وین

به گزارش مجاهدت از مشرق، سید محمد مرندی ، با اشاره به آخرین وضعیت رایزنی‌های برجامی، اظهار داشت: مذاکرات برجامی انجام شده در وین، نهایتاً به متنی منجر شد که اتحادیه اروپا به مذاکره کنندگان ارائه کرد.

وی افزود: ایران بعد از بازگشت از گفت‌وگوهای وین این متن را بررسی و دو تا سه اصلاح کوچک در آن اعمال کرد و بازگرداند.

مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره کننده ایران در وین با اشاره به اظهارات «جوزف بورل» مبنی بر اینکه خواسته ایران منطقی است، تاکید کرد: در آن مقطع تصورمان این بود که توافق قریب الوقوع است ولی آمریکایی‌ها بخاطر نزدیک بودن انتخابات میان دوره‌ای تعلل کردند. بایدن و تیمش نگران بودند که ترامپ بگوید زیادی امتیاز داده‌اید. سپس آشوب‌ها شروع شد و محاسبات غربی‌ها تغییر کرد و کار عقب افتاد. لابی‌های ضد ایران در آن زمان خیلی فعال شدند.

مرندی ادامه داد: جوزف بورل متحد آمریکاست و در این رابطه حرف بی حساب نمی‌زند. با توجه به این می‌توان گفت ماه‌هاست متن عملاً آماده است، اما باید اراده دولت آمریکا را دید که چیست.

وی عنوان کرد: اروپایی‌ها زیاد احساس نیاز به احیای برجام می‌کنند چرا که گرفتاری جنگ اوکراین به آنها فشار می‌آورد. اما تصمیم گیرنده اصلی رئیس جمهور آمریکا و کاخ سفید است.

مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره کننده ایران در وین در پاسخ به این سوال که شما گفتید که متن تقریباً آماده است، اما به گفته برخی کارشناسان اختلافات حیاتی باقی مانده است، آیا این اختلافات حیاتی رفع شده است؟، تصریح کرد: اگر اختلاف حیاتی بود آقای بورل بعد از وین نمی‌گفت خواسته ایران منطقی است. پس اختلافات حیاتی نیست. بنابراین نیازمند اراده سیاسی آمریکا هستیم. اگر امریکایی‌ها متن را بپذیرند طبیعتاً بحث آژانس راه حل پیچیده‌ای ندارد.

مرندی گفت: وقتی ما در آستانه توافق بودیم و متحد نزدیک آمریکا نسبت به خواسته ایران اظهار نظر مثبتی می‌کند دیگر بهانه‌ای دست غربی‌ها و آمریکایی‌ها نیست. بورل فردی نیست که در برابر دولت آمریکا حرف خلافی بزند.

وی در پاسخ به این سوال که گروسی با چه هدفی می‌گوید «احتمال احیای برجام در آینده نزدیک بسیار ضعیف است»، گفت: تصمیم گیرنده آقای گروسی نیست بلکه کاخ سفید است. لذا اگر کاخ سفید اراده کند کار انجام می‌شود. گروسی تصمیم گیرنده اصلی نیست. آمریکایی‌ها پیام‌هایی را به ایران می‌فرستد و بنابراین معلوم است تمایل دارند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، با اشاره به ملاقات رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران، از عدم پرداختن به موضوع احیای برجام در این دیدار انتقاد کرد.

مالی در توییتر نوشت: جلسه سازنده با رافائل گروسی، که صمیمانه دومین دوره تصدی‌اش را تبریک می‌گویم. ما درباره جلسات اخیر او در تهران حرف زدیم و از تلاش‌هایش برای تعامل با ایران درباره مسائل هسته‌ای حائز اهمیت برای آژانس، استقبال کردم. توافق کردیم که همچنان در تماس بوده و بر لزوم پایبندی ایران به تعهداتش به آژانس و تسهیل هرگونه دسترسی که آژانس آن را ضروری می‌داند، تاکید کردیم.

اولیانوف در واکنش به پیام توییتری نوشت: حتی یک کلمه هم درباره برجام رد و بدل نشد. به منظور جلوگیری از خطر بالای تشدید غیرقابل مهار تنش، یک نفر باید آمریکا را برای نهایی کردن مذاکرات وین درباره احیای توافق هسته‌ای وارد مذاکره کند.

برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» در سال ۲۰۱۵ با هدف از بین بردن نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای ایران، بین تهران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد امضا شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ به طور یک‌طرفه از این توافق خارج شد. جو بایدن، رئیس جمهور کنونی این کشور، بارها مدعی شده که واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته‌ای با تهران تمایل دارد. روسیه، انگلیس، آلمان، چین، آمریکا و فرانسه از آوریل ۲۰۲۱ مذاکرات با ایران را در وین با هدف احیای برجام به فرمت اولیه آن، آغاز کرده‌اند.

گروسی ۱۰ نوامبر ۲۰۲۲(۱۹ آبان) گفته بود که مذاکرات با نمایندگان ایران در پایتخت اتریش به نتیجه نرسیده است. با این حال، او ششم مارس ۲۰۲۳(۱۵ اسفند) پس از بازگشت از تهران، در نشستی مطبوعاتی نسبت به ادامه مذاکرات با ایران از جمله مذاکرات سطح بالا درباره سطوح غنی‌سازی اورانیوم، ابراز امیدواری کرد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که هفته گذشته برای چهار سال دیگر در این سمت ابقا شد، همچنین از سفر تیم فنی این سازمان به تهران طی چند روز آینده خبر داده است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، بهبود روابط ایران و عربستان گام بزرگی در راستای کاهش تنش میان بزرگترین و قدرتمندترین کشورهای حوزه خلیج فارس است و درها را برای پیشرفت بیشتر با هدف پایان جنگ یمن باز می کند.

براساس مطلبی که در این تارنمای خبری- تحلیلی آمریکایی منتشر شده، توافق تهران- ریاض پس از دیدارهای یک هفته‌ای میان «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی و «مساعد العیبان» همتای عربستانی وی با میانجیگری «وانگ یی» دیپلمات عالی رتبه چین انجام شد. پیش از این عراق و عمان نیز از مذاکراتی که قبلا میان ایران و عربستان صورت گرفته بود، حمایت کرده بودند.

به نوشته المانیتور، موضوع قابل توجه در توافق میان ایران و عربستان همزمانی آن با انتشار ارزیابی تهدید سالانه جامعه اطلاعاتی آمریکا از سوی کنگره این کشور است که در آن چین نقش اصلی را به عنوان دشمن شماره یک جهانی دارد. ضمن آنکه بسیاری دیگر از کارشناسان، میانجیگری پکن را نه تنها نشان دهنده تمایل آن به تعمیق روابط با ایران و روسیه، بلکه پرکردن جای واشنگتن در زمینه دیپلماتیک با ریاض می دانند.

این پایگاه خبری–تحلیلی در ادامه مطلب خود آورده است: توافق میان ایران و عربستان در حالی صورت می گیرد که روزنامه آمریکایی “وال استریت ژورنال” این هفته گزارش داد که سران سعودی برای عادی سازی روابط با اسرائیل، به دنبال تضمین های امنیتی و کمک هسته‌ای آمریکا هستند. همزمان «شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود» وزیر امور خارجه عربستان نیز در هفته جاری با سفر به روسیه نشان داد که این کشور متحد اصلی خود در اوپک پلاس را فراموش نمی کند.

براساس مطلب این تارنمای آمریکایی، ایران با توجه به روابط خصمانه ای که با ایالات متحده و اسرائیل دارد، روابط با روسیه و چین را برای عمق استراتژیک خود حیاتی می داند. ایران خود را نه یک بازیگر منطقه ای که یک بازیگر جهانی می داند که خاورمیانه و آسیا را در بر گرفته است. تهران بیش از آنکه کشورهای عرب را دوست خود بداند به روسیه و چین نزدیک است. ضمن آنکه ریاض را تهدید بزرگی نمی داند و فقط آن را به عنوان متحد نزدیک واشنگتن در نظر می گیرد. بنابراین با این توافق ایران می خواهد مهره عربستان را از صفحه شطرنج کنار بزند.

