مهندسی جنگ

ساخت خودرو با کیفیت سخت‌تر است یا مدیریت مهندسی جنگ؟

ساخت خودروی با کیفیت سخت‌تر است یا مدیریت مهندسی در جنگ؟


گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ سیده فاطمه کیایی؛ کافی است حرفی از خودروی ملی به میان آید و آه از نهاد مرد و زن بلند شود، فارغ از نحوه عرضه و توزیع خودرو در سالیان اخیر، کیفیت پایین و نبود میدان رقابتی برای ساخت و تولید خودر‌هایی با استاندارد‌های حداقلی نارضایتی مردم را به دنبال داشته تا جایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی اخیرا در یکی از سخنرانی‌های خود از کیفیت پایین خودرو‌های داخلی گلایه کرده و نارضایتی مردم را به حق دانست.

وضعیت خودروسازی و برخی صنایع در کشور حکم اژد‌های چند سری را دارد که با یک نسخه و فرمول قابل حل نیست، متخصصان و مسوولان زیادی طی سال‌های گذشته درباره راه‌های برون رفت مشکلات این حوزه صحبت کردند و راهکار‌هایی ارائه شده، اما هیچ کدام از این راه حل‌ها به عمل نرسیده و مشکلی را حل نکرده است، برخی نبود اراده کافی و برخی دست‌های پشت پرده را عامل اصلی عدم پیشرفت در این صنایع می‌دانند. این وضعیت در حالیست که مردم یک سوال بزرگ در ذهنشان نقش بسته و بار‌ها بازگو کرده‌اند، اینکه چطور می‌توانیم موشک بسازیم، اما خودرو نه؟ سوالی ساده، اما مهم که لازم است صاحبنظران عرصه علم و فناری و صنعت کشور به آن پاسخ دهند و مهمتر، برای حل آن آستین همت بالا بزنند.

در دوران دفاع مقدس واحد مهندسی جنگ بخش قابل توجهی از نیاز نیروی دفاعی کشور را در مقابله با دشمن برعهده داشت. از نحوه تشکیل و تاریخچه آن که بگذریم این واحد توانسته بود اقدامات بزرگی را در صحنه جنگ پدید آورد که ریشه حرکت آن از پس از انقلاب و با فعالیت‌های سازندگی و جهادی و حاکم شدن روحیه بسیجی آغازو ثمره آن در دفاع مقدس با طراحی و ساخت ادوات مهندسی و رزمی در عرصه نوآوری و ابتکار و کمک به یگان‌های نظامی در ایجاد خطوط پدافندی دیده شد.

شرایط سخت جنگ فشار زیادی به اقشار مختلف کشور وارد آورد، از سویی بحث دفاع از خاک کشور مطرح بود و از طرفی نیاز‌های اساسی مردم باید برطرف می‌شد. در این شرایط بسیاری از صنایع تعطیل و یا از کار افتادند، تحریم‌ها بیش از هر زمان دیگری فشار مضاعف بر مردم وارد می‌آورد و مهمتر از همه جنگ ناباورانه زخم عمیقی بر تن و جان ملت می‌زد. نیرو‌های جهادسازندگی هم مامور بی اثر ساختن محاصره‌های اقتصادی و جبران کمبود‌ها و تامین نیازمندی‌ها مردم بودند و هم مهندسی جنگ که شامل مجموعه‌ای از اقدامات تجهیز، تعمیر و ساخت ادوات و تجهیزات بود را برعهده داشتند.

مهندسی رزم در این زمان توانست با به کارگیری متخصصان و مهندسان و استفاده از توان داخلی به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کند و در پیوند با دانشگاه افتخارات خوبی را رقم بزند که از جمله آن ساخت و طراحی پل شناور خضر نبی (ع)، طراحی پل خیبر، اولین موشک‌های دوربرد زمین به زمین با نام موشک مجتمع، ساخت خودرو‌های ش. م. ر و صد‌ها طرح نام برد.

علاوه بر این وجود روحیه جهادی و بسیجی که انجام کار را به بهترین شکل پیش می‌برد یکی از مهمترین مولفه‌ها در قوت بخشیدن و پیشرفت کار نیرو‌های مهندسی جنگ جهاد محسوب می‌شد. موضوعی که شاید امروز یکی از حلقه‌های مفقوده در نیروی کار صنایع کشور و حتی بخش‌های دیگر باشد. همین اعتقاد و نیروی درونی بود که دفاع جانانه هشت ساله را رقم زد و اجازه تسلط دشمن بر خاک کشور را نداد. اتفاقی که به واقع آسانتر از شرایط حال حاضر کشور نیست و بی شک هشت سال دفاع مقدس شرایط سخت تری را بر کشور تحمیل می‌کرد.

یکی از اعضای انجمن وارد کنندگان خودرو در مصاحبه‌ای وقتی از او پرسیدند چرا موشک ساز شدیم، اما خودروساز نه پاسخ جالبی داده و گفته بود نکته قابل تامل است که در خودروسازی کدام یک از افراد حاضر هستند جانشان را برای خودروسازی بدهند؟ در صورتی که در موشک سازی حاضر بودند جان خود را بدهند؟!

