هنجار‌های اجتماعی

به گزارش مجاهدت از گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، نشست مشترک وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با هدف افزایش فضای هم‌دلی بین دو دستگاه در مقابل دشمنان انقلاب اسلامی، در روز بیست و پنجم خرداد ماه، در مشهد مقدس و در جوار مضجع نورانی ثامن‌الائمه (ع) برگزار شد.

حجت‌الاسلام «سید اسماعیل خطیب» وزیر اطلاعات در این نشست اظهار داشت: امیدوارم که این جلسات مقدمه‌ای باشد برای برآورده شدن منویات فرمانده معظم کل قوا و ایجاد یک همدلی، هم‌افزایی، مشارکت، تفاهم، هم‌سویی، هماهنگی و حرکت یکپارچه و وحدت رویه در مجموعه دو تشکیلات اطلاعاتی مؤثر و نقش‌آفرین در ساخت درونی قدرت نظام و ایجاد امنیت پایدار که همه وظیفه داریم در جهت تحکیم بنیه درونی قدرت و استحکام‌بخشی آن، برای ملت قدم برداریم.

وی افزود: اقدامات مشترک جامعه اطلاعاتی، مکرر مورد لطف، عنایت، رضایت و خشنودی رهبر عزیز، حکیم و فرزانه و فرمانده کل قوا قرار گرفته و این رضایت امام زمان (عج)، رضایت خداوند تبارک و تعالی و سرفرازی و سربلندی در مقابل عظمت شهدا و مردم است و ثبات و امنیت امروز مدیون خون شهدا، امام (ره)، حضور و همراهی مردم و هماهنگی و هم‌افزایی در جامعه اطلاعاتی، نیرو‌های مسلح و قوه قضائیه هستیم.

وزیر اطلاعات گفت: ما (جامعه اطلاعاتی) وظیفه داریم با ارتقای توان‌مان، با اشتراک‌گذاری‌ها، با هم‌سویی‌های‌مان، با یک وحدت رویه جدی در جهت با مقابله با جنگ ترکیبی استکبار و بنای یک مجموعه اطلاعاتی مردم پایه و مؤثر و تلاش در جهت مقابله با تمام آنچه را که خاستگاه و برنامه‌ریزی منسجم و گسترده دشمنان علیه این نظام و انقلاب است بکار گیریم.

وی ادامه داد: رهبر عزیزمان در ابتدای سال در فرمایشات‌شان در حرم مطهر رضوی فرمودند که دشمن به دنبال تغییر ماهیت جمهوری اسلامی است. تلاش و همت دشمن با تمامی ابزار‌های موجود ایجاد ادراکی است، تا براندازی را از شیوه تغییر ماهیت جمهوری اسلامی پی بگیرد و ابزار آن کسانی هستند که با انقلاب و ولایت زاویه دارند و سخن از تغییر اصلاح ساختار و تغییر و انقلاب می‌زنند.

رئیس شورای هماهنگی اطلاعات کشور گفت: اگر دو دستگاه اطلاعاتی بتواند در سراسر زمینه‌ها و فعالیت‌های مختلف و شرایط جغرافیایی و موضوعی به یک انسجام واحدی برسد، قطعاً در تحقق ایران قوی، مهارم تورم و رشد تولید و ایجاد امیدزایی و تحرک و نشاط در کشور و خواسته‌های نظام و آنچه را که حکمرانی برای ارتقاء قدرت خودش به آن نیاز دارد در موضوع هنجار‌های اجتماعی حجاب و امثال آن‌ها موفقیت‌های بیشتری حاصل خواهد شد.

وی افزود: امروز اگر در دولت مردمی و انقلابی آیت‌الله رئیسی موفقیت‌هایی را در ارتباط با سیاست خارجی، پیمان‌های منطقه‌ای و موضوعات اقتصادی، و مردمی کردن یارانه‌ها و موضوعات مختلف صنعتی و باز کردن گره تولید و کاهش نرخ بیکاری و افزایش رشد اقتصادی پیداکرده، لازمه این تعامل این است که بتواند جهشی در این پیشرفت‌ها ایجاد کند و جامعه اطلاعاتی می‌تواند در زمینه‌های افزایش دارایی‌های ارزشمند نظام و ارتقاء سرمایه‌های کشور نقش ایفا کند.

