پاکستان

روابط استراتژیک تهران-پکن؛ یک تیر با چند نشان

روابط استراتژیک تهران-پکن؛ یک تیر با چند نشان


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «حسین اسوبعلی اف» کارشناس سیاسی و مدیر مرکز تحلیلی «راه حل‌های عاقلانه» در قرقیزستان در مطلبی با عنوان «مشارکت استراتژیک میان ایران و چین و تقویت مواضع بین المللی تهران» به همکاری‌های دو کشور اشاره کرده است.

در این یادداشت آمده است: بیش از چند ماه از زمان امضای سند تاریخی بین جمهوری اسلامی ایران و چین تحت عنوان «توافقنامه همکاری‌های جامع به مدت ۲۵ سال» می‌گذرد. بدون تردید این رویداد در محافل کارشناسی و مطالعاتی بین المللی مورد توجه بالایی قرار گرفته و فرصتی را برای تجزیه و تحلیل چشم انداز همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف، از علوم و اقتصاد تا همکاری‌های سیاسی و دفاعی را فراهم کرد.

البته بدیهی است که توسعه همکاری‌های استراتژیک دوجانبه ایران و چین می‌تواند باعث ایجاد تغییرات جدی و طولانی مدتی برای جمهوری اسلامی هم در سطح منطقه‌ای (موقعیت کلیدی ایران به عنوان عامل و فاکتور نفوذ در خاورمیانه، خلیج فارس، قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی) و هم در سطح بین المللی (تقویت پایداری ایران در برابر تحریم‌های آمریکا و فراهم شدن شرایط مناسب‌تر برای ادامه سیاست خارجی مستقل) شود.

بیشتر بخوانید:

دولت بایدن به دنبال جلوگیری از فروش نفت ایران به چین

لازم به یادآوری است که ایران عملاً تنها کشوری در خاور نزدیک و خاورمیانه است که به طور مداوم از مسیر توسعه خاص خود دفاع کرده و از زمان پیروزی انقلاب اسلامی به این طرف اولویت‌های اساسی سیاست خارجی خویش را تغییر نداده است. از این نظر توافقنامه استراتژیک با چین فرصت‌های دیگری را برای ایران (نه تنها به عنوان یک کشور در حال پیشرفت سریع، بلکه به عنوان یکی از مهمترین مدافعان منافع جهان اسلام و از جمله مدافع حقوق مردم مظلوم فلسطین در برابر اشغالگری‌های رژیم صهیونیستی) در جهت تحقق اهداف و ادامه مسیر خود ایجاد خواهد کرد.

البته نمی‌توان مزایای استراتژیکی را که چین نیز از ناحیه این توافقنامه به دست خواهد آورد، ذکر نکرد. تعدادی از کارشناسان روی این نکته اشاره داشتند که علاوه بر منافع اقتصادی مرتبط با دستیابی به منابع انرژی و دسترسی به بازار داخلی جمهوری اسلامی، در آینده به سایر مناطقی که تحت تاثیر نفوذ تاریخی و واقعی (امروزی) ایران قرار دارند، به دست خواهد آورد و همچنین چین فرصت اجرای قابل پیش بینی‌تری از پروژه بلندپروازانه «کمربند و جاده» خواهد داشت و در نتیجه ارتباطات جدیدی بین منطقه آسیا و خاورمیانه ایجاد خواهد کرد که برای اقتصاد رو به رشد چین امر بسیار ضروری است.

بیشتر بخوانید:

چین خرید نفت خام از عربستان را کاهش داد

در بعد منطقه‌ای نیز چین از مزایایی در برابر هند به عنوان رقیب سنتی خود برخوردار می‌شود، زیرا با اتکا به مشارکت راهبردی با ایران شرایط دیگری برای مهار جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای هند را در اختیار خواهد گرفت.

کارشناسان ضمن بررسی موضوع مزایای متقابل چین و ایران از ناحیه این توافقنامه، هنوز به فاکتور روسیه توجه نشان نداده‌اند. با این وجود اکثر محققان بر آنند که تقویت روابط در چارچوب مثلث «چین – ایران – روسیه» بر مسائل امنیتی جهانی تأثیر گذاشته و شرایطی را برای شکل گیری نظم جهانی چند قطبی به عنوان وزنه تعادل در برابر هژمونی آمریکا و غرب ایجاد خواهد کرد. در حقیقت چنانچه موضوع را در متن چنین واقعیتی مورد توجه قرار دهیم به این نتیجه خواهیم رسید که واقعاً همکاری‌های سه جانبه در مورد مسائل جهانی حداقل می‌تواند به سنگ بنای امنیت و ثبات در اوراسیا و تا حدودی در خاورمیانه تبدیل شود.

