نهضت عاشورا

درس‌های مهم عاشورا در اندیشه رهبر انقلاب

درس‌های مهم عاشورا در اندیشه رهبر انقلاب اسلامی


به گزارش مجاهدت از خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس، نهضت عاشورا به دلیل ماهیت اسلام خواهی، اصلاح طلبی و ستم ستیزی‌اش همواره الهام بخش انقلابیون و حرکت‌های اصلاحی بوده است.

انقلاب اسلامی ایران نیز از آن سرچشمه، سیراب شد و از محتوای عاشورا الهام گرفت. این الهام گیری، هم از سوی رهبر انقلاب بود و هم از ناحیه مردم. امام امت با الهام از عاشورا، روح حماسه و غیرت دینی را در کالبد مردم دمیدند و آن‌ها را به حکومت اسلامی و حاکمیت ارزش‌های قرآنی فرا خواندند.

«درس‌های عاشورا» از موضوعات مهمی است که رهبر انقلاب اسلامی به آن‌ها اشاره می‌کنند. درس ایثار و فداکاری، درس دینداری، درس اخلاص، درس موقع شناسی، درس بصیرت، درس شجاعت، درس مواسات، درس قیام للَّه، درس محبت و عشق و درس آمادگی برای حق و برپایی عدل از جمله مواردی است که رهبر انقلاب در این باره به آن‌ها اشاره می‌کنند.

رهبر انقلاب به زنده ماندن اسلام با عاشورا اشاره و تاکید می‌کنند عاشورا مانع منحرف شدن اسلام و سبب استوارشدن پایه‌های مکتب اسلام شد. پیوند خوردن اساس دین با عاشورا نکته دیگری است که رهبر انقلاب از آن سخن می‌گویند.

جامعه اسلامی و عبرت‌های عاشورا از شاخص‌های دیگری است که از بررسی بیانات رهبر انقلاب درباره عاشورا به دست می‌آید. ایشان در این باره تاکید می‌کنند که عاشورا، سرمشق و عبرت برای امت اسلامی و فرهنگ و جریانی مستمر است.

تبلیغ دین به معنای حقیقی کلمه، تبلیغ و روشنگری با هزینه سنگین (به میدان آوردن عناصر انسانی)، تبلیغِ با بصیرت و یقین و حرکت، تبلیغ ِ جریان ساز و گفتمان ساز و تبلیغ با دو شرط عملی «یخشونه» و «و لا یخشون احدا الّا اللَّه» از مواردی هستند که در زیرمجموعه شاخص تبلیغ عملی و واقعی امام حسین (ع) در حادثه عاشورا قرار می‌گیرند.

رهبر انقلاب همچنین محرم و عاشورا را پشتوانه انقلاب می‌دانند و در این باره به جلسات حسینی به عنوان منبر‌های تبلیغاتی بسیار مهم، لزوم پرتپش و پرقدرت باقی ماندن محرم و حادثه عاشورا، نقش محرم و عاشورا در شکل گیری حماسه نهم دی و تناسب هویت و حقیقت بسیج با هویت محرم و عاشورا اشاره می‌کنند.

عاشورا و دفاع مقدس

آنچه سبب می‌شد سیل نیروی عظیم انسانی به جبهه‌های جنگ تحمیلی سرازیر می‌شود و فتح الفتوح‌ها بیافریند، می‌آفرید درس‌های آموخته شده از کربلا و مکتب شهادت بود. فرهنگ عاشورا و الهام از اسوه‌های کربلایی، حتی در وصیت نامه ها، پیشانی بندها، شعارها، سرودها، نوحه ها، تابلو‌های جبهه، رمز عملیات و مجالس ختم شهیدان متجلی بود. عبارت‌هایی مانند: مسافر کربلا، زایر کربلا، یا زیارت یا شهادت، هیهات منا الذله، کل یومٍ عاشورا، یااباعبدالله و… همیشه زینت بخش پیشانی بند‌های رزمندگان بود.

همچنین نام گذاری برخی از عملیات‌ها از نهضت عاشورا الهام گرفته شده بود. عملیات محرم، مسلم بن عقیل، عاشورا، ثارالله، کربلای یک تا ده و… از این نمونه هاست. انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدس در اهداف، انگیزها، شیوه مبارزه، روش‌های دفاع، روحیه مردم و شهادت طلبی الهام گرفته از عاشوراست و تا پایان نیز به این فرهنگ وفادار می‌ماند.

