سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که تیتر و تحلیل‌های صفحات نخست روزنامه‌ها بیشتر به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه اختصاص یافته است. از طرح این سوال چرا انتخابات ترکیه برای مردم ایران مهم است تا طرح این نکته انتخابات ترکیه مدعیان اصلاحات را شرمنده کرده است، به نظر بازار انتخابات در کشور همسایه در تهران نیز داغ است؛ ماجرای انتخابات ترکیه از جمله تیترهایی است که در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
انتخابات یکشنبه گذشته ترکیه گرچه پایان نیافت و دور دوم آن دو هفته دیگر برگزار می‌شود و با توجه به نزدیکی آرا، احتمال پیروزی هر دو رقیب متصور است، این رویداد سیاسی این روزها در صدر اخبار روزنامه‌ها قرار دارد.
روزنامه‌های اصلاح‌طلب نگاهی از درون به بیرون به انتخابات ترکیه دارند، هم‌میهن الگوی انتخابات ترکیه را پیشنهاد داده و نوشته است:
اگر ساختار حزبی در ایران و ترکیه را مقایسه کنیم درس‌های خوبی می‌گیریم. شاید بتوان گفت بخش مهمی از مشارکت و شفافیت در انتخابات ترکیه به احزاب فعال این کشور برمی‌گردد و عامل پویایی و قدرت نظام سیاسی این کشور است. کادرسازی می‌کنند، توانمند هستند و نیروهایشان را پله‌پله رشد می‌دهند. حزب در ترکیه یک پدیدۀ سازمان‌یافته و موثر است که همۀ عرصه‌های سیاسی و اجتماعی را در بر می‌گیرد. مانند یک سازمان یا نهاد هر روز و هر ساعت فعال هستند. از این منظر نحوه فعالیت احزاب ترکیه می‌تواند یک کارگاه آموزشی مناسب برای احزاب داخل ایران باشد.
روزنامه اعتماد نیز انتخابات ترکیه را «پیروزی دموکراسی» خوانده و می‌نویسد:
در ترکیه آرای ملی‌گرایان تعیین‌کننده انتخابات بود نه آرای کردها. ترکیه کشوری است که سریع‌تر از بقیه از جریانات سیاسی دیگر کشورها تاثیر می‌گیرد و تقریبا در هر دوره‌ای همین بوده است. در حالی که احزاب راست رادیکال در همسایگی ترکیه در صربستان و مجارستان به قدرت می‌رسند، یا گفتمان اقتدارگرایی در روسیه، چین، اسراییل و حتی امریکا نیز سکان حکمرانی را به دست می‌گیرد آیا در کشوری به مانند ترکیه ائتلاف میز شش‌نفره شانسی برای حکومت کردن می‌تواند داشته باشد؟ آیا می‌توان گفت که ترکیه تحت‌تاثیر جریان ملی‌گرایی در جهان نیست؟
روزنامه شرق نیز نوشته است که قلیچداراوغلو برای پیروزی در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه به معجزه نیاز دارد؛ در بخشی از این گزارش آمده است:
هنوز بنیادهایی که آتاتورک تأسیس کرده، به‌ویژه نهادگرایی، در ترکیه قوی است. همچنین خطاست که آرای اردوغان را فقط بر اساس مذهب تفسیر کرد. این دو عامل نقش داشتند، اما اقتصاد نقش پررنگ‌تری داشت. با وجود بحران اقتصادی شدید ترکیه و سوء‌عملکرد اردوغان، همچنان موفقیت انکارنشدنی او در دهه اول حکمرانی، تأثیرش را گذاشته است.
شرق در ادامه نوشته است:
از آن مهم‌تر، ائتلاف رقیب او برنامه مؤثری ارائه نکرد و درواقع رأی به این حزب سلبی بود. اکثریت رأی‌دهندگان ترکیه قانع نشدند که با حضور آنها وضعیت اقتصادی بهتر می‌شود. حتی در شهرهای زلزله‌زده نیز -به استثنای یک شهر- اردوغان با فاصله زیاد برنده شد. شکاف شهری نیز علیه او چندان فعال نشد و در استانبول، مهم‌ترین شهر ترکیه، فقط یک درصد کمتر از کمال قلیچداراوغلو رأی آورد.
نگاهی به محتوای روزنامه‌های اصلاح‌طلب نشان از سمپاتیک خاص آنها به الگوی سیاسی ترکیه دارد، این توجه ویژه برای رسیدن به الگوی ترکی در سیاست موضوعی قابل توجه و با ریشه خاص است، در ایران گروهک نهضت آزادی از جمله مبلغین نظریه سکولاریته سیاسی است؛ ابراهیم یزدی دبیر کل اسبق این گروهک آمریکایی در بسیازی از مقالات و گفتگوهای خود الگوی حکومتی کودتا زده چون ترکیه را بهترین گزینه برای آینده ایران ارزیابی کرده و اعتقاد داشت که ترکیه الگوی تعامل اسلامگرایان با لائیک ها است!
