نیروی پدافند هوایی

به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، مرحله اصلی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش شنبه هفته جاری (چهارم اسفند) با اعلام رمز «یا بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه‌الشریف» در گستره سواحل مکران، دریای عمان و شمال اقیانوس هند تا مدار ۱۰ درجه آغاز شد و به مدت چهار روز ادامه یافت.

در این رزمایش که امیر دریادار «حبیب‌الله سیاری» فرماندهی آن را بر عهده داشت، یگان‌های پیاده، زرهی، مکانیزه، سامانه‌های پدافندی، پهپادی و بالگردی، جنگنده‌ها و شناور‌های زیرسطحی و سطحی به اجرای عملیات‌ و پیاده‌سازی طرح‌های تدوین‌شده پرداختند.

عملیات ترکیبی بالگرد‌های نیرو‌های زمینی و دریایی ارتش
در اولین مرحله رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، بالگرد‌های تهاجمی کبرای هوانیروز ارتش طی یک عملیات مشترک با بالگرد‌های RH ،SH و ۲۱۲ AB بر روی عرشه شناور‌های نیروی دریایی ارتش عملیات نشست و برخاست را انجام دادند و به اجرای عملیات ترکیبی پرداختند.

این عملیات با توجه به تمامی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های هوانیروز ارتش، توسط بالگرد‌های تک‌ور و شکاری هوانیروز در سواحل مکران به‌صورت مشترک با هوادریا با بالگرد‌های هوانیروز انجام شد.

پرتاب اژدر از بالگرد SH و زیردریایی‌های طارق، فاتح و غدیر
در بخش دیگری از رزمایش مشترک ذوالفقار، زیردریایی‌های طارق، فاتح و غدیر با شلیک اژدر والفجر جنگی، اهداف خود را منهدم کردند.

«اژدر اکسیژنی» از سلاح‌های راهبردی ساخت متخصصان جوان و نخبه دفاعی کشورمان هست که به جای هوای فشرده به‌عنوان سوخت از اکسیژن خالص فشرده استفاده می‌کند. «اژدر مشقی الکتریکی» هم از زیردریایی طارق علیه اهداف زیرسطحی شلیک شده و طراحی این اژدر نسبت به نسل‌های قبلی آن به‌روزرسانی و بهینه شده هست.

همچنین یک فروند بالگرد SH در ادامه این رزمایش، با پرتاب اژدر «مارک ۴۶»، هدف خود را در دریا مورد اصابت قرار داد. این نوع اژدر‌ها توسط متخصصان جوان نیروی دریایی ارتش با همکاری مراکز علمی و صنایع دفاعی کشور طراحی و ساخته شده که تفاوت آن با سایر اژدر‌ها در ایمن بودن هست.

رهگیری پهپاد کرار توسط جنگنده میگ ۲۹ و بکارگیری نسل جدید موشک‌های «ماوریک»
عملیات رهگیری پهپاد کرار توسط جنگنده رهگیر میگ ۲۹ یکی دیگر از مراحل رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش بود که با مهارت خلبان این جنگنده اجرا شد.

همچنین جنگنده بمب‌افکن‌های راهبردی F۴ نیروی هوایی ارتش که از پایگاه‌های مختلف این نیرو به پرواز درآمده بودند، پس از انجام عملیات سوخت‌گیری هوایی از هواپیمای تانکر، توانستند اهداف از پیش تعیین‌شده را با موفقیت منهدم کنند. این جنگنده‌ها با پرتاب بمب‌های ۲۵۰ پوندی قائم ۵ و شلیک موشک‌های ماوریک اهداف مورد نظر را منهدم کردند.

در این مرحله از رزمایش، جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش با تیراندازی علیه اهداف، عملیات پشتیبانی هوایی از نیروی زمینی ارتش را با موفقیت اجرا کردند؛ همچنین استفاده از نسل جدید موشک‌های «ماوریک» از نقاط بارز این مرحله از رزمایش بود.

بکارگیری تسلیحات و تاکتیک‌های نوین در دفاع از سواحل
یگان‌های نیروی دریایی ارتش در ادامه مرحله اصلی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ تمرین دفاع مستحکم از سواحل را به اجرا گذاشتند. تکاوران نداجا برای اجرای عملیات مذکور از تسلیحات و تجهیزات جدید بهره برده و در این راستا، تاکتیک‌های نوین و سناریو‌های پدافندی را اجرا کردند.