حجت‌الاسلام خطیب در پایان با اشاره به انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: باید طراحی‌ها و راهبرد‌های مشترکی برای مشارکت، رقابت، سلامت و امنیت در نظام انتخاباتی کشور را برنامه‌ریزی کرد. انتخابات باید پیام‌آور اقتدار و وحدت عمل برای همه قرار گیرد و مشارکت حداکثری باید صورت گیرد.

انتهای پیام/ 231

به گزارش مجاهدت از گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، آموزش حجاب به کودکان را باید در عامل‌های تربیتی و هنجار‌های اجتماعی تعریف کنیم تا در درازمدت نتیجه بهتری بدهد، قبل از اینکه آن را در مقوله آموزش تعریف کنیم. چون آموزش کاربردی‌تر بوده و زودتر فراموش می‌شود. در عین حال، تأدیب در حوزه سخت‌افزاری مثل تنبیه کردن تعریف می‌شود. این در حالی است که تربیت، نرم‌افزاری بوده و مستمر و دائمی شناخته می‌شود و نهایتاً در رفتار روزانه افراد نهادینه می‌شود.

پس بهتر است موضوع دین و حجاب را پرورشی نگاه کنیم. یعنی برای گسترش فرهنگ حجاب، به جای تأدیب افراد باید آن‌ها را تربیت کنیم و حجاب را به عنوان یک ضرورت اجتماعی و فردی دینی در نظر بگیریم.

در گفت‌وگویی با سمیه موسوی، کارشناس دینی، به بررسی روش و ضرورت آموزش حجاب به نسل آینده و شروع آن در دوران خردسالی پرداخته است.

سهولت آموزش حجاب به دختران

می‌دانیم که عفاف و حجاب هم به مردان تعلق دارد و هم به زنان. اما در این میان توجه به خصوصی نسبت به زنان و دختران در مورد حجاب شده است. در همین مورد آیا آموزش حجاب به دختران کودک و نوجوان کار سختی نیست؟

خیر؛ تربیت دینی و آموزش حجاب به دختران نسبت به پسران راحت‌تر است؛ چون آن‌ها عاطفی‌تر و رقیق‌تر هستند و در روایات ذکر شده که خداوند متعال نسبت به دختر‌ها مهربان‌تر است، چون آن‌ها رقیق‌ترند، از این رو اگر شیوه‌های صحیح و منطقی در این زمینه مدنظر قرار داشته باشد آموزش حجاب به دختران راحت‌تر است.

پس چرا برخی خانواده‌ها برای تربیت دینی فرزندان خود و آموزش دادن حجاب به دخترشان دچار مشکل می‌شوند؟ به طوری که گاه با وجود اینکه مادر حجاب را رعایت می‌کند، اما دختر در این مورد کوتاهی و سستی دارد؟

مشکل ما برای آموزش حجاب مثل بقیه مشکلات این است که آن را درست تحلیل نمی‌کنیم. اما اگر حجاب را به رویکرد فردی و اجتماعی تقسیم کنیم، بهتر می‌توان آن را بررسی کرد. یعنی یک شخص به عنوان یک انسان چرا حجاب دارد و همان شخص به عنوان یک عضو از جامعه چرا حجاب دارد.

بررسی حجاب در تربیت فردی راحت‌تر است، چون در این نوع تربیت، تعریف دین و دینداری را برای فرزندمان، چه دختر و چه پسر، بازنگری می‌کنیم. چون در یک نگاه کلی به جامعه خودمان به این نتیجه می‌رسیم که خدا به عنوان حی ناظر برای بچه‌ها وجود ندارد. به همین شکل دین به عنوان یک وجود زنده وجود ندارد؛ وقتی که دین زنده نیست، حجاب هم به عنوان یک هنجار دینی و شعائرالله زنده نیست.

