ناو دنا

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، با تحویل ناو (اصطلاحا ناوشکن) دنا به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، یک گام دیگر در مسیر نوسازی ناوگان سطحی نیروهای مسلح کشورمان، با موفقیت برداشته شد. ناو جدید تحویل شده دارای ویژگی های جالب و قابل توجهی است و شاید مهم ترین پیام آن، تکمیل شدن یک دوره طراحی در نداجا و ورود به سطحی جدید در تاریخ شناور سازی جمهوری اسلامی باشد.

بیشتر بخوانید:

«عصر جدید» قدرت‌نمایی رادارهای ایرانی در دریا آغاز شد/ جزییات مهاجرت نخبگان ایرانی از «S» به «X»+عکس

«چشم عقاب» ایرانی دوربردتر از پیشرفته‌ترین رادار اروپایی/ کشف و رهگیری ۱۰۰ هدف دریایی و هوایی با ۴ هزار اِلِمان +عکس

۴ رکن ساخت نسل مدرن‌تر ناوهای رزمی در کشور بالاخره کامل شد/ ایران با «نگین» به باشگاه دارندگان «Frigate» می‌پیوندد +عکس

شناور دنا به عنوان عضو جدید کلاس موج بعد از ناوهای جماران، دماوند و سهند وارد خدمت نیروهای مسلح جمهوری ایران شد. شناور سهند در حال حاضر در آب های اقیانوس اطلس در حال طی کردن یک مسیر طولانی و یک ماموریت مهم و تاریخی است. جماران به عنوان اولین کشتی در این کلاس همچنان در خدمت ناوگان جنوب کشور بوده اما ناو دماوند در شمال کشور دچار حادثه شده و غرق شد که خوشبختانه در حال حاضر مراحل نهایی آماده سازی جایگزین این ناو برای عملیات در دریای خزر در حال انجام است.

رادارهای سامانه ثامن (کادر مشکی)، رادار عصر بهینه شده (سفید)، سامانه الکترواپتیکی (زرد) و رادار و اپتیک توپ فجر ۲۷ (قرمز) و پرتابگر موشک پدافند هوایی (آبی) روی ناو دنا

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

دایره مشکی سیستم پرتاب چف و فلر – دایره قرمز پرتابگرهای اژدر – فلش بنفش توپ ۴۰ میلی متری – فلش آبی موشکهای کروز و دایره های قهوه ای دو قبضه توپ ۲۰ میلی متری

قبل از پرداختن به مباحث جزیی تر بهتر است یک معرفی کلی از مشخصات ناو دنا داشته باشیم: این شناور با وزنی در حدود ۱۳۰۰ الی ۱۵۰۰ تن، طولی در حدود ۹۴ متر و عرضی در حدود ۱۱ متر است. در حوزه تسلیحات این شناور به دو موشک سطح به هوای سری محراب که الگو برداری شده از سری استاندارد است مجهز شده و در بحث ضد کشتی نیز به ۴ تیر موشک ضد کشتی (احتمالا از سری قدیر یا قادر) است.

یک قبضه توپ ۷۶ میلی متری فجر ۲۷، یک توپ ۴۰ و دو توپ ۲۰ میلی متری در کنار دو پرتابگر سه فروندی اژدر تسلیحات این شناور را در بر گرفته و در عین حال این شناور توان پذیرش بالگرد را در پد پشت خود در شب و روز را دارد. در بخش راداری، رادار آرایه فازی عصر بهینه شده بر روی این ناو نصب شده که مدل اولیه آن ۲۰۰ کیلومتر و مدل جدید نصب شده بر روی شناور دنا تا ۳۰۰ کیلومتر برد داشته و توان پوشش ۳۶۰ درجه اطراف ناو را دارد.

طراحی نسل اول و برخی سامانه های نسل جدید در دنا

یکی از نکات مهم در خصوص “دنا” بحث طراحی بخش بیرونی این ناو است که شبیه به ناو جماران بوده و این مسئله متفاوت با طراحی ناو سهند و جانشین ناو دماوند است. ما همچنان در دنا شاهد به کار رفتن طراحی اولیه کلاس موج هستیم و البته اطلاعات در خصوص ساخت این ناو و زمان طراحی آن شاید تا حدودی به ما برای فهم بهتر این مسئله کمک کند. طراحی کلی این شناور در سال ۱۳۹۱ به تصویب رسیده و ساخت آن در سال ۱۳۹۲ آغاز شده و در آبان ماه سال ۱۳۹۹ بعد از تقریبا ۷ سال ساخت آن به اتمام رسیده و تا به امروز نیز مراحل مختلف آزمایش های دریایی و بندری آن نیز در حال انجام بوده است.

