سومین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری جمعه ۱ تیر ۱۴۰۳ برگزار شد.
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
عکس/ سومین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری بیشتر بخوانید »
به گزارش مجاهدت از گروه سیاسی دفاع‌پرس، نخستین مناظره انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری با حضور آقایان مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و محمدباقر قالیباف آغاز شد و مردم می‌توانند این مناظره چهارساعته را از شبکه‌های یک، سلامت، جام جم و العالم به صورت زنده مشاهده کنند.
شش نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در این مناظره به سوالاتی پاسخ می‌دهند که مشروح آن را در ادامه می‌بینید.
مجری: همانطور که پیش از برنامه مناظره در پخش زنده هم تماشا کردید نامزدهای محترم براساس قرعه‌کشی که انجام شد روی صندلی‌ها مستقر شدند.
بر این اساس نامزد محترم شماره یک، جناب آقای سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی، نامزد محترم شماره دو جناب اقای محمدباقر قالیباف، نامزد محترم شماره سه جناب آقای مسعود پزشکیان، نامزد محترم شماره ۴ جناب آقای سعید جلیلی، نامزد محترم شماره ۵ جناب آقای علیرضا زاکانی و نامزد محترم شماره ۶ جناب آقای مصطفی پورمحمدی که تشکر می‌کنم از حضور هر ۶ نامزد محترمی که در استودیو حضور دارند.
ما در این دوره از برنامه‌های مناظره بر خلاف ادوار گذشته دیگر برای طرح پرسش‌ها قرعه کشی مجددی تا انتهای برنامه نخواهیم داشت و بنابراین طرح پرسش‌ها و نوبت‌های صحبت کردن و پاسخگویی نامزدهای محترم بر اساس همین ترتیب شماره‌هایی هست که روی صندلی‌های آن مستقر شدید.
اجازه می‌خواهم که در ابتدای این برنامه یاد و خاطره امام راحل عظیم الشان، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران را گرامی بدارم که در واقع نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و برکت برگزاری انتخابات جزء میراث گرانبهای آن پیر سفر کرده فرزانه هست و گرامی بداریم یاد و خاطره همه شهدای انقلاب اسلامی را از آغاز تاکنون به ویژه شهدای خدمت به ویژه شهید جمهور، رئیس جمهور شهید حضرت آیت الله رئیسی و همه همراهان ایشان در حادثه پرواز اردیبهشت ماه را و به روح پرفتوح همه شهدا شاخه گل صلواتی را هدیه کنیم.
مجری: همانطور که پیش از این هم از طریق رسانه‌ها خبررسانی شده در این دور از انتخابات ریاست جمهوری و دوره تبلیغات ۵ برنامه مناظره را برگزار خواهیم کرد که این اولین برنامه مناظره هست در موضوع کلی اقتصاد و به عنوان مهار تورم و رشد تولید برنامه دوم که باز آن هم در حوزه اقتصاد خواهد بود با عنوان خدمات رسانی عدالت محور دولت روز پنجشنبه ۳۱ خرداد ماه تقدیم حضور شما خواهد شد و برنامه سوم با موضوع فرهنگی و تحت عنوان انسجام اجتماعی و حکمرانی فرهنگی روز جمعه یکم تیر بیننده خواهید بود.
برنامه چهارم مناظره با موضوع کلی سیاسی با عنوان ایران در جهان امروز روز دوشنبه چهارم تیرماه تقدیم شما می‌شود و آخرین برنامه مناظره در موضوع اقتصاد هم به عنوان کارآمدسازی دولت روز سه‌شنبه پنجم تیر انشاالله تقدیم حضور شما خواهد شد، تمامی محور‌های برنامه‌های مناظره پیش از این به اطلاع ستاد‌های انتخاباتی نامزدهای محترم هم رسیده، اما روال ما در هر برنامه مناظره یک توضیح کلی می‌دهم هم برای نامزدهای محترم و هم بینندگان محترم که بدانید به چه شکلی این فرایند و روند برگزار خواهد شد ما در هر برنامه مناظره سه مرحله ۸ دقیقه‌ای خواهیم داشت در دو نوبت ۴ دقیقه‌ای در مجموع هر نامزد در هر مرحله به مدت ۸ دقیقه فرصت پاسخگویی و صحبت کردن خواهد داشت که مجموع مراحل سه گانه ۲۴ دقیقه خواهد بود.
در انتهای برنامه مناظره هر نامزد به مدت ۶ دقیقه فرصت جمع‌بندی خواهد داشت در ابتدای هر مرحله ابتدا سوالات کارشناسان از میان نخبگان و اندیشمندان و افراد خبره هر حوزه هستند، سوالاتی مطرح می‌شود در قالب پخش تصویر به صورت یکجا و سپس نامزدهای محترم به مدت ۴ دقیقه در نوبت اول فرصت دارند که به یک یا چند سوال یا مجموع سوالات در نوبت ۴ دقیقه خودشان پاسخ بدهند.
بعد از پایان نوبت اول در نوبت دوم این بار دیگر سوال جدیدی مطرح نخواهد شد بلکه نامزدهای محترم فرصت دارند به مدت ۴ دقیقه نقطه نظرات خودشان را راجع به دیدگاه‌های دیگر نامزدهای محترم که در نوبت اول مطرح می‌کنند اینجا ابراز کنند نکته مهم این هست که مدیریت مجموع این ۸ دقیقه با نامزدهای محترم هست و بنا به صلاح دید و تصمیم خودشان تصمیم خواهند گرفت که چه میزان از این ۸ دقیقه را در نوبت اول استفاده کنند و چه میزان از آن را با نوبت دوم.
اما نکته مهم‌تری که حتماً باید متذکر شویم این هست که اگر نامزد محترمی از مجموعه ۸ دقیقه در هر مرحله به طور کامل استفاده نکند این زمان برای مراحل بعد و برای نوبت جمع‌بندی ۶ دقیقه ذخیره نخواهد شد و می‌سوزد و از بین می‌رود، اما اگر چنانچه از میزان ۸ دقیقه مقرر در هر مرحله بیشتر استفاده کنند این زمان به صورت دقیق محاسبه خواهد شد و در پایان در زمان جمع‌بندی از مدت ۶ دقیقه کسر خواهد شد ابهام و سوالی ندارید نامزدهای محترم اگر نکته‌ای هست بفرمایید که من کامل‌تر توضیح بدهم ما در این دوره از برنامه انتخابات و مناظره‌ها بنا بر قطع میکروفون نامزدهای محترم نداریم به احترام حضور همه نامزدهای محترمی که در برنامه حضور دارند.
اما خواهش عاجزانه‌مان این هست که حتی‌المقدور در زمان مقرر و زمانی که اختصاص پیدا کرده صحبت بفرمایید که انشاالله بتوانیم به عدالت رفتار کنیم و البته همکاران بنده و اعضای محترم کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در استودیوی مجاور حضور دارند بر فرایند و روند کل این برنامه نظارت می‌کنند و البته به طور دقیق و با حساسیت بسیار بالا زمان صحبت کردن و پاسخگویی نامزدها را محاسبه می‌کنند که گزارش زمانبندی آن را در فواصل تقدیم حضور شما خواهیم کرد.
آخرین نکته‌ای که به نظرم حتماً باید راجع به آن تذکر بدهیم این هست که فارسی را پاس بداریم و حتماً از واژگان و عبارات فارسی در بیاناتمان استفاده بکنیم که کمک کرده باشیم به اعتلای زبان فارسی اگر نکته و سوالی راجع به فرایند و زمان برنامه وجود ندارد برنامه را با استعانت از خداوند متعال آغاز کنیم بسیار خوب اولین بخش از برنامه مناظره اول و مرحله اول و نوبت اول که پخش تصویر هست و طرح صحبت و سوالات کارشناسان محترم که با موضوع مهار تورم و رشد تولید مطرح خواهد شد و سپس نامزدهای محترم به ترتیب فرصت ۴ دقیقه‌ای برای پاسخ خواهند داشت با هم سوال را ببینیم.
سوال آقای داوود دانش جعفری وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: ما در دولت چهاردهم با یک پدیده جدیدی مواجه هستیم و آن همزمانی دولت چهاردهم و برنامه ۵ ساله هفتم هست این شرایطی که شرایط خاصی هست آیا دولت شما در واقع همه آنچه که در برنامه هفتم پیش بینی شده را قبول دارد یا فکر می‌کنید که باید بخش‌هایی از آن اصلاح شود؟
سوال دوم آقای مهدی غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی: چگونه متعهد می‌شوند به اینکه نرخ رشد ۸ درصد که در همه برنامه‌ها از جمله برنامه هفتم آمده محقق خواهد شد هر سال چقدر سرمایه‌گذاری می‌شود منابعش از کجا تامین می‌شود نقش بخش خصوصی در این سرمایه‌گذاری چیست و اگر به صورت پلکانی به نرخ رشد ۸ درصد می‌رسند لطفاً بفرمایند که هر سال به چه عددی خواهند رسید.
تصویر سوال سوم آقای طهماسب مظاهری رئیس کل اسبق بانک مرکزی: برای تامین سرمایه مورد نیاز برای تحصیل این رشد ۸ درصد سرمایه‌گذاری خارجی همیشه راه حل خوبی بوده و هرگاه سرمایه‌گذار خارجی به کمک اقتصاد آمده باعث رشد اقتصاد مملکت شده رنامه شما برای جلب سرمایه‌گذار خارجی و هدایت آن و البته در چهارچوب قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص چیست؟
تصویر سوال چهارم آقای حمیدرضا فولادگر: در حوزه‌های مختلف صنعتی وقتی ما سند راهبردی توسعه نداریم بنابراین می‌توانیم به سرمایه‌گذارمان بگوییم کجا و چگونه سرمایه‌گذاری کن اولویت‌ها کجا هست با توجه به شرایط اقلیمی با توجه به سند آمایش سرزمینی که سند بالادستی این استراتژی توسعه صنعتی باشد چه برنامه‌ای دارید که بالاخره این بحث سند راهبردی توسعه صنعتی در کشور تهیه و تدوین و ابلاغ شود؟
تصویر سوال پنجم آقای سید حمید پورمحمدی: شما به عنوان رئیس جمهور برای بهبود فضای کسب و کار و ارتقاء جایگاه کشور در بین کشور‌های منطقه و جهان در موضوع فضای کسب و کار چه اقدامی خواهید کرد؟
سوال ششم آقای علی مروی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: تولید کنندگانی که بخشی از نهاده‌هایشان وارداتی هست یک بخشی از تولید کنندگان اینطوری هستند اینها برای اینکه نهاده‌هایشان را تامین کنند باید بروند ثبت سفارش کنند پیمان سپاری ارزی نرخی را که دارد صورت می‌گیرد که نرخ ۴۱ تا ۴۲ هزار تومان هست با نرخ بازار آزاد خیلی فاصله دارد تقاضا برای ارز وارداتی خیلی زیاد هست.
اینها هفتم باید ۶ تا ۷ ماه در نوبت بمانند این آسیب زیادی می‌زند به تولید از آن طرف صادر کننده هم واقعاً برایش نمی‌صرفد انگار ما داریم به صادر کننده هم ۳۰ تا ۴۰ درصد مالیات وزن می‌کنیم با پیمان سپاری ارزی و این با شدت انگیزه‌های تولید کنندگان را دچار اختلال کرده برنامه شما برای بحث پیمان سپاری ارزی چه خواهد بود؟
سوال آقای محمود نجفی عرب رئیس اتاق بازرگانی تهران: برنامه مشخصی در رابطه با ثبات بخشی به اقتصاد کلان کشور که مجموعه فعالان اقتصادی بتوانند در وادی این ثباتی که در اقتصاد کلان کشور ایجاد می‌شود بتوانند یک برنامه‌ریزی مشخصی در حوزه فعالیت‌های خودشان داشته باشند که امروز واقعاً ما مواجه با مشکل هستیم صبح بلند می‌شویم می‌بینیم که تورم اعدادش تغییر کرده نرخ ارز جابجا شده و خیلی از متغیرهای دیگر که در اقتصاد کلان ما تاثیرگذار هست من این درخواست را از آقای رئیس جمهور محترم دارم که لزوماً در رابطه با ثبات بخشی اقتصاد کلان کشور حتماً برنامه مدون و مشخص خودشان را ارائه بدهند؟
مجری: بسیار خوب سوالات نوبت اول در مرحله اول که در محور برنامه هفتم و رشد اقتصادی بود دیدیم و شنیدیم پیش از اینکه پاسخ جناب آقای قاضی‌زاده هاشمی را بشنویم به شنوندگان رادیو هم سلام عرض می‌کنیم جناب آقای قاضی‌زاده جناب عالی به مدت ۴ دقیقه فرصت دارید به یک یا چند سوال یا مجموع سوالات پاسخ بفرمایید و فقط درخواستمان از همه نامزدها این هست که حتماً در چهارچوب سوالات مطرح شده پاسخ بفرمایند.
قاضی زاده هاشمی: بسم الله الرحمن الرحیم بنده به عنوان یکی از اعضای تیم آقای رئیس جمهور وظیفه خودم دانستم که این پرچمی که شهید رئیسی عزیز به دست گرفته بود و یک مسیر جدید و یک مدل جدید در حکمرانی کشور به ما عرضه کرده بود را به نوبه خودم با قوت و قدرت دست بگیرم و جلو ببرم جناب آقای خسروی حالا، چون چراغ اول به نام من روشن شده من هم از شما و هم از محضر مردم عزیز ایران می‌خواهم اجازه بگیرم که در شروع بحثمان، چون خیلی این روز‌ها هم به من مراجعه شده از این منظر یک عرضی نسبت به برادران عزیزم داشته باشم یک تذکری به خودم نگاه کنید بنده که جوان‌ترین عزیزان هستم شاید ۲۰ سال سابقه کار اجرایی داشتم در کشور همه عزیزانی که تحت عنوان رجل سیاسی مذهبی شناخته شده‌اند سابقه طولانی خدمت دارند سابقه طولانی در اعلام مواضع دارند متعلق به یک دولتی بوده‌اند همکار با یک دولتی بوده‌اند.
ما طوری صحبت نکنیم که انگار دنیا از امروز شروع شده و برگردیم و وقت کنیم تمام آن چیزی که در گذشته افتاده به جای اینکه نقش خودمان را در آن ببینیم آن جایگاه و کاری هم که ما کرده‌ایم در او ببینیم نکته دوم هم بحث وعده‌ها هست واقعا مردم از وعده خسته شده‌اند باید و نباید گفتن کار ساده‌ای هست بگوییم این بشود آن نشود باید بگوییم این کاری که ما می‌خواهیم انجام بدهیم چگونه می‌خواهیم انجامش بدهیم توسط چه تیمی می‌خواهیم انجام بدهیم با چه روشی می‌خواهیم انجام بدهیم الان می‌خواهیم قانون برنامه هفتم را اجرا کنیم در سوالات این عزیزان هم بود چگونه می‌خواهیم این را انجام بدهیم بعد در سابقه کاری ما نکته‌ای وجود دارد که نشان بدهد ما می‌توانیم این کار را انجام بدهیم یا نه این وعده دادن‌ها باعث می‌شود، چون حضرات سطح ریاست جمهوری دارند دیگر مردم باور می‌کنند وقتی در عمل و تحقق نمی‌رسد نیمی از مردم عده زیادی از مردم ناامید می‌شوند آن وقت با صندوق قهر می‌کنند.
شاید اگر بین وعده ما و حرف ما و عمل ما یکی ببینند آن وقت تمایل پیدا کنند به میدان بیایند و رای بدهند وگرنه می‌گویند الان اینها یک حرفی می‌زنند مثل آن چیزی که در گذشته اتفاق افتاده و به جایی نرسیده من بخواهم خیلی خلاصه عرض کنم برای رشد اقتصادی ۸ درصد که عزیزان اشاره کردند ما بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم با فرض اینکه ناترازی انرژی را هم بتوانیم کنترل کنیم.
شاید جدی‌ترین کاری که ما باید در داخل انجام بدهیم، اجرای تام قانون هدفمندی یارانه‌ها هست که این به درستی انجام نشده هست و باز توزیع درست ثروت انجام شود. ما در مورد سرمایه گذاری داخلی، دولت الان اکثر منابع اش صرف هزینه‌های دولت می‌شود، از این طرف هم به بخش خصوصی اعتماد نکرده ایم، دست و پای بخش خصوصی را می‌بندیم، اینجا باید حتماً کاری کنیم که بخش خصوصی بعنوان شریک راهبردی ما وارد موضوع شود و به کمک کند. لازمه آن این هست که مسئله سیاسی را از حوزه اقتصاد جمع کنیم، شوک‌های ارزی را کنترل کنیم.
قالیباف: انتخابات یک فرصت بزرگی هست که دراختیار یکایک شما مردم عزیز و شریف ایران هست که بتوانید برای آینده خودتان، فرزندان تان و ایران عزیز ما تصمیم بگیرید. رییس جمهور مسئولیت‌های سنگینی دارد که باید این بار سنگین را با کمک دیگران به دوش بکشد، لذا انتخاب شما عزیزان در این مقطع بسیار مهم هست.
رییس جمهور یکی از مهمترین وظایف اش در این شرایط سختی که امروز داریم، حتماً توجه و تحول در حوزه اقتصاد هست به ویژه برای خانواده‌های محروم، برای عزیزان، برای کارمندان و کارگران، برای پرستاران مخصوصاً در مددجویان کمیته حضرت امام، مددجویان در مجموعه سازمان بهزیستی، آنهایی که حقوق ثابتی دارند و با تورم فاصله‌ای ایجاد شود و آسیب می‌بیند. رییس جمهور باید به گونه‌ای عمل کند و به گونه‌ای انتخاب شود که ضامن حل این مشکلات باشد، البته بدون شک با کمک خود مردم این کار انجام شود.
امروز بازنشستگان در بخش لشگری، کشوری، تأمین اجتماعی، عزیزان و ایثارگران، این روز‌ها همه با این مشکلات روبرو هستیم که این کار را انجام بدهیم. ما در دهه ۹۰ شرایط سختی را گذراندیم. از جهت اقتصادی رشد متوسط سالانه ما یک درصد هست، نقدینگی ما ۲۶ برابر هست، این حاکی از اقتصاد سخت و دوره مشکلات بود. ما دوره کرونا را گذراندیم، همین جا باید بگوییم واقعاً هم پدران و هم مادران خانواده مخصوصاً مادران خانواده و زنان ایرانی ما هم کار تربیت و آموزش و حفظ بچه‌ها را در آن شرایط دنبال کردند و هم به تعبیر ما مادر خرج خانه بودند و محور هزینه‌ها با مشکلات اقتصادی. الان وقتی هست که باید جبران شود، در برنامه هفتم که کار مشترک دولت سیزدهم و مجلس یازدهم هست و امروز تنها سند ما هست که میثاق ملی ما هست که باید آن را اجرا کنیم؛ لذا رییس جمهور باید با دقت هم حواس اش به سفره مردم باشد و هم حواس اش به رشد اقتصادی و مخصوصاً به پروژه‌های کلانی که بتواند این کار را انجام بدهد.
بنده معتقد هستم که ما باید قفل این توقف را بشکنیم و کاری که دولت سیزدهم شهید رئیسی این کار را شروع کردند و پیش بردند، آن را ادامه بدهیم، نقاط قوت اش را تقویت کنیم و ضعف‌های آن را برطرف کنیم. من بر این باور هستم که ظرفیت‌های کشور اینقدر وجود دارد که ما امروز فقط هدف دادن مستقیم در بحث سرمایه‌هایی که وجود دارد، ۳ و نیم برابر یارانه‌های نقدی بوده هست؛ لذا من به مردم عزیز هم عرض می‌کنم، کارمندان شریف، کارگران و زحمت کشان، بازنشستگان و قشر محروم، در دولت خدمت و پیشرفت همه با حضور و مشارکت شما و سرمایه گذاران اقتصاد قوی را دنبال خواهیم کرد که در هر صورت دولت بتواند حقوق عزیزان را متناسب با تورم پیش ببرد و آن قدرت خرید را حفظ کند، تورم به اضافه رشد اقتصادی که رشد اقتصادی طبیعتاً باید هم سرمایه گذار بهره ببرد و عموم مردم.
پزشکیان: برای هر اقدامی اول ما یک مشکل اساسی داریم، اگر ما نتوانیم انسجام داخلی و مشارکت همه جناح‌ها و دسته‌ها و گروه‌ها را در جریان اجرای برنامه همراه خود کنیم، هرچقدر هم برنامه درست بنویسیم، مثل همه آن برنامه‌های دیگر، معطل می‌ماند، هر چقدر هم قول بدهیم، نتیجه این هست که اتفاقی نخواهد افتاد. یعنی لازمه اجرای برنامه اول حضور همه، مشارکت به دور از اختلاف، استفاده از کارشناسان برجسته و نه جناحی و نه دسته ای، بلکه آنهایی که نخبه هستند و کارشناس هستند و دانشگاهی هستند و یک عده‌ای که ما به اسم کارشناس می‌آوریم و بعد کارشناس اسم آن را می‌گذاریم ولی دقیقاً نیستند، قطعاً نخواهند توانست ما را به آن هدفی که در برنامه هست، برساند.