طبیعی است که یک موجود زنده، چیز غیرزنده را نمی‌پذیرد. یعنی بدون فکر منطق پذیرش حجاب را از بین برده‌ایم. می‌گویند این حجاب برای ۱۴۰۰ سال قبل بوده، برای عرب‌ها بوده و…

زیبایی‌های دین را به فرزندان نشان دهیم

شاید ما در آموزش کلیت دین هم دچار اشکالاتی هستیم. مثل اینکه خدا را در برابر انسان قرار داده‌ایم که مترصد فرصتی برای عذاب انسان است. به این صورت کودک از خدا می‌ترسد و زیبایی‌های دین را درک نمی‌کند.

همین طور است. در این نگاه، اگر با رویکرد فردی بچه‌ها متوجه شوند که دین به سودشان است و تمام آن مجازات و تنگی و فشار نیست، آن را بهتر می‌پذیرند.

امام زین العابدین علیه السلام در دعای اول صحیفه سجادیه این مطلب را خیلی لطیف مطرح کرده و به آفرینش عالم هستی اشاره می‌فرمایند که: «آفریدگان را به قدرت خود آفرید و به خواست خویش بر آنان جامه هستی پوشانید؛ آنگاه ایشان را به راهی که می‌خواست رهسپار کرد و به جاده محبت خود روان گردانید.» در اینجا پرسشی مطرح می‌شود که آیا مادر یا معلم، این نوع آموزش را به بچه‌ها ارائه می‌دهد؟

حجاب در اجتماع

به ضرورت توجه به حجاب در رویکرد اجتماعی هم اشاره کردید. در این منظر حجاب را چگونه باید تحلیل کرد؟

حجاب را در رویکرد اجتماعی به دو شکل می‌توان بررسی کرد؛ اینکه آیا تربیت دینی را در قالب حکومت دینی داریم مثل کشور خودمان و یا تربیت دینی در حکومت غیردینی مطرح می‌شود. تربیت دینی و آموزش حجاب در حکومت غیردینی طوری انجام می‌شود که فقط مادر است که به فرزندش آموزش می‌دهد و نکته‌ها و هنجار‌های دینی تنها از طریق خانواده به فرزند منتقل می‌شود.

اما در حکومت دینی، اگر بچه‌ای دچار مشکل دینی شود، مشخص نیست که مدرسه در این مورد مقصر بوده یا مسجد یا…، اما چون حکومت دینی داریم، می‌توانیم با برنامه‌ریزی صحیح در سطح کلان شخصیت بچه را بسازیم به طوری که ضربه‌ای در آن ایجاد نشود و راهکار‌های جدی و عملی برای پرورش و تربیت مؤثرتر باشد.

در جلسات مشاوره، ارتباط و دوستی نوجوانان و جوانان با جنس مخالف بار‌ها به عنوان یک مشکل مطرح می‌شود. جالب است که در یکی از این جلسات، مادری از این نوع ارتباط فرزند ۲۵ ساله‌اش ناراحت بود. باید از این خانواده‌ها پرسید که آیا در دوران کودکی فرزندتان، تشویق‌های دینی داشته‌اید یا نه؟ آیا در اعیاد مذهبی به او هدیه‌ای داده‌اید یا نه؟

باید بدانیم که تربیت دینی فرزند در دوره سنی ۳ تا ۵ سالگی و بعد از آن ۶ تا ۱۱ سالگی اهمیت زیادی دارد. انجمن روانشناسی ایالات متحده امریکا به این نتیجه رسیده‌اند که در ضمیر ناخودآگاه علاقه به دین وجود دارد. در دین اسلام همین بحث این طور مطرح شده که بر روی نفس مطمئنه خیلی کار کنید.

پیوند عاطفی کودک و اولیای دین

یکی از روش‌ها برای رسیدن به این مقصود آشنا کردن و انس دادن کودکان با بزرگان دینی و ائمه اطهار علیهم السلام است. این کار چگونه باید انجام شود که بیشترین اثر را در سبک زندگی فرزند ما داشته باشد؟

خانواده وظیفه دارد که بین کودک و اولیای دینی پیوند‌های عاطفی برقرار کند. زیارت اماکن مقدسه و شرکت در جلسات مذهبی و هیئت‌ها در این مورد می‌تواند خیلی مؤثر باشد، اما باید توجه داشت که کودک در این برنامه‌های مذهبی آزار نبیند و خسته نشود. مثلاً کودکان جشن نیمه شعبان یا عید نوروز را دوست دارند.