تقریبا یک دهه از زمان طراحی تا تحویل این ناو به طول انجامیده و می توان گفت طراحی و ساخت این ناو در کنار جماران و دماوند محصول دوره شروع کار در حوزه شناور سازی در ایران بوده و مهندسان ایرانی سه شناور اول در این کلاس را با نگاهی محافظه کارانه توسعه داده اند.

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

ناو دنا – به طراحی بخش کناری و طراحی دودکش دقت کنید

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

ناو جماران – به طراحی بخش کناری و طراحی دودکش دقت کنید

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

ناو سهند – به طراحی یک پارچه بخش کناری در این شناور و تفاوت آن با دو تصویر بالا دقت کنید

شناور بعدی در خانواده موج، تفتان است که سازه اولیه و بخش پایینی آن نیز آماده شده و توان در این بخش، روی تفتان متمرکز می شود. با نگاهی به سازه سهند و جانشین دماوند متوجه می شویم که طراحان ایران با درس های گرفته شده از شناورهای اولیه به دنبال طراحی پنهانکار و استفاده بهینه تر از فضای شناور رفتند و احتمالا می توان گفت دنا آخرین شناور از سری اول خانواده موج خواهد بود. اما این بدین معنا نیست که همه سیستم ها در دنا متعلق به ۱۰ سال پیش است و توضیحات فرمانده نیروی دریایی ارتش در خصوص این ناو نکات جالبی را برای مشخص می کند.

توضیحات فرمانده نداجا درباره ناو جدید دنا از کلاس موج

در بخش پیشران از سیستم بومی برای اولین بار استفاده شده است. بر اساس تصاویر از ۴ دستگاه موتور دریایی بنیان ۴ با قدرت ۵ هزار اسب بخار برای هر کدام ( ۲۰ هزار اسب بخار در مجموع) استفاده شده است. بر اساس صحبت های دریادار خانزادی، دیجیتالی شدن سامانه های فرماندهی کنترل بحث مهم دیگری است که در این ناو انجام شده و در حقیقت نشان دهنده عبور و یا به عبارت دیگر جهش الکترونیکی نداجا از دوره آنالوگ به دوره دیجیتال است که یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه رزم در قرن بیست و یکم میلادی به حساب می آید.

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

انتقال یکی از موتور ها برای نصب در شناور دنا

اما یکی از سوالات مهم برای اکثر مخاطبانی که این اخبار را دنبال می کنند مسئله نصب موشک های عمود پرتاب است. بر اساس صحبت های دریادار خانزادی در ارتقاء بعدی روی این ناو سیستم های پرتاب عمودی موشک نصب خواهد شد. این گونه می توان گفت که با حذف دو فروند موشک محراب از جایگاه فعلی آن ها، فضایی برای نصب پرتابگرهای عمودی ایجاد خواهد شد و نیاز به تغییر خاصی در بدنه و سازه ناو برای نصب پرتابگرهای عمودی نخواهد بود. در عین حال بحث اضافه شدن سیستم دفاع نزدیک کمند نیز از جمله گزینه هایی است که می توان گمانه زنی کرد که در این ارتقاء بعدی به مجموعه تسلیحاتی ناو دنا اضافه خواهد شد.

در تصاویر مربوط به ناو دنا شاهد حداقل دو مورد جدید دیگر نیز هستیم. اولین نکته دیده شدن سامانه رانش بوتراستر در دماغه ناو دنا است. این سامانه در واقع یک یا چند پروانه در دماغه شناور است که موجب افزایش مانور ناو به ویژه در هنگام جدا شدن سریع از اسکله می شود. این سامانه برای اولین برای در پروژه موج دیده می شود.

در عقب تر از بوتراستر در زیر بدنه برآمدگی مشاهده می کنید که در ناو های قبلی کلاس جماران وجود نداشته که باید محل قرارگیری سیستم سونار باشد که تا پیش از این به این شکل در سری موج حداقل در تصاویر منتشر شده دیده نشده بود. این احتمال وجود دارد که سیستم سونار به کار رفته در شناور دنا از سروش باشد که اولین بار در تابستان سال ۱۳۹۵ از آن رونمایی شده است.

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

سامانه بوتراستر ساخت نیروی دریایی ارتش برای شناورهای رده موج

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس

دایره مشکی خروجی سیستم بوتراستر و دایره قرمز جایگاه سامانه سونار

شاید جدیدترین ناو (ناوشکن) کاملا ایرانی از نظر ظاهری و کمی در حوزه تسلیحاتی، شناوری شبیه به جماران -یعنی اولین نمونه خانواده موج- با وجود بالای یک دهه اختلاف بین دو شناور باشد اما بهره گیری برای اولین بار از پیشران بومی، استفاده از یک سیستم سونار کاملا ایرانی، جهش نیروی دریایی از عصر آنالوگ به دیجیتال باز هم بر پایه سیستم های ساخت داخل، همه و همه نشان می دهد که نیروی دریایی راهبردی کشورمان در مسیر صحیح و تحسین برانگیزی قرار گرفته و قدم به قدم در حال تکمیل کردن پازل ها برای رسیدن به یک توان بومی کامل در ساخت شناورهای رزمی است.

