ناباروری

به گزارش مجاهدت از مشرق، روز ملی جمعیت امسال در حالی فرا می‌رسد که میزان ولادت‌های کشور به کمترین حد خود طی دهه‌های گذشته رسیده است.

طبق آمارهای رسمی، نرخ باروری کشور به طور مستمر تنزل پیدا کرده است به طوری که نرخ باروری که در سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۵۸ بوده در سال ۱۴۰۳ به ۱.۴۴ کاهش یافته است. این کاهش نرخ باروری در کنار کاهش تعداد موالید، که در سال گذشته برای اولین بار به کمتر از یک میلیون تولد در سال رسید، نشان‌دهنده روند نگران‌کننده‌ای در وضعیت جمعیتی کشور است.

نمودار زیر روند ولادت‌های ثبت شده در کشور را طی یک دهه اخیر نشان می‌دهد. همان‌طور که از این نمودار پیداست، در سال ۱۴۰۳، تعداد موالید ثبت‌شده در کشور ۹۷۹ هزار و ۹۲۳ مورد بوده است که نسبت به سال ۱۳۹۳ یعنی یک دهه قبل، بیش از ۵۰۰ هزار نفر کاهش یافته و حتی نسبت به سال قبل از خود ۷.۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

این روند می‌تواند عواقب جدی برای آینده کشور داشته باشد و بر بخش‌های مختلف از جمله نیروی کار، رفاه اجتماعی و رشد اقتصادی تاثیر منفی بگذارد.

چالش‌های اجتماعی و اقتصادی ناشی از کاهش جمعیت

کاهش جمعیت به تدریج منجر به مشکلات زیادی در سیستم‌های رفاهی، اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. یکی از مهم‌ترین پیامدهای این روند نزولی، کاهش تعداد نیروی کار، کارآفرینان و نوآوران است. این امر باعث می‌شود که توان اقتصادی کشور تحت تاثیر قرار گیرد و رشد اقتصادی کند شود. علاوه بر این، با افزایش نسبت سالمندان به کل جمعیت، نیاز به مراقبت‌های ویژه از این قشر افزایش خواهد یافت که خود چالش‌های جدیدی برای سیستم‌های رفاهی به وجود می‌آورد.

از سوی دیگر، بسیاری از کشورها به دلیل افزایش جمعیت سالمندان، با بحران‌هایی در سیستم‌های بهداشتی و درمانی خود مواجه می‌شوند که ایران نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود.

اما آن‌چه در این میان دارای اهمیت است، علت بروز پدیده‌ کاهش جمعیت و فرزندآوری است. نکته‌ای که وجود دارد این است که این موضوع تنها محدود به کشور ما نیست و بسیاری از کشورهای دیگر نیز با کاهش شدید جمعیت خود دست و پنجه نرم می‌کنند، برای مثال چین، ژاپن، کره جنوبی و اکثر کشورهای اروپایی با معضل پیری جمعیت مواجه شده‌اند اما بسیاری از این کشورها، با ایجاد جاذبه‌هایی تلاش می‌کنند تا جمعیت جوان کشورهای دیگر را به مهاجرت کردن به کشور خودشان سوق دهند و از این طریق تبعات کاهش جمعیت خود را جبران کنند و یا با ایجاد مشوق‌هایی، جمعیت جوان در سن باروری خود را به فرزندآوری ترغیب می‌کنند. با وجود این، در ایران هنوز زیرساخت‌های کافی برای ترغیب جوانان به ازدواج و تشویق زوجین به فرزندآوری مهیا نشده است.

چرا متأهل‌ها تمایل زیادی به فرزنددار شدن ندارند؟

نتایج یک پیمایش ملی که از زوجین متأهل در سنین باروری (۲۰ تا ۵۰ سال) در زمستان ۱۴۰۳ انجام شده، مؤید این ادعاست. در این پیمایش، تمایلات و رفتار فرزندآوری در میان ایرانیان بررسی شده است. نتایج این پیمایش حاکی از آن است که ۷۷.۷ درصد از پاسخ‌دهندگان تمایل به فرزندآوری یا داشتن فرزند جدید نداشته‌اند. این گروه از افراد اعلام کرده‌اند که علت ۸۷ درصد از عدم تمایل‌شان به فرزندآوری، نگرانی از تأمین آینده فرزندشان است.

