداد کاظمی و محمد گلریز در ایام دفاع مقدس هم تجلیل می‌کند.(ص ۲۱۵) از نقش و جایگاه ویژه شهید مجید حداد عادل در سروسامان گرفتن هنر انقلاب در بخش‌های مختلف صداوسیمای ابتدای انقلاب یاد می‌کند و قدرشناس این شخصیت نیز است. «شخصیت فعال ایشان همه ما را عاشق هنر کرده بود.» (ص ۲۲۰) حیف که این شخصیت و دیگر هنرمندان انقلابی شناخته و شناسانده نشده اند.

فصل آخر کتاب اشاراتی مختصر به دیدگاه‌های هنری و فعالیت‌های فرهنگی و هنری او درباره موسیقی می‌پردازد (ص ۲۵۵ ۲۷۱) که ای کاش می‌توانست با دیگر یادداشت‌ها و تأملات منتشر نشده وی، نوید انتشارات یک کتاب یا کتابچه مختصری درباره فلسفه هنر یا فلسفه موسیقی را بدهد. امید که خانواده این هنرمند و محققان سختکوش و خوش قریحه، میراث معنوی و مکتوب استاد را گردآوری و زنده نگاه بدارند.

۱۰. کتاب «بانگ آزادی» اطلاعات زیادی از فعالیت‌های هنرمندان عرصه موسیقی در اواخر دوره پهلوی و چهار دهه پس از انقلاب اسلامی را بیان می‌کند و مخاطب کتاب حداقل با ۱۰۰ چهره هنری این عرصه (اعم از خواننده، موزیسین، نوازنده، تهیه کننده و…) آشنا می‌شود که با تحقیقات نویسنده در پاورقی این آشنایی‌ها جدی تر می‌شود و کتاب را به مثابه شخصیت شناسی موسیقی و سرود انقلاب واجد ارزش‌های برجسته ای می‌کند. از تحریف ذائقه محلی در موسیقی و شعر در دوره پهلوی خبر می‌دهد و می‌گوید: «بی مهری‌های رادیو تلویزیون شایسته تحلیل بود. آقای رضا قطبی پسردایی فرح بود. تمام مدیران رده بالا همه سیاسی بودند، اما سیاسی عاشق امپریالیسم و سرمایه داری.» (ص ۱۰۰)

«اصلاً اجازه نداشتیم درباره میرزاکوچک‌خان حرفی بزنیم در زمان پهلوی دوم و به فتوای انگلیس، ترانه‌های حماسی عامیانه و محلی ما، چه موسیقی گیلان و چه موسیقی خرم آباد و یاسوج و مناطق کویری و چه کردستان، تحریف می‌شد. مثلاً در ترانه «تو که دانی موگالشم میرزا» میرزا را حذف کردند و لیلا ماند. اسامی شخصیت‌ها داشت تحریف می‌شد. نیامدند جلویش را بگیرند. گفتند شعرش را عوض کنید. میرزاکوچک آزادیخواه را عاشق زمینگیری بکنید که پای منقل نشسته و دارد آه و ناله می‌کند.» (ص ۱۰۰)

۱۱. راغب در کنار تواضع و ویژگی‌های فردی مثبتی که دارد، شخصیتی قدرشناس نیز بود. او قدردان حمایت‌های یک سری چهره‌های هنری است که در کتاب برخی خاطراتش آورده است و همین روحیه قدرشناسی او نیز بسیار ارزشمند است. متأسفانه در غالب کتابهای کم و محدود این حوزه، غالباً به یک سری طیف‌های خاص و محدودی بسنده می‌شود و هنرمندان بسیاری از قلم می‌افتند ولی حُسن کتاب این است که راوی تلاشی داشته است فعالان و مؤثران چهار دهه این حوزه را حتی شده به صورت اسمی یاد کند و این باعث می‌شود که روایت صحیح‌تر و دقیق‌تری از چهار دهه موسیقی و سرود پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیش رو داشته باشیم و منبع خوبی برای تحقیقات حوزه موسیقی و تاریخ هنر انقلاب داشته باشیم. روایت و تعابیر او از زندگی و هنرمندان هم «خودمانی» و «شیرین» و «دلنشین» است. برای یک نمونه می‌گوید: «مرحله اول قبول شدم اما استاد علی … گفت یک مرحله دیگر هم بیاید امتحان بدهد، انگشت‌هایش فالش و ناکوک است انگار “خلق شده بود که سدّ راه من شود! ” نمی دانم در چهره ام می‌دید بعدها هم نمی‌گذاشت که زیاد کار آهنگسازی کنم.» (ص ۸۴)

۱۲. استاد راغب در خاطراتش، بُعد ناشناخته دیگری از شخصیت شهید آیت الله دکتر بهشتی و شهید دکتر چمران را به نمایش می‌گذارد. او از شهید بهشتی به صورت ویژه یاد می‌کند و می‌گوید: «یکی از کسانی که از ما خیلی حمایت می‌کرد شهید بهشتی بود. هم از ما انتقاد می‌کرد و هم بعضی از آثارمان تقدیر می‌کرد. من از ایشان تشویق نامه‌ای هم دارم که با دستخط و امضای خودش است. چند بار من و حمید سبزواری به کاخ دادگستری رفتیم، به طور خصوصی پای صحبتش نشستیم. یک بار ناهار دعوت مان کرد و با ما صحبت کرد.

گفت من در فرنگ درس خوانده‌ام، سمفونی و رنگ سازها را می‌شناسم. نگاهم به موسیقی نگاه دیگری است. کار شما بسیار مهم و ارزشمند است تا جایی که ممکن است آخوند روی منبر برود و ساعتها حرف بزند، هیچ کس نفهمد، اما شما سرودی می‌سازید و ظرف سه دقیقه، همه چیز را به مردم می‌گوئید. من لحظه شماری می‌کنم که چنین چیزی بشنوم.» (ص ۱۹۹) وی علاوه بر نکات و اشارات خوبی که درباره موسیقی آئینی کردها دارد، از سفارش شهید دکتر چمران در ضبط و ثبت موسیقی‌های کردی یاد می‌کند و می‌گوید: «آن مناطق [کُردنشین] بسیار پُرهرج و مرج بود. ما به مرور فهمیدیم ضبط این موسیقی کُردی به به سفارش شهید چمران بوده و او خواسته است چنین گروهی را به تهران بیاورند و موسیقی‌های حماسی کُردی را به کمک آنها ضبط کنند تا در غرب ایران پخش شود. بنا بود به دشمنان انقلاب ایران پیام داده شود که حساب آنها از کُردها جداست.» (ص ۱۹۱) این ذوق هنری و موسیقایی شهید بهشتی و ابتکار شهید چمران در کمتر کتابی اشاره شده است و جای پیگیری دارد.

۱۳. «بانگ آزادی» روایت می‌کند که فضای فعالیت‌های هنری به ویژه موسیقی و ترانه چه سختی‌ها و دوره‌هایی داشته است و اینکه چگونه عده‌ای با خلوص نیت با صبر و حوصله و استقامت آثار هنری متناسب با فضا و گفتمان انقلاب اسلامی تولید کنند (البته با رعایت شرایط تأثیرگذاری و هنرمندی) و توانستند هنری شناسنامه‌دار برای انقلاب اسلامی خلق کنند. راغب از جمله هنرمندان دارای شناسنامه و شخصیت هنری مستقل است که خوشبختانه در سبک‌های سنتی و پاپ و اجتماعی توانسته است هنر و استعداد درونی‌اش را به ظهور برساند.

با مطالعه این کتاب مخاطب می‌تواند سختی کار و خلق اثر هنری به ویژه در حوزه موسیقی آشنا شود شاید بتواند درک مخاطبان از فن و هنر موسیقی را ارتقا بدهد و از نگاه‌های سطحی و تک‌بُعدی در این عرصه که شاید همچنان ادامه دارد پرهیز بدهد. در این کتاب از اطلاع و آشنایی رهبر معظم انقلاب با فنون موسیقی نیز سخن می‌رود. بیراه نبوده است که اولین مجموعه دروس فقهی رسمی منتشر شده از ایشان در باب موسیقی و غنا باشد. امید که این مجموعه آثار تاریخ شفاهی هنر انقلاب دفتر مطالعات بتواند جریان اثرگذار و با پشتوانه و باسواد در این حوزه تربیت کند و باعث جدی تر شدن نگاه‌ها به هنر انقلاب به ویژه موسیقی انقلاب بشود. چه بسا از آن کتاب‌ها بتوان به سیاست‌گذاری دقیق‌تری در عرصه موسیقی انقلاب دست زد و جوانان هنرمند و با انگیزه‌ای را در این حوزه‌ها پرورش داد. به یاری خدا.