متاسفانه اتفاق نامبارکی در اواخر دهه ۷۰ رقم خورد و باعث انحلال جهاد و ادغام آن با وزارتخانه جهاد سازندگی و کشاورزی شد. مهره کلیدی در شکل گیری مهندسی رزم به وزارتخانه‌ها رفتند و عملا دیگر از آن روحیه جهادی خبری نبود، نیرو‌های مهندسی رزم در پیچ و خم روز‌ها گم شدند و توان و فکر آنان به جای به کارگیری در عرصه تولید و طراحی وارد چرخه کارمندی و پشت میز نشینی شد.

نهادی انقلابی که می‌توانست با به کارگیری متخصصان و مهندسان کشور گام مهمی در جهت رشد و توسعه صنایع کشور بردارد و با بهره گیری از استعداد‌های جوان صنایع کشور را همگام با صنایع بزرگ دنیا جلو ببرد با انحلال آن عملا بخش کارآمدی از ظرفیت‌های مهندسی کشور را از بین برد که آثار آن در سال‌های بعد با عدم پیشرفت در صنایع پدید آمد. مهندسی جهادی که در بحبوبه جنگ اقدامات کم نظیر و حتی بی نظیری را انجام دهد نتوانست در سال‌های پس از دفاع مقدس به صنایع بزرگی، چون خودروسازی ورود کند.

بخشی از گنجینه‌ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره دفاع مقدس از آن یاد می‌کند همان حلقه مفقوده امروز ما در حل بسیاری از مشکلات کشور است. گنجی که باید استخراج و از استفاده شود. بی شک امروز و آینده نیازمند بازآفرینی روحیه و بسیاری از آموزه‌های دفاع مقدس است. می‌توان با وجود شرایط تحریم از راه سخت پیش رو عبور کند و با کنار زدن عوامل بازدارنده پیشرفت و با عزم ملی صنایعی، چون خودرو سازی و دیگر صنایع کشور را نجات داد، شاید در آینده نزدیک نیز بتوان بنا به همان سخن پیشین اگر توانستیم موشک بسازیم پس می‌توانیم استاندار‌های خودروی داخلی را به میزان مطلوب بالا برد.

انتهای پیام/ ۱۴۱

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

ساخت خودروی با کیفیت سخت‌تر است یا مدیریت مهندسی در جنگ؟ بیشتر بخوانید »

ساخت خودرو با کیفیت سخت‌تر است یا مدیریت مهندسی جنگ؟

ساخت خودرو با کیفیت سخت‌تر است یا مدیریت مهندسی جنگ؟


گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس-سیده فاطمه کیایی؛ کافیست حرفی از خودروی ملی به میان آید و آه ز نهاد مرد و زن بلند شود، فارغ از نحوه عرضه و توزیع خودرو در سالیان اخیر، کیفیت پایین و نبود میدان رقابتی برای ساخت و تولید خودر‌هایی با استاندارد‌های حداقلی نارضایتی مردم را به دنبال داشته تا جایی که رهبر انقلاب اخیرا در یکی از سخنرانی‌های خود از کیفیت پایین خودرو‌های داخلی گلایه کرده و نارضایتی مردم را به حق دانست.

وضعیت خودروسازی و برخی صنایع در کشور حکم اژد‌های چند سری را دارد که با یک نسخه و فرمول قابل حل نیست، متخصصان و مسوولان زیادی طی سال‌های گذشته درباره راه‌های برون رفت مشکلات این حوزه صحبت کردند و راهکار‌هایی ارائه شده، اما هیچ کدام از این راه حل‌ها به عمل نرسیده و مشکلی را حل نکرده است، برخی نبود اراده کافی و برخی دست‌های پشت پرده را عامل اصلی عدم پیشرفت در این صنایع می‌دانند. این وضعیت در حالیست که مردم یک سوال بزرگ در ذهنشان نقش بسته و بار‌ها بازگو کرده‌اند، اینکه چطور می‌توانیم موشک بسازیم، اما خودرو نه؟ سوالی ساده، اما مهم که لازم است صاحبنظران عرصه علم و فناری و صنعت کشور به آن پاسخ دهند و مهمتر، برای حل آن آستین همت بالا بزنند.

در دوران دفاع مقدس واحد مهندسی جنگ بخش قابل توجهی از نیاز نیروی دفاعی کشور را در مقابله با دشمن برعهده داشت. از نحوه تشکیل و تاریخچه آن که بگذریم این واحد توانسته بود اقدامات بزرگی را در صحنه جنگ پدید آورد که ریشه حرکت آن از پس از انقلاب و با فعالیت‌های سازندگی و جهادی و حاکم شدن روحیه بسیجی آغازو ثمره آن در دفاع مقدس با طراحی و ساخت ادوات مهندسی و رزمی در عرصه نوآوری و ابتکار و کمک به یگان‌های نظامی در ایجاد خطوط پدافندی دیده شد.

