نبرد سانتیاگو

سرویس ورزش مشرق – ۲۲ می سال ۱۹۶۰ و دقیقا ۲ سال و یک هفته قبل از آغاز رسمی جام جهانی ۱۹۶۲، زمین لزره و سونامی بزرگ والدیویا به قدرت ۹.۴ تا ۹.۶ ریشتر به مدت ۱۰ دقیقه شیلی را لرزاند و چیزی جز ویرانی در بسیاری از شهرهای شیلی باقی نگذاشت. هیچ کس فکر نمی کرد جام جهانی از شیلی پس گرفته نشود،  اما مردم این کشور در اقدامی انصافا بی سابقه و بسیار ارزشمند این ویرانی را تا حدی بازسازی کردند که اشک بازرسان فیفا را در بازرسی بعد از زلزله و برگزاری جام سرازیر کرد. البته انتخاب شیلی به عنوان میزبان این رقابت‌ها مخالفت‌های زیادی در پی داشت چون مخالفان معتقد بودند، شیلی از هیچ نظر (ورزشگاه، شبکه حمل و نقل و اقامت) توانایی برگزاری پیکارهای مهمی چون جام جهانی را نداشت. 

اما وحدت ملی در شیلی به خاطر این فاجعه اوج گرفت و مردم در خیابانهای ویران بسیاری از شهرها با کمک گردشگران خارجی خانه های خود را دوباره ساختند. این معجزه فوتبال بود که جوانانی از آلمان غربی را در کنار جوانان شیلیایی برای ساخت یک مدرسه دور هم جمع کرده بود و صحنه های بدیع و زیبایی از وحدت می ساخت.

* مرحله یک چهارم نهایی

در پایان مرحله گروهی ۸ تیم شوروی و یوگوسلاوی، آلمان غربی و شیلی، برزیل و چکسلواکی، مجارستان و انگلیس به مرحله حذفی صعود کردند. در این مرحله شیلی، برزیل، یوگوسلاوی و چکسلواکی با شکست حریفان خود به نیمه نهایی صعود کردند.

شیلی پس از غلبه بر لو یاشین دروازه‌بان معروف ملقب به عنکبوت سیاه، اتحاد جماهیر شوروی را کنار زد. همچنین یوگسلاوی با شکست به موقع آلمانی‌ها به نیمه نهایی راه یافت. چکسلواکی با برتری ۲ بر یک برابر مجارستان قدرت و فرصت طلبی خود را نشان داد. در دیگر دیدار این مرحله گارینشا بار برزیل را روی دوش خود گذاشت تا با دو گل عالی خود و یک پاس گل برای واوا، انگلیس را نابود کند. 

* نبرد سانتیاگو

این دوره از مسابقات بخاطر خشونت زیاد بازیکنانش و بازیهای تدافعی بسیاری از تیمها به جام خشونت مشهور شد. شاید جنجالی ترین و البته زشت ترین مسابقه مرحله گروهی دیدار ایتالیا با شیلی باشد که با برد دو بر صفر شیلی همراه بود و به نبرد سانتیاگو معروف شد. دو روزنامه نگار ایتالیایی، مقاله‌ای تند درباره کشور میزبان نوشتند و در مسابقه نیز بازیکنان دو تیم به قصد مصدوم کردن بازیکنان حریف بازی می‌کردند و در نهایت دو بازیکن از تیم ایتالیا نیز از بازی اخراج شدند.

داور این دیدار قضاوت جانبدارانه‌ای از تیم میزبان کرد. این بازی با اخراج دو ایتالیایی و شکستن بینی دیگر بازیکن این تیم همراه بود. جورجی فرینی که از سوی داور انگلیسی مسابقه کارت قرمز گرفته بود به زور توسط پلیس به بیرون از زمین برده شد. در جریان این بازی پلیس مجبور شد سه بار مداخله کند و یک بار هم هر دو تیم را از زمین بیرون کشید.

* صعود مجدد برزیل به فینال این بار بدون پله!

در نیمه نهایی چکسلواکی با شکست ۳ بر یک یوگوسلاوی برای دومین بار به فینال جهان رسید. مردم شیلی وقتی فهمیدند که قرار است در نیمه نهایی با برزیل بازی کنند شوکه شدند. هیچ راهی برای متوقف کردن گارینشا و واوا وجود نداشت. این بازی با دبل این دو بازیکن با نتیجه ۴ بر ۲ به سود برزیل به پایان رسید، برزیل فینالیست شد اما این بار بدون پله. پله در دیدار اول برابر مکزیک به میدان رفت و مصدوم شد و نتوانست در ادامه مسابقات به میدان برود.

* دیدار رده بندی

شیلی جام جهانی خوبی را پشت سر گذاشت و در نهایت با شکست دادن یوگوسلاوی با گل دقیقه ۹۰ روخاس مقام سوم را کسب کرد.

* فینال؛ ثبت دبل قهرمانی به نام برزیل با ۹ بازیکن تکراری!

فینال در ۱۷ ژوئن با حضور ۷۵۰۰۰ نفر در ورزشگاه ملی شیلی برگزار شد. یوزف ماسوپوست گل اول را به ثمر رساند اما آماریلدو دو دقیقه بعد بازی را به تساوی کشاند. درست زمانی که ۲۵ دقیقه از نیمه دوم سپری شد، یک اشتباه محاسباتی توسط شرویف دروازه بان چک به زیتو اجازه داد تا گل دوم را به ثمر برساند و سپس واوا گل سوم را به ثمر رساند.

به این ترتیب برزیل در کنار تیم‌های اروگوئه و ایتالیا، در لیست بزرگانی که دو بار جام ژول ریمه را بالای سر برده‌اند، قرار گرفت. ۹ تن از بازیکنان تیم قهرمان دوره قبل در این بازی حضور داشتند. پله هم که مصدوم بود روی نیمکت حضور داشت.

آمار و ارقام خواندنی

جایگاه تیمها در پایان جام: ۱- برزیل، ۲- چکسلواکی، ۳- شیلی و ۴- یوگوسلاوی

۸۹ گل به ثمر رسید، ۳۷ گل زده کمتر از دوره قبل

۱۶ تیم در ۴ شهر میزبان ۳۲ بار بازی کردند

نزدیک به ۹۰۰ هزار تماشاگر از نزدیک این بازیها را دیدند

گارینشا، ستاره سرماخورده برزیل به همراه واوا (برزیل)، لیونل سانچس (شیلی) و والنتین ایوانف با ۴ گل زده جایزه آقای گلی دریافت کردند.

بهترین بازیکن جام نیز، گارینشا از برزیل لقب گرفت.

مارکوس کول کلمبیایی نیز تبدیل به نخستین و تنها بازیکن تاریخ شد که از روی نقطه کرنر، موفق به زدن گل در جام جهانی می شود. لئو یاشین این گل را دریافت کرد.

در این جام برای اولین بار قانون تفاضل گل مد نظر قرار داده شد و اگر همه چیز مساوی بود، این تفاضل گل تیمها در مرحله گروهی بود که وضعیت تیم برتر را تعیین می کرد.

در دیدار فینال، پله که در بازی قبلی مصدوم شده بود از روی نیمکت، بازی را تماشا کرد و به جای او آماریلدو (پله سفید) خوش درخشید و در دل مردم برزیل جایی برای خود پیدا کرد.

تیم چکسلواکی در این تورنمنت رفتار بسیار بدی با خبرنگاران داشت و به تیم منفور خبرنگاران شهرت یافت. آنها خود نیز از این لقب راضی بودند و مدام به خبرنگاران و عکاسان توهین می کردند.