۱۴. کتاب «بانگ آزادی» برای مخاطبان غیرحرفه ای موسیقی و هنر انقلاب از جمله نگارنده بسیار شیرین و جذاب بود و حوادث و مشکلات و چالش‌های این عرصه را خصوصاً در اوایل دهه شصت و دوران پیروزی انقلاب بیان می‌کند. اگر چه زمانی محققان و نویسنده سراغ جناب آقای راغب رفتند که کهولت و بیماری و ناراحتی‌های از دست دادن همسری همراه و فداکار و شرایط جدید او، حس و حال سابق را از او گرفته بود ولی باز هم جای شکر دارد که عمده خاطرات ایشان ثبت و ضبط شده است، اما تجربیات گرانبهایی از این هنرمند بزرگ ثبت و ضبط نشد و انتقال نیافت. شاید بتوان مطالعه این کتاب را به برخی مدیران و مدرسین خارج فقه و اصول حوزه‌های علمیه هم توصیه کرد که شاید تصویر درست تر از موسیقی در این دوره و زمانه داشته باشند و حتی باعث تأملات جدید آنها در رابطه دین و موسیقی شود. «بانگ آزادی» اگر توانسته باشد تا حدی دانش و تاریخ و موسیقی انقلاب را ارتقا بدهد به اهداف خود رسیده است.

۱۵. آنچه که نگارنده درباره استاد راغب و تأسف برای مدیران فرهنگی و سیاستگذاران فرهنگی است اینکه: استاد راغب با توجه به شرایط خاص فرهنگی و تربیتی و روحیات و باورها و شناختش به تولید آثار ماندگار و خاطره ساز می‌توانست به عنوان هنرمند برجسته فرهنگ و تمدن اسلامی شناسانده شود و در کشورهای مختلف به ترویج فرهنگ و هنر و تمدن اسلامی و ایرانی بپردازد و در جایگاه سفیر هنری انقلاب اسلامی در کشورهای مختلف حضور یابد. حداقل اینکه سفیر یونسکو یا سفیر صلح از طرف ایران معرفی می‌شد چرا که فرهنگ‌های مختلف محلی و غیرمحلی ایرانی و جهان را خوب می‌شناخت و با افراد و هنرمندان مختلفی مرتبط بود.

۱۶. دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی که خاطرات شفاهی استاد راغب را تحت عنوان «بانگ آزادی» منتشر کرده است در پیام تسلیتش آورده است: «تنوع کارهای خاطره ساز او از موسیقی کودک و نوجوان، موسیقی ملی و ارکسترال، موسیقی حماسی و انقلابی و موسیقی محلی منطقه گیلان از او یک چهره برجسته و قابل اقتدا توسط نسل جوان ساخته است.» در پیام حوزه هنری نیز آمده است: «نهضت موسیقی حماسی و معنوی انقلاب اسلامی میراث استاد راغب و هم شاگردان و شاگردان اوست.

راغب را می‌توان طلیعه دار موسیقی انقلاب اسلامی دانست هرچند از این عناوین و تعاریف گریزان بود.» به تعبیر یکی از دوستان فاضل و خوش ذوق ما (آقای سید حسین شهرستانی): «ویژگی بزرگ آقای راغب این است که متوقف نمی‌شود. خیلی‌ها بودند که در لحظه جنگ درخشیدند و تمام شدند و دیگر چیزی برای گفتن نداشتند؛ ایشان باز هم تداوم می‌دهد در دوره بعد از جنگ و دهه هفتاد و بعد به فعالیت ادامه می‌دهد.»

با این اوصاف، اگرچه / شاید سخت باشد که به هنرمندان برخی حوزه‌ها علی الخصوص موسیقی، تعبیر «جهادگر» یا «مجاهد» را اطلاق کرد، ولی راغب جزو هنرمندانی است که می‌توان گفت روحیه جهادی داشت. گاهی اوقات برخی هنرمندان و شخصیت‌ها، مجاهدند و برخی روحیه جهادی دارد و معدودی همین روحیه جهادی را استمرار می‌بخشند و از آن پاسداری می‌کنند. راغب از این دست هنرمندان مجاهد با مجاهدت‌های مستمر است. راغب از هنرمندانی نبود که در قاب خاطرات و گذشته‌ها باقی بماند و خاطره گویی کند و همچنان فعال و با نشاط و در صحنه بود. سعی می‌کرد همان روحیه و انگیزه و دغدغه‌هایش را در کل حیات این دنیایی اش استمرار دهد. خدای متعال او را غریق رحمت بیکرانش کند و مهمان اهل بیت (ع) و حضرت داوود (ع) باشد. ان شاءالله تعالی.

*یاسر عسگری پژوهشگر و فعال فرهنگی



منبع خبر

«بانگ آزادی»؛ کتابی خواندنی برای رفع مظلومیت موسیقی انقلاب بیشتر بخوانید »

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

دیدگاه‌ خود را بنویسید / مجاهدت / / , , , , , , /



رونمایی از کتاب همیشه مربی

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از گروه جهاد و مقاومت مشرق، نشست رونمایی از کتاب «همیشه مربی»، ناگفته‌هایی از سیره تربیتی مربی شهید، محمد عبدی به قلم حسن مجیدیان با حضور خانواده شهید، تعدادی از دوستان و شاگردان شهید در کتابفروشی به‌نشر تهران برگزار شد.

حسن مجیدیان نویسنده کتاب «همیشه مربی» در ابتدای مراسم گفت: بعد از شهادت شهید عبدی و در جریان کتاب هایی که در خصوص شهدا و ادبیات پایداری رواج داشت، بسیار علاقه‌مند بودم راجع به این شهید کتابی را بنویسم. در دهه هشتاد کم سن و سال بودم و در رؤیا هم نمی دیدم چنین کاری از عهده‌ام بر بیاید. قدری که با این فضا انس پیدا کردم احساس کردم اگر خاطرات ایشان را جمع‌آوری کنیم، بعدها دست توانمند نویسنده‌ای می‌تواند این خاطرات را در قالب کتاب، بازنویسی کند.

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

وی افزود: اوایل دهه نود با چند نفر از دوستان خصوصا آقای میثم اورنگ، کار را شروع کردیم. به ذهنمان رسید سراغ تمام کسانی که شهید را دیده‌اند اعم از خانواده، همرزمان و شاگردان برویم. بالغ بر ۶۰ نفر را طی ۵ – ۶ سال دیدیم و مصاحبه کردیم. البته اگر امروز این کار را شروع می‌کردیم در گرفتن مصاحبه‌ها حرفه‌ای‌تر عمل می کردیم. من وقتی مصاحبه می‌رفتم به قدری شیفته شهید عبدی بودم که فقط لذت می بردم چه چیزی درباره ایشان می‌گویند. مخصوصا شهید شبانی مطالبی را درباره سلوک شهید در سیستان می گفتند که بسیار شنیدنی بود.

نویسنده کتاب «همیشه مربی» ادامه داد: وقتی مصاحبه‌ها را گرفتیم، مشکلمان این بود که آن‌ها را در چه قالبی تنظیم کنیم؟ من دوست داشتم در کتاب حرف بزنیم و شهید عبدی بارزترین وجهه‌اش «مربی‌گری» بود و به طور ذاتی بلد بود با بچه‌های مردم چگونه رفتار کند.

مجیدیان تصریح کرد:‌ شهید عبدی با این که فقط ۲۲ سال داشته اما هر کدام از خصوصیاتش یک فصل است. مثلا طلیعه کتاب با گریه‌های ایشان شروع می شود. ایشان در خلوت و جلوت اشک می‌ریختند. دوندگی و خستگی‌ناپذیری ایشان هم از نکات مهم بود. وقتی هم که تصادف کردند و پایشان به مشکل خورد، باز هم از فعالیت دست نکشیدند.

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

وی افزود: به ذهنم رسید همه گفتارهای راویان را با هم تلفیق کنم و بنویسم. کتاب را هم در چهارفصل تدوین کردم. کودکی، فعالیت در بسیج و هیئت، فصل مربوط به کارهای تربیتی و تحولات‌شان در روزهای آخر و فعالیت‌های سیستان که منجر به شهادتشان شد. البته فصل کودکی را به خاطر کم حجم بودن حذف کردیم اما خاطراتشان را در فصل‌های دیگر آوردیم. خاطرات خوبی مثل شرکت در راهپیمایی‌های زمان انقلاب و دیدار با امام در ۵ سالگی و دستی که حضرت امام بر سر ایشان می‌کشند، از جمله مطالب فصل کودکی بود.

مجیدیان ادامه داد:‌ در نهایت به سه فصل رسیدیم و من نام فصل‌ها را هم از جملات خودشان انتخاب کردم. مثلا روزهای آخر بارها گفته‌اند که من مثل حضرت زهرا(س) شهید می شوم. یا درباره دودندگی‌هایشان آرزو داشتند که همیشه جا برای دویدن و فعالیت باشد. برای فصل معلمی، نامه‌ای به پدر نوشته اند که: بابا اصلا اصرار نکن به سپاه بروم؛ چون خدا من را برای مربی‌گری و معلمی آفریده… یا در فصل نوجوانی که می‌گویند: من از سوم راهنمایی وصیت‌نامه داشته‌ام. نهایتا کتاب در سه فصل تدوین شد.