با این اوصاف، طراحی بدنه دنا شاید آخرین مورد از این مدل طراحی در شناورهای سنگین کشورمان باشد و به نظر می رسد که در شناورهای بعدی کاملا بومی، علاوه بر تمام اتفاقات مهم زیر پوستی، بدنه های جدید نیز بر اساس اصول پنهانکاری توسعه پیدا خواهند کرد و در کنار بالا رفتن سرعت تولید این محصولات مهم و اقتدارآفرین، کلاس طراحی و ساخت در ایران نیز همچون بزرگان این صنعت در جهان خواهد بود؛ انشاء الله.



منبع خبر

«دنا» با قلب و چشمان کاملا ایرانی عملیاتی شد/ ۴ ویژگی مهم اولین ناوشکن بومی با سامانه‌های تمام دیجیتال +عکس بیشتر بخوانید »

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، صبح امروز وزارت دفاع جدیدترین ناوشکن ایرانی که به سفارش نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دست ساخت داشت را با فرمان رئیس جمهور، تحویل این نیرو داد تا «دنا» جدیدترین قله نداجا در آبهای دوردست باشد.

ناو دنا حدود ۱۵۰۰ تن وزن جابجایی نهایی، ۹۵ متر طول، ۱۱ متر عرض و ۲۰ متر ارتفاع کلی دارد و به سرعت بیشینه نزدیک به ۳۰ گره دریایی می رسد. جعبه دنده (گیربکس) ترکیبی جدید ایرانی روی این شناور مورد استفاده قرار گرفته است و سرعت دریانوردی بالاتر نسبت به جماران از ویژگی های ناو دنا است.

در سامانه رانش این ناو از چهار دستگاه موتور دیزل پرقدرت و بهینه شده بومی و دو مجموعه انتقال قدرت ترکیبی استفاده شده که از نقاط قوت این شناور در هنگام دریانوردی طولانی در دریاها و اقیانوسهای ناآرام محسوب می شود. در ناو دنا چند مولد برق در نقاط مختلف ناو نصب شده است تا امکان تأمین برق از نقاط مختلف فراهم شده تا اگر قسمتی از ناو مورد اصابت قرار گرفت، ادامه مأموریت ممکن باشد و از بخش های دیگر انرژی مورد نیاز تأمین شود.

پروانه های ناوشکن سهند قابلیت تغییر زاویه دارند که برتری قابل ملاحضه ای نسبت به نسل قبلی ساخته شده در ایران محسوب می شود. با تغییر زاویه این پروانه ها، کشتی با سرعت بیشتری تغییر جهت می دهد که همین سامانه روی ناو دنا نیز به کارگیری شده است. همچنین سامانه بوتراستر ساخت داخل هم از دیگر تجهیزاتی است که با توجه به بومی سازی شدن باید در دنا هم مورد استفاده قرار گرفته باشد.

ناو دنا با شماره بدنه ۷۵ در ماه های اخیر و نزدیک به زمان الحاق

با استفاده از سامانه مذکور افزایش قدرت مانور شناور به صورت مقطعی در هنگام پهلوگیری در اسکله یا جدایش از آن و حذف نیاز به یدک کش و کاهش هزینه های عملیات پهلوگیری، افزایش قدرت مانور در در آبراه های کم عرض و کانال ها حاصل می شود. از ویژگی های سامانه بوتراستر طراحی و ساخته شده در داخل کشور تحت مدیریت نیروی دریایی ارتش می توان به قیمت یک دهم مشابه خارجی، موتور ۱۳۲ کیلووات، جرم کل ۲۶۰۰ کیلوگرم، بیشینه دور پروانه ۷۵۰ دور بر دقیقه اشاره کرد.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

سامانه بوتراستر ساخت نیروی دریایی ارتش برای شناورهای رده موج

یکی از جنبه های پیشرفت دنا نسبت به سهند و طبیعتاً نسبت به جماران، بهبود سامانه های کنترل و فرماندهی در آن است که سبب بهبود قابلیت آن در تهاجم و دفاع شده است. سامانه های حفاظت از خود شامل اخلاگرها و فریب دهنده ها در دنا قوی تر شده و از کنترل آتش دقیق تر و کارامدتری از نظر حجم درگیری قابل اجرا برخوردار است. سامانه رانش هم در دنا بهبود یافته است. همانطور که اتاق عملیات سهند و جماران با هم قابل مقایسه نیستند در دنا نیز از پیشرفته ترین تجهیزات در اتاق عملیات برای سهولت کار افسران استفاده شده است.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

