مگس سفید

به گزارش مجاهدت از مشرق، چند سالی است که شهر تهران در فصول گرم سال شاهد حضور سفید بالک ها یا پشه های سفید است.

به اعتقاد برخی کارشناسان این حشرات برای شهروندان ضرر ندارند.  در سال های گذشته شاهد حضور این حشره ناخوانده به شهر نبودیم.

سفید بالک ها نوعی مزاحمت فیزیکی را در معابر، بوستان‌ها و سایر مکان‌های عمومی و خصوصی برای شهروندان به همراه دارد

 غلامرضا پدیدار رییس اداره پایش محیط اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در این باره می گوید: از تابستان سال ١٣٩٣ تاکنون، تهران شاهد فعالیت گونه‌ای سفیدبالک روی درختان توت بوده است؛ حشره کوچکی که با حضور انبوه و ناخوانده خود علاوه بر خسارتی که می‌تواند به عنوان یک حشره گیاه‌خوار به فضای سبز شهر وارد کند، نوعی مزاحمت فیزیکی را در معابر، بوستان‌ها و سایر مکان‌های عمومی و خصوصی برای شهروندان به همراه داشته است.

وی ادامه داد: سفید بالک‌ها حشراتی ریز به طول یک تا سه میلیمتر با دامنه انتشار وسیع هستند که در بیشتر مناطق جغرافیایی را دیده می‌شوند. این حشرات متعلق به راسته Hemiptera ، زیرراسته ،Sternorrhyncha بالاخانواده Aleyrodoidea و خانواده Aleyrodidae هستند.

وی افزود: تاکنون در دنیا نزدیک به ۱٦۰۰ گونه سفیدبالک در بیش از ۱٦۰ جنس شناسایی و توصیف شده است. سفیدبالک‌ها از خطرناک‌ترین حشراتی هستند که به محصولات زراعی و گلخانه‌ای در سرتاسر جهان حمله می‌کنند و اهمیت آن‌ها به عنوان آفت اقتصادی به‌طور مداوم در حال گسترش است.

سفید بالک ها عسلک چسبنده‌ای ترشح می‌کنند که محیط مناسبی برای رشد قارچ‌های دوده فراهم می کند

پدیدار با تشریح خسارت‌های این گونه گفت: خسارتی که این حشرات به گیاه وارد می‌کنند، به دو روش است؛ در روش اول که خسارت مستقیم است، آن‌ها با تغذیه از شیره گیاه باعث ضعف گیاه میزبان می‌شوند. در روش دوم سفیدبالک‌ها به طور غیرمستقیم نیز به گیاه میزبان صدمه وارد می‌کنند. این حشرات عسلک چسبنده‌ای ترشح می‌کنند که محیط مناسبی برای رشد قارچ‌های دوده یا فوماژین(Capnodium spp) فراهم می‌کند که به نوبه خود سبب اختلال در پدیده فتوسنتز می‌شود علاوه براین، سفیدبالک‌ها با انتقال بیماری‌های ویروسی به گیاه میزبان خسارت وارد می‌کنند.

وی  گفت: هیچکدام از سفیدبالک‌های شناسایی و گزارش شده در دنیا ناقل بیماری به انسان نیستند و یا بیماری را از انسانی به انسان دیگر منتقل نمی‌کنند. لذا از این نظر صدمه ای متوجه انسان نیست. تنها در صورت افزایش بیش از حد جمعیت حشرات کامل و پرواز آن‌ها در هوا، مزاحمت‌هایی را برای شهروندان ایجاد خواهد کرد و در صورت ورود آن‌ها به دستگاه تنفسی، ممکن است برخی تحریکات تنفسی ایجاد شود.

به گفته این مقام مسوول،  سفیدبالک توت گونه‌ای متعلق به جنس Aleuroclava است. این گونه‌ها عمدتاً از هندوستان هستند و براساس تعداد اندکی نمونه توصیف شده‌اند که ویژگی‌های ریخت‌شناسی تشخیصی هریک از آن‌ها در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده در شهر تهران از روی ارقام مختلف توت مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد این تفاوت ظاهری در ویژگی‌های ریختی، بیانگر تفاوت‌های میان‌گونه‌ای نیست و به تفاوت‌های درون‌گونه‌ای ارتباط دارد.

وی بیان کرد: دلایل طغیان سفیدبالک توت تغییر اقلیم و مساعد بودن شرایط آب وهوایی برای فعالیت این آفت و در دسترس بودن میزبان گیاهی (درخت توت) است که به صورت غالب در تمام نقاط شهر تهران وجود دارد همچنین فعال نبودن و یا عدم استقرار دشمنان طبیعی و کارآمد در فضای سبز شهر تهران – که بخشی از آن‌ها بر اثر سم‌پاشی‌های عمومی علیه سایر آفات فضای سبز شهری از بین رفته‌اند – نیز از عوامل طغیان این گونه است.  

پدیدار ادامه داد: از دشمنان طبیعی این آفت می‌توان به مواردی همچون کفشدوزک(Clitostethus arcuatus)، زنبورهای پارازیتوئید(Encarsia sp)  و … اشاره کرد که با رهاسازی آن‌ها در فضای سبز و فصول مختلف، جمعیت این آفت را کنترل می‌کند. سرعت بالای تکثیر و تولید مثل این گونه سبب شده تا در برخی موارد تا ۱۲ نسل از آن در سال گزارش شود. سفیدبالک دارای مراحل زندگی تخم، سه دوره پورگی( نوزادی)، شفیرگی و حشره کامل است. طبق مطالعات و بررسی‌های انجام شده سفیدبالک غالب شهر تهران شش- هفت نسل در سال دارد.

طغیان دوباره سفیدبالک‌ها در پایتخت درست نیست

بعد از انتشار این خبر  روابط عمومی اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که انتشار خبری مبنی بر طغیان دوباره سفیدبالک‌ها در پایتخت، ناشی از برداشت نادرست برخی سایت‌ها و کانال‌های خبری بوده و صحت ندارد.

در این اطلاعیه آمده، برخی سایت‌ها و کانال‌های خبری با برداشت نادرست از مباحث مطروحه در یک مصاحبه که ناظر به طغیان سفیدبالک‌ها در فصول گرم چند سال گذشته بوده است، آن را به سال جاری تعمیم داده و موجب دل‌نگرانی پایتخت‌نشینان شده‌اند.

امسال هنوز شاهد حضور سفید بالک ها نبودیم

برای جویا شدن ماجرا به سراغ مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست شورای شهر تهران رفتیم. وی در این باره به خبرنگار فارس گفت: ما امسال هنوز شاهد حضور سفید بالک ها نبودیم و گزارشی هم در این زمینه به ما نرسیده است.

وی ادامه داد: در سال های قبل در فصول گرم سال شاهد حضور این حشرات بودیم اما امسال تاکنون گزارشی مبنی بر حضور این حشرات در شهر نداشتیم.

بر اساس این گزارش، از سال ۹۳ جمعیت سفید بالک در سطح شهر تهران طغیان پیدا کرد  که مهمترین دلایل آن عبارتند از تغییرات اقلیمی، قدرت تکثیر زیاد آفت، پیدا کردن میزبان مناسب و قدرت استقرار بر روی آن، کاهش یا عدم وجود حشرات مفید بود. اقداماتی برای کاهش این حشره در شهر انجام شد و امسال هنوز شاهد حضور مگس سفید در تهران نبوده ایم.