نظام آموزشی

به گزارش مجاهدت از خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس، با پیروزی انقلاب اسلامی نیاز به تحول عمیق در فرهنگ‌های وارداتی در جامعه و خصوصاً در نظام آموزشی و فرهنگی کشور احساس می‌شد؛ چراکه نظام آموزش کشور که پایه فرهنگ جامعه می‌باشد، تحت سلطه استعمار پایه ریزی شده بود و تأمین کننده نیاز‌های اساسی جامعه اسلامی و مبتنی بر فرهنگ اسلامی نبود.

از اینرو در ابتدای انقلاب گروه‌های مختلف وابسته به غرب و شرق دانشگاه را پایگاهی برای اشاعه عقاید انحرافی خود و نیز کانون مقابله با دانشجویان انقلابی و مسلمان قرار داده بودند و دانشگاه به صحنه زد و خورد و ضرب و شتم گروهک‌ها بدل شده بود.

در ۲۹ فروردین ۱۳۵۹ منافقین و گروهک‌ها با حمله به دانشگاه تربیت معلم و ضرب و شتم دانشجویان مسلمان، کنترل دانشگاه را در دست گرفتند. شورای انقلاب سه روز به آن‌ها مهلت داد تا اتاق‌ها و ستاد‌های عملیاتی خود را از دانشگاه‌ها خارج کنند. مردم به منظور مقابله با گروهک‌ها به راهپیمایی پرداختند و در روز دوم اردیبشت ۱۳۵۹ در حالی که منافقین به سلاح گرم و سرد مسلح بودند، مردم موفق به شکست آن‌ها شدند و دانشگاه را تصرف کردند و به این ترتیب تا ۲۷ آذر ۱۳۶۱ دانشگاه‌ها تعطیل بود. در این مدت، ستاد انقلاب فرهنگی وظیفه بررسی و تحقیق و برنامه ریزی جهت تغییر محتوا و عملکرد نظام آموزشی کشور را بر عهده داشت.

اهداف مهم انقلاب فرهنگی

عمده‌ترین اهداف این انقلاب فرهنگی تجدید نظر در نظام آموزش و ساختار دانشگاه‌ها و متحول ساختن آن متناسب با نیاز‌های کشور و تأمین استقلال سیاسی، اقتصادی و رهایی از وابستگی به شرق و غرب و نیز تصفیه دانشگاه‌ها از عناصر وابسته به استعمارگران و ابرقدرت‌ها و به طور کلی از عناصر ضد انقلاب بود.

صدور پیام نوروزی امام خمینی در اول فروردین ۱۳۵۹ را باید نقطه عطفی در تاریخ انقلاب فرهنگی دانست. ایشان در بند ۱۱ این پیام بر ضرورت ایجاد انقلاب اساسی در دانشگاه‌های سراسر کشور، تصفیه اساتید مرتبط با شرق و غرب، تبدیل دانشگاه به محیطی سالم برای تدوین علوم عالی اسلامی و … تأکید کردند.

این موضعگیری در اول اردیبهشت ۱۳۵۹ نیز با قاطعیت بیشتری مورد تاکید قرار گرفت. در این روز امام خمینی در جمع دانشجویان عضو انجمن اسلامی دانشگاه‌ها و سازمان‌های دانشجویی مسلمان سراسر کشور ضمن برشمردن معایب دانشگاه‌های عصر پهلوی، آن‌ها را دانشگاه‌های وابسته و استعماری خواندند و خواستار ایجاد تحول در نظام دانشگاهی کشور شدند. این سخنان مقدمه حرکتی شد که به «انقلاب فرهنگی» معروف گشت. انقلابی که با اعتراض دانشجویان دانشگاه‌ها علیه جریان‌های غیر اسلامی و اساتید وابسته در تهران و شهرستان‌ها، و حمایت مردم از این حرکت آغاز شد.