بخشی از پل (اتاق) فرماندهی ناو سهند که در پائیز سال ۱۳۹۷ به ناوگان نیروی دریایی ارتش محلق شد

در زمان افتتاح پروژه موج۲ یا ناوشکن دماوند در چند سال پیش از به کارگیری پوشش های جاذب امواج رادار روی بدنه آن خبر داده شده بود که در نتیجه قاعدتاً روی ناو دنا نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

سامانه مخابراتی امن یکپارچه، سامانه های الکترواپتیکی پایدارشده، رادار کنترل آتش ثامن با قابلیت افزایش یافته ضد جنگ الکترونیک، سونار زیرآبی جدید ساخت وزارت دفاع با برد و دقت بالا و رادار آرایه فازی سه بعدی عصر بهینه شده با بهبود در برد و دقت تفکیک از دیگر تجهیزات نصب شده در دنا است که یا در جماران نصب نشده یا نمونه های اولیه آنها مورد استفاده بوده است.

به کارگیری سامانه های پیشرفته مدیریتی و بالاتر رفتن تعداد سامانه های دارای عملکرد خودکار سبب سهولت کاربری، سرعت در اجرای عملیات ها ضمن دقت در هدفگیری و هدایت تسلیحات در دنا شده است. سامانه مدیریت نبرد و چند سامانه جنگ الکترونیک مختلف در دنا از جمله تفاوت های این ناو با جماران هستند. این قابلیت های جدید در یک دهه اخیر حاصل شده و در نتیجه روی دنا مورد استفاده قرار می گیرد.

حسگرهای اپتیکی

همانطور که اشاره شد تجهیزات الکترواپتیکی مختلفی روی دنا مورد استفاده قرار گرفته است. در زمینه سامانه های الکترواپتیک صنعت دفاعی کشور امروزه به برد بسیار بالا و قدرت تفکیک عالی دست یافته که قبلا گزارش مستقلی در این مورد توسط تسنیم منتشر شد. نمونه هایی با برد ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر علیه اهداف هوایی بسته به شرایط نزدیک شونده یا دورشونده بودن در بین محصولات ساخت داخل ارائه شده است. امروزه سامانه های کنترل آتش اپتیکی ساخت داخل کاملاً خود را اثبات کرده و به صورت عملیاتی در کنار تسلیحات مختلف مورد استفاده قرار دارند. در این سامانه ها کل مجموعه دارای درجه آزادی چرخش حول محور عمودی است که برای افزایش وسعت دید ۳۶۰ درجه به کار می آید و چرخش حول محور عرضی که به امکان دید رو به بالا و پایین منجر می شود.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

مجموعه حسگرهای الکترواپتیکی جستجو و کشف و ردگیری مربوط به سامانه کمند نصب شده روی ناو البرز در سالهای اخیر

این سامانه ها در نمونه دریایی برای شرایط محیطی سخت و رطوبت زیاد طراحی شده و از زیرسامانه های تثبیت و متعادل کننده، گرمایش و سرمایش، کنترل رایانه ای تصاویر برخوردار است. قابلیت ردگیری اهداف با استفاده از چند الگوریتم پیشرفته و توان تحلیل تصویر و به کارگیری تکنیک سوپرویو از دیگر ویژگی های این سامانه های ساخت داخل است.

استفاده از چند الگوریتم، علاوه بر افزایش دقت، امکان فریب خوردن در تشخیص اهداف را کاهش داده و البته برخی الگوریتم ها از سرعت پاسخ بالاتر و ویژگی هایی برخوردارند که برای مرحله خاصی از فرآیند جستجو و ردگیری مناسب هستند. همچنین توانایی تشخیص خودکار اهداف تعریف شده برای سامانه و سنجش نحوه وضعیت آن نسبت به ناو، درجه مطلوبی از هوشمندی را برای این سامانه به همراه دارد و با اجرای خودکار برنامه های مراقبت و شناسایی پیرامون، آمادگی دفاعی شناور را در مقابل تهدیدات می افزاید.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

سامانه های کشف و ردگیری (کادر زرد) پشت توپ کمند و سامانه الکترواپتیکی مربوط به توپ ۳۵ میلیمتری (کادر قرمز)؛ پرتابگرهای فریب دهنده نیز در دو طرف توپ کمند نصب شده است

بدین ترتیب اطراف ناو تا شعاع چند ده کیلومتر در روز و شب زیر نظر چشمان تیزبینی قرار دارد که در صورت تمایل به استفاده نکردن از رادار یا برای ردگیری مستقل می توانند به کمک توپهای ناو بیایند. به کارگیری سامانه های اپتیکی حرارتی و لیزری در شناورها علاوه بر سامانه های راداری به حفظ توان رزمی این واحدها در نبردهای مدرن کمک شایانی می کند که فعالیت در شرایط جنگ الکترونیک سنگین توسط دشمن از آن جمله است.

