ملک سلمان

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

********

روزنامه‌های امروز سه‌شنبه دوازدهم مهرماه در حالی چاپ و منتشر شد که سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه‌ای در مراسم دانش‌اموختگی دانشجویان دانشگاه‌های نیروهای مسلح؛ تحلیل اغتشاشات خیابانی و سرنوشت برجامخ در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده‌اند.

روزنامه همشهری به تبیین و تحلیل سخنان روز گذشته رهبر انقلاب پرداخته و نوشته است:

تأکید بر نقش خواص اگر اصل و فرع و ضریب‌ها و سهم‌ها مشخص شود، بازهم روشنگری نیازمند مشارکت خواص است. اهمیت خواص از این جهت است که در شرایط فتنه، حرف زدن یا نزدن‌شان بر روشن شدن موضوع مؤثر است؛ و اگر نه روشنگری‌ها هر میزان هم دقیق باشد، شنیده نمی‌شود و به گوش مخاطب نمی‌رسد.

اما به این فهم نکته متفاوت ماجرا این است که رهبری برخلاف موارد مشابه، حوادث اخیر را عاری از هرگونه فتنه دانستند؛ به این معنا که مرزبندی حق و باطل کاملاً عیان و روشن است. به همین دلیل از کسری تحلیل خواص ۲ جا گلایه می‌کنند. یکی مقاومت در دیدن دست دشمن خارجی. رهبرانقلاب اظهار شگفتی از کسانی می‌کنند که دست عیان دشمن را در قضایای اخیر نمی‌بینند. دوم خطای آنهایی که در ابتدا به ناجا و نظام افترا و تهمت ناروا زدند و لذا تأکید دارند که جبران کنند.

روزنامه رسالت نیز به سخنان مهم حضرت آقا در جمع دانشجویان و افسران نیروهای مسلح پرداخته و نوشته است:

سخنان روز گذشته مقام معظم رهبری، نقشه راه این جهاد عظیم تبیین است. مسئولیت بر عهده همه کسانی است که دل در گرو ایران قوی دارند. باید خط را درست فهمید. مرد و زن، پیر و جوان، اقوام مختلف و به‌ویژه کرد و بلوچ، عقاید و سبک‌های مختلف زندگی از باحجاب تا کم‌حجاب، اقشار مختلف اعم از هنرمندان و ورزشکاران و تمام گروه‌ها، همه جزئی از خانواده بزرگ ایران اسلامی هستند.

روزنامه جمهوری اسلامی در شماره امروز خود به تحلیل اغتشاشات پرداخته و نوشته است:

تردید نباید کرد که اغتشاشگران از هر فرصتی برای تحقق اهداف خود استفاده می‌کنند و آزاد گذاشتن آنان به نفع هیچکس نیست؛ بنابراین، برخورد با آنان و جلوگیری از اقدامات تخریبی‌شان از وظایف نیروهای امنیتی است و نمی‌توان این نیروها را به دلیل برخورد با آنان سرزنش کرد ولی انتظاری که از نیروهای امنیتی وجود دارد اینست که تدبیری به خرج دهند که بتوانند در برخوردهایشان اغتشاشگران را از کسانی که درصدد مطرح کردن مطالباتشان هستند و اهل اغتشاش و براندازی نیستند، جدا بدانند. این افراد را می‌توان با گفتگو و توضیح موقعیت، از صف اغتشاشگران جدا کرد بدون اینکه بازداشت شوند یا برخوردی با آنان بشود. این روش می‌تواند به محدود شدن تجمعات و کوتاه شدن دست اغتشاشگران از ناامن کردن جامعه منجر شود.

در ادامه این یادداشت آمده است:

رفتار توضیحی و روشنگرانه با بازداشتی‌های غیربرانداز نیز بخشی از تدبیری است که مسئولان قضائی می‌توانند از طریق آن برای پایان دادن به اغتشاشات استفاده کنند. پایان دادن سریع به بازداشت دانشجویان و جوانانی که روشن است صف آنها از صف اغتشاشگران جداست، ازجمله اقداماتی است که می‌تواند به پایان یافتن التهابات کمک کند.

روزنامه وطن امروز نیز در تشریح اغتشاشات به سراغ یک شب عجیب در دانشگاه شریف رفته و نوشته است:

یکشنبه هفته جاری (۱۰ مهر) دانشگاه صنعتی شریف روز متشنجی را پشت سر گذاشت. ماجرا از این قرار بود که عده‌ای از دانشجویان این دانشگاه به بهانه مرگ مهسا امینی و همچنین بازداشت برخی دانشجویان اقدام به برگزاری تجمع کردند؛ تجمعی که از فحاشی‌های رکیک گرفته تا اهانت به دانشجویان مخالف فکری و درگیری با آنها، همه چیز داشت اما خبری از اهداف اولیه تجمع نبود.

