هنر

به گزارش مجاهدت از خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، حجت‌الاسلام «عبدالحسین خسروپناه» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی امروز (چهارشنبه) در آئین گرامی‌داشت چهلمین سال تأسیس شورای فرهنگ عمومی کشور به تشریح پیشینه شکل‌گیری این شورا و اقدامات آن پرداخت و اظهار داشت: شورای فرهنگ عمومی نتیجه یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی هست و شورای عالی انقلاب فرهنگی از طریق آن ارتباط ستادی خود را با مجموعه‌های فرهنگی برقرار می‌کند.

وی با بیان اینکه ایران عزیز در عرصه‌های مختلف از فرهنگ عمومی ارزشمندی برخوردار هست، گفت: یکی از نمونه‌های برجسته این فرهنگ، فرهنگ ایثار و شهادت هست. مردم ایران از گذشته‌های دور، حتی پیش از ورود اسلام، اهل ایثار بودند و در برابر ظلم می‌ایستادند. با ورود اسلام، این روحیه در قالب فرهنگ جهاد و شهادت تجلی یافت و در دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به اوج خود رسید.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به دیگر برجستگی‌های فرهنگی کشور اشاره کرد و افزود: فرهنگ نیکوکاری یکی دیگر از نمونه‌های بارز فرهنگ عمومی در ایران هست. در سراسر کشور هر جا بیمارستان، مدرسه، مسجد و حسینیه‌ای وجود دارد، عمدتاً با کمک‌های مردمی و توسط نیکوکاران ساخته شده هست. همچنین بخش زیادی از مقابله با آسیب‌های اجتماعی بر عهده مردم بوده که این امر خود بیانگر فرهنگ مشارکت عمومی در جامعه هست.

وی با اشاره به مشارکت گسترده مردم در فعالیت‌های امدادی و اجتماعی اظهار داشت: امروز بیش از سه میلیون جوان عضو جمعیت هلال احمر هستند و در بحران‌ها و سختی‌ها با روحیه ایثارگرانه به میدان می‌آیند. در دوران دفاع مقدس نیز مردم با همه سختی‌ها در صحنه حضور داشتند و اجازه ندادند کشور دچار مشکل شود. این فرهنگ مشارکت و همدلی یکی از ارزشمندترین میراث‌های فرهنگی ملت ایران هست.

خسروپناه ادامه داد: فرهنگ عفت، حیا و غیرت نیز از ویژگی‌های ممتاز ملت ایران هست که بخاطر آن در دنیا شناخته شده و برجسته هستیم؛ مردمان کشورمان، عموماً مردمانی عفیف، باحیا و غیور هستند که این صفات در میان آنان زبانزد خاص و عام هست.

وی با اشاره به جایگاه معرفت و حکمت در فرهنگ ایرانی گفت: فرهنگ معرفت و حکمت در این سرزمین بسیار غنی هست و بخش عمده علم، دانش و معرفت جهان در ایران شکل گرفته هست. اندیشمندانی، چون فارابی، ابن‌سینا، سهروردی، خواجه نصیرالدین طوسی و فخر رازی از مفاخر بزرگ ایران‌زمین هستند که در حوزه‌های فلسفه، منطق و عرفان تأثیرگذار بوده‌اند. هرچند در دیگر مناطق نیز اهل معرفت وجود داشته‌اند، اما بخش اعظم این جریان علمی و معرفتی از ایران برخاسته هست.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اهمیت خانواده در فرهنگ ایرانی اظهار داشت: فرهنگ خانواده‌محوری از ویژگی‌های بارز ایرانیان هست. آئین‌های سنتی مانند عید نوروز و شب یلدا بهانه‌ای برای گردهمایی اعضای خانواده و تحکیم روابط خانوادگی هست.

وی افزود: فرهنگ مقاومت نیز نه تنها در عرصه دفاعی بلکه در سایر عرصه‌ها از جمله ورزش و علم مشاهده می‌شود. در حالی که رژیم صهیونیستی و دشمنان تبلیغات منفی علیه ایران انجام می‌دهند، جوانان و قهرمانان ورزشی کشور با کسب مدال و افتخار برای ایران، عزت آفریدند و نشان دادند که روحیه مقاومت در همه زمینه‌ها جاری هست.

خسروپناه با اشاره به جایگاه علم و فناوری در کشور گفت: امروز در ایران با وجود شدیدترین تحریم‌ها علیه دانشگاه‌ها و دانشمندان، پیشرفت‌های علمی فراوانی حاصل شده هست. دشمنان حتی دانشمندان ما را به جرم علم و پیشرفت ترور می‌کنند، اما ملت ایران در مسیر علم و فناوری با قدرت پیش می‌رود. این نشان‌دهنده فرهنگ بالندگی و باور به «ما می‌توانیم» در نسل جوان هست.