البته در این مثلث تناقضاتی نیز وجود دارد که به میزان تبدیل شدن چین به قدرت دوم جهانی و به دست آوردن نفوذ و تأثیر اقتصادی و نظامی – سیاسی قابل مقایسه با آمریکا، می‌تواند بسیار سریع افزایش یابد. به این دلیل موضع روسیه واضح بوده و به آن ارتباط دارد که از نظر اقتصادی قدرت رقابت نه با آمریکا و نه با چین را دارا نیست.

بیشتر بخوانید:

گزارش رویترز از نقش چین در کاهش اثر تحریم‌های ایران

میزان وابستگی چین به واردات هیدروکربن به ۷۰ درصد رسیده است و به باور بسیاری از کارشناسان چنین میزان وابستگی برای اقتصاد این کشور خطرناک است. این در حالی است که چین بیشتر نفت خود را از طریق دریا دریافت می‌کند که کنترل بر تمام فضای مربوطه در توان «پکن» نبوده و از این نظر خطرات جدی برای تأمین بی وقفه هیدروکربن مورد نیاز وجود دارد. راه برون رفت از این وضعیت برای چین، وارد کردن منابع انرژی از راه زمینی و از طریق روسیه و آسیای مرکزی است. در رابطه با گاز، پکن با ساخت خط لوله ترکمنستان – ازبکستان – قزاقستان – چین این مسئله را برای خود حل کرده است.

بدون شک صادرات نفت روسیه از طریق پروژه خط لوله انتقال نفت «سیبری شرقی – اقیانوس آرام» به چین و به سواحل اقیانوس آرام در کاهش قیمت مواد خام خلیج فارس در کشورهای آسیایی تأثیر داشته است.

همچنین به طور موازی پروژه خط لوله انتقال گاز «نیروی سیبری» که چین متعهد شده است از طریق آن سالانه ۳۸ میلیارد متر مکعب گاز خریداری کند، توسعه یافته است. اما همه گیری کرونا، رکود اقتصادی و کاهش قیمت انرژی منجر به تغییر وضعیت شده است. در حالی که در بازار بیش از میزان مصرف گاز طبیعی مایع عرضه شده است، چین نسبت به قراردادهای طولانی مدت برای واردات گاز علاقه مندی ندارد.

به عبارت دیگر توافقات بین روسیه و چین در مورد منابع انرژی بیشتر انگیزه سیاسی دارد تا اقتصادی. بنابراین با توجه به عمل گرایی سیاست خارجی رهبری چین، پیش بینی اینکه همکاری‌های انرژی بین «پکن» و «مسکو» تا چه مدت ادامه خواهد داشت، سخت است.

با این وجود انعقاد توافقنامه همکاری‌های جامع بین ایران و چین برای مدت ۲۵ که شامل واردات منابع انرژی از ایران نیز است، تضمین‌های دیگری برای استقلال انرژی چین در صورت بروز اختلافات سیاسی و سایر موارد با روسیه، ایجاد می‌کند.

امضای این توافقنامه نقش تهران را هم در مثلث چین – ایران – روسیه و همچنین در سیاست‌های بین المللی افزایش می‌دهد.

علی رغم وجود میزانی از تردید در جامعه ایران و محافل سیاسی آن نسبت به این توافقنامه، در این سند منافع سیاست خارجی جمهوری اسلامی به وضوح دیده می‌شود که توافق سرمایه گذاری در اقتصاد ایران به میزان حدود ۴۰۰ میلیارد دلار طی یک دوره ۲۵ ساله از آن جمله است.

ضمن صحبت از سیاست خارجی، اشاره به همبستگی روسیه، چین و ایران در محکومیت تجاوزات رژیم صهیونیستی به خاک فلسطین اشغالی لازم است. «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد از جامعه جهانی خواست تا جهت آتش بس در منطقه درگیری بین فلسطین و اسرائیل اقدامات فوری اتخاذ شود.