همچنین در این مرحله، یگان‌های توپخانه نیروی زمینی ارتش با عملیات پدافندی و توپخانه و همچنین تکاوران با استفاده از سلاح‌های دوش‌پرتاب میثاق در برابر تک هجومی دشمن، دفاع ساحلی را اجرا کردند.

این نیروها، به‌رغم وجود عوارض و موانع متنوع طبیعی در مقابله با عملیات تهاجمی سنگین، یگان‌های حمله‌ور در نقش دشمن، با تسلط بر راهبرد‌های رزمی و رصد اطلاعاتی و عملیاتی یگان‌های نفوذکننده مانع هرگونه فعالیت عملیاتی و تجسس اطلاعاتی دشمن شده و با پشتیبانی یگان‌های پدافند ساحلی نسبت به اجرای آتش سبک و سنگین توپخانه‌ای بر روی اهداف از پیش تعیین‌شده اقدام کردند و در مدت‌زمان بسیار کم توانستند مانع از پیشروی یگان‌های مهاجم شوند.

انهدام واحد‌های شناور دشمن از سوی قایق‌های «آذرخش» و «شهاب»
در ادامه این رزمایش، اجرای سلسله عملیات رزمی از جمله انهدام واحد‌های شناور دشمن از سوی قایق‌های آذرخش و شهاب مجهز به راکت‌انداز با موفقیت انجام شد.

در این مرحله، تکاوران نیروی دریایی با وجود عوارض و موانع متنوع طبیعی ضمن تسلط بر راهبرد‌های رزمی و رصد اطلاعاتی و عملیاتی یگان‌های نفوذکننده، مانع هرگونه فعالیت عملیاتی و تجسس اطلاعاتی دشمن شده و با پشتیبانی یگان‌های پدافند ساحلی که نسبت به اجرای آتش سبک و سنگین توپخانه‌ای بر روی اهداف از پیش تعیین‌شده اقدام کردند؛ در مدت‌زمان بسیار اندک توانستند پیشروی یگان‌های مهاجم را مهار و نفرات و ستون‌های تجمعی دشمن را منهدم کنند.

همچنین اجرای سلسله عملیات رزمی از جمله انهدام واحد‌های شناور دشمن از سوی قایق‌های آذرخش و شهاب مجهز به راکت‌انداز، عملیات مین‌ریزی غیرکلاسیک از سوی قایق‌های هجومی رعد، عملیات دفاع ساحلی توسط توپخانه ساحلی و عملیات تخریبات ساحلی با موفقیت انجام شد.

عملیات تاخت، عملیات سقوط آزاد، ایجاد تله‌های انفجاری، عملیات هلی‌برن و تبادل عمودی یگان‌های تکاور نیز از جمله اقدامات تاکتیکی تیپ‌های تفنگ‍دار و تکاور نیروی دریایی ارتش بود.

اجرای عملیات رهگیری توسط پهپاد کرار مسلح به موشک «مجید»
در دومین روز از مرحله عملیاتی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ نیز پهپاد‌های «کرار» رهگیر مسلح به موشک «مجید» نیروی پدافند هوایی ارتش در نبرد هوایی، پرنده‌های مهاجم نیروی حمله‌ور موسوم به نیروی نارنجی را با موفقیت رهگیری و منهدم کردند.

در این مرحله، پهپاد‌های ارتقایافته کرار که قابلیت تسلیح به موشک‌های هوا به هوا را دارند و برای درگیری علیه هرگونه اهداف پرنده متخاصم طراحی شده‌اند، پرنده‌های مهاجم را رهگیری و منهدم ساختند.

در این شیوه دفاع هوایی در کنار دو روش پدافند هوایی در جهان که شامل پدافند زمین‌پایه و هواپایه با سرنشین هست، مفهوم جدیدی از پدافند با سبک پدافند هوایی هواپایه بدون سرنشین توسط جوانان این مرز و بوم به جهانیان معرفی شده و در رزمایش‌های اخیر آجا با موفقیت مأموریت خود را انجام داده هست.

