ویژه های مشرق

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

**********

یک روزنامه اصلاح طلب همه نیروهای سیاسی خاصه اصلاح‌طلبان را به واقع بینی در شرایط کنونی فراخواند و آنان از فرعی/ اصلی کردن اولویت ها برحذر داشت.

روزنامه هم مهین طی یادداشتی با اشاره به اینکه پس از ترورهای اخیر و شرایط منطقه تفاوت میان میدان و دیپلماسی نسبت به گذشته رنگ باخته، نوشت:

آنچه در شرایط کنونی بیش از پیش جا دارد مورد توجه قرار گیرد، این است که «فاکتور خارجی پس از تحلیف» را در معادلات تحلیلی و مطالبات سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی خود لحاظ کنیم. توجه به این فاکتور، اتفاقاً برای همراهان و حامیان دولت چهاردهم که خواست و مطالبه تغییر دارند، ضروری‌تر است.

این روزنامه اصلاح طلب با بیان اینکه «طبعاً، مطالباتی چون رفع فیلترینگ، پیوستن به FATF، مذاکره با قدرت‌های جهانی و آزادی‌های سیاسی و رسانه‌ای و نیز تسریع روند انتصابات و تغییرات معنادار در بدنه دولت از خواست‌ها و رویکردهای کلیدی نیروهای حامی تغییر است که با روی کار آمدن پزشکیان، انتظارات بیشتری را برانگیخته است»، تصریح کرد: «همه این مطالبات و خواست‌ها به‌نوعی پایه‌های اصلی شعار و ایده «وفاق‌ملی» نیز هست و اتفاقاً در شرایط تهدید بیرونی جا دارد به آنها توجه شود. اما درعین‌حال، پرداختن به این خواست‌ها و تعقیب این مطالبات در قالب پازلی در یک صفحه بزرگ قابل‌تعریف و تصویر است».

هم مهین با بیان اینکه در شرایط کنونی، مسئله اصلی ایران «ثبات» و «انسجام» است و در این چارچوب، همه نیروهای سیاسی و اجتماعی مسئولیت دارند و جا دارد رویکردها و تحلیل‌ها و مواضع خود را با توجه به این مسئله اصلی اتخاذ کنند، ادامه داده است:

«اصلی/فرعی» کردن مسائل البته متوجه همه نیروهاست. ازیک‌سو، طیفی که خود را ارزش‌گرا می‌نامد و دغدغه شعائر دینی را دارد، در این زمینه مسئول است و همچنان‌که بنیانگذار جمهوری اسلامی حفظ نظام سیاسی را «اوجب واجبات» می‌خواند و حتی تعطیل نماز و حج را بنا به ضرورت حکومت روا می‌دانست؛ دست‌کم در شرایط حاد کنونی، جا دارد دریابند که انگشت نهادن بر مسائل فرعی و اختلافی چون اجرای قانون حجاب بی‌معنا است.

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه اما با اشاره به اینکه میانه‌روها، اصلاح‌طلبان و تغییرخواهان نیز مسئولیت دارند، تاکید کرد: مسئولیت این طیف آن است که مطالبات و خواست‌های خود را چنان که گفته شد، با لحاظ «فاکتور خارجی پس از تحلیف» طرح و پیگیری کنند و هر سیاست و راهبردی را که پیش رو می‌نهند، این فاکتور کلان را نیز در آن ببینند. تغییر و اصلاح، شرط توسعه پایدار و ثبات بلندمدت دولت/ملت ایران است؛ اما در شرایط کنونی، طرح مطالبات اگر بی‌توجه به رکن ثبات و امنیت صورت گیرد و دولت و حاکمیت را که تحت فشار بیرونی است، از درون نیز زیر منگنه بَرَد؛ نسبتی با واقع‌بینی و مسئولیت سیاسی ندارد.

این روزنامه اصلاح طلب اما در ادامه شرایط کنونی را ماحصل را از اشتباه‌های راهبردی نظام سیاسی در حوزه سیاست خارجی و رویکرد تک‌پایه و امنیت‌محور آن دست‌کم در دو دهه گذشته دانست و از سایه جنگ سخن به میان آورد و نوشت:

مقطع کنونی که هیولای جنگ دیگر از سایه درآمده و روی سوی ایران نهاده، جای گشودن زخم‌های کهنه و نبش قبرهای فرسوده نیست. مسئولیت امروز، واقع‌بینی و نگاه جامع به مجموعه تحولات درونی و بیرونی است. اگر امروز نیز هر یک چون فیل مولوی تنها بخشی از اتفاق بزرگ را ببینیم و یکی از عاج و دیگری از خرطوم آن آویزیم؛ فردا دیگرانی خواهند آمد که بر بخشی‌نگری‌مان و منفعت‌طلبی‌مان خرده گیرند. باشد که این‌بار کلان بنگریم و از دام «جامعه کوتاه‌مدت» به سلامت بگذریم.

