وزارت اطلاعات

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

**********

روزنامه های امروز یکشنبه ۲۱ مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که رونمایی از لیست کابینه رئیس جمهور، کشتار فجیع در مدرسه التابعین و بازتاب آن، پایان کار المپیکی‌ها و استعفای ظریف در صفحات نخست روزنامه های امروز برجسته شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در رابطه کابینه اصلاح طلبان مواضع مشوش و بعضا در تضاد با یکدیگر را اتخاذ کرده اند. در شرایطی که برخی از اصلاح طلبان توجه به اقتضائات و توجه به لزوم رای کابینه را مطرح کرده و کابینه پیشنهادی را کابینه ای مقدور تعریف و تفسیر می کنند، بخش رادیکال این جریان اما تاکید دارند که این کابینه با معدل انتظارات جبهه اصلاحات فاصله داشته و کابینه، کابینه ای مرعوب است.

در این میان در شرایطی که رئیس جبهه اصلاحات و دبیرکل حزب اتحاد ملت از ترکیب کابینه انتقاد کرده است، سخنگوی حزب اتحاد ملت تاکید می کند که با احتساب معاونت های رئیس جمهوری درصد بالایی از گزینه های شورای راهبری برای حضور در دولت معرفی شده‌اند.

حسین نورانی نژاد طی یادداشتی در روزنامه اعتماد در این رابطه می نویسد:

بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان، کابینه آقای دکتر پزشکیان به مجلس پیشنهاد شد. ظاهرا کمی بیش از نیمی از افراد معرفی شده، با پیشنهادهای تهیه شده در فرآیند کارگروه‌های تخصصی و شورای راهبری مطابقت دارند که میانگین بالایی نیست اما اگر معاونت‌های رییس‌جمهور را اضافه کنیم، درصد بالاتری حاصل این فرآیندخواهد شد تا دست‌کم این همه زحمت و برنامه‌ریزی، کم حاصل به نظر نرسد.

وی در ادامه کابینه را تعاملی و توافق گرا و براساس لزوم رای آوری در مجلس ارزیابی کرده و بر این باور است که در حوزه های حوزه‌های اقتصادی و رفاهی و درمانی و فرهنگ دست دولت باز است. سخنگوی حزب اتحادملت در این رابطه می‌نویسد:

دو حوزه مهم که برای برنامه‌های عدالتخواهانه دولت اهمیت ویژه دارند، یعنی وزارتخانه‌های کار و رفاه و بهداشت و درمان از وزرای مطلوبی برخوردارند. برای اینکه این دو وزارتخانه بتوانند برنامه‌های خود را پیش ببرند، باید سرمایه‌ای در بساط باشد، تورم مهار و ثروت تولید شود. لذا وزارتخانه‌های اقتصادی با این هدف تحت فرماندهی معاونت اقتصادی رییس‌جمهور، آقای طیب‌نیا شکل گرفته‌اند. تنها وزارت نفت است که در چارچوب این تحلیل، نتیجه نسبتا متفاوت و مبهمی داشته که باید به انتظار عملکرد آن نشست.

در واقع به نظر می‌رسد که دست دولت در حوزه‌های اقتصادی و رفاهی و درمانی تا حدی باز گذاشته شده است تا یکی از محورهای گفتمان آقای پزشکیان، به نتیجه برسد. در بخش سیاست و فرهنگ و جامعه که نقطه تمرکز گفتمانی جریان سیاسی حامی آقای پزشکیان (اصلاح‌طلبان) است، ماجرا شکل دیگری یافته است. در وزارت فرهنگ و ارشاد؛ آقای صالحی نیروی میانه‌ای است که می‌تواند آرامش نسبی و احساس دستاورد بیافریند.

وی اما در ادامه با بیان اگرچه در وزارت دفاع و وزارت اطلاعات حسب سوابق پیشین، انتظار وزرای اصلاح‌طلب نمی‌رفت اما در وزارت کشور به رغم اینکه مانند وزارتخانه‌هایی همچون ارشاد بدون هماهنگی امکان گزینش وزیر در عمل نیست، توقع توفیق بیشتر در رایزنی‌ها و انتخاب گزینه‌های قابل قبول‌تر می‌رفت، نشان داد که مساله اصلی اصلاح طلبان و فضاسازی های آنان صرفا به دلیل مسائل سیاسی و گزینه وزارت کشور می باشد.

