وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

به گزارش مجاهدت از مشرق، محمدرضا ظفرقندی در آستانه روز پزشک ضمن تبریک فرا رسیدن زادروز شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا و روز پزشک به جامعه پزشکی و تیم ملی سلامت، گفت: روز پزشک هم یک نماد است و هم یک معنا. نماد از این جهت است که ایران در عرصه ملی و بین‌المللی، هویت، سابقه و پیشینه بسیار قوی در حوزه سلامت دارد و بر همین اساس نیز زادروز حکیم و طبیب بزرگ و شناخته شده در عرصه بین‌المللی – شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا را به عنوان روز پزشک قرار دادند.

وی در همین راستا گفت: در سوابق بسیاری از کتابخانه‌های اروپا دیده‌ام که کتاب‌هایی از جمله کتاب «قانون» ابوعلی سینا در آنجا نگهداری می‌شود و در یک زمان‌هایی آنجا تدریس می‌شده است. بنابراین این موضوع یک نماد از هویت و سابقه ارزشمند حوزه سلامت در ایران است.

ظفرقندی ادامه داد: معنا و هویت اجرایی نیز آن است که یک روزی قرار داده شده تا از زحمات جامعه خدوم پزشکی قدردانی شود. جامعه‌ای که در ایام جنگ تحمیلی، دوران کرونا و همین جنگ ۱۲ روزه خوش درخشیدند و در صحنه‌ها کاری کردند که کارستان بود و هیچ کمبودی در زمینه‌های مرتبط با حوزه سلامت احساس نشد. طبیعی است که باید از آنها قدردانی شود. من نیز به سهم خود و به عنوان عضوی از جامعه پزشکی وظیفه می‌دانم این روز را به همکارانم تبریک بگویم و از زحمات و فعالیت‌هایی که برای کاهش رنج و درد مردم می‌کشند، تشکر کنم.

«تیم ملی سلامت» رمز موفقیت نظام سلامت

وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره «تیم ملی سلامت» به عنوان اصطلاح جدیدی که در دوره اخیر وزارت بهداشت بسیار از زبان شخص وزیر و سایر ارکان این وزارتخانه شنیده می‌شود، گفت: اعتقادم این است که کار سلامت، کاری «تیمی» و مشترک است و کاری فردی نیست. قطعاً یک کار سلامت بدون هماهنگی با همکاران پرستار، بهداشت، داروساز و اساتید شدنی نیست؛ بالاخره یک نفر برای ورود به حوزه پزشکی باید در دانشگاه‌ها درس بخواند و اساتید باید وی را تربیت کنند. در مجموع اقدامات در حوزه سلامت، یک کار بزرگ است که اگر خوب انجام شود این کار تیمی موفق است و اگر هر قسمت از آن خوب انجام نشود، نتیجه مطلوب را نخواهد داشت و صدمه می‌خورد. اگر تربیت پزشک، پژوهش، آموزش، دارو، نرسینگ، طبابت، جراحی و غیره هر کدام دچار اشکالی شود، مجموعه برآیند و خروجی دچار اشکال می‌شود.

وی در این باره افزود: از آنجا که خودم مقداری اهل ورزش هستم، اصطلاح «تیم ملی سلامت» را انتخاب کردم که کاری تیمی است؛ چراکه به عنوان مثال در یک تیم فوتبال یا بسکتبال اگر دفاع خوب کار نکند آن تیم برنده نمی‌شود ولو آنکه فورواد و هافبک‌ها خوب کار کنند و بالعکس. بنابراین ما تأکیدمان آن است که در حوزه سلامت نیز همه تیم را باید در نظر گرفت تا بتوانیم نتیجه نهایی و خروجی خوبی را به نفع مردم داشته باشیم.

ظفرقندی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به سوالی درباره تاکید این دوره وزارت بهداشت به بحث نگهداشت و پاسداشت نیروی انسانی گفت: سرمایه اصلی حوزه سلامت نیروی انسانی است؛ هر چه این سرمایه باکیفیت‌تر و با دانش بیشتر و با انگیزه بیشتر باشد، طبیعتاً این حوزه بهتر عمل می‌کند و درد مردم بهتر درمان می‌شود. بنابراین مهم آن است که چه کنیم تا نیروهای خوبی تربیت کنیم و این نیروها نیز ماندگار باشند.