وی در سخنرانی خود گفت: پایان دادن به تشدید درگیری‌های بین اسرائیل و فلسطین که منجر به تلفات جانی بسیاری در میان زنان و کودکان شده، بسیار ضروری است. جامعه جهانی باید اقدامات فوری برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع، تشدید بی ثباتی در منطقه و تامین زندگی و ایمنی مردم محلی را انجام دهد.

وزیر امور خارجه چین همچنین از آمریکا به عنوان متحد اصلی اسرائیل خواست تا «به تعهداتش پایبند بماند و موضع خود در قبال درگیری بین اسرائیل و نوار غزه را تصحیح کند». وی اعلام کرد که «نه توسل به زور می‌تواند صلح را تامین کند و نه خشونت می‌تواند آرامش بیاورد».

وانگ یی همچنین بر ضرورت خویشتنداری اسرائیل و پایبندی آن به قطعنامه‌های مربوطه سازمان ملل متحد و متوقف کردن تخریب خانه‌های فلسطینی‌ها و اخراج مردم فلسطین از سرزمینشان تاکید کرد.

در پی این موضوع بود که رسانه‌های اسرائیلی موضع گیری‌های قاطع چین در قبال اقدامات نظامی رژیم صهیونیستی در غزه را ناشی از همکاری‌های نزدیک ایران و چین در چارچوب توافقنامه همکاری‌های جامع دانستند و خاطرنشان کردند چین همچنین مقابله با آمریکا در خاور نزدیک و میانه را در دستور کار خود قرار داده است. این در حالی است که سایر کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی نیز تأمین کننده انرژی چین به شمار می‌روند.

از نظر تاریخی، موضع چین در مورد سرزمین‌های اشغالی همیشه به جانبداری از مردم فلسطین بوده و پکن خواستار اجرای کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در این مورد بوده است. با این حال از اواسط دهه ۱۹۹۰ ارتباطات و همکاری‌های نزدیک بین اسرائیل و چین به ویژه در حوزه نظامی و همچنین اقتصادی و تجاری برقرار شد. اما در چنین شرایطی نیز چین همیشه در مسئله فلسطین عمل گرا بوده و هرگز در سطح بین المللی از اسرائیل حمایت نکرده است. چین در رابطه به موضوع حل و فصل مسئله فلسطین عمدتا مواضع قاطع از خود نشان داده است.

حالا دیگر تصور اسرائیل این است که چین قصد ندارد از نزدیکترین شرکای خود در منطقه و از جمله ایران فاصله گیرد. بدون تردید سیاست آمریکا عامل نزدیکی چین و ایران است. اگر در مورد رقابت جهانی آینده بین آمریکا و چین صحبت کنیم، پس خاورمیانه به یکی از مهمترین مناطقی تبدیل خواهد شد که در آینده منافع واشنگتن و پکن در آن برخورد خواهند کرد. در این راستا برای چین اتکا به ایران با ثبات و قابل پیش بینی، مهمتر از توافقات زودگذر و ناپایدار با پادشاهی‌های عربی خلیج فارس است.

افغانستان نیز می‌تواند در آینده به یکی از موضوعات همکاری‌های میان ایران و چین تبدیل شود. پنهان نیست که چین طی یک دهه تلاش‌های ناموفق برای ایجاد آشتی ملی در افغانستان انجام داده و در این راستا به طور مرتب از نمایندگان طالبان دعوت  کرده و با دولت افغانستان نیز در تماس بوده است تا بتواند در ایجاد صلح و ثبات در این کشور نقش ایفا کند. تا قبل از این چین به پاکستان و نفوذ آن در افغانستان متکی بود.

اما اکنون با توجه به تصمیم آمریکا برای خروج نیروهای خود از افغانستان تا سپتامبر ۲۰۲۱ و تشدید درگیری‌ها بین طالبان و دولت افغانستان و همچنین حضور تعداد بالای شبه نظامیان خارجی در این کشور، وضعیت ممکن است به طور غیر قابل پیش بینی تغییر کند. ایران به عنوان عامل تأثیرگذار تاریخی و واقعی بر اوضاع افغانستان می‌تواند از ابتکارات چین در این کشور در جهت بازسازی اقتصادی و آشتی ملی و همچنین مقابله با تروریسم و ​​خنثی سازی تهدیدات ناشی از افغانستان حمایت کند.

