به گزارش مجاهدت از مشرق، بارکیندو که معمولا در چنین سفرهایی با لباس رسمی یا لباس کشور خود (نیجریه) با مسئولان و مقامات عراقی دیدار می کرد، تاکنون هیچ گزارشی از دیدارهای او با مقامات مسئول عراقی به جز شرکت در مراسم رسمی وزارت عراق با عنوان رونمایی از کتاب ۶۰ سالگی سازمان اوپک، دیدار رسمی دیگری نداشته است.
حضور او در مرقد امیرمومنان علی (ع) در ۱۷ ژوئن (جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) برای بسیاری جالب توجه بود و او در بدو ورود به عراق به زیارت مرقد امیرمومنان علی (ع) در نجف اشرف مشرف شد.
محمد بارکیندو دبیرکل اوپک در بارگاه امیرالمومنین (ع) – نجف اشرف
سایت رسمی وزارت نفت عراق در این خصوص نوشته است که بارکیندو اصرار داشت که به نشانه ابراز علاقه مندی و محبت به مردم عراق، لباس متعارف عراقی ها را بپوشد.
وزارت نفت عراق همچنین هدف از کل سفر بارکیندو به عراق را مشارکت در رونمایی از کتاب «تاریخ ۶۰ ساله اوپک» عنوان کرده که دیروز یکشنبه (۲۹ خرداد۱۴۰۱) در محل وزارت نفت عراق با حضور جمعی از مسئولین عراقی برگزار شد.
با وجود اینها، دبیرکل اوپک همان یکشنبه در همایشی تحت عنوان «امنیت انرژی در شرایط بحرانی» که دانشگاه تازه تاسیس آمریکایی در بغداد برگزار کرده، به همراه وزیر دارایی عراق و همچنین وزیران محیط زیست و فرهنگ شرکت کرد.
بارکیندو بار دیگر پافشاری کرد که با لباس غیررسمی در این همایش شرکت کند در حالی که همچنان چفیه عراقی معروف به «یشماخ» را روی سرش حفظ کرده بود اما این شمایل غیر رسمی، مانع از اعلام موضع جدی و هشدار دهنده بارکیندو در خصوص آینده نفت در جهان نشد.
امضای کتاب تاریخ ۶۰ ساله اوپک در تالار «الشعب» بغداد، جایی که سازمان اوپک ۶۰ سال قبل در آنجا اعلام موجودیت کرد
وی بار دیگر بر ضرورت ثبات در بازار جهانی نفت تاکید کرد و گفت که نیاز اقتصاد بین المللی به انرژی تا ۲۰۲۴ دو برابر خواهد شد و از ۱۲۴ تریلیون دلار در ۲۰۲۰ به ۲۷۰ تریلیون دلار در ۲۰۲۴ می رسد.
به گفته او، نیاز به انرژی از ۲۲۴ میلیون به ۳۰۰ میلیون بشکه در ۲۰۲۴ می رسد و با این وضعیت، هیچ یک از کشورهای تولید کننده نفت نمی توانند این نیاز را پوشش دهند.
بارکیندو تلویحا استفاده از انرژی های تجدید شونده را ناتوان از تامین بازار دانست و افزود که استفاده از انرژی های تجدید شونده در ۲۰۲۰ به ۲.۲۴ درصد رسید و انتظار می رود در ۲۰۲۴ به ۱۰ درصد برسد در حالی که نیاز جهان به نفت در۲۰۲۰ بالغ بر ۳۰ درصد کل انرژی جهان بود و در ۲۰۲۴ به بیش از ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
اظهارات بارکیندو برخلاف بسیاری از گزارش ها که می گویند نیاز به نفت در دهه های آینده کاهش می یابد عملا به نوعی اینگونه تفسیر شد که نفت، همچنان مهمترین منبع تامین انرژی ارزان تر غیر قابل جایگزین حال حاضر در دنیا است.
