موشک کروز

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، نیروی دریایی سپاه پاسداران در سال ۱۳۹۹ جزو یگان های برجسته نیروهای مسلح کشورمان بود که در حوزه عملیاتی کردن تجهیزات و ادوات جدید نظامی، گوی سبقت را از دیگران ربود و در چند مرحله مهم، انواع تجهیزات شامل شناورهای تندرو موشک انداز ، پهپادهای شناسایی، تهاجمی و انتحاری و همچنین محموله های موشکی و الکترونیکی را دریافت کرده است. در آخرین و جدیدترین مرحله که روز دوشنبه ۲۵ اسفند ماه با حضور فرمانده کل سپاه برگزار شد، از یکی از شهرهای جدید زیر زمینی موشکی این نیرو رونمایی شده و شاهد تحویل حجم زیادی از تجهیزات جدید در این مراسم بودیم.

بیشتر بخوانید:

جهش بزرگ قدرت دریایی سپاه با تحویل ۴۵۰ شناور و ۲۰۰ پهپاد در سال جاری/ «سریعترین شناور جهان» به موشک‌ کروز مجهز شد +عکس

حرکت غافلگیرانه سپاه مقابل نیروهای فرامنطقه‌ای در صفحه شطرنج خلیج‌فارس/ نسل جدید «شناورهای موشک‌انداز کاتاماران» عملیاتی شد +عکس

«ابابیل» سپاه این بار در دریا به دنبال یاران ابرهه می‌رود/ ترکیب دو کابوس آمریکا برای تکمیل حملات فوجی ندسا +عکس

با نگاهی به سواحل منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان در جنوب کشور، یک مسئله به سرعت چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند و آن هم خط ساحلی بسیار طولانی کشور ما در این منطقه است. این خط طولانی ساحلی هم یک گزینه مناسب دفاعی برای کشور به حساب آمده و از طرف دیگر پوشش دادن این خط طولانی یک چالش نیز به حساب می آید. راه حلی که امروز اکثر کشورهای مدرن و پیشرفته نظامی در این بخش پیش گرفته اند توسعه پرتابگرهای متحرک موشکی است که در زمان لازم در نقاط مختلفی مستقر شده و با اهداف مهاجم از جمله شناورها درگیر می شوند.

در حقیقت، خط وسیع ساحلی کشور ما این امکان را فراهم می کند که فضای زیادی برای مانور در کنار توسعه پناهگاه ها، انبارها و همچنین شهرهای موشکی وجود داشته باشد و تلاش برای کنترل این منطقه برای هر دشمنی حتی مجهز، کاری اگر نه غیر ممکن ولی بسیار سخت باشد اما از طرف دیگر نیاز به تولید و تحویل حجم قابل توجهی از این پرتابگرها به نیروهای عمل کننده است.

به نظر می رسد بخشی از موشک هایی که در مراسم امروز مشاهده شده از انواع کوتاه برد مثل سری نصر هستند که با سر جنگی قرمز رنگ قابل تشخیص هستند. این موشک ها با برد بیش از ۳۰ کیلومتر یک گزینه مناسب برای شناورهای تندروی سپاه و برخی واحدهای متحرک ساحلی سبک هستند. موشک دیگر نیز از سری نصیر هستند که مدلی توسعه یافته بر پایه نصر بوده و به یک سیستم شتاب دهنده سوخت جامد مجهز هستند. این موشک نیز می تواند هم در خط ساحلی و بر روی خودروها و هم روی شناورهای سپاه نصب شده و بر علیه اهداف شناور مورد استفاده قرار بگیرد. هنوز عدد مشخصی درباره برد این موشک ارائه نشده ولی با توجه به وضعیت سری نصر و اضافه شدن بوستر سوخت جامد به آن می توان احتمال رسیدن به برد دوبرابری را برای آن در نظر گرفت.

