نیروی هوایی عربستان

** بالگردهای تهاجمی ائتلاف سعودی که توسط یمنی‌ها شکار شد

در این میان بالگردهای تهاجمی «آپاچی» اولین شکار پدافند هوایی یمن بودند که در ماه مه ۲۰۱۵ یکی از این بالگرد های آمریکایی توسط پدافند هوایی یمن از نوع موشک «استرلا» روسیه سرنگون شد. این بالگردها توسط شرکت آمریکایی «بوئینگ» تولید می‌شوند و اصلی‌ترین بالگردهای تهاجمی در نیروی هوایی امارات که دارای ۳۰ فروند از آنهاست محسوب می‌شوند. نیروهای سعودی ۸۲ فروند از این بالگردها را در اختیار دارند و ۷۲ بالگرد تهاجمی آپاچی نیز در اختیار گارد ملی عربستان سعودی است.

آمارهای موجود نشان می دهد تعداد کل بالگردهای تهاجمی آپاچی که توسط پدافند هوایی یمن سرنگون شده‌اند ۹ فروند هستند که دو عدد از آن ها وابسته به نیروی هوایی امارات و بقیه متعلق به نیروی زمینی عربستان سعودی است. آخرین فروند از این بالگرد ها در اواخر نوامبر ۲۰۱۹ در آسمان «عسیر» واقع در مرز جنوبی عربستان با یمن ساقط شد.

شایان ذکر است یکی از بالگردهای تهاجمی آپاچی که در تاریخ ۱۷ اکتبر  ۲۰۱۷  در منطقه خب والشعف در استان فی الجوف ساقط شد توسط سامانه «ثاقب ۱» که یک سامانه پدافند هوایی با موشک های هوا به هوای روسی «آر ۷۳» بوده و به دست خود یمنی‌ها توسعه مدرن سازی شده سرنگون شد. نیروی هوایی یمن  ۱۵۰ فروند از این موشک‌ها را در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۵ خریداری کرد تا جنگنده‌های «میگ ۲۹» را توسعه دهد.

جنبش انصارالله و ارتش یمن با ایجاد تغییراتی در این موشک ها آنها را به موشک های زمین به هوا تبدیل کرده و سیستم هدایت حرارتی آنها را تقویت کردند. برد این موشک‌ها پس از انجام تغییرات در آن به ۹ کیلومتر و ارتفاع آن‌ها به  ۵ کیلومتر می‌رسد و مجهز به کلاهک ۷ کیلو گرمی است. این سامانه از سپتامبر ۲۰۱۷ شروع به کار کرد.

گفتنی است خانواده موشک‌های پدافندی ثاقب به همت شهید عبدالعزیز المهرم اسطوره یگان پدافندی ارتش یمن طراحی شدند که در نبرد بزرگ بندر الحدیده در سال ۲۰۱۸ میلادی به شهادت رسید.

البته بالگردهایی که توسط یمنی ها سرنگون شدند تنها محدود به این نوع نیستند و شامل بالگردهای دیگر از جمله بالگرد حمل و نقل ساخت آمریکا در نیروی هوایی عربستان از نوع «اس ۷۰ » که در سال ۲۰۱۷ و یک بالگرد حمل و نقل متعلق به نیروی هوایی امارات  از «اچ ۶۰» که در آگوست ۲۰۱۷ در آسمان شبوه  سرنگون شدند نیز است. همچنین یک بالگرد تهاجمی دیگر از نوع «اس ای ۴۰۷» در  ژوئن ۲۰۱۶  در خلیج عدن  توسط پدافند هوایی یمن  ساقط شد.

