نیکا شاکرمی

به گزارش مجاهدت از مشرق، برنامه امواج شبهه در گفت‌وگو با دکترعلیرضا داودی و دکتر محمد قادری (کارشناس و فعال رسانه) به بررسی تبارشناسی مدل‌های تکامل تبلیغی bbc فارسی با رسانه‌های بیگانه چگونه بحران‌ها را در ایران ایجاد و گسترش می‌دهند پرداخت.

محمدرضا اشراقی کارشناس مجری برنامه در ابتدا با اشاره به این موضوع که رسانه‌های معاند سعی بر این دارند تا تکنیک‌های مختلف را به کار بگیرند و موضوعات تک ساحتی را تبدیل به زوج‌های گزاره‌ای جهت ایجاد خط موازی کنند، گفت: روایت‌های BBC جهانی در خصوص درگذشت مرحومه نیکا شاکرمی که به عناوین مختلف دست‌مایه جعل نویسی رسانه‌های معاند قرار گرفته است جزو آخرین تکاپوهای امپراطوری دروغین این رسانه‌ها است که ماموریت‌شان سنخیتی با اطلاع‌رسانی ندارد و مکلف به انواع شبهه سازی و جهت دادن به جو روانی جامعه هستند تا بدین‌گونه مخاطبان را وارد بن‌بست بدبینی و هراس از رویدادهای جاری در جامعه کنند.

وی افزود: این رسانه‌ها تلاش‌های بسیاری را در خصوص حکم اعدام توماج صالحی نیز انجام دادند که همه گواه بر بحران‌سازی‌های هدفمند و نشأت گرفته از شناخت توأمان با شرایط روز جامعه است اما در این میان نباید دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی و برنامه‌ریزی‌های رسانه‌ای این شبکه‌ها را از یاد برد. اما مدل های تکامل تبلیغی شبکه ای مثل BBC چگونه سپری می شود؟

داودی در ادامه صحبت‌های کارشناس مجری برنامه با تاکید بر این موضوع که مدل‌های تکامل تبلیغی شبکه کهنه‌کاری مانند BBC به تبار تبلیغی این شبکه برمی‌گردد، عنوان کرد: بی‌بی‌سی دارای عقبه‌ای ۸۰ ساله در ایران است و مهمترین ظهور و بروز این شبکه در عرصه فرآیند سیاسی ایران است. زمانی که راجع به بی‌بی‌سی صحبت می‌شود در واقع صحبت راجع به یکی از قدرتمندترین رسانه‌ها در بین قدرتمندان رسانه‌ای است اما این به این مفهوم نیست که بی‌بی‌سی بدون مشکل است بلکه گاهی قدرت یک رسانه در نشان دادن زوایای آشکار برای پنهان کردن ضعف‌های نهان است.

وی ادامه داد: زمانی که از بی‌بی‌سی صحبت می‌شود ابتدا باید دو پیش فرض را پذیرفت، نخست این‌که بی‌بی‌سی رسانه‌ای بسیار قدرتمند است و دوم این‌که این رسانه قدرتمند، باگ‌های بسیار بزرگ و متنوعی را در درون خود دارد. در حقیقت بی‌بی‌سی در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا بی‌بی‌سی دوازده بهمن ۱۳۵۷ یک فرم از بی‌بی‌سی است و بی‌بی‌سی دوازده بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ فرمی دیگر و بی‌بی‌سی بیست و دو بهمن ۱۳۵۷ تا سی و یک شهریور ۱۳۵۹ فرم دیگر بی‌بی‌سی است و از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۹ شاهد تغییر فاز بی‌بی‌سی هستیم و از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۹ نیز شاهد بی‌بی‌سی متفاوتی هستیم، از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰ نیز یک سال طلایی برای بی‌بی‌سی بود که به‌طور کامل کمپین می‌کند و حتی تغییر دیافراگم محتوایی می‌دهد.

کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی افزود: بی‌بی‌سی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۸ مرحله اول نوزایی تبلیغی را تجربه کرد و از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ فرآیند دوم را طی می‌کند، از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ فرآیند سوم و از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ فرآیند چهارم و سال ۱۴۰۱ دگردیسی دوم یا کمپین دوم را پس از سال ۱۳۸۰ تجربه می‌کند، بنابراین زمانی که صحبت از بی‌بی‌سی می‌شود صحبت از رسانه تکامل یافته از بدو تولد نیست.

***پیش‌دستی بی‌بی‌سی در موضوعات ایران به کمک تقاطع ماینینگ

داودی در ادامه گفت: سه دلیل وجود دارد که بی‌بی‌سی از بدو تولد تکامل یافته نبوده است، نخست انطباق رسانه بر فضای جامعه شناختی در ایران، در بین رسانه‌ها جامعه شناس‌ترین سردبیر رسانه‌ای لارا پطروسیان است که در حال حاضر در بی‌بی‌سی مشغول به کار است، این فرد حافظه تاریخی جامعه ایران در بی‌بی‌سی است و با فاصله زیادتری از وی صادق صبا نیز حافظه تاریخی، اجتماعی و سیاسی ایران در حوزه رسانه تلقی می‌شود.

وی عنوان کرد: بی‌بی‌سی رسانه‌ای است که در بستر جمع‌آوری اطلاعات درست، انطباق با سیاست‌های خود و تنظیم پرسپکتیو با اهداف خودش در جامعه ایران است به همین دلیل بی‌بی‌سی جزو بزرگترین رسانه‌هایی است که بالغ بر ۱۶ روش جمع‌آوری اطلاعات را تنها در ایران دارد. در مرحله دوم بی‌بی‌سی در سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹، دوازده بهمن ۱۳۵۷ تا بیست و دو بهمن ۱۳۵۷ متوجه شد که آن‌چه از ۱۳۴۲ جمع‌آوری کرده است کمک نهایی برای پیش‌بینی ۱۳۵۷ را به او نداده است به همین دلیل طی آن چند روز مدل ماینینگ خود را تغییر داد.