موشک های کروز سری نصر

بخش دیگر مراسم، تحویل پرتابگرهای متحرک موشک های کروز ساحل به دریا بود که البته با توجه به اندازه پرتابگرها، مشخصا از دو مدل قبلی بزرگتر و برد بلندتر هستند. به احتمال بالا، موشک های سری قادر و قدیر با برد ۲۰۰ و ۳۰۰ کیلومتر از جمله گزینه های تحویل شده به نیروی دریایی سپاه در این مراسم بوده است.

واحدهای متحرک موشک های کروز ساحل پرتاب

مسئله دیگر در این مراسم تحویل حجم قابل توجهی از سیستم های راداری، شنود و جنگ الکترونیک در این مراسم بود. اگر به صحبت های سردار تنگسیری در این مراسم بیشتر توجه کنیم شاید بتوانیم بهتر بتوان معنی تحویل این سامانه های جدید و مهم را درک کرد. فرمانده نیروی دریایی سپاه این گونه می گوید: با ورود این تجهیزات به سازمان نیروی دریایی سپاه و جنگال، قادر خواهیم بود سیگنال‌هایی از دشمن حتی سیگنال‌های خاموش و ارتباطات داخلی دشمن را دریافت کنیم.

این کدهای به ظاهر ساده نشان از یک تحول بزرگ در حوزه شنود و جمع آوری سیگنال های الکترونیک و همچنین کشف و هدف گیری در نیروی دریایی سپاه پاسداران است. شبکه ایجاد شده توسط سپاه که از مجموعه ای از رادارها، سیستم های شنود الکترونیک، سیستم های جنگال و البته پرنده های بدون سرنشین هستند یک تصویر بزرگ از منطقه ای مثل خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز را ایجاد کرده و در اختیار فرماندهان قرار می دهند. گاهی ممکن است یک شناور مورد نظر به نوعی از دست رادارها فرار کند ولی با ردیابی ارتباطات این شناور ، یا پیدا کردن محل تشعشعات سیسستم اخلالگر آن، مکان مورد نظر کشف و مختصات به سیستم سلاح برای اجرای آتش ارسال شود.

افزایش شبکه رصد سپاه در منطقه خلیج فارس و در عین حال قابلیت شلیک به سمت دریا از عمق بیشتر، باعث افزایش سطح بقاء پذیری یگان های موشکی ندسا در هر سناریوی جنگی خواهد بود و فضای لازم برای پوشش دادن توسط هر دشمنی را وسعت می دهد که این به معنی افزایش فشار و هجمه برای هر نیروی متخاصم است.

بالستیک ها وارد سازمان رزم ندسا شده اند

اما نکته به نوعی قابل توجه تر در مراسم نیروی دریایی سپاه، مشاهده حداقل سه نوع تیوب احتمالا حامل موشک در اندازه های مختلف بود. تیوب اول که به نوعی بزرگترین و بلندترین در نوع خود بود به صورت دوتایی در پشت دو دستگاه کامیون نصب شده بود. اطلاعاتی در خصوص نوع دقیق این سامانه و پرتابه درون آن منتشر نشده است.

تحویل تیوب های ناشناس موشکی به نیروی دریایی سپاه

تصویر بعدی مربوط به تیوب های با طول بالا ولی قطری به نسبت کمتر است که احتمالا برای پرتاب نوعی از خانواده سری فجر توسعه پیدا کرده باشد. پیش از این مدل های هدایت شونده هم راداری و هم اپتیکی سامانه فجر با کالیبر ۳۳۳ میلی متری توسعه پیدا کرده اند و برای بحث های دفاع ساحلی و عملیات ضد شناوری در این محیط گزینه ای بسیار مناسب هستند.

