ناتوی عربی

سرویس سیاست مشرق- اردیبهشت سال ۱۳۸۵ در یکی از اتاق ‌های دفتر حزب اعتدال و توسعه پنج نفر از اعضای شورای مرکزی حزب کنار یکدیگر نشسته و رسانه‌ها را برای یک کنفرانس خبری دعوت کردند. هدف همراهان هاشمی رفسنجانی در آن جلسه نقد ادبیات طوفانی رئیس جمهور وقت در برخورد با غربی‌ها بود، تا پیش از این عضو ارشد این حزب مسئول پرونده ایران در مذاکرات هسته‌ای بوده و حالا پس از برکناری می‌خواست از لایحه دفاعیه خود پیش چشم خبرنگاران دفاع کند.

حسن روحانی پس از تعارف‌های معمول، رشته سخن را در دست گرفته و گفت: غرب به ما بدبین شده است، حتی اگر آمریکا را دشمن خود بدانیم، لااقل باید با اروپایی‌ها همراهی کنیم. سر تیم سابق مذاکره کننده ایران کمی هیجانی شده و صدایش را بلندتر کرده و می‌گوید: «روی سنگلاخ‌های تیز و سخت نمی‌توان دوید، دولت فعلی تجربه نداشته و نمی‌داند که در مذاکره فقط سخت‌گیری لازم نیست، گاهی هم باید نرمش داشت.»

یارِغار هاشمی درحالی مانیفست سیاسی خود را از روی کاغذ می‌خواند که فراموش کرده بود که نزدیک به سه سال قبل‌تر از این وقتی با آلمانی‌ها در برلین توافق کرد که سازمان انرژی هسته‌ی را پایلوت کند تا به جایش درهای ورود ایران به سازمان تجارت جهانی باز شود؛ بوش با آن طرح مخالفت کرده و گفته بود حتی یک موتور بوئینگ نیز به تهران نخواهد داد! البته حسن روحانی روحانی در آن میتینگ خبری در آخرین بند از اعلامیه دیپلماتیکش پاسخی قابل توجه به ابهامات پیرامون «میزان اعتماد به غرب» داده و گفته بود گاهی باید در برابر بی‌اعتمادی تاریخی گذشت کرد و معبرهای مسدود شده را باز نمود.

روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نیز نزدیک به هشت سال از همین تِز سیاسی استفاده کرده و هر بار پس از شکست دوباره آماده مذاکره با غربی‌ها بود. این مسئله تا جایی پیش رفت که سال گذشته در آخرین دقایق از دور ششم گفتگوهای هسته‌ای میان تهران و اروپا، عباس عراقچی حاضر شد در برابر دریافت ۳ میلیارد دلار تعلیق هسته‌ای را بپذیرد. در آن زمان روحانی در یکی از آخرین سخنرانی‌های خود در کسوت رئیس جمهور اعلام کرد که اگر نظام به مذاکره کنندگان ایرانی اختیار عمل بیشتر بدهد، کار را تمام خواهد کرد، البته با این درخواست عجیب مخالفت شد.

چرا با آمریکایی‌ها توافقی شکل نمی‌گیرد؟

اواخر اسفند ماه سال گذشته جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار چند توییت سریالی درباره سرنوشت مذاکرات هسته‌ای نوشت که متن توافق روی میزش آماده است و کافی است تنها دو طرف(ایران و آمریکا) در وین حاضر شده و زیر آن را امضا کنند.

 فردای آن روز یک روزنامه اصلاح طلب در سرمقاله خود نوشت که درنگ جایز نیست و هر چه زودتر باید زیر قرارداد جدید را امضا کرد. این جملات از سوی نویسنده آن یادداشت در ظاهر منطقی به نظر رسیده و طرف ایرانی باید با اولین پرواز به پایتخت اتریش سفر کرده و زیر یک توافق را امضا می‌کرد، در ظاهر همه چیز برای «توافق خوب» محیا بود، اما هیچ پروازی از تهران به سوی وین حرکت نکرد، زیرا دیپلمات‌های ایرانی اقدام جدید اروپا را دامی زیر پای خود می‌دیدند.