دبیرکل سازمان اوپک با اشاره به تغییر در جغرافیای مصرف انرژی در جهان افزود که باید برای همه چالش های پیش رو ازجمله افزایش تورم و ناتوانی در تولید لازم و از طرفی دیگر، کوچک سازی اقتصادی (سیاست های انقباضی) در بانک مرکزی اروپا و ژاپن آماده شد.
اصرار منطقی بارکیندو «بر ثبات بازار و نه کاهش یا افزایش قیمت جهانی نفت»، این ذهنیت را ایجاد کرده که شاید بارکیندو از رویکرد جدید سعودی ها برای افزایش احتمالی تولید، بنا به خواست واشنگتن، ناخرسند است اما ناظران دیگری، عکس این نگاه را دارند.
یکی از صاحب نظران اقتصادی عراق معتقد است که سفر دبیرکل اوپک به عراق به رغم ظاهر غیر رسمی، اما دارای ابعاد مختلفی است که مهمترین آن، آماده شدن برای افزایش تولید احتمالی در نتیجه فشارهای آمریکا و میزان همراهی و آمادگی سعودی ها با این خواست واشنگتن است. طبیعتا عراق به دلیل ظرفیت های نفتی وسیعی که دارد، یکی از گزینه های جدی است.
دکتر «بلال خلیفه» نویسنده چند کتاب درباره اقتصاد عراق می افزاید: بارکیندو در سفر تازه خود به عراق دارای ماموریتی خاص است که بی ارتباط با تحولات بعد از جنگ اوکراین و بحران جهانی انرژی به ویژه افزایش قیمت جهانی نفت نیست.
او معتقد است که بهبود مجدد در روابط واشنگتن و ریاض که سفر آتی «جو بایدن» به عربستان سعودی از نشانه های واضح آن است، با حضور بارکیندو درعراق ارتباط مستقیم دارد.
به گفته وی، همه می دانند که سعودی ها نفوذ گسترده ای در داخل اوپک دارند و بارکیندو بدون مشورت سعودی ها، خودسرانه عمل نمی کند از این رو تصور می شود که حضور دبیرکل سازمان اوپک مرتبط با نرمش اخیر سعودی ها در برابر آمریکا مبنی بر افزایش تولید نفت با هدف کاهش قیمت جهانی انرژی باشد.
وی ادامه داد که اظهارات اخیر بارکیندو مبنی بر افزایش جزئی تولید نفت کشورهای عضو «اوپک پلاس» بخشی از همراستایی دبیر کل اوپک را با این رویکرد جدید سعودی ها نشان می دهد.
گروه اوپک پلاس در نشست بیست و نهم خود در سطح وزیران نفت در دوم ماه ژوئن (۱۲ خردادماه ۱۴۰۱) درباره بازنگری در افزایش سهمیه های تولید تا قبل از سپتامبر ۲۰۲۲ به تفاهم رسیدند به نحوی که میزان سهمیه ها از ۴۳۲ هزار بشکه در روز به طور مساوی طی ماه های جولای و اوت افزایش یافته و به ۶۴۸ هزار بشکه در روز برسد.
به اعتقاد خلیفه، نفس حضور بارکیندو در این برهه در عراق، به نوعی پشتیبانی از سیاست عراق برای افزایش محدود و هماهنگ تولید نفت است.
به گفته وی، جنگ اوکراین و قطع نفت و گاز روسیه از اروپا، در کنار اهتمام واضح برخی کشورهای اروپایی و منطقه به ظرفیت های عراق در بخش انرژی، عراق را نیز در ورود به این بازارهای جدید به نوعی تشویق کرده است.
چین و هند تاکنون به طور سنتی مهمترین خریداران نفت عراق به شمار می روند اما جنگ اوکراین، یک چشم خریداران نفت را با نگرانی به روسیه و اوکراین و چشم دیگر را با امید به عراق دوخته است و به همین دلیل، توجه چشمگیر اروپایی ها و برخی کشورهای منطقه از جمله اردن و مصر به نفت و گاز عراق مشهودتر از هر زمان دیگری است.
