ناتوبازیِ اردوغان؛ دور از مسکو، نزدیک به واشنگتن
موافقت «رجب طیب اردوغان» با پیوستن سوئد به ائتلاف ناتو، نشان‌دهنده تغییرات آرام اما محسوس در سیاست خارجی ترکیه است و تحلیل‌ها گویای آن است که روابط آنکارا با مسکو و واشنگتن دچار تحول خواهد شد.
به گزارش مجاهدت از مشرق، پایگاه اینترنتی شبکه «المیادین» در گزارشی به دلایل تغییر موضع «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه در خصوص پیوستن سوئد به ائتلاف نظامی ناتو، تاثیرات این چرخش بر روابط مسکو و آنکارا و نقش سیاست‌های آمریکا در این خصوص پرداخت.
در مقدمه این گزارش می‌خوانیم: رئیس‌جمهور ترکیه طبق معمول قبل از انتخابات و هفته‌ها و ماه های پیش‌تر از آن، آمریکا، ناتو و کشورهای اتحادیه اروپا را تهدید و بیش از یک بار اعلام کرد که با پیوستن سوئد به این ائتلاف نظامی مخالف است. هیچ‌کس تعجب نکرد که او همه حرف‌هایش را پس گرفت؛ به ویژه پس از تماس تلفنی با «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا، که یک روز پس از این تماس اعلام کرد: «ما از پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا حمایت می‌کنیم، اما این یک موضوع کاملاً اروپایی است».
المیادین درباره مصداق‌های تغییر مواضع ترکیه نوشت: این همان چیزی است که «اولاف کریسترسون»، نخست‌وزیر سوئد پس از موافقت اردوغان با پیوستن کشورش به ائتلاف ناتو به او گفت و قول داد که ممنوعیت فروش نظامی سوئد به ترکیه را با سایر وعده‌های غیرالزام‌آور برای هماهنگی با آنکارا در مبارزه با «تروریسم» لغو کند. اشاره او به حزب کارگران کردستان (پ. ک.ک) و پیروان «فتح الله گولن» بود که متهم به کودتای نافرجام ژوئیه ۲۰۱۵ است؛ بدون پرداختن به موضع رسمی اردوغان درباره هتک حرمت قرآن کریم، تا این موضوع طبق روایت های غربی در چارچوب «آزادی بیان» بماند!
اقدامات تحریک‌آمیز آنکارا علیه مسکو
در ادامه این گزارش آمده است: اردوغان یک روز قبل از نشست ناتو با بایدن تماسی تلفنی برقرار کرده و گفت: درهای اتحادیه اروپا را به روی ما باز کنید، ما درهای ائتلاف را به روی سوئد باز می‌کنیم؛ او با این کار می‌خواست برای مردم ترکیه انصراف خود را از آنچه قبلاً در مورد مسئله ائتلاف و علیه آمریکا گفته بود، توجیه کند. در شرایطی که جامعه جهانی احتمال دریافت هرگونه حمایت برای اردوغان از سوی اتحادیه اروپا را که ترکیه هفتاد سال است آرزوی آن را دارد، رد می‌کند.
المیادین به نتایج چنین چرخشی در سیاست‌های پرداخته و نوشت: مهم‌ترین تبعات این موضع اردوغان، تحریک روسیه در دو روز مانده به نشست ائتلاف ناتو بود. رئیس‌جمهور ترکیه یک دعوت فوری و غافلگیرکننده از «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهور اوکراین برای دیدار با وی در استانبول و بازگشت از آنجا با ۵تن از مهم‌ترین رهبران گروه فاشیست «آزوف» صادر کرد. کسانی که مسکو آن‌ها را به عنوان بخشی از قرارداد تبادل اسرا به آنکارا تحویل داده و شرط کرده بود که باید تا پایان جنگ در ترکیه بمانند!
المیادین ادامه داد: دومین اقدام تحریک‌آمیز ترکیه با توافقنامه امضاشده بین اردوغان و زلنسکی صورت گرفت که شامل ساخت یک مجتمع نظامی برای تولید و توسعه پهپادهای ترکیه در اوکراین و سایر همکاری‌های نظامی بود. در مورد سومین اقدام تحریک‌آمیز، باید بگوئیم زمانی رخ داد که «هاکان فیدان»، وزیر امورخارجه با رهبران اقلیت مسلمان ترک‌الاصل در منطقه کریمه که آنکارا آن را اشغال‌شده توسط روس‌ها می‌داند، ملاقات کرد. اعلام حمایت اردوغان از پیوستن اوکراین به ناتو مهم‌ترین شاخص تغییر احتمالی سیاست‌های آنکارا در قبال مسکو است.
شک پوتین به گام‌های اردوغان
در بخش دیگری از گزارش المیادین آمده است: رئیس‌جمهور روسیه که قبلاً به مواضع مشابه ترکیه از جمله عدم پایبندی زلنسکی به توافق استانبول در مورد خروج نیروهای روسیه از کی‌یف در ازای توافق جامع روسیه و ترکیه شک کرده بود. حالا منابع دیپلماتیک انتظار دارند که پوتین سفر برنامه‌ریزی شده خود به آنکارا را در ماه آینده لغو کند.