در این میان گرچه تحلیل روزنامه هم‌مهین در ضرورت وحدت و انسجان میان نیروهای سیاسی کاملا درست و قابل تحسین است اما در به نظر می‌رسد این توصیه مشفقانه در متن و بطن خود چند نکته قابل ملاحظه را دارد که سعی می شود انحرافات تخمینی و تحلیلی اشتباه اصلاح طلبان ذیل آن پنهان شود.

نخست اینکه هر گونه اتحاد و انسجامی می‌بایست بر اساس منافع ملی لحاظ شود و این موضوع نیز قطعا امری بدیهی و پذیرفته شده است اما برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب توضیح نمی‌دهند که در شرایط کنونی منطقه چگونه به بزرگنمایی توان دشمن و تقلیل نمایی توان نیروهای مسلح ایران طی هفته‌های گذشته می‌پرداختند و به صورت مداوم از ضرورت مذاکره با آمریکا در خصوص رژیم صهیونیستی سخن به میان می آورند؟

تولید هراس اجتماعی و القای ناتوانی نیروهای مسلح ایران از سوی این رسانه ها هر چه باشد در شرایط کنونی در تضاد با پیشنهاد کنونی آنان مبنی بر اتحاد و انسجام است؟

محور بعدی اینکه اصلاح طلبان رادیکال پیش از این و حتی در اثنای تاکید بر اتحاد و انسجام داخلی سیاست های جمهوری اسلامی ایران را عامل شرایط کنونی منطقه تعریف کرده و ضمن دادن آدرس اشتباه هیچ اشاره ای به دشمنی های ثابت شده آمریکا و رژیم صهیونیستی نداشته و ذات انقلاب ایران را مشکل آفرین می خوانند؟ این ادعاها از سوی رادیکال های اصلاح طلب که ایران دچار تنهایی استراتژیک شده آنهم به واسطه سیاست های خود آیا معنایی جز یک وادادگی دارد؟

اشتباه اصلاح طلبان رادیکال این است که تصور می‌کنند بحران منطقه با مذاکره با موجودیتی که جز حرف زور به هیچ اصل انسانی و غیرانسانی دیگری باور ندارد، حل‌شدنی است. غرب‌گرایان که کعبه آمال آنها، کاخ سفید است و برای هیچ‌چیز جز مواضع آمریکایی‌ها و متحدان آنها اعتبار قائل نیستند، در بحران منطقه نیز طرف آمریکا را دارند و معتقدند که برای پایان جنگ، ‌ باید در «تله مذاکرات» افتاد.

در واقع بر اساس گفتمان حاکم بر ذهن غرب‌گرایان، ریشه اصلی بحران جاری در منطقه، مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی و خیره‌سری تهران در برابر سیاست‌های «صلح‌طلبانه»! آمریکا است؛ به‌تعبیری اگر اشکالی هست، از ماست و تنها راه‌حل این اشکال نیز عقب‌نشینی از آرمان دفاع از مردم مظلوم است. به‌همین دلیل نیز شاهدیم که رسانه‌های غرب‌گرا کمترین تاثیر را از سفرهای منطقه‌ای عراقچی و قالیباف پذیرفتند، چراکه از نگاه آنها چنین سفرهایی می‌تواند مولفه‌های قدرت ایران را در راستای عملیات وعده صادق ۲ بیشینه سازد و امکان مانور را از صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها بگیرد. غرب‌گرایان فقط یک‌چیز می‌خواهند؛ هدم تدریجی مقاومت و حاکم‌شدن اراده تل‌آویو بر کل منطقه.

