وزارت آموزش و پرورش

به گزارش مجاهدت از مشرق، از ابتدای سال تحصیلی جاری تاکنون، مدارس استان تهران بیش از ۱۰ روز تعطیل شده‌اند و آموزش‌ها به فضای مجازی منتقل شده است. امروز دوشنبه، ۱۷ دی‌ماه نیز مدارس ابتدایی استان تهران (به‌جز دماوند و فیروزکوه) تعطیل و آموزش‌ها به‌صورت غیرحضوری برگزار شد.

هرچند تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا با هدف حفظ سلامت دانش‌آموزان انجام می‌شود، اما تبعات این تصمیم بر کیفیت یادگیری نباید نادیده گرفته شود.

چالش‌های آموزش مجازی برای دانش‌آموزان

آموزش مجازی به‌ویژه برای دانش‌آموزان دبستانی که نیازمند تعامل حضوری و راهنمایی مستقیم معلمان هستند، به‌مراتب دشوارتر و کم‌کیفیت‌تر از آموزش حضوری است. در دوره متوسطه نیز پیچیدگی دروس و نیاز به توضیحات حضوری معلمان، یادگیری را در محیط مجازی دشوارتر می‌کند.

از سوی دیگر، بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل نبود نظارت کافی یا عدم دسترسی به ابزارهای مناسب، به‌طور کامل در کلاس‌های مجازی شرکت نمی‌کنند. به‌عنوان مثال، ممکن است صرفاً حضور خود را در ابتدای کلاس اعلام کنند، اما هنگام تدریس معلم مشغول فعالیت‌های دیگر شوند و توجه کافی به درس نداشته باشند. این مسئله به‌ویژه در دروس اساسی مانند ریاضی، علوم و زبان فارسی، افت تحصیلی قابل‌توجهی را به دنبال دارد.

تفاوت در کیفیت آموزش مدارس دولتی و غیردولتی

یکی دیگر از مشکلات جدی، تفاوت سطح آموزش مجازی بین مدارس دولتی عادی و مدارس غیردولتی یا خاص است. مدارس دولتی عادی عمدتاً از شبکه “شاد” برای برگزاری کلاس‌ها استفاده می‌کنند که به دلیل ترافیک بالای کاربران، مشکلاتی مانند کندی در بارگذاری محتوا و دشواری در برقراری ارتباط تصویری وجود دارد.

در مقابل، مدارس غیردولتی و خاص با استفاده از پلتفرم‌های اختصاصی، با این چالش‌ها کمتر مواجه‌اند و آموزش مجازی را با کیفیت بهتری ارائه می‌دهند.

بنابراین بیشترین آسیب، آموزش‌های مجازی و تعطیلی مدارس برای دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی است که حتی در شرایط عادی و بازگشایی مدارس هم همچنان به نسبت مدارس خاص و غیردولتی در حاشیه توجه‌ها قرار دارند.

کیفیت آموزش مجازی؛ راهکار یا چالش؟

شبکه “شاد” برای بهبود کیفیت آموزش مجازی، کلاس درس مجازی را با امکاناتی نظیر گفت‌وگوی تصویری، تخته مجازی و اشتراک‌گذاری صفحه نمایش را برای بهبود کیفیت آموزش فراهم کرده است. با این حال، طبق گزارش مسئولان، تنها ۱۰درصد از ظرفیت این سرویس به دلیل عدم آشنایی مدیران مدارس مورد استفاده قرار گرفته است.

با وجود تلاش‌ها برای ارتقای آموزش مجازی، کارشناسان معتقدند که هیچ‌کدام از این راهکارها نمی‌تواند جایگزین آموزش حضوری شود.

به اذعان کارشناسان، در ایران فقر یادگیری داریم و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ضعیف است و تعطیلی آموزش حضوری، افت یادگیری را بیشتر خواهد کرد. برخی تصور می‌کنند با برگرداندن دانش‌آموزان به نظام آموزشی افت تحصیلی جبران می‌شود، اصلاً اینگونه نیست و این افت تحصیلی پایدار است که از بین نخواهد رفت و این موضوع در آینده در زندگی این افراد و حتی کسب درآمدشان تأثیرگذار خواهد بود.