برخی دیگر از نگرانی‌ها از جمله مشکلات اقتصادی، نبود درآمد کافی، نبود فضای کافی و مسکن مناسب، مانع از تصمیم‌گیری به آوردن فرزند جدید می‌شود. همچنین بسیاری از افراد اذعان داشته‌اند که تعداد فرزندان فعلی‌شان برای آنان کافی است و به لحاظ روانی آمادگی برای فرزندآوری ندارند. جدول زیر، سهم هریک از این مسائل در عدم تمایل زوجین به فرزندآوری را نشان می‌دهد:

در این پیمایش همچنین از حدود ۲۳ درصد از زوجینی که اعلام کرده‌اند تمایل به فرزندآوری دارند، دلایل تمایل به تولد فرزند پرسیده شده است. بیشترین علتی که این زوجین درباره تمایل خود به فرزندآوری ذکر کرده‌اند، این بوده است که آن‌ها دوست دارند تجربه مادر یا پدر شدن را کسب کنند. ۸۶ درصد زوجینی که در این پیمایش مورد پرسش قرار گرفته‌اند عنوان کرده‌اند که علت تمایلشان به فرزندآوری، خواستن خانواده‌ای پرجمعیت است. ۸۵ درصد از این جمعیت همچنین معتقد بوده‌اند که فرزندآوری به تحکیم بنیان خانواده منجر می‌شود. در این میان، باورهای مذهبی نیز نقش پررنگی در تمایل به فرزندآوری داشته به طوری که ۷۸ درصد از پاسخگویان اظهار کرده‌اند که علت تمایلشان به دارا بودن فرزند، توصیه‌های دینی به فرزندآوری است.

با این حال، نکته مثبت در این پیمایش این است که از همان ۷۷ درصد مخالف فرزندآوری، ۴۰.۹ درصد اعلام کرده‌اند که در سه تا پنج سال آینده ممکن است تمایل به فرزندآوری داشته باشند. این گروه به دلیل تغییر شرایط اقتصادی یا اجتماعی می‌توانند تغییر نظر دهند، و بنابراین باید روی فرهنگسازی برای زنان و مردان متأهل تمرکز بیشتری صورت گیرد تا امکان بهبود نرخ تولد فراهم شود.

تأثیر وضعیت مسکن بر فرزندآوری، مستأجرها کمتر به بچه‌دار شدن فکر می‌کنند

یکی دیگر از عوامل مؤثر بر تمایل به فرزندآوری در کشور، وضعیت مسکن افراد است. طبق آمار، افرادی که دارای مسکن رایگان یا امانتی هستند، بیشترین تمایل را به فرزندآوری دارند، در حالی که مستاجران با مشکلات اقتصادی و عدم دسترسی به مسکن مناسب، کمترین تمایل را به فرزندآوری دارند. این موضوع نشان می‌دهد که سیاست‌های مسکن باید به گونه‌ای تغییر یابند که بتوانند به خانواده‌ها کمک کنند تا شرایط بهتری برای تصمیم‌گیری در خصوص فرزندآوری داشته باشند.