اما قانون برنامه‌ای که در مجلس نوشته شده هست، آنچه که دولت آورد درحقیقت ۷ فصل و ۲۶ بند بود که تبدیل شد به ۲۶ فصل و نزدیک به ۱۱۹ ماده و هزار و ۸ ماده‌ای که ۱۰۸ حکم تصویب کردند که این از نظر علمی غیرممکن هست. شورای محترم نگهبان این را اشکال گرفت، به مجلس آمد، یک ماده‌ای را به آن اضافه کردند که ماده الحاقی ۳۵ بود که آن را کرد ۲۶ تا از این بند‌ها را دولت در عرض یکسال برود دوباره بازنگری کند، بنویسد و به مجلس ارائه بدهد و اجرا کند. معنی این حرف این هست که دولتی که در آینده می‌آید باید روی ۲۶ تا برنامه ریزی کند.
از نظر علمی غیرممکن هست، هر دولتی بخواهد اولاً در این وضعیت با این نیرو‌ها و کارشناس ها، حتی آن برنامه هم قابل اجرا نیست، تازه در این یکی ۲۶ بندی که آورده هست، ماده ۳۵ که دولت را موظف کرده هست که برنامه بنویسد، فرصتی را به دولت خواهد داد که همراه کارشناسانی که خواهند آمد و خواهند نشست و یک برنامه درستی را تنظیم خواهند کرد، بشود آن اهداف را مجدداً بازنگری کرد و روشن و مشخص این حرف را به نتیجه رساند. بحث دیگری که علاوه بر وحدت و انسجام داخلی ما لازم هست، امکان ندارد ما بدون ارتباط یا باز کردن مرز‌های مان با دولت‌هایی که در منطقه هستند و با دنیا بتوانیم به آن ۸ درصد برسانیم.
همان چیزی که عزیزان گفتند، برای رشد ۸ درصدی ما سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار پول می‌خواهیم، در همین حالت عادی بخواهیم این ۲۰۰ میلیارد را تهیه کنیم، غیرممکن هست، در نتیجه آن که ما باید با دنیا چگونه ارتباط برقرار کنیم و چگونه ارتباطات بین المللی را حل کنیم یکی از ملزومات این هدف هست و اگر نرسیم فقط شعاری هست که میدهیم؛ و از این طرف کاری که باید در داخل کنیم، تولیدکنندگان، اتاق بازرگانی و همه کسانی که در تولید مشارکت دارند، میدان بدهیم، در تصمیم سازی، در فعالیت ها، دست شان باز باشد، کار کنند. نباید در این مملکت یک تولیدکننده بدن اش بلرزد که فردا چه بلایی به سرش می‌خواهد بیاید، چون قوانین را لحظه به لحظه می‌نویسیم، بی ثباتی در قانون ایجاد می‌کنیم و مشکلاتی را به وجود می‌آوریم که هیچ تولیدکننده‌ای در این بستری که ما درست کرده ایم، امنیت سرمایه گذاری در آن نیست، که ۱۰۰ میلیارد حداقل آنها باید سرمایه گذاری کنند، آیا ممکن هست یا ممکن نیست، چیزی هست که باید نوع رفتار در آینده مشخص کند.
جلیلی: این مجموعه سؤالاتی که مطرح شد به نظر من دو ایراد به آن وارد هست، ایراد اول اینکه اگر چیزی می‌شود قانون و فصل الخطاب و باید انجام شود، در چنین مقطعی و در چنین سطحی نباید در آن تردید ایجاد شود. یعنی ما اگر صحبت می‌کنیم از رشد ۸ درصد، رشد ۸ درصد امروز یک ضرورت هست، علاوه بر اینکه در قانون هم آمده هست؛ لذا باید امروز مردم بتوانند انتخاب کنند که این ضرورت را کدام عزیزی می‌تواند به بهترین شکل انجام بدهد.
نکته دوم اینکه معمولاً در برنامه‌ها برای اینکه مثلاً یک رشد محقق شود، شما می‌دانید، عوامل مختلفی وجود دارد، این نیست که فقط سرمایه بدهیم. متأسفانه در جلسه اقتصادی هم این بود در کارشناسی اقتصادی الان هم بود. اینکه ما فقط رشد را منوط کنیم به سرمایه این حتماً نگاه ناقص هست. چراکه شما می‌دانید رشد عوامل مختلف دارد، سرمایه باید باشد، اما مهمتر از آن مدیریت این سرمایه هست، استفاده از نیروی انسانی هست که امروز خوشبختانه یکی از فرصت‌های ما هست که ما به خوبی داریم و همینطور فناوری‌های مهمی که می‌تواند رشد بدهد که بعضی از وقت‌ها یک فناوری وجودش اندازه بسیاری از سرمایه‌ها می‌تواند این رشد را شتاب و جهش بدهد.
اما یک نکته مهمی که وجود دارد، اگر ما می‌گوییم قرار هست رشد ۸ درصد داشته باشیم و این برنامه و وفاق ملی ما هست در برنامه هفتم آمده هست که برنامه هفتم الان همزمان هست با دولت چهاردهم در اینجا حدود ۴۷ برنامه را از دولت خواسته هست تهیه کند برای اینکه از روزی که برنامه شروع می‌شود، برخی با ششماه و برخی با یکسال وقت داده هست بعضی‌ها هم سه ماه که باید این برنامه را سریع بنویسید. اگر ما هنوز در اصل آن تردید داشته باشیم آن زمان رشد محقق نمی‌شود. اگر بعضی‌ها را هنوز مطالعه نکرده باشیم و بگوییم می‌خواهیم بررسی کنیم این حتماً کار را ما را عقب می‌اندازد. عرض من این هست که امروز این رشد ۸ درصدی محقق می‌شود این رشد ۸ درصد می‌تواند انجام شود به شرط اینکه شما از فردای انتخابات کار را شروع کنید و برنامه را جدی بگیرید امروز مورد وفاق ملی هست. اما یک شرط دارد، اینکه شما بدانید اگر می‌خواهید چنین رشدی حاصل شود، باید فرصت‌های کشور را بشناسید.
اینکه ما عرض کردیم در شعارمان که یک جهان فرصت، این واقعی هست، شما باید این فرصت‌ها را بشناسید، ما امروز فرصت‌های بسیار ارزشمندی کشور دارد که اتفاقاً لازمه آن یک جهان فرصت، یک ایران جهش هست، یعنی ایران می‌تواند جهش کند، می‌تواند رشد ۸ درصد را در این چهار سال آینده و در برنامه پنج ساله دنبال کند و این محقق شود. اما لازمه آن این هست که فکر نکنید با چند حق جذب سرمایه انجام خواهد شد، این یک اشتباهی بوده هست. حتی در قبل از انقلاب من عرض کردم آمدند وقتی که انجام دادند و بررسی کردند آنجا هم می‌گویند اینها فکر می‌کنند که فقط منابع باید باشد تا رشد حاصل شود، نه این مدیریت می‌خواهد. مهمتر از همه چیست، مشارکت دادن آحاد جامعه هست، یعنی اگر شما می‌گویید جهش کشور با یک جهان فرصت، لازمه آن این هست که دولت نقش آفرین باشد، بتواند برای هر یک از آحاد جمعیت کشور که استعدادی دارد، امکانی دارد و می‌خواهد نقشی در این زمینه ایفا کند، این نقش را بسترش را فراهم کند. من معتقد هستم با برنامه‌هایی که داریم، این کار ممکن هست و با برنامه ریزی می‌شود انجام داد.
زاکانی: مردم عزیز ایران، بنده یک پزشک هستم، پزشک اگر تشخیص غلط بدهد، نسخه غلط می‌پیچد. تشخیص غلط به برنامه غلط و کارنامه سیاه منجر خواهد شد. واقعاً مشکل اقتصادی ایران تحریم نیست، تحریم امریکا نیست، تحریم ظالمانه امریکا نیست، تجویز‌های اقتصادی امریکا هست؛ لذا بنده برای تحول در اقتصاد در چهار محور اساسی برای ارتقای شاخص اصل عدالت و پیشرفت با استفاده از همه فرصت‌های داخلی، منطقه‌ای و جهانی قائل هستم که اولاً باید تأکید بر استقلال اقتصادی و ثبات بخشی به اقتصاد کشور براساس دلار زدایی از اقتصاد و تکیه بر پول ملی و افزایش قدرت ملی کنیم.
نکته سوم حاکمیت مردم‌سالاری دینی در عرصه اقتصاد را بپذیریم و با تکیه بر مردم و مشارکت آنها کار را پیش ببریم و نکته چهارم هم؛ خلق ثروت و توزیع عادلانه ثروت را در دستور کار بگذاریم. واقع امر؛ مشکل این هست که مردم ریالی درآمد کسب می‌کنند، اما با مسیری که ما تنظیم کردیم، دلاری خرج می‌کنند. این اشکال اساسی اقتصاد ماست. بزرگترین ناترازی اقتصادی ما؛ دخل و خرج ماست که با دلار درآمد کسب می‌کنیم، با ریال درآمد کسب می‌کنیم با ریال خرج می‌کنیم و تا وقتی که این حل نشود، اساساً امکان حل موضوع وجود ندارد. ما دائماً داریم نسخه‌های غلط برای اقتصاد می‌پیچیم. از سال ۶۹ که نسخه تعدیل ساختاری اقتصاد کشور را ارائه کردند، دنبال جهانی سازی قیمت‌ها بودند، رهاسازی نرخ ارز بودند، سرکوب دستمزد‌ها و سرکوب دولت بودند؛ لذا باید برگشت به قدرت پول ملی و استقلال کشور را حفظ کرد. در حوزه تولید هم توجه به عدم خام فروشی و ایجاد زمینه ارائه محصول نهایی با ارزش افزوده بالا مد نظر هست و در خصوص مردم و مشارکت مردم هم مبتنی بر قانون اساسی، امکانی باید ارائه شود، چون با تکیه بر فناوری می‌شود فرایند‌ها را کوتاه کرد و ابزارآلات را کوچک کرد، مردم را در مشارکت در اقتصاد وارد کرد و نهایتاً خلق ثروتی که تولید شد، توزیع عادلانه صورت بگیرد.
پورمحمدی: اللهم ان نرغب الیک فی دوله الکریمه تعز به الاسلام و اهله و تزل به النفاق و اهله. عرض درود و سلام دارم به ملت شریف مان، به شهدامان درود می‌فرستم و رحمت واسعه الهی را طلب می‌کنم برای شهدای خدمت، شهدای حرم به خصوص شهید عزیزمان؛ شهید رئیسی آرزوی علو درجات دارم. ما همه مشکلات اقتصادی را می‌دانیم، به خصوص ما با اعداد و ارقام و کارشناسان با اعداد و ارقام آشنایی زیادی داریم، اما مردم لمس می‌کنند، روزمره درگیر مشکلات اقتصادی‌اند، با گوشت و پوستشان مشکلات اقتصادی را درک می‌کنند. من در برنامه‌های گذشته که داشتم؛ برنامه‌های تلویزیونی و پیام‌هایی که دادم، در این برنامه هم توضیح نسبت به برنامه خواهم داد و در مباحثات دیگر؛ میزگرد‌هایی که دارم، ایده‌های اقتصادی و طرح‌های اقتصادی را بیان خواهم کرد، اما وقتی با کارشناسان زیادی در گذشته و این ایام مباحثه داشتم، با بخش خصوصی و اندیشه ورزان جوان در محیط‌های عمومی مردمی که گفتگو می‌کنیم، یک دغدغه جدی دارند، نگاه کارشناسی که می‌گویند مسأله اقتصاد و حل مشکلات اقتصادی صرفاً راه حل اقتصادی ندارد.
اقتصاد مقوله‌ای پیوسته به فرهنگ، اجتماع، مقولات حقوقی و امور سیاسی در عرصه داخلی و مسائل بین المللی هست، نمی‌شود بدون توجه به اینها راه حل اقتصادی ارائه داد. من هم عقیده و نظرم همین هست. مگر می‌شود ما یک مشکل مهم را مثل مسائل اقتصادی را به راحتی از این منظر حل کنیم؟ در عرصه بین‌المللی ما نزدیک به دو دهه هست که با تحریم روبرو هستیم، بعضی که اول گفتند که اصلاً تحریم مسأله مهمی نیست، حالا هم همین؛ باز هم می‌گویند تحریم مسأله مهمی نیست. دنیا تحریم فلج کننده را برای ما تحمیل کرده و ما ساده از کنار این می‌گذریم، حالا بعد از مدتی گفتیم نه تحریم هم مسأله‌ای هست، ۲۰ درصد، ۳۰ درصد آزار به اقتصاد ما میدهد یا نقل و انتقال مالی را که تمام اقتصاد ما گرفتار آن هست. ۱۰ سال هست باید دیگر حل کنیم. ما در ۲۰۴ کشور جزء لیست سیاه سه کشور قرار گرفتیم. قفل شده تمام روابط تجاری و مالی ما. فعالان اقتصادی می‌خواهند چطور عمل کنند.
از آن طرف در داخل کشور یک حرکت‌هایی انجام می‌شود، به سفارتخانه حمله می‌شود، کل تبعات اقتصادی، سیاسی در حاشیه آن ایجاد می‌شود، به تحریم‌های ما اضافه می‌شود، حتی حوادث مهم بین‌المللی؛ مثل داستان اوکراین، تایوان و جا‌های دیگر اتفاق می‌افتد. ما مزیت‌هایی داریم، هزینه‌اش را میدهیم؛ سودش را نمی‌بریم و دیگران می‌آیند از این فرصت ما به نفع خودشان بهره برداری می‌کنند. فرصت‌ها را نمی‌توانیم شکار کنیم. چگونه ما باید مشکلات‌مان را حل کنیم، بدون توجه و فرصت شناسی از مسائل بین‌المللی؟ اقتصاد ما؛ اقتصاد بزرگی هست، جامعه ما بزرگ هست. صنعت ما حجمش بزرگ هست، باید با دنیا کار کنیم، نیاز‌های مردم را باید تأمین کنیم به طور جدی. مقولات داخلی هم همین طور هست، مگر می‌شود مسائل داخلی را نادیده گرفت.
رهبری سالیان سال دارند بیان می‌فرمایند، توجه می‌دهند ما را به مسائل اقتصادی، مقولات اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت بالا، ولی ما چقدر گوش کردیم. یک سره داریم آسیب می‌زنیم و این وضعیتی هست که جوان‌ها و بسیاری از مردم را آزرده خاطر کردیم. مأیوس شدند. امروز ما نیاز داریم در عرصه خارجی به یک وفاق ملی، این اکسیر هست، بدون وفاق ملی؛ مسائل بین‌المللی را نمی‌توانیم حل کنیم. در عرصه داخلی باید اعتماد بسازیم. به اعجاز اعتماد نیاز داریم. مردم ما؛ ما را باور ندارند و صادق نمی‌دانند. باید مردم ما را باور کنند و ما صادقانه راه حل‌های خود را به آنها ارائه دهیم.
مجری: پیش از این که نوبت دوم را آغاز کنیم؛ در نوبت اول بعضاً نامزدهای محترم خیلی کلی و حتی خارج از موضوع صحبت کردند، درخواست این هست که حتماً در نوبت دوم در چارچوب سؤالاتی که مطرح شده، حتماً پاسخ بفرمایید. در نوبت دومی که هستیم سؤال جدیدی مطرح نخواهد شد، بلکه هر نامزد به مدت چهار دقیقه فرصت دارد تا دیدگاه‌ها و نظرات خود را راجع به دیدگاه‌ها و نظرات دیگر نامزدها مطرح کند. فکر می‌کنم همه نامزدها از میزان چهار دقیقه خود استفاده کردند و فکر می‌کنم فرصت چهار دقیقه برای همه نامزدها باقی خواهد بود. به هر ترتیب اگر اضافه‌تر هم باشد، نهایت از شش دقیقه جمع بندی کم می‌کنیم. نوبت دوم را آغاز می‌کنیم، اما این زمان بندی به صورت دقیق و حساس محاسبه خواهد شد. آقای قاضی زاده هاشمی چهار دقیقه فرصت دارید که راجع به دیدگاه دیگر نامزدها صحبت کنید.
قاضی زاده هاشمی: همان طور که حدس می‌زدم حرف‌های کلی باز شنیدیم، حرف‌هایی که قبلاً تکرار شده، مردم به آن اعتماد کردند، فرصت دادند و در عمل یک دهه برای ما اقتصاد منفی ایجاد کرده. رشد اقتصاد منفی ایجاد کرده. تصمیمات اشتباه ما؛ هزینه‌اش را مردم و خانوار‌های ما می‌پردازند. اصلاً چرا دولت خانواده؛ اسم دولت را گذاشتم، چون دیدم هر تصمیمی ما می‌گیریم در ابعاد داخلی، خارجی، اقتصادی، سیاست مالیاتی، روابط سیاسی، امواج مردم را هم پشت آن تصمیم مان قرار میدهیم به عنوان یک نسخه شفابخش، اما این تصمیمات ما باعث می‌شود که سفره ایرانی مردم ایران در یک دهه کوچک‌تر شود. ما الان بیش از ۱۱ میلیون نفر مجرد داریم. مردم ما نمی‌توانند فرزندان خود را عروس و داماد کنند، آن چه که دلشان می‌خواهد. حجم طلاق اضافه شده، مشکلات از این دست ایجاد کرده.
من در دولت مردم و دولت خانواده به این مسأله جزئی دارم می‌پردازم که هر تصمیمی که می‌گیریم، به صورت عینی اثرش در سفره مردم چه خواهد شد و راهکار ارائه می‌کنم. البته، چون فرصت مناظره کوتاه هست، در همان گفتگوی ویژه خبری، هم در برنامه کارشناس اقتصادی، شما با جزئیات این راهکار‌ها را عرض کردم. خواهشم هم این هست که دوستان به جای این که باز بیایند موضوعاتی را مطرح کنند که نسخه‌های قبلاً ارائه شده هست و نتیجه آن هم ما یک دهه پس دادیم و نتیجه؛ بد بوده، این را دوباره از طرحش بپرهیزند. این فایده‌ای ندارد، مردم دیگر باور نمی‌کنند. این که با چنین نسخه‌ای ما می‌توانیم مسأله را حل و فصل کنیم. ما اول از داخل باید شروع کنیم. ما الان اقتصادمان پیش بینی ناپذیر هست، باید پیش بینی پذیرش کنیم. می‌خواهیم برویم بخش خصوصی را وارد مشارکت کنیم، آن را باید شریک راهبردی خودمان کنیم، جایی باید دولت وارد شود که بخش خصوصی وارد نشده، هر روز نباید تصمیم بگیریم از جیب صادرکننده بزنیم، یک روز گوجه را ممنوع کنیم، یک روز پیاز را، یک روز آزاد بگذاریم، او بگوید شما، چون نمی‌توانید مسیر خرید و فروش را درست اصلاح کنید، مرتباً دارید توقف می‌دهید روی اقدامات اقتصادی من.
دست از آزار و مردم‌آزاری مردم در بخش اقتصادی برداریم، مثل کاری که با شل و سفت کردن قوانین موضوع مالیات، مسائلی که در گمرک داریم، کار‌های خیلی خوبی در دولت شهید رئیسی شروع شد برای اصلاح این موضوعات. در صدور مجوز، ثبت اسناد و امثال اینها. می‌خواهیم سرمایه‌گذاری خارجی شروع کنیم، ما الان تمام انرژی که داریم خام می‌فروشیم مثل نفت، فراورده‌ها را روی دست این کشور‌های همسایه ما می‌برند. ما رفتیم به تاجر کشور همسایه خودمان بگوییم تو بیا یک پالایشگاه کوچک بزن، من نفت خام را روزی که صادر کنم بدهم به شما، شما این را تبدیل به فرآورده کن، فرآورده هم مال خودت، اشتغال برای من ایجاد کن، ارزش افزوده اقتصادی برای من ایجاد کن، برای جلب سرمایه گذاری ما باید بسته مشترک درست کنیم، شهرک صنعتی مشترک درست کنیم. آن وقت از این تولیدات هم به صورت ویژه حمایت کنیم، بگوییم از شما عوارض گمرکی نمی‌گیریم، اشتغالش مال ما، ارزش افزوده‌ای که در حوزه مالیات ایجاد می‌کند، برای ما ایجاد کند. ما الان در راهبرد صنعتی‌مان، سیاست‌های ارزی و تجاری ما معکوس هست. باید سیاست تجاری ما به نفع رفاه خانوار، به نفع تولید و سیاست‌های ارزی ما حتماً به نفع تولید و سیاست تجاری ما حتماً به نفع رفاه خانوار باشد. ما الان روغن‌مان را، نفت‌مان را داریم می‌فروشیم، با سه برابر قیمت داریم روغن خارجی وارد می‌کنیم، این همه شرکت دانش بنیان فوق‌العاده ما در کشور داریم که اینها می‌توانند با کیفیت بسیار بالاتر از این ایجاد کنند.
قالیباف: ما برنامه هفتم، چون عزیزان اشاره کردند، آقای پزشکیان فرمودند انسجام و منسجم بودن در همه عرصه‌ها. من کاملاً این را قبول دارم. اینجا آقای پورمحمدی به این موضوع اشاره کردند که تنها اقتصاد نیست، فرهنگ هم هست، حتماً همین طور هست. ما اگر فرهنگ کار، فرهنگ تولید، فرهنگ مصرف، اگر اینها را به آن توجه نکنیم، به همین خاطر که می‌گوییم پس وقتی حرف از سرمایه گذاری می‌زنیم، سرمایه گذاری یک بحث، خودش در رابطه با رشد اقتصادی؛ سرمایه‌گذاری هست، یک بخش هم بهره‌وری، در بخش بهره‌وری؛ بخش عمده‌اش که نصفی. ما در برخی کشور‌هایی که متوسط در سال ۹ درصد رشد داشتند. نصف پنجاه درصد این ۹ درصد را فقط از بهره‌برداری استفاده کردند. بهره‌برداری یعنی درست استفاده کردن از مدیریت صحیح. یک رئیس جمهوری که قابلیت اجرای کار را داشته باشد. به این معنا که بتوانند از ظرفیت اندیشمندان و متخصصین استفاده کنند، تصمیم سازی کنند. بهره‌وری می‌تواند نصف از این هشت درصد باشد.