سامانه های راداری

سامانه راداری کشف و شناسایی اهداف هوایی در ناو دنا یک رادار باند ایکس سه بعدی مبتنی بر فناوری آرایه فازی است. این رادار به نام عصر در نسخه اولیه با باند S روی ناو دماوند-۱ در ناوگان شمال و سپس روی ناو جماران در ناوگان جنوب نصب شده بود. نمونه بهبود یافته آن در سالهای اخیر معرفی شده است که کشف و جستجوی انواع اهداف هوایی شامل بالگردها و هواپیماها و پهپادها، برد بیش از ۲۰۰ کیلومتر با توان ارسالی پائین، جستجوی ۳۶۰ درجه در افق با چرخش مکانیکی و با چرخش الکترونیکی در بلندا با تفکیک پذیری بالا در برد، قابلیت شبکه شدن با با سامانه کنترل آتش و پدافند هوایی یگان شناور از قابلیت های آن است.

رادارهای آرایه فازی از جدیدترین و پیشرفته ترین انواع رادارهای نظامی هستند که بجای گردش مکانیکی آنتن رادار، امواج در هنگام تابش تغییر جهت می‌دهند. پویش بسیار سریع محیط اطراف، کشف بسیار مشکل محل رادار توسط سامانه‌های گیرنده راداری دشمن و مقاومت بالا در برابر جنگ الکترونیک از جمله مهمترین ویژگی های عملکردی این رادارهای مدرن است. رادارهای آرایه فازی قادر به هدایت چندین موشک علیه چندین هدف در زمان واحد بوده و چون امواج ارسالی توسط آن در کسری از ثانیه تغییر فاز می‌دهند شناسائی منبع پرتو برای دشمن کاری بسیار مشکل خواهد بود.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

رادارهای سامانه ثامن (کادر مشکی)، رادار عصر بهینه شده (سفید)، سامانه الکترواپتیکی (زرد) و رادار و اپتیک توپ فجر۲۷ (قرمز) و پرتابگر موشک پدافند هوایی (آبی) روی ناو دنا

علاوه بر رادار جستجو و مراقبت هوایی عصر، سامانه کنترل آتش ناو دنا نیز کاملاً ایرانی بوده و قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک را در سطح بالایی دارد. این سامانه کنترل آتش با نام ثامن قابلیت کشف و ردیابی اهداف سطحی و هوایی را به طور همزمان و نیز به صورت پسیو یا غیرفعال دارد.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

بخش نمایشگر و رابط کاربری سامانه کنترل آتش ثامن

قابلیت دریافت و نمایش اطلاعات از حسگرهای مختلف شامل رادار و اپتیک و …، جستجو و ردگیری اهداف در یک محدوده زاویه ای مشخص و زوایای عمودی، تخصیص اطلاعات اهداف به تسلیحات مختلف موجود روی شناور، افزایش قدرت تفکیک و وضوح اهداف مختلف، قابلیت تصحیح خطای تیراندازی با توپخانه بر روی هدف به صورت خودکار، امکان آتشباری روی اهداف ساحلی به صورت مستقیم و غیرمستقیم، برخورداری از سکوی پایدار شده، رادوم بدون اتلاف انرژی، افزایش قابلیت اطمینان سامانه، افزایش توان جنگ الکترونیک با تغییر پلاریزاسیون و گیرندگی، استفاده از ۹ تکنیک مختلف برای افزایش قابلیت های ضد جنگ الکترونیک در ردگیری اهداف هوایی و امکان ایجاد اهداف مجازی برای تمرین خدمه از جمله ویژگی های این سامانه است.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

رادارهای جستجو و ردگیری متعلق به سامانه کنترل آتش ثامن

جنگ الکترونیک و سایر زیرسامانه ها

سامانه های راداری و الکترونیکی و مخابراتی متعدد دیگری نیز روی ناو دنا نصب شده است. رادارهای جستجوی سطحی ساخت داخل با قابلیت کشف و ردگیری بیش از ۱۰۰ هدف از جمله این موارد است. این رادارها در باندهای مختلف ایکس و اس ساخته شده و بردها و عملکردهای مختلفی دارند.