این کارشناس ارشد رسانه افزود: مدل ماینینگ CNN و Fox News بسیار به یکدیگر شبیه است و از آن طرف نیز العربیه و Fox News مشابهت دارند و الجزیره با الشرقیه و MSNBC با فرانس ۲۴ بسیار شباهت دارد، این رسانه‌ها در مدل ماینینگ بسیار شبیه به یکدیگر هستند اما ماینینگ هیچ رسانه‌ای در دنیا شبیه به بی‌بی‌سی نیست، چرا که بی‌بی‌سی از روش تقاطع ماینینگ به جای ماینینگ موازی استفاده می‌کند و به همین دلیل راجع به موضوعات در ایران می‌تواند پیش‌دستی کند.

وی ادامه داد: مرحله سوم که از حدفاصل ۵۹ به بعد بود زمانی که دیتا رادیو بغداد به رادیو بی‌بی‌سی فارسی و تا سال ۸۱ نیز رادیو موسکو به بی‌بی‌سی اضافه می‌شود و بی‌بی‌سی از سال ۱۳۵۷ به بعد وارد مرحله مدل در حوزه رسانه می‌شود به همین دلیل افرادی که از سالیان گذشته این رادیو را دنبال می‌کنند آن را با برنامه‌های شبانگاهی می‌شناسند، یکی از مدل‌هایی که بی‌بی‌سی به آن رسیده این است که مردم ایران انتهای روز را به عنوان مدل برای ماینینگ استفاده می‌کنند.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد: اگر بی‌بی‌سی را از همه ابعاد بررسی کنیم ردپای اعتلاف دو جریان را خواهیم دید، وزارت امور خارجه انگلستان و میز ایران در MI6 که می‌تواند رسانه‌ای را ایجاد کند که می‌توان گفت اشراف خوبی بر موضوعات دارد و همچنین تسلط خوبی بر استفاده از تکنیک‌ها دارد.

***چرا بی‌بی‌سی دیگر آن قدرت سابق را ندارد؟

قادری در ادامه به مدل‌های رسانه‌های بیگانه خاصه بی‌بی‌سی فارسی در مورد نیکا شاکرمی و توماج صالحی اشاره کرد و گفت: زمانی که به بحث در مورد بی‌بی‌سی پرداخته می‌شود و به صورت ماهوی بررسی می‌شود باید توجه داشت که به روند فعالیت این رسانه و فراز و فرودهایی که طی کرده نیز باید توجه کرد. ابتدا به این موضوع بپردازیم که بی‌بی‌سی برای چه تاسیس شد و چه کار ویژه‌ای را قرار بود به سرانجام برساند، آیا در مقاطع زمانی مختلف توانسته به این هدف برسد، آیا توانسته تکمیل‌کننده پازل اتاق فکرهایی باشد که در نظر داشتند در بخشی از فرآیند عملیاتی خودشان از ظرفیت بی‌بی‌سی استفاده کنند و یا نه، اگر از این زاویه به موضوع نکاه کنیم درخواهیم یافت بریتانیا باتوجه به نقش و جایگاهی که در نظام بین‌الملل در اواخر قرن ۱۹ و ۲۰ برای خود در نظام بین‌الملل تعریف می‌کند، بی‌بی‌سی جزو ارکان این فضا است.

وی ادامه داد: در قرن ۱۹ انگلستان یا بریتانیا تلاش می‌کند تا به کمک مدل‌های استعمار قدیم و کهنه بازوهای خود را در اقسار نقاط دنیا بگونه‌ای باز کند که آفتاب در امپراتوری بریتانیا غروب نکند، طبیعتا اتاق‌ فکرهایی که برای این طراحی عکلیات می‌کردند متوجه این موضوع شدند که جنگ‌ها نیز نسل به نسل در حال عوض شدن است و از جنگ‌های کلاسیک و جنگ‌هایی که تنها با استفاده از ابزار سرد در آن استفاده می‌شد به سمت ابزارهای گرم نیمه خودکار، خودکار و اتومات تا جنگ‌های موج چهارمی، جنگ‌های شناختی و ادراکی که با مدل‌های ترکیبی چند لایه به ظهور و بروز می‌رسند، تغییر کرده است.

کارشناس و فعال رسانه افزود: بی‌بی‌سی نیز از آن‌جایی که نقش گرفت و وارد این معادله شد تا به امروز خودش را براساس این به روز شدن‌های مداوم تنظیم می‌کند و بر اساس آن پیش می‌رود. امروزه به دلیل تقویت شدن جبهه مقابل بی‌بی‌سی و یا به دلیل این‌که ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایش رو به افول است، بی‌بی‌سی دیگر آن قدرت سابق را ندارد و موج سازی‌ها و فضاسازی‌های کنونی موجب شده است تا اثرگذاری پیشین را نداشته باشد.

وی ادامه داد: رسانه‌های تروریستی شامل چندین معنا است یا رسانه‌هایی که از تروریست حمایت می‌کند و یا خود بستری برای تحقق تروریسم است. این رسانه‌ها بگونه‌ای تولید محتوا می‌کنند که آن فضایی که در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند منجر به فرآیندهای تروریستی و خشن می‌شود، زمانی که در چنین نمودار یا الگوریتمی بی‌بی‌سی را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که جایگاهی برایش تعریف شده است و در فضای جنگ‌های مدرن، پست مدرن و موج چهارم توانسته خود را به روز کند.

قادری با تاکید بر این‌که در شرایط کنونی در بسیاری از موضوعات بی‌بی‌سی دیگر عنصر فعال مایشاء نیست، گفت: برخی از رفتارهای این رسانه گاهی منفعالانه است و کاملا واکنشی و پدافندی عمل می‌کند، به این معنا که بالاجبار از اتاق آفند خارج شده و نمی‌تواند طراحی ابتدا به ساکن کند.