در ادامه این گزارش قابل توجه آمده است:

رسانه‌های ضدایرانی که فعالیت خود در روزهای گذشته را بر دروغ‌پردازی و خبرسازی‌های کذب و همچنین تهییج مردم به آشوب و اغتشاش متمرکز کرده بودند، در ارتباط با تجمع برخی دانشجویان در دانشگاه شریف نیز این خط را دنبال کردند به طوری که مدعی شدند با کشتار و شکنجه دانشجویان به دست نیروهای انتظامی حمام خون به راه افتاده و در پی حمله مأموران به دانشگاه چند نفر جان خود را از دست داده‌اند. با توجه به این دروغ‌سازی‌ها و تحریف اتفاقاتی که در دانشگاه شریف رخ داد، بسیج دانشجویی این دانشگاه گزارشی از اتفاقات روز یکشنبه تهیه و منتشر کرد. طبق گزارشی که این تشکل دانشجویی منتشر کرده، هدف تجمع عده‌ای از دانشجویان در پوستر آن اعتراض به مرگ مهسا امینی و بازداشت دانشجویان شریفی که پس از ۲ تجمع اخیر بازداشت شده بودند بیان شده بود اما شعارها کم‌کم رادیکال شده و تغییر ماهیت داده و این بار صحبت از مهسا امینی یا بازداشت دانشجویان شریفی نبود و پیکان انتقادات به سمت جمهوری اسلامی و ولایت فقیه نشانه گرفته شده بود.

روزنامه همدلی نیز در تیتر اول خود به سراغ واقعه دانشگاه شریف رفته و نوشته است:

حوادث دانشگاه شریف در حدی بود که دیروز بسیج دانشجویی این دانشگاه هم نسبت به آن معترض شد. این تشکل در نامه‌ای به وزیر علوم نوشت: جناب آقای وزیر، حضور بی‌ضابطه و رعب‌آور جمعی از نیروهای امنیتی در اطراف دانشگاه صنعتی شریف، صحنه‌هایی تأسف‌آور و نگران‌کننده را رقم زد و بی‌تردید این حضور بی‌مبالات، در دمیده شدن بر آتش تنش در دانشگاه صنعتی شریف نقش داشت. بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برخوردهای خشن و قهرآمیز با دانشجویان را عمیقاً و قویاً محکوم می‌کند و از شما انتظار دارد قاطعانه نسبت به جلوگیری از تکرار چنین اتفاقات تلخی در فضای دانشگاه شریف و سایر دانشگاه‌های کشور، اقدام کنید. حداقل انتظار ما از شما علاوه بر تضمین جلوگیری از تکرار چنین وقایعی، دلجویی از دانشجویان و اساتید دانشگاه شریف و جبران خسارت معنوی عظیمی است که امروز بر دانشگاه صنعتی شریف وارد شد.

همدلی در ادامه می‌نویسد:

در همین حال نگرانی‌های زیادی درباره وضعیت دانشجویان بازداشتی وجود دارد. هرچند دیروز روایت دیگری از دانشجویان بازداشتی ارائه شد، به گفته برخی از مسئولان دانشگاه، بخش عمده‌ای از دانشجویان بازداشتی این دانشگاه در شب گذشته (یکشنبه‌شب)، صبح امروز (دوشنبه) آزاد شدند و تعداد معدودی در بازداشت هستند که تلاش مسئولان دانشگاه و وزارت علوم در خصوص آزادی آن‌ها ادامه دارد.

کالبدشکافی فعالیت‌های «مرکز اعتدال» عربستان سعودی در اغتشاشات اخیر ایران

روزنامه ایران در شماره امروز خود به نقش محور شرارت در اغتشاشات اخیر پرداخته و نوشته است:

عربستان سعودی سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) در جریان سفر «دونالد ترامپ» به این کشور مرکز سایبری موسوم به «مرکز اعتدال» را با حضور ملک سلمان، ترامپ و ژنرال عبدالفتاح السیسی و باهدف ادعایی «مبارزه با افراط‌گرایی» تأسیس کرد. آمریکایی‌ها با کمک «مرکز اعتدال عربستان» ضمن راه‌اندازی صفحات متعدد در فضای مجازی به‌ویژه در فیس‌بوک، صف‌آرایی تمام‌عیاری را در برابر کاربران شناخته‌شده فضای مجازی در عراق که عمدتاً با تکیه‌بر منافع ملی و خواست مردم و مرجعیت، رویکردی حمایتی نسبت به محور مقاومت دارند، سامان داده‌اند. مرکز اعتدال که مقر مرکزی آن در شهر ریاض است، بنا به ادعای مسئولان سعودی به‌صورت تخصصی در سه حوزه مربوط به فناوری اطلاعات، تحلیل و داده‌کاوی فعالیت می‌کند، اما بررسی عملکرد این مرکز تاکنون نشان می‌دهد عمده فعالیت آن در چهارچوب تولید هشتگ های خاص و هدفمند به منظور داغ کردن در توئیتر بوده است.

در ادامه این گزارش آمده است:

مرکز اعتدال همچنین رصد عمده فعالیت نهادهای بین‌المللی مانند مرکز مشارکت جهانی (GEC)، گروه کار اجرایی ضد تروریسم (CTIF)، مرکز جهانی همکاری‌های امنیتی (Global Center)، سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) و شبکه آگاهی‌بخشی درباره تندروی (RAN) را مستمراً در دستور کار خود دارد. این فرایند البته به همین‌جا ختم نمی‌شود و بخش اجرایی مرکز اعتدال پس از رفت و برگشت اطلاعات با کارفرمایان عبری ـ غربی و تدوین سناریوهای عملیاتی، تازه مشغول به کار شده و بر اساس دستورالعمل‌های رسیده اقدام به عملیات روانی می‌کند.

از مهم‌ترین عملیات این مرکز از ابتدای تأسیس تا کنون، راهبری مجازی اغتشاشات خیابانی و تخریب اعتماد عمومی به نظام‌های حاکم در لبنان، عراق و ایران در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بوده که در بستر شبکه‌های اجتماعی به عنوان بازوی کمکی رسانه‌های اصلی جریان ضد مقاومت به ایفای نقش پرداخته است؛ بنابراین روشن است که این مرکز گرچه نام اعتدال را بر خود نهاده اما عملاً به کام محور غربی ـ صهیونیستی است و کارویژه‌ای جز بسترسازی برای توسعه خشونت، تفرقه و تروریسم تکفیری ندارد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، سه شنبه گذشته فرامینی صادر کرد که مهم‌ترین آن مربوط به محمد بن‌سلمان، پسر ملک سلمان و ولیعهد عربستان می‌شد. او با صدور این فرمان پسرش را با حفظ سمت ولیعهدی به عنوان رئیس شورای وزیران عربستان سعودی منصوب کرد که معادل پست نخست‌وزیری در سایر کشورها است. فرمان دیگر ملک سلمان مربوط به پسر دیگرش می‌شد که با آن خالد بن‌سلمان را به عنوان وزیر دفاع پادشاهی خود منصوب کرد. با این حال، دیگر پست‌های کلیدی نظیر وزارت خارجه، انرژی، کشور و امور دارایی تغییر نکرد که ابقای عبدالعزیز بن‌سلمان، دیگر پسر ملک سلمان، در پست وزارت انرژی نیز از این جمله بود.

هرچند که اعطای مقام ریاست شورای وزیران به محمد بن‌سلمان از جهتی می‌تواند در راستای مسیر اعطای مسئولیت‌های پادشاهی به وی باشد، اما واقعیت امر این است که محمد بن‌سلمان در عمل زمام امور را در عربستان به دست دارد و پادشاه در سایه‌ای است که برای اعمال قدرت نیازی به کسب مقام ریاست شورای وزیران ندارد.

از این جهت است که خبرگزاری فرانسه در گزارشی می‌گوید که عنوان جدید نخست‌وزیری برای محمد بن‌سلمان «می‌تواند در خارج از کشور اهمیت بیشتری تا داخل کشور داشته باشد.» اهمیت مورد نظر این خبرگزاری در خارج از عربستان مربوط به پرونده‌های قضایی نظیر پرونده سارا لی ویتسون یا غاده اویس می‌شود که در حال حاضر علیه بن‌سلمان در امریکا جریان دارد و تنها مصونیت سیاسی است که می‌تواند از درگیر شدن او در این پرونده‌ها جلوگیری کند.