وی افزود: در حوزه تربیت درست نیروی انسانی باید به دانشگاه‌ها توجه کنیم و بودجه‌های کافی برای تربیت دانشجوهای پزشکی در نظر گرفته شود؛ چراکه دانشجوی پزشکی با دانشجوی کلاس و تخته و تئوری متفاوت است و بعد از دو سال و نیم باید وارد بیمارستان و آزمایشگاه شده و با تکینک‌ها و مهارت‌ها آشنا شود. بنابراین آموزش پزشکی مقداری پیچیدگی بیشتری دارد و بر همین اساس نیز باید متناسب با امکانات و شرایطی که می‌تواند کیفیت خوبی را ایجاد کند، دانشجو پذیرش کنیم تا خروجی خوبی در سطح آموزشی، کیفی، استاندارد و اعتبارسنجی داشته باشیم.

دو شرط اساسی ماندگاری نیروی متخصص و متبحر

وزیر بهداشت همچنین درباره مبحث نگهداشت نیروی انسانی گفت: نگهداشت نیروی انسانی دو شرط اساسی دارد؛ اول آن است که به معیشت و شرایط زندگی آنها توجه شود و نیازهای اولیه آنها تأمین و توجه شود. این موضوع باید در دستور کار باشد. شرط دوم نیز آن است که شرایط اجتماعی مناسبی را فراهم کنیم. جامعه پزشکی و اساساً جامعه علمی شایسته احترام هستند، باید شأن آنها حفظ شود، احترام کافی گذاشته شود و رفتار نسنجیده با آن‌ها انجام نشود. این موضوع نیز تابع شرایط اجتماعی کشور است و به این منظور باید شرایط ثبات، آرامش، صلح و احترام به شأن و منزلت علمی همه دانشمندان فراهم باشد تا ماندگاری آنها بیشتر شود؛ هر کدام از این موارد کسر شود طبیعتاً مشکلاتی نظیر مهاجرت و سایر موارد ایجاد می‌شود.

او درباره آخرین آمارها از میزان درخواست گود استندینگ (تأییدیه حسن انجام کار اعضای سازمان نظام پزشکی برای فعالیت در خارج از کشور) گفت: بر اساس گزارش سازمان نظام پزشکی، درخواست گود استندینگ در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۴۲ درصد کاهش داشته که عدد خوبی است و دلایل مختلفی هم دارد. اما در مجموع، اقدامات مقداری باعث ماندگاری بیشتر شده است و امیدواریم با ایجاد زمینه‌های اجتماعی یعنی ثبات در جامعه، تکریم دانشمندان و تأمین معیشت افرادی که عمری زحمت کشیده‌اند، بتوانیم این ماندگاری را بیشتر کنیم.

ظفرقندی درباره آخرین وضعیت پرداخت مطالبات تیم ملی سلامت، گفت: اول شهریور ماه سال گذشته و زمانی که وارد وزارت بهداشت شدم، مجموعه حوزه سلامت ۹۷ هزار میلیارد تومان بدهی داشت که بخش عمده آن بدهی پرسنلی و بخشی هم دارویی و پیمانکاران بود. در همین راستا بارها در جلسات با رؤسای دانشگاه‌ها تاکید کردم که اولویت‌مان باید مراقبت از پرسنل، ایجاد انگیزه برای کار و پرداخت‌های به موقع به پرسنل باشد. همچنان در جلسات به این موضوع تاکید دارم و استراتژی و راهبرد حوزه سلامت نیز همین موضوع است.

کاهش ۶ ماهه بدهی‌های پرسنلی

وی گفت: سعی کردیم بدهی‌هایی که وجود داشت، کم شود. آن زمان به طور متوسط در کشور حدود ۱۲ ماه بدهی پرسنلی داشتیم و مطالبات از بیمه‌ها تأخیرهای طولانی داشت. اکنون به دنبال اقدامات انجام شده مقداری از مطالبات بیمه‌ها جبران شد، مقداری از بدهی‌ها نیز از محل کمک صندوق پیشرفت جبران شد. در مجموع اکنون حدود شش ماه از آن عقب‌ماندگی را جبران کردیم. امیدواریم با پیگیری‌هایی که داریم انجام می‌دهیم و خوشبختانه در جلسات اخیر دولت هم مصوبات خوبی در این جهت داشتیم؛ بتوانیم در دو سه ماه آینده نیز این فاصله را کم کنیم و عقب‌ماندگی در پرداخت مطالبات همکاران، جبران شود.