نویسنده کتاب «همیشه مربی» گفت: اسم کتاب را از همان اول، «همیشه مربی» گذاشتم و در طلیعه کتاب هم توضیحاتی داده‌ام. معتقدم شهید محمد عبدی هنوز هم مربی است و در رفتار بچه‌ها تاثیر دارد و هنوز هم دست‌اندرکار تربیت است.

مچیدیان افزود:‌ این کتاب به درد مربیان تربیتی می‌خورد؛ معملمانی که با نوجوان‌ها سر و کار دارند و در بسیج و هیئت مشغول هستند. هر جوانی که این کتاب را دست بگیرد و رفتار این شهید را با پدر و مادرش ببیند، برایش آموزنده است. مثلا روزهای ‌آخر می‌آید و کف پای مادرش را می‌بوسد تا صورتش نور بگیرد.

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

وی خاطرنشان کرد: حیای شهید عبدی هم زبانزد بود. مثلا با ما که دوستانش بودیم استخر نمی‌آمد. وقتی به بالای زانویش تیر خورده و مادرشان اصرار داشتند جای گلوله را ببینید، ایشان زیر بار نمی‌رفت و بهانه می‌آورد تا در نهایت، پاچه شلوار را از پایین پاره کرد تا ردی از زخم ها پیدا شود. هر کسی سلوک رفتاری این شهید را بخواند، کِیف می‌کند. هر خواننده‌ای بدون تعصب این کتاب را بخواند از خصوصیات این شهید لذت می برد.

مجیدیان افزود: درخواست می کنم همه کسانی که این مطلب را می‌بینند و می‌خوانند، همت کنند و کتاب را معرفی کنند. حتی به نویسندگان هم پیشنهاد می کنم رمانی از شخصیت این شهید بنویسند. معتقدم درباره شهید عبدی می شود چندین کتاب نوشت.

نویسنده کتاب زندگی شهید عبدی در آخر از خانواده شهید عبدی تشکر کرد و گفت:  از آقای محمدعلی جعفری، از نویسندگان خوب کشورمان تشکر می کنم که کتاب را خواندند و نکاتی را مطرح کردند. از آقای میثم اورنگ هم تشکر می‌کنم که در تنظیم و تدوین کتاب، تلاش‌های زیادی داشتند و در واقع من این کتاب را با کمک ایشان نوشتم. از دوستان نشر شهید کاظمی خصوصا آقای خلیلی هم تشکر می کنم. از همسرم سرکار خانم جمشیدی هم که به عنوان یک مخاطب، راهنمایی‌های موثری برای بهبود کیفیت کتاب داشتند سپاسگزارم.

حجت الاسلام اقبالی از علاقمندان شهید عبدی نیز در این مراسم گفت:‌ آنچه ما از خاطرات شهید عبدی شنیده‌ایم، علاقه زیاد ایشان به حضرت زهرا سلام الله علیها است. من از فرصت استفاده می کنم و روایتی از ایشان نقل می کنم که فرمودند: بالاترین مرگ، مرگ شهدا است که این شهادت به سبب جهاد، برای اسلام، عزت است.

وی افزود:‌ این که شهید، مرگ تاجرانه را انتخاب کند، برای ما آشناست اما این که در زمانی غیر از ایام خاص مثل دفاع مقدس در این راه بودن، خیلی می تواند برای جوانا راهگشا باشد.

این فعال فرهنگی ادامه داد: خیلی وقت ها کم‌کاری می کنیم و به جوانان می گوییم خودشان بگردند و راه را نتخاب کنند اما جوان ها خیلی توان انتخاب ندارند و خانواده‌ها باید نقش‌آفرینی کنند. شهید عبدی به عنوان یک مربی تربیتی این خاصیت را دارد که در دوران غیر از دفاع مقدس، در فضای معمول زندگی روزنه شهادت را پیدا می کند و آن را به آغوش می‌کشد.

وی خاطرنشان کرد:‌ من به  قلم حاج حسن مجیدیان آشنا هستم و مشتاقم این کتاب را بخوانم. از همه انتظار دارم که کتاب را تبلیغ کنند.

اقبالی افزود: «شهید» با گذر زمان کهنه نمی‌شود و همیشه جویان ساز است؛ اما روایت هر شهید هم توفیقی است که خداوند نصیب هر کسی نمی کند. برخی در این مرحله صاحب توفیقند و زندگی خودشان را با شهید قسمت می کنند و این یعنی داشتن روحیه شهادت‌گونه. ان شا الله با توصیه حضرت آقا این روند با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند.

حسن عبدی، برادر شهید محمد عبدی هم در این مراسم گفت: من ۵ سال کوچکتر از شهید محمد بودم. یکی از ویژگی‌های محمدآقا اطاعت از پدر و مادر بود و بسیاری از موفقیت‌هایش با گوش کردن به حرف آن بزرگواران بود. محمد آقا واقعا مطیع بود و یکی از موضوعاتی که همیشه به او کمک می کرد، همین مطلب بود.

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

وی افزود: جدیت محمد در کار بسیار بالا بود و اگر تصمیم می‌گرفت کاری را نجام بدهد با تمام وجود دنبال آن می رفت. عزم و اراده‌اش برای انجام کارها کم‌نظیر بود.

برادر شهید ادامه داد: محمدآقا خیلی صبور بودند. من نمی‌خواهم فقط از خوبی‌های ایشان بگویم اما آنچه می گویم غلو نیست. محمدآقا بسیار صبور بود. کتاب همیشه مربی را با مسما دیدم چون محمد، همیشه مشغول کارهای تربیتی بود و در هر کاری می شد ایشان را الگو قرار داد.

وی ادامه داد:‌ یادم هست من هنوز مکلف نشده بودم و سختم بود روزه بگیرم. خواب بودم که محمدآقا آمد و گفت اگر یک مهمان در خانه را بزند باز نمی‌کنی؟ همین یک جمله‌ من را کوک کرد که یک ماه روزه بگیرم؛ در حالی که پدر و مادر و خواهرم حریف من نشده بودند!

میثم رشیدی مهرآبادی هم در این مراسم گفت: این کتاب از نظر ساختار، ویژه است. آقای مجیدیان به‌خوبی از عهده سختی تدوین این کتاب برآمده‌اند. من کتاب را قبل از چاپ خواندم اما بعد از چاپ هم مشتاق بود کتاب را بخوانم و انگار با موجود جدیدی روبرو بوده‌ام و لذتش را دوباره تجربه کردم. امیدوارم جناب مجیدیان باز هم در حوزه شهدا و دفاع مقدس قلم بزنند.

وی افزود:‌ دو ویژگی مهم این کتاب، کوتاهی جملات است. ما همواره به هنرآموزان نویسندگی اصرار داریم که جملات را کوتاه بنویسند. در جملات محاوره‌ای و دیالوگ‌ها هم روان بودن متن و حفظ لحن افراد از جمله ویژگی‌های این کتاب است که آن را خواندنی می‌کند و می شود آن را در یک نشست،‌ خواند.

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد

رشیدی ادامه داد: خواندن کتاب «همیشه مربی» نشان می‌دهد آقای مجیدیان از مسائل حاشیه‌ای هم گذر نکرده‌اند و امانتدار روایت راویان بوده‌اند و خاطرات را با صداقت کامل با خوانندگانش به اشتراک گذاشته‌اند.

در پایان این مراسم، لوح یادبود رونمایی کتاب توسط همرزمان و شاگردان شهید عبدی امضا شده و از کتاب همیشه مربی، رونمایی گردید.



منبع خبر

شهید عبدی بعد از شهادت هم به مربی‌گری ادامه داد بیشتر بخوانید »

کتاب‌شناسی عملیات والفجر ۸ در آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

کتاب‌شناسی عملیات والفجر ۸ در آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

دیدگاه‌ خود را بنویسید / مجاهدت / / , , , , , /



کتاب‌شناسی عملیات والفجر 8 در آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس - کراپ‌شده

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، با فرا رسیدن سالروز عملیات والفجر ۸ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بر آن شده است تا پژوهش‌های صورت گرفته در رابطه با این عملیات را که در قالب کتاب توسط این مرکز منتشرشده معرفی و شرح مختصری از هرکدام  را ارائه  کند. 

طبیب زندان دولَه‌تو (روایت دکتر سید مسعود خاتمی)

کتاب تاریخ شفاهی دکتر سید مسعود خاتمی تحت عنوان «طبیب زندان دوله‌تو» روایت یکی از شخصیت‌های عرصه پزشکی سپاه است و به تبیین نقش معاونت بهداری کل سپاه در جنگ و نقش پزشکان در آن سال‌های پر حماسه و شکوهمند می‌پردازد. مجری کتاب دکتر محمدرضا باقری است که طی ۲۷ جلسه در قالب ۱۴ گفتگو از تولد تا انقلاب اسلامی، اسارت در زندان دوله‌تو، فرماندهی استان فارس تا عضویت در شورای عالی سپاه، مسئولیت در بهداری جنگ و کمک به شکل‌گیری ستاد امداد و درمان و چگونگی تشکیل بسیج جامعه پزشکی و بهره‌گیری از ظرفیت درمانی کشور در خدمت جنگ با دکتر خاتمی گفتگو داشته‌اند. همچنین در بخشی از کتاب به موضوعات تخصص بهداری در جنگ مانند بهداشت در جنگ، مواجهه با عوامل ناشناخته شیمیایی، درمان مصدومان شیمیایی و تحقیقات برای کمک به مجروحان جنگ پرداخته شده است. توجه به تاریخچه تشکیل و توسعه دانشگاه علوم پزشکی حضرت بقیه‌الله (عج) و نقش دکتر خاتمی در تأسیس این دانشگاه و توسعه بیمارستان‌های وابسته به آن و نقش مرکز تحقیقات بیولوژیک در شناسایی شهدا از دیگر موضوعاتی است که در این کتاب مطرح شده است.