پس از این تحرک دیپلماتیک از جانب اروپا، در رسانه‌های جریان اصلی در غرب این‌گونه تبلیغ می‌شد که تهران برای توافق تعلل می‌کند. ماجرای جالبی بود! از بیرون تروئیکای اروپایی بیانیه داده و جمهوری اسلامی ایران را مقصر به عدم توافق و نیز متهم به وقت کشی می‌کرد و از داخل نیز جریان‌های غرب گرا این گونه تبلیغ می‌کرند که دولت و مذاکره کنندگان آن اصلا اعتقادی به توافق نداشته و فرصت‌های مهم را از یکی پس از دیگری دست داده و به بخت خود لگد می‌زد. این جملات درست مانند همان مانیفست سیاسی بود که ۱۵ سال قبل‌تر حسن روحانی زیر گوش دولت وقت خوانده بود!

صحنه سازی داخلی و خارجی به گونه‌ای بود که گویی تهران از زیر یک توافق مهم با ثمرات زیاد شانه خالی کرده و بازی را به هم زده است. اما این مهندسی افکار عمومی، تنها برشی ساده لوحانه از پیشنهاد غربی‌ها به تهران بود و در پشت صحنه آمریکایی‌ها در حال پخت و پز یک طرح ضد ایرانی بودند. با فرو نشستن گرد و غبار اولیه، سخنگوی وقت وزارت خارجه با انداختن توپ در زمین غرب از موضع اروپایی‌ها استقبال کرده و اعلام کرد که اگر عامل خارجی دخالت نکند، رسیدن به توافق دور از دسترس نیست. اشاره خطیب زاده به «عامل خارجی» درخواست‌های جدید از سوی آمریکایی‌ها بود که تمایل داشتند برخی مسائل غیربرجامی و فراپادمانی را نیز درمتن توافق جدید وارد کنند.

آن روزها یک تیم امنیتی ازعربستان‌سعودی در همکاری مشترک با رژیم صهیونیستی به بایدن فشار می‌آورد که مسائل منطقه‌ای و موشکی در قرارداد جدید ذکر شود. آمریکایی‌ها نیز با بزک کردن این طرح و استفاده از عباراتی چون ساختن «ناتوی عربی» به آن بال و پر داده و فضا را برای تحمیل توافق به ایران آماده می‌کردند.

 علی باقری مذاکره کننده ارشد کشورمان برای نشان دادن موضع ایران در گفتگوهای وین به طرف اروپایی پیشنهاد کرد که همه به سال ۲۰۱۵ بازگشته و آمریکایی‌ها با لغو تحریم‌ها، انتفاع تهران از برجام را تضمین کنند. پاسخ رابرت مالی به این پیشنهاد منصفانه آن بود که اگر بیشتر می‌خواهید باید بیشتر بدهید!

در حالی‌که غرب با انجام مانور تبلیغاتی ادعا می‌کرد که آماده توافق است، حتی حاضر نبود به توافقی که خود در سال ۲۰۱۵ آن را امضا کرده است باز گردد. بعدها مشخص شد که هدف طرف غربی از ارائه چنین پیشنهادهایی صرفا تحریک اجتماعی با هدف فشار به ایران برای رسیدن به یک توافق دل‌خواه بوده است.

مذاکرات دوحه؛ آخرین تلاش در آخرین روزها!

در حالی‌که در تهران به این موضوع ایمان داریم که بدون برجام نیز چرخ اقتصاد چرخیده و می‌توان با تکیه بر توان داخلی بر مشکلات غلیه کرد، با دعوت امیر قطر و با هدف نشان دادن «حسن نیت منطقه‌ای» بار دیگر بخت طرفین برای رسیدن به یک توافق آزموده شد. در دو اتاق هتل اینترکنتیننتال دوحه طرف ایران و آمریکایی بر سر میز نشسته‌اند و میانجی‌های اروپایی و قطری یادداشت‌های هر طرف را به دیگری دادند. وزارت امور خارجه این روش از مذاکره را «گفتگوهای سه جانبه غیر مستقیم» خوانده بود، این پیغام و پس‌خوان‌های دیپلماتیک البته به نتیجه مطلوب نرسید.