شرایط سخت جنگ فشار زیادی به اقشار مختلف کشور وارد آورد، از سویی بحث دفاع از خاک کشور مطرح بود و از طرفی نیاز‌های اساسی مردم باید برطرف می‌شد. در این شرایط بسیاری از صنایع تعطیل و یا از کار افتادند، تحریم‌ها بیش از هر زمان دیگری فشار مضاعف بر مردم وارد می‌آورد و مهمتر از همه جنگ ناباورانه زخم عمیقی بر تن و جان ملت می‌زد. نیرو‌های جهادسازندگی هم مامور بی اثر ساختن محاصره‌های اقتصادی و جبران کمبود‌ها و تامین نیازمندی‌ها مردم بودند و هم مهندسی جنگ که شامل مجموعه‌ای از اقدامات تجهیز، تعمیر و ساخت ادوات و تجهیزات بود را برعهده داشتند.

مهندسی رزم در این زمان توانست با به کارگیری متخصصان و مهندسان و استفاده از توان داخلی به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کند و در پیوند با دانشگاه افتخارات خوبی را رقم بزند که از جمله آن ساخت و طراحی پل شناور خضر نبی (ع)، طراحی پل خیبر، اولین موشک‌های دوربرد زمین به زمین با نام موشک مجتمع، ساخت خودرو‌های ش. م. ر و صد‌ها طرح نام برد.

علاوه بر این وجود روحیه جهادی و بسیجی که انجام کار را به بهترین شکل پیش می‌برد یکی از مهمترین مولفه‌ها در قوت بخشیدن و پیشرفت کار نیرو‌های مهندسی جنگ جهاد محسوب می‌شد. موضوعی که شاید امروز یکی از حلقه‌های مفقوده در نیروی کار صنایع کشور و حتی بخش‌های دیگر باشد. همین اعتقاد و نیروی درونی بود که دفاع جانانه هشت ساله را رقم زد و اجازه تسلط دشمن بر خاک کشور را نداد. اتفاقی که به واقع آسانتر از شرایط حال حاضر کشور نیست و بی شک هشت سال دفاع مقدس شرایط سخت تری را بر کشور تحمیل می‌کرد.

یکی از اعضای انجمن وارد کنندگان خودرو در مصاحبه‌ای وقتی از او پرسیدند چرا موشک ساز شدیم، اما خودروساز نه پاسخ جالبی داده و گفته بود نکته قابل تامل است که در خودروسازی کدام یک از افراد حاضر هستند جانشان را برای خودروسازی بدهند؟ در صورتی که در موشک سازی حاضر بودند جان خود را بدهند؟!

متاسفانه اتفاق نامبارکی در اواخر دهه ۷۰ رقم خورد و باعث انحلال جهاد و ادغام آن با وزارتخانه جهاد سازندگی و کشاورزی شد. مهره کلیدی در شکل گیری مهندسی رزم به وزارتخانه‌ها رفتند و عملا دیگر از آن روحیه جهادی خبری نبود، نیرو‌های مهندسی رزم در پیچ و خم روز‌ها گم شدند و توان و فکر آنان به جای به کارگیری در عرصه تولید و طراحی وارد چرخه کارمندی و پشت میز نشینی شد.

نهادی انقلابی که می‌توانست با به کارگیری متخصصان و مهندسان کشور گام مهمی در جهت رشد و توسعه صنایع کشور بردارد و با بهره گیری از استعداد‌های جوان صنایع کشور را همگام با صنایع بزرگ دنیا جلو ببرد با انحلال آن عملا بخش کارآمدی از ظرفیت‌های مهندسی کشور را از بین برد که آثار آن در سال‌های بعد با عدم پیشرفت در صنایع پدید آمد. مهندسی جهادی که در بحبوبه جنگ اقدامات کم نظیر و حتی بی نظیری را انجام دهد نتوانست در سال‌های پس از دفاع مقدس به صنایع بزرگی، چون خودروسازی ورود کند.

بخشی از گنجینه‌ای که رهبر انقلاب درباره دفاع مقدس از آن یاد می‌کند همان حلقه مفقوده امروز ما در حل بسیاری از مشکلات کشور است. گنجی که باید استخراج و از استفاده شود. بی شک امروز و آینده نیازمند بازآفرینی روحیه و بسیاری از آموزه‌های دفاع مقدس است. می‌توان با وجود شرایط تحریم از راه سخت پیش رو عبور کند و با کنار زدن عوامل بازدارنده پیشرفت و با عزم ملی صنایعی، چون خودرو سازی و دیگر صنایع کشور را نجات داد، شاید در آینده نزدیک نیز بتوان بنا به همان سخن پیشین اگر توانستیم موشک بسازیم پس می‌توانیم استاندار‌های خودروی داخلی را به میزان مطلوب بالا برد.

انتهای پیام/ ۱۴۱

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

ساخت خودرو با کیفیت سخت‌تر است یا مدیریت مهندسی جنگ؟ بیشتر بخوانید »

نقش جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس

نقش جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس


نقش جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدسبه گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، جهاد سازندگی یکی از نهاد‌های جوشیده از انقلاب اسلامی ایران است که از بدو تأسیس توانست بسیاری از جوانان انقلابی کشور را جذب فعالیت‌های خود کند.