در همین برنامه؛ ما دو و هشت دهم درصد از هشت درصد را در بهره‌وری گرفتیم. حتماً ریشه در مسائل فرهنگی دارد. من کاملاً معتقدم اگر انسجام نداشته باشیم، نمی‌شود. یک بحث الان خود برنامه هست، برنامه به هر حال یک سند شده و سند ملی ماست، حتماً ممکن هست اشکالاتی هم داشته باشد، نقاط قوت هم دارد، الان خانواده؛ اساس کار هست. مهمترین موضوع برنامه هفتم؛ خانواده‌محوری هست، سبد خانوار در همه ابعاد آن. این دیده شده، بله ممکن هست یک جا هم اشکال داشته باشد. ویژگی برنامه هفتم این هست که در ماده ۱۱۸ این پیش بینی شده؛ شورای راهبری هر کجا در حین اجرا، هر فصل اشکالی در اجرای برنامه تحقق پیدا شود، کمیته‌ای پیش بینی شده به ریاست معاون رئیس جمهور و مجمع کمیسیون‌های دولت، اگر لازم شد اصلاح کنند، می‌آورند اصلاحش می‌کنند. ولی بدانیم بدانیم قانون هست، باید اجرایش کنیم، نه این که بگوییم بگذاریم آن را کنار. بگذاریم کنار، یعنی دو مرتبه انسجام را از دست بدهیم، یعنی برویم به سمت بهانه‌جویی، به سمت این نشود. نکته دوم که بسیار مهم هست؛ ما هدر داریم میدهیم.
دوستان از بیش از ۹ میلیون بشکه نفت منظور انرژی فسیلی ماست، ۱۷ و نیم درصد آن هدر می‌رود. به این معنا هدر می‌رود یا در مصرف مان در نیروگاه‌ها هدر می‌رود یا در گاز‌های مشعل هدر میدهیم، از این انرژی در حوزه پتروشیمی که الان درآمدی قریب به بیست میلیارد دلار داریم، فقط هفت و نیم درصد آن را استفاده می‌کنیم. ما فقط این دقت را انجام دهیم که از این در ۴۴ درصد مصرف مان، ۴ درصد، از بخش ۱۷ و نیم درصد هدر می‌رود، ۳ و نیم درصد و این هفت و نیم درصد را ۱۵ درصد کنیم، در همین قلم ما دوبرابر خودمان را افزایش دادیم و ظرفیت‌های بزرگی داریم که هدر میدهیم. یک مدیر قوی می‌خواهیم که این کار را انجام دهد، ما اقتصاد را پیشینه پذیر نکردیم و با تصمیمات سیاستی و قاعده گذاری غلط، همین دو روز گذشته یک وزارت خانه تصمیم گرفته، بخشنامه صادر کرده هست و الان داد همه درآمده هست، در همین ۴۸ درصد گذشته، با این تصمیمات سرمایه فرار می‌کند و ظرفیت‌های داخل نمی‌آیند سرمایه گذاری کنند و این کار را انجام دهند، سیاست‌های به گونه‌ای هست که صادرات مان را کند می‌کنیم و واردات را ترجیح میدهیم، ما با این راه می‌توانیم این ظرفیت را آماده کنیم.
مجری: آقای پزشکیان فرصت ۴ دقیقه شما آغاز شد.
پزشکیان: (قرآن و روایت به زبان عربی) سیرتاریخ، تجربه جهانی، تجربه بین المللی آدمی که را تقوا داشته باشد راه را برای او مشخص می‌کند، هیچ کشوری از جنگ جهانی دوم تا الان، بدون رشد صادرات و سرمایه گذاری خارجی رشد نداشته هست، اصلا رشد بدون اینها امکان پذیر نیست. یعنی ما باید صادرات داشته باشیم، سرمایه گذاری خارجی داشته باشیم، برادرمان آقای دکتر قاضی زاده هاشمی که فرمودند، ما باز سرمایه گذار می‌آوریم، این یک نوع سرمایه گذاری هست، بدون سرمایه گذاری نمی‌شود کاری کرد. ما گران می‌خریم، ارزان می‌فروشیم، ما نفت مان را الان کلی داریم ضرر می‌کنیم، چه کسی باید جواب بدهد این جوری مفت دارایی‌های مان را می‌فروشیم.
کی باید جواب بدهد چیز‌هایی که راحت بخریم، گران داریم می‌خریم، مصوبه‌ای که ما کردیم تازه در بهترین شرایط آن ماشین‌های دست دوم شده هست برای ما افتخار که از آن جا بخریم. یعنی این برازنده جامعه ما ایرانیان هست که ماشین دست دوم، تازه دولت دلار ندارد بدهد. خوب نمی‌تواند بدهد، برای این که بدهد برای همین ماشین دست دوم مشکل ایجاد می‌شود. تحریم فاجعه هست، این که تحریم را بگوییم دور می‌زنیم، بله دور می‌زنید ولی در مسیر غلطی که می‌رویم کلی بخور بخور وجود دارد. از نظر آمار و از نظر فساد در دنیا نفر پانزدهم از آخر هستیم، نفر پانزدهم از آخر هستیم، این همه بخور بخور از کجا می‌آید و بعد هم کسی نمی‌تواند جلوی آنها را بگیرد.
اگر شفافیت را نیاوریم در اقتصاد و مسیر‌ها را روشن نکنیم و صادر نکنیم، اگر با دنیا رابطه نداشته باشیم، چین قرار بوده هست، ما رفتیم آن جا، با هم توافق کردیم، بیاید سرمایه گذاری کند، گفتند؛ تا ای اف تی اف تان را حل نکنید، سرمایه گذاری نمی‌کنیم. خوب بیاید بکند اگر راست می‌گویند. امکان ندارد بدون وارد شدن به این چارچوب‌ها سرمایه گذاری خارجی را وارد کنیم و امکان ندارد با این تحریم‌هایی که درست کردند یک شریک درست تجاری داشته باشیم، مگر این که یک عده آدم‌های همین جوری جمع کنند و شریک تجاری شوند این وضعیت اقتصادی از اول تا حالا، چهل سال هست که می‌گوییم درست می‌کنیم روز به روز پول مان بدتر می‌شود و قدرت خرید مردم بدتر می‌شود و می‌گوییم پول میدهیم وقتی که می‌خواهید پول را چاپ کنید و بدهید پولت بی ارزش می‌شود. پول از کجا می‌آورید، باید درآمد کسب کنید، چطور می‌خواهید درآمد کسب کنید.
یک مقدار از مسائل که آقای قالیباف فرمودند، دقیقا این هست که می‌توانیم در داخل با کنترل انرژی و بهره وری و افزایش کارایی یک کار‌هایی بکنیم ولی نمی‌توانیم تکنولوژی جدید را وارد صنعت نفت کنید. ما داریم مخازن نفت را با این تکنولوژی‌های غلط از دست میدهیم، برای این که چهل درصد بهره وری داشته باشیم در نفت، فقط ۱۲-۱۳ درصد بهره وری داریم یعنی سی – چهل درصد را داریم در حقیقت مفت از دست میدهیم که دیگر بازیافت نمی‌شود کرد. این را کی باید جواب بدهد؟ این هست که کارگر، کارمند، توی همین حقوق‌هایی که الان میدهیم تورم چهل درصدی هست ولی پرداخت ما ۲۰ درصدی هست در بهترین شرایط با این روند امکان پذیر نیست و ما باید نگاه مان را عوض کنیم نخبه‌ها دارند می‌روند و سرمایه هم دارد می‌رود، ما می‌گوییم درستش می‌کنیم و از این وعده‌ها میدهیم و روز به روز وضعیت مردم را بدتر می‌کنیم، اگر قرار هست درستش کنید، خوب کجا را با این تئوری را درست کردند در دنیا که ما می‌خواهیم مملکت مان را مشابه آن روند می‌کنیم، کدام تئوری و کدام دانشمند می‌گوید این روند را بروید درست می‌شود.
مجری: آقای جلیلی ۴ دقیقه شما شروع شد.
جلیلی: این مطالبی که گفته شد با توجه به برخی از پرسش‌هایی که شد خوب هست مصداقی صحبت کنیم، ما اگر می‌گوییم رشد هشت درصد محقق می‌شود لازمه اش این هست که فرصت‌ها را ببینیم، اما بحث این هست که چگونه محقق می‌شود ناظر به پرسش‌هایی که شد چند تا نکته عرض کنم. ما باید اولویت داشته باشیم، اگر ما می‌گوییم، ما باید صادرات داشته باشیم، ارزآوری داشته باشیم، این باید تبدیل شود به ماموریت برای تک تک دستگاه‌ها موقعی نیست که فقط ۴ تا پروژه تعریف شود و بگوییم ارز آوری. سوال من این هست این ظرفیت بزرگ دانشگاه‌ها را داریم، اساتید محترم، دانشجویان و دانش آموختگان، چه ماموریتی برای اینها تعریف کردیم برای اجرای همین برنامه ۵ ساله، ظرفیت بزرگی هست، ظرفیت علمی، امروز با فناوری که امروز خوشبختانه کشور از آن برخوردار هست می‌توان موفقیت‌های بزرگ را انجام داد.
همین موفقیت‌ها بود همان کسی که می‌گوید راهبرد فشار حداکثری، گفت شکست فاحش خورد، چرا، یک وقت بود در یک دوره‌ای می‌گفتند کاری نمی‌شود کرد، اما با برنامه ریزی و با نگاهی که شهید عزیزمان آقای رئیسی دنبال کردند همین بحث‌هایی که می‌گفتند جذب سرمایه نمی‌شود، کسانی که می‌گفتند اینها با ما روابط نخواهند داشت مگر این که توافق یا فلان چیز امضا شود، اما آمدند با شما توافق‌های طولانی مدت بستند و رسما امکان همکاری راهبردی با شما می‌کنند و هیج جا نمی‌گویند اول باید فلان موضوع انجام شود، حتی یک بشکه نفت ایران نباید بفروشد می‌آید از شما بیش از یک میلیون بشکه نفت می‌خرد. نگاه مان نه به بعضی از ضعف‌های القایی باشد و فرصت‌های مان نبینیم حتما این موفقیت‌ها به دست نمی‌آید، بحث این هست برخی از سوال‌هایی که فرمودند بله برخی از کار‌ها باید انجام شود، برای جذب سرمایه گذاری حتما قبلا بسته انجام داده باشید و پروتکل هاش انجام شده باشد که اگر هر کس در داخل و خارج سرمایه گذاری کند دوباره در درون ساختار اداری شما گیر نکند.
اگر سوال می‌کنند راجع به پیمان سپاری ارزی، اگر یک سازوکار دقیق و درست نداشته باشید آن موقع چه صادرکننده و چه واردکننده در این مسیر دچار مشکل می‌شود و برای همین موضوع شاید ده‌ها ساعت جلسه گذاشتیم وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم یک ایرادی در فرآیند تخصیص و تامین ارز وجود دارد که اگر این شما برطرف کرده و کوتاه کنید حتی من یک مثال بزنم، الان ما یک چیزی نزدیک ۱۳ و ۶ دهم میلیارد دلار واردات محصولات اساسی کشاورزی را داریم با بررسی که کردیم اگر این فرآیند اصلاح شود می‌تواند به ۱۰ میلیادر دلار برسد و دست خود ماست و شش ماه بعد این را کاهش بدهیم و بدانیم و اولویت‌های شما مشخص باشد.
اشاره کردند هر روز سرمایه بیاید، درآمد زیاد شود ولی اگر خدای ناکرده دچار نشتی‌هایی باشد، منابع شما، آن جا‌هایی که باید حفظ کند مشکلات باشد این حتما شکل نمی‌گیرد. همین مجلس در برنامه هفتم یک بحثی را خیلی دنبال کردیم و مجلس استقبال کردند، شما در درآمد‌هایی که کسب می‌کردید بین دو درصد تا چهار درصد طبیعی هست که پرتی داشته باشد، چرا سرمایه ملت باید پرتی داشته باشد چیزی که چند میلیارد دلار می‌شود و می‌تواند خیلی از پروژه‌ها را با آن کمک کنید. باید رئیس جمهور بداند چه مشکلاتی، چه نقص‌هایی وجود دارد، اما از آن طرف چه فرصت‌هایی وجود دارد که با رفع آن نقص‌ها این فرصت‌ها بتواند شکوفا شود.
مجری: آقای زاکانی فرصت ۴ دقیقه شما شروع شد.
زاکانی: مردم عزیز ما می‌توانیم، این صحبت‌های ناامید کننده شما را ناامید نکند.
بنده چهارتا نکته گفتم، صریح، کلی گویی هم نکردم، گفتم آزادسازی اقتصاد از کمند دلار و پیگیری افزایش و تقویت ارزش پول ملی، جلوگیری از خام فروشی با تکیه بر دانش، حاکمیت مردم در عرصه اقتصاد، ما اصل ۴۴ را انجام دادیم قانون آن را، اما اختصاصی کردیم، خصوصی سازی نکردیم. نکته بعد هم خلق ثروت و توزیع عادلانه آن، این هم در مسیر مشارکت خود مردم هست، مردم نباید اعانه بگیر باشند، مسیر غلطی را در گذشته ما طی کردیم. این نکته اول، این چهار ویژگی ان شاءالله در آینده باز می‌کنم تا ببینید چه زیبا می‌شود مملکت را اداره کرد، این صحبت‌هایی که می‌شود شما را ناامید نکند. آقای قالیباف راجع به نقدینگی صحبت کردند که شش برابر شده هست من بیانم این هست که اصل نقدینگی مفید هست، مهم هست که این نقدینگی سرگردان نشود و جای خاص برای آن تنظیم شود و برود آن جا سرمایه گذاری شود.
در چین نسبت نقدینگی به تولید ناخاصل داخلی اش بیش از ۲۰۰ برابر هست میانگین دنیا ۱۴۰ برابر هست ولی ایران ۷۵ درصد هست. آن بیش از ۲۰۰ درصد، ۱۴۰ درصد میانگین دنیاست، ایران ۷۵ درصد لذا نقدینگی به ذات بد نیست. نکته دوم راجع به آقای پزشکیان که نکات کلی بیان کردند همه چیز را به همه چیز گره زدند، نتیجه معلوم نشد که چی شد، ته اش درآمد که نمی‌توانیم. من تعجب کردم که ایشان چه جوری نامزد ریاست جمهوری شده هست و اسباب تعجب ماست، اولا ناظر به موضوع کار من عرض کنم خدمت شما آقای پزشکیان مردم الان اطلاعات و آمار دست شان هست و ترکیه جزو ناتو هست و هم دبیلیو اچ او عضو هست و اف‌ای تی اف ایشان عرض کردند در مرکزیت آن قرار داد و طی ۲۰ سال گذشته تا امروز از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳، ۲۵۰ میلیارد دلار در آن سرمایه گذاری شده هست و اروپایی‌ها هدف اول سرمایه گذاری شان هست، همین ترکیه سال ۲۰۲۳، ۲۵۰ میلیارد دلار صادرات داشته هست، اما ۷۰ درصد تورم دارد آقای پزشکیان، ارزش لیرش هم از ۵ سال پیش از یک دلار شده هست الان ۳۲ لیر یک دلار، اینها همه می‌شود تحلیل اقتصادی کرد.
شما که الحمدالله موضوع دانش و علم مبنا قرار می‌دهید این جا هم باید تاکید و توجه داشته باشید، علاوه بر این که راجع به چین صحبت کردیم، ما شهرداری تهران بودیم رفتیم چین ۱۳ میلیارد یورو تفاهم نامه نوشتیم و قریب ۲ میلیارد یورو قرارداد نوشتیم و بیش از ۳۴۰ میلیون یورو من ضمانت نامه گرفتم و می‌شود این کار را کرد مگر از مسیر درست رفت و دنبال کرد. موضوع رشد هشت درصد هم توجه به موضوع نیروی انسانی و سرمایه و در کنار آن آموزش از اهمیت بالایی برخوردار هست. آقای پورمحمدی نکاتی گفتند که در مورد بعد نکاتی را عرض می‌کنم که مبنا راه را اشتباهی رفته اند، مسیر دیگر رفتند با این جور مسایل نمی‌شود دولت و حکومت داری کرد، بله می‌شود شعار داد و حرف زد و حرف‌های کلی و قشنگ زد ولی نمی‌شود مشکل مردم را حل کرد.
مجری: آقای پورمحمدی فرصت ۴ دقیقه شما از حالا شروع شد.
پورمحمدی: من هم به گذشته نظام، مردم، دولت‌ها افتخار می‌کنم و به توان ملی خودمون خیلی باور دارم و فکر می‌کنم کار‌های بسیار بزرگی مردم ما، ملت ما، نظام ما انجام داده هست، ولی واقعیت‌ها را نباید نبینیم و انکار کنیم، طبیعی هست که نکات قوت داشتیم و فراوان هم هست و با توجه به نقاط قوت مان می‌توانیم ضعف‌های مان را حل کنیم. عملکرد گذشته راهنمای آینده هست، قبلا مگر ما برنامه هفتم نیستیم، شش تا برنامه بوده هست و همه قانون بوده هست و لازم الاجرا بوده هست. همه هم قانون بوده لازم الاجرا بوده چرا رهبری فرمودند سی تا سی و پنج درصد اجرا شده مگه قانون نبود چرا اجرا نشد مشکلش چی بود؟ فقط مجریان بودند، کارشناسان بودند، شاید برنامه‌ها هم اشکال داره فکر بکنیم، چرا فقط کلی می‌خواهیم یک اصولی را یک آرمان‌هایی را یک رویا‌هایی را مطرح کنیم، هشت درصد حتما درست هست کشور نیاز هم داره ولی الزاماتش محقق می‌شود خب آخه این برنامه باید امکان اجرا داشته باشد.
برنامه قبلی هم هشت درصد بوده، ماقبلیش هم همین طور بوده چرا اجرا نشده؟ ببینید؛ همین برنامه در ماده الحاقی سی و پنجش ۲۵ مورد آمده که اشاره هم کردند دوستان شش ماه تا یک سال وقت داره تکمیل بشود دولت‌ها بیاورند حالا دولت قبلی جناب آقای رئیسی اون اصلا برنامه پیشنهاد داد با مجلس دو سال طول کشید برنامه تصویب بشود کشور دو سال بی برنامه بود، حالا یک مجلس دیگه یک دولت دیگه برنامه تصویب کرده بایست یک دولت دیگه اجرا کند که شعارهایش متفاوت هست این جا شش نفریم با شعار‌های متفاوت باید ما تعهداتمان را عمل کنیم به مردم، مردم از ما قول و قرار گرفتند، فردا می‌گوییم این قدر مسکن می‌سازیم، این قدر اشتغال ایجاد می‌کنیم، برنامه باید جواب آنها را بدهد ،خب برنامه که ما پیشنهاد ندادیم ببینید ساختار برنامه مشکل دارد، الان جایش این جا نیست، من باید جای دیگه بحثش را انجام بدهم.
به هر حال نمی‌شود شما ۲۵ تا موضوع مهم که اولیش هست تجهیز منابع مالی برای تحقق این رشد هشت درصدی آقای قاضی زاده گفتند مثلا دویست، دویست و پنجاه میلیارد دلار که من کمتر فکر می‌کنم خوش بینانه می‌گوییم ۵۰ درصد از منابع داخلی تامین بکنیم یعنی از ریال چیزی حدود شش هزار همت خواهد شد این از کجا می‌خواهیم تامین کنیم مردمی که به ما اعتماد ندارند در بورس سرمایه شان از بین رفته پول هایشان را تبدیل به دلار و طلا می‌کنند جای پراکنده می‌برند حاضر نیستند به تولید هدایت کنند تا اعتماد نسازیم ما را باور نکنند که نمی‌شود رشد اقتصادی داد و تازه می‌گوییم از منابع خارجی حالا در این برنامه آمده ده میلیارد یورو این ده میلیارد یورو نمی‌شود این سیاست‌های این برنامه هشت درصدی را تبعا اجرا کرد. ببینید نمی‌شود ما خودفریبی یا خوشبینانه با مسایل برخورد کنیم.
به هر حال کارشناسان مسایل را می‌بینند مردم دارند لمس می‌کنند من تازه این حرف‌هایی که این جا زدم با کارشناسان متعهد باسواد دانشگاه‌های معتبر و صنعتی و تهران و شریف و علامه و جوانان انقلابی بسیار هم جدی، تعابیر خیلی تندی کردند من نمی‌خواستم آن تعابیر را بگویم و بدبینی ها، اینها دلیل ندارد ما مایوس شدیم و فکر کنیم نمی‌توانیم مایی بودیم که این راه را تا اینجا پیمودیم این قدرت‌ها را تولید کردیم با این جایگاه والا در عرصه بین المللی و جهانی قرار گرفتیم در مقابل این تحریم سخت ایستادیم این توانمندی ملی هست که ما را به این جا رسانده والا فروپاشی شده باشیم آنها تحریم فلج کننده تحریم خیلی مهم هست ما مهمتریم ما قدرتمندتریم قدرت خودمان را باور کنیم البته اشتباهات خودمان را بپذیریم با مردم صادق باشیم قرار‌های درست بگذاریم وعده‌های درست بدهیم برنامه‌هایی که نمی‌شود اجرا کرد اینها مطرح نکنیم اینها نمی‌شود مثل گذشته می‌شود دوباره باید برویم بین مردم و ناباوری شان تکرار شود.