در عین حال گزارش ها حاکی از چرخش در پرونده هسته ای ایران است. تهران این هفته در بیانیه مشترکی که در جریان سفر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران امضا شد، با افزایش فعالیت های راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی موافقت کرد و پیشبرد موضوعات باقیمانده در مورد موضوعات پادمانی در سه مرکز در دستور کار قرار گرفته است. موضوعی که به عقیده ناظران در صورت توجه کافی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران به پرونده پادمان‌ها، می‌تواند گامی به سوی بازگشت به دیپلماسی هسته‌ای باشد.

«انریکه مورا» معاون «جوسپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به گفت‌وگوهای ایران و گروسی، این امر را برای پرونده هسته ای تهران مثبت ارزیابی کرد و گفت: در صورت دستیابی به توافق، بازگشت به برجام آسان تر خواهد شد.

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در این خصوص به المانیتور گفت که «اگر مذاکرات از سر گرفته شود، ما برای همکاری با سایر طرف ها مشکلی نخواهیم داشت». وی سپس افزود: «بدیهی است که همه چیز به ما بستگی ندارد».

به گزارش مجاهدت از مشرق، «محسن نذیری اصل» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، امروز (چهارشنبه) ۱۷ اسفند ماه در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با موضوع ایران خطاب به نمایندگان کشورهای عضو ضمن تشریح مواضع کشورمان، به قصد و نیت واقعی غربی‌ها در قبال برنامه هسته‌ای ایران پرداخت.

نذیری اصل در ابتدای سخنرانی خود با اشاره به گزارش مجاهدت از جدید مدیرکل آژانس در مورد اجرای برجام در ایران گفت: آنچه معمولاً در این میان نادیده گرفته می‌شود تعهدات متقابلی است که برای ایالات متحده و اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در همان قطعنامه اجرای برجام ذکر شده است.

وی افزود: اگر ما یک آژانس بین‌المللی جهت نظارت بر گسترش تحریم‌های غیرقانونی داشتیم، گزارش مربوط به نقض تعهدات ایالات متحده و اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) طولانی خواهد بود.

سفیر و نماینده دائم ایران با تأکید مجدد بر اینکه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف، کاملاً صلح‌آمیز و در راستای حقوق ایران بر اساس NPT بوده و تحت نظارت و راستی‌آزمایی پادمان‌های آژانس است، عنوان کرد: مدیرکل در کنفرانس مطبوعاتی اخیر خود در چهارم مارس ۲۰۲۳ گفت که «ما قادر به بازرسی هستیم و می‌توانیم در مورد هر گرم مواد غنی شده موجود در آنجا حسابرسی کنیم.»

نذیری اصل همچنین با اشاره به برخی بیانیه‌های تکراری که از ایران می‌خواهد به اجرای تعهدات مربوط به برجام ادامه دهد، افزود: این کشورها نه تنها عمداً تعهدات داوطلبانه را با تعهدات قانونی مخلوط کردند، بلکه نهایت تلاش خود را برای پنهان کردن یک واقعیت بسیار واقعی انجام دادند که برجام دارای شرکت کنندگان دیگری و همچنین ضمیمه‌هایی است که باید بدون تأخیر بیشتر توسط آن شرکت کنندگان اجرا شود.

به گفته این دیپلمات ارشد ایرانی، جمهوری اسلامی ایران در جریان مذاکرات، فعال‌ترین هیأت بوده و ابتکارات بسیاری را برای پر کردن شکاف‌ها در مذاکرات مطرح کرده است.

نذیری اصل افزود: با توجه به همکاری‌ها و رایزنی‌های اخیر با آژانس و چشم‌انداز مثبت برای رسیدگی به مسائل پادمان باقیمانده، معتقدیم که در صورت وجود اراده سیاسی برای پایان دادن به مذاکرات، شرایط مهیا است.

وی همه شرکت‌کنندگان در برجام، به‌ویژه اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی را فراخواند تا در فرآیندی که منجر به راه‌حلی مناسب برای موضوع مورد نگرانی مشترک شود، حرکت کنند.

این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: ما بیش از کلمات به اقدامات مشخص در راستای اهداف مشترک خود و همچنین خودداری از پیگیری منافع سیاسی محدود نیاز داریم. نمی‌توان با اجرای کامل تحریم‌های غیرقانونی ایالات متحده یا مسدود کردن سرمایه‌های ایران در قلمرو خود، به طور واقعی از برجام حمایت کرد.