از همان ابتدای مذاکرات دوحه، طرف ایرانی به خوبی‌ می‌دانست که آمریکا اصولا از مسئله‌ای به نام «برجام» گذشته و احیای آن در دستور کار تیم آمریکایی قرار ندارد. این موضوع حتی برای واشنگتن موضوعی محرمانه نیز محسوب نمی‌شود! ولی نصر در یک مقاله مشترک با حسین موسویان (عضو سابق و پرحاشیه تیم مذاکرات) نوشته است که بایدن باید به سمت یک توافق جدید به جای برجام برود. در این مقاله نوشته شده است که آمریکا حل مسائل منطقه‌ای را باید در کانال گفتگوهای مستقیم میان ایران و عربستان سعودی پیگیری کرده و در دو یا سه پرونده پیوسته به هم، تهران را تحت کنترل درآورد. انریکه مورا(متخصص جنگ شبکه‌ای در بالکان) این پیشنهاد را قابل تامل و اجرایی دانسته است.

در بخشی از این مقاله مهم آمده است:

آمریکا بجای اصرار بر مذاکرات منطقه ای درقالب گفتگوهای ایران و شش قدرت جهانی و بعنوان پیش شرط بازگشت به برجام،   باید از مذاکرات جاری ایران و عربستان حمایت کند تا به موازات گفتگوهای برجامی، گفتگوهای منطقه ای بین کشورهای منطقه و ایران شکل گیرد. آمریکا باید عربستان وسایر کشورهای منطقه خلیج فارس را تشویق کند که مذاکرات ایران-عربستان در بغداد به سکوی گفتگوهای ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس تبدیل شود تا خودشان در مورد امنیت منطقه گفتگو کنند.

 این پروسه می‌تواند در چهارچوب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل و با هدایت سازمان ملل صورت گیرد. قطعنامه ۵۹۸ که موجب توقف جنگ عراق و ایران شد، به دبیرکل سازمان ملل ماموریت میدهد که گفتگوهای منطقه ای برای امنیت منطقه آغاز کند. این قطعنامه با حمایت جامعه بین المللی شامل عربستان و سایرکشورهای منطقه تصویب شد.

به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها (با واسطه اروپا) با تغییر مکان مذاکرات مدل بازی را نیز عوض کرده‌اند. دلیل عدم توافق هسته‌ای(با وجود آماده بودن بسترهای آن) در دور اول گفتگوها در دوحه نیز به همین موضوع باز می‌گردد. پلن (نقشه) جدید واشنگتن آن است که به جای گنجاندن موضوعات مختلف در یک توافق، سلسله گفتگوهایی هم‌پوشانی شده را پیش برده و با کانالیزه کردن ایران به مجموعه توافقاتی دست یابد که ترامپ خواب آن را نیز نمی‌دید!

واقعیت آن است که تا پیش از این انریکه مورا و جوزپ بورل چندبار پیام‌های مبادله شده میان تهران و واشنگتن را جابه‌جا کرده و هر دو طرف(ایران و آمریکا) به خوبی می‌دانستند که در دوحه قرار است بر سر چه موضوعاتی و تا چه سر حد و مرزی با هم گفتگو کنند. اما رابرت مالی به ناگهان با بهانه‌های واهی و بیان چند موضوع فراپادمانی زیر میز گفتگوها زد.

در حال حاضر هدف آمریکایی‌ها آن است که در یک «جنگ ترکیبی» با افزایش فشار، فضای تحلیلی در ایران را بر هم زده تا پس از سفر بایدن به منطقه یک ساختار جدید امنیتی را شکل دهند. در ذیل این سازو کار جدید هم زمان موضوع ناتوی عربی، گفتگوهای منطقه‌ای و نیز مذاکرات هسته‌ای پیش رفته تا تهران در ذیل چند توافق مجزا از یکدیگر واشنگتن را به اهداف خود در خاورمیانه برساند. افزایش اقدامات شروروانه از سوی رژیم صهیونیستی و عوامل مزدور در ماه‌های اخیر کاتالیزور این برنامه است.

