موشک

شهید طهرانی‌مقدم چگونه یگان موشکی را پایه‌گذاری کرد؟

شهید طهرانی‌مقدم چگونه یگان موشکی را پایه‌گذاری کرد؟


گروه سیاسی خبرگزاری فارس: ۲۱ آبان ۱۳۹۹، نه سال از شهادت شهید سرلشکر حسن طهرانی مقدم بنیانگذار و نخستین فرمانده یگان موشکی سپاه می‌گذرد؛ سرداری عالی‌قدر که پس از شهادتش رهبر معظم انقلاب او را دانشمندی برجسته و پارسایی بی‌ادعا توصیف کرد.

نهالی که حسن تهرانی مقدم با همراهی همرزمانش در سال ۶۳ و در کوران جنگ برای مقابله با تهاجم موشکی صدام به شهرهای ایران غرس کرد و آن را با خون خود آبیاری و پرورش داد؛ امروز چنان درختی تنومند شده است که قدرت موشکی را به اصلی‌ترین عامل بازدارندگی و قدرت سخت جمهوری اسلامی ایران مبدل کرده است. درختی که امروز شاخ و برگ‌های آن نه‌تنها در ایران بلکه در کشورهای محور مقاومت هم گسترش یافته است.

به مناسبت نهمین سالگرد شهادت شهید حسن طهرانی مقدم و شهدای غدیر، به بازخوانی روایت این شهید بزرگوار از شکل‌گیری یگان موشکی سپاه که بعدا به فرماندهی موشکی در نیروی هوافضای سپاه ارتقاء یافت پرداختیم که در ادامه آن را می‌خوانیم؛ مصاحبه ای که تنها یک سوال داشت:

*سردار از ناگفته‌های تشکیل توپخانه و موشکی در جمهوری اسلامی ایران برایمان بگویید؟

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صلی علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها و السر المستودع فیها بعدد ما احاط به علمک

السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین

من بنا دارم در این باره راجع به مبانی و استراتژی و به قول برادر بزرگوارمان درباره ناگفته‌های تاریخچه ی تشکیل فرماندهی موشکی در جمهوری اسلامی، مطالبی که به ذهنم می‌رسد، خدمت شما عزیزان عرض کنم که خاطرات بچه هایی که تدوین شده رو تکمیل نماید. بنا براین مبنا، ذکر خاطره یا مسایل آنچه که بر موشکی گذشت، نیست. آن نقاطی که نقاط عطف هست، من بیشتر به آنها اشاره می کنم.

یک مقدمه ای این بخش دارد که استراتژی و دکترین دفاعی سپاه در جنگ، بر مبنای مأموریت و نیازمندی‌های جنگ تعریف شده.

مفهوم حرف اینست که ما نیامدیم قبل از تشکیل واحدها، استراتژی و دکترین تعریف کنیم. بر این مبنا، چارت و تشکیلات سازمانی ایجاد کنیم، نیرو بگیریم آموزش بدهیم و برمبنای آن استراتژی، یک حرکت کلاسیک رو شروع کنیم.

آن نیازهای جنگ، آن دکترین‌ها رو تعریف می کرده. دلیلش هم این بود که سپاه آمادگی شرکت در یک عملیات کلاسیک را نداشت. اصلاً مبنای سپاه این نبود.

وقتی که عراق با کمک 46 کشور-مستقیم و غیرمستقیم- علیه جمهوری اسلامی، به منظور براندازی نظام مقدس، وارد عمل شد، مفهومش این بود که ما از همه توانمندی‌هایمان برای مقابله با این تهدیدات استفاده کنیم.

سپاهی که من یادم می باشد، برای این که چریک های فدایی خلق بتوانند محبوبیت و مقبولیت مردمی ایجاد کنند، شعارنویسی و دیوارنویسی هاشون این بود که «سپاه را به سلاح سنگین مجهز کنید.» هیچ وقت معنی این جمله یادم نمی‌رود.

سلاح سنگین مفهومش این بود که، ما یک ارتش کلاسیک داشتیم که می بایستی از رزمندگان پشتیبانی نماید و سپاه هم خط شکن باشد و بتواند تهدیدات دشمن رو خنثی کند و خط را تثبیت کند و برای پدافند در اختیار ارتش قرار بده. پس نیازمندی‌های سپاه در «آفند» تعریف می شد. عملیات های آفندی عمدتاً بر مبنای نیروهای تکور و سلاح هایی که رزمندگان با خودشون می تونستند بِبرند، تعریف می‌شد.

سلاح های پشتیبانی کننده که در خطوط عقب تر قرار می گرفت، مفهوم کاربردیش این بود که به عهده ارتش بود. چون سپاه بنا نداشت که واحدهاش رو سنگین کنه و آتش های پشتیبانی رو تأمین نماید. هواپیما و هلی کوپتر داشته باشد، تانک داشته باشد. سپاه باید سریع عمل می کرد، سریع جابجا می شد و از نیروهای کلاسیک جنگ که ارتش جمهوری اسلامی بود، برای حمایت‌ها و پشتیبانی‌های لازم در دوره جنگ و پدافند از خطوط فتح شده استفاده می برد.

این صحبت ها مفهومش این می باشد که ما با آتش خیلی بیگانه بودیم. مفهومش این بود که در اختیار ارتش بود. پس به حول و قوه الهی، این هایی را که می گویم تشکیل موشکی است، خاطره نیست.

وقتی که وارد جنگ شدم، ضعف آتش های پشتیبانی از نیروهای تکور و خطوطی که در اختیار سپاه بود را، به شدت احساس کردم و طرحی را به شهید حسن باقری دادم در سال 1360 -که حدود پاییز 1360 بود- مبنی بر این که ما از آتش های پشتیبانی که در اختیار داریم -که عمدتاً انواع خمپاره اندازها بود- از اینها بتوانیم در یک شبکه کلاسیک که امروزه به عنوان «فرماندهی آتش های پشتیبانی» یا «مرکز تطبیق های آتش» ازش نام می برند، که آتش هم دارای فرماندهی باشد و این طرحی را به شهید حسن باقری دادم که ما می توانیم از آتش های پشتیبانی مان درجبهه به صورت فرماندهی شده استفاده کنیم و مفهومش اینه که در قالب طرح توپخانه می تونیم آتش های خمپاره را، براش فرماندهی بگذاریم.

شهید حسن باقری که از نوابغ جنگ و چهره بی بدیل و بدون جایگزین در جنگ ما بود، این مطلب را خیلی هوشمندانه گرفت و من دیدم یک مطلبی را نوشت، تایپ هم کرد از آقامحسن(رضایی) امضاء گرفت. گفت مقدم این حرفی را که زدی، برو اجرا کن.

گفتم: من بروم اجرا کنم؟

گفت: مگه حرف نزدی؟ برو آتش های خمپاره سپاه را سازماندهی کن.

به 4 قرارگاه قدس، نصر، فجر و فتح -این 4 قرارگاه ما در جنوب بود- ابلاغ کرد که برادر حسن طهرانی مقدم برای ساماندهی آتش های پشتیبانی معرفی می شوند و همکاری لازم را با ایشان انجام بدهید.

ما اینجا با برادر حسن شفیع زاده، این شهید بزرگ و با اقتدار و با صلابت، اینجا همراه شدیم و خمپاره اندازهای سپاه را سازماندهی کردیم و طرح فرماندهی آتش را در عملیات طریق القدس، در وقتی که عراق تصمیم گرفت که سوسنگرد را و دهلاویه را از ما بازپس گیری کند و بتواند بستان را بگیرد، اوج اقتدار این فرماندهی آتش آنجا نمایان شد. یعنی ما تمام آتش های جنگ را، روی پل سابله متمرکز کردیم و فرماندهی آتش برقرار شد و عراق روی پل سابله شکست، تانکش خورد، دو نیم شد.

یک قسمی که متکی به رودخانه‌ی نیسان بود، عقب نشینی کردند، یا به عبارتی فرار کردند، آن قسمتی هم که از پل سابله به سمت بستان بود، به اسارت جمهوری اسلامی درآمدند و حمله نهایی عراق شکست خورد.

لذت فرماندهی آتش را برای اولین بار، سپاه در عملیات طریق القدس چشید. بعد از آن در عملیات فتح المبین هم از فرماندهی آتش های خمپاره استفاده کردیم.

عملیا ت فتح المبین تمام شد، من در سپاه شوش گزارش را وقتی به آقارشید می دادم، دیدم آقا رشید دارد می خندد. شهید دکتر مجید بقایی، فرمانده سپاه شوش آنجا حضور داشت. دیدم آقا رشید با خنده میگه: «مقدم برو توپخانه سپاه را سازماندهی کن. برو سراغ توپخانه.»

گفتم: آقارشید ما داریم خمپاره را سازماندهی می کنیم.

گفت: در عملیات فتح المبین اگر اشتباه نکنم، 184 قبضه توپ، انواع توپ های روسی به غنیمت سپاه دراومده بود. آن موقع 9 تا سپاه، تیپ داشت. گفت توبرو، آن توپ ها را بیاور سازماندهی کن و مأموریت جدید تو اینه و توی فروردین 1361، آقارحیم یک حکم مسئولیت، در واقع آتش‌های پشتیبانی سپاه را، در گلف اهواز، به من داد.

همان فروردین ۱۳۶۱ بود که ما وارد فاز توپخانه شدیم. یعنی سپاه وارد توپخانه کلاسیک شد. یعنی آتش های پشتیبانی کم کم داشت شکل خودش را در سپاه پیدا می کرد. شهید بزرگوار، حسن شفیع زاده، اولین نفری بود که رفتم دنبالش بعد از فتح المبین از تیپ المهدی از شوش آوردمش پیش خودم. آقای محمد آقایی که از مسئولین توپخانه ی سپاه بودند و به انضمام شهید ناهیدی، این بچه های نخبه ی باهوش را ما جمع کردیم، توپخانه ی سپاه را تشکیل دادیم. سپاه دارای توپخانه شد.