***بی‌بی‌سی فارسی یکی از اقتضایی ترین رسانه‌های عملیاتی ایران

داودی با بیان این‌ موضوع که بی‌بی‌سی زمانی که وبلاگ روز هفتم را زد و زمانی که در ترکیب رادیو بی‌بی‌سی فارسی و وبلاگ روز هفتم مقدمات شکل‌گیری بی‌بی‌سی فارسی سال ۱۳۸۷ را زد حائذ اهمیت بود، گفت: ذات بی‌بی‌سی، ذات حرکت بر روی یک تکنیک ساده است. بی‌بی‌سی امکان گفتن دروغ گرم راجع به ایران را ندارد و جنس حرکت آن در مواجه با ایران حرکت بر روی دروغ سرد است تا بتواند آن را گرم کند، یعنی آن چه که بی‌بی‌سی راجع به آن عملیات انجام می‌دهد اتفاقی کاملا سرد است و باتوجه به میزان کنش‌گری و یا پذیرش‌گری که در ایران از حدفاصل مخاطب تا مخاطب، مسئول تا مسئول و مسئول تا مخاطب اتفاق می‌افتد نشان دهنده این است که می‌تواند روی تکنیک مدنظر مانور دهد و یا این امکان فراهم نیست.

وی ادامه داد: اساسا بی‌بی‌سی هر فعالیتی را که انجام می‌دهد مبتنی بر این است که آیا آن اقدام منجر به تکامل و یا زنجیره پیام می‌شود و یا نه، به همین دلیل است که در کنار بی‌بی‌سی فارسی رادیو آزادی یا رادیو فردا فعلی وجود داشت. با گذر زمان دریافتند که رسانه اجتماعی ندارند از این رو تلویزیون بی‌بی‌سی، گزینه شهروند خبرنگار و شبکه من و تو، گزارشگر من و تو را خلق می‌کند، این اقدام در حقیقت تست سرد است.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: به همین دلیل است که بی‌بی‌سی فارسی مسائل اجتماعی را مطرح می‌کند و سپس متوقف می‌شود تا کنش‌گری در داخل یا زنجیره تأمین ارزش افزوده بی‌بی‌سی را در داخل بررسی کند. بنابراین بی‌بی‌سی زمانی که می‌خواهد کار بکند ابتدا دروغ سرد می‌گوید چرا که برای او خطری ندارد و اگر به نتیجه دل‌خواه نرسد مشکلی ایجاد نمی‌کند ولیکن اگر به نتیجه برسد موج سواری بی‌بی‌سی از همان لحظه آغاز می‌شود.

داودی عنوان کرد: یکی از نقاط ضعف بی‌بی‌سی این است که موضوعاتی که در ایران موج ایجاد می‌کند در حقیقت فکت اطلاعاتی به نقل از یک منبع آگاه نامشخص است. سیستم رسانه‌ای و پیامی که در بی‌بی‌سی تولید می‌شود باتوجه به این‌که از دروغ سرد شروع می‌شود بلا استثنا ارتعاش سنجی می‌شود به همین دلیل نیز بی‌بی‌سی فارسی یکی از اقتضایی ترین رسانه‌های عملیاتی علیه ایران است‌.

وی افزود: بی‌بی‌سی از سال ۸۸ به این طرف، ۸۵ درصد موج‌هایی که ایجاد کرده است موج‌های پسینی بوده است یعنی منتظر مانده تا اتفاقی در ایران رخ دهد و آن را بزرگ کند اما نتوانسته آن را به یک جرقه تبدیل کند. سال ۸۸ به دلیل عدم اتصال به محیط در داخل ایران باید رصد خود را قوی می‌کرد به معنای دریافت رخ داد پس از وقوع که به این معنا است که نمی‌تواند شروع کننده باشد و تنها می‌تواند روی آن موج سواری کند که مکانیزم بی‌بی‌سی فارسی راجع به وقایع در ایران است.

*** پروژه جدید غرب در خصوص نیکا شاکرمی

قادری در ادامه گفت: طبیعتاً باید رفتار سایر رسانه‌ها را نیز بر مبنای متغیر دیگری بررسی کنیم که آن متغیر مسیر تحولات در داخل کشور ما است و یا به عبارت کلان‌تر مسیر تحولات در جبهه مقابل بی‌بی‌سی است. این‌که در جبهه مقابل چه اتفاقی می‌افتد و تحولات چه سمت و سویی پیدا می‌کند به عنوان یک متغیر اثر مستقیم بر رفتار و روند بی‌بی‌سی دارد. اگر موضوع نیکا شاکرمی را از جوانب مختلف بررسی کنیم نیز به این موضوع خواهیم رسید نخست این‌که صدور حکم توماج صالحی که می‌تواند بازخوانی موضوع نیکا شاکرمی باشد، نکته دوم به این موضوع بر می‌گردد که علی الظاهر مدیران بی‌بی‌سی با وزیر اطلاعات رژیم صهیونسیتی جلسه‌ای داشتند مبنی بر موج سازی تا فشار جهانی را کم‌تر کنند که طبیعتا جمهوری اسلامی ایران به عنوان محور و رکن جریان مقاومت باید محور و سیبل قرار می‌گرفت.

وی ادامه داد: در ماجرای نیکا شاکرمی قرار بر این بود که اگر دروغ سرد راجع به نیکا شاکرمی گرفت بلافاصله اینترنشنال و وی او ای حضور پیدا کنند. براساس توان و ظرفیت جبهه مقابل و روند و مسیر تحولاتی که در جبهه مقابل اتفاق می‌افتد ظرفیت سنجی کرده و مسیر خود را پیدا می‌کنند و به آن سمت حرکت می‌کنند.

قادری گفت: علمای علم ارتباطات و علمای علم سیاست بارها به این نکته از نقطه نظرهای علمی و پژوهی تاکید کردند که به هر میزان که بتوانید توانمندی و استقامت خود را به رخ بکشید طبیعتا دشمن ناتوان‌تر در مقابل شما خواهد بود.

