موزه ملک

مرور آثار منتخب کتابخانه و موزه ملی ملک به مناسبت هفته دفاع مقدس

مرور آثار منتخب موزه ملی ملک به مناسبت هفته دفاع مقدس


به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ دفاع‌پرس، به مناسبت گرامی‌داشت هفته دفاع مقدس، مجموعه‌ای از آثار منتخب کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران، معرفی و بررسی می‌شود.

دفاع مقدس” src=”https://defapress.ir/files/fa/news/1404/7/6/3150713_385.jpg” alt=”مرور آثار منتخب کتابخانه و موزه ملی ملک به مناسبت هفته دفاع مقدس” width=”600″ height=”404″>

دوستداران تاریخ و فرهنگ کشور، از اولین روز‌های آغاز جنگ تحمیلی میان ایران و عراق، در تکاپو بودند تا دلاوری‌های بزرگمردان و شیرزنان این آب و خاک و حماسه‌آفرینی‌های شهیدان، جانبازان، آزادگان و رزمندگان، در یاد‌ها باقی بماند. دراین‌میان، به پشتوانه فعالیت‌های مراکزی همچون کتابخانه و موزه ملی ملک، امروزه شاهد تبلور این تلاش‌ها در آثار فرهنگی هنری مختلف همچون تمبر و سکه یادبود و کتاب چاپی، هستیم. 

تمبر‌هایی با نقوش متنوع
به همت طراحان خلاق کشور، گوشه‌هایی از حماسه آفرینی‌های مردان و زنان فداکار و سلحشور ایران زمین در دوران دفاع مقدس بر روی تمبر‌های کوچک و کاغذی برای نسل‌های آینده، ثبت و ضبط شده هست. نمونه‌هایی از این تمبر‌های یادبود دوران دفاع مقدس، در میان آثار موزه ملی ملک به چشم می‌خورد. 

این آثار با تصویر‌ها و نقوش متنوع در سال‌های مختلف توسط شرکت پست جمهوری اسلامی ایران منتشر شده و توسط اهل فرهنگ و هنر همچون حاج حسین آقا ملک، واقف و بنیانگذار این مجموعه، محمود کاظمی و محمد صادق ثابتی، وقف و اهدا شده هست. 

تصویر‌های گرافیکی همچون مسجد، شهید، اسلحه، بمب، پرنده، نقشه ایران، مشت گره کرده، لاله، نخل، موشک، رزمنده، بیسیم‌چی، پلاک، قایق و بالگرد، عبارت‌ها و آرم‌هایی نظیر «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا و کل شهر محرم» و «آرم بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس»، بر روی این تمبرها، قابل مشاهده هست. 

از جمله این تمبر‌ها می‌توان به چهار قطعه تمبر یادبود از پنجمین سالگرد دفاع مقدس در ۳۱ شهریور ۱۳۶۴ به ارزش پنج ریال، نام برد. 

همچنین پنج قطعه تمبر یادبودی ۱۰ ریالی از ششمین سالگرد دفاع مقدس در سال ۱۳۶۵ در مجموعه تمبر موزه ملی ملک وجود دارد که هر کدام روایتگر یکی از حماسه‌های دوران دفاع مقدس از جمله حماسه‌های خرمشهر، هویزه، ناوچه پیکان و حماسه سوسنگرد در سال ۱۳۵۹ و حماسه شکست حصر آبادان در سال ۱۳۶۰ هست. 

سه قطعه تمبر ۷۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ ریالی با تصویری از شهید سید مرتضی آوینی، نقش اسلحه، بسیجی و رزمنده‌ای در حال نماز خواندن که به مناسبت هفته دفاع مقدس به‌ترتیب در سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵ منتشر شده هست، از جمله تمبر‌های یادبودی وقفی حاج حسین آقا ملک این مجموعه، به شمار می‌آید.

منتخبی از تمبر‌های یادبود موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک به مناسبت بزرگداشت هفته دفاع مقدس در سال‌های گذشته در شبکه‌های مجازی این موقوفه، معرفی شده هست. 

از سکه یادبود تا پاکت پستی
علاوه بر تمبر‌های یادبود، کتابخانه و موزه ملی ملک دارای آثار دیگری با موضوع دفاع مقدس هست که از جمله این آثار می‌توان از سکه ۲۰ ریالی یادبود هشت سال دفاع مقدس در سال ۱۳۶۸، نام برد.
همچنین یک پاکت پستی مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس و اهدایی سیدحمید میرسید که توسط انجمن اسلامی صنف چاپ به رزمندگان جبهه تقدیم شده هست، در این موقوفه فرهنگی وجود دارد. 
این پاکت پستی در ۱۹ تیر ۱۳۶۳، توسط رزمنده‌ای به‌نام عباس عادلی به پدرش، عیسی عادلی نوشته و از پاسگاه شهید قدوسی پل کرخه اندیمشک به روستای نوکنده بندرگز، فرستاده شده هست.