خبرگزاری فرانسه در گزارش خود به یک قاضی امریکایی اشاره کرده که از دولت امریکا خواسته وضعیت بن‌سلمان را از جهت مصونیت سیاسی به صورت واضح روشن سازد و مهلت زمان دولت امریکا تا دو شنبه آینده تمام خواهد شد. به نظر می‌رسد که اعطای مقام نخست‌وزیری به بن‌سلمان برای تحت فشار قرار دادن دولت بایدن باشد تا او را به لحاظ مصونیت سیاسی واجد شرایط معرفی کند و دادگاه‌های امریکا ملزم به بستن پرونده‌هایش شوند.

با این حال، اعطای وزارت دفاع به برادر جوان‌تر بن‌سلمان وجه دیگری از تحولات خاندان سعودی را نشان می‌دهد که این یکی هم مستقیماً مربوط به بن‌سلمان می‌شود. باید توجه داشت که محمد بن‌سلمان مسئول اصلی به راه انداختن جنگ در یمن است و در حالی مقام وزارت دفاع را به برادرش تحویل می‌دهد که هنوز وضعیت یمن معلوم نیست و تنها با تمدیدهای دوماهه آتش‌بس وضعیتی از نه جنگ و نه صلح بین این کشور و عربستان سعودی به وجود آمده است. شکی نیست که خالد بن‌سلمان در خصوص این پرونده نه تنها با برادر بزرگ‌تر خود مشورت می‌کند بلکه هر اقدام را با اجازه او انجام خواهد داد، اما این نقل و انتقال باعث می‌شود که مسئولیت این جنگ دست کم در ظاهر امر به عهده محمد بن‌سلمان نباشد و بتواند به این نحو خود را از شر پرونده‌ای خلاص کند که خودش هفت سال قبل به راه انداخته بود.

بنابراین، می‌توان گفت که اعطای مقام ریاست شورای وزیران یا به عبارت دیگر، نخست‌وزیری عربستان به محمد بن‌سلمان در واقع امر ارتقای مقامی برای او به حساب نمی‌آید و بر قدرت او نخواهد افزود، اما به لحاظ خارجی و داخلی بی‌تأثیر هم نیست. بهبود وجهه محمد بن‌سلمان در خارج و به خصوص امریکا اولویت آل‌سعود است که پادشاه این خاندان امید دارد با اعطای این پست به پسرش تا اندازه‌ای موقعیت او را در امریکا بهبود ببخشد و به لحاظ داخلی نیز سایه جنگ یمن را از سر او بردارد تا اینکه اتفاقات بعد از این به پای ولیعهد وی شمرده نشود. با این حال، هنوز هم معلوم نیست پیامدهای این ارتقای مقام در خارج از عربستان چگونه باشد، چرا که هنوز دولت بایدن نظر رسمی خود را به دادگاه‌های امریکا اعلام نکرده و از سوی دیگر، شکایت‌هایی علیه محمد بن‌سلمان در خارج از امریکا مثل شکایت گروهی از سازمان‌های غیردولتی علیه وی در فرانسه به راه افتاده و شاید ارتقای مقام جدید وی نتواند مانعی در برابر این شکایت‌ها باشد.
 

منبع: روزنامه جوان

سرویس جهان مشرق – بسیاری از رسانه‌های آمریکایی، حتی حامیان حزب دموکرات و جو بایدن، نماینده‌ی این حزب در کاخ سفید، اولین سفر خاورمیانه‌ای بایدن در نقش رئیس‌جمهور آمریکا را یک شکست در زمینه‌ی سیاست خارجی توصیف کرده‌اند. بایدن در فلسطین اشغالی دستاورد قابل‌عرضه‌ای نداشت و در عربستان عملاً عکسِ نتیجه‌ای را گرفت که امیدوار بود بگیرد. روزنامه‌ی آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال طی گزارشی تحت عنوان «سفر بایدن به عربستان بدتر از آبروریزی بود[۱]» به طور خاص به بخش دوم از سفر بایدن پرداخته و آن را یک گام به عقب دانسته است.

گزارش وال‌استریت‌ژورنال این‌گونه شروع می‌شود:

ملاقات رهبران کشورهای مهم، معمولاً ارزش برگزاری را دارد؛ حتی اگر هیچ نتیجه‌ی فوری‌ای نداشته باشد. با این وجود، موارد استثنایی هم وجود دارد. یکی از این موارد استثنا ملاقات سال ۱۹۳۸ «نِویل چمبرلین» با هیتلر در مونیخ بود. [چمبرلین، نخست‌وزیر بریتانیا بین سال‌های ۱۹۳۷ و ۱۹۴۰ بود که بیش‌تر به خاطر سیاست مسامحه‌آمیز و به‌ویژه امضای «توافقنامه‌ی مونیخ» با هیتلر شهرت داشت.] و یک مورد دیگر، نشست اخیر پرزیدنت بایدن با محمد بن‌سلمان، ولی‌عهد سعودی. بیست‌وچهار حضور بایدن در جده، تحت‌الشعاع عکس‌های مُشت‌به‌مشت زدنِ رئیس‌جمهور آمریکا با رهبر واقعی نظام پادشاهی‌ای قرار گرفت که آقای بایدن آن را «منفور» توصیف کرده بود.