ظفرقندی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره ورود این دوره وزارت بهداشت به بحث مطالبات رزیدنت‌ها و بهبود وضعیت معیشت آنها گفت: اواخر سال گذشته افزایش حقوقی را برای رزیدنت‌ها تأمین کردیم که البته ابتدا باید بودجه آن تأمین می‌شد. همان زمان نیز یک خواسته قدیمی دستیاران در دولت مصوب و بیمه برای دستیاران در بودجه ۱۴۰۴ مقرر شد که اکنون نیز جاری است.

وی در این باره ادامه داد: امسال نیز افزایش حقوقی را برای رزیدنت‌ها تصویب و به دانشگاه‌ها ابلاغ کردیم و از این محل نیز از همین ماه ۳۰ درصد مجدد افزایش در حوزه پرداخت حقوق رزیدنت‌ها داریم؛ چراکه رزیدنت‌ها نیز جوانان آینده‌دار این مملکت هستند و قسمت عمده‌ای از زحمات درمانی در بیمارستان‌های دانشگاهی بر عهده رزیدنت‌هاست.

وزیر بهداشت در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره دوره طرح پزشکان و نظر وزارت بهداشت دوره اخیر در این باره گفت: طرح نیروی انسانی پزشکی مصوبه و قانون مجلس جهت تأمین نیاز مناطق محروم است. آنچه که ما اکنون داریم انجام می‌دهیم این است که این دوران با شرایط بهتر، معیشت بهتر و پرداخت‌های بهتر همراه باشد. در همین جهت نیز کارهایی را در همین مدت انجام دادیم؛ از جمله اینکه صندوقی را ایجاد کردیم تا زمانی که فرد وارد طرح می‌شود کارانه‌اش به موقع پرداخت شود و تأخیر در پرداخت کارانه‌ها برای نیروهای طرحی جاری نشود و به موقع بتوانند کارانه‌شان را دریافت کنند که کار مثبتی بود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از اقدامات دیگر در جهت کمک به معیشت و بهبود زندگی پزشکان طرح در مناطق محروم آن است که بتوانند از مجوز مطب نیز استفاده کنند؛ یعنی علاوه بر کار در بیمارستان و بخش دولتی بتوانند مطب هم بزنند. باید سعی شود با انجام اقدامات این چنینی کمک کرد مقداری دوره طرح راحت‌تر طی شود، با معیشت بهتری همراه باشد و در نهایت نیز بتوانیم با تأمین نیرو و مبالغ کافی مشکل طرح نیروی انسانی در حوزه پزشکی را حل کنیم.

به گزارش مجاهدت از مشرق، مسعود پزشکیان عصر امروز چهارشنبه ۱۵ مرداد، با حضور در سازمان برنامه و بودجه، از نزدیک در جریان روند برنامه‌ریزی‌های مربوط به بودجه سال ۱۴۰۵ قرار گرفت.

در این جلسه که با حضور رئیس دفتر رئیس جمهور، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیر اقتصاد و جمعی از مدیران سازمان و نمایندگان مجلس برگزار شد، پزشکیان با تاکید بر اهمیت بودجه‌ریزی عملیاتی، نسبت به رویه‌های موجود در نحوه بودجه‌نویسی کشور انتقاد و بر ضرورت بهینه‌سازی در عملکرد بودجه تاکید کرد.

رئیس جمهور اظهار داشت: در واقع روند فعلی تدوین بودجه، بر مبنای هزینه است، در صورتی که می‌بایست با محاسبه فنی یک پروژه و یا یک خدمت، نسبت به اختصاص بودجه اقدام نمود که بدین ترتیب از بسیاری از مصادیق اتلاف منابع جلوگیری خواهد شد. دولت دارای امکانات و منابع بسیاری است که به هیچ عنوان از آن بهینه استفاده نمی‌شود. دولت و تمام دستگاه‌های حاکمیتی باید تلاش کنند که مشکلات را حل کنند و منطبق با نیاز آن مسئله هزینه نمایند، در حالی که امروز در مجموعه حاکمیتی، هزینه‌های بسیاری می‌شود بدون آنکه گره‌ای از مشکلات مردم را حل نماید و یا خروجی مشخصی برای کشور داشته باشد.