وی در ادامه با اشاره به جایگاه هنر ایرانی اظهار داشت: از میان ۵۰۰ نوع صنایع‌دستی ثبت‌شده در جهان، ۲۹۹ نوع متعلق به ایران هست. هیچ کشوری در دنیا چنین تنوعی از هنر‌های دستی ندارد. همچنین در عرصه موسیقی، سرود، هنر‌های تجسمی و نمایشی، ایران سرشار از هنر‌هایی هست که ریشه در حکمت و معنویت دارد. هنر حکمی بر مبنای حکمت قرآنی هست و به همین دلیل هنر ایرانی معناگرا و ارزش‌مدار هست.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در کنار این ظرفیت‌های فرهنگی، کشور با تهدیداتی نیز روبه‌روست، تصریح کرد: اگر نسبت به سبک زندگی بی‌تفاوت باشیم، با تهدیدات معرفتی و اخلاقی روبه‌رو خواهیم شد. نسبی‌گرایی معرفتی از جمله خطراتی هست که موجب ابتذال فرهنگی می‌شود.

وی ادامه داد: آسیب‌هایی مانند سالمندی، تنهایی، کاهش جمعیت و حتی تنبلی در برخی امور اجتماعی باید جدی گرفته شود. از سوی دیگر، شلختگی مدیریتی در برخی حوزه‌ها به یکی از معضلات جدی تبدیل شده هست. مدیرانی که جسارت تصمیم‌گیری ندارند، خلاقیت نشان نمی‌دهند و تنها به امضا و پاراف نامه‌ها بسنده می‌کنند، در واقع گرفتار نوعی بی‌حوصلگی مدیریتی هستند.

خسروپناه با انتقاد از تصمیم‌گیری‌های عجولانه در برخی حوزه‌ها گفت: در مسئله جمعیت نیز گاهی بدون تدبیر و برنامه‌ریزی عمل می‌کنیم. تهدیدات فرهنگی خطر کمی از ابتذال فرهنگی ندارند و اختلافات بی‌ارزش و حاشیه‌ای نیز از جمله تهدیداتی هست که باید به آنها توجه شود.

وی تأکید کرد: حل این مشکلات در حوزه وظایف شورای فرهنگ عمومی در استان‌ها و شهرستان‌هاست. نسخه رفع این مشکلات همان توصیه هست که رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کرده‌اند و آن، کار قرارگاهی هست.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: باید با رویکرد قرارگاهی مسائل را رصد کرد و آنها را روی میز تصمیم‌گیری گذاشت تا نهاد‌هایی مانند صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، کانون‌های مساجد و فعالان فرهنگی استان‌ها، برای حل هر مسئله سهم و وظیفه خود را مشخص کنند.

وی تصریح کرد: مشکل اصلی شورای فرهنگ عمومی، کمبود بودجه نیست، بلکه نبود دانش و مهارت کار قرارگاهی هست. کار قرارگاهی یعنی رصد دقیق، اولویت‌شناسی و به‌کارگیری تمام ظرفیت‌ها در خدمت حل مسئله. این کار نیازمند صبر، حوصله و روحیه جهادی هست.

خسروپناه خاطرنشان کرد: اگر اصالت در شورای فرهنگ عمومی به سازمان‌محوری داده شود، مسائل فرهنگی حل نخواهد شد؛ اما اگر با رویکرد قرارگاهی و با حضور و مشارکت مردم عمل کنیم، تهدیدات کاهش خواهد یافت.

وی با اشاره به ظرفیت عظیم مردمی در کشور گفت: وقتی بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار جوان ایرانی عضو جمعیت هلال احمر هستند، این نشان از وجود سرمایه اجتماعی بزرگی دارد. ایده محله‌محوری که اخیراً از سوی رئیس‌جمهور مطرح شده، در صورت تحقق، می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و در چارچوب کار قرارگاهی، بسیاری از مشکلات را حل کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان تأکید کرد: تمام تهدیدات فرهنگی و اجتماعی با رفع شلختگی مدیریتی و با اتخاذ رویکرد قرارگاهی قابل حل هست. هر زمان مدیریت کشور از حالت کارتابلی خارج شود و به‌صورت میدانی و مسئله‌محور عمل کند، می‌توان شاهد حل بسیاری از چالش‌های فرهنگی کشور بود.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر امروز (چهارشنبه) با حضور در فرهنگستان هنر از آثار هنرمندان دارای معلولیت و جانباز بازدید کرد. 