گردآوری کتاب‌های چاپی
کتابخانه ملی ملک دارای عناوین مختلف از مجموعه کتاب‌های چاپی با محوریت موضوعی دفاع مقدس و جنگ ایران و عراق نیز هست که در چند دهه گذشته به همت نویسندگان و ناشران این حوزه، به زیور چاپ آراسته شده هست. این منابع مطالعاتی در تالار‌های کتابخانه، در دسترس اهل علم و پژوهش قرار دارد.

گفتنی هست، کتابخانه و موزه ملی ملک که در سال ۱۳۱۶ شمسی، وقف حرم مطهر رضوی شده هست، در حال حاضر همه‌روزه به‌جز روز‌های تعطیل، از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۶:۱۵، به نشانی «تهران، خیابان امام خمینی (ره)، خیابان سی‌تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)»، پذیرای علاقه‌مندان هست.

انتهای پیام/ 121

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده هست

مرور آثار منتخب موزه ملی ملک به مناسبت هفته دفاع مقدس

مرور آثار منتخب موزه ملی ملک به مناسبت هفته دفاع مقدس بیشتر بخوانید »

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج



می‌توان از «رساله یوسف و زلیخا» متعلق به قرن ۹ هجری قمری و نسخه خطی «سبع المثانی: سبعه ابحر یا مظفرنامه» از محمد ابراهیم ساغر اصفهانی که در سال ۱۲۹۴ هجری قمری کتابت شده است، نام برد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در مجموعه آثار ارزشمندی در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک، بزرگترین موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران، نگهداری می‌شود که بررسی آنها، دریچه‌ای به سوی سبک زندگی و ازدواج در فرهنگ ایرانی- اسلامی به روی علاقه‌مندان می‌گشاید.

رساله‌ها و نسخه‌های خطی

کتابخانه ملی ملک به‌عنوان یکی از شش کتابخانه مهم کشور در حوزه نسخه‌های خطی، دارای نسخه‌های نفیسی است که روایت‌های جذاب و قدیمی مرتبط با موضوع ازدواج را برای نسل امروز، نقل می‌کند. از جمله این آثار خطی می‌توان به «رساله روایت در بیان عشق خدیجه(س) و نکاح پیغمبر(ص)» به‌خط نستعلیق محمدعلی خان، اشاره کرد که قدمت آن به قرن ۱۲ هجری قمری، برمی‌گردد.

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

همچنین می‌توان از «رساله یوسف و زلیخا» متعلق به قرن ۹ هجری قمری و نسخه خطی «سبع المثانی: سبعه ابحر یا مظفرنامه» از محمد ابراهیم ساغر اصفهانی که در سال ۱۲۹۴ هجری قمری کتابت شده است، نام برد.

اسناد تاریخی ارزشمند

از طرف دیگر، در کتابخانه و موزه ملی ملک، مجموعه اسناد تاریخی متنوعی نگهداری می‌شود که بخشی از آنها اعم از نامه، نکاح‌نامه، وکالت‌نامه، التزام‌نامچه، پرسش شرعی، استشهادنامه و حرز یا دعای عشق، گوشه‌ای از آداب و رسوم مراسم ازدواج در ادوار گذشته را، بیان می‌کند.

عقدنامه میرزا تقی‌خان امیرکبیر و ملک‌نساءخانم معروف به ملک‌زاده‌خانم (عزت‌الدوله) خواهر تنی ناصرالدین‌شاه قاجار، در سال ۱۲۶۵ هجری قمری، یکی از این اسناد ارزشمند تاریخی است. این عقدنامه در ابعاد ۵/۹۳ در۳/۱۳۱ سانتی‌متر، از نفیس‌ترین و بزرگ‌ترین اسناد برگی این مجموعه به شمار می‌آید که از نظر محتوایی می‌توان آن را سند دیوانی یا حکم حکومتی نیز دانست.

نکاح‌نامه حاج حسین آقا ملک، بنیانگذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک و نواب قدسیه(سیده زهرا) فرزند حاج سیدمیرزا عبدالله، متولی مسجد جامع گوهرشاد، نیز از عقدنامه‌های دفترچه‌ای این مجموعه است که قدمت آن به سال ۱۳۲۴ هجری قمری برمی‌گردد و از نظر ساختار محتوایی، شکلی و هنری، ارزشمند و قابل بررسی است.