نظام آموزشی ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دو تغییر بنیادین نیاز داشت. یکی ضرورت ارتقاء سطح آموزش با هدف کاستن از میزان نیاز دانشگاهیان به بیگانگان و دیگری مصون ساختن فضای دانشگاه‌ها از تعرض احزاب و گروه‌های سیاسی که از این مکان‌ها به عنوان پایگاهی برای برخورد‌های سیاسی و درگیری‌های حزبی استفاده می‌کردند.

در ایران پس از انقلاب، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به محل برخورد افکار و عقاید سیاسی گروه‌های مختلف تبدیل شده و دیگر مجالی برای کار‌های علمی و آموزشی باقی نمانده بود. این گروه‌ها تشکیلات سیاسی و گاه نظامی خود را در دانشگاه‌ها مستقر کرده بودند و هر روز درگیری‌هایی میان هواداران آن‌ها در داخل دانشگاه‌ها رخ می‌داد.

گردانندگان این گروه‌ها همگی دانشجو نبودند. این رویداد‌ها شمار زیادی از دانشجویان دانشگاه‌ها را بر آن داشت تا هم خواستار پاکسازی دانشگاه از این گروه‌ها شوند و هم بخواهند که نظام آموزشی کشور دگرگون شود. آن‌ها معتقد بودند که فرهنگ حاکم بر مراکز آموزشی کشور، فرهنگی استعماری و بازمانده از دوران حکومت پهلوی است و نتیجه آن غرب زدگی و وابستگی به قدرت‌های بزرگ است.

امام خمینی در پیام نوروزی سال ۱۳۵۹ نظام آموزش عالی کشور را نیازمند تغییرات جدی دانستند و تصریح کردند که دانشگاه‌ها باید اسلامی شود. به نظر امام، دانشگاه اسلامی این نیست که فقط علوم اسلامی در آن تدریس شود بلکه باید جوانان را با تربیت اسلامی پرورش دهد و آنان را مستقل از فرهنگ شرق و غرب بار بیاورد تا جوانان برای خود و ملت خودشان کار کنند.

گزارش از امیر قشقایی

انتهای پیام/341

به گزارش مجاهدت از خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس، نسخه انقلاب در کفایت و بن‌بست‌شکنی، معجزه می‌کند. پیروزی انقلاب، معجزه نمایان است، همچنان که بقا و گسترش نفوذ آن به رغم نقشه‌های دشمن، هر کدام معجزه‌ای قابل مشاهده است.

اگر در موضوع اقتصاد و عدالت اجتماعی هنوز لنگ می‌زنیم، علت در عمل نکردن به این نسخه است. درباره هویت و کارکرد انقلاب، چند گزارش مستند از میان هزاران روایت مشابه، سزاوار بازخوانی است.

یکی از مباحث اساسی در بررسی هر انقلابی، بحث اهداف آن انقلاب است. آیا اساساً انقلاب‏ها در جستجوی اهدافی شکل گرفته ‏اند و یا می‏ توان برای آن‌ها پس از گذشت مدت زمانی از تاریخ وقوعشان اهدافی متصور شد؟ این پرسش، مسأله‌‏ای است که در مورد انقلاب اسلامی نیز بصورت جدی خود را نشان می‏‌دهد.

گرچه در موضوع انقلاب ایران دو نکته وجود دارد که جایگاه بحث را کمی متفاوت می‏ کند؛ اول فرهنگی بودن این انقلاب و تکیه آن بر اهداف مشخصی از جنس باور و اعتقاد و دوم پای‏بندی آن به راهکار‌های مبتنی بر فرآیند‌های مردمی، به جای جنگ و مبارزه مسلحانه است.

انقلاب اسلامی برای رسیدن به اهداف متعالی خود نیازمند جنبش نرم افزاری و توسعه اندیشه معنوی در گستره‌ی دانش بشری است. به بیان دیگر اصالت انقلاب اسلامی ایران دو بُعد نظری و عملی دارد؛ در بعد نظری آرمان‏ها و رهیافت‌های این انقلاب غیروارداتی و محصول جامعه و تاریخ ایران است. ایرانی که از هزار و چهارصد سال قبل، اسلام را پذیرفته و عقاید اسلامی به عنصر اصلی فرهنگ و ملیت آن تبدیل گردیده است.