سپاه کم کم احساس می کرد برای عملیات هاش نیاز به آتش های پشتیبانی داره که برابر با طرح عملیات خودش، بتونه طرح ریزی نماید و یگان های رزمی خودش را پشتیبانی نماید.

از آن زمان به بعد ضرورت ایجاد آتش های پشتیبانی برای رزمندگان بیشتر احساس می شد. به قسمتی که ما به تدریج توپخانه ها را سازماندهی کردیم و توپخانه سپاه تشکیل شد. مرکز تعمیر و نگهداری در گلف -در منطقه جنوب گلف- تشکیل شد.

مرکز آموزش را ما احداث کردیم و خود شهید شفیع زاده با این که از بنیانگذارهاش بود با سردار زُهدی در اصفهان راه اندازی کردند. به تدریج شاهد توسعه مجموعه های فرماندهی قرارگاه‌های توپخانه در سپاه بودیم که ناگهان آقا رحیم پیشنهاد تشکیل موشکی را داد. پس متوجه می شویم آتش های پشتیبانی به تدریج از اساس خودش به بُردهای بلندتر دسترسی پیدا می کرد.

اما ماجرا چه بود؟

موشک به چه شکلی در جمهوری اسلامی ایران پدیدار شد؟

* «راکت ۶۰کیلومتری آمریکا» اوج آرزوی شاه بود

در زمان طاغوت، به شدت درخواست انواع راکت ها و موشک ها را از آمریکایی ها داشتتند. آمریکایی ها قبول نمی کردند که شاه را به موشک های زمین به زمین مجهز بکنند. من یادم می آید در اسنادی که ما در یکی از مقرهایمان، من داشتم مطالعه می کردم، سپهبد «مین باشیان» که مسئول تأمین اقلام عمده دفاعی شاه بود -بعد هم به «طوفانیان» واگذار کرد، بعد فرماندهی توپخانه شاه شد- من توی اسناد دیدم که درخواست کرده بود که حتی آمریکایی ها یک موشکی بنام «رادرسون» داشتند که یک راکت 60 کیلومتری بود و آمریکایی ها تلویحاً قبول کرده بودند که این راکت را بدهند. برای شاه اوج آرزویش بود که دسترسی به یک راکت 60 کیلومتری پیدا کند، آن هم از تولیدات ایالات متحده.

آمریکایی ها حاضر نبودند این سلاح را به ایران بِدهند و شاه استدلال می کرد که شوروی به دشمن اصلی ایران که عراق است، موشک یا راکت فراگ 7 و موشک اسکاد بی را داده، تو حاضر نیستی به ما حتی یک راکت تاکتیکی 60 کیلومتری بدهی.

من یادم است در آن اسناد که مطالعه کردیم، شاه برای این که در واقع عزم خودش را برای خواسته‌اش نشان بدهد، یک چرخش عجیبی می کند و می رود طرف روسها و سلاح های روسی خریداری می کند و نشان می دهد که اگر تو از من حمایت و پشتیبانی نکنی، من متکی می شم به روس‌ها.

الان بخشی از سلاح‌های روسی که توی ارتش شاه می بینید مربوط به آن زمان هست مثل توپ ۱۳۰ میلی متری و کاتیوشا که محصول معاملات شاه با شوروی آن موقع، برای فشار آوردن به آمریکا برای گرفتن موشک های تاکتیکی زمین به زمین -بود مفهوم کاربردیش این است که ما با عراقی در حال جنگ بودیم که قبلاً به موشک های فراگ ۷ و موشک اسکاد بی مجهز شده بود. مفهوم کاربردیش این بود که عراق برای فشار آوردن به عقبه های ما -که جنگ ما، سبقه مردمی داشت و مردم از شهرهای ما می آمدند وارد جبهه می شدند- این شهرها را تحت فشار و خانواده ها را تحت فشار قرار بده که از سیل و گسیل نیروی انسانی از شهرها به جبهه و تقویت یگان های رزم سپاه به عنوان نیروهای بسیجی جلوگیری کند.

بهترین حربه اش هم این بود که با شروع عملیات جنگ شهرها و آوردن فشار روی شهرها، مانع از گسیل نیروهای مردم ما به خطوط بشه.

طبیعی بود که بخشی را از هواپیماهای تهاجمی اش استفاده می کرد، بخشی هم از موشک های فراگ 7 و اسکاد بی. ولی، جمهوری اسلامی تحمل می کرد. تذکر می داد. اخطار می داد تا این که روزی امام(ره) تصمیم گرفتند که به سکوت شان در برابر تهاجمات وحشیانه و بی منطق عراق به شهرها پایان بدهند.

یک روز من در قرارگاه بودم، به عنوان فرمانده توپخانه ی سپاه. به من اعلام شد که آماده باش که گلوله های هشدار دهنده منور روی بصره بزنی و با عملیات هماهنگی که ما با صدای برون مرزی جمهوری اسلامی که در منطقه اهواز بود، انجام می دادیم، اعلام به عراق می کنیم که این گلوله های هشداره و این گلوله های هشدار تبدیل به گلوله های جنگی خواهد شد و عراق باید به حملات، بر روی شهرهای ما پایان بده.

این فکر می کنم درواقع 18 بهمن 62، اتفاق افتاد و من اومدم روی کالک، امکان تیر را روی نقشه دیدم که توپخانه ما هم حتی بردش به بصره نمی رسه. مجبور شدم توپخانه را بیارم به خط اول در منطقه شمال شلمچه، توپخانه را مستقر کردیم.

بخشی از گلوله های منور عراق هم که غنیمت گرفته بودیم را در اختیار داشتیم. رادیوی برون مرزی عربی ما شروع کرد به مارش و پیام به مردم عراق دادن و ما هم شروع کردیم به زدن گلوله منور روی بصره و نشوه.

این اقدام، اقدام هشدار دهنده جدی نبود که عموم عراق را تهدید کند. بصره، شهر مرزی جنگی بود مثل اهواز ما و اگر هم چهار تا گلوله توش می افتاد خیلی به سیستم حکومتی بعث عراق فشار وارد نمی کرد.

این طبیعی است که شهرهای جنگی در برابر گلوله قرار می گیرند. عقبه های عراق مهم بود تهدید شود که ما در آن موقع توانمند برای تهدید به عقبه های عراق نبودیم. ما یک سفری در تابستان سال 1363، با یک هیئت بلندپایه سپاه و وزارت سپاه در دعوتی و بازدیدی که از ارتش دو کشور داشتیم، رفتیم.

مسئول هیئت آقای محسن رفیقدوست بود. آقارحیم هم به عنوان درواقع ارشد فرماندهان، ایشان را یاری می کردند و از یگان های تخصصی هم فرماندهانشون حضور داشتند.

بنده و شهید بزرگوار حسن شفیع زاده از توپخانه سپاه توی آن سفر عازم شدیم. اینجا آغاز فعالیت موشکی جمهوری اسلامی ایران بود. ما در سفر اول برای اولین بار راکت فراگ 7 و موشک اسکاد بی را در یکی از کشورهای خارجی دیدیم و در کشور دیگری هم مورد بازدید قرار گرفت.

بنده هم دنبال فراگ 7 بودم که چه جوری فراگ 7 را وارد جمهوری اسلامی کنیم و تخیل دورم هم نمی رفت که وارد بحث موشک اسکاد شویم. گفتیم این نشدنی است. این موشک غول آسا و دست نیافتنی است ولی فراگ 7 را درخواست کنیم، آقای رفیقدوست از اینها بگیره و ما بتونیم عقبه 60 کیلومتری که شهرهای تعداد بی شماری را هم می تونست مورد هدف قرار بده، این را بتونیم از کشورهای X و Y بگیریم و من هم خیلی اصرار می کردم که این کار بشه و برای همین حتی توضیحاتی که می دادند، یادداشت می کردم.

حتی یک آموزش ابتدایی هم خودم توی همین توضیحات دیدم که اگه روزی این سلاح دست من افتاد، خودم بتونم به کارش بگیرم. تا این حد دقیق شده بودم.

* «هاگ» دادیم «موشک» گرفتیم

ما وقتی برگشتیم، متوجه شدیم در آن سفر توافق شد کشور X آموزش به ما بدهد و کشور Y قرار شده موشک اسکاد بی را به جمهوری اسلامی بدهد و یک سایت «هاگ» هم از ما گرفت، یعنی گفت حالا اگر شما این را می گیرید این را هم به ما بدید. من سایت پدافند موشکی هاگ را توی حضور ذهن دارم که ایران به اینها یک سایت هاگ داد.

من یک روز مهر سال 1363 توی مقر توپخانه بودم -توی اهواز- که آقا رحیم من را خواست و گفت: «آماده باش یک تیمی از فرماندهان و مسئولین توپخانه سپاه را آماده کن و اعزام بشید برای آموزش موشک اسکاد بی» که متعجب گفتم: «آقارحیم چی؟ اسکاد بی؟»

گفت: بله. شما بروید موشک را آموزش ببینید که اگر روزی ما این مجموعه را داشتیم، شما بتوانید این مجموعه را به کار بگیرید. اما مهر 1363 دکترین نظامی بر مبنای نیازمندی ها داشت پله به پله تعریف می شد.

چرا وارد موشکی شدیم؟ نیاز جنگ، نیاز به عملیات مقابله به مثل دشمن.

فرض می کنیم این تحقق پیدا نمی کرد. مطمئن باشید که موشکی هم وارد سپاه و وارد جمهوری اسلامی نمی شد و فرماندهی موشکی هم وجود نداشت. چون در نیازهای نیروهای تکور ما، آتش های پشتیبانی در حد توپخانه وجود داشت. بیش از این هم در مأموریت سپاه نبود.

نکته ی مهم اینکه ما 4 مأموریت کمک مستقیم، تقویت، عمل کلی و تقویت را در رده های توپخانه ی سپاه سازماندهی کرده بودیم. از هویتزرهای 122 میل یمتری (توپ هویتزر)، هویتزرهای 152 میلیمتری، توپ های دوربُرد و 130 میلی متری و کاتیوشا و مأموریت سپاه را داشتیم. در بضاعت خودمان پشتیبانی می کردیم.
موشک، یعنی زدن عمق اهداف دشمن، مأموریت ارتش بود و این مأموریت به دلیل ماهیت انقلابی گری و مسیرهای میان بُر و سرعت عملی که سپاه داشت، به سپاه واگذار شد.

