هنر سنتی

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، در سومین روز از هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش از ۶ تا ۱۲ آذرماه ۱۴۰۱ در حال برگزاری است.

از ایران ۶ پرونده برای ثبت جهانی در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس بررسی می‌شود که شامل پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی (مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان)، هنر سوزن‌دوزی ترکمن (ترکمن‌دوزی) (مشترک با ترکمنستان)، هنر ساختن و نواختن عود (مشترک با سوریه)، یلدا/چله (مشترک با افغانستان)، هنر ساختن و نواختن رباب (مشترک با تاجیکستان و ازبکستان) و مراسم مهرگان (مشترک با تاجیکستان) است.

مستندات ارائه شده برای این نشست شامل ۲۴ گزارش در مورد یک عنصر درج شده در فهرست حفاظت فوری، ۴۲ گزارش در مورد اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ و در مورد وضعیت فعلی عناصر ثبت شده در فهرست معرف توسط کشور‌های عضو در اروپا، چهار نامزدی در فهرست حفاظت فوری، ۴۶ نامزد برای فهرست معرف، پنج پیشنهاد برای ثبت اقدامات حفاظتی خوب و یک درخواست برای کمک بین‌المللی است.

همچنین در نشست امروز «هنر ساختن و نواختن عود» به‌عنوان هجدهمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس ایران در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو در پرونده‌ای مشترک، به نام ایران و سوریه ثبت جهانی شد.

آیین باستانی و کهن نوروز و ردیف‌های موسیقی سنتی ایران در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸)، آئین پهلوانی و زورخانه‌ای، هنر نمایشی آئینی تعزیه، مهارت فرش‌بافی کاشان، مهارت فرش‌بافی فارس و موسیقی بخشی‌های خراسان شمالی در سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹)، دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی در خلیج فارس و نقالی، قصه‌گویی اجرایی ایرانی در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰)، آئین قالی‌شویان مشهد اردهال در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱)، فرهنگ پخت نان لواش و آئین نوروز (با تکمیل پرونده) برای دومین بار در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵)، هنر ساختن و نواختن کمانچه، چوگان، بازی سوار بر اسب همراه با روایت‌گری و موسیقی در سال ۲۰۱۷- (۱۳۹۶) و ساختن و نواختن دو تار ایرانی در سال ۲۰۱۹- (۱۳۹۸) و هنر نگارگری (مینیاتور) و آیین زیارت کلیسای تادئوس مقدس ۲۰۲۰ (۱۳۹۹) شانزده اثری هستند که تاکنون در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده‌اند و اکنون با ثبت برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی ایران ۲۰۲۱ (۱۴۰۰)، ایران در این فهرست جهانی دارای هفده اثر ثبت شده است.

میراث‌فرهنگی ناملموس به تولیدات و فرایند‌های فرهنگی مانند: آیین‌ها، هنرها، ترانه‌ها، آوا‌ها و نواها، موسیقی‌ها، رویدادها، مهارت‌ها و توانمندی‌هایی گفته می‌شود که در میان مردم و یا یک قوم در یک منطقه خاص جغرافیایی مرسوم بوده و با گذشت زمان، نسل‌به‌نسل و سینه‌به‌سینه به عنوان گنجینه‌ای ارزشمند به دوران معاصر یک ملت به ارث می‌رسد و همچنان به عنوان یک عنصر و ارزش فرهنگی توسط مردم ترویج، حفاظت و پاسداری می‌شود.

آثار و بنا‌های تاریخی و باستانی، تولیدات هنر‌های سنتی، چشم‌انداز‌های طبیعی، بخشی از دارایی‌های فرهنگی، در گروه آثار و محصولات فرهنگی ملموس قرار دارند، که یا در قالب یک محوطه باستانی ثبت و حفاظت می‌شوند، یا برای نگهداری به عنوان اموال فرهنگی در موزه‌ها قرار دارند. اما آثار فرهنگی ناملموس شکل‌هایی از فرهنگ به‌شمار می‌روند که اگر چه قابلیت ثبت و ضبط دارند، اما قابلیت ذخیره در یک محل فیزیکی مانند موزه را ندارند و به واسطه ویژگی‌های ذاتی و خاص خود، قابل انتقال، تکرار و تجربه‌کردن هستند.

انتهای پیام/933