باید اولیای دین را با همان زبان کودکی به کودک خود معرفی کنیم؛ مثلاً به او یاد بدهیم امام کسی است که نامه‌های خدا را به ما می‌رساند. اگر کودک یاد بگیرد و بفهمد که قرآن کریم، نامه خداست، احادیث نامه پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم السلام است، نهج البلاغه نامه امام علی علیه السلام است و یا صحیفه سجادیه نامه امام سجاد علیه السلام است، بهتر و بیشتر آن بزرگان را می‌شناسد و با ایشان ارتباط برقرار می‌کند.

به بیان دیگر، اعتمادش به این شخصیت‌ها بیشتر می‌شود و در مشکلاتش به آن‌ها رجوع می‌کند. پس شخصیت خود را پایین نمی‌آورد و عزت نفس دینی و شخصیتی او بالا می‌رود.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/ ۱۳۴

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس- علی عبدالصمدی؛ انسان موجودی است فی نفسه اجتماعی و نخستین جامعه‌ای که در آن حضور پیدا می‌کند خانواده نام دارد.

خانواده‌ای که اگرچه کوچکترین نهاد اجتماعی است، اما زیربنای دیگر اقشار و طبقات جامعه به شمار می‌رود. نقش‌های مختلف زن، شوهر، پدر، مادر، فرزندان، خواهر و برادر در محیطی به نام خانه و خانواده معنا پیدا می‌کنند.

از بسط و گسترش این نهاد اجتماعی بوده است که جامعه‌ای به گستردگی تمامی جهان هستی و نقش‌های دیگر پدیدار شده است. از این رو تمامی ابناء بشر را می‌توان به نوعی خواهر و برادر دانست.

نقش چنین نهادی به نام خانواده در دین مبین اسلام بسیار مهم و حائز اهمیت برشمرده شده است. بر کسی پوشیده نیست که وظیفه‌ی اصلی خانواده تربیت و انسان سازی است. این نقش‌های خطیر پدری و مادری هستند که از سویی با تاثیرات ژنتیکی و از سویی دیگر با تربیت خانوادگی زمینه ساز حضور اجتماعی افراد مختلف در جامعه می‌شوند. به دیگر سخن این خانواده است که از طریق تربیت و آموزش تشخص‌های مختلف را به افراد تخصیص می‌دهد.

در تبیین اهمیت مقام شامخ نهادی به نام خانواده همین بس که پیامبر اسلام حضرت محمد صلوات الله علیه و آله و سلم فرمودند: «نشستن مرد نزد زن و فرزندش، نزد خداوند محبوب‌تر از اعتکاف درمسجد من است.»

علاوه بر اینکه در قرآن و عترت نسبت به موضوع خانواده سفارش‌های فراوانی شده است در کشور ما نیز به عنوان کشوری کهن و قدیمی این مساله بسیار مهم و در خور توجهات ویژه‌ای بوده است. خانواده در بین مردم ایران زمین رکنی مهم از ارکان اجتماعی به شمار می‌آمده موضوعاتی مانند ازدواج و تشکیل خانواده همواره مورد عنایت خاص خانواده‌ها بوده است.

ازدواج به عنوان نهاد پیشگام تشکیل خانواده مستلزم باید‌ها و نباید‌ها و هنجار‌های اجتماعی و اقتصادی خود است که بخشی از آن متوجه اقشار مختلف مردم و بخشی دیگر مورد توجه مسئولین ذیربط است. خانواده‌ها با آسان گیری و سهولت در امر ازدواج می‌توانند گام موثر و مثمر ثمری را در این زمینه بردارند.

از سویی دیگر این مسئولین ذیربط هستند که با کنترل شرایط اقتصادی و ایجاد تسهیلات ویژه (از قبیل اختصاص وام‌های بانکی بدون سود و …) به خانواده‌ها و جوانان یاری رسانند.