ازآنجاکه نهاد‌های انقلابی در اجرای مأموریت‌های خود، درگیر پیچیدگی‌های نظام بروکراتیک نبودند، به‌محض تغییر اوضاع زمانه و بروز نیاز‌های جدید در کشور، به‌سرعت می‌توانستند با توجه به امکانات موجود برای خود مأموریت‌های کاری جدید تعریف کنند.

مأموریت اولیه و اصلی محول شده به جهاد سازندگی، رسیدگی به روستاها، محرومیت‌زدایی از مناطق محروم و تمرکز به توسعه اقتصادی روستا‌ها بوده است.

جهاد سازندگی علاوه بر اجرای این مأموریت، در طول هشت سال دفاع مقدس نیز، وظایف جدیدی را با توجه به نیاز جبهه‌ها بر عهده گرفت. پشتیبانی، تدارکات و امور فنی و مهندسی، ازجمله نیاز‌های مبرم جبهه‌ها بود و با توجه به تازه تأسیس بودن و کم‌تجربگی نیرو‌های مسلح ایران در این امور، ضرورت کمک‌رسانی به جبهه‌ها دوچندان می‌شد.

جهاد سازندگی ویژگی‌هایی داشت که می‌توانست بیشترین نقش را در فعالیت‌های پشتیبانی و مهندسی ایفا کند. نیروی انسانی‌ای که در ابتدای انقلاب جذب این نهاد شده بود، بیشتر از جامعه مهندسی کشور و دانشجویان رشته‌های فنی و مهندسی بودند. حتی مؤسسین اولیه آن‌هم تعدادی دانشجو بودند.

این نیروی انسانی می‌توانست از دانش و تجربه خود برای رفع نیاز‌های فنی و مهندسی در جبهه‌ها استفاده کند، به‌ویژه اینکه نظام ایران با توجه به مخالفت و دشمنی قدرت‌های جهانی با انقلاب اسلامی، نمی‌توانست از حضور مستشاران فنی بهره ببرد. علاوه بر این، با توجه به استهلاک بالای ادوات نظامی در جنگ، نیاز دوچندانی نیز در تعمیر ادوات و ماشین‌های جنگی احساس می‌شد که با توجه به تحریم وضع‌شده برای ایران، امکان خرید وسایل برای تعمیر فراهم نبود و ایرانی‌ها بایستی خود با ابتکارات مهندسی نیازهایشان را برآورده می‌کردند.

تحریم‌های وضع‌شده برای ایران در زمان جنگ ایجاب می‌کرد که همه مردم به کمک جبهه‌ها و نیرو‌های نظامی بشتابند و نیاز‌های فراوان جبهه‌ها را رفع کنند.

ستاد پشتیبانی جنگ

اولین تجربه جهادگران جهاد سازندگی در جنگ، پشتیبانی در قالب ارسال کمک‌های مردمی به جبهه‌ها در روز‌های ابتدایی جنگ بود. برای این منظور، ستاد‌هایی به نام ستاد پشتیبانی جنگ شکل گرفت که این ستاد‌ها در محل دفتر سازمان نهاد جهاد سازندگی هر استان و شهرستان تأسیس شدند.

تحقیقات مهندسی

با توجه به اهمیت مهندسی در جنگ، بهار سال ۱۳۶۱، در ستاد مرکزی جهاد، معاونت تحقیقات مهندسی تشکیل شد و طرح‌های جدیدتری ازجمله طرح سوخت جامد مرکب -که در راکت و موشک مورداستفاده قرار می‌گیرد- در دستور کار این واحد قرار گرفت. در تابستان سال ۱۳۶۱، اولین پرتاب راکت‌ها به سرپرستی مهندس افشار زاده انجام و همزمان اقدامات لازم به‌منظور تولید آزمایشگاهی پرکلرات نیز انجام شد.

در سال‌های بعد، با تحقیقات بیشتر در این مرکز، ابتکارات و طرح‌های دیگری انجام شد؛ از قبیل؛ طرح تعریض شنی بلدوزر، طرح شناور لودر روی آب و پل کاذب، ساخت اولین میکسر تولید سوخت، ساخت لوله پرنیوم بدنه موشک، آزمایش عمق‌یاب دریایی، تولید پنج هزار دستگاه ردگیری در شب، ساخت نفربر زرهی نیم شنی شناور، تولید دودزای استتاری، تولید دستگاه جیره غذائی رزمی و…

نهضت سنگرسازی جهادگران

سنگرسازی ازجمله اقداماتی است که جهاد سازندگی بدان اهتمام ورزید. در ابتدای جنگ، ساخت سنگر‌های ساده برای حفظ نفرات آغاز شد. سپس در سرپل ذهاب که محل انبار زاغه مهمات بود و زیر آتش دشمن قرار داشت و با آتش دشمن از بین می‌رفت، کار سنگرسازی برای محافظت از انبار مهمات آغاز شد.

