نیشابور

گروه فرهنگ دفاع‌پرس، امام رضا (ع) تنها امام از امامان شیعه هست که در ایران دفن شده هست. رسول جعفریان آمدن امام رضا به ایران را یکی از عوامل گسترش شیعه در این کشور می‌داند. او از شیخ صدوق نقل می‌کند که امام رضا در مسیر حرکتش از مدینه به مرو، در هر شهری از ایران که اقامت می‌گزید، مردم سراغش می‌آمدند و سؤالاتشان را از او می‌پرسیدند و امام رضا (ع) پاسخ آنها را براساس احادیثی می‌داد که راویانِ سندشان امامان پیش از او تا امام علی (ع) و پیامبر (ص) بودند و همین ارجاع به امامان، از عوامل توسعهٔ تفکر شیعی بود.

به‌گفته وی، وجود امام در خراسان باعث آشنایی بیشتر مردم با شخصیت او به‌عنوان امام شیعیان شد و همین، علاقمندان شیعه را روزبه‌روز بیشتر کرد. او، جایگاه علمی امام و علوی‌بودن او را مهم‌ترین عامل در توسعهٔ مذهب شیعه در ایران می‌شمارد.

همچنین شرکت امام در مناظراتی که مأمون میان امام و مخالفانش در زمینه‌های امامت و نبوت برپا می‌کرد و برتری امام در آنها شخصیت علمی امام را به مردم نشان می‌داد. یکی از شواهد در این زمینه حدیثی هست که شیخ صدوق نقل کرده و طبق آن، به مأمون خبر دادند امام رضا جلسات کلامی برگزار می‌کند و مردم جذب او شده‌اند و مأمون دستور داد مردم را از جلسه امام بیرون کنند.

در شهر‌ها و مناطق مختلف ایران، بنا‌هایی همچون مسجد و حمام و قدمگاه، به‌نام امام رضا نام‌گذاری شده که محل استقرار او در مسیر حرکتش به مرو بوده و جعفریان این را از شواهد تأثیر آمدن امام رضا (ع) به ایران در گسترش شیعه در این کشور می‌داند. از جملهٔ این بنا‌ها مسجد امام رضا در شهر اهواز، قدمگاه‌های منسوب به او در شهر‌های مختلف همچون شوشتر، دزفول، یزد، دامغان و نیشابور و نیز حمام رضا در نیشابور هست. او می‌نویسد هرچند ارتباط برخی از این مکان‌ها با امام رضا ممکن هست درست نباشد، علاقهٔ شیعی مردم ایران را نشان می‌دهد.

گزارش‌های متفاوتی در خصوص نحوهٔ شهادت امام رضا در دست هست. سید جعفر مرتضی عاملی (درگذشت: ۱۴۴۱ق) تاریخ‌پژوه، نوشته هست عالمان شیعه، به‌جز اندکی، اتفاق‌نظر دارند که امام رضا به‌دستور مأمون به شهادت رسیده هست. همچنین بسیاری از عالمان و مورخان اهل‌سنت هم معتقدند یا بیشتر احتمال می‌دهند که او به مرگ طبیعی از دنیا نرفته هست.

برپایهٔ کتاب تاریخ یعقوبی (تألیف: قرن۳ق)، مأمون از مرو به قصد رفتن به بغداد خارج شد و امام رضا را که ولیعهدش بود با خود همراه کرد. [۷۴]وقتی به طوس رسیدند، امام رضا بیمار شد و پس از سه روز، در قریه‌ای به نام نوقان درگذشت. همو می‌نویسد گفته شده علی بن هشام سردار مأمون، با انار امام را مسموم کرد. طبری، تاریخ‌نگار اهل‌سنت هم در تاریخش (تألیف: ۳۰۳ق) صرفاً گزارش کرده که امام در حال خوردن انگور بود که ناگهان جان باخت.