تیوب های کم قطر در شهر موشکی نیروی دریایی سپاه – احتمالا برای پرتاب مدل های هدایت شونده سری فجر

در نهایت به گزینه نهایی می رسیم که به نظر سپاه در یک سیاست هوشمندانه و جدید و در راستای پاسخ به جنگ های روانی دشمن، به صورت خاص نمایی از توان جدید خود را به نمایش گذاشت. بخشی از تصاویر مربوط به شهر موشکی مربوط به یک تیوب با طول حدودا ۵ یا ۶ متر است که بخش جلویی تیوب، باز بوده و به صورت واضح سر جنگی یک موشک شبیه به خانواده معروف فاتح دیده می شود. علاقمندان به مسائل نظامی به خاطر دارند که مدتی قبل عضو کوچک و جدیدی از خانواده فاتح ۱۱۰ با نام فتح رونمایی شد که احتمالا موشک مورد استفاده در این تیوب از همین سری باشد. اما اینجاست که مسئله، به نوعی قابل توجه تر می شود.

موشک های بالستیک کوچک در درون تیوب های حمل و پرتاب – به شکل سر جنگی دقت کنید

موشک بالستیک فتح در کنار فاتح ۱۱۰ – به تفاوت ظاهر سر جنگی دو موشک و شباهت سر جنگی موشک ناشناخته به فاتح ۱۱۰ دقت کنید

 اگر به تصویر موشک فتح دقت کنیم، شاهد یک سر جنگی نوک تیز بر اساس طراحی سنتی موشک های ایرانی خواهیم بود در حالی که موشک جدید از نوع طراحی خاص و نوعی زاویه دار در نزدیکی نوک سر جنگی برخوردار است که در اعضای جدید تر خانواده فاتح ۱۱۰ دیده می شود.  اگر بخواهیم برای این موشک همچنان نقش ضد شناور را متصور بشویم احتمالا یا با یک رادار فعال طرف هستیم که بعد از دریافت محل کلی هدف و در مرحله آخر، رادار فعال شده و بعد از کشف هدف روی آن قفل می کند و یا با نوعی از موشک مجهز به سیستم دریافت امواج راداری مجهز است که با کشف منبع تشعشع یک نوع خاص از رادار روی آن قفل کرده به سمت هدف حمله می کند.

تا پیش از این نیروی هوایی سپاه به عنوان تنها دارنده موشک های بالستیک ضد کشتی و ضد رادار وظیفه تهاجم بالستیک به اهداف دریایی را بر عهده داشت ولی به نظر می رسد از این بعد، نیروی دریایی سپاه نیز به سیستم های بالستیک برای درگیری با اهداف در خلیج فارس و آبهای دوردست تر مجهز شده است. مجموعه این دستاوردهای تحویل شده در مراسم اخیر و دیگر تحویل های سال ۱۳۹۹ نشان می دهد در سالی که گذشت نیروی دریایی سپاه با جهش چشمگیری در قدرت بازدارندگی و توان دفاعی همراه بوده و نوید آنرا می دهد که در سال 1400 نیز این روند، در ندسا و سایر نیروهای مسلح با برنامه ریزی و آینده نگری ادامه خواهد داشت؛ انشاء الله.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، تجاوز تعدادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس به فرماندهی عربستان سعودی به کشور یمن، در حالی ششمین سال خود را طی می کند که بر خلاف بسیاری از پیش بینی های مربوط به اوایل این جنگ، حالا دیگر این ارتش و نیروهای مقاومت مردمی یمن هستند که دست برتر را در اختیار داشته و حمله به عمق خاک عربستان سعودی را رقم می زنند و طی دو تا سه سال اخیر با استفاده از موشک های بالستیک و کروز در کنار پهپادهای انتحاری، حجم زیادی از حملات موثر و دقیق به نقاط مختلفی از عربستان صورت گرفته است.