امام حسین علیه السلام برای نقش مردم و مشارکت آن‌ها در قیام اسلامی اهمیت ویژه‌ای قائل بود. دعوت مردم کوفه از امام حسین علیه السلام را می‌توان پدیده‌ای اجتماعی دانست که از قیام امام ناشی شد و در شکل و هیأت قیام تأثیر داشت. امام برای اتمام حجت به طرف آن شهر حرکت کرد تا به ندای مردم که ایشان را به یاری طلبیده بودند، پاسخ گفته باشد.

در قیام تاریخی ایران علیه حکومت پهلوی نیز مشارکت مردم نقش تعیین کننده‌ای داشت. امام خمینی رحمه الله، با الهام از انقلاب حسینی و با پشتوانه آگاهانه مردم، در راه اصلاح جامعه قدم گذاشته و با پشتوانه مردم، در برابر طاغوت ایستاد.

انتهای پیام/341

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

درس‌های مهم عاشورا در اندیشه رهبر انقلاب اسلامی بیشتر بخوانید »

هیچ نهضتی نظیر عاشورا روح عزت و آزادگی را در بشر ندمیده است 

هیچ نهضتی نظیر عاشورا روح عزت و آزادگی را در بشر ندمیده است 


به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، حجت‌الاسلام «قاسمی» معاون تربیت و آموزش اداره عقیدتی سیاسی نزاجا امروز (دوشنبه) در مراسم عزاداری حسینی تیپ ۲۵ نیروی مخصوص واکنش سریع نزاجا اظهار داشت: اگر حوادث تاریخی به چشم عبرت و درس گرفتن مورد مطالعه قرار گیرد درس آموز است. حادثه کربلا یکی از این حوادث الهام بخش و عبرت‌آموز در تاریخ است که باید مورد توجه جوامع بشری و به‌ویژه جوامع اسلامی قرار گیرد.

وی تاکید کرد: در حقیقت هیچ نهضتی، در طول تاریخ بشریت همچون نهضت امام حسین (ع) قلب‌ها را منقلب نکرده و روح عزت و آزادگی را در بشر ندمیده است، به طوری‌که امروز با گذشت بیش از 14 قرن از این رخداد تاریخی همچنان تبلور معنا و مفهوم نهضت عاشورا هر روز تازه‌تر از گذشته دیده می‌شود.

 وی با اشاره به راهپیمایی اربعین گفت: پیاده‌روی و راهپیمایی ده‌ها میلیونی اربعین حسینی جلوه‌ای از پایداری و ماندگاری نهضت حضرت سیدالشهداء (ع) در میان مسلمین است.

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

هیچ نهضتی نظیر عاشورا روح عزت و آزادگی را در بشر ندمیده است  بیشتر بخوانید »

پرهیز از  اختلاف و تفرقه شرط مسلمانی است

پرهیز از اختلاف و تفرقه شرط مسلمانی است


گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ قیام عظیم عاشورا در تاریخ همه نهضت‌ها وانقلاب‌ها یگانه و ویژه و بی‌مانند است. لحظه لحظه این قیام انسان ساز عبرت آموز است به شرط آنکه دید دل باز کرد و زویای آن را به دقت مورد کنکاش قرار داد. حضرت حسین بن علی (ع) رهبر این نهضت بزرگ بود که نه فقط برای شیعیان و مسلمانان که برای همه آزادمردان و آزاداندیشان الگویی نامیرا و پوایا است.

در همین ایام یعنی روزهایی که حاجیان دلگرم مناسک حج بودند امام حسین (ع) با یاران و اهل و حرم خویش پا در راه کوفه گذاشتند تا به تلکیف خود که همان احیای مکارم اخلاق و امر به معروف و نهی از منکر بود عمل کند. متن زیر روایتی است از حرکت کاروان آن حضرت به سوی کوفه که در ادامه می‌خوانید:

بهترین امانها

بعد از حركت حسین (ع) از مكه عبدالله بن جعفر پسرعم آن حضرت نامه‌اى براى آن جناب به اين مضمون نوشت: «اما بعد؛ همانا قسم مى‌دهم شما را به خداى متعال كه از اين سفر منصرف شويد كه بر شما ترسانم از عاقبت اين سفر، مبادا آن‌که شهيد شوى و اهل حرمت پریشان و اسیر شوند، اگر شما کشته شويد نور اهل زمين خاموش خواهد شد؛ چه جناب تو امروز پشت و پناه مؤمنان و پيشوا و مقتداى هدايت يافتگانید، پس در اين سفر تعجيل مفرمایید و خود از بعد از رسیدن نامه به جناب‌تان ملحق خواهم شد.»