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

عقدنامه آقامیرزا علیرضا طبیب فرزند میرزا فتحعلی حکیم با بی‌بی علیه خانم ملقب به بتول فرزند آقا عبدالرحیم تُرشیزی در سال ۱۳۰۶ هجری قمری، از دیگر اسناد نفیس این مجموعه است که تذهیب و محتوای قابل توجه ادبی دارد.

همچنین می‌توان به صورت جهیزیه سند عقدنامه بین عبدالعزیز میرزا بهاءالسلطان با خجسته‌ خانم، اشاره کرد که به‌خط سیاق در سال ۱۳۳۰ هجری، نوشته شده است.

در لابه‌لای این اسناد تاریخی، نامه ضابطه شیرازی به حاج حسین آقا ملک در سال ۱۳۵۱، نیز به چشم می‌خورد. وی با ارسال این نامه قصد داشته، تقاضای مساعدت مالی فردی را به گوش این بزرگمرد برساند که برای وصلت با دختر مورد علاقه‌اش نیاز به کمک داشته است.

اشیای نفیس موزه‌ای

همچنین در کتابخانه و موزه ملی ملک، اشیای موزه‌ای وجود دارد که مرتبط با موضوع ازدواج است. به عبارتی این آثار نفیس، روزگاری در سفره عقد زوجی استفاده شده یا در قالب جهیزه نوعروسی به خانه بخت برده شده است. شمعدان‌های لاله، گلاب‌پاش، جانماز ترمه، بقچه زری، سماور برنجی و…، نمونه‌ای از این آثار است.

دراین‌بین، «پرده قلابدوزی شکارگاه بهرام» و «قلمدان‌ لاکی منقوش به تصویر مجلس عقدکنان متعلق به قرن ۱۱ قمری»، موجود در گنجینه ملک نیز می‌تواند بازدیدکنندگان این موزه را با آداب و رسوم ازدواج در گذشته‌های دور پیوند دهد.

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

تمبر مخصوص کابین‌نامه متعلق به دوره ناصرالدین شاه قاجار، از دیگر آثار موزه ملک با این موضوع است. روزگاری این تمبرها بر قباله نکاح، کابین‌نامه‌ها یا عقدنامه‌ها چسبانده می‌شد تا به آنها اعتبار ببخشد.

برخی از این اشیای تاریخی نفیس از جمله وسایل وقفی منزل حاج حسین آقا ملک است. بعضی از آنها نیز توسط بانو ایران دستغیب بهشتی به این موزه، اهدا شده است.

تولید آثار با موضوع ازدواج

کتابخانه و موزه ملی ملک علاوه بر نگهداری و نمایش آثار تاریخی و هنری با موضوع ازدواج، اقدامات ارزشمندی نیز در سال‌های گذشته با محوریت معرفی سبک زندگی ایرانی- اسلامی و ازدواج در فرهنگ این مرز و بوم، انجام داده است.

از جمله این اقدامات می‌توان از چاپ کتاب «قباله‌های ازدواج در کتابخانه و موزه ملی ملک(۱۱۹۸ تا ۱۳۷۳ ه.ق.)» برپایه عقدنامه‌های تاریخی گنجینه اسناد این مجموعه، در سال ۱۴۰۱، توسط انتشارات این موقوفه در تهران، نام برد.

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

این کتاب با تحقیق و تصحیح مهتا باصفا و مرضیه مرتضوی قصاب‌سرایی با محوریت بررسی و پژوهش بر ۴۸ سند تاریخی موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک، روانه بازار نشر شده است.

همچنین می‌توان به طراحی و تهیه بسته نمایشگاهی سیاری با عنوان «النکاح السنتی؛ ازدواج به روایت آثار کتابخانه و موزه ملی ملک» اشاره کرد که در آن تصویرهایی از اسناد تاریخی، نسخه‌های خطی و آثار موزه‌ای این گنجینه، بر روی افزون بر ۴۰ تابلو به چاپ رسیده است. تعدادی از تابلوهای این نمایشگاه سیار، مراحل ازدواج در سنت ایرانی؛ از خواستگاری و بله‌برون تا پاگشا را، نشان می‌دهد.

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

به همت این مجموعه، کلیپ‌های دیدنی نیز با موضوع ازدواج تولید شده است که می‌توان به «عقدنامه امیرکبیر» و «نمایشگاه النکاح سنتی»، اشاره کرد. علاقه‌مندان با مراجعه به بخش فیلم‌خانه در وب‌سایت کتابخانه و موزه ملی ملک به نشانی www.malekmuseum.org می‌توانند به تماشای این کلیپ‌ها بنشینند.