ابتدا این سنگر‌ها محاسبه نشده بود، اما به‌تدریج این کار انجام شد و سنگر‌ها از سه‌ضلعی به پنج‌ضلعی تبدیل شدند. سپس سنگر‌های بتونی قوسی در کارگاه‌ها، طراحی و ساخته شد و به جبهه‌ها سرازیر گردید. آنگاه تعدادی از جوشکاران که از نیرو‌های مردمی بودند، واحد استحکامات را در هر اکیپ سنگرسازی تشکیل دادند.

در سال ۱۳۶۱، سنگر‌های بتونی و قطعات سنگر سازی به شیوه‌ای جدید و مستحکم ساخته شدند که به سنگر‌های ریلی معروف گردیدند.

در سال ۱۳۶۲، سنگر‌های پیش‌ساخته مخصوص خط مقدم نیز طراحی و راهی خط مقدم شد. سنگر‌های قوسی با پروفیل نیز نوع دیگری از سنگر‌ها بود که در همه خطوط کاربرد داشت و با انفجار و ضربه محاسبه می‌شد.

احداث خاکریز‌های ساده و سپس خاکریز‌های دوجداره و همچنین خاکریز‌های ترکش گیر در حین عملیات یا بعد از عملیات از اقدامات دیگر جهادگران بود.

جهادگران گاه مجبور به ایجاد کانال و دژ نیز می‌شدند. دژ‌ها اندازه‌های متفاوتی داشتند و مهندسی خاصی را طلب می‌کردند.

سکوسازی در هور و ساخت پد‌ها نیز در کارنامه فعالیت‌های مهندسی جنگ ثبت شده است. از دیگر اقداماتی که جهاد سازندگی در طول جنگ به آن پرداخت، احداث اولین کارخانه یخ‌سازی و نیز آشپزخانه‌های بزرگ در خوزستان برای هر پایگاه مهندسی- رزمی بود. جهاد سازندگی حتی در شهر فاو عراق نیز کارخانه یخ‌سازی احداث کرد.

تصفیه‌خانه‌های آب آشامیدنی، رساندن آب به سنگر‌ها و ساخت حمام و دوش‌های شیمیایی در همه جبهه‌ها از اقدامات مؤثر جهاد بود که در بهداشت و سلامت رزمندگان نقش بسزایی داشت.

راه‌سازی در دشت‌ها و مهم‌تر از آن در تپه‌ماهور‌ها و رمل‌های خوزستان، بخش مهمی از فعالیت‌های جهاد بود. راه‌سازی در کوهستان‌ها و قلل مرتفع کردستان، به‌ویژه کار در شب به‌دقت نظر بیشتری نیاز داشت. نیرو‌های مهندسی جهاد بایستی با شیب‌ها و ترانشه‌ها، بریدن کوه و شکافتن سنگ‌های مستحکم و انفجار در ارتفاعات و موانع طبیعی، جبهه‌ها را برای رزمندگان باز می‌کردند.

برای ساخت جاده در مسیر دره‌ها، پل‌هایی زده می‌شد که ساده‌ترین آن‌ها، احداث پل در دشت‌ها بود که با انداختن لوله‌های پلیتی انجام می‌شد. پل‌های کوهستانی نیز با سنگ‌چین ساخته می‌شد.

در رودخانه‌های بزرگ‌تر نیز پل دوبه‌ای، پل شبکه‌ای شناور، پل شناور قایقی، پل‌های لوله‌ای بزرگ، پل‌های اسفنجی و پل‌های یونولیتی فشرده ساخته شد.

در عملیات خیبر در سوم اسفند ۱۳۶۲ هم پل خیبری ساخته شد که شهرت جهانی پیدا کرد. طراحی و ساخت پل شناور خیبر به طول ۱۴ کیلومتر با ابتکار مهندسان جهاد سازندگی به مدت ۷۲ روز انجام شد. مزیت پل خیبری که ما بین جزیره شمالی مجنون و ساحل هورالهویزه نصب شد، این بود که با بالا و پائین رفتن آب هور، پل هم بالا و پائین می‌رفت.

خدمات بهداشتی ـ درمانی

با شروع جنگ، یکی از ضروری‌ترین امور، رسیدگی به مجروحان جنگی در سریع‌ترین زمان ممکن و در نزدیک‌ترین مکان به خط مقدم جبهه‌ها بود. جهاد سازندگی با احداث درمانگاه‌ها، بیمارستان‌های صحرایی و حتی بیمارستان‌های مجهز مانند بیمارستان امام حسن (ع) در منطقه جنوب، پیشتاز عرضه خدمات بهداشتی و درمانی به رزمندگان در جبهه‌ها شد.

همه مسئولان و فرماندهان دفاع مقدس اذعان می‌کنند که سنگر سازان بی سنگر با بهره‌گیری از ابتکارات خود و استفاده از رهیافت‌های نو و با به‌کارگیری امکانات و تلفیق علم و عمل، صبورانه، مدیریت انعطاف‌پذیر و کاربردی بی‌نظیری را در قالب ستاد‌های پشتیبانی و مهندسی جنگ ایجاد کردند که در شاکله جنگ، می‌توان آن را «پشتیبانی و مهندسی جنگ» نامید.