پزشکیان با انتقاد از پرداخت بدون ضابطه ردیف‌های دستمزدی همچون فوق‌العاده مدیریت به مدیران ناکارآمد، تاکید کرد: اگر مدیری توانست همانند بخش خصوصی مسئله‌ای را حل کند آن وقت مستحق پاداش‌های مدیریتی خواهد بود.

رئیس جمهور با تاکید بر اهمیت راهبرد ادغام و جلوگیری از موازی‌کاری در بهینه‌سازی استفاده از منابع، با ذکر تجربیات مدیریتی خود در وزارت بهداشت، به تشریح دو مفهوم ادغام درون سازمانی و برون سازمانی پرداخت و خواستار ادغام سازمان‌های موازی در تمامی نهادهای حاکمیتی شد.

پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه باید سهم هر فرد از یارانه را به صورت واقعی در اختیار خود او قرار دهیم، بر اهمیت حفظ حقوق اقشار ضعیف در رابطه با کالاهایی که با ارز ترجیحی به کشور وارد می‌شوند، تاکید کرد.

رئیس جمهور با اشاره به دو اصل مهم در نگاه و شیوه مدیریت خود اظهار داشت: اگر قرار است یارانه بدهیم، اولاً باید به صورت عادلانه تخصیص یابد و ثانیاً توجه بیشتر باید روی دهک‌های پایین اقتصادی باشد.

پزشکیان در پایان سخنان خود را در یک جمله جمع‌بندی کرد و خطاب به بودجه‌نویسان گفت که در یک کلام هوای مردم را داشته باشید و نگذاریم مردم زیر چرخ فشارهای اقتصادی خرد شوند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، این داروها که به‌ظاهر گیاهی هستند، گاهی ترکیبی از مواد شیمیایی مخفی دارند که به‌طور پنهانی وارد فرآورده‌ها شده و در نتیجه، بیماران با تصور درمان قطعی، در معرض خطراتی جدی قرار می‌گیرند. از دیابت گرفته تا سرطان، بسیاری از این داروها ادعای درمان قطعی و فوری دارند، در حالی که نه‌تنها اثرات مثبت ندارند، بلکه مصرف آن‌ها می‌تواند به مشکلاتی از جمله تداخل دارویی، آسیب به کبد یا کلیه‌ها و حتی مرگ منجر شود.

این گزارش به بررسی چالش‌ها و خطرات ناشی از این داروهای تقلبی و نسخه‌پیچی‌های عجیب و غریب در عطاری‌ها می‌پردازد و سعی دارد به مخاطب هشدار دهد که تنها تحت نظر پزشکان متخصص و مراجع قانونی، از داروهای گیاهی و درمان‌های سنتی استفاده کنند.

نفیسه حسینی یکتا، مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در مورد باورهای غلط و چالش‌ها در طب ایرانی گفت: بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف گیاهان دارویی بدون محدودیت و عارضه است، در حالی که این داروها نیز باید با در نظر گرفتن شرایط جسمی، سابقه بیماری، و تداخل‌های دارویی، تنها با تجویز متخصص مورد استفاده قرار گیرند.

وی ادامه داد: در مواردی مشاهده شده است که مصرف برخی از گیاهان دارویی که در نگاه اول بی‌ضرر به نظر می‌رسند، می‌تواند در صورت استفاده نادرست، عوارض جدی به همراه داشته باشد. برای نمونه، دارچین که به عنوان ادویه‌ای رایج در غذاهای روزمره به کار می‌رود، ممکن است در صورت مصرف مداوم و با دوز بالا به‌صورت دم‌نوش، برای برخی افراد با شرایط خاص یا در صورت تداخل با برخی داروها، خطرساز باشد.