** هواپیماهای بال ثابت دشمن که توسط انصارالله سرنگون شدند

در سطح هواپیماهای بال ثابت ۲ فروند از جنگنده‌های «تورنادو» ساخت اروپا سال ۲۰۱۷ در آسمان منطقه الجوف و یک فروند در فوریه گذشته توسط یمنی ها سرنگون شد. همه هواپیماهای سرنگون شده از این نوع متعلق به نیروی هوایی عربستان سعودی است که از ۵۰ نوع از این جنگنده های بمب افکن  در خاورمیانه استفاده می کند.

نکته جالب درباره این نوع جنگنده های بمب افکن آن است که اولین آنها توسط یک سامانه پدافند هوایی یمنی که به دست خود یمنی‌ها در داخل توسعه یافته بود  یعنی سامانه «فاطر ۱ » با موشکهای  میان برد «سام ۶» ساقط شد. حداکثر برد این موشک ها ۲۴ کیلومتر بوده و کلاهک آن به ۶۰ کیلوگرم می رسد که می‌تواند هواپیماهای دشمن را تا ارتفاع ۱۴ کیلومتری هدف قرار دهد.

جنگنده‌های آمریکایی «اف ۱۵» که دو عدد از آن ها در مارس ۲۰۱۵ و یک عدد دیگر در مارس ۲۰۱۸ توسط پدافند هوایی ارتش و کمیته های مردمی یمن سرنگون شد در جایگاه دوم جنگنده های پیشرفته موجود در زرادخانه های عربستان قرار دارند.

جالب است که ارتش و کمیته های مردمی یمن در عملیات سرنگونی این جنگنده های مدرن از یک سیستم سامانه داخلی به نام «ثاقب ۲ »استفاده کردند که در واقع نوع مدرن شده موشک‌های روسی از نوع «آر ۲۷ تی» است.

یمنی‌ها  در سال ۲۰۰۲، ۱۰۰ فروند از این موشک ها را خریداری کرده بود که جنبش انصارالله آنها را جهت پرتاب از سکوهای زمینی اصلاح کرده و پس از آن برد این موشک ها به ۱۵ کیلومتر با کلاهکی به وزن ۴۰ کیلوگرم می‌رسد. از جمله قابلیت‌های این موشک‌ها کار در شب با استفاده از سیستم ردیابی و سنجش حرارتی دوربرد «ألترا ۸۵۰۰»   است.   این سیستم در بالگردها برای ماموریت های نظارتی و گشت زنی اضافه شده است.

علاوه بر این موارد هواپیماهای مختلف دیگر متعلق به ائتلاف متجاوز سعودی از جمله یک جنگنده اف ۱۶ اردنی در فوریه، ۲۰۱۷ بمب افکن سبک «ای تی ۸۰۲» متعلق به نیروی هوایی امارات در سپتامبر ۲۰۱۷ و یک جنگنده اماراتی دیگر از نوع «میراژ ۲۰۰۰ » در مارس ۲۰۱۶ و یک فروند جنگنده تایفون عربستان سعودی در سپتامبر ۲۰۱۷ توسط سامانه پدافند هوایی یمن سرنگون شد.

باید اشاره کنیم که برخی از این جنگندهها نیز توسط سامانه های پدافند هوایی ساخت داخل یمن از جمله سامانه «ثاقب ۳ »  که نوع توسعه یافته موشک های میان برد «آر ۷۷» روسیه است  ساقط شدند.   نیروی هوایی یمن در بازه زمانی سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۵ این موشک‌ها را به دست آورد  که پس از انجام تغییراتی در آنها برد این موشک ها به ۲۰ کیلومتر می رسد و دارای کلاهکی با وزن ۲۲ کیلوگرم است.   سامانه ثاقب ۳ در اواخر سال ۲۰۱۶ به شکل موثر وارد عملیات‌های یمنی ها شد.

** هواپیماهای بدون سرنشین

نیروی هوایی امارات و عربستان در جنگ یمن از پهپادهای بدون سرنشین متنوعی استفاده کردند که ماموریت آنها نظارت و عملیات های تهاجمی است. هواپیمای بدون سرنشین «سیکر ۴۰۰» یکی از این نوع پهپاد ها بود که توسط ارتش عربستان برای انجام عملیات های گشت و شناسایی در مناطق درگیری با نیروهای انصارالله در مرزهای جنوبی مورد استفاده قرار می گرفت.