شیخ مفید متکلم و فقیه شیعه، در تصحیح‌الاعتقاد، با تردید، از کشته‌شدن امام رضا سخن گفته هست؛ اما احتمال کشته‌شدن او را قوی دانسته هست؛ اما در کتاب دیگرش، الارشاد، روایتی نقل کرده که طبق آن، امام رضا، به‌دستور مأمون با آب انار مسموم شده هست. شیخ صدوق هم روایاتی نقل کرده که برپایهٔ آنها مأمون امام رضا را به‌وسیلهٔ انگور یا انار یا با هردو مسموم کرده هست. برای اثبات شهادت او به روایت ما منّا إلا مقتولٌ شهیدٌ که بر شهادت همه ائمه دلالت دارد نیز استناد می‌شود.

کتاب‌های منسوب به امام رضا (ع)
رسالهٔ ذهبیه یا طب‌الرّضا از آثار منسوب به امام رضا (ع)

به‌جز احادیثی که در کتاب‌های حدیثی، از امام رضا (ع) نقل شده، نگارش کتاب‌هایی نیز به خود وی نسبت داده شده که البته عالمان شیعه، در خصوص صحت انتساب بیشتر آنها به او تردید دارند:

طِبُّ‌الرّضا یا رسالهٔ ذهبیه: این کتاب در زمینهٔ پزشکی هست. می‌گویند طب‌الرضا میان عالمان شیعه مشهور بوده و آنها آن را قبول کرده‌اند. صَحیفةُالرّضا: این کتاب در زمینهٔ فقه هست. بیشتر عالمان شیعه انتساب آن به امام رضا (ع) را تأیید نکرده‌اند. اَلفقهُ الرَّضوی: به‌گفته سید محمدجواد فضل‌الله، بیشتر عالمان شیعه انتساب این کتاب به امام رضا (ع) را نپذیرفته‌اند. البته در این میان، گروهی، چون محمدباقر مجلسی، محمدتقی مجلسی، بحرالعلوم، یوسف بَحرانی معروف به صاحبْ‌حَدائِق و محدث نوری آن را نوشتهٔ امام رضا می‌دانند. مَحضُ الاسلام و شَرائِعُ الدّین: این کتاب را شیخ صدوق از فضل بن شاذان نقل کرده هست؛ اما به‌خاطر ثقه‌نبودن راویان سند آن و همچنین وجود مطالبی در آن که مخالف احکام مسلم فقهی هست، می‌گویند اطمینانی به صدور این کتاب از امام رضا نیست. 

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از دفاع‌پرس از خراسان رضوی، «فاطمه صدیقی» مادر شهیدان «حسین و حسن صدیقی» و خواهر شهیدان «اسماعیل، محمد و حسین صدیقی» پس از سال‌ها تحمل درد و رنج دوری از فرزندان و برادران شهیدش، دارفانی را وداع گفت.

مراسم تشییع مرحومه فاطمه صدیقی عصر روز گذشته با حضور آحاد مردم و مسئولان محلی از مسجد جامع ده‌بالا به سمت روستای گرینه از توابع شهرستان نیشابور برگزار شد و پیکر این بانوی مومنه و صبور در آرامستان این روستا در جوار فرزندان و برادران شهیدش آرام گرفت.

«صدیقه خدیوی» مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی، در پیامی درگذشت «فاطمه صدیقی» را تسلیت و برای بازمانگان صبر جمیل و اجر جزیل از خداوند منان مسئلت کرد. 

برادران «حسین و حسن صدیقی» یکم خرداد ۱۳۴۳ و هشتم آذر ۱۳۳۹ در روستای گرینه شهرستان نیشابور چشم به جهان گشودند و چهارم اسفند ۱۳۶۲ در عملیات خیبر در جزیره مجنون و ۲۵ آذر ۱۳۶۰ در عملیات پدافندی در منطقه گیلانغرب به شهادت رسیدند. سن هر ۲ برادر در زمان شهادت ۲۱ سال بوده هست.

برادران پاسدار «اسماعیل، محمد و حسین صدیقی» دهم مهر ۱۳۱۶، هفدهم مهر ۱۳۲۵ و یکم خرداد ۱۳۳۳ در روستای گرینه متولد شد و نهم آذر ۱۳۶۰ در عملیات طریق‌القدس که منجر به آزادسازی بستان شد، ۲۲ اسفند ۱۳۶۳ در عملیات بدر در هورالعظیم و دهم اسفند ۱۳۶۲ در عملیات خیبر در هورالعظیم به مقام رفیع شهادت نائل آمدند.