مجری: به این ترتیب مرحله اول از این مناظره را به پایان بردیم با موضوع برنامه هفتم و رشد اقتصادی و حالا مرحله دوم را با موضوع مردمی سازی اقتصاد آغاز می‌کنیم و طبق مرحله اول در ابتدا طرح پرسش کارشناسانی که سوالاتشان را در قالب تصویر مطرح خواهند کرد و سپس فرصت‌های چهار دقیقه‌ای نامزدهای محترم.
سوال ها:
آقای محمدجواد ایروانی، وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: با عنایت به این که در شعار سال قبل و مهار تورم از طریق رشد تولید تاکید شده و شعار امسال هم جهش تولید منوط به مشارکت آحاد مردم هست برای موضوع مهم جهش تولید برای سرمایه گذاری و برای مشارکت آحاد مردم چه الگو‌ها و برنامه‌های مشخصی دارید؟
آقای محمد خوش چهره، نماینده سابق مجلس: از آن جایی که تجربه خصوصی سازی در ایران یک فراز و نشیب‌ها و چالش‌هایی این را در اجرا نشان میدهد رویکرد خصوصی سازی در ایران یک فراز و نشیب‌ها و چالش‌های جدی را در اجرا نشان میدهد رویکرد یک رئیس جمهور فکر می‌کنید برای تاکید روی طرح‌های مردمی کردن اقتصاد و تولید چی می‌تواند باشد؟
آقای حمیدرضا فولادگر، عضو شورای مالی اجرای سیاست‌های کلی اصل ۲۴: ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ در سال‌های ۸۴ و ۸۵ به قصد یک تغییر ریل در اقتصاد کشور بود و انتقال از یک اقتصاد دولتی به اقتصادی که دولت در آن نقش اصلی خودش را ایفا بکند یعنی نظارت، سیاست گذاری، تنظیم گری و حضور آن جایی که مردم نمی‌توانند حضور پیدا کنند و بقیه مسایل اقتصادی را به مردم بدهد و تصدی گری اقتصادی نداشته باشد، به نظر شما چه اتفاقاتی افتاد که این سیاست ها و جامعه خوب اجرا نشد؟ ایجاد زمینه رقابت، رفع انحصار و نوعی آماده کردن محیط کسب و کار برای حضور مردم در اقتصاد چرا به آن ها پرداخته نشد و آیا ما نباید مسیر خصوصی سازی مان را با اصلاح روش ها ادامه بدهیم؟
آقای سیدحمید پورمحمدی معاون اقتصادی سابق سازمان برنامه و بودجه کشور: از سوی مقام معظم رهبری مکرر تاکید شده جایی که بخش خصوصی می تواند فعالیت کند شرکت های دولتی ورود نکنند نهادهای عمومی غیردولتی و شرکت های مشهور به خصولتی ها هم ورود نکنند، تدبیر شما برای این که دست بخش خصوصی را باز کنیم و از طرف دیگه شرکت های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی را در بازار رقابت اقتصادی محدود کنید چیست؟
آقای محمدرضا باهنر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: یک چیزی بنگاه های به اصطلاح شاید به اصطلاح خوبی هم نباشد ولی مشهور شده بنگاه های خصولتی راه افتاد که این ها نه دولتی هستند نه خصوصی هم دولتی هستند هم خصوصی به قول معروف شترمرغی هستند که می گویند بار ببر می گویند ما مرغیم بگوییم تخم بگذار می گویند ما شتریم. برای این که بنگاه های خصولتی را از این چرخه اقتصاد هم بهره وری شان را بالا ببرید و هم به صورت جدی به مردم واگذار شود چه برنامه ای دارید؟
آقای داود دانش جعفری وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: در سیاست های خصوصی سازی که در گذشته در ایران پیاده شده نقش شبهه دولتی ها خیلی پررنگ هست یعنی اکثر واگذاری ها به جای این که به مردم و بخش خصوصی واقعی باشد به شبهه دولتی ها واگذار شده هست در حالی که این ها هم منابعشان به نوعی غیرمستقیم ربط به دولت دارد یا بخش عمومی دارد از نظر شما در صورتی که بخواهد برنامه اقتصادی در کشور پیاده بکنید نقش شبهه دولتی ها را در واگذاری ها چگونه می بینید؟ کلا سیاست شما برای استفاده از منابع مردم در اقتصاد چیست؟
مجری: پیش از این که پاسخ های نامزدهای محترم را در مرحله دوم با موضوع مردمی سازی اقتصاد را بشنویم، زمان بندی و گزارش آن را باهم یک مروری داشته باشیم. در مرحله اول که در این گزارش مشخص هست که هر نامزد محترم در هر نوبت چه میزان صحبت کردند زمان های اضافه از شش دقیقه جمع بندی کسر خواهد شد و اگر زمان کوتاه تر استفاده شده باشد این زمان به مرحله بعد هم همان طور که توضیح داده شد منتقل نمی شود و ذخیره نخواهد شد.
مجری: سوالات کارشناسان محترم را شنیدید مانند مرحله اول به ترتیب نامزدهای محترم به مدت چهار دقیقه هر یک فرصت پاسخ گویی خواهند داشت.
قاضی زاده هاشمی: پاسخ کارشناسان محترم را باید بدهیم؟
مجری: بله.
قاضی زاده هاشمی: ما کارشناس نیستیم، ظاهرا بعضی از دوستان هم بنا ندارند بحث کارشناسی بکنند در جلسه. به احترام این کارشناسان محترم حضرتعالی چند تا کلمه بگویم؛ اولا، چون یکی از عزیزان گفتند که دولت‌ها جدیدا بنده به عنوان کسی که جزو کابینه شهید رئیسی بودم، به برنامه‌های ایشان که تبلورش برنامه تحول دولت مصوب شده و لایحه برنامه هفتم که اعطا شده به مجلس، بنده خودم را ملزم می‌دانم و همه آن تعهدات را به لطف خدا حتما اجرا خواهیم کرد، مردم هم وقتی اعتمادشان از دست می‌دهند که سیاستمداران اعتماد به نفس نداشته باشند و بیایند داشته‌ها و اتفاقات مثبتی که اتفاق افتاده را نادیده بگیرند و سیاه نمایی بکنند نگاه کنید بلکه در بحث خصوصی سازی اشکالات و اشتباهاتی داشتیم که باید برگردیم ببینیم کی اتفاقات افتاده، خودش محل بحث هست.
اختصاصی سازی کردیم مردم بعد از عمری از ثروت برخوردار باشند، بحث سهام عدالت کار خوبی بود، اشکالش این بود که دولت مدیریت سهام عدالت را حفظ کرد و مدیریت سهام عدالت هم باید به مردم واگذار می‌شد، نه این که حیات خلوت سیاسیون بشود. کارخانه‌ها را دادیم به بخش خصوصی بعضا قانون رعایت نکردیم حقوق کارگر را و اینها رعایت نشد، مجبور شد دولت و قوه قضاییه دخالت بکند و این را حل و فصل بکند. درخصوصی سازی ما باید کاملا رقابتی باشد، شفاف باشد، پشت یک اتاق شیشه‌ای باشد این مفهومش این هست که ابزاری که الان وجود دارد بورس هست یعنی ما باید بنگاه‌های غیرکارآمد را که بعضا دولت‌ها به جای بدهی خودشان ببخشید به بعضی از این نهاد‌ها انداخته اند این را ببریم اول بهره ور کنیم ببریم در بازار بورس حساب‌ها شفاف باشد بعد بریم آن جا و واگذار بکنیم آن وقت مجبور نیستیم خیلی سریع برگردیم.
این معنیش این نیست که ما سهم دولت را در سرمایه گذاری‌ها کم کنیم. دولت یک پایه اصلی سرمایه گذاری هست، دولت تصدی گری نباید انجام بدهد. این که می‌گوییم باید سهم دولت در اقتصاد باید کاهش پیدا کند، مفهومش این هست که بجز امور حاکمیتی که امنیت آموزش بهداشت که این جا دولت تمام عیار باید وسط ماجرا و میدان باشد و تضمین بکند اینها را این کالا‌های اساسی را برای عموم مردم جای دیگری آن جایی باید باشد که یا مردم نمی‌خواهند یا نمی‌توانند در اقتصاد نقش داشته باشند نگاه کنید مثلا ما بزرگراه‌ها را اگر تعرفه هایش را واقعی کنیم همین سرمایه گذاران داخلی ما با ایجاد کنسرسیوم ها، اجتماع‌های اقتصادی می‌آیند و با کمک اهرمی شدن منابع تسهیلات این را انجام می‌دهند این کار بخش خصوصی هست دلیلش سیاست گذاری غلط ما هست، اما در همان حوزه جاده روستایی را نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم، چون اصلا مساله مساله اقتصادی نیست این جا را باید دولت برود و سرمایه گذاری کند نکته بعدی این هست که دولت نباید با بخش خصوصی رقابت بکند بخش خصوصی بخش مردمی اقتصاد شریک راهبردی دولت هست دولت باید تلاش کند لذت ببرد از این که بخش خصوصی توسعه پیدا کند، چون ماخذ مالیاتش افزایش پیدا می‌کند کمک می‌کند که درآمد‌های مالیاتی دولت افزایش پیدا کند و هرچه قدر بخش خصوصی فعال‌تر باشد درآمد‌های بخش عمومی اشتغال و هزینه‌هایی که ناشی از بیکاری در دولت بار می‌شود کاهش پیدا می‌کند یعنی هم درآمد‌های دولت افزایش پیدا می‌کند هم هزینه‌هایی که هر سال در بودجه ما پیش بینی می‌کنیم کاهش پیدا می‌کند بقیه اش را در بخش بعدی می‌گویم.
قالیباف: به مردم عزیزمان می‌خواهم بگویم نکاتی که این جا مطرح می‌شود ما به هر حال برای رشد هشت درصد سرمایه گذاری داریم و بهره وری از نظر بنده حتما بهره وری ارجح هست نسبت به سرمایه گذاری دلیلش این هست که بهره وری الان این فرصت را به ما میدهد که ظرفیت‌هایی که موجود داریم اینها را حفظش کنیم دنبال کنیم خود این بسترسازی می‌کند برای ادامه سرمایه گذاری هم بیاید ما الان داریم اشاره کردم بخش عمده‌ای را داریم هدر میدهیم به درستی آقای دکتر پزشکیان گفتند که ما خودروی دست دوم می‌آوریم ارز نداریم بدهیم که آنها را وارد کنند من می‌گویم ارز داریم همین الان در سال گذشته هشت میلیارد دلار فقط ما در حوزه خودرو ارز داریم و چه ماشینی درآوردیم این وضعی که هست کیفیت قیمت همه چی دولت ناراحت مردم ناراحت خب چرا هشت میلیارد دلار را میدهیم آن جا این می‌شود بهره وری، نکته‌ای که آقای زاکانی گفتند در رابطه با نقدینگی قطعا این شکلی هست ولی بدانیم نقدینگی که الان دست ما هست ما حتما به کیفیتش توجه داریم نه به کمیت آن می‌تواند بیشتر هم باشد ولی نقدینگی که الان بیش از هزار همت هست این دیگه از کمان برنامه ریزی خارج شده این دیگه الان در مجموعه هست.
قالیباف: در همین برنامه هفتمی که الان تصویب شده درماده هشت آن بند الحاقی آن دولت را موظف کرده در همین سال ۱۴۰۳ بانک یکی از بانک‌های تخصصی را تبدیل به بانک توسعه بکند، همه نقدینگی بیاید آنجا، فقط برود در پروژه‌ای که برای زیرساختی هست، نگاه کنید این ظرفیت‌ها هست، من اشاره کردم همین الان ما دوستان می‌دانند که در ال پی جی آن چیزی که در مدار خزانه اداره می‌شد ۲۷ همت بوده در سال ۱۴۰۰، مجلس یازدهم پیگیری کردیم، کنترل کردیم، آنجا دیدیم که آنها در واقع آنجا دارند حیف می‌شود به این معنا که ۶ رده پایین‌تر برای اینها تصمیم می‌گیرند، ال پی جی در سالی که گذشت ۱۸۰ همت شد، یعنی این حجم از پول چطور؟ از مدیریت خارج هست، بهره وری یعنی همین، در معادن هم همین هست، در حوزه بحث یارانه‌ها من اشاره کردم سه و نیم برابر ما الان داریم هدر میدهیم یعنی ۱۲۶۰ همت، یعنی ۵۰ درصد، لذا من می‌خواهم بگویم که حتی در حوزه تحریم، بله حتما تحریم اثر می‌گذارد، بنده معتقدم در اولویت برنامه ام توضیح دادم همه دستگاه‌های دولتی یک طرف، دستگاه دیپلماسی ما یک طرف، باید برود رفع تحریم را حل کند، تلاش کند، ما طرح مشخص و روشن داریم، اقدام با اقدام می‌شود دنبال کرد، یکی از ضعف‌ها مثل همین هست که بنده اشاره می‌کنم، این عدد و رقمی که به شما می‌گویم دقیق می‌گویم ۱۰۴ میلیارد دلار ما فقط پرت داریم در همین حوزه بهره برداری در سال، یعنی آن عددی که دویست و خورده‌ای فقط در بهره وری این جا آمده می‌شود، همه اینها نشان میدهد که مردم عزیز ما بدانند انتخاب یک رئیس جمهور درست که بتواند این ظرفیت‌هایی که دارد از دست ما می‌رود وجود دارد، همین الان قرارداد‌های ما با چین باز مانده، تفاهمات اجرایی نشده، با روسیه همین طور هست، از ظرفیت شانگهای، از ظرفیت بریکس، در انضباط مالی، اینها را من در دور بعد توضیح می‌دهم، من معتقدم برنامه هفتم با همین نکته‌ای که به انسجام توجه کنیم، به موضوعات زیرساختی فرهنگی توجه کنیم، اهمیت به مردم بدهیم و با آنها مشارکت واقعی داشته باشیم.
مجری: متشکرم، جناب آقای پزشکیان فرصت ۴ دقیقه‌ای شما از همین الان شروع شد.
پزشکیان: در رابطه با ادامه بحث‌هایی که آقای قالیباف کردند قطعا اگر مدیریت اصلاح بشود یکسری مسائل هزینه‌ای مطمئنا می‌شود از آن محافظت کرد که آن برنامه اش مفصل هست و در اصلاحاتی که در دنیا انجام گرفته در ۴۰ کشوری که بانک جهانی بررسی کرده، ۳ تا اصل و ۵ تا استراتژی در آن دیده شده که اگر این را در کشور ما عملیاتی کنیم، یکسری از مشکلات داخل را خواهیم توانست حل کنیم، این سه تا اصل چه کسی مسئول هست؟ چطور باید اقدام بکند در هر کدام از این قسمت‌هایی که فرمودند و چگونه باید پاسخگو باشد؟ اگر ما تصمیم گرفتیم و خراب کردیم چه کسی باید جواب بدهد؟ این تصمیمات ما اگر مردم را وضعیت شان را بدتر کرد چه کسی پاسخگو هست؟ این سه تا اصل، ۵ تا استراتژی وجود دارد، این که عملکرد این انسان‌ها چگونه هست؟ چون ما خیلی از جا‌ها آدم‌هایی را آوردیم که اصلا کاری هم نمی‌کنند و اصلا کارایی هم ندارند و فوق العاده مدیریت هم می‌گیرند، پول را بر اساس نتیجه کار پرداخت کنیم یعنی پرداخت عملکردی که اصلا این کار هم نمی‌کنیم، پول‌ها را داریم میدهیم، هزینه‌ها را داریم انجام میدهیم، نتیجه هیچی، هر چقدر هم. کسی که دارد مدیریت را بدتر می‌کند و هزینه اضافه می‌کند فوق العاده مدیریت می‌گیرد، چرا باید به کسی که دارد ضرر میدهد ما فوق العاده مدیریت بدهیم؟ این روند اصلاح مدیریت هست، بعد خصوصی سازی هست یعنی آن جا‌هایی که باید به خصوصی بدهیم باید بدهیم، این را هم کسی می‌تواند بکند که باز آن بک گراند علمی و توان علمی را دارد وگرنه یک عده آدم‌هایی را بگذاریم دوست خودمان را و حزب خودمان و جناح خودمان را و بعد بگوییم بیا این کار را بکن همین اتفاقاتی می‌افتد که در این ۴۰ ساله افتاده هست حالا من نمی‌دانم فردا اگر چطور شد، دولت‌ها گفتیم، دولت آقای رئیسی، دولت‌ها در این روند این مشکلات را داشتند، آن قرارداد‌ها کنتراتی و یا شرکتی واگذار کردن و طبق اینها عمل کردن هست، اینها تجربیات بین المللی هست، این حرف‌هایی که ما می‌گوییم ما اله می‌کنیم باید این عزیزان بگویند این روش را کدام رفرانس علمی این حرف را زده؟ کدام مملکت این روش را رفته که غیر از این چارچوب‌ها هست که نتیجه گرفته؟ این را چند درصد از کارشناسان مملکت ما این حرف‌ها را قبول دارند که ما می‌گوییم باید این کار را بکنیم؟ کسی که می‌گوید من این کار را خواهم کرد هلاک خواهد شد، آن کسی که با عقل دیگران و اندیشه دیگران مشورت می‌کند دارد نجات پیدا می‌کند، من بار‌ها این را گفتم، کدامیک از ما‌ها اگر مریض می‌شویم می‌رویم پزشکی که مثلا هم حزبی، هم جناحی و هم دسته‌ای هست؟ می‌رویم پزشکی که علم دارد، می‌فهمد، دنبال پزشک کارشناس می‌گردیم، ما این کار را نمی‌کنیم، در اقتصاد، در صنعت، در کشاورزی، در تجارت، نتیجه هر تئوری درستی هم بدهید دست آن کسی که اسمش را گذاشته کارشناس، حال مریض را بدتر می‌کند یعنی اصلا امکان ندارد درستش کند شما بهترین روش را الان طراحی کنید اگر درست هم باشد، بدهید دست کسی که کارشناس این قصه نیست، خرابش می‌کند. در نتیجه اینگونه چگونه ما این نیرو‌های کاردان و باتجربه را بیاوریم سر کار و از آنها استفاده کنیم؟ در تئوری بگوییم ما ال خواهیم کرد خیلی وقت‌ها از این حرف‌ها می‌زنیم، همه گفتند ما هشت درصد رشد میدهیم چرا ندادند؟ آن آدم‌هایی که ادعا می‌کنند، اگر قدرت به دست گرفتند و نتوانستند این کار را بکنند باید در مقابل این مردم محاکمه بشوند، الان بازنشسته‌های ما زندگی نمی‌توانند بکنند، معلمین ما زندگی شان نمی‌توانند همه کسانی که کارمند هستند گرفتار شدند چه کسی باید حل بکند؟ با شعار‌های ما حلش می‌کنند؟ با تجربه‌های بین المللی، با کار کارشناسی، با مستندات علمی، با تجربه روشن دنیا هست که اگر ما به آن متکی بشویم می‌توانیم یک راه حلی پیدا کنیم، مغز‌ها دارند فرار می‌کنند، سرمایه هم دارد فرار می‌کند.
مجری: آقای جلیلی فرصت ۴ دقیقه‌ای شما شروع شد.