حسینی یکتا اذعان کرد: خدمات حوزه گیاهان دارویی و طب ایرانی باید صرفاً توسط پزشکان و کارشناسان دارای صلاحیت ارائه شود. در همین راستا، اقدامات نظارتی برای مقابله با مداخلات غیرمجاز پزشکی در حال انجام است. از جمله این اقدامات، می‌توان به تشدید مجازات مداخله‌گران غیرمجاز در امور پزشکی و تشکیل کارگروه‌های ویژه در سطح وزارت بهداشت و دیگر نهادهای مرتبط اشاره کرد. مسئولان حوزه سلامت ابراز امیدواری کرده‌اند که با استمرار این پیگیری‌ها، شاهد ساماندهی بهتر و کاهش تخلفات در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی باشیم.

داروهای تقلبی و ادعاهای دروغین درمان با داروهای گیاهی

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اظهار داشت: هر نوع دارویی اعم از گیاهی یا شیمیایی باید تحت نظر پزشک متخصص و با تأیید مراجع قانونی مورد استفاده قرار گیرد، تا اثربخشی لازم را داشته و از بروز عوارض خطرناک جلوگیری شود. در سال‌های اخیر، موارد متعددی از تبلیغ و عرضه داروهایی با ادعاهای غیرواقعی اعم از درمان قطعی انواع دیابت، درمان همه‌جانبه سرطان، درمان بدون بازگشت اعتیاد و چاقی فوری در عطاری‌ها و فضای مجازی گزارش شده است. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد برخی از این فرآورده‌ها نه‌تنها فاقد اثر درمانی هستند، بلکه به دلیل ترکیب شدن با داروهای شیمیایی به‌صورت پنهان و بدون دوز مشخص، برای مصرف‌کننده خطرآفرین نیز هستند.

وی افزود: به‌عنوان مثال، داروهایی با عنوان گیاهیِ ضد دیابت در بازار عرضه شده‌اند که پس از آزمایش مشخص شده حاوی ترکیباتی از داروهای شیمیایی به‌صورت پودر شده و ترکیب‌شده با گیاهان دارویی بوده‌اند. بیمار ممکن است در ابتدا با کاهش نیاز به انسولین یا داروهای رایج مواجه شود، اما در واقع در حال دریافت دوز نامشخصی از داروهای شیمیایی بدون نظارت پزشکی است.

حسینی یکتا متذکر شد: در موارد دیگر نیز داروهای به ظاهر گیاهی با ادعای ترک اعتیاد، حاوی مواد مخدر یا داروهای کورتونی شناسایی شده‌اند. استفاده از این داروها، به‌ویژه بدون مشورت با پزشک، منجر به بروز عوارض شدید جسمی و حتی وابستگی‌های دارویی می‌شود.

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت هشدار داد: هرگونه دارویی که ترکیبات و منبع تهیه آن مشخص نباشد، به‌ویژه اگر توسط افراد غیرمتخصص و با تبلیغات اغواگرانه عرضه شود، می‌تواند آسیب‌زا باشد. در بسیاری از موارد، بیماران پس از تجربه عوارض، ناچار به مراجعه به متخصصان طب رایج یا طب سنتی می‌شوند، که در این مرحله درمان ممکن است دشوارتر و زمان‌برتر باشد. همچنین برای درمان بیماری‌ها تنها به منابع معتبر، متخصصان واجد صلاحیت و داروهای دارای مجوز رسمی اعتماد کنند.

پرهیز از نگاه افراطی به حجامت و روغن‌های گیاهی

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت تصریح کرد: حجامت تنها یکی از روش‌های کمک‌درمانی در طب ایرانی محسوب می‌شود و نباید به عنوان راه‌حل قطعی برای درمان تمامی بیماری‌ها تلقی شود. در چارچوب آموزه‌های طب ایرانی، روند درمان به‌صورت مرحله‌ای و بر پایه اصول علمی و تجربه‌محور طراحی شده است.

وی در ادامه گفت: ابتدا اصلاح سبک زندگی و تغذیه، سپس استفاده از داروهای گیاهی و در نهایت بهره‌گیری از اعمال یداوی اعم از حجامت در دستور کار قرار می‌گیرد. بنابراین، دیدگاه رایجی که حجامت را درمان همه‌جانبه برای تمامی بیماری‌ها معرفی می‌کند، از سوی متخصصان مردود دانسته می‌شود.