نورانی نژاد با بیان اینکه وزارت کشور، قلب دولت است و باید پرسید که این قلب برای چه باور و رویکردی خواهد تپید، نوشت:

وزارت کشور یعنی توزیع دولت در سراسر کشور از طریق استانداری‌ها. اگر در کابینه برخی نقایص مثل عدم انتخاب اهل سنت و جوان‌ترهاست، در استانداری‌ها امکان جبران است. در این مراکز تعامل فعالان مدنی و سیاسی با دولت تعریف می‌شود. احزاب و گروه‌های اجتماعی و کنشگران با این حوزه سر و کار بسیار دارند. این همه ظرفیت که می‌تواند به سود یا علیه دولت فعال شود، به چه باور و نگاهی سپرده شده است؟

با تاملی بر مطالب گفته شده می توان گفت؛

۱- در رابطه با کابینه چهاردهم گرچه اصلاح طلبان رادیکال تلاش های بسیاری را برای سهم خواهی وارد کردند اما پس از انتشار لیست نهایی وزرا، اصلاح طلبان دچار تشویش در بیان مواضع شدند، عده ای کابینه را مقدور و عده ای نیز کابینه را مرعوب بازنمایی کردند.

۲- نکته قابل توجه اینکه در مورد کابینه حتی میان رادیکال های اصلاح طلب نیز شکافی صورت گرفت. بخشی از رادیکال ها که در سهم خواهی در یک پروژه تعریف می شدند پس از اعلام کابینه، عده ای لزوم توجه به ضرورت های عملگرایانه را مورد تاکید قرار دادند و تصریح کردند که معدل کابینه با احتساب معاونت های رئیس جمهور شامل افراد زیادی از منتخبین شورای راهبردی می باشند. اما از سوی دیگر برخی دیگر از رادیکال ها ضرروت حمایت مشروط از کابینه را مطرح کرده و آن را منوط به تضمین پزشکیان به اعمال مطالبات آنان برای سیاست ها و معاونت وزارتخانه ها عنوان کردند.

۳- بررسی مطالب مطرح شده از سوی افرادی نظیر نورانی نژاد نشان می دهد که اصولا مساله اصلی اصلاح طلبان و جار و جنجال و فشارهای رسانه‌ای آنان صرفا برای گزینه وزارت کشور بوده است. بیان توضیحات اصلاح طلبان نشان می‌دهد که آنان این وزارتخانه را محملی برای کنش‌های تشکیلاتی خود و سرریز نیروهای خود تعریف کرده بودند

اصلاح‌طلبان در شرایط کنونی چاره‌ای جز حمایت از پزشیکان ندارند اما در عین حال می کوشند تا این حمایت را با هزینه‌های سنگینی برای دولت فاکتور کنند.

یک اصلاح طلب: کابینه به لحاظ سیاسی، دربرگیرنده است

یک فعال سیاسی اصلاح طلب تاکید کرد که کابینه پزشکیان از نظر سیاسی، کابینه ای دربرگیرنده است. محمد نعیمی پور در گفتگویی با روزنامه هم مهین، با بیان اینکه پزشکیان کابینه‌ای چیده که سلایق مختلف سیاسی در آن حضور دارند. از کابینه مرحوم رئیسی، اصلاح‌طلبان نام و نشان‌دار و جریان اصولگرای منتسب به قالیباف، اظهار داشت:

در واقع کابینه‌ای معرفی شده که از نظر سیاسی دربرگیرنده است. اگر اسم این موضوع را وفاق ملی بگذارند، تمام گروه‌های سیاسی نماینده‌ای در درون هیئت دولت دارند و دغدغه‌های سیاسی و اجرایی آنها در درون هیئت دولت منعکس می‌شود.

به باور این فعال سیاسی اصلاح طلب، انتظارات متفاوت است و به تناسب مواضع سیاسی نیروهای مختلف برداشت‌ها و تحلیل‌های متفاوتی را در مورد لیست معرفی شده ابراز کرده‌اند. اما پزشکیان تحلیل و نگاه خاص خود را دارد و نباید از او همان انتظار را داشته باشیم که خودمان دوست داریم.

نعیمی پور در ادامه در خصوص حضور زنان و جوانان در دولت نیز تاکید کرد: در این خصوص فکر می‌کنم که خانم بهروزآذر به عنوان معاون رئیس‌جمهور و زنی جوان در کابینه حضور چشم‌گیری خواهد داشت. اگر کابینه را فراتر از ۱۹ وزیر ببینیم و معاونان را هم مدنظر قرار دهیم، پزشکیان تا حدودی توانسته پاسخگوی مطالبه حضور زنان و جوانان در کابینه دولت باشد.