* ۱۷ نفر از توپخانه جدا می‌شوند

در تصمیمی که در شورای امنیت ملی گرفته شد، مأموریت تجهیز به آقای محسن رفیقدوست داده شد و مرحله بکارگیری به فرماندهی توپخانه سپاه و من ۱۷ پرسنل توپخانه را همانجا جدا کردم. یک تیم ۱۳۰ نفره را انتخاب کردم و مأموریت را به من واگذار کردند که این تیم را ببرم و آموزش‌ها را وارد بدنه سپاه بکنم.

ما معنی و تعریف اولیه آموزش ها را نمی دانستیم (توضیح: این بخش از سخنان سردار شهید طهرانی مقدم مربوط به سفر آموزشی انها به سوریه است) آمدیم آموزش موشکی را ببینیم. چه نوع موشکی؟ گفتم: اسکاد.

گفت: فراگ 7 هم؟

گفتیم: فراگ 7 هم.

این ها هیچ کدام تعریف شده نبود.

گفت گردان ها را، تعریف کردن، شما هم باید گردان فنی یا گردان پرتاب، گردان هواشناسی بشید و تیم ها را هم تقسیم کنیم و دیدیم به اندازه هر تخصص هم یک آدم همراهمون نیست. مجبور شدیم هر پرسنل را بگذاریم حداقل دو و سه تخصص را آموزش ببینند.

فرمانده آنها (سوری ها) گفت: زمان؟

گفتم: ما عجله داریم، می خواهیم سریع و دوماهه برگردیم.

آنها گفتند: ما برای ارتش خودمان که آموزش های کلاسیک را هم دیدند، کمتر از 6 ماه کسی قادر نیست این آموزش ها را ببیند. چطور شما، زبون ما را هم نمی فهمید و می‌خواهید با مترجم -که بخشی از وقت را هم مترجم می گیره- دو ماهه آموزش ببینید؟

گفتم: اصلاً ما تلاش شبانه روزی می کنیم، شما این را به عهده ما واگذار بکنید. اگر من احساس کردم که آموزش کفایت نمی کند و پاسخی نگرفتم، از شما درخواست می کنم که آموزش را تمدید کنید.

به بچه هایمان گفتیم: آقا تلاش شبانه روزی. از صبح، بعد از نماز صبح، در تاریکی، کار ما شروع می شد، تا حداقل ۱۰، ۱۰:۳۰ شب. طوری که بچه ها، عکس هاشون را نگاه کنید چشم ها گود رفته، شکم ها چسبیده به استخوان ها و این به دلیل این بود که من به این بچه ها، طی این دوره آموزشی فشار آورده بودم.

درس سنگین بود و ما هم می بایستی مسئولیت های لازم را پس از اینکه این سیستم را در اختیار ما قرار می دادند، پاسخ می دادیم.

قبل از رفتنمان، آقا رحیم به من گفت: شما مسئول موشکی را کی معرفی می کنید؟ چون یک محموله از سلاح اسکاد عن قریب از خارج تحویل می گیریم و آماده باشید که این مجموعه را تحویل بگیرید و آدمی را به من معرفی کن که بتونه این مجموعه را سازماندهی کند، تا شما برگردید.

من هم یکی از برادران را معرفی کردم. آقارحیم هم ایشان را می شناخت. (توضیح: شهید طهرانی مقدم، امیرعلی حاجی زاده فرمانده فعلی نیروی هوافضای سپاه را معرفی کرد) گفت خیلی خوب، بچه خوبی است. گفت اسمش را چه بگذاریم؟

گفتم: آقارحیم هر چی شما بگید.

آقارحیم فکر کرد و گفت می گذاریم «حدید»

گفتم آقا رحیم باشه.

اسمش را گذاشتیم گروه حدید.

پس مجبور شدیم یک گروهی را هم از توپخانه جدا کنیم، بیاییم در واقع هسته اولیه موشکی را تشکیل بدیم تا تیم آموزشی برگردد جا و مکان را تأمین کند و شرایط به کارگیری موشک را فراهم کند.

ما ظرف ۲ ماه و ۱۰ روز، دوره‌های لازم را دیدیم و ما اولین گامی که توی این زمینه انجام دادیم، بچه ها را گذاشتیم تدوین، در تهران، آنچه که آموزش دیده بودند.

گروه‌های آموزشی ترکیب کردیم و تدوین کردیم و کتاب ها را هدیه دادیم به آقای محسن رفیقدوست به عنوان پدر موشکی جمهوری اسلامی ایران و من رفتم گفتم: آقای رفیقدوست، این کتاب ها تقدیم به شما، به عنوان بنیانگذار اصلی موشکی جمهوری اسلامی.

توی این زمان اتفاق عجیبی افتاد، این که ما می خواستیم حالا با فرهنگی کار کنیم که اساساً با این فرهنگ کاملاً بیگانه بودیم یعنی سیستم مستشاری، روحیه انقلابی بچه های سپاه به انضمام عملکرد نامناسب و استکباری و بداخلاقی های تیم اعزامی از یکی از کشورها و روزگاران بسیار سختی بر ما گذشت.

بچه ها وقتی که مستشاران نبودند و دستگاه را تعطیل می کردند، باز می کردند و می دیدند و باهاش تمرین می کردند. از این کارها غافل نبودیم که مسایل تخصصی یادمان نرود.

* اولین موشک شلیک می‌شود؛ هدف: پالایشگاه کرکوک

و اما اتفاق عجیبی که این جا اتفاق افتاد، این بود که امام(ره) از طریق شورای امنیت ملی ایران به عراق اخطار می دهد که اگر به حملاتتان علیه شهرها ادامه بدید، ما هم عملیات مقابله به مثل را شروع می کنیم.

اصلا تصور عراق نبود و این تهدید ایران، کوچک ترین اثری روی شدت عملیاتهای عراق نمی گذاشت تا اینکه امام(ره) دستور دادند غیر از بغداد، یک موشک اخطار به سمت عراق شلیک شود که ما پالایشگاه کرکوک را پیشنهاد دادیم. مورد تصویب قرار گرفت. قرار شد که اولین موشک جمهوری اسلامی به پالایشگاه کرکوک به عنوان اخطار به عراق شلیک شود.

مرحبا و درود بر امام بزرگوار ما. تا اتمام حجت به دشمن نمی کرد، تصمیم نمی گرفت. اقدامات ایران از گلوله منور روی بصره شروع شد. تبدیل شده به گلوله های توپخانه که تیر اخطار پالایشگاه کرکوک که این صدام جانی را متنبه کنه، دست از این شرارت هاش برداره.

اولین موشک از موضع حضرت زینب(س)، شمال اسلام آباد در شب شلیک شد و وحشت پرتاب اولین موشک را در شب ما دیدیم. دیدیم که اساساً با آتش توپخانه اصلاً هیچ قابل مقایسه نیست؛ چیز دیگریست.

* بغداد زیر موشک

این را هم عراق جدی نگرفت و اعلام کرد تیم های خرابکار ایران با بمب گذاری در پالایشگاه کرکوک بحران آفرینی کردند و القا کرد که یک عملیات خرابکارانه نیروهای هوادار ایران در کردستان عراق است که منجر شد به دومین پرتاب موشک و اولین موشک پرتاب شده به قلب بغداد یعنی «بانک رافدین» و این موشک مورد اصابت قرار گرفت و عملیات های موشک طبق 6 مرحله ادامه پیدا کرد و مفهومش این بود که بین ۵ تا ۱۱ بار تعداد معتنابهی (موشک پرتاب می شد)، این جا دیگر جلوی عملیات جنگ شهرها را می گرفت واقعاً.

* اگر موشک‌های سپاه نبود…

من به شما می گویم که اگر آن تدبیر حکیمانه امام(ره) و آن تصمیم استراتژی این بزرگوار نبود، معلوم نبود آن شیمیایی که به خط اول جبهه ما می زدند، توی شهرهای ما چه قدر قربانی میلیونی از مردم ما می گرفت و چه فاجعه‌ای بود.

هیچ کس نیامد اینها را برای مردم بگوید. عراق برنامه تهاجم گسترده شیمیایی داشت که اولین حمله شمیایی‌اش را من یادم می آید و اولین گلوله شیمیایی عراق در عملیاتی درمنطقه شمال طلاییه در شرق مجنون در نزدیک قرارگاه نصرت اصابت کرد. اولین گلوله در عملیات خیبر، جایی که هلیکوپترهای ایران روی جاده بودند اولین گلوله شیمیایی برخورد کرد و بوی اولین گلوله شیمیایی به مشام من رسید که ما خونده بودیم که چه بویی می دهد. بوی سیر می داد، سیر تازه.

هیچ وقت یادم نمی رود. من یک دونه از این تویوتاهای کالسکه دستم بود. تا این (گلوله شیمیایی) خورد، برگشتم و ماسک شیمیایی دستم بود، گفتم :ای نفس! آقای جلالی ارزشش برای جبهه از تو بیشتره، این را برو بده به این. من رفتم ماسکم و وسایل ایمنی که داشتم را دادم به سردار جلالی عزیز خودمان که آن موقع تیمسار جلالی می گفتیم -دادم-. هیچ وقت یادم نمی رود ایشان توی آن خاک و توی آن پرواز هلیکوپترها و توی آن شرایط، آنجا بود.

همان گلوله شیمیایی مبنا شده بود با یک توپی که ساخته بودند، توپ ۱۸۰ کیلومتر دوربُرد و با بمب هایی که روی هواپیماهاشون می بندند علیه شهرهای ما استفاده کنند و دیگه حالا صدها و صدها کشته و شهید از ما نگیرند، این تبدیل بشه یه هزار و هزار شهید شیمیایی.