روزنامه آرمان ملی نیز با اشاره به ایجاد توازن گفتگو به سمت آمریکایی‌ها می‌نویسد:

در دنیای امروز بدون افکار عمومی بدون توجیه دیگران، بدون استفاده از رسانه‌ها به عنوان دیپلماسی عمومی و بدون توجیه کردن دیگران و گفت‌وگو نمی‌توان سیاست‌های خود را به پیش برد. چرا که سیاست صرفاً با سخت‌افزار به پیش نمی‌رود. سخت‌افزار و قدرت نظامی حتماً باید پشتوانه سیاست باشد. اما در دیپلماسی یعنی در گفت‌وگو، در رفت‌وآمدها و در دادن پیام مستقیم و گرفتن پیام مستقیم همیشه اثرساز و اثرگذار بوده است. اما همین اکنون نیز با اینکه بسیار دیر شده باید با دول غربی هم مذاکره کرد. به کما اینکه آقایان به نیویورک هم رفتند و ای کاش آنجا شرایط مهیا می‌شد و می‌توانستند گفت‌وگوی مستقیم داشته باشند.

آنچه غرب‌گرایان از تحولات منطقه به دنبال تحقق آن هستند، نوعی بازگشت به شیوه سیاست‌ورزی شخصیت‌هایی نظیر انورسادات در همنشینی با مناخم بگین و جیمی کارتر در قرارداد کمپ دیوید و سال‌ها بعدتر، همنشینی یاسر عرفات با اسحاق رابین و بیل کلینتون در قالب قرارداد اسلو است.

در واقع غربگرایان با رجعت به شیوه‌های نخ‌نماشده و ناکارآمد قبلی و تاکید بی‌دلیل بر صلح، درصدد هستند تا ماشین کشتار صهیونیست‌ها را کنترل کنند. تلاش خط ارتجاع برای صلح با صهیونیست‌ها در حالی است که رژیم صهیونی به چیزی جز نابودی همه زیرساخت‌های منطقه برای جامه‌عمل پوشاندن به ایده «نیل تا فرات» قائل نیست و صلح گرایی در برابر چنین ایده خطرناکی، خودکشی به حساب می آید.

به گزارش مجاهدت از مشرق، کتاب «فروغ ابدیت» نوشته جعفر سبحانی، با نگاهی نو به سیره نبوی، به عنوان بیستمین اثر از مجموعه «صد کتاب ماندگار قرن» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران معرفی و بررسی شد. این کتاب که به‌عنوان منبعی معتبر در تحلیل سیره پیامبر (ص) و پاسخ به شبهات دینی شناخته می‌شود، در نشستی با حضور سعید طاووسی مسرور، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، و حجت‌الاسلام والمسلمین احسان بهرام‌لو، پژوهشگر تاریخ اسلام، و مجتبی سلطانی احمدی، دبیر نشست و تاریخ‌پژوه برگزار شد.

در ابتدای نشست، مجتبی سلطانی احمدی بر تأثیر عمیق کتاب «فروغ ابدیت» بر علاقه‌مندان به سیره نبوی تأکید کرد و گفت: این کتاب به عنوان منبع مطالعاتی از دوران دانش‌آموزی تا دانشگاه معرفی شده و با قلم روان و مستندات تاریخی خود، به پاسخ‌گویی به شبهات می‌پردازد.

وی همچنین به تأکید نویسنده بر تفاوت بین وقایع‌نگاری و تاریخ تحلیلی اشاره کرد و لازمه ورود به به حوزه تاریخ اسلام را تسلط بر کلام، فقه، تفسیر و حدیث دانست.

این کتاب نگاهی جامع به سیره پیامبر از منظر شیعه دارد

در ادامه نشست، سعید طاووسی مسرور، ضمن تبریک به مناسبت میلاد پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ع)، به چالش‌های مرتبط با تاریخ انتشار کتاب‌ها و اهمیت آن در پژوهش‌های علمی اشاره کرد. وی توضیح داد: شناخت دقیق زمان انتشار آثار علمی و فرهنگی به ما این امکان را می‌دهد که تأثیرات آن‌ها بر جریان‌های فکری و فرهنگی معاصر را بهتر درک کنیم.

طاووسی همچنین به تاریخ انتشار اولیه کتاب «فروغ ابدیت» و تجدید چاپ‌های متعدد آن اشاره کرد و گفت: «این کتاب تاکنون ۴۱ بار تجدید چاپ شده است، که نشان‌دهنده جایگاه مهم آن در محافل علمی و فرهنگی است. این امر پژوهشگران را قادر می‌سازد که روند تأثیرات و بازخوردهای این اثر را در طول زمان بررسی کنند و به تحلیل‌های دقیق‌تری از تأثیرات آن بر جامعه دست یابند.