برخی تجهیزات مشاهده شده روی ناو جماران که در ارتقاهای پس از ورود به خدمت مشاهده شده و نیز روی ناو سهند که در سالهای اخیر وارد خدمت شده نیز ممکن است روی دنا به کارگیری شده باشد. از جمله آنتن هایی شبیه با آنتن رادار پسیو ۱۰ شهریور که روی سهند مشاهده شده. همچنین جمر یا اخلالگر سامانه های مکانیابی جهانی که روی سهند مشاهده شده نیز با توجه به ساخت داخل بودن از موارد قابل استفاده روی دنا است. به کمک این سامانه عملکرد تجهیزات و تسلیحاتی که وابسته به این نوع ناوبری یعنی مکانیابی جهانی مانند جی پی اس آمریکا یا گلوناس روسی هستند در فاصله مشخصی اطراف شناور دچار اختلال می شود.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

آنتن های شبیه به رادار پسیو ۱۰ شهریور (کادر بنفش)، رادارهای جستجوی سطحی (کادر مشکی)، آنتن اخلالگر ضد GPS/GLONASS (کادر زرد) و سامانه الکترواپتیک (کادر قرمز) روی ناو سهند

یکی از رخدادهای مهم در عرصه راداری برای شناورهای رزمی کشور قابلیت کشف و رهگیری موشک های کروز با رادارهای رزونانس و ارائه اطلاعات به سامانه های دفاعی برای اجرای آتش است که ظاهرا روی ناو جماران آزمایش شده است. به کمک این سامانه امکان کشف اهدافی که دارای سطح مقطع راداری پائینی در باند فرکانسی ایکس هستند وجود دارد زیرا رادارهای مذکور در باندهای فرکانسی با طول موج بلندتر کار کرده و با استفاده از تکنیک رزونانس یا تشدید، موفق به کشف هدف می شوند. در نتیجه قابلیت ویژه ای روی ناوهای کشورمان با تثبیت این فناوری ایجاد می شود.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

سامانه الینت (کادر زرد)، آنتن های احتمالی رادار رزونانس یا جنگ الکترونیک (سفید) و آنتن های جنگال ضد ریزپرنده (کادر قرمز) رو ناو جماران در سالهای اخیر

همچنین روی ناو جماران سامانه جنگال (جنگ الکترونیک) ضد پهپاد و ضد ریزپرنده با قابلیت عملکرد در باندهای مختلف و ایجاد اختلال در گیرنده های مکانیابی جهانی ریز پرنده ها نیز نصب شده است. این نوع اهداف امروزه به عنوان یک تهدید نوپدید تمام انواع تجهیزات ثابت یا متحرک با سرعت کم را در معرض آسیب قرار داده اند و با توجه به ابعاد کوچکشان، امکان مقابله با آنها دشوار است. توسعه انواع اخلالگرهای ضد ریزپرنده در نیروهای مسلح ایران با سرعت خوبی صورت گرفته و پای این سامانه مهم به ناوهای ایرانی هم باز شده است.

متخصصان کشورمان امروزه به قابلیت طراحی و تولید انواع سونارها رسیده‌اند که سونار اکتیو، پسیو، یدک شونده و سونارهای ساید اسکن که برای تصویربرداری زیرآبی در کنار بدنه ناوشکن نصب می‌شود از جمله این تجهیزات مهم و مؤثر برای کشف تهدیدات زیرآبی هستند. برخی از انواع این سونارها روی ناو دنا نیز به کارگرفته شده است.

یکی دیگر از تجهیزات بسیار مهم برای شناورهای رزمی سامانه الینت است که وظیفه جستجو و پایش محیط و مراقبت لحظه‌ای از وضعیت اطراف را به صورت خودکار دارد. این سامانه کلیه سیگنال ها را در باندهای فرکانسی مختلف باریک تا پهن مورد شنود، ذخیره و پردازش قرار داده و داده های خود در مورد وضعیت فعالیت دشمن و حتی ردگیری اهداف در نمونه های جدید را در اختیار شبکه فرماندهی و کنترل و سایر سامانه های جنگ الکترونیک می گذارد. انواعی از این سامانه ساخت داخل روی شناورهای نیروی دریایی ارتش مشاهده شده است که طبیعتاً شناورهای رزمی هم از اولویت های به کارگیری آن هستند.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

سامانه الینت ساخت ایران در بالاترین نقطه ناو سهند

جدیدترین نمونه سامانه های مخابرات امن با رمز کننده های ایرانی هم از جمله تجهیزات ساخت جدید است که روی دنا به کار رفته است. مخابرات امن یکپارچه ساخت داخل می تواند در تمامی باندها و فرکانس ها چه به صورت صدا و چه دیتا کاملاً رمز شده کار ارسال و دریافت را انجام دهد. همچنین قابلیت پنهان سازی داده های خاص به صورت رمز شده در قالب سایر داده ها همچون صدا و تصویر نیز از جمله توانمندی های سامانه های جدید مخابراتی ساخت داخل است.