در این رزمایش، شبکه یکپارچه پدافند هوایی از اسکرامبل پهپاد کرار علیه اهداف حمله‌ور استفاده کرد. این پهپاد به جستجوگر اپتیک و موشک هوا به هوا مجهز هست و علیه اهداف به صورت تاکتیکی هواپایه اقدام می‌کند.

اجرای عملیات «تاخت آبی خاکی» و «بیچینگ» در رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش
در ادامه رزمایش، تکاوران نیروی دریایی ارتش با پشتیبانی ناو «تنب» این نیرو و یگان زرهی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه سوم دریایی کنارک به اجرای عملیات تاخت آبی خاکی و بیچینگ پرداختند.

بر این اساس، در یک عملیات مشترک توسط نیروی دریایی و نیروی زمینی، یک فروند ناو آبی ـ خاکی تنب، تانک‌های کرار و نفربر‌های بی‌ام پی ۲ را برای اجرای عملیات بیچینگ یا تصرف سرپل از دریا به ساحل دشمن موسوم به نیروی نارنجی منتقل شد و ناو آبی ـ خاکی تنب به حدی خود را به نزدیکی ساحل رساند که بتواند تجهیزات زرهی را در ساحل پیاده کند.

عملیات آبی خاکی یک حمله طرح‌ریزی شده از دریاست که توسط نیروی دریایی و نیروی پیاده‌شونده مستقر در ناو‌ها به ساحل دشمن انجام گرفته و منجر به پیاده‌شدن نیرو‌ها در ساحل دشمن می‌شود. این نوع عملیات دارای پنج مرحله کلی شامل «طرح‌ریزی»، «بارگیری و سوارشدن»، «تمرین»، «حرکت» و «هجوم» بوده از طرفی لازمه پایان یک عملیات آبی خاکی استقرار نیرو‌ها در ساحل دشمن هست که در این رزمایش با موفقیت انجام شد.

تیراندازی سامانه‌های نزاجا در پشتیبانی از نیروی دریایی ارتش
در بخش دیگری از رزمایش ذوالفقار، یگان‌هایی از منطقه جنوب شرق نیروی زمینی ارتش، متشکل از تیپ ۱۸۸ زرهی، تیپ ۲۲۳ واکنش سریع، تیپ ۵۵ هوابرد، گروه ۴۵۵ مهندسی رزمی، گروه ۵۵ توپخانه و گروه ۸۴۰ موشکی در پشتیبانی از نیروی دریایی ارتش نسبت به تیراندازی با انواع سامانه‌های سبک و سنگین اقدام کردند.

بر این اساس، تیپ ۵۵ هوابرد با همکاری تیپ ۲۲۳ واکنش سریع نیروی زمینی ارتش، پس از فرود در منطقه اجرای رزمایش، به‌منظور انجام عملیات «پدافند تعجیلی»، پیش از انتقال و اعزام دیگر نیرو‌ها به منطقه رزمایش، به صورت واکنش سریع به منطقه، گسیل و با هدف جلوگیری از پراکندگی و پیشروی احتمالی دشمن در عمق خاک خودی، به انجام پدافند زمینی تعجیلی پرداختند.

استفاده از انواع موشک‌های «فتح» با بُرد ۱۲۰ کیلومتر، «فجر» با بُرد ۱۱۰ کیلومتر، پهپاد انهدامی «آرش ۲»، پهپاد‌های تهاجمی «ابابیل ۴ و ۵» و «مهاجر ۶»، به‌منظور اجرای عملیات علیه مواضع، عناصر و نیرو‌های دشمن موسوم به نیروی نارنجی، به‌منظور عمق‌دادن به منطقه عملیات و کمک‌رسانی به نیروی دریایی برای نابودی عناصر دشمن در دریا از دیگر رویدادهای این مرحله از رزمایش بود.

همچنین در این مرحله، انواع پهپادی شناسایی و مراقبتی، انهدامی، تهاجمی و جنگالی بومی به اجرای عملیات پرداختند.

در ادامه این رزمایش نیز کوشش شد تا از انواع سامانه‌های موشکی ضدزره نظیر «الماس» زمین‌پایه، «دهلاویه» دوقلوی نصب بر نفربر‌ها و نیز انواع سامانه‌های پهپادی و توپخانه‌ای، استفاده و عملکرد آن‌ها مورد ارزیابی واقع شود؛ همچنین یگان‌های مهندسی رزمی نیز، جهت ایجاد سد، موانع و تخریبات، پای کار آمدند تا با مسلح‌کردن سواحل و زمین‌های مشرف به دریای عمان، زمینه را برای به دام انداختن نیرو‌های دشمن مهیا کنند.