انتهای پیام/

به گزارش مجاهدت از دفاع‌پرس از خراسان رضوی،  رمان «سُرمه»، اثر »محمداسماعیل حاجی‌علیان» توسط انتشارات به نشر منتشر و روانه بازار کتاب شد.

این رمان با ساختاری منحصر‌به‌فرد، گذشته و حال را در هم می‌تند و مخاطب را با بحران‌های اجتماعی، خانوادگی و انسانی در بستر جنگ و ناامنی، مواجه می‌کند.

«سُرمه»، روایتی هست از خاطرات دوران نوجوانی راوی که با دغدغه‌های درمان فرزندش، گره‌خورده هست. 

روایت جنگ از نگاه یک نوجوان عرب‌زبان 

این اثر داستانی، زندگی نوجوانی عرب‌زبان را در دل ناامنی‌های دوران ظهور داعش به تصویر می‌کشد که حضور شخصیت‌های واقعی مانند شهید قاسم سلیمانی (ژنرال حبیب)، به داستان، عمق تاریخی و سیاسی بخشیده‌اند. 

نویسنده با پرداختی احساسی به موضوعاتی، چون هویت، فقدان خانواده و معصومیت کودکی، مخاطب را، به تفکر وامی‌دارد. 

پرسش‌های اساسی درباره هویت و وطن 

«سُرمه»، اثری هست که با ترکیب واقعیت و تخیل، مخاطب را به دنیایی پرتنش، اما انسانی می‌برد و پرسش‌هایی اساسی را درباره هویت، وطن و خانواده، مطرح می‌کند. 

از نقاط قوت رمان، می‌توان به روایت چندلایه و غیرکلیشه‌ای از جنگ و نقش نوجوانان در جنگ نرم، ترکیب خاطره، واقعیت و داستان با حفظ جذابیت روایی، پرداخت به تکنولوژی‌های معاصر (مانند استفاده از تلگرام) در پیشبرد داستان و ترسیم فضایی انسانی در دل بحران‌های سیاسی، نام برد.

این اثر، به‌تازگی با طراحی جلد و صفحه‌آرایی «سید حامد الحسینی» در ۲۲۸ صفحه، قطع رقعی و شمارگان هزار نسخه منتشر شده و با قیمت ۲۳۰ هزار تومان در فروشگاه‌های کتاب انتشارات به نشر در سراسر کشور، در دسترس علاقه‌مندان، قرار دارد.

انتها پیام/

به گزارش مجاهدت از دفاع‌پرس از خراسان رضوی، «عبدالله حسینی‌منش» مسئول ستاد اربعین شهرستان نیشابور با اشاره به فعالیت موکب‌های این شهرستان در مسیر پیاده‌روی اربعین اظهار داشت: نیشابور در ایام اربعین امسال با اعزام و استقرار پنج موکب فعال در مسیر نجف به کربلا، نقش پررنگی در خدمت‌رسانی به زائران حسینی ایفا می‌کند.

وی با بیان اینکه بخش قابل‌توجهی از این موکب‌ها، فرهنگی، تبلیغاتی و درمانی هستند، افزود: سه موکب نیشابور با مأموریت فرهنگی و تبلیغی فعالیت دارند که محور اصلی فعالیت آنها نشر معارف اهل‌بیت (ع)، پاسخگویی به شبهات و تبیین آرمان‌های انقلاب اسلامی هست.