پس آن نامه را با دو پسر خويش عون و محمد به خدمت آن حضرت فرستاد. بعد از آن خود به نزد عمرو بن سعيد رفت و از او خواست تا نامه ‌امان براى حسین (ع) بنويسد و از او بخواهد كه به‌سوی مکه برگردد.

عمرو بن سعید امان‌نامه‌ای به این مضمون بر آن حضرت نوشت: «من از خدا می‌خواهم که رشد و صلاح را بر تو الهام کند و آن‌چه را از تو خواسته بود بر تو بشناساند. من شنیده‌ام که برای رفتن به عراق مصممی. من تو را به خدا هشدار می‌دهم از این‌که موجب تفرقه شوی و اگر بیم آسیب داری در نزد من در امانی.»

 و در آن نامه امان آن حضرت را وعده صله و احسان داد تا ایشان برگردد. پس نامه را با برادر خود يحيى بن سعيد و عبدالله بن جعفر و جمعی از مأموران و سربازنش روانه كرد. چون فرستادگان عبدالله بن جعفر به آن حضرت رسيدند امان‌نامه به آن جناب دادند حضرت امان‌نامه را نپذیرفت و در جواب نوشت: «بعد از حمد و ثنای خداوند، به‌راستی کسی که مردم را به‌سوی خدا بخواند و بگوید من از مسلمانانم پس راه اختلاف و تفرقه نپیماید. تو مرا به امان و امنیت و خیر و نیکی دعوت کرده‌ای، بدان بهترین امان‌ها امان خداست. خدا کسی را که در دنیا از او بیم نداشته باشد در آخرت امان نخواهد داد. از خدا می‌خواهم بیم و هراسی از خود به ما دهد که موجب امان او در آخرت شود. اگر غرض تو از نوشتن این امان‌نامه خیر بود، خدایت در دنیا و آخرت تو را پاداش نیکو دهد. والسلام»

آن حضرت نامه را به فرستادگان عمرو بن سعید داد و قبول برگشتن نکرد و در پاسخ اصرارهای عبدالله بن جعفر و یحیی بن سعید فرمود: «من پيغمبر (ص) را در خواب ديده‌ام و مرا به امر فرمان داده كه در پى امتثال آن امر روانه‌ام.»

گفتند: «آن خواب چيست؟»

فرمود: «تا به حال براى احدى نگفته‌ام و بعد از این هم نخواهم گفت تا خداى خود ملاقات كنم.»

يحيى بن سعید قبول نکرد آن حضرت به سوی کوفه برود و با تحکم به حسین (ع) گفت: «ای حسین از خدا نمی‌ترسی بر خبیفه خدا خروج می‌کنی و میان امت تفرقه می‌افکنی؟»

حسین (ع) به قرائت این آیه اکتفا کرد و فرمود: «وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنْتُمْ بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَا بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ»

چون حسین (ع) قبول برگشتن نمی‌كرد و فرستادگان سعید بن عاص از رفتن آن حضرت ممانعت مى‌كردند، میان ایشان تازیانه‌هایی رد و بدل شد و پيش از آن‌که كار به مقاتله بکشد از اصرار دست برداشتند.

چون عبدالله بن جعفر از بازگشت حسین (ع) مأيوس شد فرزندان خود عون و محمد را گفت كه ملازم آن حضرت در سفر و جهاد باشند و خود با يحيى بن سعيد در كمال حسرت برگشت.

پس آن حضرت به سمت عراق به سرعت و شتاب سير فرمود تا در ذات عِرْق منزل فرمود.

در آنجا بشر بن غالب را ملاقات فرمود كه از عراق آمده بود آن حضرت از او پرسيد: «چگونه يافتى اهل عراق را؟»

عرض كرد: «دل‌هاى آن‌ها با شما است و شمشير ايشان با بنى‌اميه است.»