همان کاری که در حلبچه عراق کرده بود و برنامه‌اش این بود. حالا شما فرض بگیرید اگه موشکهای ما نبود و مقابله به مثل صورت نمی گرفت چه اتفاقی می افتاد؟

انتهای پیام/





منبع خبر

شهید طهرانی‌مقدم چگونه یگان موشکی را پایه‌گذاری کرد؟ بیشتر بخوانید »

گزارشی از صنعت موشکی ایران پس از شهید طهرانی مقدم

۱۶ دستاورد مهم صنعت موشکی ایران پس از شهید طهرانی مقدم


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، ۲۱ آبان سال ۹۱ سردار حسن طهرانی مقدم مسئول سازمان جهاد خودکفایی سپاه و پدر صنعت موشکی ایران به همراه جمعی از همکاران خود در اثر انفجار پادگان بیدگنه ملارد به شهادت رسید.

حسن طهرانی مقدم بنیانگذار یگان موشکی سپاه پاسداران در سال ۶۳ بود که به مدت ۲۸ سال تا زمان شهادت این مسئولیت را برعهده داشت و موثرترین فرد در افزایش و تثبیت توان موشکی ایران به حساب می‌آمد.

با شهادت او بیم آن می‌رفت که مسیر توسعه صنعت موشکی لااقل برای مدتی طولانی با وقفه‌ای سنگین مواجه شود چراکه به همراه طهرانی مقدم، برخی از موثرترین همکاران وی نیز به شهادت رسیده بودند اما برخلاف همه تصورات، صنعت موشکی نه تنها متوقف نشد، بلکه در طول این ۹ سال با انبوهی از دستاوردهای جدید و مهم روبرو شدیم که برخی از آنها در زمان حیات پدر موشکی ایران پایه‌گذاری شده بودند.

سال ۹۳ و در جریان بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه، ۲ موشک جدید رونمایی شد. موشک های هرمز ۱و۲ از نوع موشک‌های بالستیک تک مرحله‌ای با سرجنگی جدا شونده با قابلیت هدایت پایانی مسیر تا اصابت به هدف برخوردار هستند.

سرجنگی این موشک‌ها با تجیهز به جستجوگر امواج راداری، توانایی حمله به سایت‌های راداری  و ناوهای هواپیمابر دشمن را دارد. موشک‌های هرمز ۱ و۲ از موتور سوخت جامد بهره می برند که برد آنها را به ۳۰۰ کیلومتر می‌رساند.

سال ۹۴ دو موشک جدید دیگر به خانواده موشک‌های ایرانی اضافه شد. موشک بالستیک عماد با برد ۱۷۰۰ کیلومتر با موتور سوخت مایع که سرجنگی آن دارای بالک‌های هدایت کننده برای دقت در اصابت به هدف است.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

موشک بعدی که در این سال معرفی شد، فاتح ۳۱۳ بود. این موشک که از موشک‌های کلاس فاتح است، اولین موشک ایرانی بود که به فناوری پیشران با سوخت جامد مرکب مجهز شد. این فناوری موجب می‌شود تا تکانه‌های حاصل از احتراق موتور کمتر شده و در نتیجه دقت موشک در طی مسیر تا اصابت به هدف افزایش یابد.

موشک فاتح ۳۱۳ با برد ۵۰۰ کیلومتر یک موشک تاکتیکی  است که سرجنگی جداشونده آن دقت بالایی در اصابت به هدف دارد.

این موشک ۴ سال بعد، در جریان حمله موشکی سپاه به پایگاه آمریکایی عین الاسد بکار گرفته شد و دقت خود در اصابت به هدف را اثبات کرد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

موشکی که در سال ۹۵ رونمایی شد، تنها یک سال بعد و در جریان عملیات لیلة القدر، مواضع گروهک تروریستی داعش در استان دیرالزور سوریه را در هم کوبید. موشک ۷۰۰ کیلومتری ذوالفقار که برد آن نسبت به برادر کوچکتر خود یعنی فاتح ۳۱۳، ۲۰۰ کیلومتر افزایش پیدا کرده است، از سوخت جامد مرکب استفاده می کند قدرت خود را در عملیات های لیلة القدر و ضربت محرم اصبات کرد و مواضع داعش در شرق رود فرات و دیرالزور سوریه را در هم کوبید.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

۳۱ شهریور ماه سال ۹۶ و در جریان رژه نیروهای مسلح، جدیدترین موشک ۲۰۰۰ کیلومتری ایران با نام خرمشهر رونمایی شد. این موشک که توان حمل سرجنگی به وزن ۱۸۰۰ کیلوگرم را دارد، قدرتمندترین موشک سوخت مایع ایران است و قادر است به صورت همزمان چند کلاهک را با خود حمل کند که اثر گذاری این موشک را چند برابر می کند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سال ۹۷، سه دستاور جدید موشکی رونمایی شدند. اولین دستاورد، موشک فاتح مبین بود که در روز صنعت دفاعی رونمایی شد. فاتح مبین موشکی تاکتیکی با سوخت جامد و از کلاس فاتح است که با بردی معادل ۷۰۰ کیلومتر علاوه بر ماموریت زمین به زمین می تواند در نقش یک موشک بالستیک دریایی نیز ظاهر شود.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

دستاورد بعدی، نسل جدید موشک خرمشهر بود که در نمایشگاه دستاوردهای دفاعی به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تصاویر تست آن به نمایش در آمد.

در نسل جدید موشک خرمشهر بجای کلاهک قبلی یک کلاهک جدید شبیه به کلاهک موشک عماد نصب شده بود که نشان از هدایت پذیر شدن سرجنگی موشک خرمشهر داشت. همچنین فیلمی از تست این موشک منتشر شد که نشان از دقا بالای در اصابت به هدف داشت.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سومین دستاورد سال ۹۷ اما مربوط به موشک درفول بود.  دزفول موشکی ۱۰۰۰ کیلومتری از خانواده کلاس فاتح با سوخت جامد است که توسط نیروی هوافضای سپاه طراحی و تولید شده است.

نکته جالب در زمان رونمایی از این موشک این بود که برای نخستین مرتبه کارخانه زیر زمینی تولید موشک های سپاه نیز رونمایی شد که نشان از دستیابی سپاه به زنجیره کامل طراحی و تولید موشک های بالستیک داشت.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سال ۹۸ در حقیقت سال ورود سپاه به جمع دارندگان نوعی خاص از فناوری موشکی بود. بهمن ماه سال ۹۸ نیروی هوافضای سپاه از موشک رعد ۵۰۰ و موتور فضایی سلمان رونمایی کرد که فصل جدیدی در حوزه طراحی و ساخت موشک و موتورهای سوخت جامد هستند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

موشک رعد ۵۰۰ که از سری موشک‌های کلاس فاتح است، تفاوتی اساسی با هم‌رده‌های خود دارد. در بدنه این موشک بجای فولاد از الیاف کربن استفاده شده است که همین امر موجب شده تا وزن رعد ۵۰۰ نسبت به سایر موشک فاتح ۱۱۰ به نصف کاهش پیدا کرده اما برد آن از ۳۰۰ به ۵۰۰ کیلومتر افزایش پیدا کند.

علاوه بر این، استفاده از الیاف کربن موجب شد تا هزینه ساخت این موشک نیز نسبت به نمونه های قبلی ۵۰ درصد کاهش یابد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

دستاورد دیگر سپاه اما موتور فضایی سوخت جامد سلمان بود که سپاه را به جمع ۵ کشور دارنده فناوری طراحی چنین موشک هایی وارد کرد.

موتور فضایی سلمان اولین موتور سوخت جامد ایرانی با بدنه کامپوزیتی الیاف کربن و نازل متحرک است که امکان تغییر بردار رانش را به موشک می دهد.

در حقیقت این موتور برای امکان هدایت موشک های ماهواره بر در خارج از جو زمین را فراهم می‌کند تا بتوان ماهواره را به درستی در مدار مورد نظر قرار داد. این قابلیت موجب شد تا اولین ماهواره نظامی سپاه با موفقیت در مدارد ۴۳۰ کیلومتری زمین قرار گیرد.

سال ۹۹ با موفقیتی بزرگ در حوزه فضایی برای کشور آغاز شد. اردیبهشت ماه سال ۹۹ نیروی هوافضای سپاه نخستین ماهواره خود با نام نور را توسط ماهواره‌بر قاصد با موفقیت به فضا پرتاب کرد.

ماهواره نور یک ماهواره با ماموریت ارسال سیگنال و تصویربرداری است که توسط متخصصان نیروی هوافضای سپاه طراحی و ساخته شده است.

عمر این ماهواره یک سال بوده و هم اکنون در مدار ۴۳۰ کیلومتری زمین در حال گردش است. یکی از مهمترین ماموریت های اجرا شده توسط این ماهواره رصد نفتکش های ایرانی بود که به ونزوئلا اعزام شدند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

ماهواره‌بر قاصد نیز یک ماهواره‌بر سه مرحله‌ای است. این ماهواره‌بر در مرحله اول از موتور سوخت مایع استفاده می کند و در در مورحله بعدی موتور سوخت جامد دارد. استفاده از موتور فضایی سلمان در مرحله دوم این ماهواره بر موجب شد تا قاصد بتواند با موفقیت ماهواره نور را در مدار مورد نظر قرار دهد.

اما شگفتانه های موشکی سپاه در سال ۹۹ به همینجا ختم نشد. تابستان سال ۹۹ و در جریان رزمایش پیامبر اعظم ۱۴ سپاه برای نخستین مرتبه در جهان سپاه از یک فناوری خاص در حوزه شلیک موشک پرده بردای کرد. مزرعه موشکی نام این دستاورد جدید سپاه بود. در این مزرعه موشکی لانچرهای پرتاب موشک در زیر زمین مدفون شده و موشک را از زیر زمین به سمت هدف مورد نظر شلیک می کنند. دستیابی به این فناوری نام ایران را به عنوان اولین دارنده شلیک موشک از دل زمین در دنیا ثبت کرد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

در این رزمایش همچنین برای نخستین مرتبه بود که سپاه از کنیسترها یا لانچرهای جعبه ای پرتاب موشک بالستیک رونمایی کرد.