در همین مرحله‌ی رزمایش، هوانیروز نیز به‌منظور زمین‌گیرساختن دشمن، هم به‌صورت مستقل از عملکرد عناصر خودی درگیر در منطقه رزمایش و هم در قالب انجام پشتیبانی از یگان‌های تک‌وَر، در انواع سناریو‌های به‌کار گرفته‌شده شامل کمین، تک هماهنگ‌شده و پدافند، به اجرای آتش نزدیک و هواپایه مبادرت کرد؛ همچنین سامانه‌های پدافند هوایی نیروی زمینی ارتش بر مبنای مأموریتی که بر عهده این نیرو بوده هست، با بهره‌گیری از سامانه شهید «مجید» و انواع دوش‌پرتاب‌های «میثاق»، علیه تهدید‌های هوایی در ارتفاع پست، مقابله کردند.

از سوی دیگر، تیپ ۱۸۸ زرهی با ضرباتی که تیپ‌های ۵۵ هوابرد و ۲۲۳ نیرو مخصوص به نیروی مهاجم وارد کردند، با انجام یک حمله سریع از طریق به‌کارگیری تانک‌ها، نفربر‌ها و هماهنگی و پشتیبانی آتش هوایی، دشمن را به داخل دریا، رانده و به نابودی عناصر و تأمین امنیت سواحل اقدام کرد. همزمان نیروی هوایی با پشتیبانی از طریق پهپاد‌های «کرار» و جنگنده‌های «F۴»، از عملیات نیروی زمینی ارتش پشتیبانی کرد.

نیروی زمینی ارتش نیز توانست هم از طریق به‌کارگیری انواع سامانه‌های موشکی ضدزره دوربُرد نظیر فتح و فجر و هم از طریق انجام نشست و برخاست بالگرد‌های تهاجمی کبرای این نیرو بر روی ناو‌های نیروی دریایی ارتش، به مقابله با دشمن بپردازد.

نیروی دریایی ارتش هم با پهلوگیری ناو‌ها و شناور‌های خود در سواحل، جهت جابجایی انواع ادوات زرهی، پهپادی، بالگردها، تانک‌ها و نفربر‌های نیروی زمینی به‌منظور انتقال به منطقه رزمایش و مناطق احتمالی نبرد (beaching)، مأموریت خود را با موفقیت پشت سر گذاشت.

عملیاتی‌شدن جنگنده «یاک ۱۳۰»
در ادامه رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، برای اولین بار جنگنده یاک در یک عملیات مشترک هوایی شرکت کرد و گوشه‌ای از قابلیت‌های پیشرفته و منحصر‌به‌فرد خود را به نمایش گذاشت؛ به نحوی که طی آن، جنگنده یاک در کنار دو فروند جنگنده میگ ۲۹، در عملیات رهگیری و منهدم‌کردن پهپاد هدف مشارکت داشت.

در این مرحله، خلبانان جنگنده‌های میگ ۲۹ با مهارت بالا موفق به شناسایی و رهگیری پهپاد هدف شدند و در ادامه، جنگنده یاک۱۳۰ با شلیک موشک‌های پیشرفته، این پهپاد را به طور کامل منهدم کرد. این عملیات نشان‌دهنده هماهنگی و توانایی بالای نیروی هوایی ارتش در اجرای مأموریت‌های پیچیده هوایی بود.

بکارگیری سامانه جدید کشف پسیو «منیر»/ انهدام اهداف ارتفاع کم با شلیک سامانه «مجید»
در مرحله بعدی رزمایش مشترک ذوالفقار، سامانه پدافندی مجید با بهره‌برداری از اطلاعات دقیق دریافتی از ردیاب‌های الکترو اپتیکی سامانه کشف پسیو منیر، موفق شد پهپادهای مهاجم نیروی نارنجی را مورد اصابت قرار دهد.

سامانه کشف پسیو منیر می‌تواند اهداف با سطح مقطع راداری بسیار کم را بدون انتشار هیچ‌گونه امواجی شناسایی کند و سامانه موشکی ارتفاع کم «شهید مجید» در عملکرد منسجم با سامانه کشف پسیو منیر، پهپاد‌های مهاجم را شناسایی و سرنگون کرد.