از سویی، یکی از راهکارهایی که در بسیاری از کشورها به عنوان راه حل بحران کاهش جمعیت درنظر گرفته شده، ارائه مشوق‌های مادی و معنوی به زوجینی است که به تازگی فرزنددار شده‌اند، در کشور ما نیز قانون جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید و به همه دستگاه‌ها اجرا شد که در آن، مشوق‌های مختلفی برای فرزنددار شدن گنجانده شده است، با این وجود، محمدبیگی، رئیس فراکسیون جمعیت مجلس خبر داده بود که به طور میانگین حدود ۳۰ درصد از تکالیفی که قانون جوانی جمعیت بر عهده دستگاه‌های مختلف نهاده است، در عین حال، دستجردی، دبیر ستاد ملی جمعیت یک اشکال را به مشوق‌های در نظر گرفته شده برای خانواده‌ها وارد دانسته و می‌گوید: «حدود ۷۳ درصد از فرزندان کشور فرزند اول و دوم هستند و فرزندان سوم به بعد تنها ۲۷ درصد را تشکیل می‌دهند در حالی که بسیاری از مشوق‌ها بر فرزندهای چندم تمرکز دارد، بنابراین اگر بخواهیم منطقی فکر کنیم، باید مشوق‌ها را برای این ۷۳ درصد در نظر بگیریم و در عین حال برای آن ۲۷ درصد نیز اعتبارات و برنامه‌ریزی کافی در نظر گرفته شود.»

کاهش سه درصدی آمار ازدواج در کشور

از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد که میزان ازدواج در کشور سه درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است، به طوری که طی سال ۱۴۰۲ بیش از ۴۸۴ هزار مورد ازدواج در کشور به ثبت رسیده که این آمار در سال ۱۴۰۳، حدود ۴۷۰ هزار مورد بوده است، این موضوع بیانگر این است که برای جوان شدن جمعیت کشور، صرفاً تشویق زوجین متأهل برای فرزندآوری کافی نیست و باید به افزایش آمار ازدواج در بین دختران و پسران مجرد نیز توجه جدی شود اما دبیر ستاد ملی جمعیت در این باره می‌گوید: «میانگین سن ازدواج برای مردان حدود ۲۸ سال و برای زنان حدود ۲۴ سال است. برای کاهش این سن باید برنامه‌ریزی فرهنگی و اقتصادی داشته باشیم. باید روی میزان ازدواج جوانان تمرکز کنیم اما متاسفانه در قوانین جمعیتی بر موضوع ازدواج تاکید و تمرکز ویژه‌ای نشده است.»

نمودار کاهشی آمار ازدواج در دو سال گذشته:

کاهش جمعیت و کاهش نرخ باروری در کشور از جمله معضلاتی است که کارشناسان بارها از آن به عنوان ابربحران آینده ایران یاد کرده‌اند. برای مقابله با این بحران، نیاز است تا سیاست‌های حمایتی جدیدی برای خانواده‌ها طراحی شود، به ویژه در زمینه مسکن، حمایت‌های اقتصادی و ایجاد انگیزه و فرهنگسازی برای فرزندآوری. اگر این مسائل به طور جدی مورد توجه قرار نگیرند، کشور در آینده‌ای نه چندان دور با بحران‌های اقتصادی و اجتماعی جدی مواجه خواهد شد و بعید نیست که در روز ملی جمعیت سال‌های آینده، آمارهای فاجعه‌بارتری از وضعیت جمعیتی کشور ارائه شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، محمد مخبر صبح شنبه دوم تیر ۱۴۰۳ با حضور در محل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دستور افتتاح و آغاز بهره‌برداری رسمی از ۶۷۸ پروژه بهداشتی و درمانی را در سراسر کشور به شکل ویدئوکنفرانسی صادر کرد.

این پروژه‌ها مجموعاً شامل ۹۰ پروژه درمانی با هزار و ۷۲۹ تخت بیمارستانی به ارزش روز حدود ۲۶۷ هزار میلیارد ریال و با زیربنای ۱۷۶ هزار مترمربع هستند که در ۹ استان کشور اجرا شده‌اند.

همچنین ۵۷۴ پروژه بهداشتی با زیربنای ۱۷۰ هزار مترمربع و ارزش ۸۲ هزار میلیارد ریال در ۲۹ استان و ۱۴ پروژه آموزشی، کمک آموزشی و رفاهی با زیربنای بالغ بر ۵۶ هزار مترمربع و ارزش ۳ هزار و ۲۷۰ میلیارد ریال نیز در این مراسم به بهره‌برداری رسید.