این تاریخ‌پژوه به تأثیر گسترده کتاب «فروغ ابدیت» در سطح جهانی اشاره کرد و ترجمه‌های متعدد این اثر به زبان‌های عربی، اردو، بنگالی، پرتغالی، فرانسوی و انگلیسی را نشان‌دهنده تأثیر آن فراتر از مرزهای زبان فارسی و جامعه شیعی دانست.

وی همچنین به کمبود منابعی که شیعیان در پنج قرن اول هجری درباره پیامبر (ص) تولید کرده‌اند، اشاره کرد و این کمبود را خلائی قابل توجهی در سیره‌نگاری با نگاه شیعی دانست. به عقیده طاووسی، کتاب «فروغ ابدیت» به‌عنوان پاسخی به این نیاز تألیف شده تا نگاهی جامع به سیره پیامبر (ص) از منظر شیعه به جهانیان ارائه دهد.

این پژوهشگر تاریخ اسلام نقدی به کتاب «فروغ ابدیت» وارد کرد و اظهار داشت: تحلیل‌های آیت‌الله سبحانی عمدتاً کلامی و اعتقادی است و ممکن است برخی از مسائل تاریخی در این تحلیل‌ها به دقت بررسی نشده باشد.

وی همچنین بر اهمیت استفاده از اسناد معتبر در تحلیل‌های تاریخی اشاره کرد و شناسایی و بهره‌گیری از اسناد قابل اطمینان را از ضروریات هر پژوهش تاریخی عنوان کرد.

طاووسی در پایان نگارش‌هایی که به سیره پیامبر پرداخته شده است را نوعی وقایع‌نمایی و بازنمایی تاریخ دانست و کتاب «فروغ ابدیت» را نیز نوعی بازنمایی شیعی از شخصیت پیامبر اسلام (ص) عنوان کرد.

رویکرد آیت‌الله سبحانی در نگارش تاریخ اسلام، تحلیلی است

در ادامه این نشست، احسان بهرام‌لو، دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه و پژوهشگر تاریخ اسلام، به توصیف استنادی نویسنده کتاب «فروغ ابدیت» پرداخت. وی با اشاره به زندگینامه نویسنده، خاطرنشان کرد که او در سن بیست و هشت سالگی کتاب تهذیب‌الأصول مرحوم امام خمینی (ره) را تقریر کرده است؛ همان کتابی که امام در مقدمه‌اش به ستایش این محقق جوان پرداخت.

بهرام‌لو به نشریه مکتب اسلام که توسط اساتید و بزرگان حوزه برای پاسخ به سوالات دینی تأسیس شد، اشاره کرد و گفت: نویسنده از شماره یک این مجله، بحث تاریخ تحلیلی صدر اسلام را آغاز کرده و در مدت دوازده سال، ۱۲۰ مقاله در این زمینه منتشر کرده است. این مقالات به گونه‌ای تنظیم شده بودند که به وضوح نشان‌دهنده فرایند نگارش کتابی جامع بودند.

این پژوهشگر به تعریف نویسنده از تاریخ و روش‌شناسی او اشاره کرد و بیان داشت: آیت‌الله سبحانی تاریخ را به عنوان نگارش حوادث گذشته بر اساس مدارک معتبر تعریف می‌کند و بر اهمیت تحلیل علل و نتایج تأکید دارد.

بهرام‌لو با اشاره به فضای سیره‌نگاری در دهه ۶۰، گفت: در آن زمان، بیشتر آثار تاریخی با رویکرد روایی نوشته می‌شدند و نویسندگان از جمله مرحوم شیخ عباس قمی و دکتر آیتی نیز از این قاعده مستثنی نبودند. در این شرایط، آیت‌الله سبحانی به‌عنوان یک طلبه جوان به نوشتن تاریخ اسلام با رویکرد تحلیلی پرداخته و به نوعی در این زمینه پیشگام شده است.

این دانش آموخته حوزه و دانشگاه همچنین اضافه کرد: این رویکرد جدید و متفاوت آیت‌الله سبحانی، علاوه بر آنکه یک گام مهم در تاریخ‌نگاری اسلامی محسوب می‌شود، نشان‌دهنده تلاش او برای ارائه تحلیلی جامع و مستند از وقایع تاریخی است که به‌ویژه در حوزه علمیه قابل تحسین است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به ویژگی‌های کتاب فروغ ابدیت از زبان آیت‌الله سبحانی اشاره کرد و گفت: آیت‌الله سبحانی تأکید دارد که کتاب را به گونه‌ای نوشته برای عموم مردم قابل فهم باشد و از تفصیل‌های غیر ضروری اجتناب کند. همچنین کتاب بر مبنای منابع دست اول و اصیل از قرون درخشان اسلامی نوشته شده و به منابع دست دوم کمتر توجه شده است.