گفتنی است، کتابخانه و موزه ملی ملک، در سال ۱۳۱۶ شمسی، وقف حرم مطهر رضوی شده و در حال حاضر، همه‌روزه به‌ جز روزهای تعطیل، در ساعات ۸:۳۰ تا ۱۶:۳۰، به نشانی تهران، خیابان امام خمینی(ره)، خیابان سی‌تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)، آماده خدمات‌رسانی به اهل علم و هنر است.

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج

معرفی نفایس موزه ملی ملک با موضوع ازدواج بیشتر بخوانید »

نشست تخصصی «جاده ابریشم و تبادلات فرهنگی ایران و چین» برگزار شد

نشست تخصصی «جاده ابریشم و تبادلات فرهنگی ایران و چین» برگزار شد


به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ دفاع‌پرس، با حضور پژوهشگرانی از حوزه‌های گوناگون فرهنگ و هنر‌ در کتابخانه و موزه ملی ملک تبادلات فرهنگی ایران و چین در جاده ابریشم بررسی شد.

حسن باستانی‌راد رییس مرکز پژوهشی جاده ابریشم و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی به عنوان سخنران نخست برنامه با موضوع «میراث ایرانی جاده ابریشم در چین» به سخنرانی پرداخت. وی گفت در قدیم زبان دریانوردان، از دریای عمان تا قاره آفریقا زبان فارسی بوده هست. در حال حاضر با اینکه دیگر زبان فارسی زبان بین‌المللی نیست و سال‌ها هست که دیگر توسط دریانوردان به کار نمی‌رود، همچنان واژه‌های فارسی در ادبیات دریانوردان وجود دارد. باستانی‌راد افزون بر زبان، به موقعیت جغرافیایی ایران در جاده ابریشم اشاره کرد و گفت این موقعیت به گونه‌ای بوده که کشور‌های شرق آسیا و بالاخص چین برای رسیدن به کشور‌های اروپایی و بالعکس به ایران نیاز داشتند. ایران پلی برای ارتباط بین دو سوی جهان بوده هست.

لیلا خاموشی کارشناس موزه ملی ایران موضوع «مجموعه چینی‌های بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در موزه ملی ایران» را مطرح کرد. وی در ابتدا سابقه مراودات ایران و چین را بررسی کرد و گفت روابط ایران و چین در همه دوره‌های تاریخ وجود داشته هست. در زمینه ارتباطات دریایی شواهدی در سده‌های اولیه اسلام در دست هست. در ادامه وی به علاقه ایرانیان به ویژه شاه عباس صفوی به ظروف چینی اشاره می‌کند و بیان می‌کند این علاقه در حدی بوده که شاه عباس از هنرمندان چینی دعوت می‌کند تا به ایرانیان هنر ساخت ظروف چینی را آموزش دهند. نقوش روی ظروف چینی در دوره‌هایی از تاریخ تلفیق نماد‌های ایرانی و چینی هست و حکایت از تبادلات فرهنگی دو کشور دارد.

دیگر سخنران این برنامه سیاوش ستاری رییس انجمن نمایشگران عروسکی ایران «سیر تسلسل نمایش عروسکی در جاده ابریشم» را مورد بررسی قرار داد. وی از اشکال گوناگون عروسک‌ها و نمایش عروسکی در ایران سخن گفت. ریشه نمایش‌های عروسکی در ایران را گذشته‌های دور دانست. ستاری به اشعاری از نظامی، فردوسی و جامی اشاره کرد که بیانگر حضور کولیان دوره‌گرد برای اجرای نمایش در ایران بوده هست و معتقد هست ریشه نمایش عروسکی از فرهنگ چین باستان و هند بوده و سپس از طریق جاده ابریشم به سایر کشور‌ها منتقل شده هست. برای مثال نمایش عروسکی سایه از چین به ایران، از ایران به عثمانی و سایر نقاط انتقال یافته هست تا حدی که در حال حاضر در برزیل هم نمایش سایه اجرا می‌شود.

علی‌محمد سابقی رایزن پیشین فرهنگی ایران در چین «آثار فرهنگی تاریخی ایران در سرتاسر چین» را مورد بررسی قرار داد. وی اشاره می‌کند که روابط سیاسی فرهنگی ایران و چین پیشینه کهنی بیش از ۲۶۰۰ سال دارد و تبادل‌های حاصل از آموزه‌های دو کشور همچنان ادامه دارد. وی آثار برجای مانده از مبادلات ایران و چین در جاده ابریشم را بسیار متنوع و گوناگونه دانست و به اشیاء ایرانی موجود در موزه‌های چین از سکه و نسخه خطی گرفته تا آثار برجای مانده از ایرانیان بر مقبره‌های باستانی و نیز وجود مقبره‌ها و پرستشگاه‌های ایرانی در کشور چین اشاره کرد.