۳۱ مرداد سال ۹۹ نیز دستاورد دیگر در حوزه موشک های بالستیک تاکتیکی رونمایی شد تا نام ایران را در صدر کشورهای دارنده دوربردترین موشک های بالستیک تاکتیکی جهان قرار دهد.

در این روز، موشک بالستیک ۱۸۰۰ کیلومتری مزین به نام سردار سلیمانی یعنی موشک حاج قاسم رونمایی شد. این موشک که جدیدترین عضو خانواده موشک های کلاس فاتح است یک موشک سوخت جامد با کلاهک هدایت پذیر تا لحظه اصابت به هدف است و در حقیقت دوربرد ترین موشک بالستیک تاکتیکی جهان به شمار می رود.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

در این روز همچنین از ریز نقش ترین موشک خانواده فاتح یعنی موشک فتح به شکل بی سر و صدا رونمایی شد. هرچند هنوز اطلاعات دقیقی درباره برد و سایر مشخصه های این موشک اعلام نشده است اما تصاویر منتشر شده از موشک فتح نشان می دهد که این موشک یک سلاح مهلک برای دشمنان خواهد بود.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سال ۹۷، سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه از افزایش برد موشک های بالستیک دریایی سپاه به ۷۰۰ کیلومتر خبرداد اما تصاویری از این موشک جدید منتشر نشده بود تا اینکه در هفته دفاع مقدس و درجریان افتتاح پارک ملی هوافضا، این موشک به نمایش در آمد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

بالستیک ۷۰۰ کیلومتری ایران که نام دارد، در حقیقت همان موشک ذوالفقار است که به سر جستجوگر اپتیکی مجهز شده تا بتواند اهداف متحرک از جمله شناورهای دشمن را نیز مورد هدف قرار دهد.

چندی پیش نیز آخرین دستاورد موشکی ایران به نمایش در آمد. این دستاورد جدید که تیربار موشکی نام دارد، برای نخستین مرتبه در جهان توسط سپاه ساخته شده وتوان شلیک متوالی و چند موشک بالستیک را فراهم می کند.

تیربار موشکی متشکل از چند سکوی پرتاب متصصل به هم است که روی یک ریل قرار دارد و در شهرهای موشکی زیر زمینی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تیربار موشکی تا کنون تنها موشک های عماد با برد  ۱۷۰۰ کیلومتر خشابگذاری شده است اما ممکن در آینده سایر موشک های ایرانی نیز روی آن خشابگذاری شوند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

حالا از شهادت سردار طهرانی مقدم ۹ سال می‌گذرد اما مسیر توسعه توان موشکی ایران با قدرت بیشتری توسط شاگردان این شهید پیموده می شود و هر ساله دستاوردی جدید در این حوزه به ارمغان می آید؛ دستاوردهایی که امروز موجب شده تا بازدارندگی فعال برای ایران به تحقق بپیوندد و چشم طمع دشمنان را از کشورمان دور کند.

منبع: تسنیم



منبع خبر

۱۶ دستاورد مهم صنعت موشکی ایران پس از شهید طهرانی مقدم بیشتر بخوانید »

گزارشی از صنعت موشکی ایران پس از شهید طهرانی مقدم

گزارشی از صنعت موشکی ایران پس از شهید طهرانی مقدم


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، ۲۱ آبان سال ۹۱ سردار حسن طهرانی مقدم مسئول سازمان جهاد خودکفایی سپاه و پدر صنعت موشکی ایران به همراه جمعی از همکاران خود در اثر انفجار پادگان بیدگنه ملارد به شهادت رسید.

حسن طهرانی مقدم بنیانگذار یگان موشکی سپاه پاسداران در سال ۶۳ بود که به مدت ۲۸ سال تا زمان شهادت این مسئولیت را برعهده داشت و موثرترین فرد در افزایش و تثبیت توان موشکی ایران به حساب می‌آمد.

با شهادت او بیم آن می‌رفت که مسیر توسعه صنعت موشکی لااقل برای مدتی طولانی با وقفه‌ای سنگین مواجه شود چراکه به همراه طهرانی مقدم، برخی از موثرترین همکاران وی نیز به شهادت رسیده بودند اما برخلاف همه تصورات، صنعت موشکی نه تنها متوقف نشد، بلکه در طول این ۹ سال با انبوهی از دستاوردهای جدید و مهم روبرو شدیم که برخی از آنها در زمان حیات پدر موشکی ایران پایه‌گذاری شده بودند.

سال ۹۳ و در جریان بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه، ۲ موشک جدید رونمایی شد. موشک های هرمز ۱و۲ از نوع موشک‌های بالستیک تک مرحله‌ای با سرجنگی جدا شونده با قابلیت هدایت پایانی مسیر تا اصابت به هدف برخوردار هستند.

سرجنگی این موشک‌ها با تجیهز به جستجوگر امواج راداری، توانایی حمله به سایت‌های راداری  و ناوهای هواپیمابر دشمن را دارد. موشک‌های هرمز ۱ و۲ از موتور سوخت جامد بهره می برند که برد آنها را به ۳۰۰ کیلومتر می‌رساند.

سال ۹۴ دو موشک جدید دیگر به خانواده موشک‌های ایرانی اضافه شد. موشک بالستیک عماد با برد ۱۷۰۰ کیلومتر با موتور سوخت مایع که سرجنگی آن دارای بالک‌های هدایت کننده برای دقت در اصابت به هدف است.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

موشک بعدی که در این سال معرفی شد، فاتح ۳۱۳ بود. این موشک که از موشک‌های کلاس فاتح است، اولین موشک ایرانی بود که به فناوری پیشران با سوخت جامد مرکب مجهز شد. این فناوری موجب می‌شود تا تکانه‌های حاصل از احتراق موتور کمتر شده و در نتیجه دقت موشک در طی مسیر تا اصابت به هدف افزایش یابد.

موشک فاتح ۳۱۳ با برد ۵۰۰ کیلومتر یک موشک تاکتیکی  است که سرجنگی جداشونده آن دقت بالایی در اصابت به هدف دارد.

این موشک ۴ سال بعد، در جریان حمله موشکی سپاه به پایگاه آمریکایی عین الاسد بکار گرفته شد و دقت خود در اصابت به هدف را اثبات کرد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

موشکی که در سال ۹۵ رونمایی شد، تنها یک سال بعد و در جریان عملیات لیلة القدر، مواضع گروهک تروریستی داعش در استان دیرالزور سوریه را در هم کوبید. موشک ۷۰۰ کیلومتری ذوالفقار که برد آن نسبت به برادر کوچکتر خود یعنی فاتح ۳۱۳، ۲۰۰ کیلومتر افزایش پیدا کرده است، از سوخت جامد مرکب استفاده می کند قدرت خود را در عملیات های لیلة القدر و ضربت محرم اصبات کرد و مواضع داعش در شرق رود فرات و دیرالزور سوریه را در هم کوبید.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

۳۱ شهریور ماه سال ۹۶ و در جریان رژه نیروهای مسلح، جدیدترین موشک ۲۰۰۰ کیلومتری ایران با نام خرمشهر رونمایی شد. این موشک که توان حمل سرجنگی به وزن ۱۸۰۰ کیلوگرم را دارد، قدرتمندترین موشک سوخت مایع ایران است و قادر است به صورت همزمان چند کلاهک را با خود حمل کند که اثر گذاری این موشک را چند برابر می کند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سال ۹۷، سه دستاور جدید موشکی رونمایی شدند. اولین دستاورد، موشک فاتح مبین بود که در روز صنعت دفاعی رونمایی شد. فاتح مبین موشکی تاکتیکی با سوخت جامد و از کلاس فاتح است که با بردی معادل ۷۰۰ کیلومتر علاوه بر ماموریت زمین به زمین می تواند در نقش یک موشک بالستیک دریایی نیز ظاهر شود.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

دستاورد بعدی، نسل جدید موشک خرمشهر بود که در نمایشگاه دستاوردهای دفاعی به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تصاویر تست آن به نمایش در آمد.

در نسل جدید موشک خرمشهر بجای کلاهک قبلی یک کلاهک جدید شبیه به کلاهک موشک عماد نصب شده بود که نشان از هدایت پذیر شدن سرجنگی موشک خرمشهر داشت. همچنین فیلمی از تست این موشک منتشر شد که نشان از دقا بالای در اصابت به هدف داشت.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سومین دستاورد سال ۹۷ اما مربوط به موشک درفول بود.  دزفول موشکی ۱۰۰۰ کیلومتری از خانواده کلاس فاتح با سوخت جامد است که توسط نیروی هوافضای سپاه طراحی و تولید شده است.

نکته جالب در زمان رونمایی از این موشک این بود که برای نخستین مرتبه کارخانه زیر زمینی تولید موشک های سپاه نیز رونمایی شد که نشان از دستیابی سپاه به زنجیره کامل طراحی و تولید موشک های بالستیک داشت.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سال ۹۸ در حقیقت سال ورود سپاه به جمع دارندگان نوعی خاص از فناوری موشکی بود. بهمن ماه سال ۹۸ نیروی هوافضای سپاه از موشک رعد ۵۰۰ و موتور فضایی سلمان رونمایی کرد که فصل جدیدی در حوزه طراحی و ساخت موشک و موتورهای سوخت جامد هستند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

موشک رعد ۵۰۰ که از سری موشک‌های کلاس فاتح است، تفاوتی اساسی با هم‌رده‌های خود دارد. در بدنه این موشک بجای فولاد از الیاف کربن استفاده شده است که همین امر موجب شده تا وزن رعد ۵۰۰ نسبت به سایر موشک فاتح ۱۱۰ به نصف کاهش پیدا کرده اما برد آن از ۳۰۰ به ۵۰۰ کیلومتر افزایش پیدا کند.