 بدیع یونس روزنامه‌نگار عرب زبان در این باره نوشته است: طرح جدید واشینگتن برای خاورمیانه؛ مهار ایران و بهبود روابط با متحدان است، سفر شتاب زده مصطفی کاظمی به تهران را باید درست تفسیر کرد!

البته اجرای این نقشه شوم از سوی آمریکایی‌ها با رصد اطلاعاتی و میدانی و نیز مقاومت دیپلماتیک از سوی جمهوری اسلامی ایران روبرو گردیده است. این روزها صداهای مشکوک از داخل از جانب برخی لیبرال‌ها برای تغییر در آرایش دیپلماتیک و حذف علی باقری سر تیم مذاکره کننده کشورمان از مذاکرات بی دلیل نیست.

 مقاومت دیپلماتیک در داخل و ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی دشمن، مانعی بزرگ در برابر اجرای طرح مهار ایران از سوی بایدن در آستانه سفر به منطقه است، روزنامه جمهوری اسلامی که این روزها از خط انقلاب اسلامی خارج شده، در سرمقاله خود نوشته است که اگر احیای برجام را می‌خواهید، باقری را برکنار کنید. حتی آمریکایی‌ها هم جرات نکردند این درخواست را در واشنگتن پست مطرح کنند!

سرویس سیاست مشرق – روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه “ویژه‌های مشرق” نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با   «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** واسطه گری اصلاح طلبان برای نجات دادن آمریکا از مخمصه

روزنامه آرمان در مطلبی نوشت: «دو طرف نشان داده‌اند که فعلا انعطاف لازم را برای خروج از بن‌بست فعلی نشان نمی‌دهند و مایلند همچنان محکم مواضع خودشان را حفظ کنند درحالی که برای رسیدن به توافق باید هر دو طرف و نه فقط یک طرف انعطاف لازم را نشان دهند. به هر حال انعطاف پذیری شرط موفقیت مذاکرات دوحه است.»

در ادامه این مطلب آمده است: «به هر صورت اگر آمریکایی‌ها به این جمع بندی رسیده باشند که برای بازار انرژی و ایجاد توازن در عرضه و تقاضا به تحریم‌های ایران به‌خصوص نفت و پتروشیمی پایان دهند، اقدام خوبی است که کمک می‌کند زودتر به نتیجه برسند ولی هنوز آمریکایی‌ها چنین چیزی را نشان نمی‌دهند. هرچند در تحلیل‌های منابع غربی چنین گفته می‌شود ولی عملا شاهد این نیستیم که واقعا آن را دنبال کنند.»

در حال حاضر بحران انرژی در آمریکا، کاخ سفید را مستاصل و آشفته کرده است. دولت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا طی ماه ها تلاش کرده از تبعات سیاسی ناشی از افزایش قیمت های بنزین جلوگیری کند اما افزایش بهای انرژی تبدیل به کابوسی برای دولت او شده است.

رئیس جمهور آمریکا همزمان با جنگ اوکراین به دلیل افزایش فزاینده قیمت ها و تورم تاریخی، تحت فشار بسیاری در داخل کشورش قرار دارد و بنابر گزارش های منتشر شده، روز به روز بر ابعاد این بحران اقتصادی افزوده می شود.

علاوه بر این رسانه های غربی صراحتا هشدار داده اند که اگر اروپا برای حل بحران سوخت چاره اندیشی نکند، با مشکلات عدیده ای در زمینه انرژی و به تبع آن معضلات اقتصادی و اجتماعی روبرو خواهد شد.

در حال حاضر اقتصاد آمریکا و اروپا، رکورد های تورمی بی سابقه را تجربه می کنند و پیش بینی می شود تدریجا وارد رکود سنگین بشوند. پیش از این رابرت هابک وزیر اقتصاد آلمان گفته بود: «برای جبران کمبود گاز روسیه، باید به دوران استفاده از زغال سنگ برگردیم.»