حسینی یکتا بیان کرد: در برخی شرایط پزشکی، انجام حجامت نه‌تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند منجر به بروز عوارضی در فرد شود. هرچند اثرات مثبت حجامت در برخی بیماری‌ها به شرط تشخیص درست و تجویز توسط متخصص طب ایرانی قابل تأیید است و مقالات متعددی در این زمینه منتشر شده، اما استفاده عمومی و بی‌رویه از آن با اهداف درمانی یا پیشگیرانه می‌تواند آسیب‌زا باشد.

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در خصوص استفاده از روغن‌های گیاهی، هشدار داد: این فرآورده روغن‌های گیاهی نیز مانند سایر داروها باید بر اساس نیاز بیمار، تشخیص پزشک و با اطمینان از کیفیت ترکیبات مصرف شوند. مصرف موضعی این روغن‌ها در برخی موارد مانند تسکین دردهای مفصلی ممکن است با عوارض کمتری همراه باشد، اما همچنان توجه به نوع روغن، نحوه تهیه و تطابق آن با وضعیت بالینی بیمار ضروری است.

وی توصیه کرد: مردم از مصرف خودسرانه یا بر اساس توصیه‌های غیرتخصصی در مورد حجامت و روغن‌های گیاهی پرهیز کرده و برای دریافت درمان مناسب به متخصصان دارای صلاحیت مراجعه کنند.

هم‌افزایی دانش طب ایرانی و رایج برای ارتقا سلامت بیماران

حسینی یکتا در رابطه با هم‌افزایی دانش طب ایرانی و طب رایج تصریح کرد: رویکرد طب تلفیقی که بر استفاده هم‌زمان از طب رایج و طب سنتی یا مکمل تأکید دارد، به عنوان یک الگوی موفق درمانی در کشور در حال گسترش است. کارشناسان معتقدند تلفیق این دو مکتب طبی می‌تواند به ارائه خدمات جامع‌تر، مؤثرتر و انسان محورتر در حوزه سلامت منجر شود.

وی ادامه داد: هر کجا همکاری میان متخصصان طب ایرانی و متخصصان طب رایج برقرار شده، نتایج قابل توجهی در بهبود روند درمان بیماران حاصل شده است. از جمله این همکاری‌ها می‌توان به تعامل نزدیک میان متخصصان زنان و طب ایرانی، همکاری‌های مشترک در حوزه آنکولوژی (سرطان)، گوارش، کودکان و بیماری‌های مغز و اعصاب اشاره کرد.

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اذعان کرد: همچنین در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، پروژه‌های مشترک میان متخصصان این دو حوزه در حال اجراست و نمونه‌هایی از متخصصان رشته‌های مختلف پزشکی مانند اطفال، گوارش و نورولوژی، در حال طی‌کردن دوره‌های تحصیلات تکمیلی (PhD) در طب ایرانی هستند. این پزشکان در عمل، از تلفیق دانش دو مکتب طبی برای بهبود کیفیت درمان بیماران بهره می‌گیرند.

وی اظهار داشت: این رویکرد تنها محدود به ایران نیست. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، استفاده از طب رایج و طب مکمل به صورت هم‌زمان، یکی از ویژگی‌های ممتاز مراکز درمانی شناخته‌شده به شمار می‌رود. چنین مراکزی با فراهم‌سازی امکان دسترسی بیماران به هر دو رویکرد درمانی، توانسته‌اند رضایت‌مندی و اثربخشی بالاتری را در مراقبت‌های سلامت به ثبت برسانند.

حسینی یکتا خاطر نشان کرد: تعامل علمی و حرفه‌ای بین پزشکان این دو حوزه، نه‌تنها منجر به هم‌افزایی دانش و تجربه می‌شود، بلکه فرصت مناسبی برای پاسخ‌گویی بهتر به نیازهای پیچیده بیماران فراهم می‌آورد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در سال‌های اخیر، ظهور شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام، تحولی بزرگ در شیوه‌های اطلاع‌رسانی، سبک زندگی و حتی مصرف کالاها و خدمات به وجود آورده است. این فضا، در کنار فرصت‌های بی‌شمار، تهدیدهایی جدی نیز به همراه دارد که گاهی مستقیماً با سلامت جامعه گره خورده‌اند.