فرمود: «راست گفتى همانا حق‌تعالى به‌جا مى‌آورد آن‌چه مى‌خواهد و حكم مى‌كند در هر چه اراده مى‌فرمايد.»

منابع:

زندگانی امام حسین (ع)، مقتل مقرم،  ارشاد شیخ مفید، تاریخ خلفا،  نفس‌المهموم، مقتل ابومخنف، منتهی‌آلامال

انتهای پیام/ 161

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

پرهیز از اختلاف و تفرقه شرط مسلمانی است بیشتر بخوانید »

توزیع ۱۵۰۰ بسته معیشتی بین نیازمندان محمودآبادی در ایام دهه فجر

توزیع ۱۵۰۰ بسته معیشتی بین نیازمندان محمودآبادی در ایام دهه فجر


به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از ساری، سرهنگ «اسماعیل ابراهیم‌نژاد» فرمانده سپاه محمودآباد عصر امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه ضمن تبریک دهه فجر اظهار داشت: حضرت امام (ره) هر آنچه در مورد انقلاب صحبت کردند پشتوانه آن را مردم می‌دانستند و امروز هم رهبر معظم انقلاب همیشه در کنار مردم بودند.

وی افزود: در تمامی عرصه‌ها مردم حضور داشته‌اند و حضور پر رنگ آن‌ها همیشه بیانگر حمایت از انقلاب است؛ مردم در دفاع مقدس پشتوانه رزمندگان بودند و از آنان حمایت کردند.

فرمانده سپاه محمودآباد تصریح کرد: دشمن در این ایام دنبال نا امید کردن مردم از انقلاب اسلامی است بنابراین باید دستگاه‌های نگاه خود را در ایام به سمت خدمت‌رسانی به مردم باشد.

وی از توزیع ۱۵۰۰ بسته معیشتی به ارزش ۵۰۰ هزار تومان بین نیازمندان محمودآبادی خبر داد و بیان داشت: دهه فجر امسال عرصه خدمت‌رسانی به مردم است و ۴۳ برنامه محوری با عنوان چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب در این شهرستان برگزار می‌شود.

ابراهیم‌نژاد خاطرنشان کرد: ویزیت رایگان از خدمات بهداشتی در سطح روستاها، نذر خون بهانه‌ای برای تامین کمبود خون در مازندران، میز خدمت استفاده از ظرفیت مسئولان برای خدمت به مردم، فعال‌تر کردن گشت رضویون استفاده از ظرفیت بسیجیان برای امنیت مردم، اردو‌های جهادی و ساخت ۱۶ خانه محروم در سطح شهرستان محمودآباد و کاهش آسیب‌های اجتماعی با برگزاری کارگاه‌های آموزشی برخی از برنامه‌های این ایام است.

وی افتتاحیه گلزار شهدا در روستای تلارم و ترسیاب از دیگر برنامه‌ها دانست و گفت: فضا سازی محیطی در سطح شهر برای تبیین و ترویج و نهادینه‌سازی انقلاب اسلامی تاثیرگذار است.

فرمانده سپاه محمودآباد استفاده از ظرفیت مردم برای برگزاری برنامه‌های دهه فجر را از اولویت‌ها دانست و افزود: در دهه فجر ۳ پیام را به نسل جوان انتقال می‌دهیم اول پیام معنویت و امید دادن به مردم، پیام دوم اخلاق‌مداری که پیام اسلام است و پیام سوم پیام اسلام است که به می‌گوید به عنوان انسان زیر بار ظلم نمی‌رویم و استکبار ستیزی بر گرفته از نهضت عاشورا ادامه دارد.

ابراهیم‌نژاد بیان کرد: برگزاری مسابقات قرآنی، مسابقات کتاب خوانی، مسابقات بومی محلی، نواختن زنگ انقلاب در سطح مدارس شهر، دیدار با ائمه جماعت در شهرستان، برگزاری جشن میلاد امام محمد باقر در سطح پایگاه‌ها و مساجد، اکران فیلم با محتوای انقلاب اسلامی در سالن ارشاد محمودآباد، نورافشانی به‌مناسبت ۲۲ بهمن برگزار می‌شود.

وی در پایان یادآور شد: فضا سازی محیطی با رژه خودرویی و شادی در سطح شهر به‌عنوان نوعی عملیات روانی انجام خواهد شد تا پیام انقلاب به مردم و نسل امروز منتقل شود.