المیادین در ادامه می‌نویسد: در چنین شرایطی منابع آگاه از طرف‌های روسی و ترکیه‌ای انتظار دارند که مسکو و آنکارا برای مرحله جدیدی از سردی روابط آماده شوند و حتی شاید تنشی بین آن‌ها ایجاد شود. چرا که واشنگتن با عجله برای فروش اف-۱۶ ترکیه، لغو ممنوعیت فروش تسلیحات آمریکا به ترکیه و بازگرداندن آن به برنامه اف-۳۵ گام برمی‌دارد. دلیل دیگری که می‌توان برای این تغییرات سیاسی پیش‌بینی کرد، تشویق نهادهای مالی آمریکایی و بین‌المللی برای کمک به اردوغان در تلاش‌هایش برای غلبه بر بحران خطرناک مالی است؛ روندی که از طریق هماهنگی با وزیر دارایی جدید، محمد شیمشک [با پاسپورت بریتانیایی] و رئیس جدید بانک مرکزی، «غایه آرکان»، ساکن و فعال در آمریکا پیگیری می‌شود.
در ادامه این تحلیل می‌خوانیم: حالا موضوع اصلی رصدها، موضع احتمالی روسیه برای پاسخ به تغییر غیرقابل تعجب در موضع رئیس‌جمهور اردوغان خواهد بود که ما در روابط او با دیگر رهبران به آن عادت کرده‌ایم. از مجموع سیاست‌گذاری‌ها و مواضع اتخاذشده توسط اردوغان مشخص شده است که اکنون آنکارا بیش از آنکه با مسکو همراه باشد، در کنار واشنگتن ایستاده است. این مسئله تنها در مورد اوکراین نیست؛ بلکه در مورد همه مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی که اردوغان را ملزم به هماهنگی و همکاری بیشتر با متحدان آمریکایی در منطقه و خارج از آن می‌کند، صادق است. همه این تحلیل‌ها در حالی مطرح می‌شود که مشخص نیست اردوغان سیاست‌های احتمالی جدید خود با واشنگتن و غرب را به نسبت روابط شخصی‌اش با رئیس‌جمهور پوتین و روابط درهم تنیده آنکارا با مسکو در همه زمینه‌ها متعادل خواهد کرد یا خیر.
آنکارا، ماهی در قلاب آمریکا
المیادین در بخش سوم این گزارش به سیاست‌های واشنگتن پرداخته و نوشت: علی‌رغم اینکه آنکارا ۴سال پیش از روسیه موشک‌های اس-۴۰۰ را خرید، اما به دلیل تهدیدات واشنگتن و ناتو که از زمان پیوستن آنکارا به این ائتلاف نظامی در سال ۱۹۵۲ بیش از ۳۰ پایگاه نظامی در ترکیه ایجاد کرده‌اند، هیچ گاه مورد استفاده قرار نگرفتند. ترکیه پس از آن و با اعزام ارتش خود به کره برای جنگ در کنار ارتش آمریکا وفاداری خود را به واشنگتن و ناتو ثابت کرد؛ سپس آنکارا به «ماهی در قلاب آمریکایی» تبدیل شد و واشنگتن آن را به سنگری برای دفاع از منافع غرب در برابر «تهدید شوروی کمونیستی» و جریان ناسیونالیستی عرب از طریق پیمان بغداد و اتحاد با رژیم صهیونیستی از زمان به رسمیت شناختن آن در آوریل ۱۹۴۹ تبدیل کرد.
در ادامه این گزارش می‌خوانیم: اردوغان که پیش از این سال‌ها حکام امارات، عربستان، مصر و رژیم صهیونیستی را تهدید کرده بود که حرف‌های ناگفته‌ای درباره آن‌ها زده بود، از مواضعش برگشت و آن‌ها را برای آشتی التماس کرد. در عین حال، او موفق شد پیروان و هوادارانش را متقاعد کند که هر کاری که انجام می‌دهد، هرچند متناقض، «به نفع ملت و دولت ترکیه» است! این همان چیزی است که او روز گذشته تکرار و سعی کرد که مردم کشورش را متقاعد کند که اتحادیه اروپا درهای خود را به روی تُرک‌ها باز خواهد کرد.
در پایان‌بخش گزارش المیادین آمده است: گویا اردوغان موفق شده و مردم ترکیه هم باور کرده‌اند همانطور که او به آن‌ها می‌گوید، خواهد شد؛ هر چقدر هم که مواضعش متناقض و اغراق‌آمیز باشد. بدون اینکه به ذهنشان خطور کند که پذیرش ترکیه در اتحادیه یکی از صدها ناممکن است. این عدم امکان با توجه به عدم رعایت استانداردهای مکتب کپنهاگ در دموکراسی، حقوق بشر، آزادی بیان، آزادی مطبوعات، استقلال قوه قضاییه مطرح می‌شود؛ در این جا، مسائل دیگری همچون عقب ماندگی اجتماعی و فرهنگی ترکیه و اظهارات مذهبی و نژادپرستانه اردوغان با ماهیت تاریخی که اروپا را تحریک می‌کند، مزید بر علت شده‌اند.
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
ناتوبازیِ اردوغان؛ دور از مسکو، نزدیک به واشنگتن بیشتر بخوانید »