یکی از مهم‌ترین این تهدیدها، ظهور افرادی است که بدون تخصص و صلاحیت حرفه‌ای، در لباس کارشناس یا پزشک ظاهر می‌شوند و از ناآگاهی مردم برای کسب درآمدهای میلیاردی سوءاستفاده می‌کنند.

این چهره‌ها که معمولاً با روپوش سفید، دکورهای لوکس، خانه‌های آن‌چنانی و وعده‌های معجزه‌آسا در قاب تصویر ظاهر می‌شوند، نه تنها سلامت روان و جسم مخاطبان را هدف قرار داده‌اند، بلکه در حال بازتعریف اعتماد عمومی به نهاد سلامت نیز هستند.

سودجویی با ظاهری فریبنده

ظاهر حرفه‌ای، عنوان‌های جعلی، تبلیغات اغواکننده و استفاده از ترندهای روان‌شناسی موفقیت، تبدیل به ابزارهایی شده‌اند که این افراد برای جلب اعتماد مخاطبان استفاده می‌کنند. یک پیج اینستاگرامی با ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده، وعده «درمان قطعی ریزش مو»، «لاغری ۱۰ کیلویی در یک ماه»، یا «سم‌زدایی بدن تنها با یک دمنوش» را می‌دهد. هیچ‌یک از این ادعاها مبنای علمی ندارد، اما در فضایی که سلامت به سبک زندگی پیوند خورده و سرعت حرف اول را می‌زند، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند این مسیر ساده و جذاب را امتحان کنند.

فالوئر بالا، تعداد زیاد کامنت‌ها، ویدئوهای «قبل و بعد»، استفاده از اصطلاحات علمی و نمایش گواهی‌نامه‌هایی که معمولاً جعلی یا بدون اعتبار علمی هستند، تنها بخشی از این پازل فریب است. در واقع، این افراد تصویر یک پزشک متخصص موفق را بازسازی می‌کنند؛ اما نه بر اساس سال‌ها تحصیل و تجربه، بلکه با چند نرم‌افزار تدوین و خرید فالوئر فیک.

فروش داروهایی که مجوز ندارند، اما تبلیغ می‌شوند

در بسیاری از این صفحات، فروش دارو، مکمل، دمنوش، قرص‌های چربی‌سوز، کرم‌های پوستی، قطره‌های چشمی و … به‌طور مستقیم یا از طریق لینک دایرکت صورت می‌گیرد. بیشتر این محصولات، فاقد تأییدیه وزارت بهداشت یا نهادهای نظارتی هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از این داروها از کشورهای ناشناخته یا کارگاه‌های زیرزمینی تولید شده و فاقد هرگونه استاندارد دارویی هستند.

در برخی پرونده‌های قضائی، مشاهده شده است که افراد سودجو با جعل بارکد و بسته‌بندی حرفه‌ای، داروهای تقلبی را به نام برندهای معتبر به فروش رسانده‌اند. پیامدهای مصرف این محصولات، گاه جبران‌ناپذیر است: از اختلالات گوارشی و حساسیت‌های پوستی تا عوارض کبدی، ناباروری یا حتی مرگ.

چرا مردم فریب می‌خورند؟

سوال اساسی اینجاست که چگونه چنین صفحاتی تا این حد محبوب می‌شوند و مخاطب عام بدون تحقیق، به توصیه‌های آن‌ها اعتماد می‌کند؟ پاسخ این سوال ترکیبی از عوامل فرهنگی، اقتصادی، روان‌شناسی و رسانه‌ای است.

دسترسی سریع: در شرایطی که گرفتن نوبت از پزشک متخصص گاه هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد، یک پیج اینستاگرامی پاسخ سریع‌تری به مخاطب می‌دهد.

هزینه کمتر: مشاوره‌های اینترنتی معمولاً هزینه کمتری نسبت به مراجعه حضوری دارند یا به‌ظاهر رایگان هستند.

تبلیغات احساسی و فریبنده: استفاده از روایت‌های احساسی مانند «من با این دارو از افسردگی نجات پیدا کردم» یا «این دمنوش زندگی‌ام را تغییر داد»، احساس همزاد پنداری ایجاد می‌کند.

