به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، مؤسسه فرهنگی قدر ولایت یکی از ناشران فعال و پرکار در سه حوزه تاریخ معاصر ایران، دفاع مقدس و کودک است که تا امروز، موفقیت‌های خوبی را هم در کارنامه خود ثبت کرده است. احمد عطایی این انتشارات را مدیریت می‌کند و تا امروز ۱۸۴۵ عنوان کتاب نشر و بازنشر کرده است. در این گفت‌وگو به سراغ آقای عطایی رفته‌ایم تا با این انتشارات آشنا شویم.
ناشری که در نمایشگاه کتاب هم حضور دارد این حضور به دو بخش تقسیم می‌شود. یک بخش نمایشگاه‌های ملی است و دیگری نمایشگاه‌های استانی. از ابتدای تأسیس، تقریباً در همه نمایشگاه‌های ملی شرکت داشته و از حدود سال ۱۳۹۰ با دو غرفه حضور را ادامه داد؛ یکی در بخش کودک و نوجوان و یکی هم در بخش بزرگسال.
موسسه قدر ولایت از سال ۱۳۷۲ تا آخر اسفند ۱۳۹۷، بیش از ۱۷۷۰ عنوان منتشر کرد که از این میزان چاپ اول ۷۴۶ عنوان و تجدید چاپ ۱۰۲۵ عنوان بوده است؛ ولی سال ۱۳۹۸ مجموع کتاب‌های چاپ‌شده مؤسسه ۷۴ عنوان بوده است.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می‌خوانید:
* شما چه سالی وارد حوزه نشر شدید و در چه سالی انتشارات را تأسیس کردید؟
بعد از اینکه حضرت آقا بحث تهاجم فرهنگی را مطرح کردند، هفت نفر دور هم جمع شدیم و با خودمان فکر کردیم که برای این مطالبه حضرت آقا چه‌کار می‌توانیم انجام دهیم. کارهایی در برخی مساجد جنوب تهران انجام دادیم، تا سال ۱۳۷۱ که احساس کردیم برای نشر بعضی مطالب نیازمند یک انتشارات هستیم. همان زمان پیش آقای جاسبی، مدیر پیام آزادی رفتیم. ایشان شرایطی داشتند که برای ما سنگین بود. به این فکر افتادیم که خودمان یک انتشارات تأسیس کنیم. اواخر سال ۱۳۷۱، مؤسسه به تصویب هیات مدیره رسید و از ابتدای سال ۱۳۷۲، رسماً کارمان را شروع کردیم. یعنی حدود ۲۷ سال است که مؤسسه سابقه دارد.
* در این ۲۷ سال، انتشارات قدر ولایت ناشر و مروج چه محتوایی بوده است؟
چارچوب کار مؤسسه را شخصیت و دیدگاه‌های مقام معظم رهبری گذاشتیم. آن اوایل که حضرت آقا به رهبری انتخاب شدند و به تهاجم فرهنگی اشاره کردند، ریشه عمیق آن در داخل کشور بود. یعنی از بیرون تحمیل می‌شد؛ ولی در داخل، کسانی بودند که در مراکز مهم دولت به آن دامن می‌زدند. این هجمه سنگینی بود و ما سعی کردیم دو کار را انجام بدهیم. اول اینکه شخصیت رهبر انقلاب و توان سیاسی و مدیریتی و علمی آقا را به جامعه معرفی کنیم و همچنین بر دیدگاه‌های خاصی تمرکز کنیم که آقا مطرح می‌کنند؛ در نتیجه، ما شش گروه تشکیل دادیم: گروه کودک و نوجوان، گروه شخصیت و دیدگاه‌های حضرت امام، گروه شخصیت و دیدگاه‌های رهبری، گروه تاریخ معاصر ایران، گروه دفاع مقدس و گروه معارف اسلامی.
* آیا انتشارات شما وابستگی‌هایی به دفتر مقام معظم رهبری دارد؟
بگذارید مثالی بزنم. وقتی حضرت آقا در لشکر ۲۷ درباره خواص و عوام صحبت کردند، ما همان سال سه جلد به نام خواص و لحظه‌های تاریخ‌ساز تهیه کردیم و همه آن هم مصادیق صدر اسلام بود که بعداً در یک جلد جمع شد. چون ما زود درباره حرف‌های ایشان کتاب چاپ می‌کردیم، به ما می‌گفتند شما به بیت رهبری وابسته هستید؛ اما واقعاً این‌طوری نبود و بعضاً در بعضی از مجوزها هم ما دچار مشکل می‌شدیم. نه‌تنها دفتر رهبر انقلاب، که به هیچ جا وابسته نیستیم. تأمین مخارج ما یا از طریق فروش کتاب‌هاست، یا همین وام‌هایی است که برخی تشکل‌های نشری فراهم کرده‌اند. البته افرادی هم هستند که به‌دلیل اینکه ادامه کار مؤسسه را لازم می‌دانند، مبالغی را اهدا می‌کنند.