مسئول ستاد اربعین نیشابور ادامه داد: یک موکب نیز با رویکرد درمانی و ارائه خدمات سلامت سنتی در مسیر مستقر شده و خدمات مختلفی از جمله مشاوره، طب سنتی و درمان‌های پایه به زائران ارائه می‌دهد. همچنین موکب پنجم نیشابور به‌صورت خدمات عمومی و پشتیبانی در حوزه‌هایی مانند تغذیه، اسکان، نظافت، میوه و استراحت فعالیت می‌کند و عملاً تمامی نیاز‌های ضروری زائران در مسیر را پوشش می‌دهد.
حسینی‌منش خاطرنشان کرد: در همین راستا موکب عاشقان امام رضا (ع) و همچنین موکب هلال سبز اهل‌بیت (ع) مستقر در نجف اشرف، موکب سرداران مقاومت عمود ۳۹۰، موکب دارالشفا رضوان (موکب شهید میرآبادی) عمود ۶۹۰، موکب سلسله الذهب عمود ۱۰۹۷ مستقر هستند.

استقرار از ۱۲ روز مانده به اربعین تا روز بعد از اربعین

وی درباره زمان فعالیت این موکب‌ها نیز گفت: خادمان نیشابوری از حدود ۱۲ تا ۱۳ روز مانده به اربعین در منطقه نجف مستقر می‌شوند و خدمات‌رسانی آنها تا یک روز پس از اربعین ادامه دارد. پس از آن با توجه به حرکت زائران به سمت کربلا و کاهش جمعیت در نجف این موکب‌ها فعالیت خود را به پایان می‌رسانند.

مسئول ستاد اربعین نیشابور افزود: این موکب‌ها در مسیر نجف به کربلا مستقرند، اما موکب «سلسله‌الذهب» نیز در کربلا فعالیت دارد و مکمل فعالیت خادمان نیشابوری در آن منطقه هست.

خدمت‌رسانی ۴۰۰ خادم از نیشابور

حسینی‌منش با اشاره به مشارکت بالای نیرو‌های مردمی در این حرکت معنوی خاطرنشان کرد: حدود ۴۰۰ خادم از نیشابور در این موکب‌ها به صورت شبانه‌روزی به زائران خدمت می‌کنند. این افراد در حوزه‌های پخت‌وپز، توزیع غذا، امور بهداشتی، اسکان، نظافت، پشتیبانی، فرهنگی و تبلیغی سازماندهی شده‌اند و با تمام توان در خدمت زائران امام حسین (ع) هستند.

وی در پایان گفت: موکب‌های نیشابور نه‌تنها به زائران امام حسین (ع) خدمت می‌کنند بلکه با توجه به پیوند عاطفی عمیق مردم این شهر با حضرت امام رضا (ع) و نیز سردار دل‌ها، شهید سلیمانی، این خدمت‌رسانی رنگ و بوی ویژه‌ای از عشق و اخلاص دارد.

انتهای پیام/

به گزارش مجاهدت از دفاع‌پرس از خراسان رضوی، «ابوالقاسم کمالی» نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در حاشیه رونمایی از کتاب «حماسه‌ای دیگر از شهر قلمدان‌های مرصع» ضمن تشریح روند تدوین این اثر، آن را حاصل بیش از یک دهه تلاش، مصاحبه، مستندسازی و ثبت خاطرات مبارزان و خانواده شهدا عنوان کرد و اظهار داشت: جایگاه نیشابور در تاریخ انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس آن‌چنان برجسته هست که نمی‌توان آن را در یک اثر خلاصه کرد. این کتاب، تنها بخشی از این تاریخ پُرافتخار را به تصویر می‌کشد.

وی با اشاره به پیشینه نگارش این کتاب گفت: کلید اولیه تدوین این اثر در یکی از جلسات مقدماتی برگزاری کنگره شهدای دیار سلسله‌الذهب زده شد و، چون من پیش‌تر چندین اثر درباره شهدا تألیف کرده بودم برای ارائه دیدگاه پژوهشی دعوت شدم. از همان‌جا پیشنهاد نگارش کتابی با محوریت نقش نیشابور در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مطرح شد.

این نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ادامه داد: با تشکیل کارگروه علمی و پژوهشی کار به‌صورت رسمی آغاز شد و همزمان با برگزاری کنگره شهدای دیار سلسله‌الذهب بخش زیادی از محتوا و اسناد اولیه کتاب تهیه شد.