داودی گفت: زمانی که صحبت از وضعیت فعلی بی‌بی‌سی می‌شود سه مسئله را باید مورد توجه قرار داد نخست اتصالات رسانه‌ای و فرا رسانه‌ای که بی‌بی‌سی دارد، نکته دوم به محیط فعالیت بی‌بی‌سی فارسی بر می‌گردد، محیط داخلی فعالیت بی‌بی‌سی فارسی محیط بسیار پیچیده‌ای است که به جنس رفتار و اکت مخاطب به صورت عام بر می‌گردد، جنس گمراه کنندگی دشمن یا فریب بزرگ توسط مردم در ذات مخاطب ایرانی نهفته است.

وی با تاکید بر این‌که ضریب موفقیت بی‌بی‌سی زیر ۵۰ درصد است، گفت: نقاط قوتی که ما در داخل ایجاد می‌کنیم در واقع به او کمک مرده است تا به این میزان برسد، اگر به بی‌بی‌سی دهه ۳۰ تا ۷۰ عدد ۹۰ را بدهیم اما در حال حاضر این رقم به کمتر از ۵۰ رسیده است. اساسا کنش‌گری بی‌بی‌سی به زیر ۵۰ درصد رسیده است و باید مراقب بود تا در داخل به آن ضریب ندهیم.

قادری با اشاره به این موضوع که در داخل کشور نباید ظرفیت‌ها و توامندی‌ها را نادیده گرفت، افزود: هر آن چه که امروز داریم به این بر می‌گردد که در سمت درست تاریخ ایستاده‌ایم، ما ظرفیت‌هایی داریم که به ما این نوید را می‌دهد که در مسیر درستی گام بر داشته‌ایم. نکته دوم به این موضوع بر می‌گردد که روایت‌گر بودن و شمل دادن روایت اول و روایت آخر از اهمیت بسزایی برخوردار است که لازم است به آن نیز توجه داشت.

داودی ادامه داد: مباحث اقتصادی اگرچه پاشنه آشیل است اما گاهی دشمن روی این موضوع به شیوه روانی کار می‌کند و گاهی ضعف در داخل است و این رسانه‌ها نیز به دنبال همین نقاط ضعف هستند تا بتوانند از آن‌ها فرصتی برای جریان سازی خلق کنند.

گفتنی است؛ برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.

علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی محمدرضا اشراقی به روی آنتن می‌رود. همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، فائزه سلطانی خبرنگار و مائده حیدری به‌عنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت می‌کنند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، ناگهان گفتند اسنادی محرمانه به دستمان رسیده و صحنه‌های جدید و عجیبی از ادعاهای بدون سند را تصویرسازی کردند.

سرویس جهانی رسانه انگلیسی وارد شد و برای ایجاد فضایی ملتهب تمام پتانسیل و اعتبارش را وسط گذاشت.

عمر خبر بی‌بی‌سی جهانی در مورد مرحومه نیکا شاکرمی، اما بیش از ۱۰ ساعت نبود و خبر به دلیل تناقضات آشکار خیلی زود با حواشی جدی روبرو شد.

عمق اشتباهات بی‌بی‌سی جهانی به قدری زیاد بود که اصلاحیه و توضیحات پسینی به سرعت چاشنی انتشار اولیه شد تا طعم تلخ خطاها را جبران کند.

از اقرار به بازسازی بودن اسناد تا آوردن کارشناس و خبرنگار برای توجیه و توضیح اشکالات، همه و همه نشان داد که کمیت گزارش بی‌بی‌سی جهانی می‌لنگد.

اوضاع اصلا به نفع بی‌بی‌سی جهانی که فرزند فارسی‌زبانش را هم به میدان آورده بود، نبود.

مخاطبان و افکار عمومی ایران به قدری روی جزئیات خبر و اسناد دقیق شدند و به اصطلاح گاف‌هایش را گرفتند که این بار بی‌بی‌سی فارسی وارد شد و تأکید کرد که اسناد بازسازی شده است.

بی‌بی‌سی یک توضیح دیگر هم داشت. آن‌ها مدعی بودند اسناد را پیش از انتشار برای مقام‌های ایرانی ارسال کرده‌اند، اما جوابی نگرفته‌اند.

هیچ سندی ارسال نشده است!

خبرنگار میزان بلافاصله، ادعای ارسال اسناد برای مقام‌های قضایی یا امنیتی ایران را پیگیری کرد. در ابتدا این ادعا که سندی برای طرف ایرانی در این پرونده ارسال شده باشد با قاطعیت رد شد. اما تحقیقات از مراجع مختلف ادامه یافت، تا اینکه یکی از افراد مسئول در یکی از نهادهای مهم درگیر در پرونده، نکته جالب توجهی را به میزان گفت: «رسانه انگلیسی ادعا می‌کند اسناد را در اختیار مقامات ایرانی قرار داده و جوابی دریافت نکرده است، اما در ادامه که گاف‌های اسناد منتشر می‌شود و فشار روی این رسانه افزایش می‌یابد عنوان می‌کند اسناد با هدف به خطر نیوفتادن افرادی که آن را به دست بی‌بی‌سی رسانده‌اند بازسازی شده است.»

این مسئول مربوطه ادامه می‌دهد: «اگر اصل اسناد برای مقامات ایرانی ارسال شده که بی بی سی در واقع در اقدامی غیرحرفه‌ای منبع یا منابعش در ایران را فروخته، اما اگر اسناد بازسازی شده برای طرف ایرانی ارسال شده که قاعدتا اسناد بدون نام و نشان امکان و ارزش بررسی ندارند. هر چند باید تأکید کرد بر اساس بررسی‌های دقیق انجام شده این رسانه انگلیسی هیچ سندی (چه اصل و چه بازسازی شده) را برای ایران ارسال نکرده که مورد صحت‌سنجی قرار گیرد. بی‌بی‌سی باید توضیح مشخص بدهد این اسناد برای چه کسی یا نهادی ارسال شده است تا بتوان به طور دقیق در مورد علت بررسی نشدن آن‌ها توضیح داد.»