بیست و پنجم ذی الحجه یعنی روز پس از مباهله در فرهنگ عمومی کشور ما به عنوان روز تکریم نهاد خانواده نامگذاری شده است. نامگذاری چنین روزی به نام روز خانواده نشان دهنده اهمیت این نهاد مقدس نزد اسلام و شیعیان است.

امید آنکه مسئولین با در نظر گرفتن اهمیت و ذات خانواده در راه تسهیل در تشکیل این پایگاه اساسی و مقدس اجتماعی دست در دست یکدیگر داده و زمینه ساز تربیت صحیحی در خانواده‌های نو بنیاد شوند.

انتهای پیام/133

گروه اجتماعی دفاع‌پرس – سردار هوشنگ حسینی فرمانده انتظامی استان اردبیل؛ اخلاق اجتماعی مجموعه‌ای از عقاید، ارزش‌ها و هنجار‌هایی است که نسبت به فرد، اموری بیرونی و مستقل تلقی می‌شوند که در جریان جامعه پذیری برای او درونی می‌گردند و به صورت جزئی از شخصیت او در می‌آیند و در نهایت رفتار فرد را در جامعه تعیین می‌کنند و حوزه‌هایی از فرهنگ عمومی یک جامعه را تشکیل و شامل عقاید، ارزش‌ها و هنجار‌های اجتماعی هستند.

توجه به اخلاق نه تنها با مسائل اعتقادی و باور‌های ارزشی و دستور‌های دینی مرتبط است، بلکه تکلیفی شرعی و اعتقادی و الهی بوده و بستر ساز توسعه امنیت و آرامش فردی و اجتماعی و تضمینی برای شور و نشاط جامعه است.

در خصوص ارتباط اخلاق با امنیت اجتماعی، هم رفتار فضیلت گونه و هم رفتار مشارکت گرایانه اخلاق که در قالب اخلاق شهروندی مطرح می‌شوند؛ دارای نقش است.

شرم و حیا به عنوان یک مفهوم اخلاقی و احساس گناه به عنوان یک مفهوم مذهبی-اخلاقی در قالب رفتار‌های فضیلت گرایانه اخلاقی در کاهش جرم و جنایت و به نوعی ارتقاء سطح امنیت عمومی نقش دارد.

امنیت عمومی

مفهوم امنیت اجتماعی در وهله اول به معنای احساس آرامش و اطمینان خاطر و فقدان دلهره، تشویش، اضطراب و ترس می‌باشد که به نوعی به معنای امنیت هستی شناسانه گروه‌ها و جوامع است و در وهله دوم شامل قابلیت حفظ و پاسداشت جوامع و گروه‌ها از الگو‌های سنتی زبان، فرهنگ، مذهب، هویت و عرف خود می‌شود که در این نوع، کارکرد خود جوامع وگروه‌ها و تعهد خود اعضا در آن بسیار نقش دارد.

امنیت عمومی که در سطوح امنیت مابین امنیت فردی و امنیت حکومت قرار گرفته است ناظر بر وضعیت امنیت جامعه از منظر سرقت، دزدی، جرم و جنایت است و به معنای مبارزه و مقابله با مظاهر جرم و جنایت همچون سرقت، قتل، کلاهبرداری و… و پیشگیری از همچنین احساس امنیت که به معنای احساس آرامش و اطمینان خاطر و فقدان دلهره، تشویش، اضطراب و ترس از وضعیت جرم و جنایت در جامعه است در سطح امنیت عمومی مطرح می‌شود.

اخلاق و امنیت اجتماعی

در سطح و اولویت اول امنیت اجتماعی، می‌توان از امنیت فردی و گروهی و اجتماعی سخن گفت. یکی از عواملی اساسی که تامین کننده امنیت در ابعاد مختلف می‌باشد؛ پایبندی به اصول اخلاقی است.

تمام افراد در نظام شهروندی دارای حقوق و احترام و مسئولیت متقابل نسبت به یکدیگر هستند که رعایت آن یک التزام و عامل حفظ منزلت آنان است.

شرم و حیا به عنوان یک مفهوم اخلاقی و احساس گناه به عنوان یک مفهوم مذهبی-اخلاقی در کاهش جرم و جنایت و به نوعی ارتقاء سطح امنیت عمومی نقش دارد.