هزار میلیارد تومان زیان مالی روزانه تعطیلی مدارس

علی فرهادی؛ سخنگوی وزارت آموزش و پرورش درباره این موضوع که آیا وزارت آموزش و پرورش مخالفت خود با تعطیلی مدارس و تأکید بر ضرورت بازگشایی مدارس را به استانداری‌ها اعلام کرده است، گفت: استاندار، به‌عنوان رئیس شورای آموزش و پرورش استان و بالاترین مقام اجرایی هر استان، اختیارات گسترده‌ای دارد. بااین‌حال، تعطیلی مدارس مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش نیست. این وزارتخانه تأکید دارد که یک روز تعطیلی مدارس حدود هزار میلیارد تومان هزینه دارد و با وجود تمام تلاش‌ها، آموزش مجازی نمی‌تواند جایگزین مؤثری برای آموزش حضوری باشد.

وی افزود: آموزش و پرورش همواره در کارگروه اضطرار آلودگی هوا با تعطیلی مدارس مخالفت کرده است، اما تصمیم‌گیری نهایی به‌صورت جمعی انجام می‌شود و وزارت آموزش و پرورش تنها یک رأی دارد. تعطیلی‌های مکرر مدارس و کاهش زمان آموزش حضوری، به‌طور قابل‌توجهی بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان تأثیر منفی گذاشته و مانع دستیابی آنان به نتایج مطلوب آموزشی شده است.

لزوم برگزاری کلاس‌های جبرانی حضوری

برخی افراد در پیشنهاداتی که کمتر مناسب با وضعیت ایران است، راهکار جبران این افت یادگیری را توسعه زیرساخت‌های آموزش آنلاین مطرح می‌کنند اما با وضعیت حاکم بر ایران همچون سرعت اینترنت، عدم آشنایی کافی معلمان با تدریس مجازی با کیفیت، نداشتن پلتفرم آموزشی مناسب و از سوی دیگر عدم دسترسی برخی دانش‌آموزان به ابزارهایی همچون موبایل یا لب تاب این پیشنهاد منطقی نیست.

مدارس ابتدایی را تا نیمه خرداد دایر نگه دارید

تنها راه اندکی جبران تعطیلی مدارس، برگزاری کلاس‌های جبرانی حضوری است. بااین‌حال، وزارت آموزش و پرورش تاکنون برنامه‌ای برای این موضوع اعلام نکرده است. از سوی دیگر پیشنهاداتی مطرح می‌شود که برای کاهش تبعات تعطیلی و جبران افت یادگیری دانش‌آموزان، مدارس ابتدایی به‌جای تعطیلی در ابتدای خرداد، تا نیمه خرداد به آموزش ادامه دهند.

افت تحصیلی نگران کننده

افت تحصیلی ناشی از کاهش زمان آموزش، به‌ویژه در مهارت‌های پایه‌ای مانند خواندن و نوشتن، تبعات بلندمدتی برای دانش‌آموزان دارد. رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی، تأکید کرده است: «زمان واقعی آموزش در ایران به دلیل تعطیلی‌های مکرر کاهش یافته است. درحالی‌که در کشورهایی با عملکرد برتر در آزمون‌های بین‌المللی، حتی در مناطق سردسیر مدارس به‌ندرت تعطیل می‌شوند.

تصمیماتی که به تعطیلی مکرر مدارس یا ایجاد فشارهای اضافی بر نظام آموزشی منجر می‌شود، بی‌شک بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان تأثیر منفی دارد. ازاین‌رو، لازم است پیامدهای چنین تصمیماتی در سیاست‌گذاری‌های آموزشی به‌طور جدی مورد بررسی قرار گیرد.»

به گزارش مجاهدت از مشرق، وزارت آموزش و پرورش در بخشنامه‌ای نحوه برگزاری امتحانات دی ۱۴۰۳ را اعلام کرد.

بر این اساس؛ با توجه به اینکه تعداد داوطلبان شرکت در آزمون‌های نهایی دی ماه ۱۹۰ هزار نفر در ۹۰۰ حوزه اجرایی است، آزمون‌های نهایی طبق برنامه ریزی قبلی اعلام شده و بدون هیچ تغییری برگزار شود؛ (اطلاع رسانی در این راستا توسط وزارت کشور نیز مورد انتظار است).

همچنین امتحانات داخلی طبق ماده ۳۷ آیین نامە آموزشی ارزشیابی پایانی نوبت اول از حدود ۵۰ درصد اول محتوای برنامە درسی در بازه زمانی دی ماه برگزار شود؛ (در این راستا اصلاح بخشنامه ارسالی قبلی مبنی بر محدود کردن مدارس به برگزاری آزمون ها تا ۲۴ دی ماه در دستور کار قرار گیرد).