از ابتدای دولت مردمی تاکنون تعداد ۴ هزار و ۵۲۲ پروژه درمانی، بیمارستانی، بهداشتی، آموزشی و کمک آموزشی و … با ظرفیت ۱۷ هزار تخت و زیربنای حدود ۳ میلیون مترمربع تکمیل، تحویل و به بهره‌برداری رسیده است.

بهره‌برداری از ۱۲۵ پروژه بیمارستانی با زیربنای بالغ بر ۱ میلیون مترمربع که برخی از موارد شاخص آن به شرح زیر است؛

بیمارستان حضرت مهدی (عج) با ۱۰۰۰ تخت با زیربنای ۸۰ هزار مترمربع

بیمارستان غدیر با ۸۲۱ تخت با زیربنای ۸۰ هزار مترمربع

بیمارستان امام خمینی شهریار با ظرفیت ۳۱۳ تخت پس از ۳۴ سال انتظار با زیربنای ۳۴ هزار مترمربع

بیمارستان شهید سلیمانی البرز با ظرفیت ۲۶۰ تخت با زیربنای ۲۱ هزار مترمربع

بیمارستان ولیعصر اراک با ظرفیت ۵۲۱ تخت و زیربنای ۵۲ هزار مترمربع

بیمارستان حکیم تهران با ظرفیت ۲۷۰ تخت و زیربنای ۲۹ هزار مترمربع

بیمارستان رازی قائمشهر با ظرفیت ۲۷۳ تخت و زیربنای ۲۴ هزار مترمربع

بیمارستان کودکان زهرا مردانی آذری تبریز با ظرفیت ۵۷۰ تخت با زیربنای ۵۷ هزار مترمربع

بیمارستان اکباتان همدان با ظرفیت ۲۷۲ تخت پس از ۱۵ سال انتظار با زیربنای ۱۸ هزار مترمربع

بیمارستان سیدالشهدا جهرم با ظرفیت ۳۱۳ تخت با زیربنای ۲۷ هزار مترمربع

بیمارستان طالقانی آبادان با ظرفیت ۲۴۲ تخت با زیربنای ۲۳ هزار مترمربع

بیمارستان امام حسین (ع) تربت حیدریه با ظرفیت ۲۷۲ تخت با زیربنای ۲۷ هزار مترمربع

بیمارستان ولایت مشهد با ظرفیت ۲۲۰ تخت با زیربنای ۲۰ هزار مترمربع

بیمارستان ولیعصر (عج) بهبهان با ظرفیت ۲۰۰ تخت با زیربنای ۲۵ هزار مترمربع

تکمیل و راه‌اندازی فاز دوم بیمارستان انصار الغدیر بومهن با ظرفیت ۲۰۰ تخت با زیربنای ۲۴ هزار مترمربع

همچنین از ابتدای دولت با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری و ریاست محترم جمهور شهید دکتر رئیسی اقدامات ویژه‌ای در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته انجام شد که در حوزه درمانی می‌توان به ساخت بیمارستان مادر و کودک ایران ایرانشهر، بیمارستان عجب‌شیر، بیمارستان شهدای رستم، بیمارستان صالح‌آباد تربت‌جام، بیمارستان آذرشهر، بیمارستان پیرانشهر، بیمارستان بهشهر، بیمارستان شهدای سلامت شیراز، بیمارستان طالقانی ارومیه، بیمارستان نرگسی گچساران، بیمارستان تشان بهبهان، توسعه بیمارستان شهیدزاده بهبهان، احداث بیمارستان امام حسین (ع) زیدون، احداث بیمارستان بشرویه، مرکز خدمات جامع سلامت منتخب زاوه، توسعه بیمارستان کودکان هرمزگان، بیمارستان انار، احداث بیمارستان ۱۲۰ تختخوابی، رادیوتراپی و شیمی درمانی مجتمع بیمارستانی امام رضا (ع) کرمانشاه و …. اشاره کرد.