کتاب‌شناسی عملیات والفجر 8 در آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

جنگ الکترونیک (روایت علی اسحاقی) (جلسه هفدهم: جنگال در عملیات والفجر ۸، جلسه هجدهم: غافلگیری عراق در فاو و جلسه نوزدهم: عملیات والفجر ۸ اوج موفقیت‌های جنگال)

جرقه شکل‌گیری واحد شنود وقتی زده شد که علی اسحاقی بیسیم روشن عراقی‌ها را در منطقه دارخوین به غنیمت گرفت. عملکرد موفق واحد شنود تا عملیات فتح‌المبین، سبب شد تا این واحد نوپا با نام واحد جنگ الکترونیک از عملیات بیت المقدس تا پایان جنگ نقش آفرینی کند. از جمله مأموریت‌های جنگ الکترونیک رصد کردن فعالیت‌های ارتش عراق از خط مقدم تا بغداد بود. علی اسحاقی در ۲۷ جلسه گفتگو، شکل گیری، توسعه و مأموریت‌های این واحد تا سال ۱۳۶۵ و بخشی از لایه‌های پنهان این دوران تاریخ ساز را بازگو می‌کند.

مخابرات (روایت مهدی شیرانی‌نژاد) (جلسه شانزدهم: مخابرات در عملیات والفجر ۸)

سردار شیرانی‌نژاد در گفتگوهای صورت گرفته ابتدا به صورت گذرا بر دوران کودکی و نوجوانی خویش مروری داشت و سپس نحوه ورودش به سپاه پاسداران اصفهان و فراگیری آموزش‌های اولیه را توضیح داد. پس از آن سردار شیرانی‌نژاد به تناسب سؤال‌های طرح شده، ابتدا به تشریح اقدامات رزمندگان اصفهان در جبهه دارخوین پرداخت و سپس به نقش مخابرات در عملیات‌های مهم و سرنوشت ساز دفاع مقدس اشاره کرد و موضوعاتی همچون امنیت مخابرات، پیدایش ساختار رزمی مخابرات، تشکیل مخابرات قرارگاه خاتم الانبیا و دیگر قرارگاه‌های مخابرات و نقش آن‌ها در عملیات‌های مختلف در جبهه‌های غرب و جنوب را به صورت مبسوط تشریح کرد. مسائلی نیز در حاشیه این موضوعات اصلی مد نظر قرار گرفت که در عین اهمیت بسیار جذاب و خواندنی است.

با نوای کاروان (به روایت محمدصادق آهنگران) (گفت و گوی دوازدهم: نوای جهاد از هور تا شلمچه و گفت و گوی بیستم: الگوی فرهنگی دفاع مقدس)

کتاب تاریخ شفاهی حاج صادق آهنگران با عنوان «با نوای کاروان» در سال ۱۳۹۹ توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است. مجری تاریخ شفاهی حاج صادق آهنگران، حجت‌الاسلام‌ محمدمهدی بهداروند است. معرفی ابعاد شخصیتی و نقش مهم راوی در دفاع مقدس، تجلیل و تکریم از نقش مداحان و ذاکران در آن سال‏‌ها و تأکید بر نقش خانواده ایشان در همراهی و همسنگری با وی از نکات مهم و با اهمیتی است که در این کتاب به آن‌ها پرداخته‌شده است. محتوای کتاب شامل شش بخش اصلی است؛ بخش اول از تولد تا آغاز جنگ تحمیلی، بخش دوم دوره رشد و بالندگی در بستر جنگ تحمیلی، بخش سوم گونه‎شناسی و مناسبت‎شناسی نوحه‌‏ها، بخش چهارم از شخصیت‏‌های تأثیرگذار در مسیر زندگی ایشان، بخش پنجم فعالیت‏‌های فرهنگی برون‏‌مرزی و بخش ششم شخصیت و عملکرد حاج صادق آهنگران از منظر مسئولان تبلیغات جبهه و جنگ آن دوره است. آلبوم تصاویر حضور ایشان در جبهه در انتهای کتاب اضافه شده است.

خرمشهر تا فاو (فصل دوم: عملیات والفجر ۸)

کتاب حاضر در دو فصل تنظیم شده است. درفصل اول تحت عنوان «نگاهی اجمالی به جنگ از بیت المقدس تا بدر» ابعاد و زوایای جنگ از آزادی خرمشهر تا قبل از عملیات والفجر ۸ به صورت اجمالی در هشت مبحث مورد بررسی قرار گرفته است. نقاط قوت و ضعف خودی و دشمن، دستاوردهای نظامی سیاسی و همچنین چگونگی ارتقای خودی در زمینه‌های سازماندهی و تاکتیک در طول این دوران ازسیر مربوطه می‌توان دریافت، این مباحث عبارتند از: ۱- فتح خرمشهر ۲- عملیات رمضان ۳- عملیات محدود) مسلم بن عقیل ـ محرم (۴- والفجر مقدماتی ویک ۵- توجه مجدد به عملیات محدود و گسترش جنگ در سراسر مرز (والفجر ۲ و ۳ و ۴) ۶- عملیات خیبر: اتخاذ تاکتیک ویژه جهت دستیابی به ابتکار عمل ۷- عملیات بدر و ۸- پس از بدر: گسترش جنگ شهرها و انجام سلسله عملیات محدود (قدس ۱ تا ۵ و عاشورا ۴)

فصل دوم کتاب به عملیات بزرگ و سرونشت ساز والفجر ۸ (پیروزی فاو) اختصاص دارد. از ویژگی‌های این کتاب دارا بودن فهرست راهنمای موضوعی کتاب جهت سهولت دستیابی محققان آورده شده است.

تنبیه متجاوز ؛ فصل سوم: تغییر موازنه به نفع ایران (بهمن ۱۳۶۴ – فروردین ۱۳۶۶)

در این کتاب، ابعاد گوناگون جنگ از آغاز عملیات رمضان در تیر ماه ۱۳۶۱ تا فروردین ۱۳۶۷ (شش سال) مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در کتاب «تنبیه متجاوز» مسائل مربوط به جنگ از تیر ۱۳۶۱ تا فروردین ۱۳۶۷ با تأکید بر تنبیه متجاوز و موازنه نظامی و نیز تغییر استراتژی عملیات دو طرف جنگ برای کسب برتری در این زمینه را شامل می‌شود.

کتاب تنبیه متجاوز از چهار فصل تشکیل شده است؛ فصل اول با عنوان «تحول در صحنه نبرد» دوره زمانی ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲ را دربر دارد. فصل دوم، «ابتکارات نظامی» نام دارد. در این فصل که اسفند ۱۳۶۲ تا دی ۱۳۶۴ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، با بررسی سه عملیات خیبر، بدر کمیل و قادر، ابتکارات نظامی نیروهای خودی بازبینی شده است. فصل سوم با عنوان «تغییر موازنه به نفع ایران» از بهمن ۱۳۶۴ تا فروردین ۱۳۶۶ را در بر دارد. فصل چهارم، «تغییر استراژی عملیاتی و عوامل مؤثر بر آن» نام دارد. این فصل شامل مقطع زمانی فروردین ۱۳۶۶ – فروردین ۱۳۶۷ است.

فاو تا شلمچه (فصل اول: تحولات سیاسی نظامی پس از فتح فاو)

این کتاب هفت فصل دارد که در آن‌ها مطالب زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است: فصل اول «نگاهی اجمالی به عملیات والفجر هشت»، شکل‌گیری و چگونگی عملیات فاو؛ فصل دوم «تشدید فشار به جمهوری اسلامی»، تلاش قدرت‌های بزرگ برای فشار بیشتر به ایران جهت جلوگیری از موفقیت در جنگ، و استراتژی قدرت‌های بزرگ جهت خاتمه جنگ بدون طرف پیروز؛ فصل سوم «تدابیر و اقدامات مسؤولین کشور» به ویژه حضرت امام خمینی (ره)، رویارویی با وضعیت جدید و تأکید امام بر ادامه‌ی جنگ، طرح‌ریزی و اجرای عملیات محدود؛ فصل چهارم «تجزیه و تحلیل ماجرای مکفارلین»، روند شکل‌گیری سیاست خارجی جدید آمریکا در مقابل ایران و تأثیرات تعیین کننده ماجرای مک‌فارلین در روابط دو کشور؛ فصل پنجم «عملیات کربلای چهار»، کمک‌های اطّلاعاتی آمریکا به عراق برای کشف مناطق عملیاتی؛ فصل ششم «عملیات کربلای چهار»، وضعیت دشوار جمهوری اسلامی در روند تحولات جنگ به‌ویژه پس از عملیات کربلای چهار؛ فصل هفتم «آخرین تحرک نظامی در جنوب»، چگونگی انجام عملیات کربلای هشت، مرحله تکمیلی عملیات کربلای پنج.