طبق ماده ۳۹ آیین نامه آموزشی نیز برنامه‌ریزی و نظارت بر امتحانات پایانی غیرنهایی نوبت اول و دوم شهریور و دی ماه بر عهده مدیر مدرسه است؛ بنابراین مدیران مدارس می‌توانند نسبت به برنامه ریزی برای آزمون‌های داخلی دی ماه اقدام کنند.

اگر به هر دلیلی امکان برگزاری حضوری آزمون‌ها تا نیمه دی ماه وجود نداشت، کمیسیون معین تشکیل و نسبت به این مسئله تصمیم‌گیری خواهد کرد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، اسکندر مومنی عصر امروز چهارشنبه در مراسم تکریم و معارفه رئیس سازمان امور اجتماعی کشور که در محل این وزارتخانه برگزار شد، با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود، اگر ما با همین روند کاهش جمعیت که در حال حاضر با آن مواجه هستیم جلو برویم، سال ۱۴۸۰ جمعیت‌ کشور به ۳۵ میلیون نفر می‌رسد و با افزایش شدید سالمندی روبرو خواهیم بود، گفت: بنابراین حوزه پیشگیری مستلزم پیش‌بینی درست و سپس اقدامات پیشگیرانه است.

وی افزود: متاسفانه پیشگیری همواره مغفول می‌ماند، در حالی که کار بسیار مهمی است.

وزیر کشور اظهار کرد: آسیب به خودی خود تهدید محسوب نمی‌شود، اگر پیش‌بینی و پیشگیری نباشد مساله تبدیل به یک تهدید جدی می‌شود.

مومنی به حادثه معدن طبس اشاره و یادآور شد: در خصوص حادثه معدن، زمانی که اتفاق افتاد ما به اهمیت پیشگیری پی می‌بریم.

وی اضافه کرد: در قضیه معدن اگر کارهای پیشگیرانه صورت می‌گرفت شاید این اتفاق نمی‌افتاد و کسی هم متوجه آن زحمات نمی‌شد؛ چه بسا کارهایی پیشگیرانه هم صورت گرفت که اتفاقاتی نیفتاد ولی به تصویر کشیده نشد.

وزیر کشور گفت: هر چند حوزه پیشگیری مغفول است، اما اساس کار ما و راهبردی‌ترین اقداماتی که در این حوزه باید انجام بدهیم اقدامات پیشگیرانه است.

مومنی بر استفاده از ظرفیت عظیم آموزش و پرورش تاکید کرد و افزود: خوشبختانه آقای بطحایی در حوزه آموزش و پرورش خدمت کرده‌اند و آقای کاظمی هم پیام داده‌اند که با تمام توان آماده همکاری هستیم و این وزارتخانه برای خودتان است.

وی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش دریای عظیمی است و صرفاً پیشگیری از آسیب‌ها نیست، تاکید کرد: اقدامات ایجابی و مهارت‌های اجتماعی که ما می‌توانیم در آموزش پرورش آنها را محقق کنیم، سرمایه بسیار عظیمی‌ است.

وزیر کشور گفت: هر چقدر ما در وزارتخانه آموزش و پرورش هزینه کنیم در واقع هزینه‌ای نکرده‌ایم؛ سرمایه‌گذاری است و هر کشوری که در آموزش و پرورش سرمایه‌گذاری کند نتیجه بسیار خوبی دریافت خواهد کرد.

مومنی با بیان اینکه ما باید تلاش کنیم پدیده‌های اجتماعی به پدیده‌های امنیتی تبدیل نشوند، اظهار کرد: به این معنا که باید موضوعات اجتماعی را با و سازوکارهای اجتماعی حل و فصل کنیم.

وی اضافه کرد: ماهیت پدیده اجتماعی این است که تمایل دارد امنیتی شود زیرا اگر امنیتی شود به سرعت حل خواهد شد، البته این حل شدن کوتاه مدت است اما آثار منفی فراوانی خواهد داشت.

وزیر کشور افزود: اگر ما موضوعات و پدیده‌های اجتماعی را با سازوکار اجتماعی، ایجابی، فرهنگی و نرم حل کنیم، ماندگاری آن بسیار بیشتر و اثرگذارتر خواهد بود تا اینکه با امنیتی شدن آن بخواهیم سریع حل و فصل‌ شود.

مومنی گفت: از این رو ما در گام اول نباید اجازه دهیم پدیده‌های اجتماعی تبدیل به موضوعات امنیتی شوند و بخواهیم با راهکارهای امنیتی آنها را حل و فصل کنیم، ضمن آنکه اگر این اتفاق افتاد باید با سازوکارهای اجتماعی و فرهنگی، پدیده‌های اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی را حل و فصل کنیم.