بهسازی و توسعه ۱۷۸ مرکز درمانی با ظرفیت هزار و ۳۱۱ تخت و زیربنای بالغ بر ۱۰۳ هزار مترمربع، بهسازی و توسعه ۳۸ پروژه اورژانس بیمارستانی با ظرفیت ۶۷۴ تخت و زیربنای بالغ بر ۴۰ هزار مترمربع، احداث ۴۵ کلینیک ویژه و تخصصی با زیربنای بالغ بر ۵۴ هزار مترمربع،‌احداث ۱۰ مرکز تشخیص و غربالگری سرطان با ظرفیت ۱۱۴ تخت و زیربنای بالغ بر ۲۰ هزار مترمربع، احداث ۲۴۳ مسکن متخصصین و اقامتگاه پزشکان با زیربنای بالغ بر ۵۰ هزار مترمربع،‌ احداث ۳۸۹ پروژه پایگاه اورژانس جاده‌ای، شهری و هوایی و آشیانه پد هلیکوپتر، ساختمان مرکزی و EOC، پایگاه اورژانس صفر مرکزی ویژه اربعین حسینی (ع)، بهسازی و توسعه ۲۷ پروژه بلوک زایمانی و مراکز ناباروری با ظرفیت ۵۱۷ تخت و زیربنای بالغ بر ۲۷ هزار مترمربع، بهسازی و توسعه ۶۳ پروژه بخش ویژه با ظرفیت ۶۱۰ تخت و زیربنای بالغ بر ۳۸ هزار مترمربع و بهسازی و توسعه ۴۹ پروژه مراکز تصویربرداری با زیربنای بالغ بر ۱۴ هزار مترمربع نیز بخش دیگری از اقدامات و دستاوردهای دولت مردمی در حوزه بهداشت و سلامت است.

همچنین به منظور اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان علوم پزشکی نیز ۱۱۹ پروژه با زیربنای حدود ۲۶۸ هزار مترمربع برای تامین زیرساخت‌های پذیرش و تربیت متخصص احداث شده است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، رهبر انقلاب اسلامی حوزه سلامت را از حوزه‌هایی دانستند که مردم، نتایج تلاش‌های دولت را در آن حس کرده‌اند. به مناسبت برگزاری نمایشگاه تولیدات داخلی و دانش‌بنیان، رسانه KHAMENEI.IR برای تحلیل و بررسی فعالیت‌های نظام سلامت کشور با رویکرد دانش‌بنیان، به گفتگو با آقای دکتر بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پرداخته است.

* حمایت از تولید با رویکردهای دانش‌بنیان، به‌عنوان شعار امسال در نظر گرفته شده است. قدری در این فضا توضیح دهید که چه اتفاقاتی ناظر به این موضوع در وزارت بهداشت افتاده است؟

* در ابتدا به‌عنوان مقدمه عرض می‌کنم که درباره مسائل پزشکی ما بدون شک و بدون تعصب، قوی‌ترین حوزه سلامت منطقه را داریم. ما دانشمندان بسیار برجسته‌ای در بخش‌های درمانی و شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها داریم، کشور ما با ادغام آموزش، بهداشت و درمان توانسته همه دانشگاه‌ها را در خدمت مردم بیاورد و این دانشمندان هم در حوزه‌های مختلف، واقعاً باعث افتخارند.

ما در حوزه‌های مختلف دارویی، شرکت‌های دانش‌بنیان پیشرو و دانشمندان بسیار برجسته‌ای داریم؛ امروز ۹۸ درصد تولیدات داروهای کشور، داخلی‌اند. ۲ درصد است که وارداتی است و خب آن‌ها هم امیدواریم که به‌مرور کارشان فیصله یابد؛ البته این ۲ درصد بیشتر، داروهای با فنّاوری‌های بالاتر است. داروهای گران‌قیمت ضد سرطان و داروهای خیلی گران‌قیمتی که به‌هرحال امیدواریم که این کار هم انجام بگیرد. ما امروزه با داشتن شرکت‌های دارویی پیشرفته در حوزه‌های مختلف، امیدواریم که به جایی برسیم که صادرات انجام بدهیم. در دیداری که با ۹ تن از وزرای بهداشت کشورهای منطقه و بعضی از کشورهای دوست در ژنو داشتیم، همه این‌ها از ما دارو می‌خواستند. الآن روسیه هم از ما دارو می‌خواهد. شرکت‌های دانش‌بنیان، در دارو هم خیلی مؤثر و مفید بودند.