همان‌طور که گفته شد، پیروزی رزمندگان، مدیون پشتیبانی و مهندسی جنگ است. برای رسیدن به اهداف ملت ایران در دفاع از اسلام، پشتیبانی و مهندسی جنگ، نهادی استوار محسوب می‌شد.

نیرو‌های جهادی توانستند با ارائه طرح‌های پشتیبانی و مهندسی جنگ، مشکلات عمده رزمندگان را در دشت، دریا، هور و کوه با ساخت راه‌ها، پل‌ها، سنگرها، خاکریز‌ها و جاده‌ها مرتفع کرده، در بخش نظامی نیز با انواع ابتکارات و اختراعات، تا حد زیادی در سرعت بخشیدن و تسهیل فعالیت رزمندگان ایفای نقش کنند.

اندیشه‌های گران‌قدری که در هشت سال دفاع مقدس، بدون هیچ هیاهویی به کار گرفته می‌شد، تا از تلف شدن زمان و فرصت جلوگیری کند، پشتیبانی و مهندسی جنگ را به‌گونه‌ای هدایت کرد که توانست راه را برای پیشروی رزمندگانی که دلاورانه پیش می‌رفتند، هموار و گسترده کند و این امر به‌طورقطع جز با ابتکارات و فناوری‌های علمی سنگرسازان بی سنگر محقق نمی‌شد.

انتهای پیام/ 221



منبع خبر

نقش جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس بیشتر بخوانید »

نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین»


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، حماسه‌ها و پیروزی‌های رزمندگان در دوران دفاع مقدس، مدیون فکر، پژوهش و ابتکار نخبگان و مهندسان این سرزمین در کنار توکل و توسل آن‌ها بود که موجب شد تا پس از هشت سال، دشمنی که از جانب ابرقدرت‌های جهان، پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می‌شد، ناامید به مرز‌های خود بازگردد؛ دشمنی که با بهره‌گیری از تجهیزات تخصصی و تجربه‌های مشاورین نظامی کشور‌های غربی و شرقی، در ابندای جنگ، فکر فتح یک‌هفته‌ای تهران را در سر می‌پروراند.

«جهاد سازندگى» یکی از ارکان کلیدی در دوران جنگ تحمیلی است که اقدامات بی‌بدیل آن در این دوران با بهره‌گیری از فکر، پژوهش و ابتکار نخبگان و مهندسان این سرزمین برای پشتیبانی از جنگ، در افکار عمومی تا حد زیادی مغفول مانده است؛ این درحالی است که اگر فعالیت‌های «جهاد سازندگی» نبود، هیچ‌یک از پیروزی‌های دوران دفاع مقدس به‌دست نمی‌آمد؛ چراکه ساخت سنگرها، خاکریزها، پل‌ها، جاده‌ها و… برعهده رزمندگان «جهاد سازندگی» بود.

نگاهی به نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین»

عملیات «فتح‌المبین» یکی از عملیات‌های پیروزمندانه دوران هشت سال دفاع مقدس است که در آن رزمندگان جهاد سازندگی نیز همانند دیگر رزمندگان اسلام، در به‌دست آمدن این پیروزی بزرگ نقش موثری ایفا کردند؛ اما پیش از آن‌که بخواهیم به تشریح اقدامات رزمندگان جهاد سازندگی در عملیات «فتح‌المبین» بپردازیم، جهت روش شدن عظمت کارهاى انجام‌شده و حساسیت آن‌ها، ابتدا به مروری کوتاه بر روند این عملیات خواهیم پرداخت.

عملیات «فتح‌المبین»

طرح‌ریزى عملیات «فتح‌المبین» از اواسط آبان سال ۱۳۶۰ آغاز شده بود؛ اما به‌علت آماده نبودن شرایط، این عملیات به فروردین سال ۱۳۶۱ موکول شد؛ بنابراین عملیات «فتح‌المبین» ساعت ۳۰ دقیقه بامداد روز دوشنبه دوم فروردین سال ۱۳۶۱ با رمز مبارک «یا زهرا (س)» آغاز شد.

عملیات «فتح‌المبین» در منطقه عملیاتی به‌وسعت حدود ۲۵۰۰ کیلومتر مربع، در جبهه جنوب و منطقه غرب کرخه و غرب شوش و دزفول با هدف تصرف ارتفاعات منطقه عملیاتى به‌منظور آزادسازى بخش وسیعى از جنوب غربى میهن اسلامى انجام گرفت و بنا به نظر بسیارى از کارشناسان و فرماندهان جنگ، این عملیات به‌لحاظ موقعیت خاص منطقه استراتژیک آن و نیز حجم وسیع عملیات و اثربخشى مهم آن در روند و آینده دفاع مقدس، نقطه عطف جنگ تحمیلى به‌شمار مى‌رود.