علاوه بر این، استفاده از الیاف کربن موجب شد تا هزینه ساخت این موشک نیز نسبت به نمونه های قبلی ۵۰ درصد کاهش یابد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

دستاورد دیگر سپاه اما موتور فضایی سوخت جامد سلمان بود که سپاه را به جمع ۵ کشور دارنده فناوری طراحی چنین موشک هایی وارد کرد.

موتور فضایی سلمان اولین موتور سوخت جامد ایرانی با بدنه کامپوزیتی الیاف کربن و نازل متحرک است که امکان تغییر بردار رانش را به موشک می دهد.

در حقیقت این موتور برای امکان هدایت موشک های ماهواره بر در خارج از جو زمین را فراهم می‌کند تا بتوان ماهواره را به درستی در مدار مورد نظر قرار داد. این قابلیت موجب شد تا اولین ماهواره نظامی سپاه با موفقیت در مدارد ۴۳۰ کیلومتری زمین قرار گیرد.

سال ۹۹ با موفقیتی بزرگ در حوزه فضایی برای کشور آغاز شد. اردیبهشت ماه سال ۹۹ نیروی هوافضای سپاه نخستین ماهواره خود با نام نور را توسط ماهواره‌بر قاصد با موفقیت به فضا پرتاب کرد.

ماهواره نور یک ماهواره با ماموریت ارسال سیگنال و تصویربرداری است که توسط متخصصان نیروی هوافضای سپاه طراحی و ساخته شده است.

عمر این ماهواره یک سال بوده و هم اکنون در مدار ۴۳۰ کیلومتری زمین در حال گردش است. یکی از مهمترین ماموریت های اجرا شده توسط این ماهواره رصد نفتکش های ایرانی بود که به ونزوئلا اعزام شدند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

ماهواره‌بر قاصد نیز یک ماهواره‌بر سه مرحله‌ای است. این ماهواره‌بر در مرحله اول از موتور سوخت مایع استفاده می کند و در در مورحله بعدی موتور سوخت جامد دارد. استفاده از موتور فضایی سلمان در مرحله دوم این ماهواره بر موجب شد تا قاصد بتواند با موفقیت ماهواره نور را در مدار مورد نظر قرار دهد.

اما شگفتانه های موشکی سپاه در سال ۹۹ به همینجا ختم نشد. تابستان سال ۹۹ و در جریان رزمایش پیامبر اعظم ۱۴ سپاه برای نخستین مرتبه در جهان سپاه از یک فناوری خاص در حوزه شلیک موشک پرده بردای کرد. مزرعه موشکی نام این دستاورد جدید سپاه بود. در این مزرعه موشکی لانچرهای پرتاب موشک در زیر زمین مدفون شده و موشک را از زیر زمین به سمت هدف مورد نظر شلیک می کنند. دستیابی به این فناوری نام ایران را به عنوان اولین دارنده شلیک موشک از دل زمین در دنیا ثبت کرد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

در این رزمایش همچنین برای نخستین مرتبه بود که سپاه از کنیسترها یا لانچرهای جعبه ای پرتاب موشک بالستیک رونمایی کرد.

۳۱ مرداد سال ۹۹ نیز دستاورد دیگر در حوزه موشک های بالستیک تاکتیکی رونمایی شد تا نام ایران را در صدر کشورهای دارنده دوربردترین موشک های بالستیک تاکتیکی جهان قرار دهد.

در این روز، موشک بالستیک ۱۸۰۰ کیلومتری مزین به نام سردار سلیمانی یعنی موشک حاج قاسم رونمایی شد. این موشک که جدیدترین عضو خانواده موشک های کلاس فاتح است یک موشک سوخت جامد با کلاهک هدایت پذیر تا لحظه اصابت به هدف است و در حقیقت دوربرد ترین موشک بالستیک تاکتیکی جهان به شمار می رود.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

در این روز همچنین از ریز نقش ترین موشک خانواده فاتح یعنی موشک فتح به شکل بی سر و صدا رونمایی شد. هرچند هنوز اطلاعات دقیقی درباره برد و سایر مشخصه های این موشک اعلام نشده است اما تصاویر منتشر شده از موشک فتح نشان می دهد که این موشک یک سلاح مهلک برای دشمنان خواهد بود.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

سال ۹۷، سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه از افزایش برد موشک های بالستیک دریایی سپاه به ۷۰۰ کیلومتر خبرداد اما تصاویری از این موشک جدید منتشر نشده بود تا اینکه در هفته دفاع مقدس و درجریان افتتاح پارک ملی هوافضا، این موشک به نمایش در آمد.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

بالستیک ۷۰۰ کیلومتری ایران که نام دارد، در حقیقت همان موشک ذوالفقار است که به سر جستجوگر اپتیکی مجهز شده تا بتواند اهداف متحرک از جمله شناورهای دشمن را نیز مورد هدف قرار دهد.

چندی پیش نیز آخرین دستاورد موشکی ایران به نمایش در آمد. این دستاورد جدید که تیربار موشکی نام دارد، برای نخستین مرتبه در جهان توسط سپاه ساخته شده وتوان شلیک متوالی و چند موشک بالستیک را فراهم می کند.

تیربار موشکی متشکل از چند سکوی پرتاب متصصل به هم است که روی یک ریل قرار دارد و در شهرهای موشکی زیر زمینی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تیربار موشکی تا کنون تنها موشک های عماد با برد  ۱۷۰۰ کیلومتر خشابگذاری شده است اما ممکن در آینده سایر موشک های ایرانی نیز روی آن خشابگذاری شوند.

سپاه پاسداران | سپاه , موشک , موشک بالستیک , موشک خرمشهر , نیروی هوایی سپاه | نیروی هوافضای سپاه , شهید تهرانی مقدم , اخبار نظامی | اخبار دفاعی ,

حالا از شهادت سردار طهرانی مقدم ۹ سال می‌گذرد اما مسیر توسعه توان موشکی ایران با قدرت بیشتری توسط شاگردان این شهید پیموده می شود و هر ساله دستاوردی جدید در این حوزه به ارمغان می آید؛ دستاوردهایی که امروز موجب شده تا بازدارندگی فعال برای ایران به تحقق بپیوندد و چشم طمع دشمنان را از کشورمان دور کند.

منبع: تسنیم



منبع خبر

گزارشی از صنعت موشکی ایران پس از شهید طهرانی مقدم بیشتر بخوانید »

مهم‌ترین سامانه پدافندی ایران چه تغییراتی کرده است؟

مهم‌ترین سامانه پدافندی ایران چه تغییراتی کرده است؟


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، طی روزهای گذشته، رزمایش مشترک پدافند هوایی در گستره‌ای به اندازه بیش از نیمی از کشور و با بکارگیری یگان‌های نیروی پدافند ارتش و هوافضای سپاه انجام شد و طی آن، برخی از مهمترین سامانه‌های دفاع هوایی ساخت ایران مورد تست و ارزیابی قرار گرفت.

ازجمله تجهیزات حاضر در این رزمایش، سامانه موشکی باور ۳۷۳ بود که توانست یک هدف با سطح مقطع راداری کوچک را در فاصله دور مورد اصابت قرار دهد.

بیشتر بخوانید:

رکوردزنی سامانه ایرانی پیش چشم رقیب روس

با انجام این رزمایش و انتشار تصاویر جدید از باور۳۷۳، برخی گمانه‌زنی‌ها درخصوص تغییرات در مهمترین سامانه پدافند موشکی ساخت ایران صورت گرفت و اولین حضور رسمی و عملیاتی این سامانه در یک رزمایش در کنار سایر اجزای شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور با تحلیل‌های زیادی روبرو شد.

باور ۳۷۳ مهمترین و دوربردترین سامانه پدافندی ساخت ایران است که پس از بدقولی روس‌ها در تحویل سامانه موشکی S۳۰۰ به ایران، در سال ۱۳۹۰ -بدون وجود نمونه مشابه- توسط متخصصان صنایع دفاعی کشور طراحی و پس از ۸ سال ساخته و تحویل شد. (روس‌ها بعدها S۳۰۰ را به ایران تحویل دادند.)

تصاویر اخیر از باور۳۷۳ و مقایسه آن با تصاویری که در گذشته منتشر شده، نشان می‌داد که لااقل پرتابگر آن با نمونه‌های قبلی -مثلا در رونمایی رسمی سال ۱۳۹۸ و نیز رژه نیروهای مسلح در ۳۱ شهریور سال گذشته- تفاوت‌هایی دارد.

تا پیش از این، پرتابگر مشاهده شده برای سامانه باور از یک کامیون ۵ محوره (۱۰ چرخ) «ذوالجناح» حامل ۲ یا ۴ موشک تشکیل شده بود اما در رزمایش سال ۱۳۹۹ یک پرتابگر ۴ محوره متفاوت با ۲ موشک دیده شد.

پرتابگر پنج محوره (۱۰ چرخ) ذوالجناح و حامل ۴ موشک صیاد-۴ متعلق به سامانه باور-۳۷۳

با دقت در فیلم‌های منتشر شده در مستندهای سامانه باور۳۷۳ از رسانه ملی، به نظر می‌رسد یکی از عمده تغییرات صورت گرفته در پرتابگر آن، اضافه شدن یک دکل حدوداً ۱۰ متری است که پس از عمود شدن موشک‌ها، قابلیت باز شدن دارد و احتمالا تجهیزات راداری، اپتیکی، ارتباطی یا ترکیبی از این موارد روی آن نصب می‌شود.

تصویر مربوط به یکی از ویدئوهای منتشر شده از سامانه باور۳۷۳ که در آن یک بخش اضافه قابل مشاهده است

ساختار یک آتشبار سامانه باور-۳۷۳ شامل مرکز فرماندهی، یک رادار کشف، یک رادار ردگیری و ۶ پرتابگر ۴ تایی

در میان نمونه‌های مشابه خارجی، سامانه‌های S۳۰۰V و S۳۰۰VM ساخت روسیه، معروف‌ترین نمونه‌های سامانه‌های پدافندهوایی مجهز به دکل باز شونده هستند.