* یعنی هدیه می‌دهند؟
بله؛ برای مثال، یکی از دوستان پاداش آخر سالش را که عددی نزدیک به ۲۰ میلیون تومان بود، به مؤسسه اهدا کرد. سال ۱۳۸۸ در اساسنامه مؤسسه بازنگری کردیم و بندی به آن اضافه شد. آن بند این بود که مؤسسه در هر صورتی منحل شود، تمام سرمایه‌های آن در اختیار ولی فقیه در حوزه فرهنگی قرار گیرد؛ البته الان به‌صورت وقف اداره نمی‌شود.
* ساختار مؤسسه انتشاراتی قدر ولایت به چه شکلی است؟
در حال حاضر، هیأت امنای ما متشکل از بنده، آقای مصطفی فرهمند و آقای علی‌اکبر پورجمشیدیان است. در هیأت مدیره آقای ملک‌کندی، آقای سرپرست، آقای کریمی‌پور، آقای بهمنی و بنده فعال هستیم. هیچ‌کدام از این جمع از اینجا حقوق نمی‌گیرند؛ یعنی کاملاً رایگان کار می‌کنند و سودی هم در اینجا تقسیم نمی‌شود. مؤسسه فقط امورات خودش را اداره می‌کند. افرادی در اینجا حقوق کامل می‌گیرند و بعضی هم پاره‌وقت به اینجا می‌آیند و کارهای تحقیقاتی می‌کنند. ما آرشیوی حدود ۱۵ هزار جلد کتاب داریم که عمدتاً تاریخ سیاسی است که کتاب‌های خوبی است. دوستان می‌آیند اینجا امانت می‌گیرند یا همین جا مطالعه می‌کنند.
* سال ۱۳۹۸ در روند فعالیت‌های خود بازنگری کردید. چه تغییراتی اعمال شد؟
بله؛ ما در آن سال روی عناوین و موضوعات مؤسسه بازنگری کردیم. یعنی در آن ۶ گروهی که داشتیم، به دو دلیل تغییرات اعمال کردیم. یکی اینکه تخصصی‌تر وارد موضوعات شویم و یکی هم اینکه سرمایه قلیلی را که دست ماست، در دو ـ سه گروه بگذاریم و کارهای بیشتر و بهتری را انجام بدهیم. بنابراین آن ۶ گروه به سه گروه کاری تبدیل شد: کودک و نوجوان، دفاع مقدس و تاریخ معاصر.
در نتیجه، شخصیت و دیدگاه‌های حضرت آقا، شخصیت و دیدگاه‌های امام و معارف اسلامی به‌صورت جزیی از کار ما خارج شد؛ زیرا متوجه شدیم دیگرانی وجود دارند که در این حوزه فعالیت می‌کنند.
* یعنی از این رویکرد که روی دیدگاه‌ها و خط‌دهی‌های رهبر انقلاب کار کنید، صرف‌نظر کردید؟
خیر. تأکیدات رهبر انقلاب در حوزه تاریخ بسیار زیاد است. برای مثال، ایشان سال ۱۳۷۷، در جمع دانشجویان دانشگاه تهران می‌گویند که من نمی‌دانم شما چقدر از تاریخ معاصر اطلاع دارید و آن را خوانده‌اید. چقدر خوب است که شما در تابستان که قدری فراغت پیدا می‌کنید، واقعاً برنامه‌ریزی کنید و قدری از تاریخ معاصر را مطالعه کنید؛ البته کتاب‌های امین. چرا کتاب امین؟ چون بسیاری از کتاب تاریخ معاصر تحریف شده است.
ایشان با ناراحتی می‌فرمایند که من باید اظهار تأسف کنم که مطالعه تاریخ در بین جوانان ما و مردم ما یک امر ضعیف و کمرنگ است؛ و اِلا اگر انسان تاریخ را بداند، می‌بیند این ملت هم در تاریخ برجسته است، هم در زمان آغاز در تاریخ ملت ما نماد ایمان، نماد علم، نماد اعتماد به نفس، نماد افتخار به داشته‌های خود و نماد پایداری است.