بی‌بی‌سی باز هم دست به دامن منابع نزدیک شد.

یکی از اصول خبری بی‌بی‌سی در درج خبر؛ استناد به شاهدان عینی، منابع نزدیک و یا عناوینی از این دست است.

پس از انتشار گزارش اخیر بی‌بی‌سی انگلیسی درباره مرگ نیکا شاکرمی، خبرگزاری میزان با استناد به اسناد پرونده، پاسخ متقن و مستندی را به مفاد این گزارش داد.

دستور پاسخ به مطالب خبرگزاری میزان به بی‌بی‌سی فارسی واگذار شد.

اما رسانه فارسی‌زبان مالیات‌دهندگان انگلیسی از پاسخ به بسیاری از مفاد گزارش مورد اشاره سر باز زد، اما در مورد یک عکس سخن گفت. عکس محتویات کیف نیکا شاکرمی و طرح این ادعا که ایرپاد و موبایل سفید موجود در عکس برای نیکا نبوده است.

به قول بی‌بی‌سی فارسی، یک منبع نزدیک به خانواده شاکرمی این ادعا را مطرح کرده است.

این رسانه در حالی از منبع نزدیک خود در مورد عکس خبرگزاری میزان سوال پرسیده بود که فراموش کرد از او بپرسد حالا که می‌خواهیم تعلق ایرپاد و گوشی سفید رنگ به نیکا را تکذیب کنیم در مورد دیگر وسایل چه بگوییم؟

یا اینکه بعد از گذشت بیش از یک سال و نیم از مرگ نیکا وقتی وسایل او را به خانواده تحویل دادند آیا در صورتجلسه عنوان کردید که ایرپاد و گوشی سفید رنگ متعلق به نیکا نیست؟

چرا قبلا در مورد این موضوع مهم که در کیف نیکا وسایلی غیر از وسایل شخصی‌اش بوده توضیحی ندادید و مطلبی در رسانه‌ها مطرح نکردید؟

رسانه انگلیسی وارد بازی عجیبی شده است. گزارشی منتشر و ادعایی مطرح کرده و حالا برای دفاع از حیثیت آسیب دیده‌اش باید به شکل‌های مختلف از مفاد گزارش دفاع کند.

دفاعی که برای او پنجره‌های جدیدی از بی اعتباری را باز می‌کند و هر بار اثبات می‌کند آن‌ها بدون تحقیق و راستی آزمایی وارد معرکه‌ای سخت و چالش برانگیز شده‌اند.

دعوای نسرین، آیدا و آتش

اما حالا شاید وقت آن باشد تا به این نکته اشاره شود که این پرونده چند ضلع مهم دارد.

یک ضلع متشکل از نسرین و آیدا شاکرمی یعنی مادر و خواهر مرحومه نیکاست که طی ماه‌های اخیر وارد جنگ علنی با آتش (خاله نیکا) شده‌اند.

آتش خودش یک ضلع مجزاست که حتی مجری منوتوی تعطیل شده هم علیه‌اش توئیت می‌زند و او را مورد هجمه قرار می‌دهد.

اسامی اشاره شده هر کدام یک داستان مجزا دارند.

آتش خاله نیکاست که نیکا چند وقتی با او زندگی می‌کرده است. اما زندگی در کنار آتش هم برای نیکا همراه با آرامش نبوده و نیکا مجبور می‌شده شب‌هایی را تا صبح دور از خانه خاله‌اش سپری کند.

نیکا، زمانی که آتش مهمان داشته حق حضور در خانه او را نداشته و این شب‌ها یا باید به خوابگاه آیدا خواهرش می‌رفته، یا خانه دوستانش یا احتمالا در پشت بام همان ساختمانی که در شب خودکشی آن جا بوده است.

گزینه دیگری هم نبوده یا اینکه حداقل گزارش متقنی در خصوص آن وجود ندارد.

تا اینجا نیکا برای گذران شب‌های خود چهار محل را انتخاب می‌کرده که هیچ کدام از آن‌ها، منزل مادرش نبوده است.

حالا وقت آن است خانم‌های شاکرمی که طی یکی دو روز گذشته هم زد و خوردهای خانوادگی جدی با هم داشتند، برای افکار عمومی توضیح دهند که نیکا یا همان جوجوی خاله، چرا در آن شب جایی برای اسکان نداشته و آن‌ها چرا از همان شب اقدامات خود برای پیدا کردن نیکا را آغاز نکرده‌اند؟

جنازه نیکا بنا به گفته همسایه‌ها سی‌ام شهریور ماه در حیاط خانه‌ای پیدا شده است، اما مادر او چرا تا چهارم مهر ماه برای پیدا کردن دخترش هیچ اقدام و پیگیری نکرده بوده است؟

از این موضوع هم که بگذریم، باز یک سوال دیگر رخ نمایی می‌کند. چرا خانم نسرین شاکرمی که به همراه برادرش در تاریخ ۴ مهرماه ۱۴۰۱ نامه دادسرا را دریافت کرده بود تا ساعت ۱۷:۳۰ روز هفتم مهرماه به پلیس آگاهی مراجعه نکرد؟ آیا این وضعیت یک مادر نگران است؟

مادر نیکا علاوه بر پیام «تقصیر هیچ کس نبود» یک دقیقه بعد هم پیام دیگری از نیکا دریافت می‌کند که تاکنون در مورد آن با هیچ کس صحبت نکرده است.