خلیفه ادامه داد که به نظر می رسد با توجه به رویکرد سعودی ها برای افزایش تولید و هم راستایی دبیرکل سازمان اوپک با این خط مشی، به نظر نمی رسد هرگونه افزایش احتمالی آتی نفت عراق به نفع متحدان آمریکا، با مخالفت اوپک مواجه شود خصوصا اینکه واشنگتن خواهان این افزایش صادرات نفتی است.
این کارشناس اقتصادی، با این وجود، چالش های بعدی برای عراق را دردسرساز خواند و گفت که روسیه هرگز اجازه نمی دهد که کشور دیگری بخواهد جایگزین آن در تامین انرژی اروپا شود.
به گفته وی، روسیه تاکنون مطمئن است که عراق نمی تواند خلاء گاز روسیه را در اروپا پر کند و حتی نفت عراق نیز نمی تواند از حیث قیمت با نفت روسی رقابت کند؛ نفتی که به وسیله لوله به اروپا انتقال می یابد.
خلیفه تاکید می کند که رژیم صهیونیستی و کردستان عراق (مستقل از دولت مرکزی عراق) نیز برای انتقال انرژی (از جمله گاز) به اروپا اعلام آمادگی کرده اند اما واقعیت آن است که هیچ یک نمی توانند جایگزین روسیه از حیث کمی، کیفی و قیمت شوند و برای همین مسکو تاکنون چندان واکنشی دربرابر این ادعا مبنی بر تامین انرژی اروپا و جایگزین شدن به جای روسیه، نشان نداده است.
کارشناس اقتصادی عراقی در همین حال، هدف دیگر حضور بارکیندو در همایش «امنیت انرژی در شرایط بحران» را حمایت معنوی از دانشگاه تازه تاسیس آمریکا در بغداد دانست.
وزیر نفت عراق در نشست خبری دیروز، یکشنبه، در واکنش به پاره ای گزارش ها در خصوص افزایش صادرات عراق تاکید کرد که عراق به مصوبات اوپک در خصوص سهمیه های صادرات نفت کشورهای عضو پایبند است.
«احسان عبدالجبار» افزود که ما به سهمیه خود به صورت کامل پایبند هستیم و سقف صادرات ماه جاری میلادی نیز سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز بوده است.
وی با اشاره به توافق اخیر اعضای اوپک پلاس مبنی بر افزایش جزئی صادرات کشورهای عضو افزود که سهم عراق در ماه ژولای آینده به میزان سه میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه در روز می رسد که اقلیم کردستان عراق را نیز در بر می گیرد.
عبدالجبار پنهان نکرد که برنامه عراق برای افزایش تولید تا سقف هشت میلیون بشکه در روز تا اواخر ۲۰۲۷ است.
این درحالی است که «علی علاوی» وزیر دارایی عراق در همایش امنیت انرژی در شرایط بحران گفت که برنامه ریزی عراق برای ۱۰ سال آینده این است تا تبدیل به یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده انرژی برق شود.
وی ادامه داد که برنامه عراق در سنوات آتی، انتقال از وضعیت کشور صادرکننده نفت به صادر کننده برق است.
با وجود این اظهار نظرهای متفاوت دو وزیر عراقی به اعتقاد ناظران در کوتاه مدت و در سایه بحران جهانی موجود، عراق شاید یکی از کشورهایی باشد که برای تامین بخشی از انرژی جهان به آن چشم دوخته شده است.
نگرانی از طمع ورزی برخی کشورها نسبت به ثروت انرژی عراق نیز یکی از این چالش ها است که در روزهای اخیر با مخالفت مردمی در داخل عراق در قبال قضیه انتقال لوله نفت بصره به بندر عقبه (اردن) نمود یافت.