حمله سال پیش به تاسیسات نفتی آرامکو را شاید بتوان معروفترین این حملات دانست که به وسیله ترکیبی از موشک های کروز و پرنده های بدون سرنشین انتحاری انجام شد و تمام کارشناسان جهانی را در بهت و حیرت فرو برد. بحث دفاع در برابر حملات موشکی و پهپادی یمن از جمله مسائلی بوده که در چند سال اخیر محل بحث های داغی در محافل دفاعی جهان شده و حالا با بالا گرفتن دور جدیدی از درگیری ها به نظر می رسد طرف یمنی یک استراتژی هوشمندانه را برای نوعی تحت فشار قراردادن ذخایر طرف سعودی پیش گرفته است.

بیشتر بخوانید:

شاهکار گرانفروشی دولت آمریکا به گاوهای شیرده منطقه بابت «هزینه تسلیم شدن»/ باید پاتریوت و کروز را ۲ تا ۳ برابر قیمت رسمی بخرید!+عکس

راز تدبیر رهبر انقلاب برای خودکفایی پدافندی بیشتر از گذشته عیان شد/ تلاش جدید ارتش آمریکا برای رفع نقص فاحش «پاتریوت» پس از نابودی آرامکو +عکس

اولین سلاحی که یمنی ها برای حملات عمقی به خاک سعودی مورد استفاده قرار دادند، موشک های بالستیک بود. چندین مورد استفاده مقاومت یمن از موشک های تاکتیکی بالستیک در داخل مناطق اشغالی در سالهای اول جنگ، آسیب های سنگینی به نیروهای اشغالگر وارد کرد. در آن زمان موشک های توچکا به جا مانده از دوره حکوت قبلی یمن، در چند مورد ائتلاف سعودی را به شکل دردناکی غافلگیر کرد.

با افزایش سطح حملات موشک های بالستیک به سمت داخل خاک عربستان سعودی، واحدهای موشک های پاتریوت سعودی توسعه یافته و شلیک ها را آغاز کردند و در این میان، یک نبرد اقتصادی پنهان آغاز شد. هر تیر موشک پاتریوت از نوع PAC-۲ حدودا بین ۴ تا ۶ میلیون دلار برای یک مشتری صادراتی هزینه در بردارد. دقت کنید که قیمت جنگ افزارها و خصوصا موشک هایی در این کلاس برای ارتش آمریکا و مشتریان صادراتی بسیار متفاوت بوده و البته در بین، مشتریان نیز قیمت های متفاوتی را پرداخت می کنند که بسته به حق توحشی است که آمریکا از آنها می گیرد.  در خصوص نسل آخر موشک های پاتریوت موسوم به PAC-۳ MSE به ۹.۵ میلیون دلار برای هر تیر می رسد.

موشک ذوالفقار در حال شلیک از یمن به سمت عربستان

در حمله چند روز پیش در حالیکه موشک بالستیک «ذوالفقار» یمنی ها هزینه‌ای شاید در حدود صد هزار دلار داشته باشد، ارتش سعودی برای مقابله با آن، ۵ تیر موشک گران قیمت پاتریوت را با ارزش جمعی حدود ۵۰ میلیون دلار شلیک می‌کند که از منظر اقتصاد جنگ یک شکست تمام عیار برای ارتش سعودی به حساب می‌آید. موشک های پاتریوت در مقابل بالستیک های یمنی گاهی دچار موفقیت و گاهی هم دچار شکست شده اند و البته پیروزی های آنها نیز به بهایی گزاف بدست آمده است. اما با وارد شدن پای پرنده های بدون سرنشین و موشک های کروز مشخص شد پاتریوت اصولا در این زمینه کاری از پیش نخواهد برد. به دلیل ضعف عمده پدافند کوتاه برد زمین پایه سعودی ها، بحث رهگیری و مقابله با پهپاد ها و موشک های کروز یمنی به گردن جنگنده های سعودی افتاده است.