خانم نسرین شاکرمی برای افکار عمومی توضیح دهد، چرا بعد از دریافت پیام «تقصیر هیچکس نبود» و پیام مهمتر «مقصری وجود نداشت» که در ساعت ۴ و ۵۸ دقیقه و ۱۹ ثانیه بامداد سی‌ام شهریور ماه دریافت کرد فقط به پیام «ممنونم جوج مراقب خودت باش» بسنده کرد و تا ساعت ۱۹ و ۸ دقیقه و ۲۲ ثانیه سی‌ویکم شهریور ماه دیگر پیگیر دخترش نشد؟

در پیام‌های ارسالی خانم شاکرمی برای مرحومه نیکا یک نکته دیگر هم به چشم می‌آید که حکایت از آگاهی خانواده از وضعیت روحی‌اش داشته است؛ نسرین شاکرمی در پیام ساعت ۱۹ و ۹ دقیقه ۳۱ شهریور به نیکا می‌گوید: «زندگی خودتو تباه نکن»

و سپس در ساعت ۱۹ و ۱۰ دقیقه و ۲۲ ثانیه ۳۱ شهریور خطاب به نیکا می‌نویسد: «یک‌ماه بستری بشی تو بیمارستان خیلی بهت کمک میشه»

خانم شاکرمی از چه چیزی خبر داشته که در پیامک ارسالی به نیکا می‌نویسد: «برگرد پیش مامان، هیچکس به اندازه من نمی‌تونه کمکت کنه. زندگی خودتو تباه نکن»؟!

خانم شاکرمی البته تاکنون در مورد جزئیات صحبت‌های آخرش با نیکا برای افکار عمومی متاثر از مرگ او توضیحی ارائه نداده است.

اینکه چه گفت‌وگویی بین «نیکا و او» یا «او و نیکا با واسطه مادر دوست نیکا» رخ داده و پیام‌های اشاره شده چرا به نیکا ارسال شده‌اند، مطالبی است که خانم شاکرمی از آن آگاه است.

خبرگزاری میزان البته به هیچ وجه قصد ورود به مسائل خانوادگی خانواده شاکرمی را نداشته و ندارد، اما آنچه این خانواده در ماجرای مرگ نیکا مطرح می‌کنند نه تنها همه واقعیت نیست بلکه خلاف مسلم اتفاقات رخ داده است.

پیام‌های اشاره شده بین نیکا و مادرش در این گزارش، در مرحله تحقیقات پرونده و با دستور مقام قضایی از اپراتورهای تلفن همراه دریافت شده و جزو مستندات پرونده است تا قاضی متوجه شود نیکا آن شب در چه شرایطی بوده است.

حالا وقت آن است که خانم نسرین شاکرمی در مورد این پیامک‌ها توضیح دهد و کمی هم در مورد علت اختلافات شدید با آتش بگوید تا افکار عمومی بتوانند قضاوت کنند نیکا در چه شرایط روحی و خانوادگی تصمیم به خودکشی تلخ گرفته است!

سرویس سیاست مشرق – «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

وظیفه پولدارها در قبال مردم

آیت‌الله محمدحسین احمدی‌فقیه یزدی، استاد درس خارج حوزه علمیه و از شاگردان امام خمینی، علامه طباطبایی و آیت‌ا… بهجت، اخیراً در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری رسا پیرامون الزامات “خدمت مردم به مردم” و نگاه فقه شیعه به کار جهادی تأکید کرده است: علما همگی به کار جهادی و خدمت‌رسانی معتقد بودند.

او می‌افزاید: مسئولان در جایگاهی قرار گرفته‌اند که باید به طریق اولی خدمت کنند؛ اما متأسفانه برخی فقط پست‌ها را اشغال کرده‌اند و کار نمی‌کنند. ضرر و ضربه‌ی بزرگی به خاطر این کم‌کاری‌ها و عدم ورزیدگی‌ها خورده‌ایم. این‌ها باید حل بشوند و حل می‌شوند ان‌شاءالله. اما باید تا آن موقع نشست؟ ما باید از شدت ضربه‌ی کم‌کاری بکاهیم و حتی آن را خنثی کرده و اثر درست بگذاریم...امام خمینی (ره) هم اعتقاد داشتند و تأکید می‌کردند که مردم نباید از صحنه خارج بشوند. کارهایی که مردم خودشان می‌توانند بکنند، دولت اصلا دخالت نکند. بلکه کمکشان کند…روحانیت باید وقتی می‌بیند دولت کمک نمی‌کند یا نمی‌تواند یا چه، خودش پشت کار را بگیرد و از مردم حمایت کند.

آیت‌الله احمدی‌فقیه همچنین تصریح می‌کند:

“پایه‌های فقه ما را قرآن، احادیث، سیره‌ی رسول‌الله (ص) و اهل بیت (ع) و عقل تشکیل می‌دهند. ما اگر به قرآن نگاه کنیم از زکات، از خمس، از صدقه، از انفاق، از تقسیم غنایم و حتی ارث می‌توانیم به این برسیم که اصلا این‌ها همه یک شکلی از خدمت هستند. پول‌دارها با قرض، با صدقه یا انفاق، باید خدمت کنند. همه‌ی آحاد مردم باید با خمسی که امام عصر یا وکلایشان آن را مدیریت می‌نمایند، به هم خدمت کنند. فردی که جان خود را از دست می‌دهد، ارث‌اش طوری تقسیم می‌شود که خانواده‌ی داغدار او آسیب اقتصادی نبیند.“[1]

*در اقتفای بیانات مهم آیت‌الله احمدی‌فقیه بیان این نکته ضروریست که به زعم برخی محققان؛ جامعه بیشتر از حکومت در قبال مشکلات مردم مسئولیت دارد.

چه اینکه وظایف حکومت کلی، گران و غیر شخصی است اما قشرهای دارا و متمکن می‌توانند به نحو کاراتری مشکلا افراد پیرامون خود را حل کنند و البته اثربخشی بیشتری نیز داشته باشند.

در این باره و در ادامه صحبت‌های آیت‌الله احمدی‌فقیه پیرامون وظایف قشر متمکن در قبال دیگران؛ اشاره به این نکته ضروریست که در تفکر شیعه؛ یک فرد دارا باید و می‌تواند که از 5 طریق “خمس، زکات، صدقه، احسان و انفاق” به دیگران کمک کند.