شلیک موشک از سامانه S۳۰۰V؛ رادار روشن کننده هدف روی دکل سمت هدف را نشان می دهد

رادار ۹۶L۶-AP نصب شده روی دکل باز شونده در سامانه S۳۵۰ ویتیاز

استقرار سامانه‌های ردگیری هدف روی خودروی پرتابگر که سبب ایجاد تلار (TELAR) می‌شود، در بین سامانه‌های پدافند هوایی به مفهومی تثبیت شده تبدیل شده که این امر سبب استقلال عملکرد بسیار بیشتر پرتابگر نسبت به حالت پرتابگر ساده می‌شود.

علاوه بر این، افزایش قابلیت درگیری همزمان با اهداف مختلف با تمرکز روشن سازی هدف توسط رادار نصب شده روی تلار در مقایسه با رادار اصلی که درحال چرخش و اسکن کلی محیط اطراف است و نیز عملکرد پایدارتر سامانه در محیط آلوده به جنگ الکترونیک با امکان فاصله گرفتن پرتابگر مجهز به سامانه ردگیری از رادار مرکزی آتشبار نیز با استفاده از تلار فراهم می‌شود.

عملکرد رادار روشن ساز هدف؛ پرتو زرد رنگ متعلق به رادار جستجو و پرتو نارنجی مربوط به رادار متمرکز شده روی هدف یا روشن کننده هدف است

دکل حامل رادار روی پرتابگر موشک در سامانه S۳۰۰V

از طرف دیگر، افزایش دید تجهیزات روی دکل نسبت به اطراف، ایجاد امکان استفاده از عوارض اطراف برای مخفی کردن بخشی از خودرو و پرتابگر، امکان جمع کردن تجهیزات روی دکل و جمع و جورتر کردن پرتابگر برای حرکت از جمله مزیت‌هایی است که با استقرار تجهیزات روی دکل به دست می‌آید.

رادار ۵N۶۳ فلپ لید نصب شده روی دکل در یکی از گونه های سامانه S۳۰۰

بررسی تصاویر مستندهای پخش شده در سال گذشته از سامانه باور ۳۷۳ نشان می‌دهد، این تغییرات از ماه‌ها قبل مد نظر طراحان و سازندگان این سامانه در صنایع دفاع بوده که احتمالاً این پرتابگر در کنار پرتابگرهای قبلی حامل ۴ موشک در هر آتشبار سامانه باور عمل خواهد کرد.

البته امکان تجهیز پرتابگر جدید به ۴ موشک یا طراحی دکل باز شونده برای پرتابگر قبلی ۵ محوره ذوالجناح نیز منتفی نیست.

تصاویری از مراحل ساخت پرتابگر دو فروندی جدید در مستندهای پخش شده از سامانه باور در رسانه ملی که دکل و شیء مشابه آنتن در آن مشهود است

امیر علیرضا صباحی‌فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش در جریان رزمایش اخیر، طی سخنانی اظهار داشت که سامانه ایرانی باور۳۷۳ در برخی زمینه‌ها از برتری نسبت به سامانه روسی S۳۰۰ برخوردار است.

در عین حال، امیر فرزاد اسماعیلی فرمانده سابق قرارگاه پدافند هوایی ارتش و از مشاورین عالی فرمانده کل ارتش نیز پیش از این گفته بود که سامانه باور۳۷۳ در معرض بهسازی‌های مهمی قرار دارد که آن را از برتری بر S۳۰۰ به سامانه ای قابل مقایسه با S۴۰۰ روسی تبدیل می‌کند.

این گفته نشان می‌دهد که روند ارتقاء در شاخصه‌های اصلی این سامانه به سرعت درحال پیگیری است؛ قابلیتی که در مورد هر سامانه بومی و ساخت داخل در گذشته نیز وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت. همانطور که پیشتر، رادار ردگیری هدف سامانه باور در نمونه تحویلی در سال ۱۳۹۸ با نمونه توسعه‌ای نمایش داده شده در سال ۱۳۹۵ متفاوت بوده و این نشان از توسعه دائمی اجزای مختلف این سامانه دارد.

رادار ردگیری هدف در سامانه باور؛ تصاویر بالا مربوط به مرداد ۱۳۹۵ و تصاویر پائین مربوط به تحویل در مرداد ۱۳۹۸

این شاخصه‌ها به طور کلی در ۲ مورد بهبود قابلیت‌های موشک و بهبود قابلیت‌های سامانه در مقابله با تعداد بیشتری از اهداف قابل دسته بندی است که اینها از مؤلفه‌های مهم سامانه اس-۴۰۰ روسی هستند.

نکته مهم اینجاست که طبق تصاویر منتشر شده از آزمایش‌های باور۳۷۳ تاکنون، برای ناظران و تحلیلگران مشخص شده است که این سامانه همین الان حداقل یک موشک برد بلند دیگر در رده صیاد۴ مجهز شده که از نظر ظاهری، تفاوتهایی در شکل بال‌های خود با نمونه فعلی صیاد۴ دارد.

مشخص نیست که این موشک از نظر برد و ارتفاع پروازی نسبت به صیاد۴ برتری قابل توجهی دارد یا صرفاً با ترکیب متفاوت و شکل گرین (هندسه داخلی موتور سوخت جامد) برای مقابله مؤثرتر با طیف خاصی از اهداف مثلاً موشک های بالستیک آماده شده است؟

بال‌های موشک فعلی صیاد۴ دهانه کمتری نسبت به دهانه بالک‌ها دارند اما در نمونه دیگر صیاد۴ که رسماً معرفی نشده، بال‌ها طول کمتری نسبت به بال موشک فعلی داشته ولی دهانه بیشتری نسبت به بالک های کنترلی دارند. تفاوتی نیز در انحنای دماغه موشک به چشم می‌خورد.

موشک صیاد۴ فعلی (بالا) و موشک متفاوت صیاد۴ با بال های بزرگتر (پایین)

لازم به ذکر است که صیاد۴ موشکی با پیشران سوخت جامد و شیوه هدایت فرمانی در ابتدای مسیر، فرمانی و اینرسی در میانه مسیر و راداری در انتهای مسیر است. شیوه کنترل این موشک نیز در ابتدای پرواز از نوع کنترل بردار رانش (TVC) با جت وین و در ادامه مسیر بالک های آیرودینامیکی است که در انتهای بدنه نصب شده است.

عملکرد سامانه کنترل بردار رانش به عنوان روش کنترل (که توسط برخی اشتباهاً روش هدایت نامیده می شود) در این تصویر مشخص است

محل محور دوران بالک های سامانه کنترل بردار رانش نصب شونده در خروجی موتور موشک صیاد-۴ در این تصویر در کادرهای زرد رنگ مشخص شده است؛ بالک های قرمز رنگ نیز قابلیت تحرک دارند که پس از سرعت گرفتن موشک به اندازه کافی، قابلیت تأثیرگذاری پیدا می کنند

منبع: تسنیم



منبع خبر

مهم‌ترین سامانه پدافندی ایران چه تغییراتی کرده است؟ بیشتر بخوانید »

ابتکار جالب پدافندی در کشور با ترکیب هوشمندانه «کمند و آذرخش» / کروزهای دشمن با یک نسخه دریاپایه زمین‌گیر می‌شوند +عکس

ابتکار جالب پدافندی در کشور با ترکیب هوشمندانه «کمند و آذرخش» / کروزهای دشمن با یک نسخه دریاپایه زمین‌گیر می‌شوند +عکس


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، دفاع هوایی مسئله ای متشکل از لایه های گوناگون کشف و درگیری در زمین، آسمان و حتی سطح دریا است که در نهایت و در کنار یکدیگر مجموعه ای به نام شبکه یکپارچه پدافند هوایی را تشکیل می دهند. از موشک های مخصوص درگیری با اهداف در ارتفاع و بردهای بلند مثل اس ۴۰۰ و استاندارد ۳ گرفته تا سیستم های کوتاه برد مثل دوش پرتاب ها و توپ های ضد هوایی.

در بحث دفاع کوتاه برد و توپ های ضد هوایی امروز در بیشتر نقاط دنیا توپ های تک یا دو لول مورد استفاده قرار می گیرند. این سامانه ها با استفاده از رادار یا اپتیک و یا ترکیبی از هر دو اینها هدایت شده و اقدام به هدف گیری و شلیک به سمت اهداف متخاصم می کنند. در این میان نسلی از توپ های چند لوله در ابتدا وارد خدمت نیروهای هوایی و سپس دریایی جهان شد که امروزه در حال باز کردن راه خود برای دفاع از واحد ها و تاسیسات زمینی نیز است.

بیشتر بخوانید:

تسلیح قایق‌های تندرو سپاه به «گاتلینگ» و راکت‌انداز جدید/ شلیک ۱۵۰۰ گلوله در دقیقه برای انهدام اهداف دریایی و هوایی +عکس و فیلم

زنجیره دفاعی نیروهای مسلح در برابر تهدیدات بالگردی کامل شد/ نسل جدید راکت‌انداز «رعد» به کمک گاتلینگ و مین‌های جهنده آمد +عکس

اولین سلاح به این شکل در سال ۱۸۶۱ میلادی توسط مخترعی به نام ریچارد جردن گاتلینگ طراحی و ساخته شده و به به همین دلیل این سلاح ها به عنوان “گاتلینگ” شناخته می شوند. نحوه کلی کار این سلاح به این گونه بود که تعدادی فشنگ از بالا به درون سلاح تغذیه می شد و کاربر سلاح با چرخاندن یک دسته در کنار سلاح مکانیزم آن را فعال می کرد و هر گلوله در یک لوله قرار می گرفت و پس از شلیک شدن و خروج پوکه تغییر موقعیت می داد و یک حرکت به سمت پایین می رفت و با هر چرخ دسته این عمل تکرار می شد و در آن زمان نواخت تیری در حدود ۸۰۰ تیر در دقیقه داشت که البته با توجه به محدودیت ظرفیت گلوله گذاری و محدودیت توان انسانی کمتر از این مقدار بود.