در بُعد عملی نیز مردم با توکل به خدا و استعانت از نیرو و استعداد خویش بدون کمک‏های مالی و تسلیحاتی شرق و غرب به پیروزی رسیدند.

فرآیند طولانی تحقق اهداف انقلاب

فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی، یک فرآیند طولانی و البته دشوار است. در این مسیر انسان به طور نسبی به اهداف نزدیک می‌شود؛ اما تحقق آنها، بسیار طولانی است. بنا به تعبیر مقام معظم رهبری تحقق اهداف انقلاب اسلامی فرآیندی پنج مرحله‌ای دارد؛ مرحله اول «انقلاب اسلامی» و مرحله دوم نیز «تشکیل نظام اسلامی» است. با این تفسیر انقلاب اسلامی، هم اکنون از این دو مرحله عبور کرده است.

ایشان مرحله سوم تحقق اهداف انقلاب را «تشکیل دولت اسلامی» دانسته و معتقدند انقلاب اسلامی هم اینک در این گام قرار دارد؛ لذا علاوه بر تشریح و تبین مرحله سوم، تکالیف مردم و مسئولین در این مرحله باید به آن‌ها یادآوری شود. معظم له، مراحل چهارم و پنجم را «تشکیل کشور اسلامی» و «تشکیل دنیای اسلامی» ذکر کرده که برای رسیدن به آنها، وظایف و انتظاراتی از مردم و کارگزاران نظام اسلامی توقع می‌رود.

یکی از دلایل زمان بری تحقق اهداف، عقب ماندگی زیاد ایران از کشور‌های پیشرفته در گذشته بوده است. وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه در زمان طاغوت، با اهداف مورد نظر انقلاب اسلامی فاصله بسیار زیاد داشت. رژیم گذشته نه تنها در سیاست، بلکه در اقتصاد، فرهنگ، آموزش، علم و تکنولوژی و… وابسته بود. این مسأله موجب شده بود تا این رژیم و این کشور در همۀ عرصه‌ها از کشور‌های پیشرفته بسیار عقب بماند و پر شدن این فاصله، به طور طبیعی به زمان بسیار نیاز دارد.

در حوزۀ علمی و آموزشی، علی رغم تلاش‌های بسیار پس از انقلاب برای بهبود این وضعیت و موفقیت‌های بسیار در عرصۀ علم و فناوری، کشور ما همچنان از برخی از کشور‌های پیشرفته در مواردی عقب مانده است. اگرچه امروز در آمار‌های رسمی جهانی، شاخصه‌های رشد علمی و فناوری ایران از بسیاری از کشور‌های جهان، حتی کشور‌های پیشرفته و صنعتی نیز بیش‌تر است؛ اما این رشد هنوز نتوانسته است کاستی‌ها و فاصلۀ زیاد در گذشته را به طور کامل جبران کند.

از نظر روابط اجتماعی و سیاسی و تعامل دولت و ملت، با یک تاریخ ۲۵۰۰ ساله از بدبینی و فاصله میان دولت و ملت روبه رو هستیم که پر شدن این خلأ، زمان طولانی‌ای را طلب می‌کند. در عرصۀ فرهنگی میراثدار نظام آموزشی‌ای هستیم که خلاقیت و پیشرفت در آن کمتر مبنا قرار داشت و مدرک گرایی از شاخصه‌های اصلی بوده است که متأسفانه همچنان سایۀ آن بر سر نظام اسلامی باقی مانده است.

از نظر اقتصادی نیز نظام گذشته در مسأله توسعه، براساس ساخت فیزیکی جامعه و توجه به سطح و ظواهر استوار بوده است. تغییر بنیادین چنین ساختاری، با توجه به مشکلات بسیاری که پس از انقلاب و در طول جنگ تحمیلی به وجود آمد، بسیار مشکل و زمان بر خواهد بود. رسیدن به آزادی‌های مدنی و اجتماعی و عقیدتی و… با توجه به متغیر‌های بسیاری که در آن وجود دارد، زمان طولانی‌ای را می‌طلبد.

گزارش از امیر قشقایی

انتهای پیام/341