جلیلی: من خدمت مردم عزیزمان عرض می‌کنم که بحث‌های خوبی مطرح شد و اتفاقا خیلی کمک می‌کند به انتخاب شان، چون مهم این هست که چه انتخاب و چه رویکردی قرار هست کشور را اداره کند، برادر ما آقای پورمحمدی سوال کردند چرا برنامه ششم قبل اجرا نشد؟ خودشان در دولت اول آن برنامه حضور داشتند، و این که اصلا آن دولت اعتقادی به برنامه نداشت، برای این که اصلا نیامد، اولین بار بود که دولت گفت من برنامه نمی‌نویسم، مجلس برنامه را نوشت، این یک انتخاب هست، در دولتی بود که بیان می‌کرد که بله من اگر می‌خواهم فلان کار بشود نامه‌ای نوشت به مجمع، این جالب هست، بهمن ۹۷ نوشت که اگر فلان توافق مثلا امضا نشود، ما حقوق اسفند ۹۷ را نمی‌توانیم بدهیم، هنوز هم امضا نشده الان ۱۴۰۳ هست، می‌خواهم بگویم این که سوال می‌کنیم چرا نشد؟ اتفاقا این جا مردم ما، چون محل انتخاب هست می‌توانند خیلی خوب انتخاب کنند، این یک رویکرد هست، یک رویکرد هم نه همین شهید عزیز ما آقای رئیسی بود که آمد کار‌ها را پیش برد و خیلی چیز‌هایی که آنها می‌گفتند نمی‌شود انجام شد، این سوالی که کارشناسان محترم کردند، سوال باز به نظر من فرع بر یک موضوع اصلی‌تر هست این که مثلا بخش خصوصی یا بخش دولتی؟ ببینید ما نیازی که داریم یک دولت فهیم و کارامد هست که مسلط باشد به کار، اگر این شناخت نباشد، مردم عزیز، چه بخش دولتی باشد چه بخش خصوصی باشد و چه مابین اینها خصولتی باشد، فلان باشد، او سوءاستفاده خودش را می‌کند، او ممکن هست نتواند افرادی بیایند آنجا و آن ناکارآمدی‌های خودشان را بروز بدهند. ما دقیقا بحث مان این هست باز من مثال بزنم ف یک وقت هست شما با هوشیاری کار می‌کنید، می‌دانید چیست، اگر واگذار می‌کنید، این واگذاری بر اساس چیست؟ بر اساس افزایش بهره وری هست نه برای این که فقط یک درآمد اندکی بدست بیاید و بعد خودت را هم راحت کنید، نه، یعنی من چند ماه پیش رفته بودم درود لرستان یک کارخانه آنجاست ۱۲۰۰ کارگر داشته، این ۱۲۰۰ نفر در یک فرآیند واگذاری به گونه‌ای واگذار شده بود که، چون طرف مقابل و آن افرادی که بودند اهلیت نداشتند شما باید می‌دیدید نتیجه اش چه شده بود؟ این که امروز فقط ۴ تا نگهبان در آن کارخانه بودند در همین سال‌های آخر دهه ۹۰ آن دولت وقت این کار را کرده بود، ما چند شب پیش آذرآب رفته بودیم می‌گفتند این جایی که ۳ هزار تن تولیدش بوده، با یک واگذاری که انجام شد رسید به ۷۰ تن، هپکو می‌گفت این جایی که ۱۸۰۰ ماشین ساختمانی تولید می‌کرد با یک واگذاری غلط رسید به صفر به ۴-۵ دانه، این حاصل چیست؟ وقتی که یک دولتی باشد که نداند چه کار می‌کند، نفهمد این روندی که دارد انجام میدهد ولو شکل ظاهر آن را هم درست کند نتیجه چه می‌شود؟ بحث من دقیقا این هست این جا هست که این انتخاب اهمیت پیدا می‌کند اینجاست که تو باید بدانی کسی را انتخاب می‌کنی که می‌داند از فرصت‌های کشور چگونه باید استفاده کند، بهترین استفاده، یکی از مهمترین بحث‌هایی که همه دوستان روی آن تاکید دارند اهلیت هست اگر شما فقط یک کسی آمد یا با رانت یا با رابطه و یا حتی به نظر من سرمایه، فقط آمد یک سرمایه گذاشت و یک چیزی را تحویل گرفت، اما اهلیت لازم را نداشت، اصلا مقاصد دیگری داشت، این حتما نتیجه به دست نمی‌آید، عرض من این هست که دولت مقتدر، دولت مشرف به مسائل، دولت آگاه باید بداند آنچه که دارد می‌گذرد چیست، ما همین بحث را در بانک‌ها داریم که باز مفصل بحث خواهیم کرد، اگر دولتی بیاید، اگر بانک خصوصی بیاید، خلق سرمایه کند، بعد تورم کشور را بالا ببرد، این جا حتما باید یک بررسی جدی بشود.
سوال: آقای زاکانی فرصت ۴ دقیقه‌ای شما شروع شد.
زاکانی: امام (ره) یک حکم شرعی دارند می‌گویند آنجایی که مردم می‌توانند کار کنند دولت حرام هست وارد شود، ما یادمان رفته که به اصل خودمان برگردیم، دولت الان رقیب مردم هست و مقابل مردم هست، دولت باید دولت چالاک باشد، فکور باشد، حامی باشد، تسهیلگر باشد، ناظر باشد، مکمل باشد، همه این معانی کنار هم یک دولت مقتدر را ایجاد می‌کند، دولت مقتدری که جلوی مردم نیست، برای مردم خدمتگزاری دارد می‌کند، لذا این جا نیازمند یک متناسب سازی دولت هست که این کار اتفاق بیفتد، واقع امر آن، چون اقای قالیباف گفتند نقدینگی هم دستوری نیست که با قانون برود در زیرمجموعه‌ها و بنیان‌های کشور سرمایه گذاری بشود، مگر نقدینگی دست ما هست؟ دست کسانی هست که هر کجا که سود باشد همان جا بر می‌دارند می‌برند، ما رعایت را برای انتقال نقدینگی نمی‌کنیم می‌رود در طلا، می‌رود در ارز، می‌رود در دلار، لذا این جا قانونگذاری درست نیست، فراتر از قانونگذاری بستر سازی درست هست، بعد نسبت به آن بستر سازی باید قانون انجام بشود، جناب اقای پزشکیان و جناب اقای پورمحمدی هم به نظر من آن موضوع ترکیه را من یک بار دیگر مرور کنم، در واقع یک الگوی جلوی چشم ما هست که خلاف صد در صد نظرات اینها دارد عمل می‌شود و مردم دارند بیچاره می‌شوند. در خصوص مردم، مردمی کردن اقتصاد، بخش خصوصی را باید باور کرد، سرمایه گذاری و کسی که کارآفرین هست با کسی که کار می‌کند جفت شان دارند عبادت می‌کنند، موتور محرکه اقتصاد باید بخش خصوصی باشد و آحاد مردم به ویژه بخش طبقات محروم باید مشارکت داشته باشند، تعاونی‌ها باید مورد دقت قرار بگیرند، بله، باید اشراف کامل داشت در جریان پول و کالا و سیاست درست در حوزه توسعه صنعتی را دنبال کرد، اصل ۴۳ به ما می‌گوید باید بستر کار را برای مردم ما فراهم کنیم، فناوری‌ها می‌توانند برای ما یک کارکرد بسیار جدی داشته باشند و دنبال کنند که بشود انشاالله عموم مردم مشارکت کنند، موضوع نقدینگی که مطرح شد، فاجعه‌ای که در دهه ۹۰ توسط دولت آقای روحانی اتفاق افتاد شرایط را به سمتی برد که سال ۱۴۰۰ یک درصد رشد نقدینگی ما ابتدای سال ۱۴۰۰ داشتیم در دولت جناب آقای رئیسی این به ۲۳ درصد رسید یعنی یک افتخار شد برای دولت جناب آقای رئیسی، دوستان عزیز توجه کنند به عدد و رقم‌هایی که بوده، همین جور روی هوا ما حرف می‌زنیم این بی توجهی و بی دقتی هست که بهرحال باید به آن توجه کرد، چرا ما یک عده‌ای هستیم که دقت نمی‌کنیم یک عده دارند با مردم می‌جنگند، دولت الان در موضع مقابل مردم و بعد هم یک عده‌ای دارند با فساد اقتصادی، با شرایط مختلف دارند سفره مردم را روز به روز تنگ‌تر می‌کنند، ما در این دو سال گذشته بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان امکانات خودمان در شهرداری تهران برگرداندیم، در واقع امر می‌شود کار کرد، امکانات کشور الی ماشاالله وجود دارد، صحبت تحریم کردند، تحریم را باید داخل خنثی کرد و بعد دیپلماسی برود اساس و بنیان او را هم تغییر بدهد، ما تا وقتی که این جا تحریم را خنثی نکردیم در کرونا، واکسن به ما ندادند، واکسن را رفتیم درست کردیم دیگر فهمیدند تحریم بی اثر هست، لذا اگر دنبال رفع تحریم هم هستیم به توانمندی داخلی تکیه کنیم از همه فرصت‌ها استفاده کنیم، نکته آخرم این هست که واقعا علم اقتصاد در مورد درستی و غلطی سیاست‌ها ساکت هست، تشخیص این امر با سیاستمدار هست، نه کارشناس، من تعجب می‌کنم، دوستان چرا این طور، همه کارشناس دارند، اما سیاستمدار هست که باید تاکید و.
مجری: آقای پورمحمدی فرصت ۴ دقیقه‌ای شما از حالا شروع شد.
پورمحمدی: ببینید من قبلاً هم گفتم به جد معتقدم که با توان ملی و مدیریتی و کارشناسی که داریم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، اما همچنان به نظرات کارشناسی بها بدهیم، بله ما سیاستگذار هستیم، اما با پشتوانه کارشناسی اولویت‌ها را شاید ما تعیین کنیم با نظر مردم با گرایش مردم ولی با پشتوانه کارشناسی دنیای امروز دنیای فناوری هست دنیای دانش هست دنیای تخصص هست دنیای تجربه هست اعداد و ارقام گواه هستند گویا هستند ما که نمی‌توانیم همینطور حرف بزنیم اعداد دارد داد می‌زند، فریاد می‌زند، خودش را دارد نشان میدهد، ببینید من در مناسبت‌های کاری خودم همیشه جدی بودم سختگیر هم بوده‌ام دیگران قضاوت می‌کردند که موفق بودی خودم نه سطح موفقیتم را پایین می‌دانستم، اما بلندپروازی بدون پشتوانه که جواب نمی‌دهد بنده طرح‌های خیلی بزرگ و موفقی در این کشور اجرا کرده‌ام ولی توان اجرا وجود دارد باید یک همبستگی و هماهنگی و دقت به واقعیت‌های خارجی ببینید تورم حالا من چند نقطه را باید سریع بگویم، چون ما نمی‌خواهیم باز حرف‌های کلی بزنیم، چون بحث‌هایمان باز رفت کلی بیاییم یک خرده بحث‌های کارشناسی‌تر انجام بدهیم ثبات مالی رمز موفقیت اقتصادی هست در هر جامعه‌ای ثبات مالی اولش کنترل تورم هست ما تورم ۵۰ ساله‌مان حالا یک خرده کمتر ۲۰ درصد هست ما تورم این شش هفت سال اخیرمان که این دو سه سال اخیر هم بهش ملحق شده بالای ۴۰ درصد هست مگر می‌شود با این تورم در این دریای مواج تورم شما ثبات اقتصادی ایجاد کنید ناترازی بودجه کسری بودجه دولت ۶۰۰، ۷۰۰ هزار میلیارد ۶۰۰ همت هست اصلاً ما گیر هستیم ناچاریم تن بدهیم به نقدینگی و تورم از طرفی ناترازی بانک‌ها، مگر می‌توانیم از ناترازی بانک‌ها عبور کنیم حالا در بحث‌های بعدی هم می‌آید بخش بزرگی از نقدینگی قفل شده حالا یا سیاست‌های تکلیفی دولت هست یا بنگاهداریشان هست یا مسائل دیگر هست بحث جلوگیری از شوک ارزی هست نرخ ارز هست، ببینید بدون اینها بدون برنامه‌ریزی اینها ما نمی‌توانیم بگوییم که اقتصاد موفق و ۸ درصدی را انجام میدهیم اینها را باید حل کنیم بهره وری را من قبول دارم حتماً سهم تعیین کننده‌ای دارد ولی بهره‌وری با کی با مدیرانی که پشتوانه تخصصی دارند شعار نمی‌دهند پیشینه شان گواهی میدهد که اینها توانمند هستند در انجام فعالیت‌ها به وعده‌هایشان وفادار هستند پروژه‌ها را گران تمام نکرده‌اند حاشیه‌هایشان مشکل‌دار نشده‌اند اینهاست که می‌تواند مشکل کشور را حل کند و مردم اعتماد پیدا کنند که می‌شود یک کاری ما انجام بدهیم حالا بهره‌وری را می‌خواهیم بالا ببریم درست با کدام کارشناس کارشناسی که به ما اعتماد ندارد کارشناسی که زندگی اش گیر هست کارشناسی که در فکر مهاجرت هست با این می‌شود نرخ بهره‌وری را بالا برد همش ما یک نفر دو نفر ۳۰ نفر در دولت بیش از اینکه ظرفیت نداریم بدنه اجتماعی باید با ما همراهی کند، همدلی نشان بدهد، به ما اعتماد کند، بله حتماً توانش را داریم، اما این زیرساخت‌هایش را باید حل کنیم، با جهان خارج هم شوخی نکنیم از قدرت دیپلماسی با پشتوانه توان ملی مان بهره بگیریم این را نمی‌شود به سادگی همین جور گفت ما حالا در داخل ما که هر روز داریم خود تحریمی را افزایش میدهیم آن وقت که حالا تحریم داخلی را داریم افزایش میدهیم بعد می‌توانیم تحریم خارجی را حل کنیم حتماً ناکام هستیم باید رویکردهایمان را عوض کنیم نگاه حل مسائل بین‌المللی را تغییر بدهیم.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای پورمحمدی نوبت اول به پایان رسید نوبت دوم را به روال مرحله قبل آغاز خواهیم کرد که در این فرصت باز نامزدهای محترم به مدت ۴ دقیقه فرصت نقد صحبت‌های دیگر نامزدهای محترم را خواهند داشت.
جناب آقای قاضی زاده هاشمی ۴ دقیقه جناب عالی از حالا شروع شد؟
قاضی زاده هاشمی: ما هم به تجربه جهانی و کسب استفاده از تجربه جهانی قائلیم، اما هم تجارب مثبت و هم تجارب شکست خورده بانک جهانی را دوستان اشاره کردند یک نمونه از اینکه کشوری نسخه‌های بانک جهانی را رعایت کرده هست و توانسته اقتصادش را درست کند در کشور‌های در حال توسعه مثل ما یک نمونه ذکر کنند بالاخره کشور‌های آمریکای لاتین هستند برخی از کشور‌های آفریقایی هستند جلوی چشم ما هستند وضعیتشان بدتر شده بعضی از اموری که اشاره می‌کنند نسخه‌های بانک جهانی اصلاً مفهومی به نام انسان و انسانیت را قبول ندارد این پرداخت کارکردی که برادرمان ذکر فرمودند مفهومش این هست که ما حقوق ثابت به کارگران و کارمندان ندهیم به اندازه نقششان در تولید بهشون پول بدهیم به اندازه بهره‌وری شان و تولید اقتصادی‌شان در اداره بهشون پول بدهیم ما شرایط اجتماعی این گونه نظام سیاستی کشور را در نظام پرداخت تغییر بدهیم یک مطالبی می‌فرمایند برخی از دوستان برعکس رویایی این مطالب هست با حقایق جامعه ما.
سوال: جناب آقای پورمحمدی فرصت جناب عالی از حالا شروع شد؟
پورمحمدی: ببینید من قبلاً هم گفتم به جد معتقدم که با توان ملی و مدیریتی و کارشناسی که داریم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، اما همچنان به نظرات کارشناسی بها بدهیم، بله ما سیاستگذار هستیم، اما با پشتوانه کارشناسی اولویت‌ها را شاید ما تعیین کنیم با نظر مردم با گرایش مردم ولی با پشتوانه کارشناسی دنیای امروز دنیای فناوری هست دنیای دانش هست دنیای تخصص هست دنیای تجربه هست اعداد و ارقام گواه هستند گویا هستند ما که نمی‌توانیم همینطور حرف بزنیم اعداد دارد داد می‌زند، فریاد می‌زند، خودش را دارد نشان میدهد، ببینید من در مناسبت‌های کاری خودم همیشه جدی بودم سختگیر هم بوده‌ام دیگران قضاوت می‌کردند که موفق بودی خودم نه سطح موفقیتم را پایین می‌دانستم، اما بلندپروازی بدون پشتوانه که جواب نمی‌دهد بنده طرح‌های خیلی بزرگ و موفقی در این کشور اجرا کرده‌ام ولی توان اجرا وجود دارد باید یک همبستگی و هماهنگی و دقت به واقعیت‌های خارجی ببینید تورم حالا من چند نقطه را باید سریع بگویم، چون ما نمی‌خواهیم باز حرف‌های کلی بزنیم، چون بحث‌هایمان باز رفت کلی بیاییم یک خرده بحث‌های کارشناسی‌تر انجام بدهیم ثبات مالی رمز موفقیت اقتصادی هست در هر جامعه‌ای ثبات مالی اولش کنترل تورم هست ما تورم ۵۰ ساله‌مان حالا یک خرده کمتر ۲۰ درصد هست ما تورم این شش هفت سال اخیرمان که این دو سه سال اخیر هم بهش ملحق شده بالای ۴۰ درصد هست مگر می‌شود با این تورم در این دریای مواج تورم شما ثبات اقتصادی ایجاد کنید ناترازی بودجه کسری بودجه دولت ۶۰۰، ۷۰۰ هزار میلیارد ۶۰۰ همت هست اصلاً ما گیر هستیم ناچاریم تن بدهیم به نقدینگی و تورم از طرفی ناترازی بانک‌ها، مگر می‌توانیم از ناترازی بانک‌ها عبور کنیم حالا در بحث‌های بعدی هم می‌آید بخش بزرگی از نقدینگی قفل شده حالا یا سیاست‌های تکلیفی دولت هست یا بنگاهداریشان هست یا مسائل دیگر هست بحث جلوگیری از شوک ارزی هست نرخ ارز هست، ببینید بدون اینها بدون برنامه‌ریزی اینها ما نمی‌توانیم بگوییم که اقتصاد موفق و ۸ درصدی را انجام میدهیم اینها را باید حل کنیم بهره وری را من قبول دارم حتماً سهم تعیین کننده‌ای دارد ولی بهره‌وری با کی با مدیرانی که پشتوانه تخصصی دارند شعار نمی‌دهند پیشینه شان گواهی میدهد که اینها توانمند هستند در انجام فعالیت‌ها به وعده‌هایشان وفادار هستند پروژه‌ها را گران تمام نکرده‌اند حاشیه‌هایشان مشکل‌دار نشده‌اند اینهاست که می‌تواند مشکل کشور را حل کند و مردم اعتماد پیدا کنند که می‌شود یک کاری ما انجام بدهیم حالا بهره‌وری را می‌خواهیم بالا ببریم درست با کدام کارشناس کارشناسی که به ما اعتماد ندارد کارشناسی که زندگی اش گیر هست کارشناسی که در فکر مهاجرت هست با این می‌شود نرخ بهره‌وری را بالا برد همش ما یک نفر دو نفر ۳۰ نفر در دولت بیش از اینکه ظرفیت نداریم بدنه اجتماعی باید با ما همراهی کند، همدلی نشان بدهد، به ما اعتماد کند، بله حتماً توانش را داریم، اما این زیرساخت‌هایش را باید حل کنیم، با جهان خارج هم شوخی نکنیم از قدرت دیپلماسی با پشتوانه توان ملی مان بهره بگیریم این را نمی‌شود به سادگی همین جور گفت ما حالا در داخل ما که هر روز داریم خود تحریمی را افزایش میدهیم آن وقت که حالا تحریم داخلی را داریم افزایش میدهیم بعد می‌توانیم تحریم خارجی را حل کنیم حتماً ناکام هستیم باید رویکردهایمان را عوض کنیم نگاه حل مسائل بین‌المللی را تغییر بدهیم.