کتاب‌شناسی عملیات والفجر 8 در آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

آغاز تا پایان (فصل ۷: جنگ تغییر توازن به سود ایران)

این کتاب کل دوران جنگ، از زمینه سازی هجوم ارتش عراق تا آتش بس را شامل می‌شود. در این مجموعه جنگ به پنج دوره زمانی تقسیم شده است و هر دوره در یک جلد گنجانده شده است، به موازات این مجموعه، کتاب «آغاز تا پایان» تهیه و تنظیم شده است که به بررسی کلی و اجمالی جنگ پرداخته است.

کتاب «آغاز تا پایان»، کتاب نسبتا جامع و مختصری است از تهاجم عراق به سرزمین ایران اسلامی تا پایان جنگ که در آن وقایع سیاسی ـ نظامی این دوران بررسی شده است. برخی این کتاب را در امتداد مجموعه پنج جلدی «سیری در جنگ ایران و عراق» می‌دانند، اما به لحاظ موضوع بندی جدید و سبک و سیاق فصل‌بندی آن و مهم‌تر از همه بیان جنگ از آغاز تا پایان در یک جلد، نمی‌تواند در ادامه مجموعه یاد شده باشد و بیشتر به عنوان یک کتاب مستقل قابل ارزیابی است.

یکی از تفاوت‌هایی که این کتاب را از سایر کتب منتشر شده مرکز مطالعات و تحقیقات دفاع مقدس، متمایز می‌کند این است که ملاک تقسیم‌بندی و عنوان فصل‌ها بر اساس سال می‌باشد که نگرشی جدید محسوب می‌شود و سعی شده عناوینی انتخاب شود که وضعیت کلی حاکم بر هر سال جنگ را بیان کند.

اطلس ۴۱ ثارالله در ۸ سال دفاع مقدس (فصل چهارم: نبردهای پیروز)

یکی از کتاب‌هایی که در حوزه اطلس یگانی منتشر شده است کتاب «اطلس لشکر ۴۱ ثارالله» در هشت سال دفاع مقدس تألیف عباس میرزایی است. ناگفته نماند برای تهیه و انتشار این اطلس سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی نقش بسیار جدی و ارزنده‌ای را به‌عهده داشته است به‌طوری‌که با تلاش و همت ایشان کارنامه لشکر ۴۱ ثارالله، همراه با نقشه‌های عملیاتی لشکر تهیه و تدوین شد.

کتاب «اطلس ۴۱ ثارالله» متشکل از شش فصل است؛ فصل اول را با عنوان «تجاوز ارتش عراق و تشکیل هسته‌های مقاومت» با نگاهی بر تشکیل کمیته انقلاب اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کرمان آغاز کرده و با اشاره به آغاز جنگ تحمیلی و تشکیل تیپ و لشکر ۴۱ ثارالله و اولین اعزام‌ها به پایان می‌برد.

اعزام اولین گردان سازمان‌یافته استان به جبهه جنوب و عملیات‌های کرخه نور و ثامن‌الائمه و طریق‌القدس، نبردهای فتح‌المبین و بیت‌المقدس موضوعاتی هستند که در فصل دوم، با عنوان «آزادی سرزمین‌های اشغال‌شده» آورده شده‌اند.

در فصل سوم، با عنوان «تعقیب متجاوز»، عملیات رمضان، نبردهای والفجر مقدماتی، والفجر ۱، والفجر ۳ و والفجر ۴ بررسی‌شده‌اند. عملیات‌های خیبر و والفجر ۸ همچنین نبردهای کربلای ۱ و ۴ و ۵ و تکمیلی کربلای ۵، در فصل چهارم به‌عنوان «نبردهای پیروز» مرور می‌شوند. در فصل پنجم، با عنوان «نبردهای کوهستانی»، عملیات‌های کربلای ۱۰، نصر ۴ و والفجر ۱۰ بررسی‌شده‌اند. سرانجام، فصل ششم کتاب، با عنوان «پایان جنگ»، به نبردهای پایانی جنگ پرداخته است.

همچنین در ابتدای کتاب «اطلس لشکر ۴۱ ثارالله» سردار شهید حاج قاسم سلیمانی یادداشتی نوشته است.

اطلس لشکر ۲۷ محمد رسول الله در دوران دفاع مقدس (فصل چهارم: نبردهای آبی ـ خاکی)

این اطلس مشتمل از عکس، نقشه، کالک و نمودار است و شرح تشکیل لشکر ۲۷ و ماموریت برون مرزی تیپ ۲۷ و دستگیر شدن احمد متوسلیان توسط فالانژها و عملیات‌هایی که در جبهه جنوبی و شمالی و جبهه میانی، لشکر حضور داشته و حماسه آفرینی کرده، روایت می‌کند. در این اطلس ۲۳ عملیات به صورت فشرده معرفی شده است.

این کتاب ۲۷۲ صفحه‌ای مشتمل بر ۶ فصل است، گفت: این اطلس، در ابتدا به تشکیل تیپ ۲۷ و پشتیبانی تیپ ۲۷ که پادگان ولیعصر سپاه تهران بوده، اشاره دارد و سپس به عملیات‌های آزادسازی خرمشهر و مقطع ابتدایی جنگ می‌پردازد، سپس به تنبیه متجاوز و بعد از عملیات رمضان ورود می‌کنیم. فصل بعدی عملیات‌های آبی و خاکی خیبر، بدر و والفجر ۸ را به تصویر کشیده و در آخر هم عملیات‌های سرنوشت‌ساز از کربلای ۵ تا انتهای جنگ را به‌طور خلاصه شرح داده است. همچنین لشکر ۲۷ حضرت رسول (ص) یکسری عملیات‌های کوهستانی هم دارد که جابه‌جایی‌هایش از جنوب به غرب یکی از فصول کتاب است.

اطلس لشکر ۳۱ عاشورا در هشت سال دوران دفاع مقدس (فصل چهارم: نبردهای آبی ـ خاکی)

در این اطلس سعی شده تا با استفاده از نمودار، جدول و عکس عملیات‌های آفندی که رزمندگان لشکر ۳۱ عاشورا در آن شرکت داشته و حماسه‌آفرینی کرده‌اند، تبیین و تشریح شود. کتاب اطلس لشکر ۳۱ عاشورا در دوران دفاع مقدس در شش فصل به نقش مردم غیور و تاریخ‌ساز آذربایجان در هشت سال دفاع مقدس پرداخته است. در پژوهش این اثر تلاش شده با اتکا به اسناد و منابع دست اول موجود در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و همچنین منابع موجود در لشکر ۳۱ عاشورا و مصاحبه با فرماندهان حاضر در صحنه، تاریخ‌نگاری وقایع به صورت مستند و متقن و زیر نظر سردار امین شریعتی و فرماندهان این لشکر به رشته تحریر درآید.

اطلس لشکر ۷، ولی عصر (عج) در دوران دفاع مقدس (فصل پنجم: نبردهای سرنوشت‌ساز)

اطلس لشکر ۷، ولی عصر (عج) سومین اطلس یگانی است. این اطلس به بررسی نقش و عملکرد لشکر ۷، ولی عصر (عج) و حماسه‌آفرینی رزمندگان و فرماندهان آن در طول ۸ سال دفاع مقدس می‌پردازد. این کتاب از شش فصل تشکیل شده که در هر فصل به بیان و بررسی عملکرد لشکر ۷، ولی عصر (عج) در طول هشت سال دفاع مقدس پرداخته شده است. از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به ثبت و مستندسازی عملکرد لشکر ۷، ولی عصر (عج) در عملیات‌های مختلف، نمایش دقیق نقشه عملیات‌های این لشکر، همچنین درج اطلاعات و آمار رزمندگان، جانبازان و شهدای آن در قالب اطلس عملیات‌های لشکر ۷، ولی عصر (عج) اشاره کرد. همچنین معرفی واحدهای تخصصی در یگان ۷، ولی عصر (عج) به عنوان وجه تمایز این اطلس با سایر اطلس‌هایی است که تاکنون منتشر شده‌اند.

اطلس خرمشهر در جنگ (فصل هفتم: آزادسازی شلمچه)

کتاب «خرمشهر در جنگ» دومین جلد از مجموعه اطلس راهنما است که به یکی از مهم‌ترین مناطق هجوم دشمن و مقاومت مردمی در آن منطقه، اختصاص یافته و مروری بر حماسه مقاومت و حماسه آزادسازی خرمشهر است.