نیروی هوایی امارات ۱۱ فروند از آنها را در اختیار دارد.   در مجموع ۴ نوع از پهپاد های مذکور که یکی از آنها متعلق به امارات و بقیه متعلق به ارتش عربستان سعودی است توسط سامانه پدافند هوایی انصارالله یمن در جولای ۲۰۱۵ و نوامبر ۲۰۱۸ سرنگون شدند.   این پهپاد قادر به انجام ۱۶ ساعت پرواز مداوم با برد ۲۶۰ کیلومتر و ارتفاع ۶ کیلومتر بوده و می‌تواند سنسورها و دوربین‌های الکترونیکی را تا ۱۰۰ کیلوگرم حمل کند.

علاوه بر این نیروی هوایی عربستان در جنگ یمن از پهپاد  شناسایی ساخت آلمان  از نوع لونا ایکس ۲۰۰۰ استفاده کرد که یکی از آنها در آوریل ۲۰۱۵ ساقط شد. حداکثر برد این پهپاد به صد کیلومتر می رسد و میتواند ۶ تا ۸ ساعت به شکل مداوم پرواز کند.

علاوه بر این نوعی پهپاد تهاجمی دیگر نیز وجود دارد که ارتش امارات و عربستان در جنگ یمن از آن استفاده می کنند  که از نوع «وینگ لونگ ۲» چین بوده و علاوه بر قابلیت تصویربرداری و شناسایی در بمباران زمینی نیز به کار می رود. حداکثر سرعت این پهپاد ۲۸۰ کیلومتر در ساعت بوده و برد آن به ۴ هزار کیلومتر میرسد و قادر به انجام ۲۰ ساعت پرواز مداوم است. سه عدد از این پهپاد در سال ۲۰۱۶ و دو  مورد آن در سال ۲۰۱۹ به اضافه ۵ پهپاد تهاجمی دیگر چینی از نوع «سی اچ– ۴»   بین جولای ۲۰۱۸ ژانویه ۲۰۲۰ توسط پدافند هوایی یمن ساقط شدند.

 بالگرد بدون سرنشین «کام کوپتر اس ۱۰۰ » ساخت اتریش و متعلق به نیروی هوایی امارات از جمله هواپیماهای بدون سرنشین سرنگون شده در جنگ یمن است که ۶ فروند از آنها بین آگوست ۲۰۱۵ تا ژوئن ۲۰۱۹ ساقط شدند.   این نوع بالگرد برای انجام عملیات تصویربرداری و نظارت دقیق در نظر گرفته شده و می‌توان آن را به موشک های سبک با حداکثر سرعت ۲۲۰ کیلومتر در ساعت و برد ۱۸۰ کیلومتر مجهز کرد.

اما اوج عملکرد درخشان پدافند هوایی انصارالله در شکار هواپیماهای بدون سرنشین مربوط به سرنگونی ۴ فروند پهپاد رزمی پیشرفته MQ۹ ریپر امریکایی است.

این پهپاد که به طور قطع پیشرفته ترین و گران قیمت ترین پهپاد رزمی دنیا نیز محسوب میشود در سالهای اخیر بارها توسط ارتش امریکا برای کمک به ائتلاف متجاوز سعودی در حملات هوایی و یا شناسایی مواضع نظامی نیروهای مردمی یمن مورد استفاده قرار گرفته است که حداقل ۴ فروند از این پهپاد امریکایی در تور سامانه های پدافندی ارتش یمن گرفتار شده است.

این پهپادها توسط سامانه‌های پدافندی بومی فاطر ۱ و خانواده موشک‌های ثاقب سرنگون شده‌اند.