در این شرایط ویژه، آمریکا و اروپا نیازمند فوری “بازگشت نفت ایران به بازار” هستند. اما سابقه عهدشکنی این دولت ها در کنار خوی سلطه گری و غارتگری آنها، این هشدار را می دهد که باید با دقت و هوشیاری واکنش نشان داد.

آمریکا در پی آن است تا با ترفند تعلیق تحریم ها به صورت موقت در قالب احیای برجام، بحران اقتصادی را پشت سر گذاشته و سپس تحریم ها و به خصوص تحریم های مالی و نفتی را از سر بگیرد.

در این میان، برخی رسانه ها و فعالین اصلاح طلب بدون سنجیدن جوانب مسئله و با بزک چهره کریه آمریکا، برای نجات دادن کاخ سفید از مخمصه، خود را به آب و آتش می زنند.

** اقتدار را نباید فقط در قدرت دفاعی جستجو کنیم

روزنامه جمهوری اسلامی در مطلبی نوشت: «جمهوری اسلامی ایران اکنون در شرایط خاصی قرار دارد که اگر اراده‌ای برای فعال کردن دیپلماسی خارجی خود داشته باشد می‌تواند توطئه آمریکائی- اسرائیلی «ناتوی عربی» را خنثی کند. تحرکاتی که برای ازسرگیری روابط با عربستان، پایان دادن به جنگ یمن و به نتیجه رساندن مذاکرات برجامی این روزها در جریان است، می‌تواند شروع خوبی برای اِعمال چنین اراده‌ای باشد.»

در ادامه این مطلب آمده است: «اقتدار جمهوری اسلامی ایران را نباید فقط در قدرت دفاعی جستجو کنیم. قدرت دفاعی قطعاً لازم است ولی به تنهائی کافی نیست… در کنار تقویت نیروی نظامی و تجهیزات مربوط به آن که اکنون بحمدالله در نقطه افتخارآمیزی قرار داریم و باید افزایش هم پیدا کند، به فعال شدن دیپلماسی خارجی نیز نیازمندیم.»

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «ما باید دروغ‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در زمینه ایران ‌هراسی را برای سران کشورهای عربی افشا کنیم. این کار را از دو طریق می‌توان انجام داد؛ اول تقویت روابط با کشورهای عربی با استفاده از دیپلمات‌های باتجربه و کاردان و دوم مهار کردن عناصر افراطی که با اقداماتی از قبیل حمله به سفارت و انواع تهدیدها زمینه را برای بهره‌برداری سیاسی و تبلیغاتی آمریکا و صهیونیست‌ها در جهت جا انداختن طرح شیطنت‌بار ایران‌ هراسی فراهم می‌کنند.»

اصلاح طلبان تندرو، به ساختن و ضریب دادن به دوگانه های دروغین و کاذب عادت دارند. دوگانه «موشکی- معیشت» و «موشکی- دیپلماسی» و…هجمه به توان دفاعی و نظامی ایران، بخشی از عملیات روانی و رسانه ای این طیف است.

این روزنامه اصلاح طلب از یکسو مسئله موشک را به حوزه سیاست خارجی ربط داده و از سوی دیگر با حمایت ضمنی از توان دفاعی و نظامی، درباره ناتوی عربی هشدار داده است.

این ادعا در حالی است که ناتوی عربی صرفا در قالب رسانه ای مطرح شده و در عالم واقعیت هیچ نمودی نداشته است. در همین رابطه وزیر خارجه اردن طرح تشکیل ناتوی عربی-اسرائیلی را تکذیب کرده و در ادامه گفته، همه کشورهای عربی خواستار روابط خوب با تهران هستند.

وی در گفت‌وگو با «الجزیره» تأکید کرد: صحبت از ائتلاف عربی که اسرائیل بخشی از آن باشد وجود ندارد و حتی طرحی از این قبیل وجود ندارد.

الجزیره نوشت، وزیر خارجه اردن با این اظهارات، گزارش رسانه‌های غربی و اسرائیلی مبنی بر عزم تل‌آویو و کشورهای عربی برای ایجاد ائتلاف نظامی در مقابله با ایران به کمک آمریکا را تکذیب کرد.