کتاب «خرمشهر در جنگ» ۷ بخش دارد. در بخش اول «جغرافیای طبیعی و انسانی خرمشهر» تشریح شده است. بخش دوم «پیروزی انقلاب اسلامی و بحران سازی گروه خلق عرب» نام دارد که در آن به شروع فعالیت‌های تجزیه طلبانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در خرمشهر و تلاشهای مذبوحانه برای سیطره یافتن بر این شهر با پشتوانه دولت بعث عراق، پرداخته شده است. بخش سوم که «در آستانه جنگ» نام دارد، به شرح فعالیت‌ها و اقدامات ایذایی و تحرکات مرزی ارتش عراق اختصاص دارد که طی دوران قبل از آغاز رسمی جنگ به وقوع پیوسته است.

در بخش چهارم با عنوان «هجوم ناموفق ارتش عراق»، وقایع مربوطه به هفته اول هجوم ارتش عراق به خرمشهر، بررسی شده است. در بخش پنجم با عنوان «اشغال خرمشهر» شرح مختصری درباره حملات پی‌درپی دشمن و نیز مقاومت مدافعان و نهایتاً اشغال خرمشهر درج شده است. در بخش ششم حماسه بزرگ «آزادی خرمشهر» و در بخش هفتم «آزادسازی شلمچه» به دست رادمردان ایران اسلامی گزار ش شده است.

اطلس خوزستان در جنگ (محور خرمشهر ـ آبادان؛ تعقیب متجاوز)

اولین جلد از مجموعه اطلس راهنما، «خوزستان در جنگ» نام دارد. در این جلد ضمن بررسی اوضاع خوزستان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، وقایع جنگ در این استان به هنگام هجوم قوای عراق و اشغال آن و مقاومت نیروهای مردمی و نظامی ایران در برابر این هجوم و سپس آزادسازی مناطق اشغالی با همت این نیروها و در نهایت وضعیتی که به آتش بس منجر شد، به اختصار مرور شده است.

کتاب «خوزستان در جنگ» پنج فصل دارد. در فصل اول به خوزستان قبل از انقلاب، از انقلاب تا شروع جنگ و همچنین هجوم ارتش عراق به این سرزمین و اهداف عراق از این هجوم و میزان دست‌یابی به آن، پرداخته شده است.

هر یک از فص لهای دوم، سوم و چهارم به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از هجوم دشمن به یکی از محورهای سه گانه استان خوزستان: محور شوش – دزفول؛ محور سوسنگرد – اهواز؛ محور خرمشهر – آبادان اختصاص یافته است.

همچنین، عملیات‌های آزادسازی و عملیات‌های تعقیب متجاوز که در هر یک از این محورها انجام شده است به همراه نتایج آن در فصل مربوط به همان محور، به اختصار بیان شده است. فصل آخر مروری بر تهاجم مجدد عراق در ماه پایانی جنگ و حماسه بزرگ رزمندگان اسلام برای عقب راندن متجاوزین است.

اطلس جنگ ایران و عراق فشرده نبردهای زمینی (تعقیب دشمن در جبهه جنوبی)

در اطلس «جنگ ایران و عراق؛ فشرده نبردهای زمینی»، هشت سال جنگ ایران و عراق و وقایع نوزده ماهه قبل از آغاز رسمی جنگ را در بر دارد. این اطلس با درج نقشه‌های عملیاتی، روند جنگ تحمیلی را در هفت فصل به صورت نقشه، نمودار، عکس و متن منعکس کرده است. همچنین در این کتاب، گزینش رنگ‌ها و آرایش صفحات و رنگ‌آمیزی نمودارها و نقشه‌ها، با توجه به اصول گرافیک و رعایت استانداردهای نظامی و جغرافیایی اعمال شده است.

در مقدمه اطلس «جنگ ایران و عراق» وقایع دوران پیروزی انقلاب اسلامی، شروع تحرکات داخلی و خارجی برای جلوگیری از تثبیت نظام جمهوری اسلامی، زمینه‌سازی تجاوز ارتش عراق و هجوم همه جانبه آن به ایران اسلامی و اشغال بخشی از سرزمین‌های ایران، تحول در استراتژی جمهوری اسلامی و آزادسازی مناطق اشغالی، اتخاذ استراتژی تعقیب متجاوز و تصرف مناطق مهمی از عراق و پیشروی در شرق بصره و سرانجام برقراری آتش بس با پذیرش قطعنامه و تهدید ارتش عراق برای کشورهای منطقه به اختصار مرور شده است.

اطلس آبادان در جنگ (فصل هفتم: عبور از اروندرود و پایان جنگ)

این کتاب روایتی است از وقایع آبادان از گذشته دور تا پایان جنگ که در قالبی جذاب، شامل اطلاعات متنوع، نقشه، تصویر و نمودار منتشرشده است.

کتاب «آبادان در جنگ» هفت فصل دارد که فصل اول با عنوان «جغرافیای آبادان» به موقعیت جغرافیایی آبادان پرداخته است. در فصل دوم که «آبادان و نهضت ملی شدن نفت» نام دارد، نهضت ملی شدن صنعت نفت و حوادث مرتبط با آبادان در آن دوره تشریح گردیده است.

فصل سوم با عنوان «آبادان در انقلاب اسلامی» به حوادث آبادان در جریان انقلاب اسلامی و پس از آن اختصاص دارد. در فصل چهارم با نام «آغاز جنگ و محاصره آبادان»، آغاز جنگ و پیشروی ارتش عراق به طرف آبادان و محاصره آن بررسی می‌شود.

در فصل پنجم با عنوان «آبادان در محاصره»، اهم وقایعی که در دوران محاصره آبادان رخ داده است، آورده شده است و در فصل‌های ششم و هفتم به ترتیب با عناوین «شکستن محاصره آبادان» و «عبور از اروندرود و پایان جنگ»، حماسه بزرگ شکستن محاصره آبادان و عملیات عبور از اروندرود و فتح فاو گزارش شده است.

اطلس خوزستان در جنگ ایران و عراق (عبور از مرز)

نگارش این کتاب از سال ۸۶ آغاز شد و ناظر این کتاب، سردار علی شمخانی بوده‌اند. بیش از ۹۰ درصد کتاب، بر جنگ در خوزستان و بقیه در شهرهای دیگر به‌ویژه کرمانشاه و ایلام تمرکز دارد. در این کتاب آنچه از ابتدای جنگ تا انتها اتفاق افتاده، با رویکرد اطلس تصویر شده است.

ویژگی اصلی اطلس‌ها این است که تصویر بر متن غالب است؛ یعنی ما با نقشه و تصویر توضیح داده می‌شود. این کتاب ۳۰ درصد متن و ۷۰ درصد نقشه دارد. متن در کنار تصویر به انتقال مفاهیم کمک می‌کند.

ویژگی دیگر اطلس این است که هر فردی و در هر سنی می‌تواند از آن بهره ببرد؛ منظور این است که فرقی نمی‌کند مخاطب چند سال داشته باشد؛ حتما متوجه مفاهیم از طریق تصویر می‌شود.

کتاب اطلس خوزستان در جنگ ایران و عراق ۹ فصل دارد که عبارتند از:

فصل اول با عنوان «جغرافیای خوزستان»، فصل دوم با عنوان «پیشینه اختلافات مرزی ایران و عراق در خوزستان»، فصل سوم با عنوان «بحران سازی عراق در خوزستان»، فصل چهارم با عنوان «هجوم ارتش عراق به خوزستان، هفته اول»، فصل پنجم با عنوان «ادامه تهاجم ارتش عراق و اشغال بخشی از خوزستان»، فصل ششم با عنوان «مقاومت و تلاش برای بیرون راندن اشغالگر»، فصل هفتم با عنوان «آزاد سازی مناطق اشغالی خوزستان»، فصل هشتم با عنوان «عبور از مرز»، فصل نهم با عنوان «پایان جنگ».

لشکر ۳۱ عاشورا در عملیات والفجر ۸

کتاب «لشکر ۳۱ عاشورا در عملیات والفجر ۸» کارنامه عملیاتی لشکر ۳۱ عاشورا در یکی از مهم‌ترین عملیات‌های دفاع مقدس را شرح می‌دهد. این کتاب در هفت فصل شامل: «لشکر ۳۱ عاشورا پس از عملیات بدر»، «جغرافیای منطقه»، «شناسایی و اطلاعات»، «سازمان‌دهی و آماده سازی واحدها»، «خط مانور و یگان»، «شرح عملیات» و «نقش و عملکرد واحدها» وقایع پس از عملیات «بدر» و «والفجر ۸» را به طور مفصل توضیح داده است.

این کتاب به دلیل ذکر جزئیات فراوان، عکس ها، نمودارها، جداول و سایر اسناد مربوطه یکی از آثار مهم و قابل استناد به منظور بهره گیری از تحقیق و پژوهش دفاع مقدس می‌باشد که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عملیات والفجر ۸ (فتح فاو)

عملیات والفجر ۸ با رمز یا فاطمه الزهرا (ع) در جبهه جنوبی- فاو در تاریخ بیستم بهمن سال ۱۳۶۴ شروع شد و تا نهم اردیبهشت سال ۱۳۶۵ ادامه داشت. این عملیات گسترده با هدف تصرف فاو و تهدید بصره از جنوب تحت فرماندهی سپاه پاسداران انجام شده است و از نتایج آن می‌توان آزادسازی و تصرف ۹۴۰ کیلومتر مربع از سرزمین‌های ایران و عراق، تصرف شهر بندری و مهم فاو، تسلط بر اروند رود و هم مرز شدن با کویت را نام برد.