یزدی در بهمن سال ۸۷ در گفتگو با اعتماد روایتی را شرح می‌دهد که این روزها اصلاح‌طلبان در بیان آن کمی محتاط هستند؛ الگوی ترکی برای ایران همان قرائتی از سکولاریسم است.
اردوغان نتیجه طبیعی ا آرایش نیروها در ترکیه است. به طوری که طیب در عین حال که روی مبانی دینی اش اصرار دارد، می داند کجاها باید انعطاف داشته باشد. اینکه اردوغان اسلامگرا می تواند در عرصه سیاست ترکیه این گونه بازی کند، به خاطر این است که بخش خصوصی قوی شده است. این بخش خصوصی منافعش در این است که ثبات برقرار باشد و دموکراسی حفظ شود. کنشگران بازی سیاست در ترکیه هم باید بدانند نمی توانند همه ایده ها و خواسته هایشان را پیاده کنند. اسلامگرایان نباید در این مرحله زیاده خواهی کنند.
روزنامه کیهان در انتقاد به چرخش عجیب اصلاح‌طلبان به سوی انتخابات ترکیه کنایه جالبی زده و نوشته است:
چند سال پس از آنکه مدعیان اصلاحات گرای تحریم‌های فلج‌کننده را به دشمن دادند، از نردبان خیانتی که خود ساختند بالا رفتند و با ادعای برداشتن تحریم‌ها، و ضمن امید و اعتماد به آمریکا و حرکت دیگر باره در نقشه دشمن از جمله تضعیف درونی کشور، رکورد ۱۷۰۰ تحریم را برجای گذاشتند.
آشوب‌طلبان نیابتی مدعی اصلاحات در سال ۸۸ خواستند نظام اسلامی را درهم شکسته و سرنگون کنند اما ملت بزرگ و با بصیرت ایران اسلامی که همیشه عزّت را بر ذلّت ترجیح داده است، در روز نهم دی ماه ۸۸ علیه آنان خروشید و عمق ایمان، آگاهی و وفاداری خود به انقلاب اسلامی و ولایت فقیه را نشان داد. انتخابات ترکیه که این روزها بدون ادعای تقلب و آشوبگری به دور دوم رفت، مدعیان اصلاحات را از خجالت آب کرده است.
روزنامه جوان نیز در گزارش اول خود به مسئله انتخابات ترکیه پرداخته می‌نویسد:
اصلاح‌طلبان این‌روزها بر انتخابات ترکیه رشک می‌برند، اما همه انتخابات‌ها و مشارکت‌های مردم ایران را چه آن‌وقت که پیروز شدند، و چه آنگاه که شکست خوردند، به جهنمی برای کشور تبدیل کردند. دوم خرداد را که پیروز شدند، در خام‌ترین پنداشت سیاسی تاریخ ایران، پیروزی ۲۰ میلیونی جمهوریت بر اسلامیت ۸ میلیونی نامیدند و در انتخابات ۸۸ که شکست خوردند، برخلاف باور خود که در جلسات خصوصی بر زبان می‌آوردند، بر طبل تقلب کوبیدند تا به اذعان تحلیلگران غربی بهترین فرصت و بهانه در دست اوباما برای اعمال گسترده‌ترین تحریم‌های تاریخ علیه ملت ایران باشد. اصلاح‌طلبان با مشارکت مردم چه کردند که حالا حسرت مشارکت همسایه را می‌خورند!
غایبان مهم نمایشگاه کتاب تهران
در خبرها آمده بود که طالبان اعلام کرده است به دلیل اینکه ناشران دیر اقدام کردند، ایران نتوانست ویزا برای آنها صادر کند.
روزنامه فرهیختگان درباره غیبت همسایه شرقی در نمایشگاه کتاب نوشته است:
علی‌رغم اینکه ناشران افغانستانی نتوانستند در نمایشگاه حضور داشته باشند تعدادی از دیپلمات‌های افغانستان در ایران در چهارمین روز برگزاری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای امام خمینی(ره) حاضر شدند و از نمایشگاه بازدید کردند و به گفته خودشان درحال رایزنی هستند تا با صنعت نشر ایران ارتباط بگیرند، حالا این ارتباط چگونه باشد را باید بعدا دید و سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که چرا اجازه حضور ناشران داده نشد؟ البته این سوال را از یکی از کسانی که با این هیات آمده بود پرسیدم و در جواب شنیدم: «موارد زیاد بود. گرانی و اینکه باید سازوکار جدید برای حضور ناشران افغانستانی در ایران داشته باشیم.