تصویر خوش‌وبشِ «مُشتی» جو بایدن (چپ)، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن‌سلمان (راست)، ولی‌عهد سعودی، در رسانه‌های آمریکایی بسیار جنجال‌برانگیز شده و بایدن به خاطر دیدارش با بن‌سلمان که شواهد نشان می‌دهند  دستور قتل وحشیانه‌ی «جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی در ترکیه، را صادر کرده، به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. (+)

خبرگزاری‌های مختلفی در آمریکا خوش‌وبشِ «مُشتی» بایدن با محمد بن‌سلمان را به باد انتقاد گرفته‌اند: سی‌ان‌ان آن را «فاجعه[۲]» خواند و واشینگتن‌پست (روزنامه‌ای که «جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی که به دستور بن‌سلمان کشته شد، برای آن کار می‌کرد) در یکی از یادداشت‌هایش اقدام بایدن را «خیانت احمقانه[۳]» توصیف کرد. لازم به ذکر است که سفر رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان آن‌قدر حساسیت‌برانگیز بود که خودِ بایدن در آستانه‌ی سفرش به خاورمیانه طی یادداشتی در واشینگتن‌پست دلایلش برای سفر به عربستان را تشریح کرده بود[۴]. با این وجود، منتقدان می‌گویند اقدام بایدن نقطه‌ی مقابل وعده‌های انتخاباتی اوست که گفته بود عربستان را به یک کشور منفور و منزوی تبدیل خواهد کرد.

«جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی بود که در کنسولگری عربستان به شکلی وحشیانه کشته و بدنش قطعه‌قطعه شد. (+)

 اصلی‌ترین دلیل بایدن برای دادن آن وعده و عمده‌ی انتقادها از رئیس‌جمهور آمریکا به خاطر نقش محمد بن‌سلمان، ولی‌عهد سعودی که به خاطر اوضاع جسمی پدرش عملاً پادشاه این کشور نیز محسوب می‌شود، در صدور دستور قتل وحشیانه‌ی «جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی در ترکیه است. بایدن که خودش دستور انتشار گزارش‌های قبلاً محرمانه‌ی نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره‌ی دست داشتن بن‌سلمان در قتل خاشقجی را داده، حدود یک ماه پیش از سفر به خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگاران تأکید کرده بود که با محمد بن‌سلمان دیدار دوجانبه و خصوصی نخواهد داشت. گزارش مشرق درباره‌ی قتل وحشیانه‌ی خاشقجی را از این‌جا بخوانید.

توئیت «خدیجه چنگیز» نامزد «جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی: «توئیتی که جمال خاشقجی [اگر زنده بود] امروز می‌زد: «سلام آقای رئیس‌جمهور، این بود آن توبیخی که بعد از قتل من قولش را داده بودید؟ دست شما به خونِ قربانیِ بعدی محمد بن‌سلمان آلوده است.»» (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› تمام آن‌چه باید درباره قتل جمال خاشقجی بدانید

وال‌استریت‌ژورنال در ادامه‌ی گزارش خود می‌نویسد:

همه‌چیز از آن‌جا به بعد، خراب شد. آقای بایدن اصرار داشت در حضور تمام اعضای هیأت‌های آمریکایی و سعودی، ولی‌عهد عربستان را قاتل جمال خاشقجی معرفی کرده است. این در حالی بود که «عادل الجبیر» وزیر مشاور سعودی در امور خارجی [و وزیر خارجه‌ی سابق عربستان]، بلافاصله گفت به یاد نمی‌آورد چنین چیزی را از بایدن شنیده باشد[۵]. وقتی از آقای بایدن پرسیدند که آیا این وزیر سعودی دارد راست می‌گوید یا نه، گفت «نه»؛ که معنای تلویحی‌اش این بود یکی از مقامات مهم سعودی دروغگوست. حتی نیویورک‌تایمز هم [که معمولاً حامی دموکرات‌ها و بایدن است] با اشاره به این‌که رئیس‌جمهور سابقه‌ی توصیف رویدادهایی درباره‌ی برخی جلسات را دارد که سایر شرکت‌کنندگان در همان جلسات، آن‌ها را به یاد نمی‌آورند، این روایت آقای بایدن را زیر سؤال برده است[۶].