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

**********

یک روزنامه اصلاح طلب ضمن اذعان تقابل های اصلاح طلبان در مقاطع مختلف ریاست جمهوری به ویژه در انتخابات اخیر برای حاکم کردن دیدگاه های رادیکال خود، تاکید کرد که این جریان به این نتیجه رسیده که باید به سمت تعامل برود.روزنامه آرمان ملی، در مطلبی در این رابطه نوشت:

اصلاح‌طلبان اگر تا پیش از این در مقاطع مختلف انتخاباتی به‌دنبال تقابل و رودررویی بودند و تلاش داشتند تا نگاه بعضا رادیکال خود را در بسیاری از مسائل غالب کنند، اما چندی است که به این نتیجه رسیده‌اند که تعامل و وفاق نتیجه بهتر و موثرتری برایشان رقم می‌زند.

این روزنامه در ادامه اشاره ای به انتقادات، مخالفت ها و تحمیل هایی اصلاح طلبان در ماجرای انتخاب وزرای پیشنهادی کرده و در ادامه تصریح می کند که اصلاح طلبان در مسیر خود از تقابل دست برداشته و شیوه تعامل را در نظر گرفته اند.به نوشته روزنامه آرمان ملی، آنچه مشخص است اصلاح‌طلبان فهمیده‌اند که هر چه بیشتر دولت بتواند مطالبات جامعه را پاسخ گفته و در حل مشکلات موفق عمل کند آنها نیز کنش بهتر و موثرتری در جامعه خواهند داشت.

در این میان بیان این مطالب از سوی یک رسانه اصلاح طلب نشان می‌دهد که عمده اخبار در زمینه ستیزه جویی، سهم خواهی، تمامیت خواهی و تلاش برای تحمیل مطالبات به دولت پزشکیان نه تنها درست بوده که حتی به تعبیر روزنامه آرمان ملی در چارچوب تقابل بوده است.

به نظر می‌رسد اذعان به کنش‌های رادیکال اصلاح‌طلبان در شرایطی صورت می گیرد که اصلاح طلبان هم از باج دهی پزشکیان مایوس شده‌اند و هم عدم اقبال اجتماعی به خود را به دلیل کنش های رادیکال خود، فهم کرده‌اند.

وفاق یعنی حل مسئله حجاب

در شرایطی که برخی از چهره های موثر جریان اصلاحات اولویت نخست و مهم دولت را حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم عنوان کرده و بر لزوم عدم مطالبه سازی از سوی اصلاح طلبان جهت فشار به دولت تاکید کردند، برخی از چهره ها و رسانه های جریان اصلاح طلب اما در این زمینه ضمن عبور از این توصیه ها در حال تجویزهای دیگری بوده و می کوشند تا در رابطه با مطالبات تولید فشار اجتماعی نمایند.

در این رابطه عباس عبدی طی یادداشتی در روزنامه اعتماد خطاب به پزشکیان نوشت که ورود به مساله اینترنت، زنان(حجاب اختیاری) و…موجب شگل گیری وفاق خواهد شد!

وی در این زمینه با بیان اینکه پزشکیان باید هر چه زودتر در چند مساله که موجب وفاق ملی می‌شود، اقدام قاطع کند، نوشت: قابل تصور نیست که کشوری چون ایران همچنان در حل این چند مساله درمانده باشد. حل این مسائل نه تنها هیچ هزینه‌ای ندارد، بلکه موجب کاهش هزینه‌ها هم خواهد شد. مساله اینترنت، مساله زنان، مساله رسانه، مساله روابط خارجی، مساله گزینش‌ها. اینها شکاف‌های مهم در جامعه ماست که به سهولت قابل برطرف شدن است. البته نگاه صفر و صد هم ندارم. همین که به نحو ملموسی در مسیر حل قرار گیرد کافی است.

گفتنی است در شرایطی که دولت بر طبق شناخت از شرایط جامعه و تعیین اولویت خود بر حل مشکلات اقتصادی و معیشتی تاکید دارد، برخی اصلاح طلبان می کوشند که مساله مطالبات خود و نیز خواست نیروهای جنبشی خود را به عنوان مطالبه همه مردم تعریف کرده و ضمن دادن آدرس های اشتباه، به فرعی و اصلی کردن مطالبات بپردازد.