سامانه کشف پسیو منیر، برابر نیاز نیروی پدافند هوایی ارتش در حوزه درگیری با اهداف با سطح مقطع کم طراحی شده‌هست و می‌تواند با پوشش ۳۶۰ درجه‌ای و بدون انتشار هیچ‌گونه امواجی اهداف را شناسایی کند و موقعیت دقیق آن‌ها را در اختیار سامانه‌های درگیری قرار دهد.

از دیگر قابلیت‌های سامانه‌های مجید و سامانه کشف و شناسایی منیر، قدرت تحرک‌‎پذیری بالای این دو سامانه هست.

شناسایی سه‌بعدی اهداف با سامانه «ذوالفقار»/ انهدام هواگرد متخاصم توسط سامانه «۱۵ خرداد»
در ادامه این رزمایش و در پی حمله هواگرد‌های متخاصم به منطقه عمومی رزمایش، سامانه پدافند هوایی ۱۵ خرداد نیروی پدافند هوایی پس از واگذاری هدف توسط شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور، پرنده متخاصم نیروی نارنجی را سرنگون کرد.

نیروی پدافند هوایی ارتش در این رزمایش با استفاده از سامانه کشف و موقعیت‌یاب پسیو «ذوالفقار» موقعیت دقیق و سه‌بعدی هواگرد‌های متخاصم را در اختیار سامانه‌های درگیری قرار داد و سامانه پدافند هوایی بومی «۱۵ خرداد» توانست با شناسایی دقیق موقعیت هدف، پرنده متخاصم را سرنگون کند.

سامانه کشف و موقعیت‌یاب پسیو ذوالفقار بدون هیچ‌گونه انتشار امواج، موقعیت دقیق هدف را کشف و با توجه با خصوصیت پسیو بودن، برای دشمن غیرقابل شناسایی هست.

همچنین یکی از نقاط شاخص رزمایش، اجرای اقدامات متنوع پدافند غیرعامل با هدف پنهان‌ماندن سامانه‌ها، تجهیزات و فعالیت‌های پدفند هوایی و جلوگیری از دستیابی دشمن به اطلاعات نیرو‌های خودی هست که در این بخش از رزمایش به مورد اجرا درآمد.

عملیات موفق پهپاد «آرش»
در بخش دیگری از مرحله اصلی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، پهپاد تهاجمی آرش، هدف خود را با موفقیت منهدم کرد.

در این مرحله از رزمایش، پهپاد تهاجمی و دوربرد آرش با طی مسافت هزار و ۲۰۰ کیلومتر، توانست با موفقیت هدف تعیین‌شده خود را مورد اصابت قرار داده و منهدم کند.

اجرای نخستین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه
در بخش‌ پایانی رزمایش ذوالفقار ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز نخستین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه با انهدام هدف واحد دریایی اجرا شد.

بر این اساس، نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه در یک عملیات مشترک تحت فرماندهی قرارگاه ذوالفقار ارتش، با شلیک موشک‌های کروز دریایی و بالستیک، موفق به انهدام هدف واحد شبیه‌سازی‌شده در شمال اقیانوس هند شدند.

در این مرحله ناو موشک‌انداز نیروی دریایی ارتش با شلیک موشک کروز نسبت به انهدام هدف دریایی در موقعیت آب‌های شمال اقیانوس هند اقدام کرد؛ به‌صورت همزمان، طی عملیاتی مشترک و تحت فرماندهی قرارگاه ذوالفقار ارتش، یک فروند موشک بالستیک نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز همان هدف را مورد اصابت قرار داد؛ به نحوی که هدف مورد نظر غرق شد.

رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش در روز سه‌شنبه (هفتم اسفند) با برگزاری رژه شناور‌های سطحی و زیرسطحی پایان یافت.

در مرحله پایانی این رزمایش، انواع یگان‌های شناور سطحی و زیرسطحی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل انواع ناوشکن‌ها، ناو‌های موشک‌انداز، ناو‌های نیروبر و زیردریایی‌های کلاس فاتح و غدیر  رزه دریایی از مقابل ناوشکن سرفرماندهی زاگرس عبور کردند.

انتهای پیام/ ۲۰۰