یکی از اعضای هیأت سعودی در دیدار با هیأت آمریکایی در عربستان «عادل الجبیر» (چپ) وزیر کشور سعود در امور خارجه، بود که می‌گوید نشنیده بایدن، محمد بن‌سلمان (ششم از چپ)، ولی‌عهد سعودی، را به قتل «جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی، متهم کند. (+)

 

 

فارغ از شکل‌وشمایل و حاشیه‌های سفر بایدن به عربستان، وال‌استریت‌ژورنال این سفر را از نظر محتوایی نیز تهی ارزیابی کرده است. این روزنامه‌ی آمریکایی به طعنه می‌نویسد:

این هم از بازسازی همکاری‌های آمریکا و عربستان [!] که هدف آقای بایدن بود. این سفر حتی از یک «فرصتِ از دست‌رفته» هم بدتر بود: به منافع امنیتی آمریکا در خاورمیانه ضربه زد؛ چون به دنیا نشان داد نه عربستان و نه دیگر کشورهای خلیج [فارس] آن‌قدر به واشینگتن اعتماد ندارند که برای تجدید روابطِ به‌شدت تخریب‌شده‌یشان با آمریکا دست به هرگونه ازخودگذشتگی‌ای بزنند. رئیس‌جمهور در سخنرانی‌اش خطاب به رهبران عرب اعلام کرد: «ما [از خاورمیانه] نمی‌رویم و جای خالی‌ای باقی نمی‌گذاریم که چین، روسیه یا ایران بخواهند آن را پر کنند.» این در حالی بود که این حرف‌ها خریدارهای مرددی داشت، چون از زبان کسی گفته می‌شد که دیده بودند اتفاقاً افغانستان را خالی کرد.

در همین‌باره بخوانید:

›› خروج «ترامپیِ» بایدن از بگرام و فرار آمریکا از بازی تاج‌وتخت افغانستان

›› سرنوشت تلخ افغان‌هایی که به آمریکا کمک کردند

›› «محمد اشرف غنی»؛ فراز و فرود یک رئیس‌جمهور متواری

وال‌استریت‌ژورنال بر تحولات اخیر در خاورمیانه نیز تأکید می‌کند و آن‌ها را دلیلی دیگر بر شکست سیاست‌های دولت بایدن در این منطقه‌ی مهم جهان می‌داند. در این‌باره در گزارش این روزنامه می‌خوانیم:

امارات بلافاصله اعلام کرد تلاش می‌کند سفیرش را به تهران بازگرداند و اختلافات را از طریق دیپلماتیک حل‌وفصل کند. «فیصل بن‌فرحان آل‌سعود» وزیر خارجه‌ی سعودی ادعای آقای بایدن مبنی بر تقویت روابط عربستان و اسرائیل را رد، و تأکید کرد که افزایش تولید نفت هم تصمیم عربستان نیست، بلکه تصمیم «سازمان کشورهای صادرکننده‌ی نفت پلاس» [موسوم به «اوپک پلاس»] است که شامل روسیه نیز می‌شود. بن‌فرحان با این روشِ نه‌چندان تلویحی، می‌خواست بگوید عربستان روابط روبه‌گرم‌شدنش با ولادیمیر پوتین را حفظ خواهد کرد؛ صرف‌نظر از این‌که نظر آمریکا چیست.

مراسم استقبال محمد بن‌سلمان (راست)، ولی‌عهد سعودی، از جو بایدن (دوم از چپ)، رئیس‌جمهور آمریکا، در کاخ «السلام» در جده‌ی عربستان در روز جمعه، ۲۴ تیر ۱۴۰۱. بسیاری از رسانه‌های آمریکایی استقبال بن‌سلمان از بایدن را با استقبال ملک سلمان، پادشاه سعودی، از «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا، مقایسه کرده‌اند و یادآور شده‌اند که روابط رژیم سعودی با ترامپ (که اتفاقاً بارها بن‌سلمان را صراحتاً تحقیر کرده بود) گرم‌تر بوده تا دولت بایدن. (+)

روزنامه‌ی وال‌استریت‌ژورنال نتایج اولین سفر خاورمیانه‌ای بایدن، به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، را این‌گونه جمع‌بندی می‌کند:

روی هم رفته، رئیس‌جمهور آمریکا بدون هیچ پیشرفتی خاورمیانه را ترک کرد: نه‌تنها در موضوع نفت، بلکه درباره‌ی صلح در یمن، مقابله با ایران، و همه‌ی مسائل دیگر. این ناکامی با نحوه‌ی مضحک مدیریت سفر بایدن توسط کاخ سفید بدتر هم شد. آن کارمندی که [حقوق کاخ سفید را می‌گیرد و] فکر کرده بود یک مشت‌به‌مشت زدنِ مبتذلِ «رفیق با رفیق» نسبت به دست دادنِ رسمی ارجحیت دارد، باید اخراج شود. این قضیه هیچ ارتباطی هم با کووید [و کرونا] نداشت: رئیس‌جمهور با سایر سعودی‌ها، و همچنین، پیش از آن‌ها با اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها، دست داده بود. اگر این آدم فکر می‌کرد خودداری بایدن از دست دادن [با محمد بن‌سلمان] باعث می‌شود منتقدان ضدسعودیِ رئیس‌جمهور در حزب خودش دلشان خنک شود، اشتباه می‌کرد. «آدام شیف» نماینده‌ی مجلس نمایندگان [کنگره‌ی آمریکا] این مشت‌به‌مشت زدن را «شاهد آشکاری بر تسلط مستبدان ثروتمند [و صاحب] نفت بر سیاست خارجی آمریکا» دانست و آن را محکوم کرد.

در ادامه‌ی گزارش، در دفاع از رسانه‌های آمریکایی که از سفر خاورمیانه‌ای بایدن انتقاد کرده‌اند، آمده است:

کاری ندارد که مطبوعات را به خاطر تأکید بر این آبروریزی‌ها سرزنش کنید؛ و آقای بایدن هم همین کار را کرد. با این حال، وقتی هیچ محتوایی برای تهیه‌ی گزارش وجود ندارد، جای تعجب نیست که خبرنگاران روی «شاهکار آقای بایدن در لولیدن (آن هم نه راحت) داخل تختی که با ادعاهای پهلوان‌پنبه‌ایش درباره‌ی تنبیه محمد بن‌سلمان، ولی‌عهد سعودی، آماده‌اش کرده بود»، تمرکز کرده‌اند. به علاوه، رئیس‌جمهور آمریکا نباید انتظار داشته باشد خبرنگاران فریبِ تلاش‌های کاخ سفید را بخورند که تغییر جزئی در تمهیدات پروازهای عربستان-اسرائیل یا انتقالِ از مدت‌ها قبل توافق‌شده‌ی دو جزیره‌ی میکروسکوپی از مصر به عربستان با چراغ سبز اسرائیل را در بوق‌وکرنا کردند.

تصویری از جو بایدن (دوم از چپ)، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن‌سلمان (دوم از راست)، ولی‌عهد سعودی، در نشستی چندجانبه در عربستان. بایدن پیش از سفر خاورمیانه‌ایش تأکید کرده بود که با بن‌سلمان دیدار خصوصی دوجانبه برگزار نخواهد کرد. (+)

وال‌استریت‌ژورنال برای تأکید بر پیامدهای بی‌دستاورد بودنِ سفر بایدن، برخی از معضل‌های بزرگ‌تر مقابل واشینگتن را این‌گونه برمی‌شمارد:

آقای بایدن در مقطعی به منطقه رفت که جهان با خطرات اقتصادی و امنیتی عظیمی مواجه است. حمله‌ی روسیه به اوکراین باعث کمبود و افزایش قیمت مواد غذایی شده است؛ که با ناتوانی اوکراین در صادرات غلات و کاشت محصولات جدید، در سراسر جهان بدتر نیز خواهد شد. مرحله‌ی بعدی، شروع موج‌های بی‌ثبات‌کننده‌ی مهاجرت از کشورهای فقیر آفریقا و خاورمیانه، مانند مصر، خواهد بود که به‌شدت به گندم اوکراین وابسته هستند. تورم، که پیشاپیش یک معضل در ابعاد جهانی بود، قطعاً وخیم‌تر خواهد شد؛ مگر این‌که کاهش سرعت اقتصاد چین باعث رکود جهانی شود، که به هر کشوری، از جمله آمریکا، آسیب خواهد زد. آن‌چه بر همه‌ی این‌ها سایه می‌اندازد، ادامه‌ی تهدید هسته‌ای آقای پوتین است.