از نتایج مهم عملیات پیروزمندانه «فتح‌المبین» مى‌توان به‌طور خلاصه به بازپس‌گیرى ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از خاک کشورمان از اشغال دشمن متجاوز و همچنین آزادسازى جاده مهم و استراتژیک دزفول تا دهلران و تصرف چاه‌هاى نفتی ابوغریب در ارتفاعات تینه و  نیز به اسارت گرفتن بیش از ۱۵ هزار سرباز و افسران دشمن توسط رزمندگان کشورمان اشاره کرد.

اقدامات مهندسى رزمى جهاد سازندگی در عملیات «فتح‌المبین»

پیش از عملیات فتح‌المبین، به‌دنبال عملیات پیروزمندانه «طریق‌القدس» و آزادى بستان و تجربیات گران‌بهایى که از نقطه‌نظر نظامى و مهندسى حاصل شد و با مشخص شدن منطقه غرب دزفول براى عملیات آینده، کلیه نیروهاى رزمى مهندسى جهاد سازندگى براى انجام خدمات لازم، به این منطقه بسیج شدند.

از آن‌جا که فرصت مناسب و لازم در اختیار بود و مسئولیت مهندسى نیز به‌طور رسمى و کتبى به جهاد سازندگى واگذار شده بود، به‌لحاظ وسعت منطقه عملیاتى و کثرت نیروهاى مهندسى شرکت‌کننده، فعالیت‌هاى بسیار گسترده و معجزه‌آسایى صورت‌گرفت که نقش اساسى و تعیین‌کننده‌ای در به‌دست آوردن پیروزی‌ها داشت.

نگاهی به نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین»

با شروع عملیات پیروزمندانه «فتح‌المبین»، ۱۰ ستاد مهندسى رزمى جهاد که هرکدام در سطح خدمات مهندسى یک لشکر عمل کردند و با بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ نفر جهادگر توانستند هزاران فعالیت متنوعی را انجام دهند. از جمله:

– احداث و ترمیم بیش از ۹۱۰ کیلومتر جاده عملیاتى و تدارکاتى و ارتباطى
– احداث ۴۹۲ کیلومتر خاکریز
– احداث ۱۳۰ دهنه پل کوچک و بزرگ (از جمله یک دهنه پل شبکه‌اى به طول ۲۰۰ متر در محور شوش
– احداث بیش از ۲۳ هزار و ۴۰۰ مورد انواع سنگرهاى انفرادى، اجتماعى و ماشین‌آلات و …
– احداث ۱۳ باند هلی‌کوپتر
– احداث و راه‌اندازى ۲ سایت موشکى (زمین به هوا) و نصب تمام سنگر‌ها و دیگر استحکامات مورد نیاز آن.
– احداث و راه‌اندازى ۲ قرارگاه فرماندهى و نصب ۱۴ سنگر بتونى بزرگ در این قرارگاه‌ها.
– احداث پنج مقر توپخانه با سکوهاى آتش و سنگر‌ها و استحکامات موردنیاز
– احداث و بهره‌بردارى از پنج حلقه چاه عمیق و نیمه‌عمیق
– احداث و بهره‌بردارى از ۱۱ واحد اورژانس صحرایى
– راه‌اندازى بیمارستان شوش و افزایش ظرفیت آن از ۱۷ به ۷۰ تخت‌خواب
– نصب ۵۰ دستگاه ژنراتور جهت رفع نیازمندی‌هاى رزمندگان اسلام
– توزیع بیش از ۲۰ هزار بلوک سیمانی جهت احداث سنگر در خطوط مختلف عملیات
– احداث ۱۶ باب حمام صحرایى

فعالیت‌های موثر جهاد سازندگی در عملیات «فتح‌المبین»

نگاهی به منظقه عملیاتی «فتح‌المبین» نشان می‌دهد که دشمن در غرب کرخه از مقابل با احداث کانال‌ها و میادین مین و استحکامات دفاعى، خود را براى همه‌گونه حمله‌اى آماده کرده بود و جناحین نیروهاى دشمن از یک طرف به یک سلسله ارتفاعات متکى بود که در جهت شرقى غربى تا ارتفاعات مرتفع پا علم و دالپرى و تى شکن امتداد یافته بود. وضعیت این منطقه از نظر وجود دره‌ها و تپه‌هاى صخره‌اى مرتفع به‌گونه‌اى بود که دشمن به‌خصوص در منطقه دالپرى امکان هیچ‌گونه تهاجمى را نمی‌داد و مراکز فرماندهى خود را در عمق نیرو‌ها در «عین خوش» مستقر کرده بود. در جناح جنوبی نیروهاى دشمن متکى به ارتفاعات میشداغ و تپه‌هاى رملى پشت آن بود که در آن‌جا نیز تهاجمات نیروهاى اسلام رl سخت می‌کرد؛ بنابراین جهاد سازندگی دست به فعالیت‌های زیر زد:

۱. ایجاد شبکه گسترده راه از «پا علم» به طرف ارتفاعات دالپرى و تى‌شکن

این شبکه با طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر به‌لحاظ این‌که در دل ارتفاعات و در میان دره‌ها و رودخانه‌ها قرار داشت، با بیش از ۷۰ دهنه پل، از یک‌مترى تا ۴۰ مترى احداث شد که امکان ترابرى و نفوذ نیروهاى اسلام را به پشت نیروهاى دشمن و بالاى سر مرکز فرماندهى دشمن ممکن ساخت و اهمیت ویژه‌اى در کسب پیروزی‌ها داشت. این کار طاقت‌فرسا که بیشتر به معجزه شبیه بود، در نهایت رعایت مسائل امنیتى از جمله ندادن مرخصى به نیرو‌ها و حمل و نقل آن‌ها به‌نحوى که امکان رد و بدل هیچ‌گونه اطلاعاتى ممکن نباشد، در حداقل زمان ممکن و با کار شبانه‌روزى صورت گرفت.

نگاهی به نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین»

۲. جاده رقابیه به زلیجان (جاده کاظمین)

این جاده در شرایطى از دل ارتفاعات سنگى میشداغ و از میان تپه‌هاى رملى به‌طول ۲۰ کیلومتر در کمتر از یک ماه احداث شد که امکان ترابرى و نفوذ نیروهاى اسلام را به پشت تنگه رقابیه یعنى عمق دشمن و پشت جبهه آن‌ها و مجاورت مرکز فرماندهى دشمن فراهم آورد.

۳. ساخت جاده‌ها براى ارتباط نیرو‌ها در یک جبهه گسترده

 براى ارتباط نیرو‌ها در یک جبهه گسترده، از «دالپرى» و «دشت عباس» تا محور «کرخه» و از آن‌جا تا «شوش» و «رقابیه»، کار مهندسى عظیمى انجام گرفت که در طول نزدیک به ۶ ماه حدود هزار کیلومتر جاده احداث شد و با نام‌هاى زیبایى همچون «عاشورا»، «نجف»، «کربلا»، «امام خمینى»، «شهید بهشتى» و سایر شهدا نامگذارى شد.

۴. گشودن جبهه‌هاى جدید و احداث خاکریزهاى متعدد براى اتصال آن‌ها

هرچند در کل عملیات «فتح‌المبین» نزدیک به ۵۰۰ کیلومتر خاکریز احداث شد؛ اما بایستی گفت که قسمت اعظم کار مربوط به قبل از عملیات است که در شهرهاى «شوش» تا «رقابیه» جبهه‌هایى جدید گشوده و به هم متصل شدند و نیرو‌ها براى عملیات در آن‌ها مسقر شدند. این کار در یک شرایط بسیار سخت مثلاً در جبهه «شوش» آن‌هم در تاریکى شب و زیر آتش شدید دشمن صورت گرفت.

۵. احداث اورژانس برای نجات جان مجروحان

جهاد سازندگی برای عملیات «فتح‌المبین» ۱۰ اورژانس ایجاد کرد؛ اما نمی‌توان با ذکر این‌ موضوع اهمیت و نقش آن‌ها را بیان کرد؛ چراکه رزمندگان جهاد سازندگی در خطوط مقدم کلیه جبهه‌هاى «فتح‌المبین» یک ابتکار نو و خارق‌العاده به‌کار گرفته و اورژانس‌هایى با سقف بتنى و با ابعاد ۱۵*۸ با آب لوله‌کشى و برق احداث کردند؛ کارى که حقیقاً در نجات جان مجروحان و انجام خدمات لازم قبل از انتقال به بیمارستان‌ها که در فاصله بسیار دورى از جبهه بودند، نقش تعیین‌کننده‌ای داشت.

نگاهی به نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین»

۶. پشتیبانى مادى و معنوى رزمندگان

علاوه بر اقدامات مؤثر فوق که کاملاً برجسته و مشخص و تعیین‌کننده بودند، اقدامات دیگرى صورت گرفته که در تجهیز و تدارک رزمندگان و پشتیبانى مادى و معنوى از آن‌ها نقش بسیار داشته‌اند؛ از جمله:

– ایجاد تعمیرگاه‌هاى ثابت در کلیه جبهه‌ها و اعزام واحدهاى سیار به خطوط مقدم.
– ایجاد ۱۴ حمام صحرایى از شش الى ۱۲ دوش در دل جبهه‌ها که در آن شرایط سخت مورد استقبال خیل عظیمی از رزمندگان قرار گرفت.
– تدارکات رزمندگان در کلیه جبهه‌ها و خطوط مقدم با استفاده از هدایاى مردمى.
– آب‌رسانى و شربت‌رسانى و بالاخره کارهاى تبلیغاتى بسیار گسترده از قبیل ایجاد مساجد و حسینیه‌ها، اعزام گروه‌هاى تبلیغاتى و ارسال کتاب و روزنامه و…

انتهای پیام/ 113



منبع خبر

نقش تعیین‌کننده «جهاد سازندگی» در عملیات «فتح‌المبین» بیشتر بخوانید »