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

توزیع ۱۵۰۰ بسته معیشتی بین نیازمندان محمودآبادی در ایام دهه فجر بیشتر بخوانید »

رنگ و بوی سیاسی عزاداری‌های ماه محرم پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

رنگ و بوی ضد استکباری عزاداری‌های ماه محرم پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲


رنگ و بوی سیاسی عزاداری‌های ماه محرم پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، پس از شهریور ۱۳۲۰ و در مقاطعی که حوادث سیاسی – اجتماعی کشور با ماه محرم و عزاداری سیدالشهدا (ع) تقارن می‌یافت عزاداری‌ها کاملاً رنگ و بوی سیاسی، ضداستعماری و ظلم‌ستیزی به خود گرفته و این فضا به راهبردی برای نیرو‌های مذهبی در تبیین خواسته‌ها و نظرات سیاسی – اجتماعی‌شان در کشور بدل می‌شد. این موضوع در جریان فعالیت و اقدامات جمعیت فدائیان اسلام و شخص شهید نواب صفوی و همچنین در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت کاملاً محسوس است.

یک ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد، محرم فرا رسید و فضای مراسمات عزاداری متاثر از کودتا بود. از این‌ رو نوشتار حاضر به بررسی فضای سیاسی اجتماعی محرم در ۱۳۳۲ شمسی می‌پردازد.

فدائیان اسلام و محرم ۱۳۳۲

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، جمعیت فدائیان اسلام درصدد برآمد که از منابر و مجالس عزاداری ماه محرم، بیشترین استفاده را ببرد تا ضمن بیان مسائل روز کشور به تبلیغ و افشاگری علیه رژیم بپردازد. بی‌شک، استفاده از این مجالس با توجه به اوضاع خفقانی که رژیم پس از کودتا به وجود آورده بود، کمک شایانی به ادامه مبارزات علیه رژیم می‌کرد.

اصغر عمری در خاطرات خود درباره سخنرانی فدائیان اسلام در مسجد شاه (مسجد امام) پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چنین می‌گوید: «در عاشورای پس از ۲۸ مرداد، فدائیان اسلام از این فرصت استفاده کردند که در مسجد شاه آن زمان، سخنرانی داشته باشند. دسته سینه‌زن‌ها به مسجد می‌آمدند. شهید نواب صفوی از این موقعیت استفاده کرد و اظهار داشت: حالا که این جمعیت‌ها به مسجد می‌آیند ما آنجا یک سخنرانی برگزار می‌کنیم و این کار را هم کرد. من در آنجا محافظ منبر و بلندگو بودم. مسجد و جمعیت و آدم‌ها را از بالا خوب می‌دیدم و به آنان اشراف داشتم.

در قدیم رسم بود که روز عاشورا در تمام شبستان‌های مسجد، گروه‌ها و دسته‌های گوناگون جلساتی داشتند، عزاداری می‌کردند و سینه می‌زدند از جمله در شبستان شمال‌شرقی مسجد. گروهی عزاداری می‌کردند و سخنرانِ آنجا فردی به نام «شیخ باقر نهاوندی» بود که بر منبر رفته بود. دسته‌ها وارد مسجد می‌شدند و مسجد مملو از جمعیت شد. در آن زمان حکومت نظامی برقرار بود و سربازان مسلح میان مردم حضور داشتند. شهید «سید عبدالحسین واحدی» بالای منبر رفت و شروع به سخنرانی کرد. او می‌گفت که ما خیال داریم با ظلم حاکمان و ستم ستمگران مبارزه کنیم. کسانی که موافق هستند و می‌خواهند با ما بیعت کنند، دست‌های خود را روی سرشان بگذارند. تمام مردم دست‌های خود را روی سرشان گذاشتند. وی پس از بیعت گرفتن، شروع به سخنرانی کرد و به دولت اولتیماتوم داد که ما این برنامه‌ها را داریم.»

«محمدمهدی عبدخدایی» در خاطرات خود درباره سخنرانی فدائیان اسلام در محرم بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چنین می‌گوید: «ماه محرم و صفر بود و مرسوم بود که تمام دسته‌های مذهبی به بازار می‌آمدند. از بازار وارد می‌شدند و از مسجد امام خارج می‌شدند. روز عاشورای آن سال شهید سید عبدالحسین واحدی در مسجد امام سخنرانی کرد. در حین سخنرانی او، شهید نواب صفوی با حدود ۳۰۰ نفر از جوان‌های دولاب پابرهنه از دولاب وارد مسجد شدند. نواب صفوی صبح تا ظهر روز‌های عاشورا از دولاب تا مسجد امام با پای برهنه طی می‌کرد.