در پایان این نشست حاضران از «نمایشگاه ابر‌های بی‌پایان راه ابریشم» بازدید کردند.

انتهای پیام/ 121

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده هست

نشست تخصصی «جاده ابریشم و تبادلات فرهنگی ایران و چین» برگزار شد

نشست تخصصی «جاده ابریشم و تبادلات فرهنگی ایران و چین» برگزار شد بیشتر بخوانید »

یاد شهدا از بین برنده حزن و اندوه است

یاد شهدا از بین برنده حزن و اندوه است


یاد شهدا از بین برنده حزن و اندوه استبه گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، هشتمین جشنواره اسوه‌های صبر و مقاومت به مناسبت سالروز میلاد با سعادت حضرت فاطمه زهرا (س) به همت سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس و با مشارکت موسسه کتابخانه و موزه ملک برگزار شد.

مریم مجتهدزاده رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس در این همایش که خواجه سروی مدیرعامل موزه ملک و اقلیمه نصیری مسئول کارگروه «سروقامتان صبور» و جمعی از مادران و همسران شهدا حضور داشتند از مادران و همسران شهدا به عنوان واقفان بزرگ یاد کرد که فرزندان و همسران خود را وقف دفاع از اسلام و میهن کردند.

وی اظهار داشت: آن‌ها در عین حال که سنگر خانواده را حفظ کردند، سنگر‌های جدیدی برای دفاع از ارزش‌های اسلام و نظام در عرصه اجتماع و سیاست خلق کردند.

رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس افزود: اگر وقف و ایثار مادران و همسران شهدا در دوران دفاع مقدس و زمانی که توطئه‌های عظیم علیه ملت ایران انجام می‌شد، نبود، این خیل عظیم رزمندگان و شهدا برای تامین امنیت کشور و دفاع از این مرز و بوم تقدیم اسلام نمی‌شد.

وی اظهار کرد: اگر مادران و همسران شهدا در نبود آن‌ها از خانواده و فرزندانشان حفاظت و صیانت نمی‌کردند هیچ رزمنده‌ای نمی‌توانست با آرامش در جبهه‌ها حضور یابد و امنیت کشور را تامین کند.

رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس خاطرنشان کرد: در تاریخ ۲۰۰ ساله ایران به علت سستی پادشاهان بخش‌های زیادی از کشورمان از دست رفت، ولی در جنگ تحمیلی به خاطر جانشفشانی‌ها و حضور انقلابی مردم ذره‌ای از خاک سرزمینمان را از دست ندادیم.

مجتهدزاده با اشاره به اینکه در جهان پر تلاطم کنونی گسترش فرهنگ ایثار و شهادت باید به عنوان یک اصل تبیین شود، گفت: ایثار یک گفتمان فرهنگی و یک ارزش بنیادی است و زمانی می‌توان به آن قائل شد که فرد از منافع فردی خود عبور کرده و به منافع ملی و مردمی فکر کند.

وی با بیان اینکه دستاورد‌های انقلاب به برکت خون شهدا محقق شده است، تصریح کرد: پیام شهید، بشارت دهنده و از بین برنده حزن و اندوه است و با یاد شهدا خون تازه‌ای به جامعه تزریق می‌شود و موجبات امنیت را برای ما فراهم می‌کند.

وی در پایان گفت: همان‌گونه که از دوران دفاع مقدس ما جنگ را تبدیل به یک گفتمان فرهنگی کردیم، به نظر می‌رسد تداوم گفتمان دفاع مقدس در فضای کنونی جامعه و در همه عرصه‌ها باید گسترش یابد؛ این ضرورتی انکارناشدنی است که به تداوم حیات انقلاب منجر خواهد شد.

در بخشی از این برنامه چهار نفر از همسران شهدا با بیان خاطراتی از زندگی مشترک و شاخصه‌های همسر شهیدشان بر غنای مجلس افزودند.

در پایان این برنامه از کتاب همسران شهدای دفاع مقدس تالیف زهرا کوهساری که به همت سازمان نشر آثار ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس به چاپ رسیده است رونمایی شد.

انتهای پیام/ 141

یاد شهدا از بین برنده حزن و اندوه است

منبع خبر

یاد شهدا از بین برنده حزن و اندوه است بیشتر بخوانید »