صالحی در حاشیه این بازدید، جشنواره را نمونه‌ای ارزشمند از بروز توانایی‌ها و اراده انسان دانست و اظهار داشت: جشنواره همام توانسته هست بستری برای نمایش هنر توانمندان و هنرمندان دارای معلولیت فراهم آورد؛ افرادی که تا حدود یک دهه پیش کمتر دیده می‌شدند یا در حاشیه جامعه هنری قرار داشتند. امروز، هنر این قشر از حاشیه به متن آمده و این خود یکی از مهم‌ترین دستاورد‌های جشنواره هست.

وی افزود: هنر این عزیزان از یک سو همان ویژگی‌های عمومی هنر را داراست؛ یعنی تجلی خلاقیت‌های هنری در رشته‌های مختلف. اما از سوی دیگر، آنچه این آثار را متمایز و برجسته می‌کند، ترکیب هنر با اراده انسانی هست. در بازدید چندساعته از نمایشگاه شاهد بودم که بسیاری از هنرمندان با وجود مشکلات جسمی یا محدودیت‌های دیگر، با تلاشی ستودنی بر ناتوانی‌ها غلبه کرده‌اند و این خود پیام بزرگی برای جامعه هست.

صالحی با اشاره به ابعاد انسانی و خانوادگی آثار اظهار داشت: در این نمایشگاه جلوه‌های زیبایی از همدلی و همراهی خانواده‌ها دیده می‌شود. پدران، مادران و همسران هنرمندان دارای معلولیت در کنار آنان ایستاده‌اند و تصویری از خانواده‌ای پایدار و مقاوم را به نمایش می‌گذارند. در روزگاری که نهاد خانواده در جهان با تزلزل مواجه هست، این همراهی و پشتیبانی ارزش دوچندان دارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه، جشنواره‌های ویژه هنرمندان توان‌یاب را دارای ظرفیت «دیپلماسی انسانی» دانست و گفت: ارتباط هنرمندان توان‌یاب با دیگر جوامع، صرفاً از منظر هنری نیست بلکه بُعد انسانی و اخلاقی نیز دارد. این نوع از ارتباطات می‌تواند به توسعه دیپلماسی انسانی و فرهنگی ایران کمک کند. ما می‌توانیم از رهگذر آثار این هنرمندان، دریچه‌ای تازه به سوی دیپلماسی هنری و انسانی بگشاییم.

وی با تأکید بر حمایت‌های اقتصادی از این قشر افزود: هنرمندان در مجموع با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند و این مسئله برای هنرمندان دارای معلولیت مضاعف هست. از طریق چنین جشنواره‌ها و نمایشگاه‌هایی می‌توان زمینه فروش آثار، معرفی بین‌المللی و بهبود وضعیت معیشتی آنان را فراهم کرد. دولت نیز می‌تواند با ارائه تسهیلات و بسترسازی، در این مسیر نقش مؤثری ایفا کند.

صالحی ادامه داد: لازم هست کاتالوگ‌ها و بروشور‌هایی از آثار هنرمندان این حوزه تهیه شود تا ضمن معرفی آنان، امکان فروش داخلی و خارجی آثار نیز تقویت گردد. این اقدام می‌تواند هم به رونق اقتصادی این هنرمندان کمک کند و هم ابزاری برای توسعه همان دیپلماسی انسانی باشد که اشاره کردم.

وی از پیگیری وزارت فرهنگ برای اتصال هنرمندان دارای معلولیت به «صندوق اعتباری هنر» خبر داد و گفت: برخی از این هنرمندان هنوز عضو صندوق نیستند و باید امکان بهره‌مندی آنان از خدمات حمایتی فراهم شود. همچنین در حوزه آموزش نیز وظیفه داریم شرایط ویژه‌ای برای آموزش‌های غیرحضوری و مهارت‌افزایی آنان طراحی کنیم تا بتوانند با محدودیت‌های جسمی نیز مسیر رشد خود را ادامه دهند.

وزیر فرهنگ در پایان تأکید کرد: یکی از برکات چنین رویداد‌هایی این هست که توانمندی‌ها و مسیر رو به رشد هنرمندان دارای معلولیت بیشتر دیده می‌شود. ما وظیفه داریم این حرکت را جدی‌تر دنبال کنیم تا این عزیزان نه تنها در عرصه هنر بلکه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز نقش‌آفرینی گسترده‌تری داشته باشند.
 