قالیباف: من خطابم مردم عزیزمان هست، بحث ما رو اینجا می‌شنوید به آن نقطه اولی که اشاره کردم که پنجره طلایی انتخابات چقدر مهم هست در سرنوشت کشور و در زندگی یکایک شما عزیزان مشخص هست، از بحث‌های اینگونه می‌فهمیم که ما اگر خود تحریمی داخل کشور را حذف نکنیم امکان ندارد رفع تحریم را بتوانیم در خارج از کشور حل و فصل کنیم نمونه‌هایش را من اشاره کردم و من می‌گویم که این کار را می‌توانیم یکی از کار‌هایی که در تورم هست انضباط مالی در دولت هست ما در بدو ورود مجلس یازدهم در احکام دائمی بودجه یک مصووبه‌ای داشتیم که این مصوبه از سال گذشته ابلاغ شد در دولت شهید رئیسی یعنی آمدیم حساب‌های دولتی که بیش از ۲۴۰ تا ۲۵۰ هزار حساب بود که به صورت نقدی پول می‌رفت در وزارتخانه‌ها در دستگاه‌ها تا آخر این را ما همه را بردیم تحت عنوان حساب خزانه بانک مرکزی تقریباً شد حدود ۵ هزار تا ۶۰۰۰ حساب نتیجه چه شد گفتیم اولاً پول به جای نقدی باید اعتباری داده شود این پول باید به ذینفع نهایی داده شود و سطح راه کسی هی نرود از این حساب به آن حساب حالا دوستان می‌دانند که چه تبعاتی دارد نتیجه این کار چه شد همه دولت‌ها در ماه آخر سال در پرداخت حقوق همیشه کسری نقدینگی داشتند از خزانه پول برمی‌داشتند قرض می‌گرفتند برای سال بعد در سال گذشته دولت بیش از ۱۹۰ همت در پایان سال پول در اعتباراتش داشت پس می‌شود و می‌توانیم دوستان ما در شهرداری تهران به طور روشن ۱۲ سال توفیق خدمت داشتم دولت نهم و دهم و یازدهم به هر دلیلی همراهی نبود من نمی‌خواهم بحث کنم در یک جلسه دولت در این سه دولت من شرکت نکردم پشتیبانی لازم از ما نشد حتی مصوبات مجلس را هم درست اجرا نمی‌کردند آنجایی که وظایف قانونی داشتند آیا اتفاق نیفتاد در ۲۵ سال ۷۰ کیلومتر ریل کشیده شد برای مترو در ۱۲ سال ۱۵۰ کیلومتر مترو کشیده شد در تهران پولش از کجا آمد از ظرفیت‌های داخلی از دارایی‌هایی که وجود دارد از حتی ال سی از چین این حرف را آقای صفری که خودشان سفیر بودند آنجا در چین دیدند تنها ال سی که بدون پیش پرداخت ۱۵ درصد باز شد برای شهرداری تهران در آن دوره انجام شد، بدون پیش پرداخت، بدون گارانتی، بانک مرکزی با حمایت بخش خصوصی نگاه کنید پس می‌شود این کار را انجام بدهیم و اگر این کار را کردیم از ظرفیت خارجی هم می‌توانیم استفاده کنیم همین الان من می‌گویم مطالعه شده می‌گویم بین ۱۸ تا ۲۲ میلیارد دلار ظرفیت‌های گفتگو‌های ارتباطات از کشور‌هایی که ما کار کنیم الان وجود دارد پرونده‌هایش بلاتکلیف هست خوب اینها را باید تمام کنیم اینجاست که من خدمت شما عرض می‌کنم مثلاً خود همین بحث مربوط به شانگهای بحث مربوط به توافقاتی که با خود روسیه داشته‌ایم ما از این استفاده نکردیم باید اینها را عملیاتی کنیم و کارش را انجام بدهیم، من لذا معتقدم ما می‌توانیم این تحول را ایجاد کنیم اینها در برنامه هفتم که الان قانون هست همه اینکه اینجا نشسته‌ایم همانطور که اشاره کردم دیگر آن قانون را باید اجرا کنیم این ظرفیت وجود دارد.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای قالیباف؛ جناب آقای پزشکیان فرصت ۴ دقیقه جناب عالی شروع شد؟
پزشکیان: من تنها کاندیدی بودم که وقتی که ثبت نام کردم گفتم سیاست‌های کلی قانون برنامه را اجرا خواهم کرد و اینها گفتند که تو برنامه نداری؟ اما آنچه که برنامه دولت فرستاده اشکالی که شورای محترم نگهبان و بعد تشخیص مصلحت گرفته و آمده مجلس آنجا نوشته ماده الحاقی ۳۵ را به تصویبی که بر اساس آن دولت مکلف شده حداکثر ظرف یک سال از لازم الاجرا شدن قانون نسبت به تهیه برنامه‌ها اقدام کند یعنی قرار هست یک برنامه‌ای در رابطه با آن ۲۶ بند نه ۱۰۰۸ تا هدفی که اینها مشخص کردند یا نزدیک ۱۱۹ ماده این خود قانون هست یعنی با برنامه‌ای که نوشته شده تبدیل شده به اینکه یک ساله بنویسند دو بانک جهانی من که نگفتم نسخه‌اش رو اجرا کن من گفتم بانک جهانی ۴۰ تا کشور را بررسی کرده آنهایی که موفق شده‌اند این راه را رفته‌اند شما بفرمایید غیر از این راه کدام مملکتی رفته و موفق شده مسئولیت و روش اجرا و پاسخگویی، اینهایی که می‌گویند ما می‌توانیم چرا جوابگو نیستند؟ مگر قرار نبود ما مسکن یک میلیون مسکن درست کنیم تا حالا بیش از ۳۰۰ هزار تا اصلاً درست نشده، قرار نبود یک میلیون شغل داشته باشیم من نمی‌خواهم وارد آن قصه‌ها شوم آقای دکتر مگر قرار نبود می‌گفتند سه روزه مشکل بورس را من حل می‌کنم همشون یک جا بودن چرا مشکل بورس را حل نکردن؟ یکی در همان جریان می‌گفت من با یک میلیون تومان شغل ایجاد می‌کنم اصلاً توهین هست به شعور آدم، در رابطه با مسائل در دنیا مشکل نبود راه حل نیست برای حل مشکل مشکل کشور‌های در حال توسعه و کشور‌های عقب مانده نبود انسان‌هایی هست که علم مهارت و انگیزه جهت استفاده از این روش‌ها را داشته باشند اینکه ما خودمان می‌توانیم خودمان بدون تجربه بدون استناد علمی بدون کارشناسی بدون تجربه چطوری می‌توانیم این نسخه را می‌نویسیم برای مملکت دل و روده مملکت را می‌ریزیم بیرون باز نمی‌توانیم جمعش کنیم آخر چرا آدمی که کارشناس نیست سر کار می‌گذارید چرا آدم‌هایی که تجربه ندارند من نمی‌خواهم الان بگویم که در دانشگاه‌ها در بنگاه‌ها آدمی که اصلاً در آن سازمان نبوده از جای دیگر آورده‌اند رئیس سازمانش کرده‌اند، من نمی‌خواهم بگویم که در فلان کارخانه یک آدمی را آوردند که اصلاً از آن رشته سر در نمی‌آورد بدترش کرده‌اند اینکه ما دستاورد داریم که غیر قابل انکار هست.
پزشکیان: من الان نمی‌خواهم بگویم در دانشگاه‌ها در بنگاه ها، آدمی که در آن سازمان نبوده هست، از جای دیگر آورده اند و رئیس سازمان اش کرده اند. من نمی‌خواهم بگویم که در فلان کارخانه آدمی آورده اند که اصلاً از آن رشته سردرنمی آورد و بدترش کرده اند. اینکه ما دستاورد دارم غیرقابل انکار هست، من که نگفتم دستاورد نداریم، من می‌گویم از روش‌های علمی و کارشناس‌ها و آنهایی که خبره هستند استفاده نکنیم، غیرممکن هست و در ضمن راه حل وجود دارد، براساس قانون برنامه هم باید رفت، حرف من از اول هم همین بوده هست. اما اینکه این قانون برنامه منابع آن همخوانی داشته باشد، یک بحث عدد و رقم علمی هست.
پزشکیان: الان ما چهل سال هست که ما می‌گوییم رشد ۸ رقمی، همه دولت‌های دارند می‌گویند ۸ رقمی داریم رشد میدهیم، چرا نتوانسته اند، از اول انقلاب تا الان چرا نتوانسته اند. چرا حرف‌هایی می‌زنیم که اجرای نخواهیم کرد، الان ادعا می‌کنیم، پشت سرش اجرا نمی‌توانیم جواب بدهیم، هیچ کس هم نیست بگوید چرا. آقای دکتر می‌فرمایند ترکیه شکست خورده هست، لطفاً بروند جاده‌ها و مغازه‌ها و صادرات بازرگانی آنجا را ببینند و مردم شان با همه این تورم ها، باید بیایند جاده ایران را ببینند. زمان قبل از انقلاب ترکیه‌ها وقتی به ایران می‌آمدند حسرت جاده‌های ایران را می‌خوردند. بروند نگاه کنند ببینند در یک جاده صد و بیست کیلومتری نزدیک به ۷۰ یا ۸۰ تا تونل زده اند، ما چهار تونل می‌زنیم افتخار می‌کنیم. ما باید بدانیم کجا هستیم تا بدانیم می‌خواهیم چه را حل کنیم. ما بدون مشارکت همه و بدون حل این اختلافات و مشکلات و بدون اتکاء به مسائل علمی و تجربه‌های بین المللی و بدون باز کردن بازار امکان ندارد.
جلیلی: من فکر می‌کنم مردم عزیز ما الان در یک انتخاب هستند که دو تا نگاه وجود دارد، یک نگاه حداقلی روزمره هست که برخی موضوعات را بگوییم که این چرا حل نشده هست، آن چگونه حل می‌شود و اینها و تشدید کنیم در اینکه آیا می‌شود کار بزرگ انجام داد، می‌شود از این فرصت‌های بزرگ استفاده کرد، می‌شود جهش داد یا خیر، یکی هم هست که می‌گوید نه این فرصت‌ها وجود دارد روی آن جهش دارد.
جلیلی: من برای مردم عزیز چند مثال می‌خواهم زنم، آقای دکتر نکته خوبی فرمودند، اینکه چرا انجام نشده هست، عرض من این هست، آیا این فرصت‌ها را برای آنها برنامه ریزی کرده ایم و نشد، اصلاً نگاه ما چه بود. چند مثال بزنم، فرمودند دانشگاه‌های ما خیلی از جوانان ما دارند می‌روند، سؤال من این هست، نگاه ما به دانشگاه چه بوده هست، یک زمانی اینکه مثلاً می‌گوییم دانشگاه این هست که یک کلاس درسی باشد، تدریس شود، یک عده‌ای فارغ التحصیل شوند، این یک نوع نگاه هست، یک نگاه حداقلی هست. یک زمانی می‌گوید حق دانشگاه هست، حق همه آحاد دانشگاهی ما هست، اساتید، دانشجو، دانش آموخته هست که اتفاقاً در این جهش و پیشرفت کشور نقش داشته باشد، برای ارزآوری نقش داشته باشد.
جلیلی: من خودم یکی از اساتید محترمی از دانشگاه‌های مختلف پیش من آمده اند، با هم جلسه داشته ایم، عرض کردند من می‌توانم در اینجا این ارزآوری را داشته باشیم، من و دانشجویان می‌توانیم این کار را انجام بدهیم، می‌توانیم این موفقیت را انجام بدهیم. اتفاقاً عرض ما همین هست که شما از این علم و آگاهی می‌توانید استفاده کنید، می‌توانید علم را رشد بدهید. عرض کردم فلان دانشگاه اگر می‌گویند در طول حیات خودش شده هست دهمین هولدینگ اقتصادی در فلان کشور خارج چه کار کرده هست، این کار‌ها را کرده هست. شما می‌گویید تجربه جهانی، خب این تجربه هم استارتر کنیم، آیا ما نمی‌توانیم چنین برنامه‌ای داشته باشیم. مهم این هست، الان مردم انتخاب شان این هست یک نگاه حداقلی که چه شد این مشکل را برطرف کنیم، یک نگاه حداکثری هست.
جلیلی: مثلاً در زمینه روستا‌های ما، یک وقت هست به روستا‌ها نگاه می‌کنیم می‌گویم بله در راستای محرومیت زدایی کار‌های دیگر را هم کنیم، این یک حداقل هست. اما روستا‌ها یک ظرفیت هست می‌گوییم سرمایه، الان سرمایه‌ای هزینه شده هست، به درستی روستا‌های شما امروز آب، برق، گاز، تلفن و جاده و همه چیز دارند، آیا شما برنامه دارید که از همین ظرفیت روستا، شما ۴۰ هزار روستا دارید که اینها تقریباً بالای ۲۰ خانوار هستند، هر روستایی شما نمی‌توانید یک سلول جهش کشور باشد، آیا نمی‌تواند آن سند پیشرفت اش را که خود جوانان در خیلی از روستا‌ها این را انجام داده اند، با یک مجموعه شان آشنا شده ام، دیدم این روستا چه ظرفیت‌هایی دارد که فقط می‌تواند کار کند، بحث من این هست که اینجا نقش دولت چیست و چه کمکی می‌کند.
جلیلی: یا سرمایه‌هایی که الان دراختیار مردم هست، ما صحبت می‌کنیم از مردمی سازی، مردم را دولت نباید بعنوان قلک نگاه کند در مواقعی با سوءتدبیر، من خاطرم هست آن حوادثی که در قضیه سال ۹۹ پیش آمد در قضیه بورس، من در سال ۹۹ نامه نوشتم برای رییس جمهور وقت، گفتم این کارت‌های شما که اصلاً با مردم این مشکل را بازار سرمایه می‌آورد. بازار سرمایه شما باید بستری باشد که مردم به آن اعتماد کنند و بیایند کار کنند، چرا آن زمان آن مشکلات پیش آمد، وقتی که شما تصمیم خلق الساعه بگیرید، اینکه ثبات در نرخ ارز، در انرژی، در آن قطعی اش، در تصمیمات دولت نباشد، من با ۲۲ صنف جلسه داشته ام، می‌گویند ما بخشنامه‌های متعدد بود، همان سال ۹۷ داشتیم. وقتی شما انضباط مالی نداشته باشید، طبیعی هست که نتیجه نمی‌گیرد.
جلیلی: عرض من این هست اگر ما صحبت از مردم سازی می‌کنیم، لازمه آن این هست که همه مردم را شامل شود، هر ایرانی بتواند یک نقش ایفا کند. وقتی شما انحصار داشته باشید، اگر رانت داشته باشید، اگر تبعیض داشته باشید، این حتماً نمی‌تواند. عرض کردم وقتی فقط یک بانک خصوصی شما ۵۰ درصد مردم شما تسهیلات نگرفته هست، ولی آن می‌آید مثلاً خلق پولی می‌کند که مثلاً ۶ و ۷ درصد تورم کشور را اضافه می‌کند.
زاکانی: ما قانون برنامه را می‌توانیم اجرا کنیم، اگر هم اشکالی داشته باشد از طریق قانون اصلاح می‌کنیم. ما در مجلس هفتم همان ابتدا، برنامه چهارم را که مجلس ششم تصویب کرده بود، بند الف ماده ۳ آن آزادسازی یکدفعه قیمت‌ها در حوزه انرژی مبتنی بر دلاریزه کردن آن داشت. ما قانون را اصلاح کردیم و مانع شدیم که کشور را به انفجار بکشانیم. ما هم قائل به حوزه کارشناسی هستیم، ما هم کارشناس هستیم و کارشناسان دارند ما را حمایت می‌کنند، اما علاوه بر کارشناسی خودمان مافوق آن یک سیاستمدار هم هستیم. جناب پزشکیان این فرمایشات که می‌فرمایند، می‌ماند که بگوییم سلامت چیز خوبی هست در همین حد.
زاکانی: ببینید سلامت چیز خوبی هست، نه سلامت چیز خوبی هست، پیشگیری از بیماری، مواجه درست با بیماری، اینها همه چیز‌هایی هست که بعنوان یک پزشک باید نسبت به آن توجه داشته باشیم. نکته‌ای که هست اینکه فرمودند که می‌گویم اله می‌کنیم، نه آقای پزشکیان ما اعلام کردیم، در شهرداری تهران هم نکته‌ای که جناب آقای قالیباف فرمودند، ما همان هفته اول هزار و ۲۰۰ حساب داشتیم، انضباط مالی ایجاد کردیم، همان هفته اول بعد از دو سال و نیم شهرداری از ما درآوردیم در همان ۱۴۰۰، این کار را ما کردیم یا ناظر به درآمد و اعتبار و امکان، ما توانستیم میزان درآمد‌های مان را طوری بالا ببریم که غیرقابل تصور هست، از طریق درست آن، با فساد برخورد کردیم.
زاکانی: ما کارآمدی را از بین بردیم، توجه کردیم به مشارکت مردم و طرف مردم ایستادیم، لذا اینها چیز‌هایی هست که می‌شود انجام داد. نکته‌ای که هست اینکه ما در این مسیر ناظر به قرارداد چین هم عرض کردم که اصلاً قابل، ما باید راه را برای مردم باز کنیم حقیقتاً و شفافیت و نظارت مردم را بر خودمان بپذیریم. ما در طرح من شهردار هستم، پذیرفتیم که مردم بر ما نظارت کنند، سال اول ۳۴۶ هزار نفر شرکت کردند، سال دوم که سال قبل بود، ۱ میلیون و ۳۵۲ هزار نفر شرکت کردند. جناب آقای پزشکیان و آقای پورمحمدی، مردم ما اعتماد کنند، مردم ما خوب هستند می‌آیند و کمک می‌کنند. مشکل ما هستیم که ممکن هست از مردم دم بزنیم، اما رفتار‌های مان و عمل مان دو تا باشد، بیان و عمل مان دو تا باشد، این بد هست. مردم نگاه می‌کنند می‌گویند ما چطوری داریم رفتار می‌کنیم.
زاکانی: لذا این کاری که در دولت آقای رئیسی انجام شد، ناظر به صدور آسان مجوز‌ها و حرکت در مسیر راه انداختن پروژه‌های خوابیده و ایجاد زمینه حضور مردم در اقتصاد و جمع سپاری‌های مالی امکان بزرگی بود. در همین جمع سپاری‌های مالی الان ما ۹ هزار میلیارد پروژه ناتمام داریم می‌توانیم مردم را مشارکت بدهیم در کوتاه مدت با تنظیم و بلند مدت تورم را بتوانیم کنترل کنیم از طریق چه، در کوتاه مدت با افزایش نرخ دقیق و مواجه در حوزه ارز و اساساً ارززدایی کردند و در بلندمدت هم نقدینگی را جذب کردند در مسیر درست هزینه کردند. نکته آخر من ناظر به حوزه سیاست خارجی هست، چون جناب پورمحمدی خیلی اصرار دارند سیاست خارجی را گره بزنند. آقای پورمحمدی، ما اگر دست مان را روی پای خودمان نگیریم دشمن به ما رحم نمی‌کند، دیپلماسی منزلت طلب زمانی موفق هست که داخل کشور ما بتوانیم مشکل مردم را حل کنیم، مردم پشت سر ما بایستند، میدان وقتی موفق بود دیپلماسی می‌تواند آن روی سکه دیگر باشد، وگرنه شما دیپلماسی التماسی را هم تجربه کرده اید، تا آن دولتی تشریف داشتید، دیپلماسی التماسی را هم تجربه کرده اید، این راه حل نیست.
پورمحمدی: ببینید مسئله مهم همه برای ما، این هست که ما یکسری هدف برای خودمان قرار میدهیم این هدف‌ها را هم آمده ایم در برنامه باز تکرار کرده ایم و بعد می‌گوییم اینها را انجام میدهیم، ما باید تجربه‌های قبلی مان را معیار قرار بدهیم برای اینکه تعهداتی که می‌خواهیم در آینده داشته باشیم. به هر حال بحث دیپلماسی تعهد تحریم‌های داخلی که مکمل تحریم خارجی هست، اینها را باید با تدبیر جلو ببریم. آیا در گذشته جلو برده ایم، دوستان، بنده، شما در مصادر عالی در کشور بوده ایم، حالا با همدیگر هر وقت از من دعوت کردند به هر دولتی افتخار هم می‌کنم، تمام تلاش‌های خودم را معطوف کرده ام تا به مردم خدمت کنم، چون دولت‌ها موضوعیت ندارند، مردم موضوعیت دارند و خدمت به مردم هست.
پورمحمدی: ما وظیفه داریم در هر موقعیتی اگر به ما تکلیف شد، حتی آبروی مان را گرو بگذاریم برای اینکه به مردم کمک کنیم و مشکلات مردم را برطرف کنیم. مسئله مهمی که اگر دو حرکت هم می‌خواهد بشود، آیا ما می‌رویم و سنگ می‌اندازیم یا کمک می‌کنیم، این مسئله مهم هست. همین الان در این جلسه هم ما وفاق نداریم، آیا بدون وفاق می‌توانیم حل مشکلات بین المللی کنیم، با رویکرد‌های متفاوت. رهبری تدابیری دارند، سیاست‌های کلی دارند، تبلیغ شان ابلاغ می‌فرمایند، می‌نشینیم کارسازی می‌کنیم، دوباره این را توجیح می‌کنیم، می‌گوییم نه منظورشان چیز دیگری بوده هست. شاید قصد خاصی بوده هست، برای موقعیت خاصی بوده هست، کشور را زمین گیر می‌کنیم مثل خیلی از چیز‌هایی که زمین گر کرده ایم. این واقعیت‌های موجود هست، دیگر از آسمان که نمی‌توانیم آدم بیاوریم، کارشناس هم نمی‌توانیم بیاوریم، مدیر مجرب هم که نمی‌توانیم بیاوریم. همین مدیران هستند، ما باید مشکلات مان را با خودمان حل کنیم، مسائل مان در ذهن و درون خودمان باید روشن کنیم، ما کلی فضای سیاسی تبلیغاتی روی تصمیمات ما تأثیر می‌گذارد، منافع ملی را به خطر می‌اندازیم، اینطور که نمی‌شود تدبیر کرد.
پورمحمدی: به هر حال این کشور به تمام نیرو‌های خودش نیاز دارد، اگر تمام نیرو‌های کارشناس کشور با هم جمع شویم، با وفاق عمل کنیم، خیلی از مشکلات را راحت می‌توانیم حل کنیم، نمی‌گویم ما ناتوان هستیم، ولی سخت هست، دنیای استکبار، هم آوردش هستیم، ما شعار‌های بلند جهانی داده ایم، ما دایه تمدنی در دنیا داریم، نمی‌شود با این دست و پا شکستگی، با این اختلاف، با این نگاه غیرکارشناسی مشکلات مان را حل کنیم. هر روز دعوا، هر روز اختلاف، اینها حل نمی‌کند، بعد به هر حال موضوعی حداقلی دارد، حداقل‌ها را قبول کنیم، به هم دیگر احترام بگذاریم، به کارشناس هایمان احترام بگذاریم، به مدیران مجرب مان احترام بگذاریم.
پورمحمدی:یعنی همه ما در هر دولتی، الان من بخواهم حرف بزنم، حکم شهرداری آقای قالیباف را بنده صادر کردم، مخالفت هم شد برای صادر کردن حکم ایشان، زمانی که وزیر کشور بودم، ولی اعتقاد به توانایی آقای قالیباف هم داشته ام. اما اینطور نیست که شهرداری تهران مشکلی نداشته هست، مسائل آن ساده بوده هست، با چه هزینه‌ای تمام شده هست. اینها مسئله‌ای هست که آیا تحولی در نظام شهری با چه رویکردی در چه دوره زمانی انجام شد. این هست که مبنای آینده می‌شود که می‌خواهیم کشور را بسازیم و به کدام سمت ببریم، ایده‌های روشن و برنامه درازمدت ما چیست. مگر من می‌خواهم برنامه روزمره و جاری را مطرح کنم، من نگاه کلان داخلی، خارجی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مسائل سیاسی ما مردم اینطور ناامید کرده هست، منزوی کرده هست، نگران کرده هست، حتماً باید رویکرد‌های سیاسی مان را هم اصلاح کنیم، رویکرد‌های فرهنگی مان را هم باید اصلاح کنیم.
نکته سومی که وجود دارد این هست که ما الان در بازار ارزمان برخی از معاملاتی که مجاز هست، اما در بازار غیررسمی می‌شود، این را باید بیاوریم در بازار رسمی، باید بستر آن را فراهم کنیم که البته بانک مرکزی در دولت شهید رئیسی یک کار خیلی خوبی انجام داده اند که این را دارند عملیاتی می‌کنند. این باید حتماً محقق شود و کمک می‌کند به اینکه این کار دنبال شود. اما نکته مهم این هست که این تدابیر از این جنس باید پیگیری شود تا به نتیجه برسد. خاطرم هست از سال گذشته که مقام معظم رهبری سال کاهش تورم اعلام کرده بودند، یکی از این اجناس مثلاً لاستیک یکدفعه قیمت آن ۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرد. این بحثی بود من به شهید رئیسی گفتم گفتند شما یک بررسی کنید، بررسی کردیم، اول بهانه می‌آوردند که ارز به موقع تخصیص داده نشده هست، من نگاه کردم دیدم بانک مرکزی به موقع ارز تخصیص داده هست و بیشتر از سال قبل هم تخصیص داده هست، اما چرا قیمت بالا رفته بود، چون آن فرآیند مدیریت نشده بود. من یادم هست خودم رفتم چهارراه مولوی، آنجا تماس گرفتم با مسئول مربوطه می‌گفت نه ارزان شده هست، گفتم من اینجا پشت درب مغازه هستم. می‌گویم این فرآیند را باید تا نتیجه دنبال کنیم.
