نخبگان

به گزارش مجاهدت از مشرق، این نقش از آن جهت اهمیت بسیاری دارد که تحلیل گران و صاحب نظران منطقه غرب آسیا را منطقه ای پرچالش و پیچیده می دانند که هیچکس نمی تواند روی مسائل آن حساب صددرصدی باز کند و هر آن احتمال وقوع حادثه ای ناخواسته و غیر مترقبه وجود دارد.

در اصطلاح می گویند خاورمیانه مانند اتوبانی است که شما هر قدر حواست را جمع و مقررات را رعایت کنی ممکن است راننده ای در مسیر مقابل و خلاف جهت حرکت و شما را غافلگیر نماید.

در چنین وضعیتی ایران کشوری است که به امنیت و ثبات منطقه وفادار و سالها در جهت صیانت از منافع و امنیت آن ایستادگی کرده است. طبعا این رویکرد موافق نظر قدرتهای بزرگ که رویای استیلای کامل بر این منطقه را در سر دارند خوشایند نبوده و تلاش می کنند به هر شکل ممکن عناصر قدرت ایران را کند و کم اثر سازند.

بعنوان نمونه ای آشکار اگر به اهداف و برنامه های خبیثانه رژیم صهیونیستی که به نیابت و نمایندگی کشورهای غربی عمل می کند نظری بیاندازیم متوجه می شویم که مهمترین مانع موفقیت این موجود نامشرع برای سلطه بر منطقه، قدرت و ایستادگی با صلابت جمهوری اسلامی ایران است که همانند دژی محکم اجازه یکه تازی به آن رژیم جعلی و حامیانش را نمی دهد.

طبعا رسالت و نقشی که ایران در چنین وضعیت حساس و خطرناکی برعهده دارد ساده و بدون مشکل نیست بلکه مدیریت این وضعیت نیاز به دوراندیشی و محاسبه گری ژرف و حکیمانه دارد تا بتوان یک جامعه با تنوع دیدگاهها و نگرش های متنوع شهروندان را از این گرداب سهمناک به سلامت گذراند و هزینه های ناخواسته ای بر کشور تحمیل ننمود.

یکی از مسائل و عناصر مهم بازیگری ایران در این دوره مهم، هدایت و سامان دادن به سیاست خارجی و تنظیم واقع بینانه مناسبات با کشورهای اثرگذار در منطقه و جهان است.

برای نیل به چنین مقصودی یکی از مولفه های مهم پیشبرد همزمان روابط با هر دو جبهه شرقی و غربی می باشد. ایجاد موازنه و حفظ کشورهای کلیدی در هر دو مجموعه یاد شده از الزامات ایجاد تعادل و بهره گیری مناسب و بموقع از ظرفیتهای هر بخش در مقابل دیگری است.

اگر دقت نظری نمائیم حتی کشوری مانند روسیه نیز دوران آزمون و خطای سختی در طول تاریخ و خصوصا در دهه های پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی داشته است. این کشور ابتدا با تصور دستیابی به تفاهم با غرب با سرعت و سراسیمه بسمت آمریکا و اروپا حرکت نمود که دستاوردی نصیبش نشد و برای مسکو مسلم شد که غرب به هیچ وجه یک روسیه قوی و مستقل را بر نمی تابد و تضعیف هر چه بیشتر و حتی فروپاشی آنرا در سر دارد. آنچه در بحران اوکراین رخ داد در واقع نقطه برخورد این جبهه در نتیجه عدم امکان تفاهم در عرصه گفتگو و دیپلماسی بود.

در این زمینه مطالب بسیاری وجود دارد اما در یک برآورد کلی می توان کشورهای بسیاری همچون چین، هند، ترکیه، عربستان سعودی، امارات و حتی همین جمهوری آذربایجان را مثال زد که در مسیر تنوع و تکثر در شرکای خارجی و به اصطلاح قرارندادن همه تخم مرغهای خود در سبد یک یا چند کشور محدود حرکت می کنند.

ایران به همان دلائلی که کشورهای فوق الذکر در تحلیل خود به آن رسیده اند و همچنین به دلیل ماهیت نظام سیاسی و انقلاب اسلامی می باید سیاست تنوع در مناسبات و موازنه سازی بین قدرتها و همکاری توامان با همه آنان را دنبال نماید و طبعا این رویکرد منطقی است که ظرفیتهای خوبی برای سیاست خارجی کشور ایجاد می نماید.

در این راستا سفر آقای رئیس جمهور به تاجیکستان و روسیه و عقد قراردادهای راهبردی با آنان و همزمان گفتگوی مسئولین دیپلماسی با کشورهای اروپائی در ژنو در دستور کار است و طبعا مجموعه اینها در راستای وزین نمودن قدرت دیپلماسی در برابر آمریکای دوران ترامپ صورت می گیرد که منطق رفتاری خود را داراست.

البته در کنار اینها باید به توان و قدرت ایران نیز باور داشت و در دام و تله جنگ روانی و رسانه ای دشمن قرار نگرفت که امروزه بیش از هر زمان در صدد برهم زدن نظم فکری و سامانه محاسباتی کشور عمل می نمایند. باید قبول کرد که ایران توانمندی گسترده ای در اختیار دارد که جبهه مقابل به اشکال گوناگون درصدد وارونه سازی و غیرواقعی و حتی تهدید انگاری آن برای مردم ایران هستند که هوشیاری و دقت نظر زیادی را طلب می کند.

* سید احمد حسینی – کارشناس و تحلیل گر ارشد مسائل سیاسی و بین المللی