درونی کردن هنجار‌های اخلاقی ممکن است هم به احساس اخلاقی شرم و هم به احساس اخلاقی گناه منتهی شود و هر دو احساس اخلاقی طبق فرض، افراد را از انجام بزهکاری باز می‌دارد، بدین شکل که هر گاه عاملان، هنجار‌های درونی شده خود را نقض می‌کنند، متحمل خطر احساس گناه یا احساس شرم می‌شوند.

آسیب شناسی امنیت اجتماعی و عمومی از منظر اخلاق

آسیب امنیت عمومی از منظر اخلاق زمانی حادث می‌شود که مجرم و بزهکار با توجیه اخلاقی و منطقی عمل خلاف، وجدان خود را به منظور دوری از احساس شرم راضی کند.

همانطور که گفته شد در تحقق حس شرم، خود فرد است که با آگاهی از چنین وضعیتی به داوری در رابطه با خویش پرداخته، به طرد یا قبول رفتار خویش اقدام می‌کند. پس اگر کسی، با استدلال و منطق خود را راضی به عمل خلاف کرده و در نهایت احساس شرم نداشته باشد، با مهیا بودن سایر شرایط، مرتکب جرم و جنایت می‌شود؛ بنابراین اگر در یک جامعه تعداد بسیار زیادی از بزهکاران مرتکب جرم و جنایتی شوند و در این خصوص احساس شرم نکرده و به نوعی وجدان خود را راضی نگه دارند، از منظر اخلاقی، وضعیت امنیت عمومی جامعه دچار آسیب شده است.

در واقع امنیت اجتماعی زمانی از منظر اخلاق، آسیب می‌بیند که رفتار فضیلت گونه در بین اعضای جامعه و شهروندان وجود نداشته باشد به نحوی که بی اخلاقی در رفتار‌های ضد اخلاقی، چون عدم تحمل و مدارا با خرده فرهنگ ها، عدم پذیرش سبک‌های مختلف زندگی و یا حتی عدم احترام به حقوق اقلیت‌ها خود را نشان می‌دهد.

آسیب دیگر امنیت اجتماعی از منظر اخلاق به نبود بعد رفتار مشارکت گرایانه شهروندان بر می‌گردد؛ به این معنی که شهروندان جامعه احساس تعهد و مسئولیت به آنچه هویت آن‌ها را تهدید می‌کند، ندارند.

عدم تعهد اعضا و کناره گیری از نقش فعال به منظور حفظ رسوم، آداب و پاسداشت از هویت نیز می‌تواند به عنوان آسیب امنیت اجتماعی از منظر اخلاق تلقی شود.

رفتار فضیلت آمیز اخلاقی امروزه مبتنی بر رعایت حقوق طرف ارتباط است؛ بر این بنیاد رفتار‌هایی که موجب تضییع حقوق طرف ارتباط شوند غیر اخلاقی و باعث وارد امدن خدشه به امنیت و آرامش می‌شود.

باید به این نکته مهم در تحقق امنیت و آرامش توجه داشت که فرد اخلاقی در تعقیب منافع خود، آسیبی به جامعه وارد نمی‌سازد و خط قرمز منفعت طلبی‌ها و خودخواهی هایش خسران سایر افراد و جامعه است.

علاوه بر مؤلفه فضیلت بودن مفهوم اخلاق، مؤلفه دیگری که خیلی اهمیت دارد مشارکت اجتماعی است که کنش اجتماعی داوطلبانه معطوف به منافع متقابل یا خیر جمعی را شامل می‌شود. این مفهوم بعدی جدید از اخلاق شهروندی نیز محسوب می‌شود که توجه به خیر جمعی تاثیرگذار در امنیت و آرامش بوده و و بستر ساز توسعه نشاط اجتماعی است.

در خاتمه باید گفت: اخلاق از ضروری‌ترین نیاز‌های جامعه انسانی است و بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی ریشه اخلاقی دارد؛ به همین دلیل اصلاح اخلاق، زیربنای اصلاح جامعه بوده و امنیت و آرامش فردی و اجتماعی را تامین و تثبیت می‌کند.

انتهای پیام/ 241