شرکت‌های دانش‌بنیان در رابطه با تجهیزات پزشکی موفقیت‌های زیادی داشته‌اند. تحریم باعث شد که همه به این فکر بیفتند که در رابطه با لوازم پزشکی و اقلام مصرفی و تجهیزات، کاری انجام بدهند و پیشرفت خیلی خوبی داشتیم. ما امروز دستگاه پیشرفته سی‌تی‌اسکن را خودمان تولید می‌کنیم. دستگاه‌های دیالیز را خودمان تولید می‌کنیم. دستگاه‌های شتاب‌دهنده برای درمان سرطان را خودمان تولید می‌کنیم و این شرکت‌های دانش‌بنیان الحمدلله رشد بسیار خوبی داشتند.

من فکر می‌کنم یکی از پیشرفت‌های عظیم در بحث دانش‌بنیان و تجهیزات، مربوط به حوزه پزشکی است. ما هم این را تشویق و حمایت می‌کنیم. ما امروز هشتصد مرکز تحقیقاتی داریم و ما این مراکز تحقیقاتی را تشویق کردیم که بیشتر به‌سمت تولید محصول بروند. در تولید محصول، تسهیلاتی که باید به شرکت‌های دانش‌بنیان داده بشود، در هیئت دولت به تصویب رسید. اولین آیین‌نامه‌هایی که بعد از فرمایش حضرت آقا به تصویب رسید، همین محصولات دانش‌بنیان در رابطه با علوم پزشکی بود و این افتخار را هم پیدا کردیم که امسال در جشنواره شهید رجایی، به‌عنوان وزارتخانه برتر در شعار دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی قرار بگیریم.

* آیا خودتان و نهادهای زیرمجموعه‌ را موظف کرده‌اید که در بخش‌هایی که انواع مشابه کالای داخلی وجود دارد، آن را بر کالای خارجی مرجح بدانید؟

* بله صددرصد. اصلاً این قانون است. قانون است که همه لوازم و وسایلی را که تولید داخلی است، وزارتخانه مصرف کند؛ منتها ما در اینجا یک نکته داریم؛ چون این‌جا بحث سلامت مردم مطرح است همیشه به تولیدکنندگان داخلی می‌گوییم که ما روی کیفیت کوتاه نمی‌آییم و وسایل و تولیدات دانش‌بنیانِ باکیفیت را قطعاً حمایت می‌کنیم، قطعاً پشتیبانی می‌کنیم؛ ولی این مهم است که حتماً این کیفیت توسط نهادهای علمی به تأیید برسد.

* بخش زیادی از عملکرد درخشان وزارت بهداشت در یک سال اخیر، مربوط به کروناست؛ اما حتماً با معضلات و مشکلات دیگری هم دست‌وپنجه نرم کرده‌اید که مغفول مانده است.

* یکی از مهم‌ترین نکاتی که ما امسال روی آن تأکید داشتیم، بحث بیمه همگانی بود. بیمه همگانی یکی از آرزوهایی بود که از اول انقلاب تاکنون داشتیم و به‌هرحال یکی از خواسته‌های حضرت آقا هم بود که حضرت آقا گفته‌اند اگر کسی بیمار می‌شود، فقط درد بیماری داشته باشد و مسائل دیگرش باید حل شود. امسال با تلاشی که مجلس شورای اسلامی انجام داد شش هزار میلیارد تومان بابت بیمه همگانی اختصاص پیدا کرد و ما ۶ میلیون نفر را بیمه رایگان کردیم. باتوجه به اطلاعاتی که از سامانه وزارت رفاه داشتیم، سه دهک پایین جامعه، حدود ۶ میلیون نفر را بیمه کردیم. یک تا یک‌ونیم میلیون نفر دیگر را احساس می‌کنیم که مانده‌اند و بیمه نیستند و کار بیمه آن‌ها را هم شروع کردیم. سه ماه فرصت دادیم که آزمون وُسع انجام بدهند؛ چون در اطلاعات وزارت رفاه نبودند.