زاکانی: من راجع به تورم که نکاتی را گفتم، راجع به ارز هم که اشاره شد، معتقد هستم اساساً باید به سمت پول ملی و ارزش بالای آن رفت و این اموراتی که هست، جنبه التیام بخشی و تسکین دارد. درمان آن جای دیگری هست که سر موقع آن بحث می‌کنیم و بیان می‌کنیم. نکته‌ای که هست اینکه سال ۹۹ موضوع بورس که پیش آمد، ۲ هزار همت قیمت ارزش گذاری کل بورس بود، صد همت با ناشی گری وارد شد، با یک دقتی دولت وقت این جنبه غیرحرفه‌ای را تبلیغ کرد، یک حباب ۶۰ برابری ایجاد کرد و نهایتاً مردم را به خاک سیاه نشاند. برای چه الان دارم می‌گویم، برای اینکه جناب پزشکیان می‌گویند که باید افراد ناکارآمد را محاکمه کنیم، ما معتقد هستیم، معلوم هست که چه کسانی ناکارآمد بودند، از خارج هم نیامده بودند، در همین ایران بودند، دولتمرد هم بودند، البته الان در ستاد ایشان هم هستند و ایشان باید این مجوز‌ها را هم بدهد که کسی برود سراغ برخی از این آقایان. واقع امر آن کارآمدی جمع بین توانمندی هست و پاکی و اگر ما توانمندی و پاکی را با هم نبینیم، دچار مشکل می‌شویم. کارشناسی خوب هست، اما واگذاری کار توسط یک مسئول و رییس جمهور به کارشناس و بی دقتی در امورات آن کارشناس می‌تواند فاجعه به بار بیاورد. همان بنزین صبح جمعه یادمان نرفته هست، روزی ۸۰۰ تا به رحمت خدا می‌رفتند در دوران کرونا، وقتی شهید رئیسی آمد ۷۰۰ یا ۸۰۰ تا به رحمت خدا می‌رفتند، اگر می‌خواست یکسال ادامه پیدا کند از شهدای جنگ تعدادشان بیشتر می‌شد. یا نه کار را واگذار کردند به کارشناس به معنی اینکه خود آدم اشراف نداشته باشد خود آقای پزشکیان در جریان هستند می‌شود تقلب کنکور سال ۸۲، که یک عده‌ای آمدند و رفتند سؤال خریدند، ۳۰ میلیون، و بعد هم آمدند حق همه پزشک‌ها را تضییع کردند و بعد هم با جان مردم می‌خواستند بازی کنند که بحمدالله مجلس جلوی آنها را گرفت؛ لذا از این جهت به اعتقاد بنده کشور اگر تدبیر و تصمیم درست در آن باشد، می‌شود به بهترین نحوی تهدیدات را به فرصت تبدیل کرد. ما قریب ۸۱ بدهی قطعی ما بود با بانک‌ها طی ۲۰ سال گذشته، ما سال گذشته ۳۳ همت آن را تسویه کردیم، الباقی را هم امسال تسویه می‌کنیم در شهرداری تهران، کل بدهی‌ها را تسویه می‌کنیم و این را تسهیلات می‌گیریم می‌آوریم در حمل و نقل عمومی مان. در موضوع درآمد ما سال ۱۴۰۱، ۳۳ درصد به بودجه پایه سال ۱۴۰۰ اضافه کردیم، ۵۰ و ۳ دهم شد، تحقق آن شد ۱۳۷ درصد، غیرقابل باور، در طول گذشته شهرداری یک همچنین چیزی نبود. سال ۱۴۰۲، ۵۰ درصد اضافه کردیم، شد ۷۵ و ۹ دهم، تحقق آن شد، ثبت شده آن شد ۱۰۷ که ۱۵۰ درصد شد. امسال هم بودجه پایه را صد در صد افزایش دادیم شد ۱۵۱ باضافه ۱۸، ۱۶۹ همت که قابل مقایسه با قبل نیست.
پورمحمدی: عرض می‌کردم، منظومه فکری اقتصادی دولت قرار را پنج تا را گفتم که پنجمی بود انضباط مالی در بخش‌های اقتصادی که اگر ما بخواهیم رشد اقتصادی در کشور ایجاد کنیم، بدون ایجاد انضباط دقیق مالی بخصوص در حوزه دولت، توفیقی نخواهیم داشت. بحث بعدی مشارکت آحاد جامعه هست در اقتصاد، اینکه مردم سازی اقتصاد، مسئله بسیار مهمی هست. مردم هم سرمایه زیادی دارند، هم ابتکارات و خلاقیت زیادی دارند، هم انرژی زیادی دارند، همه اینها را باید در بازار توسعه و رونق اقتصادی به کار بگیریم. باید ما توانمندسازی اقتصاد مردمی را سرلوحه اهداف خودمان قرار بدهیم، بخش تعاون، نقش اش همچنان در اقتصاد کوچک هست و در این جهت ما بحث اصل ۴۴ اصل بسیار مترقی هست. مثال‌هایی که دوستان زدند و در جامعه می‌بینید، قبل از اجرای اصل ۴۴ هست ولی مشکل ما در اصل ۴۴ حدود ۱۳ یا ۱۴ درصد به بخش خصوصی واقعی واگذار شده هست، عمده آن یا به رد دیون هست یا به نهادهای عمومی تحت کنترل مدیریت دولت هست و یا به نهادهای شبه دولتی هست. اینکه دیگر خصوصی سازی نشد ولی اصل ۴۴ را جدی و صحیح بتوانیم اجرا کنیم. بحث ساماندهی سهام عدالت هست، ببینید ما باید مالکیت را و مدیریت را هم در بورس و هم سهام عدالت به مردم برگردانیم، به مردم می‌گوییم ۵۰ میلیون عضو هستید ولی خودمان مدیریت می‌کنیم، اینکه نشد بگوییم مردم سهامدار هستند و شریک هستند.
تلقی من این هست که ما باید اقتصاد مقاومتی که رهبری معظم با هوشمندی و فراست و درک صحیح از موقعیت کشور و فهم درست از نظام بین المللی انجام داده اند، جدی بگیریم. در این رابطه مسئله مهم که در زنجیره اقتصاد جهانی ما باید ورود پیدا کنیم، نه بازیچه باشیم، حتی من به بازیگری هم اعتقاد ندارم، به بازیگردانی اعتقاد دارم، ما توانمند هستیم، ما کشور بزرگی هستیم، اقتصاد بزرگی هستیم، در جای بزرگی واقع شده ایم، توانمندی تخصصی کارشناسی و نخبگی جامعه ما بخصوص جوانان ما، قابل توجه هست، چرا از این غفلت می‌کنیم، مگر ما می‌ترسیم، چرا احساس ضعف می‌کنیم، باید در میدان‌های بزرگ بازی کنیم، باید شکست هم بخوریم. نمی‌گویم حتماً شکست بخوریم، از شکست نترسیم، انسان ها، کشورها، ملت ها، هدف گیری‌های درشت و بزرگ و جهت دار را باید انتخاب کنند، خودشان را آماده کنند در آن میدان بازی کنند، بعضی وقت‌ها هم دو بار هم شکست می‌خورند، مثل همه میدان‌های قهرمانی جهانی، یک جا و چند جا هم پیروز می‌شوند ولی معلوم هست که مرد این میدان هستند. از این جهت ببینید اقتصاد مقاومتی در گفتمان دولت قرار محور هست و ما با نگاه و پایه نگاه کارشناسی عمیق و البته متکی به مدیران کارآمد و توانا. نکته اساسی در این جهت این هست که این مدیران ذهن هم بسته و هماهنگ و هم افزا داشته باشند، استحکاک ایجاد نکنند، همدیگر را انرژی هایشان را هرز نبرند و البته سلامت اقتصادی که من در بحث مبارزه با فساد که رشته تخصصی طولانی خودم بوده هست، مفصل بحث خواهم کرد.
قاضی زاده هاشمی: ملت بزرگ ایران، من ابتداعاً که پا به عرصه انتخابات می‌گذاشتم فکر می‌کردم در مناظرات لازم هست با توجه به اینکه شهید رئیسی عزیز در طول حیات و دولتمردی خودش مظلوم واقع شده هست به بعضی از ظلم‌های ایشان پاسخ بدهم، اما امروز متوجه شدم که ظلم بالاتری هم وجود دارد و آن دستاورد‌های انقلاب اسلامی هست. دستاورد‌های جمهوری اسلامی هست که بعضاً زیر سؤال می‌رود، انگار ما هیچ کارشناسی در کشور نداریم و نیاز هست کارشناس هم وارد کنیم، مانند تئوری از بعضی از عزیزان که می‌فرمودند مدیر باید وارد کنیم. بله ما از تجارب کشور‌های جهان باید استفاده کنیم، اما برجسته‌ترین کارشناسان جهانی را داریم، عزیزی می‌فرماید ما باید وارد میدان‌های بزرگ شویم، ما میدان دار بزرگ عالم هستیم، قدرت‌های جهانی هیچ تعامل جهانی را بدون حضور و وجود ایران نمی‌توانند به سرانجام برسانند. این بخاطر این هست که ما به مردم پشت کرده ایم، امام مردم را باور داشت، آقا مردم را باور دارند و با مردم کار‌های بزرگی کرده اند. شهید رئیسی عزیز ما هم مردم باور داشت، عزیزان می‌فرمایند بعضاً مدیران خاص، گروه خاصی از مدیران، شما دور میز کابینه شهید رئیسی را ببینید از همه؟ فکری افرادی هستند، برادر عزیز ما جناب پزشکیان که خدمت ایشان هستیم، به گیر یک دایره تنگ نگاه سیاسی افتاد، حتی ایشان را هم تحمل نکرد مجلس هم راستای فکری ایشان و طرح استیضاح ایشان را به مجلس برد، آن نگاه بسته هست یا نگاه شهید رئیسی، آن ظرفیت خودش را از ظرفیت مدیران برجسته کشور محروم می‌کند یا شهید رئیسی عزیزمان. عزیزان من این حرف‌ها را می‌دانستم، همانطور که شاهد و عیان هست، الان هم می‌بینیم. موقعی که ما دولت را تحویل گرفتیم گفته شد روزی ۷۰۰ یا ۸۰۰ نفر کشته می‌شدند بخاطر اینکه ما ادعا می‌کردیم کار با دنیا را بلد هستیم، ۴ عدد واکسن نمی‌توانستیم بیاوریم و مردم را واکسینه کنیم و تعداد مرگ را کاهش بدهیم، شهید رئیسی این کار را کرد و تعداد مرگ‌ها اینقدر کاهش پیدا کرد که حتی در امریکا و اروپا هم نشد. آقایان معطل مانده بودند برای فایزر و آسترانزیکا و امثال اینها، شاید این غرب زده‌های عزیز، شاید غربی‌ها دردشان را دوا کنند، می‌فرمودند ما کشور را با خزانه خالی تحویل گرفتیم، وقتی ما روی کار آمدیم خودشان گفتند حتی برای دو ماه آینده اینها نمی‌توانند حقوق بدهند و با خزانه بدهکار، خزانه را تحویل دولت شهید رئیسی دادند، اما دیدید که به خوبی اداره شد. ارز ترجیحی زمانی که دولت روی کار آمد، ۸ میلیارد دلار فقط ارز ترجیحی وجود داشت آن هم در ششماه اول مصرف شده بود، یعنی ما حتی همان ارز ۴ و ۲۰۰ تومانی هم نداشتیم که برای مردم گندم بخریم و نان سر سفره مردم را بیاوریم ولی دولت شهید رئیسی ایستاد، با همکاری مجلس و عنایت مقام معظم رهبری این کار را هم انجام داد.
قاضی زاده هاشمی: در بحث فروش نفت، تحریم‌ها بیشتر شد ولی پیشرفت ما دو تا سه برابر شد. چگونه توانست دولت شهید رئیسی این کار را انجام دهد. روابط با همسایگان، ما روابطمان با همه کشور‌های همسایه دچار اشکال بود، با خیلی از آنها قطع بود، دانه دانه آنها را ایجاد کرد. ما وارد باشگاه‌های بزرگ بین‌المللی شدیم و توانستیم با قدرت این را پیش ببریم. تراز جمهوری اسلامی، تراز رئیس جمهور رشد پیدا کرد. جایگاه ما در سازمان‌های بین‌المللی به همین ترتیب. در مورد تورم که دوستان این قدر به آن می‌پردازند، شهریور ۱۴۰۰ نرخ تورم ۴۶ درصد بوده، نقطه به نقطه ۴۴ درصد، در اردیبهشت ۱۴۰۳ رشد تورم کنترل شد، رو به کاهش هست، سالانه ۳۷ درصد، نقطه به نقطه به ۳۱ درصد رسید. این رشد اقتصادی به خصوص، یک دهه رشد اقتصادی منفی داشتیم ما، رشد اقتصادی را ما میانگین شش درصد تثبیت کرد، این را بانک جهانی اعلام کرد که رشد اقتصادی در ایران، پایدار شده هست در دوره شهید رئیسی. این کارکرد دولت اعتماد کننده به جوان‌هاست. بالأخره ما دولت ژنرال‌ها را هم دیدیم. جوان‌های پاک باخته، انقلابی، بچه مسلمان‌ها به میدان آمدند، تمام وجودشان را در طبق اخلاص گذاشتند برای شما مردم خدمت کنند. اینها همان جوان‌هایی هستند که زمانی که جنگ بود به جبهه رفتند، جان‌شان را به شما مردم دادند. هر وقت سیل و زلزله هست، کنار شما هستند، شما را تنها نمی‌گذارند. در عرصه مدیریت و اقتصاد هم شما را تنها نخواهند گذاشت. حضرت آقا به کابینه شهید رئیسی احسنت گفت به خاطر جوان‌گرایی، جوانان مخلصی که پاک و سالم هستند. بله ما مدیر قوی و سالم می‌خواهیم، مدیر دارای برنامه می‌خواهیم، مدیری می‌خواهیم که جهان را بشناسد و بتواند اینها را به نتیجه برساند. ما در دولت مردم به شما قول میدهیم، تعهد می‌کنیم با همین جوان‌های انقلابی که کار‌های بزرگ کردند و خواهند کرد، با پشتیبانی که شما مردم خواهید کرد و اعتمادی شما خواهید کرد و کمکی که شما خواهید کرد. با قوت و قدرت این آرزو، آرمان‌ها و برنامه‌های شهید رئیسی را به دست بگیریم و به قله برسانیم ایران عزیز و مقتدر را و ایرانی بزرگ، سرافراز و جهانی بسازیم.
مجری: آقای قالیباف شما با کسر زمان‌های اضافه که محاسبه شده، در مجموع به مدت پنج دقیقه و ۳۰ ثانیه فرصت جمع بندی دارید.
محمدرضا قالیباف: جمع‌بندی بحث را در حوزه رشد اقتصادی و تورم در این جلسه اول این طور می‌خواهم بگویم که ما اولین جایی که مایه تحول و اساس تحول هستند، مردم هستند و نقش مردم در این تحول مخصوصاً در اقتصاد. این که امنیت سرمایه آنها تأمین شود، فرصت‌ها برای آنها فراهم شود و از همه مهمتر؛ دست و پای دولت از حوزه اقتصاد کوتاه و جمع شود که با دستورات سیاست‌گذاری، سیاستی یا قاعده گذاری‌هایی که خلق‌الساعه اتفاق بیفتد، باعث ناامنی، فرار سرمایه و این که سرمایه‌ها تبدیل و حبس شوند در صندوق بانک‌ها، چنین اتفاقی نیفتد.
دوم؛ توجه کنید که نخبگان، اندیشمندان و صاحبنظران و کارآفرینان ما مخصوصاً جوانان که پیشگامان این کار هستند در حوزه دانش بنیان و علم روز دنیا که پنجره طلایی جمعیت ما را این جوانان عزیز گام دوم انقلاب تشکیل می‌دهند و می‌توانند ارزش افزوده بسیار بزرگتر و چند برابرتر نسبت به کار‌های قدیم، این تحول را ایجاد کنند، اینها را بر صدر بنشانیم و اجازه دهیم برای ما آنها تصمیم‌سازی کنند و ما تصمیم‌گیری کارمان را انجام دهیم. همه تحولات بزرگ کشور ریشه در حضور مردم و جوانان و پیشگامان هر تحولی بودند، الان هم به آن توجه کنیم.
نکته سوم؛ توجه به بازار سرمایه؛ بازار سرمایه، هم بازار اولیه، هم بازار ثانویه؛ به هر دو باید توجه کنیم؛ اینها لازم و ملزوم هم هستند. من همین جا علاوه بر اینها معتقدم که حتماً باید رفع تحریم را دنبال کنیم. این پرونده‌های حوزه‌هایی که در کار‌های خارجی ما هست در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی از بریکس، شانگهای یا بحث‌هایی که مربوط که خود تحریم را بتوانیم با پیشنهادهای روشنی اقدام در مقابل اقدام، دنبال کنیم در اولویت کار ما باشد. مخصوصاً باز کانال نرخ بهره را به طور جد توجه کنیم که به تولید آسیب نرسد. ما همین طور که اشاره کردم؛ تورم نتیجه سیاستگذاریهای دولتی‌هاست، پس ما مکلفیم در دوره چهارم؛ دوره دولت خدمت و پیشرفت را معتقدیم باید یک سپر حمایتی برای حداقل پنج دهک از جامعه و مثل بازنشستگان درست کنیم در کالا‌هایی حتی مثل لوازم خانگی چهار تا پنج قلم اصلی، در حوزه معیشت، در کالا‌های اساسی که الان داریم دنبال می‌کنیم که تا زمانی که تورم را می‌خواهیم کنترل کنیم، جلوی آسیب را بگیریم. این آسیب به خاطر بی‌تدبیری‌های دولت‌ها اتفاق افتاده، مردم تقصیر ندارند. در ماده ۲۸ مدیریت خدمات کشوری می‌گوید باید حقوق این افراد به اندازه تورم باشد، این را باید تا زمان کاهش تورم در دولت چهاردهم این را ضامن باشیم و ضمانت داشته باشیم و متعهد و بنده معتقدم البته که حتماً با مدیریت قوی و یک رئیس جمهور قوی، مدیران قوی و متدین که هم قوی باشند و هم امین باشند و با کارنامه و عملکرد مطمئن، حتماً و مطمئناً می‌توانند که تورم را کنترل کنند و کاهش دهند و در حقیقت این جا می‌خواهم عرض کنم انقلاب اسلامی این فرصت را به همه مردم عزیز ما داد در مردم سالاری دینی که مردم بر سرنوشت خودشان حاکم باشند و بتوانند نفرات را در سلسله مراتب قدرت در هر سطحی انتخاب کنند. مردم عزیز ما امروز شما هستید که از این فرصت انتخاب تصمیم بگیرید و ان‌شاءالله بتوانید در پنج سال آینده دولتی را شما مستقر کنید که این دولت؛ آینده فرزندان این سرزمین را همین طور که در حوزه دفاع دیدیم که همه دنیا حسرت خوردند به توان ما، ان‌شاءالله شاهد باشیم که در حوزه مسائل اقتصادی هم به گونه‌ای باشد که حسرت بخورند در نسبت به پیشرفت این کشور. این در یک قدمی ماست، در توان ماست، تصمیم شما و گام محکم جوانان، در گام دوم انقلاب؛ ان‌شاءالله.
مجری: اعضای کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری هم در استودیوی مجاور؛ شماره ۱۵، ضمن نظارت بر روند و فرایند برنامه مناظره، در حال تماشای این برنامه هستند. آقای پزشکیان با کسر زمان‌های اضافه در مراحل قبل، جنابعالی به مدت پنج دقیقه و ۵۵ ثانیه فرصت جمع‌بندی دارید.
مسعود پزشکیان: من فقط خدمت برادرمان آقای قاضی زاده هاشمی بگویم که من نمی‌خواهم وارد اصلاً تحلیل دولت آقای رئیسی شوم، چون قلباً خدمت ایشان ارادت دارم، ولی این چیز‌هایی که آقای دکتر فرمودند، من هیچ وقت نگفتم مدیر از خارج بیاوریم. گفتم مشورت و مشاور بیاوریم، مشورت کنیم. ۲- آن کار‌ها و وعده‌هایی که می‌دهید و می‌گویید به آن جا می‌رسیم؛ همان حل مشکل بورس سه روزه هست یا اشتغال یک میلیون تومانی، برادرمان آقای زاکانی هم فقط اگر لطف کنند قرارداد با چین را شفاف کنند، بعد بگویند پولش را از محل بانک مرکزی ایران در چین هست، یا از منابع کشور چین هست، یا اگر از فاینانس چین نیست، با چه نرخی هست و آن تخلفاتی که خود الان در شهرداری شکل می‌گیرد اگر بخواهد آدم این طور مسأله پیدا کند، بنده هیچ وقت نمی‌گویم مشکل شهرداری از شماست، ولی همین تخلفات شکل می‌گیرد. حالا من نمی‌خواهم وارد بحث‌های دیگر…، بهتر هست وارد نشویم. همان چیز‌هایی که هست، بگوییم. مردم عزیز ایران زندگی شخصی و سیاسی من مبتنی بر یک اصل اخلاقی بوده و آن صداقت هست. این بنیان را تغییر نخواهم داد و این مهمترین عهد من با شما خواهد بود. خوب می‌دانم که رئیس جمهور در کشور اختیارات تعریف شده‌ای دارد. قرار نیست کشور را با دعوا و درگیری اداره کنم. ولی مواضع خود را شفاف اعلام می‌کنم و دنبال خواهم کرد. هر رویکردی در عرصه اقتصاد باید به کاهش تورم و فقر بینجامد.