پس تاریخ یک چیزی بوده که آقا خیلی راجع به آن صحبت کرده است. ما به‌عنوان یک جایی که مستند و امین حرف می‌زند، شناخته شده‌ایم.
* در حوزه کودک چه میزان به دنیای کودکان توجه می‌کنید و رویکردتان در حوزه تاریخ چیست؟
در این حوزه به مناسبت‌های مختلف همچون نمایشگاه کتاب، میزی آماده می‌کنیم تا خود بچه‌ها هم نظرشان را بگویند. بارها شده که وقتی فعال تربیتی یا معلمی به غرفۀ ما وارد می‌شود، می‌گوید وقتی وارد غرفۀ شما می‌شویم، نفس راحتی می‌کشیم؛ چون اکثر غرفه‌های کودک و نوجوان کتاب‌هایشان ترجمه است؛ ولی اینجا کتاب‌ها تألیفی است و این خیلی خوب است.
تاریخی هم همین طور است؛ مثلاً به ما مراجعه می‌کنند و می‌گویند ما به شما اعتماد داریم و می‌خواهیم از شما این کتاب را داشته باشیم و پیشنهاد می‌دهند شما این موضوع را کار کنید. این جای شکر دارد و ما این را هم مدیون دعای خیر آیت‌الله خوشوقت هستیم.
* چه دعایی؟
ایشان وقتی از مشکلات ما در حوزه نشر آگاه شد، گفت بروید در حوزه تاریخ کار کنید و برای موفقیتمان دعای خیر کرد. ما کار می‌کردیم؛ منتها رویکردِ ضعیفی بود. بیشتر روی دیدگاه‌های آقا و امام کار می‌کردیم. بعد از فرمایش آقای خوشوقت، دیدیم این کار برکت دارد و کار ما برکت پیدا کرد.
* درباره آثارتان بازخوردی از استادان حوزه تاریخ گرفته‌اید؟
بله. افرادی همچون دکتر رجبی دوانی، قاسم تبریزی و… نظرات خوبی به ما داده‌اند و استفاده هم کرده‌ایم. علاوه بر این‌ها، ما در نوشتن برخی کتاب‌هایمان با آیت‌الله خوشوقت مشورت می‌کردیم؛ مخصوصاً در بخش علما درباره اینکه اختلاف شیخ فضل‌الله با سیدعبدالله بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی و مراجع نجف را چگونه منعکس کنیم که موجب وهن روحانیت نشود و از واقعیت هم خارج نشود. ایشان خیلی ما را راهنمایی کرد و حتی کتاب را از ما گرفت تا نظرات دیگران را هم بگیرد و این موجب امیدواری ما شد.
* در حوزه دفاع مقدس هم فعالیت کرده‌اید. رویکردتان در این حوزه چگونه است؟
در حوزه دفاع مقدس متوجه شدیم راجع به عملیات‌ها و تاریخ دفاع مقدس و زندگی‌نامه‌ها کار زیاد شده است؛ اما آنچه می‌خواهد برای یک جوان الگو شود و بتواند از آن استفاده کند، سیره و رفتار این رزمنده است. لذا ۶۸ موضوع را استخراج و منتشر کردیم. خاطراتی از شهدا جمع کردیم و به‌صورت خاطرات کوتاه ارائه دادیم که حتی در اتوبوس و مترو و جاهایی که فرصت کمی وجود دارد، بشود خواند. این مجموعه «رسم خوبان» نام گرفت؛ یعنی خوبان چه راه و رسمی را طی کردند.
در دور جدید فعالیتمان، دوره جدیدی را به نام «شهدا زنده‌اند» پیش‌بینی کردیم که هفت جلد آن چاپ شده است و از صفر تا صد آن را دنبال شهدایی می‌رویم که مطرح نشدند. آن‌ها اکثراً شهدایی هستند که به‌نوعی با افراد فعال در مؤسسه ارتباط داشتند.
گفتنی است، موسسه قدر ولایت در سال ۱۳۸۸ که سی‌امین سال پیروزی انقلاب بود،به‌عنوان ناشر برگزیده که موضوعات آن خاص فرهنگ انقلاب و اسلام است، انتخاب شد. سال ۱۳۸۹، به‌عنوان ناشر برگزیده بیست‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزیده شد و در همین سال، به‌عنوان برگزیده سیزدهمین جشنواره کتاب دوسالانه دفاع مقدس برگزیده شد.
از دیگر موفقیت‌های این ناشر می‌توان به برگزیده شدن در چهارمین نمایشگاه کتاب ملی دفاع مقدس در سال ۱۳۹۲ اشاره کرد.