یکی از مسائل دیگر، در رابطه با بیماری‌های خاص بود. خوشبختانه با تلاشی که انجام شد، مجلس پنج هزار میلیارد تومان برای بیماری‌های خاص جدا گذاشت و ما در هیئت دولت صندوق بیماری‌های خاص را به تصویب رساندیم و هیئت‌امنایش را هم مشخص کردیم. با بودجه‌ای که داخل این صندوق می‌رود، امیدواریم که بتوانیم خدمات بیماری‌های خاص را باز به‌صورت رایگان انجام بدهیم. اخیراً هم کارش را شروع کرده‌ایم. حتی دنبال این هستیم که باافتخار به‌صورت پیک دارو، داروها را به درب منزلشان بفرستیم؛ یعنی به‌جای اینکه این مریض سرطانی به داروخانه بیاید و از صبح تا شب معطل بشود، دارو به منزلش برود؛ چون اطلاعاتش مشخص است.

* این طرح از چه زمانی اجرایی می‌شود؟

* در تهران الآن اجرایی شده است. این به‌صورت آزمایشی است. اگر در تهران موفق باشد، می‌توانیم کشوری‌اش را هم انجام بدهیم. ولی به‌هرحال جدای از پیک دارو، بحث خدمات و بحث درمان‌ها همه در این صندوق پیش‌بینی شده است؛ چون قبلاً بعضی از نهادها به‌عنوان نهادهای بیماری‌های خاص مطرح بودند و الآن هم بعضاً مطرح‌اند؛ اما هیچ‌گونه عملکردی نداشتند؛ ولی این صندوق بیماری‌های خاص، هم بودجه‌اش تأمین‌شده است و هم خود صندوق به تصویب رسیده است و کاملاً اجرایی است و این هم از نکات خیلی مهمی بود که انجام گرفته است.

* یکی از مسائل و دغدغه‌های دلسوزان برای آینده کشور، بحث جمعیت و رفع بحران پیری در کشور است. برای این موضوع هم برنامه‌ای داشته‌اید؟

* ما برای حدود شش هفت سال، یک پنجره جمعیت داریم. اگر در این شش هفت سال نتوانیم جمعیتمان را جبران کنیم، بعد می‌شویم یک کشور سالخورده و این کشور سالخورده دیگر نمی‌تواند مبتکر و تولیدکننده باشد و این یکی از نکاتی بود که خوشبختانه مجلس شورای اسلامی آن را مدنظر قرار داد و قانون جوانی جمعیت را مصوب کرد. این یکی از وظایف اصلی مربوط به وزارت بهداشت است. متأسفانه در گذشته، وزارت بهداشت در کنترل جمعیت خیلی نقش داشت و امروز هم ما باید در جوانی جمعیت، این نقش را به صورت مثبت ایفا کنیم.

ما درباره بحث جمعیت، جلسات بسیار منظم و زمان‌بندی داریم؛ یعنی ما قرارگاه جوانی جمعیت را به‌شکل فرماندهی ایجاد کردیم. همه معاونین و مدیران مربوطه و بعضی از نمایندگان محترم مجلس و بعضی از بیمه‌های مختلف هم در آن جلسه حضور پیدا می‌کنند و خوشبختانه آیین‌نامه‌های خوبی هم نوشتیم.

طرح‌های تشویقی خیلی خوبی برای مراکز بهداشتی خودمان ایجاد کردیم که جوانان را برای جمعیت تشویق کنیم. یکی از نکاتی که باید خدمتتان عرض کنم، این است که ما اعلام کردیم که هر خانمی را که باردار بشود، بلافاصله بیمه رایگان می‌کنیم و بعد از اینکه بچه متولد بشود تا دو سال بیمه‌اش ادامه پیدا می‌کند، بدون آزمون وُسع و آن بچه‌ای هم که متولد می‌شود تا پنج سال بیمه رایگان است.