5 طریقی که 2 مورد آن واجب است و در قبال 3 مورد دیگر توصیه‌های اکید و مکرری وجود دارد.

جالب آنکه مواردی از این 5 گزینه مثل “احسان” لزوما در مواجهه با افراد ندار به کار نمی‌رود و یک فرد متمکن می‌تواند صرفا برای شاد کردن دیگری؛ اقدام به اعطای مبالغ یا پرداخت هزینه از دارایی خود کند.

نگاه تخصصی و منصفانه به وظایف مالی شهروندان در قبال شهروندان در جامعه اسلامی؛ از گام‌های مهم برای رفع آلام مشکلات اقتصادی مردم است.

بماند که در نگاه سیاسی؛ شرط اصلی برای بهبود اقتصادی معیشت؛ “رأی خوب” مردم است و اقدامات اقتصادی مردمی؛ در ذیل رأی خوب تعریف می‌شود.

***

حرکت جالب وزارت کشور برای حذف احزاب بی‌خاصیت

عبدالله مرادی، مدیرکل سیاسی وزارت کشور، ‌ اخیرا در سخنانی که ایسنا آنها را منتشر کرد، پیرامون فرایند تأیید برگزاری مجمع عمومی احزاب گفته است:‌ مجامع عمومی احزاب با حضور نصف به اضافه یک اعضای حزب رسمیت می باید اما اگر این حد نصاب بدست نیامد باید جلسه دیگری برگزار شود که دیگر این حد نصاب نیاز نیست، ولی تعداد اعضای حاضر در مجمع عمومی هم نباید کمتر از ۳۰۰ نفر باشد.

او می‌افزاید: وزارت کشور دنبال توانمندسازی احزاب است اما برخی احزاب هم محدود بوده و ظرفیت سیاسی و اجتماعی ندارند. [2]

*اقدام قانونی وزارت کشور در تعیین حد نصاب برای مجامع عمومی احزاب؛ می‌تواند طلیعه یک روند مثبت برای توانمندسازی احزاب و بهبود دادن به فضای سیاسی کشور باشد.

پر واضح آنکه ما تعداد زیادی حزب در کشور داریم که عملا تک‌نفره یا محفلی هستند و تعدادی از احزاب نیز عملا هیچ تأثیر مثبتی در فضای کشور ندارند.

نگاه تخصصی قانون به احزاب بی‌فایده یا مضرّ می‌تواند فضای سیاسی را پالایش کرده و فرایندهای سیاسی را بهینه کند.

در این زمینه می‌توان این پیشنهاد را نیز به وزارت کشور ارائه کرد که در باب فعالیت احزاب و چیستی آن در ایران یک کرسی آزاداندیشی و البته قضاوت ایجاد کند تا احزاب به کانال ذاتی و عقلانی خود یعنی “ارائه کارنامه و برنامه بهتر اجرایی برای معیشت مردم” بازگردند و احزابی که آمده‌اند تا صرفا تفاسیر جدید از قانون اساسی کنند یا دست به تحریم انتخابات زده‌اند؛ معرفی و منحل شوند.

تکثر احزاب بی‌خاصیت و بعضا مضرّ از آفت‌های فضای سیاسی در ایران است.

***

شاید این خط مشکوک یک “طراحی خارجی” باشد

تشویق مادران برای اعزام فرزندان به معرکه خونین خیابان!

زهرا نژادبهرام، فعال چپ و عضو سابق شورای شهر تهران، طی یادداشتی در شماره دوشنبه گذشته روزنامه اعتماد؛ طبق روال همیشگی خود به مقوله جنسیتی “مطالبات زنان” پرداخته و از جمله با بیان اینکه زنان به هوای خوب و آب تمیز نیاز دارند(!) نوشته است:

“-زنان- شهری می‌خواهند که فرزندان‌شان در آن به آرامش اعتراض کنند و به آرامش صدای آنها شنیده شود”! [3]

*جدای از رویکرد فمینیستی امثال خانم نژادبهرام و عوض کردن جای انسان و جنسیت در مطالبات اینان؛ باید متوجه این حرکت خزنده بود که چنین افرادی با این قبیل حرف‌ها بصورت زیرپوستی و بیصدا مشغول سربازگیری برای اغتشاش خیابانی هستند.

شوربختانه آنکه می‌بینیم این افراد وارد پاک‌ترین حیطه‌های انسانی یعنی روابط مادر و فرزندی هم شده‌اند و عملا در گوش مادران جامعه زمزمه می‌کنند که دست از جان و آبروی فرزندان بشویند و همراه با حماقت سران اصلاحات؛ فرزندانشان را بعنوان سربازان تاجیک و ربیعی و حجاریان و عماد باقی و سایرین به میدان نبرد خیابان با مردم و حکومت بفرستند.

و جالب آنکه در این القای مزوّرانه البته با روکش “آرامش اعتراض” هم مواجهیم!؟

خانم نژادبهرام یا می‌داند که در اعتراض خیابانی برای کودکان و نوجوانان و جوانان هیچ آرامشی وجود ندارد و یا نمی‌داند!

که در هر دو حالت قضاوت جالبی درباره رفتار زشت ایشان برای تقویت جبهه خیابان از سوی مادران شکل نمی‌گیرد.

مزید اطلاع اینکه علی ربیعی، ‌ از هم‌مسلکان خانم نژادبهرام که پیش از این گفته بود “صدای خیابان ترسناک نیست! ” اما اخیرا اعتراف کرد که ممکن است خیابان‌ها خونین شود.

اینکه خانم نژادبهرام با کدام وجدان یا تحلیل راضی به این شده است که مادران عزیز جامعه ما، فرزندان و عزیزان خود را به مهلکه خونین خیابان و اعتراضات سیاست‌بازانه مشتی بیگانه‌ی با عقل بفرستند؛ جای سؤال و تأمل جدی دارد.