وزیر خارجه اردن تصریح کرد: همه کشورهای عربی خواستار روابط خوب با ایران هستند و برای اینکه به این مرحله برسیم باید با گفت‌وگو، همه عوامل تنش حل شود.

در ماههای گذشته هیئت عالی‌رتبه امنیتی امارات در سفر به تهران با صراحت گفت امارات در هیچ ائتلاف ضدایرانی شرکت نمی‌کند و عربستان برای بهبود وضع امنیتی خود و مدیریت جنگ یمن، پنجمین دور گفت‌وگوها با ایران را در بغداد انجام داد.

** اقدام ناشیانه برای سرپوش گذاشتن بر میراث شوم «دولتِ اصلاح طلبان»

«اسماعیل گرامی مقدم» سخنگوی سابق حزب اعتماد ملی که پس از نقش‌آفرینی در فتنه ۸۸ مدتی از کشور خارج شد اما مجدد به کشور بازگشت، در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: «دولت در ایام انتخابات شعارها و وعده‌هایی را مطرح کرده بود، اما امروز 180 درجه مخالف آنها عمل کرده است. به عنوان نمونه دولت هم در ایام انتخابات و هم پس از تشکیل کابینه، مقابله با تورم را مهم‌ترین هدف و برنامه خود عنوان کرد، اما یک‌سال پس از تشکیل دولت، نرخ تورم تمام رکوردهای 43 سال اخیر را درنوردیده است. مردم حق دارند از شرایط ناراضی باشند، چراکه به آنها گفته شده بود، در صورت ایجاد حاکمیت یکدست مشکلات یکی پس از دیگری حل خواهد شد. اما این دولت نه تنها در زمینه حل مشکلات کارنامه قابل قبولی ثبت نکرده، بلکه باعث تشدید تورم نقطه به نقطه، ماهیانه و روزانه شده است.»

در ادامه این مطلب آمده است: «برای انجام کارهای بزرگ به مردان بزرگ نیز نیاز است. زمانی که دولت به‌زعم خود تصمیم به جراحی اقتصادی می‌گیرد باید برای این منظور افرادی خبره، کاربلد و متخصص را به کار بگمارد. ارزیابی‌های کارشناسی در خصوص وزن اقتصادی کابینه بیانگر آن است که با چنین تیمی نمی‌توان قدم‌های قابل توجهی برداشت.»

جریان تندرو اصلاح طلب برای سرپوش گذاشتن بر میراث شوم دولت قبل- همان دولتِ اصلاح طلبان- به انکار بدیهیات روی آورده است.

این فعال اصلاح طلب مدعی شده است که تورم در دولت رئیسی در 43 سال اخیر رکورد زده است. این ادعای مضحک در حالی است که دولت روحانی رکورددار بیشترین تورم در 43 سال اخیر است.

در روزهای گذشته،   خاندوزی، وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت گفته بود: «شهریور ۱۴۰۰ تورم ۵۹ درصد بود اما امروز این عدد به ۴۶ درصد رسیده است.» در روزهای گذشته همچنین، رئیسی در بیست و ششمین سفر استانی در خراسان شمالی گفته بود: « دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود، هر ماه، علاوه‌بر پرداخت حقوق و دستمزد، بین ۱۰ تا ۱۳ هزار میلیارد تومان بابت هزینه‌هایی پرداخت می‌کند که در این دولت انجام نشده است.» منظور رئیس جمهور، پرداخت بدهی های دولت قبلی است.

براساس گزارش های منتشر شده، طولانی‌ترین رشد اقتصادی منفی سه دهه اخیر در دولت روحانی رقم خورد. در دولت روحانی شاهد تورم حدود ۶۰ درصدی بودیم. در دولت قبل بیش از ۵ هزار واحد صنعتی تعطیل شد و یا به حالت نیمه تعطیل درآمد و همچنین حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان از سرمایه مردم در بورس نابود شد. دولت روحانی کشور را با شاخص فلاکت ۴۶درصدی به دولت بعدی تحویل داد.