نذیری اصل همچنین به بیانیه‌های اتحادیه اروپا، سه کشور اروپایی و آمریکا اشاره کرد و گفت: این کشورها، که بسیاری از آنها کشورهای چتر هسته‌ای و یا عضو ناتو هستند، هرگز سعی نکردند اذعان کنند که ایران سابقه‌ای درخشان در الحاق به سازوکارهای مقابله با تسلیحات کشتار جمعی دارد. با این اوصاف، به نظر می رسد که آنها به جای ایفای نقش مثبت در پرداختن به مسائل قبلی، از دستور کار سیاسی دیگری پیروی می‌کنند.

سفیر و نماینده دائم همچنین خطاب به نمایندگان کشورهای عضو، به نیات و اهداف کشورهای غربی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت: کشورهای غربی مایلند گزینه ایران برای برنامه هسته‌ای صلح آمیز را به گزینه‌ای پرهزینه تبدیل کنند تا ایران حق مسلم خود برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای را دنبال نکند.

وی افزود: آنها به دنبال برجسته کردن و حفظ موضوعی در آژانس هستند که ذیل آن، موضوع مهم و به شدت نگران کننده برنامه هسته‌ای نظامی رژیم اسرائیل، که منبع بی‌ثباتی در منطقه ما و تهدیدی برای صلح و امنیت است، به حاشیه رانده شود.

نذیری اصل عنوان کرد: این دولت‌ها می‌خواهند محیطی ایجاد کنند که یک کشور مستقل یعنی ایران نتواند منافع ملی خود را با رعایت کامل قوانین بین‌المللی دنبال کند و از این طریق به توسعه پایدار خود دست یابد. این دولت‌ها تمام تلاش خود را می‌کنند تا واقعیت‌ها را تحت الشعاع قرار دهند و یک دستورکار سیاسی محدود را دنبال کنند. برای این منظور، آنها تمام تلاش خود را انجام می‌دهند تا اجازه ندهند که یک بازیگر اصلی در منطقه نقش خود را در برابر مداخلات خارجی ایفا کند.

این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا باید بداند که اینجا بحث بر سر بردن سهم بیشتر نیست. آنها باید سناریوی برد- باخت را کنار بگذارند و نگرش خود را نسبت به ایران تغییر دهند. ناکارآمدی این رویکرد استبدادی بارها در رابطه با ایران ثابت شده است.

نذیری اصل در پایان گفت: با توجه به ادله فوق و همچنین شواهد و ادله‌های قانع‌کننده‌ بیشتر، جامعه بین‌المللی می‌تواند به این نتیجه برسد که برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران موضوع اصلی آژانس نیست. اما وقتی از بالا نگاه کنیم، درمی‌یابیم که یک دستورکار سیاسی کوته بینانه توسط این دسته کشورها دنبال می شود تا آژانس را از رسیدگی به موضوع و حل آن بر اساس دلایل فنی باز دارد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین با تأکید بر اینکه شانس احیای برجام وجود دارد آمادگی مسکو برای تکمیل مذاکرات رفع تحریم‌های وین را یادآوری کرده است.

اولیانوف در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح کرد که روسیه مصصم است مذاکرات برای تکمیل مذاکرات برجام در اسرع وقت انجام شوند.

اولیانوف در این بیانیه که خبرگزاری ایتارتاس روز چهارشنبه بخش‌هایی از آن را منتشر کرده گفت: «ما تعهد قوی خود برای تکمیل اقدامات جهت بازگرداندن برجام به شکل اولیه‌اش را مورد تأکید مجدد قرار می‌دهیم. نمی‌توانیم اجازه بدهیم با قرار گرفتن این روند در مسیر تنش‌های غیرقابل کنترل، آن را (برجام را) از دست بدهیم.»

اولیانوف در عین حال با رد اتهامات علیه جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد که غرب آماده اقدامات سازنده نیست.

وی گفت: «ایران به مانع‌تراشی در مسیر تکمیل مذاکرات برای احیای برجام متهم شده است. در حالی که این کشورهای غربی هستند که آماده این کار نیستند. اگر آنها مانع‌تراشی در این روند را متوقف می‌کردند زمینه‌های نگرانی درباره برنامه هسته‌ای ایران از بین می‌رفت.»