در این سخنرانی، «واحدی» زاهدی (نخست‌وزیر) را مورد خطاب قرار داد و گفت: آقای زاهدی این مسجد همان مسجدی است که در آن رزم‌آرا به جهنم رفت. اگر خلاف نظر مردم ایران گامی بردارید به سرنوشت رزم‌آرا دچار خواهید شد. از میان فدائیان اسلام شهید سید عبدالحسین واحدی بیشتر از دیگران منبر داشت و سخنرانی‌های تندی علیه رژیم ایراد می‌کرد. در ۱۰ روز محرم در مسجد شاه (امام) مجالس روضه‌خوانی برگزار می‌شد و شهید واحدی در این ۱۰ شب بر منبر می‌رفت و هر شب در آن مجالس، به شاه حمله می‌کرد و می‌گفت: محمدرضا، اعلی‌حضرت و شاه نبود بلکه «پسرک پهلوی» بود. در آن زمان هیچ‌کس جرأت نمی‌کرد اینگونه حرف بزند.»

در محرم ۱۳۳۲ در گزارش‌هایی که از طرف شهربانی به وزارت کشور ارائه شده بود، در مورد فعالیت‌های جمعیت فدائیان اسلام چنین نوشته شده بود: «فدائیان اسلام در مسجد جامع واقع در بازار به مدت ۱۰ شب از اول ماه محرم، مجالس روضه‌خوانی تشکیل داده‌اند. نواب صفوی و سید عبدالحسین واحدی و عده‌ای دیگر از سران جمعیت فدائیان اسلام در مجالس مذکور شرکت کرده‌اند و سخنرانی می‌کنند. طبق اطلاع حاصله فدائیان اسلام فعالیت خود را با تشکیل مجالس عزاداری در مسجد باب‌الحوائج آغاز کرده‌اند و اعضای مؤثر جمعیت فدائیان اسلام در آن حضور یافته‌اند.»

جلسات آیت‌الله کاشانی در محرم ۱۳۳۲

منزل آیت‌الله کاشانی نیز در محرم و در مجالس عزاداری، محلی برای انتقاد علیه رژیم و مبارزه با آن بود. در یکی از مجالس عزاداری حسینی در منزل آیت‌الله کاشانی در محرم ۱۳۳۲ که عده‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی، رئیس شهربانی کل کشور، قضات بازنشسته دادگستری، کسبه و اصناف بازار و افراد مجمع معلمان مجاهد شرکت داشتند، «شیخ ابوالفضل» به منبر رفته و درباره نهضت حسینی شرحی مفصل بیان کرده و اشخاصی را که در این نهضت پایداری کرده و یا منحرف شده‌اند را با هم مقایسه کرد و ضمن تمجید از کاشانی، از اعمال خلاف قانون رژیم انتقاد کرد.

همچنین در ایام عزاداری ماه محرم ۱۳۳۲ ش، تهران شاهد برپایی تظاهرات بزرگی بود. در ۲۲ شهریور ۱۳۳۲ ش (چهارم محرم) یعنی ۲۵ روز پس از کودتای ۲۸ مرداد، مردم در اعتراض به اقدامات سرکوبگرانه زمامدارانِ کودتا، تظاهراتی را سازماندهی کردند. کانون تظاهرات بازار تهران بود و دامنه آن به مسجد شاه و سبزه‌میدان کشیده شد. در ۲۵ شهریور (هفتم محرم) همان سال نیز تظاهرات گسترده‌تری در تهران برپا شد که توسط مأموران رژیم سرکوب شد اما این سرکوب، مانع از اعتراض‌های خودجوش مردم نشد به طوری که صبح روز عاشورا مردم ضمن عزاداری برای امام حسین (ع)، پلاکارد‌هایی در اعتراض به حاکمیت پهلوی دوم در دست داشتند.