نگاه من در حوزه حکمرانی، حکمرانی اقتصادی و اجتماعی هست. در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، من طرفدار عدالت اجتماعی هستم، نه شعار‌های پوپولیستی که حاصل آن تورم بیشتر برای همان‌هایی هست که قرار بود از آنها حمایت کنیم. به تعامل فعال با جهان قویاً معتقدم، تحریم به معنای جنگ هست. کشته‌های جنگ اقتصادی؛ فقرا هستند. ثروتمندان کارآفرین را متفاوت از ثروتمندان نوکیسه می‌دانم. ثروتمندان کارآفرین به بهره وری و کارایی‌شان متکی هستند، دست آنها را می‌بوسم.اقدامات اولویت‌دار از نظر دولت من؛ مردم باید بدانند پول دولت کجا خرج می‌شود. من خزانه دولت را در یک اتاق تمام شیشه‌ای قرار می‌دهم. به استثنای امور نظامی و امنیتی باید هر مبلغی که به خزانه وارد یا پرداخت می‌شود ،منتشر شود. حذف زمینه‌های ایجاد فساد و نیز برخورد با افراد فاسد، کاملاً ضروری هست. نظام چندنرخی؛ منشأ اصلی فساد هست؛ به سمت حذف آن حرکت خواهم کرد. البته شوک وارد نخواهم کرد. من اساساً پدیده‌ای به نام شبه دولتی را قبول ندارم و میدان را به بخش خصوصی واقعی خواهم سپرد. البته بخش خصوصی هم باید بداند که رانتی در کار نخواهد بود. در تأمین آب، برق، گاز، بنزین و سوخت به سرعت سمت بحران حرکت می‌کنیم، دولت چهاردهم با هر رئیس جمهوری ناچار از اتخاذ تصمیم‌های مهم خواهد بود. هر تصمیمی باید هم مشکل کمبود را حل کند و هم به رفع فقر مطلق بینجامد. فیلترینگ، محدودیت اینترنت؛ باعث ایجاد مانع برای این کسب و کار‌ها شده هست. در دولت من، حوزه‌های کارآفرینی نوین میدان بیشتری خواهند داشت. فقر پدیده‌ای چند بعدی هست، باید همزمان با از بین بردن عوامل آن، یک نظام تأمین اجتماعی مؤثر برای فقرا داشته باشیم. من در دولتم این نهاد را ایجاد خواهم کرد. هر اصلاحی که در اقتصاد صورت بگیرد، باید بزرگترین برنده آن؛ فقرا باشند. در رابطه با آن چه که عرض کردم؛ چهار اصل را به آن معتقدم، در بهداشت و درمان بوده، این چهار اصل برای حل همه این مشکلات می‌تواند استراتژی اقدام باشد. عدالت هست، روابط بین بخشی هست، مشارکت مردمی هست و تکنولوژی مناسب. بنده با همین روش در همان استانی که رئیس دانشگاه بودم، نزدیک ۶۰۰ تا ۷۰۰ خانه بهداشت در عرض شش ماه بدون اعتبار دولتی ساختم. ۵۰ مرکز بهداشتی بدون اعتبار دولتی فقط با مشارکت مردم و روابط بین بخشی. اگر ما بسیج شویم با نگاه بسیج و مشارکت مردم بخواهیم مشکلات را حل کنیم و اگر روابط بخشی و بین بخشی را درست کنیم، ما قادریم هر کاری کنیم. ولی این لازمه‌اش، حذف اختلاف‌هاست. آتش زدن، دامن زدن به این اختلافات و تشدید این که شما این عیب را داشتید، من می‌توانم و شما می‌توانید از من عیب بگویید و من هم می‌توانم از شما بگویم. این را به دولتی…، من باید اصلاً هیچ ربطی به دولت روحانی نداشتم. بنده هر دولتی که خواستم دفاع کنم، دفاع کردم، نقد کنم؛ نقد کردم. هر دولتی عیبی داشته و هر دولتی مزایایی داشته، نظام با همین دولت‌ها به این جا رسیدند. همدیگر را خراب کردن، تخریب کردن، به نفع مملکت و انقلاب نیست، بنده را نکشید به آن طرفی که بخواهم مدام عیب آدم‌ها را بگویم. من اگر بخواهم بگویم؛ می‌توانم عیب‌های هر کدام از ما را دربیاورید، هست. چرا وادار می‌کنید باهم دربیفتیم. دست به دست هم بدهیم، این مملکت نیاز به هماهنگی و همدلی و همفکری دارد. سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری، قانون برنامه که باید دولت تنظیم کند؛ مسیر راه ماست.
مجری: آقای جلیلی با کسر زمان‌های اضافه، زمان باقی مانده برای شما در زمان جمع‌بندی؛ ۵ دقیقه و ۳۲ ثانیه هست که از حالا شروع می‌شود.
جلیلی: مردم عزیزمان حرف‌ها را شنیدند، یک نکته‌ای که خیلی اهمیت دارد این هست که ما در ۴ سال آینده به ویژه رئیس جمهوری که عهده کار خواهد شد و زیربار این مسئولیت سنگین می‌رود، دچار روزمرگی باشد و برخی از همین مشکلات و مسائلی را که وجود دارد حداکثر حل کند یا این که نه، نه تنها از این مشکلات عبور کند بلکه بتواند کشور را پیشرفت و بلکه جهش بدهد این خیلی مهم هست که در این ایام انتخابات از مجموعه‌های برنامه، دیدگاه‌ها و رویکرد‌ها در یک محیط سالم این تشخیص داده شود که چکار خواهد شد.
کسی که رئیس جمهور ۴ سال آینده می شود باید در سرلوحه کار خودش یا داشبورد مدیریتی خودش چند موضوع را جدی مورد توجه قرار بدهد و روزانه پیگیری کند که لازمه پیگیری آنها و نتیجه آن جهش کشور خواهد بود.من چند تا عرض می‌کنم که بسیار اهمیت دارد لازمه این جهش چیست؟ این هست که رئیس جمهور اولویتش مشخص باشد و بداند علت اصلی مشکلات چیست و از همه مهمتر این که بداند چه فرصت‌هایی وجود دارد که بتواند به آن اولویت‌ها برسد و آن علت‌های مشکلات را برطرف کند.لازمه آن این هست که فراتر از حل تک تک این موضوعات که تورم چگونه حل می‌شود َ، آن چگونه حل می‌شود در یک چارچوب کلی برنامه‌ای داشته باشد که خود به خود اینها در آن حل شود.من این را رویش تاکید دارم که اگر رئیس جمهور این اولویت و این داشبورد مدیریتی را سرلوحه کار خودش قرار ندهد آن موقع در مسیر مرتب دچار روزمرگی خواهد شد.
چهار محور اصلی این هست که خیلی از این مسائلی که امشب مطرح شد مثل تورم و بخشی از مشکلات در خصوصی سازی ریشه اصلی آنها چه بود؟ این بود که ابتدا شما باید اولویت تان این باشد که در کشور، در مالیه کشور، در اقتصاد کشور یک انضباط جدی باشد، منابع، مصارف، سازوکار‌ها و فرآیند‌ها به بهترین شکل ساری و جاری بشود که این عوارض این فرمی که عمدتا ناشی از این آَسیب هاست دیگر بروز نکند، وگرنه این را شما حل کنید یک چیز دیگر پیدا می‌شود.
نکته دومی که وجود دارد این هست اگر می‌گوییم پیشرفت چگونه به دست می‌آید، این فقط با یک عده خاص و چند تا پروژه که چند تا دستگاه خصوصی و یک بخش خصوصی انجام نمی‌شود. این با مشارکت دادن همه مردم انجام می‌شود، شما باید این امکان را در اختیار همه آحاد کشور قرار بدهید که آن استعداد خودشان حالا اگر علم هست، علم، اگر سرمایه هست، سرمایه، اگر مهارت هست، مهارت، اگر یک تجربه هست بیاورند وسط کار و این برنامه می‌خواهد که ما برنامه‌هایی داریم چه در بحث تامین مالی و آوردن سرمایه و چه در استفاده از ظرفیت خوب دانشمندان و متخصصان جوان که با فناوری‌ها ما را دوباره از غفلت‌های تاریخی که گذشته بوده هست در زمان قاجار و پهلوی عبور دهند و در بزنگاه‌های علمی و فناوری حضور موثر داشته باشیم. نکته سوم ،عدالت این هست همه را شما بیاورید پای کار و نگذارید عده‌ای با تبعیض، با رانت و برخی از این موضوعات بخواهند فقط آنها در این عرصه فعال باشند که این نوع کار‌ها نتیجه لازم را ندارد. این که شما یک اقتصاد مولد را برنامه ریزی کنید، یک اقتصادی که بتواند راه خود را درعرصه جهانی بشناسد و کار کند، ما امروز در یک موقعیت بسیار کم نظیر تاریخی هستیم، به عنوان کسی که ۳۵ سال کار سیاست خارجی دنبال کردم این را عرض می‌کنم.ما امروز فرصت‌های تاریخی مان، فرصت‌هایی که درسیاست خارجی داریم، در تعاملات گسترده و سازنده با جهان می‌توانیم داشته باشیم که اولین آثار خودش در روابط اقتصادی نشان دهد یک فرصت‌های کم نظیر هست که می‌تواند کشور را ارتقا دهد با آن ظرفیت علمی و فناوری که داریم که می‌تواند اقتصاد را ارتقا دهد.
نکته آخر این هست که این مسائل را بررسی کردن به معنای آن نیست که از معیشت مردم غافل شد و برای کوتاه مدت باید طرح‌های مردمی داشت .در خدمت دولت شهید رئیسی مطرح کرده بودیم مثل طرح سفر، طرح سبد غذایی، طرح وام که اینها می‌تواند کمک کند به این که مردم در مباحث معیشتی هم پا به پای آن حرکتی که برای جهش انجام می‌شود موفق شوند.
مجری: آقای زاکانی با توجه به زمان‌های باقیمانده شما، ۵ دقیقه و ۴۹ ثانیه فرصت برای پاسخگویی دارید.
زاکانی: بنده سعی می‌کنم یک جمع بندی داشته باشم، به اعتقاد بنده برای این که کار کشور به سمت خیر و صلاح پیش برود حتما نیاز به کار کارشناسی هست، حتما نیاز به کار دقیق هست و مدیری را می‌خواهد که بتواند هم دانش داشته باشد و هم تجربه داشته باشد، َ مدیری که هم سلامت باشد و هم با فساد مبارزه کند و مدیری که عرضه کار داشته باشد یعنی این سه تا ویژگی یک مدیر داشته باشد وگرنه کلاه سرش می‌گذارند، راست و حسینی من بگویم به مردم، کلاه سرش می‌گذارند.
هر کس می‌خواهد سکان کار را به دست بگیرد باید تکلیف خودش با تهدیدات امروز که در اقتصاد کشور وجود دارد، مشخص کند، بگوید می‌خواهد با نقدینگی سرگردان چکار کند، با تورم چکار کند، با قاچاق چکار کند و با فساد اقتصادی می‌خواهد چکار کند، با عدم توازن یارانه‌ها چکار کند، نوسان نرخ ارز چکار کند، فقر و فساد و تبعیض را چکار کند برنامه ارائه دهد و نمی‌شود شعار دهد و چگونه می‌خواهد گره از زندگی مردم باز کند و سفره مردم تنگ و کوچک شده هست و مردم به آنها فشار اقتصادی می‌آید و در حوزه مسکن، تفریحات، رفاه باید سبد ارائه دهد باید بسته ارائه دهد و ناظر بر زیرساخت‌های کشور چکار می‌خواهد بکند که نیاز به یک تحول دارد.
تحریم ظالمانه هست ولی تا خودمان تحریم را خنثی نکنیم کسی به ما رحم نمی‌کند من تعجب می‌کنم از دوستان عزیزمان، آقای پزشکیان، برادران عزیز، مولیبدن رو مگر سال ۸۸ قطع نکردند؟! مریض‌های سرطانی سرگردان شدند، دو – سه ماه ژنراتور بچه‌های دانشمند ایران درست کردند و به ما دادند.بنزین را می‌خواستند تحریم کنند ستاد خلیج فارس مانع شد، قضیه کرونا این شاهد مثال هست جلوی چشم ما.من خیلی صریح خدمت سروران عرض کردم من به دنبال ارتقای عدالت و پیشرفت هستم.در عدالت و پیشرفت هم چهار تا سرفصل تحولی عرض کردم، یکی اقتصاد هست خودمان مستقل از ارز و بر پایه تقویت ارزش پولی ملی طراحی کنیم.
نکته دوم خام فروشی نکنیم. مبتنی بر دانش پایگی محصول نهایی را با یک ارزش فوق العاده بفروشیم.آن تحریم پذیر هم دیگر نیست، بله نفت خام را تحریم می‌کنند ولی آن را نمی‌توانند تحریم کنند.
نکته سوم حاکمیت مردم در اقتصاد هست که بپذیریم که مردم در اقتصاد حاکم شوند.
نکته چهارم توزیع ثروتی که خلق می‌شود، برای مردم خساست نکنیم و بگذاریم مردم ثروتمند شوند، وقتی در تهران شروع کردیم، مشکلات متعددی داشتیم، شهردار محترم توسط یکی از عزیزان یک پیغامی برای من آمد، یکی از آقایان گفت، گفته شما تا سرماه شما نمی‌کشید، تا سر ماه نمی‌کشید، اما شد، تخلف هم نکردیم، مسیر درست هم رفتیم، من خیلی خوشحال می‌شوم که آقای پزشکیان از من سوال کند راجع به فساد ما، در شهرداری در دو سال اخیر صد و سی هزار میلیارد امکانات را برگرداندیم، ممنون شما هستم که فرصت ایجاد می‌کنید من بگویم، راجع به چین ما ۱۳ میلیارد یورو تفاهم نامه نوشتیم و قریب ۲ میلیارد یورو قرارداد نوشتیم و حدود ۲۰ درصد آن را از پول بلوکه شده خودمان در چین پرداخت کردیم و الباقی با نرخ ۴ و ۷ دهم و نرخ ۴ و ۹ دهم گرفتیم سه ساله، آقای فرزین می‌گفت در تاریخ جمهوری اسلامی همچین چیزی سراغ ندارم و این شفاف شفاف هست و همه اش افتخار هست. من عرض کردم، ما یارانه‌ها را مبتنی بر اعتبار طلا تنظیم می‌کنیم که دستخوش تورم نشود و موارد آن را ذکر کردم.
در مناظرات قبل توهین‌های جدی می‌شد به شهید رئیسی، این صحنه‌ها جلوی چشم ماست، برخی از دوستان در آن ایام بودند، بله می‌شود اتهام زد، می‌شود دنبال کرد، می‌شود کشور را ناکارآمد معرفی کرد، می‌شود مسیری را رفت که در آن مردم ناامید شوند، اما شهید ما مذاکره را تعطیل نکرد، چک برجام را هم نقد کرد، سفره مردم که دنبال می‌کردند در دهه ۹۰ کوچک و کوچک‌تر شود و مردم ما الان سکته می‌کنند اگر بخواهد یاد این بیافتند که به دهه ۹۰ برگردند، برنمی گردد به آن شرایط به لطف امام رضا (ع) ما مسیری را داریم فراروی مان و تکیه به داشته‌هایی می‌کنیم که می‌شود به بهترین نحو خط این شهید سعید را حفظ کرد، گره از زندگی مردم گشود، پیشرفت و آبادانی را برای کشور به ارمغان آورد.
مجری: آقای پورمحمدی با کسب زمان‌های اضافه در مراحل سه گانه که پشت سرگذاشتیم شما در مجموع ۵ دقیقه و ۲۹ ثانیه فرصت جمع بندی دارید.
پورمحمدی: چون آخرین نفر هستم وظیفه دارم چند تا تشکر کنم، یک تشکر از دوستانم که این جا هستند، جلسه خوب، گفتگوی سازنده، صریح و جدی بود و نیاز کشور، نیاز جامعه به این گفتگوهاست، از سازمان صدا و سیما تشکر می‌کنم، این بستر را به شکل خوبی فراهم کرد.از مردم عزیز که تا این لحظه بیننده این گفتگو هستند و به آگاهی سیاسی شان می‌افزایند باید از همه تشکر کنیم.امیدوارم که مجموعه این تحرک‌ها و تلاش‌ها سبب شود که عیدی ما در امروز و گفتگو‌های دیگر ما تا عید سعید غدیر که منجر خواهد شد، مشارکت بالای مردم در انتخابات باشد که رمز اقتدار ملی ماست ان شاءالله انتخاب بهترین و اصلح ترین.
من یک جمع بندی خلاصه بکنم آن چه که من توضیح دادم و البته در جلسات آینده هم توضیح بیشتری خواهم داد مسئله مهم در این گفتمان و منظومه فکری – اقتصادی مان ثبات، اطمینان و آرامش بخشی به جامعه هست؛ که در نهایت رئیس دولت در دستیابی به دو هدف بسیار کلان و مهم تقویت اعتبار دولت نزد مردم و ارتقای نقش منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران کمک کند.مهمترین ویژگی مورد انتظار از چنین برنامه‌ای برخورداری از انسجام کافی در همه حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و قابلیت سنجش مستمر و به هنگام نتایج مورد انتظارمان هست و در این چارچوب اهداف اصلی می‌بایست قابل سنجش و کمی برای کنترل و نظارت مردم و پاسخگویی به آن باشد.دولت وظیفه‌ای جز ایجاد امنیت و تامین زندگی توام با رفاه، عزت و آرامش برای مردم ندارد و قرار ما در دولت چنین هست، دولت باید از سر راه فعالیت اقتصادی مردم کنار برود و مانع فعالیت و آزادی کسب و کار مشروع مردم نباشد .دولت باید در زیرساخت‌ها سرمایه گذاری کند تا مردم، بخش خصوصی و تعاونی بتوانند به کمک این زیرساخت‌ها از این سرمایه گذاری‌ها نهایت استفاده را ببرند.زیرساخت‌های اصلی مغفول مانده کشور مثل شبکه‌های ارتباطی فیزیکی و به خصوص شبکه ارتباطی الکترونیکی توسعه پیدا کند، سریع باشد، ارزان بشود و از دانش‌های جدید و مهندسی نوین و کارآمد اقتصادی بهره گیری کند.من در ابتدا هم عرض کردم شرط تحقق این خواست‌ها وفاق، گفتمان واحد در عرصه بین المللی و مباحثات بین المللی هست و در داخل شرطش تحقق معجزه هست، اعجاز هست، اعتماد مردم به حاکمیت هست و اعتماد حاکمیت به مردم هست.در حوزه اقتصادی، در حوزه سیاسی، در حوزه فرهنگی از قدیم هم گفتند، دل به دل راه دارد، بها ندهیم به مردم، صادق نباشیم، مردم هم به ما اعتماد نخواهند کرد.
در پایان می‌خواهم بگویم دولت یک پیمانکاری نیست، یک بنگاهداری نیست، مدیریت یک بیمارستان، مدیریت یک شهر، یک موسسه، یا یک پژوهشکده نیست، دولت مجموعه ظرفیت‌های یک کشور، یک ملت، یک تاریخ، یک فرهنگ، یک هویت و یک تمدن هست، مدیریت دولت باید تجمیع این ظرفیت‌ها را بکند، هماهنگی بین کنشگران و فعالان را داشته باشد، هم افزایی تلاش‌ها را داشته باشد و طبعا نظارت و هدایت به سوی اهداف ملی بکند.این تفکر و گفتمان جامعه و کارآمد عقبه کارشناسی، تجربه و امتحان دادگی می‌خواهد، ان شاءالله با رمز وفاق و رمز اعتبار به تعهدات مان پایبند باشیم، صادقانه با مردم عمل کنیم تا جواب مناسب دریافت کنیم. پیروز و سربلند باشید.
انتهای پیام/
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده هست
در نخستین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری چه گذشت؟ بیشتر بخوانید »
قالیباف: پیشنهادهای مردم دربارهٔ تحول اقتصادی را در سایتم پذیرا هستم.
دریافت
3 MB
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
فیلم/استقبال قالیباف از پیشنهادهای مردم دربارهٔ تحول اقتصادی بیشتر بخوانید »
جلیلی: فرماندهان ایرانی و عراقیِ مقاومت، حاج‌قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس مثل کیان و مختار مقابل داعش ایستادند.
دریافت
5 MB
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
فیلم/ جلیلی: دین را باید دینی برپا کنیم و از خطاکار قهرمان نسازیم بیشتر بخوانید »
قالیباف:رهبری در سال ۹۵ به مدیران فرهنگی توصیه کردند که باید روز به روز مجموعه های فرهنگی باید توسعه پیدا کند و دولت باید به آن ها کمک کند.
دریافت
7 MB
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
فیلم/ قالیباف: در حوزه فرهنگ توجهی به فرمایشات رهبری نداریم بیشتر بخوانید »