ریچارد جردن گاتلینگ و یکی از نمونه های اولیه مسلسل گاتلینگ

در هر حال این سلاح در جنگهایی مثل جنگ داخلی آمریکا، جنگ آمریکا و اسپانیا و آمریکا و جنگ بین روسیه تزاری و ژاپن در اویل قرن بیستم استفاده شد. این سلاح به طور استاندارد دارای ۴ نفر خدمه بوده و وزنی در حدود ۲۷ کیلوگرم داشت که با توجه به محدودیتهای موجود در آن دوران حمل و نقل این سلاح مشکل می نمود. ورود تیربارهای سری “ماکسیم” به نوعی پایان گاتلینگهای عمل کننده با نیروی انسانی بود اما داستان این سلاح مخوف در این جا به پایان نرسید. آمریکا به عنوان کشوری که به توان هوایی به عنوان یک برگ برنده نگاه می کرد به دنبال مسلح کردن جنگنده های خود با توپی پر قدرت و در عین حال با نواخت تیر بالا بود. شرکت جنرال الکتریک یکی از شرکتهای فعال در این زمینه بود و در سال ۱۹۵۹ توپ گاتلینگ ۲۰ میلی متری M۶۱ ولکان را معرفی کرد.

توپ ۲۰ میلی متری ولکان

در نسل جدید گاتلینگ ها از نیروی الکتریسیته برای به حرکت درآوردن مکانیزم سلاح و شلیک آن استفاده می شود و به این سلاح اجازه می دهد که با سرعت بالا چرخش کرده و به نواخت تیر بالایی دست پیدا کند. این طرح از آن زمان تا به امروز در سلاح های زیادی و همچنین در کشورهای زیادی در روی زمین، دریا و هوا به کار گرفته شده است. تیربارها و توپ‌های گاتلینگ با کالیبرهایی مثل ۷.۶۲، ۲۰ یا ۳۰ میلی متر در کشورهای مختلف جهان تولید می‌شود.

گاتلینگ ها به دریا می‌روند

نرخ بالای تیراندازی مسلسل ها و توپ های گاتلینگ از یک طرف و توسعه موشک های ضد کشتی از طرف دیگر باعث شد تا ایده توسعه سیستم های دفاع نقطه ای برای کشتی‌های جنگی در اواخر جنگ سرد شکل بگیرد. سیستم هایی مثل فالانکس ساخت آمریکا بر پایه توپ ولکان یا سامانه AK-۶۳۰  ساخت شوروی سابق از این نمونه‌ها بودند.

سامانه فالانکس ساخت آمریکا

سامانه آ کا ۶۳۰ ساخت شوروی سابق

این سامانه‌ها با هدایت رادار یا اپتیک یا ترکیبی از هر دوی اینها به عنوان تقریبا آخرین لایه دفاع سخت کشتی‌های جنگی بر علیه تهدیدات هوایی و موشکی وارد کار می‌شوند. با توسعه فناوری‌ها امروزه سیستم‌های دفاع نزدیک تقریبا به یک جزو جدایی‌ناپذیر از سیستم تدافعی کشتی‌های جنگی در وزن‌ها و کلاس‌های مختلف تبدیل شده است.

دفاع نقطه‌ای زمینی با آتش پر حجم گاتلینگ‌ها

در نهایت توپ‌های گاتلینگ در نقش دفاع ثابت و متحرک زمینی نیز وارد کار شدند. اگر بخواهیم به دو سیستم عملیاتی که امروز در جهان در حال فعالیت هستند اشاره کنیم سیستم اول Centurion  ساخت آمریکا است که بر پایه سامانه فالانکس و توپ ولکان توسعه پیدا کرده و در این روزها در پایگاه‌های خط مقدم آمریکا در عراق و افغانستان نیز حضور دارد. این سامانه توان شلیک با سرعت ۴۵۰۰ گلوله در دقیقه را داشته و برد آن بین ۱۵۰۰ تا ۵۰۰۰ متر برآورد می‌شود.

سامانه Centurion   ساخت آمریکا

سامانه LD۲۰۰۰ ساخت چین

سامانه دیگر LD۲۰۰۰  ساخت چین است. این سامانه بر اساس سیستم دفاع نقطه‌ای دریایی تایپ ۷۳۰ طراحی و ساخته شده است و به روی یک شاسی متحرک نصب می‌شود. این سامانه بر اساس وضعیت مورد انتخاب کاربر برای تیرانداز می‌تواند با سرعت ۱۲۰۰ الی ۴۲۰۰ گلوله در دقیقه شلیک کند. برد آن نیز بین ۱.۵ الی ۳ کیلومتر است. کالیبر این توپ ۳۰ میلی متر است. هر دوی این سیستم‌ها برای مقابله با طیف گسترده‌ای از تهدیدات مثل موشک‌های کروز، پهپاد، بالگرد، هواپیماهای جنگی و حتی گلوله‌های خمپاره و راکت‌های کوتاه برد توسعه پیدا کرده‌اند.

کمند؛ از ناوهای ایرانی تا دفاع نقطه ای زمینی

سابقه سیستم دفاع نقطه‌ای در کشور ما به سیستم کمند می‌رسد که بر پایه آ کا ۶۳۰ توسعه پیدا کرده بود که این سامانه تسلیحاتی اولین‌بار بر روی ناوهای نیروی دریایی ارتش رویت شد و به مانند مدل خارجی، این سامانه یک توپ گاتلینگ ۳۰ میلی متری ۶ لول است. در تصاویر اولیه شاهد به کارگیری یک برجک معمولی برای این سامانه بودیم اما اخیرا و بر اساس تصاویر موجود یک برجک با طراحی جدید که به نظر از سطح مقطع راداری کمتری برخودار است برای این سامانه ساخته شده است. می‌توان برد این سیستم توپخانه‌ای را در حدود ۴ الی ۵ کیلومتر و سرعت تیراندازی آن نیز را در حدود ۴ الی ۵ هزار گلوله در دقیقه برآورد کرد.

مدل اولیه سامانه کمند

سامانه کمند با رادار جدید

در جریان بازدید اخیر دریادار سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش از نمایشگاه دستاوردهای صنایع دفاعی نیز جزییاتی از یک طرح از صنعت دفاعی منتشر شده که به نظر می‌رسد سامانه کمند را با ترکیب یک سیستم موشکی، به عنوان یک سامانه پدافندی زمین پایه عملیاتی می‌کند. اقدامی ابتکاری که می‌تواند قدرت پدافندی کشورمان در بخش‌های زمینی را نیز با ارتقاء مناسبی همراه کند. در اطلاعات مربوط به این پروژه دو سیستم راداری مشاهده می‌شود، یکی از رادارها شبیه به مدل روسی MR-۱۲۳ است و رادار دیگر به نظر یک رادار کنترل آتش کمتر شناخته شده ایرانی است که این رادار X-MR  نام دارد. همچنین در داخل بنر سامانه کمند زمین پایه، شاهد یک رادار آرایه فازی فعال سه بعدی هستیم که به نظر می‌آید رادار مذکور باشد که یک رادار آرایه فازی  فعال سه بعدی باند ایکس  با توانایی کشف و رهگیری اهداف در ارتفاع بالا و پایین‌بر فراز دریا تا فاصله ۴ کیلومتری است.

این رادار که توان پوشش ۳۶۰ درجه محیط اطراف خود را دارد دارای قابلیت کشف و تعقیب ۵۰ هدف در وضعیت ترک و اسکن  TWS، توان رهگیری ۴ هدف با دقت بالا برای درگیری و هدایت دو موشک برای درگیری با دو هدف به صورت همزمان می‌باشد . اما نکته جالب دیگر در خصوص سامانه کمند زمین پایه، اضافه کردن موشک‌های آذرخش به آن است. این موشک که با الگو برداری از موشک معروف هوا به هوای AIM-۹  ساخته شده چند سال پیش به عنوان یک سلاح ضد هوایی در ارتفاع پایین و ضد زره به سپاه پاسداران تحویل داده شده بود.

بازدید دریادار سیاری از نمایشگاه دستاوردهای صنایع دفاعی و اطلاعات پروژه کمند زمین پایه – موشک آذرخش نیز در تصویر وجود دارد

این موشک با وزنی در حدود ۷۰ کیلوگرم می‌تواند اهداف را در فاصله ۱۰ کیلومتری مورد اصابت قرار دهد. بُرد قفل جستجوگر این موشک حرارتی ۶ کیلومتر و حداکثر سرعت آن نیز ۵۵۰ متر بر ثانیه است. موشک آذرخش همچنین ۱۲۷ میلی‌متر قطر و ۳۰۹۶ میلی‌متر طول دارد. این ترکیب می تواند این سامانه موشکی / توپخانه ای را علیه طیف گسترده ای از اهداف وارد عمل کرده و در صورت نیاز حتی از موشک های آذرخش علیه اهداف زمینی مثل تانک، زره پوش یا خودروهای انتحاری نیز استفاده کرد. در اطلاعات منتشر شده در خصوص این سامانه همچنین مشخص شده که واحد کنترلی برای این سامانه در نظر گرفته شده که با توجه به اندازه حدودی می توان آنرا روی یک شاسی چرخ دار سوار کرده و به یک سامانه پدافندی کاملا متحرک و مدرن رسید.

هنوز خبر رسمی در خصوص سفارش و تولید انبوه این سامانه منتشر نشده اما به نظر می رسد رفتن به سمت این پروژه و دیگر طرح ها در حوزه پدافند ارتفاع پایین در کشور نشان دهنده درک اهمیت تهدید و پیدا کردن روش های متنوع و مدرن برای مقابله با موشک های کروز و اهداف با ارتفاع پروازی پایین است که موجب شده «کمند زمین پایه» به زودی به عنوان یک لایه محکم دیگر به پدافند دفاع پایین کشورمان اضافه شود.



منبع خبر

ابتکار جالب پدافندی در کشور با ترکیب هوشمندانه «کمند و آذرخش» / کروزهای دشمن با یک نسخه دریاپایه زمین‌گیر می‌شوند +عکس بیشتر بخوانید »