عزاداری پس از کودتای ۲۸ مرداد

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، رژیم پهلوی قصد داشت مشروعیت از دست رفته خود را بازیابد. بنابراین رژیم با اقداماتی نظیر شرکت شاه و سران مملکتی در مراسم عزاداری می‌خواست وانمود کند که شاه و مسئولین پایبند شعائر مذهبی هستند. در این دوره شاه در کاخ گلستان مراسم عزاداری برپا می‌کرد.

سپهبد تیمور بختیار (رئیس ساواک) برنامه‌های خاصی برای حضور در مجالس سوگواری داشت و بسیاری از سران مملکتی شب‌های محرم را تا دیروقت در تکایا و مساجد به سر می‌بردند. این روش مادامی که رژیم پهلوی از طرف مجالس عاشورایی احساس خطر نمی‌کرد و حضور مردم را در عزاداری محرم تهدیدی برای حکومت خود نمی‌دانست ادامه پیدا کرد.

اما فدائیان اسلام هنگامی که زندانی می‌شدند نیز دست از مبارزه نمی‌کشیدند و از ایام محرم و صفر استفاده می‌کردند و به سخنرانی برای زندانیان می‌پرداختند. محمدمهدی عبدخدایی در خاطرات خود در این باره چنین می‌گوید: «محرم سال ۳۴ در زندان بودم. شب‌ها زندانی‌ها جلسه بحث‌های عقیدتی می‌گذاشتند. در نتیجه این بحث‌ها اندک اندک گرایشات مذهبی به خود می‌گرفتند. در ماه محرم برای اولین بار زندانیان سیاسی سه شب برای امام حسین (ع) روضه گذاشتند و من سخنران عزاداری آن‌ها بودم.

در زندان، زندانیان توده‌ای (حزب توده) نیز بودند و من در این سه شب از چند کتاب برای زندانیان صحبت کردم. کتاب‌هایی که برای این منظور مطالعه کردم، این‌ها بود: «فلسفه و روش رئالیسم» علامه طباطبائی، «پس از کمونیست حکومت حق و عدالت» دکتر عبدالحسین کافی و «ماتریالیسم یا منشأ فساد» نوشته مرحوم حاج سراج انصاری. صحبت‌های من در این شب‌ها به گونه‌ای بود که توده‌ای‌ها نمی‌توانستند به آن اعتراض کنند.»

اما با وجود این شرایط تمامی مجالس سوگواری ایام محرم در این دوره نیز تحت نظارت شدید سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) قرار داشته و کوچک‌ترین حرف و حدیثی که بوی اعتراض از آن به مشام می‌رسید، بلافاصله گزارش می‌شد. این شیوه مذهبی رژیم تا اوایل دهه ۴۰ ادامه داشت اما با علنی شدن مخالفت‌های امام خمینی با سیاست‌های ضداسلامی محمدرضا پهلوی که بیشتر بر اساس استفاده از ظرفیت‌های ماه‌های محرم و صفر در جامعه انتشار می‌یافت باعث تغییر در سیاست‌های مذهبی رژیم شد.

بدین ترتیب رژیم پهلوی دیگر نمی‌توانست نسبت به فرارسیدن ماه محرم بی‌تفاوت باشد و تصور کند که مراسم ایام عاشورا تنها به سوگواری و سینه‌زنی محدود خواهد شد. اسدالله عسگر اولادی درباره عزاداری سیدالشهدا (ع) پس از کودتای ۲۸ مرداد می‌گوید: «پس از جنگ [شهریور ۱۳۲۰ و رفتن رضاخان] محیط آرام‌تر شد و مجدداً عزاداری محرم شروع شد ولی به شکل خیلی کمرنگ.

به تدریج بعد از سال ۱۳۳۲ باز محرم در تنگنا قرار گرفت و چند سالی بعد از کودتایی که شد محرم در تنگنا قرار گرفت. از سال ۱۳۳۷ – ۱۳۳۸ محرم شروع به شکوفا شدن بود یعنی همان زمانی که حضرت امام هنوز به صورت مرجعیت رسمی نبود اما یکی از فق‌های برجسته کشور شده بود.»

پی‌نوشت: برگرفته از کتاب «نهضت عاشورا و تأثیرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن بر جامعه ایرانی». مرکز اسناد انقلاب اسلامی

انتهای پیام/ 118



منبع خبر

رنگ و بوی ضد استکباری عزاداری‌های ماه محرم پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بیشتر بخوانید »