انتهای پیام/ ۱۲۱

محمود سالاری، معاون سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، با تاکید براینکه همه ملت‌ها و اقوام همواره در مسیر ایجاد، تثبیت و حفظ هویت فرهنگی و تاریخی خود هستند، اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین منابع الهام‌بخش برای ما که می‌توانیم به هویت‌مان بپردازیم در عصر معاصر، دفاع مقدس هست. این رخداد عظیم نه تنها یک واقعه نظامی، بلکه یک نماد عمیق هویتی و فرهنگی هست که اگر آن را از تاریخ معاصر خود حذف کنیم، یک خلأ بزرگ هویتی به وجود می‌آید که تبعات آن برای نسل‌های آینده بسیار زیانبار خواهد بود.

معاون سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: دفاع مقدس باید همواره موضوعی برای تأمل و پژوهش‌های عمیق‌تر باشد؛ باید شخصیت‌ها و قهرمانان آن دوره با دقت و ظرافت برجسته و به نسل‌های بعدی منتقل شوند. به واقع، ما هنوز به شدت بدهکار این بخش از تاریخ و به قهرمانانی هستیم که جان خود را فدا کردند و باید بیش از پیش آنها را به عنوان الگو‌های ملی و انسانی به جامعه معرفی کنیم.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موقعیت حساس و استراتژیک جغرافیایی ایران اشاره کرد و گفت: تجربه تاریخی نشان داده هست که کشور ما هیچ‌گاه از تهدیدات و چالش‌های امنیتی مصون نبوده هست. موقعیت جغرافیایی ایران در یک منطقه پرتنش جهانی، لزوم هوشیاری و آمادگی دائمی را ایجاب می‌کند. در چنین شرایطی، باید روح سلحشوری، دفاع از وطن، عشق به میهن و ایمان به حمایت الهی از مظلومان را به عنوان رکن اصلی هویت ملی در دل مردم زنده و پویا نگه داریم.

سالاری با تاکید بر اهمیت بازخوانی مستمر دفاع مقدس افزود: هر روز باید از زوایای تازه‌ای به دفاع مقدس نگاه کرد و با استفاده از تفسیر‌های نوین، این بخش از تاریخ را به زبان و روایت روزگار خود نزدیک‌تر کنیم. هنر و به ویژه سینما و ادبیات، نقش بی‌بدیلی در این زمینه دارند و تولید آثار فاخر می‌تواند موجب تحکیم پایه‌های هویتی جامعه شود.

وی در پاسخ به پرسش درباره قالب‌های هنری موثر در انتقال این پیام‌ها گفت: در کوتاه‌مدت، هنر‌های زودبازده همچون گرافیک، هنر‌های تجسمی، موسیقی و شعر، بیشترین کارکرد را دارند، زیرا سریع‌تر به مخاطب می‌رسند و می‌توانند تأثیر فوری ایجاد کنند. اما در افق بلندمدت، سرمایه‌گذاری روی هنر‌های ماندگاری، چون سینما، سریال‌سازی و تولید رمان‌های فاخر ضرورت دارد تا هویت فرهنگی ما به صورت مستمر حفظ و تقویت شود.

سالاری تصریح کرد: تولیدات هنری باید با نگاه جامع، تخصصی و علمی انجام شود تا ضمن جذب مخاطب گسترده، پیام‌های اصیل و ارزش‌های فرهنگی به بهترین شکل منتقل شوند. این امر نیازمند حمایت‌های همه‌جانبه از سوی نهاد‌های فرهنگی و همکاری مستمر میان هنرمندان و پژوهشگران هست.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از مازندران، در راستای ارتقاء فعالیت‌های فرهنگی و هنری، جلسه‌ای مشترک و با حضور مدیران و مسئولین موسسه فرهنگی هنری هزارسنگر آمل، سازمان جوانان نواندیش هزارسنگر و «نیما کوهی» از اساتید برجسته دانشگاهی و موفق در حوزه نقاشی، در دفتر این موسسه برگزار شد.

در ابتدای این نشست، «علی امانی» از مسئولین موسسه فرهنگی هنری هزارسنگر و مسئول دفتر حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت شهرستان، گزارشی جامع از اقدامات و فعالیت‌های فرهنگی انجام‌شده توسط موسسه ارائه داد.

در ادامه، «محسن فضلی» هنرمند آملی و نماینده سازمان جوانان نواندیش هزارسنگر، به تشریح جزئیات برنامه‌ها و اقدامات این سازمان در حوزه فعالیت‌های هنری پرداخت.