تسلیحات

در حال حاضر آرایش تسلیحاتی ناو دنا به طور کلی تفاوت خاصی با ناوهای جماران و سهند ندارد. چهار پرتابگر موشک کروز ضد کشتی، دو پرتابگر موشک پدافند هوایی، دو پرتابگر سه تایی اژدر، یک قبضه توپ فجر۲۷ در سینه ناو و یک توپ ۴۰ میلیمتری فتح۴۰ یا ۳۰ میلیمتری چند لوله فتح۶۳۰ در عقب تسلیحات اصلی این شناور را تشکیل می دهند.

موشک‌های کروز ضد کشتی که تاکنون روی شناورهای بزرگ دریایی ایران عملیاتی شده اند شامل نور و  قادر و قدیر هستند که بردهایی بین ۱۲۰ تا ۳۰۰ کیلومتر، سرعت بیش از ۰.۶ ماخ (بالغ بر ۲۰۰ متر بر ثانیه یا بیش از ۷۳۰ کیلومتر بر ساعت) و دستکم ۱۷۵ کیلوگرم مواد منجره در سرجنگی دارند. این موشک ها با یک موتور راکتی اولیه سوخت جامد سرعت گرفته و با جدا شدن آن با موتور توربوجت به مسیر خود ادامه داده و در فواصل نزدیک هدف ارتفاع خود را به چند متری سطح آب می رسانند. در نمونه های جدید یعنی موشک قدیر، سامانه های ناوبری پیشرفته، رادار جدید و مقاومت بالاتر در برابر جنگ الکترونیک به قابلیت های این سلاح افزوده شده است.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

شلیک موشک کروز قادر یا قدیر از ناو رزمی

با توجه به پرتابگر موشک های پدافند هوایی مشاهده شده روی دنا، این موشک ها از نوع استاندارد یا انواع بهبود یافته داخلی آن یعنی فجر/محراب/رعد هستند. همچنین ممکن است موشک شلمچه-۲ که بر اساس این موشک ها توسعه یافته نیز با توجه به مشابهت ابعادی از همین پرتابگرها قابل شلیک باشد.

از جمله مشخصات نمونه پایه موشک استاندارد می توان به طول ۴.۴۱ متر، قطر ۳۴.۳ سانتیمتر، دهانه بال ۱.۰۸ متر، جرم ۴۹۵ کیلوگرم، برد تا ۳۷ کیلومتر، ارتفاع پروازی تا حدود ۱۹۰۰۰ متر و سرعت دو برابر سرعت صوت (نزدیک به ۷۰۰ متر بر ثانیه) اشاره نمود. هدایت این موشک از نوع راداری نیمه فعال است که در آن گیرنده ای در دماغه، امواج بازتاب یافته از هدف را که توسط رادار خودی ارسال شده دریافت کرده و موشک با آشیانه یابی امواج به سمت هدف هدایت می شود.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

پرتابگر دو تایی موشک پدافند هوایی در جلو پرتابگر کروزهای ضد کشتی در عقب ناو دماوند-۱ که از نظر چینش تسلیحات مشابه دنا بود

این موشک سوخت جامد که دارای سرجنگی ۶۲ کیلوگرمی و فیوز مجاورتی است در سالهای دهه ۷۰ شمسی بازسازی شده و فجر نام گرفت. بهبود برخی سامانه های راداری از جمله توانمندی بالاتر در قفل روی هدف، امکان فعالیت در فضای آلوده به جنگ الکترونیک و حتی توانایی آشیانه یابی و حمله به منبع جنگ الکترونیک دشمن موجب شکل گرفتن موشک محراب بر پایه موشک های استاندارد/فجر شد. ظاهراً با اجرای بهسازی های بیشتر روی این موشک ها، آخرین نمونه بهبود یافته رعد نام گرفته است.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

موشک بهسازی شده استاندارد به نام محراب در رزمایش ولایت ۹۰

از دیگر تسلیحات ناو دنا یک پرتابگر سه فروندی اژدر در هر یک از دو سمت ناو است که در محلی مشابه با ناو جماران نصب شده است. این اژدرها که قطر ۳۲۴ میلیمتری دارند برای جنگ های ضد زیرسطحی، سلاح اصلی ناوشکن های ایرانی است. از این اژدرها می توان برای انهدام اهداف سطحی نیز استفاده کرد. این اژدرها نیز ساخت صنایع داخلی بوده و در سالهای اخیر مورد بهسازی های مختلفی قرار گرفته اند.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