محمد بن‌سلمان (راست)، ولی‌عهد عربستان، که با توجه به شرایط جسمانی پدرش، در حقیقت همه‌کاره و پادشاه سعودی نیز محسوب می‌شود، پس از استقبال از جو بایدن (چپ)، رئیس‌جمهور آمریکا، در کاخ «السلام» در جده‌ی عربستان،  در روز جمعه، ۲۴ تیر ۱۴۰۱، از مهمانش پذیرایی می‌کند. اگرچه بایدن تأکید کرده بود به نشانه‌ی محکومیت قتل «جمال خاشقجی» خبرنگار منتقد سعودی (که برای روزنامه‌ی آمریکایی «واشینگتن‌پست» کار می‌کرد) و دست داشتن بن‌سلمان در این جنایت، با ولی‌عهد سعودی دیدار دوجانبه نخواهد داشت، اما تصاویر خبری نشان می‌دهند، بن‌سلمان توانسته دست‌کم برای لحظاتی، بایدن را نمک‌گیر خود کند. (+)

در نهایت، روزنامه‌ی وال‌استریت‌ژورنال گزارش خود را با تکرار اتهام‌ها علیه ایران و انتقاد از بایدن به خاطر امید بستن به مذاکرات با تهران، این‌گونه به پایان می‌رساند:

این خطر، هر روز بیش‌تر می‌شود که متحد روسیه در تهران، بمب خود را تکمیل کند. کارشناسان بین‌المللی معتقدند ایران پیشاپیش به اندازه‌ی کافی اورانیوم غنی‌شده دارد تا دست‌کم یک بمب بسازد. آقای بایدن و یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، بار دیگر تعهد خود درباره‌ی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را تکرار کردند. آقای لاپید گفت: «تنها راه برای متوقف کردن آن‌ها [ایرانی‌ها]، قرار دادن یک تهدید نظامی معتبر روی میز است.» این در حالی است که آقای بایدن این کار را انجام نداده است. هجده ماه است دارد به تهران التماس می‌کند که از تسلیحات هسته‌ای چشم‌پوشی کند؛ و در عین حال، چشمش را بر اقدامات ایران در نقض تحریم‌های اقتصادی، شرارت‌های این کشور در کشورهای همسایه، و حمایتش از حملات شورشیان حوثی [انصارالله] به عربستان بسته است. بایدن [به جای تشدید مقابله با ایران] در این سفر تأکید کرد همچنان مذاکرات واهی [با تهران] را ادامه خواهد داد. عزم بایدن برای آشتی با یک دشمنِ کینه‌توز نیز شباهت دیگرِ او به چمبرلین است. بیایید امیدوار باشیم یک سال بعد، نتیجه‌ی مشابهی [مانند توافق چمبرلین با هیتلر] حاصل نشود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون گفت و شنود خود نوشت:

گفت: از سفر بایدن به عربستان و مذاکراتش با ملک سلمان چه خبر؟!

گفتم: دوتا آلزایمری چه مذاکره‌ای با هم می‌توانند داشته باشند؟! می‌گویند ملک سلمان از جو بایدن پرسیده؛ اسم تو چیه؟ گفته؛ من جو هستم. ملک سلمان گفته؛ سلام جو! بایدن پرسیده؛ جو دیگه کیه؟ و ملک سلمان گفته؛ نمی‌دونم!

گفت: ولی می‌گویند بایدن درباره قتل خاشقجی سؤال کرده و طرف عربستانی هم درباره قتل شیرین عاقله خبرنگاری که توسط صهیونیست‌ها کشته شد پرسیده! یعنی این به اون دَر!

گفتم:‌ آدم قالتاقی که خودش را کشیش جا زده بود متوجه می‌شود که مستخدم کلیسا به سیگارش دستبرد می‌زند، به او گفت؛ می‌گویند مدتی است اعتراف نکرده‌ای بیا در محل اعتراف بنشین و به سؤالاتم جواب بده! و بعد از او پرسید؛ کدام مستخدم کلیسا به سیگارهای کشیش دستبرد می‌زند؟ مستخدم گفت؛ اصلاً صدا نمی‌آید و کشیش هرچه داد زد مستخدم گفت؛ صدا نمی‌آید. کشیش برای اینکه مچ او را گرفته باشد گفت؛ حالا من جای اعتراف می‌نشینم و تو سؤال کن! مستخدم پرسید؛ کدام کشیش است که مرغ و خروس همسایه‌ها را می‌دزدد؟! کشیش گفت؛ مثل اینکه حق با توست! اصلاً صدا نمی‌آید!