وی ضمن تأکید بر نقش جوانان در پویایی و نوآوری هنری، طرح‌های ابتکاری سازمان جوانان نواندیش را برای حاضران تبیین کرد.

در این جلسه «نیما کوهی» با بیانی شیوا، به نقش محوری و بی‌بدیل هنر در جامعه اشاره کرد و از هنر به عنوان ابزاری قدرتمند برای بیان احساسات، ترویج ارزش‌ها و ایجاد ارتباط بین نسل‌ها یاد کرد.

در پایان این جلسه، پس از بحث و تبادل نظر، به منظور حمایت از استعداد‌های هنری، ترویج فرهنگ و هنر و ایجاد بستر مناسب برای شکوفایی خلاقیت‌ها، مصوب شد کلاس‌های مرتبط با نقاشی با حضور اساتید مطرح در ساختمان این موسسه و همچنین مسابقه‌ای در تابستان جاری در چهار محور اصلی: نقاشی، طراحی، عکاسی و حجم برگزار شود.

این رویداد مهم هنری با همکاری موسسه فرهنگی هنری هزارسنگر و سازمان جوانان نواندیش هزارسنگر اجرا خواهد شد و به برگزیدگان این مسابقات، جوایز ارزنده و لوح تقدیر اهدا خواهد شد.

همچنین، برنامه‌ریزی‌های اولیه در خصوص برپایی نمایشگاه نقاشی به منظور ارائه آثار هنرمندان و ترویج فعالیت‌های هنری، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

انتهای پیام/

آیت‌الله سید «محمدمهدی میرباقری» استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، در تعریف هنرمند اظهار داشت: هنرمند حقیقتی کسی هست که از دنیای آینده تصویر و احساسی دارد که بر اساس همان تصویر فاصله‌ها را می‌بیند و آسیب‌ها و نقطه قوت و ضعف‌ را شناسایی می‌کند و تلاش می‌کند در روحِ جامعه تصرف کند و دریافت خودش را منتقل کند. طبیعتاً این هنرمند با زبان هنر، آینده  را می‌سازد و نسبت به آنها حس علقه یا نفرت را می‌سازد. در واقع هنرمند زیبایی‌شناسی اجتماعی را تغییر می‌دهد و در بسیاری از موارد محرک انقلاب‌های بزرگ اجتماعی می‌شوند.

وی تصریح کرد: همانطور که ما به وسیله‌ هنر نگاه آسیب‌شناسانه در جامعه ایجاد می‌کنیم،  به همان میزان یک تصور‌ روشن از آینده‌ مطلوب نیز باید ارائه دهیم. زبان هنر امروز بیش از آنکه باید ناظر بر تحریک عواطف باشد؛ باید در جوزه جهاد تببین ورود کند. این از مهمترین ماموریت‌های هنرمندان هست.

میرباقری گفت: تعریفی از هنر ارائه شده هست که بر مبنای آن هنر با تخیل انسان ارتباط دارد درحالی که این تعریف، تعریف دقیقی نیست. اگرچه در خلق اثر هنری تخیل هنرمند نقش مهمی دارد ولی قبل از آن به عمق روح انسان و عمق روح اجتماعی متکی هست. بنابراین هنر یک پدیده‌ دارای اضلاع و ابعاد متفاوتی هست که صرفاً با تخیل و فردیت انسان و تفکر اجتماعی او سروکار ندارد بلکه با اندیشه انسان پیوند ناگسستنی دارد.

استاد حوزه و دانشگاه در خصوص هنر متعهد گفت: هنر متعهد هنری هست که متعهد به زیست مومنامه باشد در آن عالم بنابراین هنر باید متعهد به حیات آخرت باشد. هنرمندان ما باید در میدان جهاد نیز زیست کنند و ادراک امت را به سمت این میدان حرکت دهند تا امت مسلمان بتواند کاملا مستقل حرکت کند. به تعبیر امام خمینی (ره)، هنرمند متعهد هست به اینکه امت را از منحل شدن در طرح غرب و شرق نجات دهد و برای آن جهان مطلوب دیگری بسازد. 

میرباقری تصریح کرد: هنر نهایتا برای اجتماع تولید می‌شود و هنرمندان متعهد قوه عاقله‌ی جامعه‌ ما و نقطه‌ جوشش احساسات جامعه مومنین هستند و اگر این قشر عملکرد خوبی داشته باشند، جامعه خوب عمل خواهند کرد. اگر هنرمندان ما در تولید هنر وام‌دار حیات دنیا باشند، جامعه به همین سمت سوق داده خواهند شد.

انتهای پیام/ 121