پرتابگر سه تایی اژدر که روی تمامی ناوهای رزمی ایرانی مشاهده می شود

یک قبضه توپ ۷۶ میلیمتری تمام خودکار فجر۲۷ در سینه ناو (قسمت جلوی شناور) با میزان آتش ۱۲۰ گلوله در دقیقه نصب شده است. این توپ با بیشینه برد ۱۷ کیلومتر، برد ۱۲ کیلومتر بر ضد اهداف سطحی و ۷ کیلومتر بر ضد اهداف هوایی هم اکنون در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا استفاده می شود. توپ فجر۲۷ دارای ۳۰ مجموعه مکانیکی و ۲۲هزار قطعه و زمان آماده سازی ۴ ثانیه و توانایی عملیات در تمام شرایط آب و هوایی با هدایت خودکار، توسط دو نوع سامانه راداری و اپتیکی (برای شرایط جنگ الکترونیک سنگین) است. ۷.۲ تن جرم این توپ و سرعت خروج گلوله از لوله آن ۹۲۵ متر بر ثانیه بوده و لوله آن تا ۸۵ درجه به سمت بالا قابلیت چرخش دارد.

توپ ۴۰ میلیمتری فتح۴۰ با میزان شلیک ۳۰۰ گلوله بر دقیقه، برد مؤثر ۴۰۰۰ متر علیه اهداف هوایی و ۶۰۰۰ متر علیه اهداف دریایی و زمینی و برد نهایی ۱۲ کیلومتر سلاح دیگر مشاهده شده روی ناو دنا است که در پاشنه یا انتهای ناو و در جلوی محل فرود بالگرد نصب شده است. لوله این توپ ۳۳۰۰ کیلوگرمی تا ۸۴ درجه به سمت بالا قابلیت چرخش دارد.

با توجه به ساخت یک سامانه دفاع نقطه ای توپخانه ای به نام کمند در وزارت دفاع که دارای توپ ۶ لوله چرخان ۳۰ میلیمتری است و در ناوهای سهند و البرز نیز نصب شده احتمال به کارگیری آن در ناو دنا نیز داده می شد اما در تصاویر منتشر شده از این ناو در آذر ۱۳۹۹ همان توپ فتح۴۰ در پاشنه ناو نصب شده بود. گفته می شود در آینده نزدیک کمند به جای فتح۴۰ در دنا نیز استفاده شده و البته قرار است کمند با تجهیز به موشک برد کوتاه به سامانه دفاع نزدیک کاملتری تبدیل شود.

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟

توپ دفاع نقطه ای کمند و پرتابگر فریب دهنده های راداری (کادر زرد) و موشک های کروز در ناو سهند

ناو دنا که برخی مشخصات و ویژگی های آن در این گزارش ارائه شد، در وهله اول به افزایش کمیت و کیفیت ناوگان جنوب و بهبود آمادگی رزمی کمک کرده و در ادامه، با وجود قابلیت تولید به تعداد مورد نیاز از این رده امکان جایگزینی شناورهای رزمی با قدمت چند ده سال مانند ناوهای بایندر و نقدی را ایجاد می کند. پس از دنا برای ناوگان جنوب ناو اطلاعاتی طلائیه که در مرحله نصب تجهیزات است آماده خواهد شد و در ادامه ناو تفتان از پروژه موج که کاسه آن فعلاً ساخته شده تحت تمرکز کاری قرار گرفته و به سرعت آماده خواهد شد.

علاوه بر اینکه هزینه ساخت داخلی شناورهای رزمی در این رده های فعلی بین یک پنجم تا یک چهارم نمونه مشابه خارجی است، هزینه تعمیر و نگهداری دوره عمر محصولات ساخت داخل نیز بسیار کمتر بوده و همچنین با ادامه داشتن جریان ساخت داخلی تجهیزات و تسلیحات، هزینه به روز رسانی و بهسازی شناور هم در دوره عمر توسط صنایع داخلی بسیار کمتر از اجری این کار توسط پیمانکاران خارجی است.

از جهت حفظ اسرار نظامی و ناشناخته ماندن جزئیات تجهیزات خصوصاً در زمینه رادار، مخابرات، جنگ الکترونیک و تسلیحات موشکی هم ساخت داخلی این اقلام، بالاترین تضمین را در جهت حفاظت از اطلاعات فراهم می کند. به علاوه رسیدن صنعت دفاعی در هر زمینه ای به بلوغ کافی سبب ایجاد فضای صادرات محصولات نیز می شود که خصوصاً برای کشورمان از ارزش بالایی برخوردار است.

منبع: تسنیم



منبع خبر

از «جماران» تا «دنا» چه راهی طی شده است؟ بیشتر بخوانید »