از طرف دیگر، ما مراکز درمان ناباروری در کشور را بسیار حمایت کردیم. مراکز زیادی را در استان‌ها ایجاد کردیم. یکی هم در رابطه با بیمه ناباروری بود که مصوب کردیم که برای درمان ناباروری تا ۹۰ درصد هزینه را در مراکز دولتی، بیمه پرداخت کند، در مراکز غیردولتی و خصوصی هم تا ۷۰ درصد و این حرکتی بود به‌سمت اینکه ان‌شاءالله آن را اجرا بکنند؛ البته اجرائیات ما با دانشگاه‌هاست.

ما قرارگاه جوانی جمعیت را در هر دانشگاه هم ایجاد کردیم؛ یعنی هر دانشگاه هم این قرارگاه را دارد و طرح‌های تشویقی را هم در نظر گرفتیم که البته هنوز بعضی اجرایی نشده است؛ در این طرح‌ها آمده است که هر بهورزی که بتواند ترویج بکند و میزان باروری را افزایش بدهد، یک تشویقی و تسهیلاتی را در نظر گرفتیم. امیدوار هم هستیم که به نتیجه برسد و البته این، یک کار جمعی است، با همکاری رسانه‌ها و سازمان‌های مختلف. ان‌شاءالله در این بحث جوانی جمعیت هم بتوانیم اقدام‌های مفیدی را انجام بدهیم.

* آینده حوزه سلامت را چگونه می‌بینید؟

* حضرت آقا همیشه گفته‌اند باید به جوانان اعتماد کرد و جوانان را به صحنه آورد. این اتفاق، الحمدلله در حوزه سلامت افتاده است و ان‌شاءالله خواهد افتاد. ما می‌توانیم با جوانان ولایتمدار، جهادی، انقلابی و پرکار، خدماتی را انجام بدهیم. بارها هم گفتیم، افرادی که حال کار کردن ندارند و جهادی نیستند یا وقت نمی‌گذارند، اینجا جایی ندارند. من در این مدت ده‌ها سفر استانی انجام داده‌ام. یکی از اتفاقاتی که می‌تواند باعث موفقیت شود، حضور در میدان است. حضرت آقا هم بارها این را گفته‌اند.

ما در این راستا، افرادی مثل مرحوم دکتر کاظمی را داریم که به‌عنوان الگویی برای جامعه پزشکی ماست. ایشان با تلاشی که در رویان انجام داد، ما را در سلول‌های بنیادی، جزو چند کشور اول جهان کرد. به این می‌گویند یک دانشمند واقعی، یک دانشمند جهادی، جوان، پرکار، پرانرژی و… . ما در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشورمان، نیاز به الگوهایی مثل مرحوم دکتر کاظمی داریم.

خب امروزه در این رابطه حمایت‌های جدی هم در دانشگاه می‌شود و ما از نظر منابع و از نظر وسایل تحقیق هر حمایتی که لازم بشود را داریم انجام می‌دهیم. این را هم خدمتتان عرض کنم که در همین مدت کم، رتبه علمی ما از شانزده در جهان، به پانزده رسیده است؛ یعنی یک رتبه بالاتر رفته‌ایم.

امیدواریم که با این زیرساخت‌هایی که ایجاد می‌شود، بتوانیم رتبه‌مان را بالاتر ببریم و همین‌طور از نظر میزان اجلاس‌هایی که در کشور می‌شود. متأسفانه در زمان کرونا، همه اجلاس‌ها مجازی بود. دانشگاه‌ها مجازی بود. امروز هیچ‌کدام از دانشگاه‌های علوم پزشکی ما، دیگر مجازی نیست. همه‌اش به‌شکل حضوری است. اجلاس‌هایمان به‌شکل حضوری است و این‌ها خودش در جهت پیشبرد علم و دانش در کشور، ان‌شاءالله مؤثر است.