کتاب «عملیات والفجر ۸» با ارائه شناسنامه عملیات به مرور بر اوضاع قبل از عملیات از جمله تلاش غرب برای ایجاد توازن قوا در جنگ و همچنین وضعیت عراق و ایران پرداخته است.

در ادامه اهداف و جایگاه عملیات والفجر ۸ را در استراتژی نظامی ایران بررسی کرده و دلایل انتخاب منطقه را برای انجام عملیات بازگو می‌کند. سپس به طراحی عملیات، شناسایی جریان آب اروندرود، آموزش غواصان، سازمان رزم و مرحله بندی عملیات پرداخته شده است.

همچنین تشریح عملیات والفجر ۸ و تلاش دشمن و تغیر تاکتیک آن برای رویارویی با رزمندگان در این کتاب به خوبی بررسی شده است. در بخش بعدی، کتاب «عملیات والفجر ۸» به نتایج عملیات اشاره دارد و با بیان مهمترین ویژگی‌های این عملیات و نقاط قوت و ضعف دشمن، به علل موفقیت آن می‌پردازد. همچنین واکنش‌ها و بازتاب‌های حاصل از عملیات والفجر ۸ و اعتراف به شکست به خوبی تبیین شده است.

نبرد فاو؛ گزارشی از حماسه‌های رزمندگان اسلام در عملیات والفجر ۸

جلد هشتم از مجموعه گزارش عملیات «نبرد فاو؛ گزارشی از حماسه‌های رزمندگان اسلام در عملیات والفجر ۸» نام دارد که توسط مجید نداف تهیه و تنظیم شده است.

این کتاب سیری است در چگونگی پیوستن داوطلبانه جوانان انقلابی و مؤمن از شهرها و روستاها به صف خط شکنان و غواصان و حضور اقشار مختلف جامعه در یگان‌های رزمی و پشتیبانی و نحوه گذراندن آموزشهای لازم و همچنین نگاهی است به جزئیات فعالیت رزمندگان اسلام در هنگامه مهیب برخورد و درگیری با دشمن.

این کتاب از پنج فصل تشکیل شده است. فصل اول «مقدمات عملیات» نام دارد، در ابتدای این فصل به مراحل آموزش، شناسایی و آماده سازی منطقه عملیاتی که همراه با پشتکار و جدیت رزمندگان است، می‌پردازد.

فصل دوم با عنوان «شروع عملیات» به عملیات سرنوشت ساز عبور غواصان از اروندرود و آغاز درگیری و سقوط دشمن پرداخته و در پایان فصل دستاوردهای روز اول عملیات از جمله تصرف کامل فاو را تشریح کرده است.

فصل سوم با عنوان «پیشروی خودی، انهدام دشمن» به بررسی ادامه عملیات فاو در شب و روز دوم وسوم می‌پردازد. فصل چهارم «ادامه حملات خودی و پاتک‌های دشمن» به ادامه تهاجم خودی و انهدام وسیع قوای دشمن در شب چهارم عملیات اشاره دارد.

فصل پنجم با عنوان «تحکیم مواضع و تثبیت کامل» به ماجرای تصرف مجدد سه راهی و تحکیم مواضع پدافندی در شب پنجم عملیات و همچنین پاتک در محور بصره و البحار در روز پنجم پرداخته است.

عملیات والفجر ۸ (مجموعه مقالات)

عملیات والفجر ۸ بعنوان مهم‌ترین و موفق‌ترین عملیات نظامی در پیشبرد استراتژی نظامی و سیاسی مطرح می‌شود.

کتاب «عملیات والفجر ۸» مجموعه نوشتارهایی از فرماندهان، محققان، نویسندگان و سازمان‌های نظامی است که هر یک قسمتی از عملیات فوق را ارزیابی و تحلیل کرده اند.

در مقدمه با بیان ابعاد مختلف جنگ، بعد نظامی جنگ و بحث عملیات‌ها را مهم‌ترین عامل پیروزی یا شکست در روند استراتژی نظامی یا سیاسی در جنگ عنوان می‌کند. این کتاب شامل ۱۳ نوشتار است.

در ابتدای این کتاب، کارنامه مختصری از عملیات والفجر ۸، آمده است که خود چکیده‌ی مناسبی از این عملیات است.

در پایان کتاب برای راهنمایی محققان، فهرست آماری اسناد و منابع اختصاصی مرکز درباره عملیات والفجر ۸ درج شده است همچنین سه نقشه شامل نقشه‌های منطقه عملیاتی فاو، محورها و مراحل عملیات والفجر ۸ و محورهای پاتک‌های دشمن در این عملیات آمده است.

جاده استراتژیک فاو ـ بصره

کتاب «جاده استراتژیک فاو – بصره» به قلم یحیی نیازی، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس به روایت شب چهارم این نبرد از نگاه و منظر هر یک از لشکرهای حاضر در عملیات، پرداخته و تلاش کرده تا نمایی مستند و روشن و در عین حال جذاب از این مرحله از عملیات والفجر ۸ را به تصویر بکشد.

این کتاب متشکل از ۸ فصل است که در فصل اوّل آن به تبیین چارچوب و زمینه‌های بحث م یپردازد و هفت فصل دیگر تصمیم‌گیری و ماهیت و عملکرد یگانهای سپاه پاسداران در انهدام لشکر گارد صدام را تشریح می‌کند.

مرور کوتاهی بر شرایط جبهه‌ها و عملیات‌های اجراشده از سال سوم تا پنجم جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، تبیین وضعیت خاص جغرافیایی فاو و دشواری‌ها و موانع پیشرو، طرح مانور، چگونگی سازمان رزم توسط قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء (ص) و هدایت و اجرای آن توسط قرارگاه‌های عملیاتی کربلا و نوح، آغاز عملیات و وضعیت نبرد در سه محور منتهی به فاو تا پایان روز سوم نبرد و هدایت و فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) قبل از شروع پاتک لشکر گارد صدام در سه فصل از کتاب بیان شده‌اند.

فصل‌های چهارم تا هشتم این کتاب به‌صورت مجزا، محورهای محاصره لشکر گارد ریاست‌جمهوری عراق توسط پنج لشکر عمل‌کننده از وسط و چهار جهت جاده راهبردی را به تصویر کشیده‌اند. علاوه بر اینکه لشکر گارد عراق، به خوبی معرفی شده، روند رشد و سیر صعودی و گسترش سازمان رزم لشکر گارد به خوبی مشخص شده است. یکی از ویژگی‌های این اثر، استفاده از اسناد دست هاول مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس و صدای ضبط شده بیسیم دو طرف درگیری است. نویسنده کتاب، با تکیه بر پیاده نوارهای راویان، صدای مکالمات بیسیم‌ها، دفترچه راویان مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس.

گزارش جلسات ثبت شده توسط راویان و منابع پیرامونی و مصاحبه اختصاصی با افراد مطلع، این مقطع حساس عملیات والفجر ۸ را روایت کرده است.

مشارکت اجتماعی در جنگ تحمیلی (انهدام لشکر گارد جمهوری عراق روی جاده فاو ـ بصره)

این کتاب دربرگیرنده تعدادی از مقالات حوزه اجتماعی دفاع مقدس است که به همت پژوهشگران و نویسندگان گروه مطالعات اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تدوین شده و در فصلنامه تخصصی نگین ایران به چاپ رسیده است. این کتاب شامل ۱۴ مقاله است که در چهار فصل با عناوین «بسیج در صحنه نبرد»، «حضور مردم در دفاع مقدس»، «فرماندهان و راویان صحنه نبرد» و «گسترش دامه جنگ» سازماندهی شده و زمینه‌های متفاوت اجتماعی در دوران دفاع مقدس را شامل می‌شود. مهمترین مزایای این کتاب ورود به مباحث و موضوعاتی است که در منابع دیگر جامعه شناسی جنگ کمتر به آن‌ها پرداخته شده است. مرور چگونگی حضور و نقش اقشار اجتماعی از جمله بسیج، زنان، فرماندهان و … در جنگ و مروری بر چگونگی مشارکت اقشار، طبقات و کنشگران فعال اجتماعی در دوران دفاع مقدس می‌باشد.



منبع خبر

کتاب‌شناسی عملیات والفجر ۸ در آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بیشتر بخوانید »

ماجرای دستگیری «حمید معصومی‌نژاد» در رم

ماجرای دستگیری «حمید معصومی‌نژاد» در رم

دیدگاه‌ خود را بنویسید / مجاهدت / / , , , , , , /



ماجرای خواندنی دستگیری حمیدمعصومی نژاد در یک کتاب

 به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، کتاب «حمید معصومی نژاد، رم» اثر الساندرا مولاس با ترجمه حمید معصومی نژاد در انتشارات سروش منتشر شد. این کتاب از ماجرای دستگیری این خبرنگار ایرانی در ایتالیا و اتهام‌هایی می‌گوید که به وی زده بودند.