کمالی بیان داشت: در واقع، پژوهش‌های این کتاب پشتوانه محتوایی کنگره شهدای نیشابور نیز قرار گرفت. اما پس از پایان کنگره با توجه به حجم گسترده اطلاعات و اسناد تصمیم گرفته شد کتاب در دو جلد منتشر شود.

وی درباره جلد اول کتاب گفت: نام اصلی اثر حماسه‌ای دیگر از شهر قلمدان‌های مرصع هست. جلد نخست با عنوان فرعی نقش «نیشابور در انقلاب اسلامی تا دفاع مقدس»، شامل اسناد و خاطرات مبارزات مردم نیشابور در دوران طاغوت، تشکیل اولین هسته‌های مقاومت، نام افراد شاخص در هر روستا و محله، فعالیت‌های انقلابی، تخریب مجسمه شاه، تصرف فرمانداری و شهربانی و تشکیل نهاد‌های انقلابی هست. 

این نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس افزود: در این کتاب، دقیقاً ذکر شده که چه کسانی در چه تاریخی و چگونه اقدام کردند و نهاد‌های انقلابی مانند کمیته انقلاب اسلامی، سپاه پاسداران، بنیاد شهید و سایر نهادهای انقلابی چگونه و با چه کسانی در نیشابور شکل گرفتند. همچنین به اعزام نیرو‌ها به کردستان و نقش ویژه سپاه نیشابور، حضور چهره‌هایی همچون شهید نورعلی شوشتری، شهید مهدیان‌پور و دیگر رزمندگان در مقابله با آشوب‌های سنندج با ذکر جزئیات و اسناد پرداخته شده هست.

نویسنده کتاب با اشاره به نقش نیشابور در مقابله با منافقین گفت: در این کتاب اسامی ۱۱ شهید انقلاب اسلامی نیشابور که پیش از پیروزی یا در جریان تظاهرات به شهادت رسیدند، ثبت شده هست. همچنین مقابله نیرو‌های مردمی و انقلابی با موج ترور‌ها و ناامنی‌هایی که منافقین در نیشابور ایجاد کردند، مستند شده هست. این اسناد نشان می‌دهد که نیشابور نه فقط در پایتخت، بلکه در جبهه‌ای مستقل، فعالانه با ضدانقلاب مقابله می‌کرد.

کمالی درباره جلد دوم اثر که هم‌اکنون در حال چاپ هست، بیان داشت: جلد دوم کتاب نیز با همان عنوان کلی «حماسه‌ای دیگر از شهر قلمدان‌های مرصع» و عنوان فرعی نقش نیشابور در دفاع مقدس آماده شده هست. این جلد حدود ۵۰۰ صفحه دارد و در آن نقش نیشابور در تدارکات، اعزام کاروان‌ها، پشتیبانی مردمی و همچنین معرفی و فهرست کامل شهدای این شهرستان به‌صورت مستند درج شده هست.

وی خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه اینکه بر اساس آماری که از منابع ملی استخراج شده، تعداد شهدای نیشابور از مجموع شهدای ۱۰ استان کشور بیشتر بوده هست. اگر مجموع خدمات پشتیبانی، اعزام نیرو و ایثارگری‌های دیگر را نیز لحاظ کنیم، می‌توان گفت که نیشابور حتی از ۱۴ استان کشور در دفاع مقدس نقش مؤثرتری داشته هست.

این نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در پایان، هدف اصلی از نگارش این مجموعه را انتقال دقیق و واقعی تاریخ انقلاب و دفاع مقدس به نسل جوان عنوان کرد و گفت: نیشابور شهری هست با پیشینه‌ای عمیق در تاریخ تمدن ایران و اسلام؛ این شهر در انقلاب اسلامی نیز به همان اندازه نقش‌آفرینی کرده هست. ثبت این مجاهدت‌ها یک وظیفه ملی و دینی هست و امیدوارم این مجموعه، گامی هرچند کوچک در این مسیر باشد. ان‌شاءالله ادامه این راه، با حمایت متولیان فرهنگی و پژوهشی نیشابور تداوم یابد.

انتهای پیام/