ضعف در سواد سلامت و سواد رسانه‌ای: بسیاری از مردم هنوز قادر به تشخیص تبلیغ علمی از تبلیغ تجاری نیستند. تشخیص واقعی از جعلی، نیازمند آموزش است.

پرونده‌هایی که رسانه‌ای شدند

در سال‌های اخیر، رسانه‌ها و نهادهای نظارتی به تعدادی از پرونده‌های مهم در این زمینه پرداخته‌اند. از جمله دستگیری افرادی که بدون مجوز پزشکی، در خانه‌های اجاره‌ای به انجام اعمال زیبایی می‌پرداختند، یا صفحاتی که داروهای هورمونی و خطرناک را تحت عنوان «درمان طبیعی» تبلیغ می‌کردند. برخی از این افراد با عنوان جعلی «دکتر تغذیه» بیش از ۱۰۰ میلیون تومان از مخاطبان خود برای فروش یک رژیم اینترنتی دریافت می‌کنند که تمام نسخه‌ها مشابه و فاقد هرگونه مبنای علمی بودند.

نقش حاکمیت و رسانه‌ها

نمی‌توان مسئولیت این بحران را تنها به گردن مردم انداخت. ضعف نظارت مؤثر، نبود ساختار روشن برای احراز هویت تخصصی در فضای مجازی، و تأخیر در واکنش‌های قانونی، به افزایش این پدیده دامن زده است.

لازم است وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی، پلیس فتا و شورای عالی فضای مجازی با هم‌افزایی، سامانه‌ای واحد برای احراز و اعلام هویت افراد فعال در حوزه سلامت مجازی ایجاد کنند. اطلاع‌رسانی مداوم درباره صفحات غیرمجاز و انتشار لیست رسمی مشاوران مورد تأیید، می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی به سودجویان کمک کند.

رسانه‌ها نیز نقش کلیدی دارند. رسانه‌های رسمی و جریان‌ساز باید فراتر از خبررسانی صرف، به آموزش سواد رسانه‌ای و تولید گزارش‌های افشاگرانه بپردازند. راه‌اندازی پرونده‌های تحلیلی درباره پدیده «پزشک‌نمایی دیجیتال» می‌تواند مردم را نسبت به واقعیت‌ها هوشیار کند.

کلام آخر!

پدیده پزشک‌نمایی مجازی، یک تهدید نوظهور اما جدی برای سلامت فردی و اجتماعی جامعه است. این افراد، با سوءاستفاده از اعتماد عمومی، نه‌تنها منابع مالی مردم را به یغما می‌برند، بلکه جان آن‌ها را نیز به خطر می‌اندازند. برخورد با این پدیده، نیازمند عزم ملی، قانون‌گذاری شفاف، فرهنگ‌سازی مستمر و مشارکت نهادهای رسانه‌ای است.

جامعه‌ای آگاه، بهترین واکسن در برابر ویروس‌های فریب و تظاهر است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در متن پیام تسلیت محمدرضا ظفرقندی آمده است: خبر تأسف‌بار از دست دادن همکار ارزشمندمان، دکتر مسعود داوودی، متخصص قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، در واقعه‌ای تلخ، جامعه پزشکی و سلامت کشور را سوگوار و افکار عمومی را جریحه‌دار کرد.

در نهایت اندوه، این فقدان غم بار را خدمت خانواده ایشان، همکاران و جامعه سلامت تسلیت می‌گویم.

کادر بهداشت و درمان، سرمایه اصلی نظام سلامت کشور هستند و از دست دادن از هر یک از این عزیزان، سخت و مایه اندوه است.

پیگیری این واقعه غم بار را وظیفه خود و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌دانم.

از دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد و نیروی انتظامی این استان نیز سپاسگزارم که به سرعت متهم این پرونده را دستگیر و پیگیری‌های جدی را آغاز کردند.

مسعود داوودی متخصص قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، ساعت ۲۳ شب گذشته ۲۱ آبان ۱۴۰۳ در مسیر منزل خود توسط فردی ناشناس با استفاده از سلاح گرم به قتل رسید.