موشک های پاتریوت سعودی به دنبال موشک بالستیک یمنی

عقاب سعودی پنجه در پنجه پهپادهای یمنی

در ابتدا باید گفت که موشک های کروز یمنی در موارد کم تری وارد عمل شده و مثل مورد حمله معروف سال ۲۰۱۹ میلادی به تاسیسات نفتی آرامکو، با موفقیت هدف را نابود کردند اما عمده تلاش های اخیر سعودی ها مقابله با پهپادهای انتحاری یمن بوده و درگیری ها از سال ۲۰۱۸ میلادی به صورت جدی بین رهگیرهای سعودی و پهپادهای یمنی آغاز شده است.

مجموعه ای از پهپادها و موشک های یمنی در جریان یکی از نمایشگاه های برگزار شده توسط مقاومت یمن

یک مدل از پهپادهای انتحاری مقاومت یمن که ساختار ساده اما موثری دارد

بررسی ها نشان می دهد در دو ماه پایانی سال ۲۰۱۸ میلادی، جنگنده های اف ۱۵ سعودی ادعای شکار ۴ پهپاد یمنی را به وسیله موشک های امرام مطرح کردند که هر شکار در یک روز متفاوت رخ داده است. طبق آمارها، هر موشک امرام با توجه به مدل آن می تواند نزدیک به دو میلیون و 380 هزار دلار قیمت داشته باشد. این در حالی است که بر اساس برآوردهای انجام شده ، برای نمونه در خصوص پهپادهای انتحاری استفاده در حمله به آرامکو ، بهای نهایی هر پهپاد نهایتا 15 هزار دلار بوده است.

در تابستان امسال، در یک برهه منابع سعودی ادعای رهگیری و انهدام ۸ پهپاد را توسط جنگنده های اف ۱۵ مطرح کردند. اگرچه منابع رسمی سعودی در خصوص سلاح دقیق مورد استفاده در این عملیات ها صحبت خاصی طرح نمی کنند اما باز هم از موشک های امرام استفاده شده بود.

جنگنده اف ۱۵ سعودی

در روزهای اخیر و با شدت گرفتن سطح درگیری بین دو طرف، سعودی ها باز هم ادعای رهگیری و نابودی ۱۰ فروند پهپاد انتحاری یمنی ها را مطرح کرده اند. بر اساس این منابع، جنگنده مورد استفاده باز هم اف ۱۵ بوده و لذا می توان گفت این درگیری در صورت صحت ارقام اعلام شده و استفاده از موشک امرام، در حدود ۲۴ میلیون دلار برای طرف سعودی صرفا از نظر تسلیحاتی هزینه در بر داشته است.

موشک AIM-۱۲۰

اگر بخواهیم فرض را روی استفاده از موشک های کوتاه برد سری AIM-۹X بگذاریم، قیمت این موشک برای ارتش آمریکا بین ۴۰۰ الی ۵۰۰ هزار دلار و برای مشتری صادراتی با توجه به تعداد سفارش، میزان خدمات پس از فروش، داشتن زیرساخت ها، فروش موشک های تمرینی و …. می تواند به رقمی بین ۱ تا ۱ میلیون و ۳۷۰ هزار دلار تمام شود. با فرض کمترین هزینه و صرفا در بخش سلاح مصرف شده، اگر از موشک AIM-۹X استفاده شده باشد، پرواز و عملیات چند ساعته این پهپادها چیزی در حدود ۱۰ میلیون دلار برای سعودی ها هزینه تراشیده شده است.

موشک AIM-۹X

اگر با فرض بررسی ها و محاسبات غربی، هر پهپاد یمنی را به قیمت نهایتا ۱۵ هزار دلار برای هر فروند محاسبه کنیم در نهایت به عدد ۱۵۰ هزار دلار میرسیم که در مقایسه با ۲۴ میلیون دلار یا ۱۰ میلیون دلار – بسته به نوع موشک مورد استفاده- فاصله ای عجیب و قابل تامل و توجه دارد.