آیا خانم نژادبهرام با این حرف‌ها هیچ احساس مسئولیتی درباره فریب خوردن امثال مرحومه “نیکا شاکرمی” نمی‌کند!؟

پیش از این، “امتداد”، ارگان رسانه‌ای حزب چپ اتحاد ملت نیز در گزارشی زمینه‌سازی برای “حضور کودکان در اغتشاشات خیابانی” را مطرح کرده بود! [4]

این خط مشکوک که از یکسو بر زمینه‌چینی برای اغتشاش خیابانی کودکان تأکید می‌ورزد و از سوی دیگر با لحنی زنانه، مادران را ترغیب به اعزام فرزندانشان به سمت خیابان می‌کند؛ می‌تواند ریشه داخلی نداشته باشد و حتما بایستی با نگاه مدقانه امنیتی به آن نگاه کرد. نگاهی امنیتی که اگر وجود داشته باشد بعدا شنوای حرف‌های غلط و بهت‌آور عده‌ای راجع به مفهوم “دهه‌هشتادی‌ها” نخواهیم بود. چه اینکه عقلانیت اگر رعایت بشود؛ دهه‌هشتادی‌ها با دهه‌شصتی‌ها و… هیچ تفاوتی ندارند!

برای اتقان بیشتر تحلیلی که می‌گوید این حرکت می‌تواند یک طراحی دشمنانه باشد؛ می‌توان به تصویر زیر که در جریان اغتشاشات آبان 98 در شبکه‌های مجازی وایرال شد نیز استناد کرد:

برخی محافل تحلیلی معتقدند گزاره‌های خطرناکی از جنس آنچه در بالا خواندیم، قرار است برای زمینه‌چینی به منظور وقوع “فتنه اقتصادی” همچنان در جامعه ما ادامه یابد و هر روز گلوله جدیدی از این کارخانه مهمات سازی به سمت اذهان عمومی شلیک شود.

“راه‌حل” از دالان 2 وجهی “تبیین و نگاه امنیتی” می‌گذرد.

***

1_ rasanews.ir/0032Wm

2_ isna.ir/xdMQWQ

3_ https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/194068

4_ mshrgh.ir/1439981

به گزارش مجاهدت از مشرق، در روزهای اخیر و در راستای پروژه کشته‌سازی رسانه‌های ضد انقلاب موارد مختلفی مشاهده شده است که مرگ افرادی که هیچ ارتباطی با حوادث اخیر نداشته است را، این رسانه‌ها به دروغ به اغتشاشات مرتبط کرده و مدعی می‌شوند که این دختران نوجوان در تجمعات بدست نیروهای امنیتی کشته شده‌اند.

یکی از این موارد دروغ که بازتاب زیادی در فضای مجازی داشت مربوط به مرگ دختری به نام نیکا شاکرمی بود که با انتشار اسناد و تصاویر مشخص شد مرگ وی هیچ ارتباطی با تجمعات اخیر ندارد و تحقیقات پلیسی و قضایی درباره علت مرگ این دختر نوجوان در حال انجام است.

اما در ادامه پروژه کشته‌سازی، پرونده‌سازی مشابهی از مرگ یک دختر در کرج به نام سارینا اسماعیل‌زاده صورت گرفته است که ادعا شده در تجمعات و بدست نیروهای امنیتی کشته شده است.

در همین حسین فاضلی هریکندی درباره جزئیات فوت سارینا اسماعیل‌زاده گفت: در نخستین دقایق روز دوم مهرماه در حدود ۲۰ دقیقه بامداد، طی تماس تلفنی کلانتری ۱۴ رسالت کرج، گزارش یک مورد سقوط از ارتفاع به قاضی کشیک دادسرای ناحیه یک کرج ارائه شد.

وی افزود: پس از دریافت این گزارش بازپرس کشیک دادسرای مذکور شخصا در محل حادثه حاضر شده و با بررسی های اولیه مشخص گردید جسد متعلق به دختر نوجوانی حدودا ۱۶ ساله است که در محل ورودی پارکینگ پشتی ساختمان همسایه منزل مادر بزرگ متوفی در عظیمیه کرج قرار داشت.

رئیس کل دادگستری استان البرز با اشاره به اینکه بلافاصله تحقیقات اولیه در این خصوص از سوی خود بازپرس از مامور کلانتری، مادر و مادربزرگ متوفی آغاز گردید، بیان داشت: با بررسی های اولیه مشخص شده است، متوفی که به همراه مادر خود در همان شب در منزل مادربزرگ خود بودند از راه‌پله منزل مادر بزرگ، خود را به پشت بام طبقه پنجم رسانده و از آنجا پس از ورود به پشت بام همسایه به پایین پریده و طبق بررسی‌های اولیه خودکشی کرده است.

وی با بیان اینکه تحقیقات بازپرسی از مادر ایشان مشخص کرده است که متوفی سابقه خودکشی ناموفق با مصرف قرص داشته، متذکر شد: پلیس نیز با تماس تلفنی همسایه از موضوع سقوط از ارتفاع مطلع و به محل مراجعه کرده و با حضور اورژانس در محل مشخص گردیده که وی متاسفانه فوت نموده است.

فاضلی هریکندی در ادامه به گزارش مجاهدت از پزشکی قانونی در این خصوص اشاره کرد و گفت: طبق این گزارش علت فوت، شوک ناشی از ضربه به دنبال صدمات و شکستگی های متعدد و خونریزی به واسطه سقوط از ارتفاع بوده است.

رئیس کل دادگستری استان البرز با بیان اینکه منطقه وقوع این حادثه جزو مناطق بدون اغتشاش  در کرج بوده و ادعاهای مطرح شده در خصوص فرد فوت شده در برخی از رسانه های معاند کذب است، یادآور شد: خانواده متوفی شامل مادر، برادر و دایی وی نیز با حضور در شعبه ۱۳ بازپرسی دادسرای ناحیه یک کرج از انتشار این اخبار کذب ابراز ناراحتی کرده و خواستار صدور تکذیبیه شده‌اند.