نویسنده برای نگارش اثرش یک سال زمان صرف کرد. او درباره ماجرای پرونده حمید معصومی نژاد می‌گوید: «من به همراهی حمید معصومی نژاد، از آن سال‌های دور عبور کردم و تمام مدارک موجود و مرتبط با پرونده و اتهامات نسبت داده شده به وی را که یکی از موارد سنگین آن مامور ارشد اطلاعاتی بود، مطالعه کردم». وی در ادامه می‌نویسد:

«من با تلاش زیاد موفق شدم برای بازسازی واقعی ماجرا از کمک معصومی نژاد برخوردار شوم که پس از دستگیری و زندانی شدن و تحمل شرایط سخت و تحمل دو ماه حبس در سلول انفرادی، آن هم در پایین‌ترین وضعیت رعایت حقوق بشر، تفکرات و احساسات خود را در این رابطه بیان می‌کند».

از خلال این کتاب می‌توان به تراژدی فردی پی برد که با علم و اعتقاد به بی گناهی خود مجبور است با بی رحمی و سنگدلی و ظلم زندان روبرو شود و امروز نیز پیامدهای این ماجرا همچنان بر زندگی وی سنگینی می‌کند.

نویسنده کتاب یادآوری می‌کند: «حمید معصومی نژاد با وجود این مشکلات به کار و زندگی در ایتالیا ادامه می‌دهد. این خبرنگار ایرانی نه تنها در کشورش در نزد مردم از شهرت و محبوبیت فراوانی برخوردار است بلکه در ایتالیا نیز تا اندازه زیادی شناخته شده و از احترام همکاران ایتالیایی و خارجی اش برخوردار است که شماری از آن‌ها با کمال میل حاضر شده اند در مورد این خبرنگار پرتلاش ایرانی در این کتاب اظهار نظر کنند».

خانم الساندرا مولاس در این کتاب با ذکاوت، واقعیات و تناقض‌های موجود در نظام غرب را که این بار در قالب اتهاماتی پوشالی به یک خبرنگار ایرانی ظاهر شده در برابر خواننده قرار می‌دهد و او را به تامل و تلاش برای یافتن حقیقت ترغیب می‌کند.

در بخشی از این کتاب آمده است: «پس از اینکه تصمیم گرفتم این کتاب را بنویسم، شروع به تعقیب حمید در مراحل مختلف کارش کردم تا بتوانم ویژگی‌های منحصر به فرد وی را در خبرنگاری و روزنامه نگاری مشاهده کنم و بتوانم نکته‌های جذاب را دراین صفحات برای شما روایت کنم. خیلی خوشحال بودم چرا که حین انجام این کار متوجه شدم که در پسِ چهره این خبرنگار توانا، شخصیتی نهفته است که دارای ویژگی‌های انسانی فوق العاده و دیدگاهی کاملا مثبت از زندگی است؛ همین هاست که به او این امکان را می‌دهد که از مشکلات روزمره، فرصت‌هایی برای فراگرفتن درس‌های جدید بسازد. فکر نوشتن داستان وی از همان دفعات اول در ذهن من جرقه زد، اما فهمیده بودم که کار ساده‌ای نیست».

در بخش دیگری از این کتاب می‌خوانیم: «مصاحبه اختصاصی‌ای که در این کتاب از معصومی نژاد منتشر می‌شود، توام با رنج و آزردگی است، چرا که او خود را قویا متعهد به قانون و رعایت قوانین می‌داند و اتهامات وارده به وی، حقیقتا شرافت و حرفه‌ای گری او را خدشه دار کرده بودند.»

انتشارات سروش در مقدمه این کتاب نوشته است: حمید معصومی نژاد، خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در رم، که در سال ۲۰۱۰ میلادی به اتهامات واهی در ایتالیا دستگیر و زندانی شده بود، چند ماه پیش از انتشار ترجمه فارسی این کتاب و پس از گذشت ۸ سال محاکمه، در نهایت با رای دستگاه قضایی این کشور، از تمام اتهامات بی اساس نسبت داده شده به وی کاملا تبرئه شد. این در حالی است که کتاب الساندرا مولاس، روزنامه نگار و خبرنگار ایتالیایی درباره معصومی نژاد، هشت ماه پیش از صدور رای دادگاه و تبرئه وی در ایتالیا، منتشر شد.

 به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، کتاب «حمید معصومی نژاد، رم» اثر الساندرا مولاس با ترجمه حمید معصومی نژاد در انتشارات سروش منتشر شد. این کتاب از ماجرای دستگیری این خبرنگار ایرانی در ایتالیا و اتهام‌هایی می‌گوید که به وی زده بودند.

نویسنده برای نگارش اثرش یک سال زمان صرف کرد. او درباره ماجرای پرونده حمید معصومی نژاد می‌گوید: «من به همراهی حمید معصومی نژاد، از آن سال‌های دور عبور کردم و تمام مدارک موجود و مرتبط با پرونده و اتهامات نسبت داده شده به وی را که یکی از موارد سنگین آن مامور ارشد اطلاعاتی بود، مطالعه کردم». وی در ادامه می‌نویسد:

«من با تلاش زیاد موفق شدم برای بازسازی واقعی ماجرا از کمک معصومی نژاد برخوردار شوم که پس از دستگیری و زندانی شدن و تحمل شرایط سخت و تحمل دو ماه حبس در سلول انفرادی، آن هم در پایین‌ترین وضعیت رعایت حقوق بشر، تفکرات و احساسات خود را در این رابطه بیان می‌کند».

از خلال این کتاب می‌توان به تراژدی فردی پی برد که با علم و اعتقاد به بی گناهی خود مجبور است با بی رحمی و سنگدلی و ظلم زندان روبرو شود و امروز نیز پیامدهای این ماجرا همچنان بر زندگی وی سنگینی می‌کند.

نویسنده کتاب یادآوری می‌کند: «حمید معصومی نژاد با وجود این مشکلات به کار و زندگی در ایتالیا ادامه می‌دهد. این خبرنگار ایرانی نه تنها در کشورش در نزد مردم از شهرت و محبوبیت فراوانی برخوردار است بلکه در ایتالیا نیز تا اندازه زیادی شناخته شده و از احترام همکاران ایتالیایی و خارجی اش برخوردار است که شماری از آن‌ها با کمال میل حاضر شده اند در مورد این خبرنگار پرتلاش ایرانی در این کتاب اظهار نظر کنند».

خانم الساندرا مولاس در این کتاب با ذکاوت، واقعیات و تناقض‌های موجود در نظام غرب را که این بار در قالب اتهاماتی پوشالی به یک خبرنگار ایرانی ظاهر شده در برابر خواننده قرار می‌دهد و او را به تامل و تلاش برای یافتن حقیقت ترغیب می‌کند.

در بخشی از این کتاب آمده است: «پس از اینکه تصمیم گرفتم این کتاب را بنویسم، شروع به تعقیب حمید در مراحل مختلف کارش کردم تا بتوانم ویژگی‌های منحصر به فرد وی را در خبرنگاری و روزنامه نگاری مشاهده کنم و بتوانم نکته‌های جذاب را دراین صفحات برای شما روایت کنم. خیلی خوشحال بودم چرا که حین انجام این کار متوجه شدم که در پسِ چهره این خبرنگار توانا، شخصیتی نهفته است که دارای ویژگی‌های انسانی فوق العاده و دیدگاهی کاملا مثبت از زندگی است؛ همین هاست که به او این امکان را می‌دهد که از مشکلات روزمره، فرصت‌هایی برای فراگرفتن درس‌های جدید بسازد. فکر نوشتن داستان وی از همان دفعات اول در ذهن من جرقه زد، اما فهمیده بودم که کار ساده‌ای نیست».

در بخش دیگری از این کتاب می‌خوانیم: «مصاحبه اختصاصی‌ای که در این کتاب از معصومی نژاد منتشر می‌شود، توام با رنج و آزردگی است، چرا که او خود را قویا متعهد به قانون و رعایت قوانین می‌داند و اتهامات وارده به وی، حقیقتا شرافت و حرفه‌ای گری او را خدشه دار کرده بودند.»

انتشارات سروش در مقدمه این کتاب نوشته است: حمید معصومی نژاد، خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در رم، که در سال ۲۰۱۰ میلادی به اتهامات واهی در ایتالیا دستگیر و زندانی شده بود، چند ماه پیش از انتشار ترجمه فارسی این کتاب و پس از گذشت ۸ سال محاکمه، در نهایت با رای دستگاه قضایی این کشور، از تمام اتهامات بی اساس نسبت داده شده به وی کاملا تبرئه شد. این در حالی است که کتاب الساندرا مولاس، روزنامه نگار و خبرنگار ایتالیایی درباره معصومی نژاد، هشت ماه پیش از صدور رای دادگاه و تبرئه وی در ایتالیا، منتشر شد.



منبع خبر

ماجرای دستگیری «حمید معصومی‌نژاد» در رم بیشتر بخوانید »