از طرف دیگر، هزینه های ارتش سعودی صرفا مربوط به سلاح مورد استفاده در این درگیری نیست چراکه هزینه هر ساعت پروازی جنگنده های اف ۱۵ در مدل های جدید ، مثل گونه SA که در چند سال اخیر به سعودی ها تحویل شده چیزی در حدود ۲۹ هزار دلار برای هر ساعت پرواز است. اگر فرض کنیم برای هدف قرار دادن هر یک پهپاد یمنی در حمله اخیر صرفا هر اف ۱۵ فقط یک ساعت پرواز داشته باشد می توانیم رقمی در حدود ۲۹۰ الی ۳۰۰ هزار دلار را نیز برای پرواز این جنگنده ها اضافه کنیم. بحث افزایش ساعت های پروازی در سالهای اخیر به منظور حفظ یک چتر حفاظتی علیه پهپادها و موشک های کروز ، سریعتر رسیدن به زمان تعمیرهای دوره ای و اورهال ها در کنار هزینه های پرواز هواپیماهای پشتیبانی مثل آواکس ها و سوخت رسان ها، خصوصا که آمریکا نیز پرواز های پشتیبانی را در این بخش قطع کرده هزینه و فشار زیادی را بر روی ناوگان سعودی ها خواهد داشت.

یک سری از کارشناسان نیز به ناکارامدی موشک های AIM-۹ در این درگیری ها اشاره می کنند و اعتقاد دارند موارد درگیری فاصله نزدیک با پهپاد توسط جنگنده های تایفون و موشک های هوا به هوای IRIS-T انجام می شود. این موشک در حدود ۵۰۰ هزار دلار برای هر تیر قیمت دارد و هزینه هر ساعت پروازی برای جنگنده های تایفون حدود ۱۸ هزار دلار برآورد شده است. البته منابع عربی نزدیک به سعودی ها عمدتا به استفاده از جنگنده های اف ۱۵ برای رهگیری پهپادها ، خصوصا در درگیری های یک هفته اخیر ، تاکید دارند.

موشک های هوا به هوای IRIS-T

اگر بخواهیم نگاهی به وضعیت رویارویی دو طرف در یک هفته اخیر از نظر مالی داشته باشیم، سعودی ها با استفاده ترکیبی از موشک های پاتریوت و موشک های هوا به هوا در کنار هزینه های پروازی و امور جانبی، حداقل ۶۰ الی ۸۰ میلیون دلار هزینه کرده اند و طرف یمنی در فرض محاسبه غربی ها چند صدهزار دلار ! زمانی که به سیر اخبار از سال ۲۰۱۸ به این سو نگاه کرده و هزینه های متحمل شده برای رهگیری و شکارهای موفق را در کنار خسارت های حملات موفق مثل آرامکو در کنار هم قرار می دهیم متوجه می شویم که یمنی ها با هزینه ای صدها برابر کمتر، طرف مقابل را مجبور به صرف مبالغ فراوان برای دفاع کرده و اینگونه نیز متجاوز را تنبیه کرده است.

این هزینه های بالا در کنار سایر سرمایه های سنگین هدر رفته از سوی امارات و عربستان برای تجاوز بی فایده به یمن، در کنار کاهش قیمت نفت خصوصا طی یک سال اخیر و بحران کرونا، از جمله دلایلی است که باعث شده عربستان سعودی در پس پرده به دنبال آتش بس و خروج از باتلاق خود ساخته در یمن باشد. در حقیقت، یمنی ها با استفاده از سلاح های ساده و قدیمی اما با ابتکاری مناسب و زمان سنجی درست، باعث شده اند عربستان مجبور شود صدها و بلکه میلیاردها دلار هزینه کند تا ابهت و اعتبارش بیش از این مخدوش نشود و حالا در شرایطی قرار دارد که اگر پهپاد و موشک ها به هدف اصابت کنند، هزینه مادی و معنوی فراوانی متحمل شده و اگر آنها رهگیری و نابود کند هم میلیون ها دلار در هر روز خسارت مادی می بیند که در هر دو صورت، برای کشور بی دفاع و محاصره شده یمن اعتبار و ضربه زدن به متجاوز است.