البته نباید این انتظار را داشت که چین جای آمریکا در افغانستان را بگیرد  یا خود را درگیر روندهای طولانی مدت برای صلح و عادی سازی وضعیت این کشور کند. برای چین خنثی کردن تهدیدات مهم است، به ویژه تهدیداتی که ممکن است بر اجرای پروژه «کمربند و جاده» تأثیر بگذارد.

در هر صورت اکنون می‌توانیم تغییرات جدی و کیفی را در مواضع بین المللی چین و نقش ایران در سیاست‌های جهانی مشاهده کنیم. البته ایران کشوری خودکفا و مستقل است و برای تحقق اهداف استراتژیکش در مناطق حضور خود نیازی به کمک چین یا روسیه ندارد، اما چنانچه در یک دوره زمانی خاص منافع این کشورها با اولویت‌های ملی ایران مطابقت داشته باشند، پس باید از این فرصت با حداکثر سود برای جمهوری اسلامی استفاده شود. به خصوص اینکه توسعه موفقیت آمیز ایران بر کل جهان اسلام تأثیرگذار  است.

منبع: فارس

ایران برای تحقق اهداف استراتژیکش وابسته به چین یا روسیه نیست اما اگر در یک دوره زمانی خاص منافع این کشورها با اولویت‌های ملی ایران مطابقت داشته باشد، ایران باید از این فرصت حداکثر سود را ببرد.



منبع خبر

روابط استراتژیک تهران-پکن؛ یک تیر با چند نشان بیشتر بخوانید »

دولت سیزدهم سیاست خارجی عملگرایانه داشته باشد

دولت سیزدهم سیاست خارجی عملگرایانه داشته باشد



«سعدالله زارعی» روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره الزامات و بایسته های سیاست خارجی دولت سیزدهم گفت: هر دولتی باید خلاءهای دولت قبل را پر کند. ضعفی که ما در دولت‌های قبل داشتیم در ارتباط موثر و برنامه‌ریزی شده و رو به جلو با کشورهای همسایه بود.

کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: البته ما با کشورهای همسایه روابط سیاسی- اقتصادی داشته‌ایم اما حجم این روابط با کشورهایی که در همسایگی ما قرار دارند با شأن جمهوری اسلامی ایران متفاوت بوده است و در واقع ما از این حیث با افت روابط مواجه هستیم.

زارعی خاطرنشان کرد: ما در دوره آقای رییسی باید بتوانیم روابطمان را با کشورهای پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، عراق، قطر، کویت، عمان، یمن و حتی با عربستان و بحرین به وضعیت روشن و رو به جلو و موثر ارتقا دهیم.

وی عنوان کرد: ما در حوزه اقتصادی نیازهایی به کالاها و مواد اولیه داریم که بسیاری از این مواد اولیه مانند کنجاله در کشورهای همسایه ما وجود دارد که می‌توانیم بدون اتکا به ارزهای بین‌المللی و با ارزهای منطقه‌ای و مراودات میان دو کشور از جمله توافقات تهاتری، نیازهایمان را برطرف کنیم.

کارشناس مسائل خاورمیانه بیان کرد: کشورهای همسایه ما هم نیازهایی دارند که می‌توانند با قیمت بسیار ارزان‌تر از جاهای دیگر از ما تامین کنند. به عنوان مثال ما امکانات خوبی در تولید محصولات کشاورزی داریم و در بخش صیفی‌جات و میوه‌های تابستانی می‌توانیم بخش بزرگی از نیازهای همسایه‌هایگان شمالی و جنوبی را تامین کنیم.

زارعی خاطرنشان کرد: نخستین اولویت و اقدامی که به‌طور خاص باید در دولت آقای رییسی پیگیری شود تقویت ارتباطات اقتصادی و سیاسی با کشورهای پیرامونی‌ و همسایه است.

وی دومین اقدام دولت سیزدهم را متوازن کردن روابط خارجی‌ ایران میان کشورهای شرقی و غربی توصیف کرد و گفت: در حال حاضر عمده توجه ما در حوزه گسترش روابط بین‌الملل با کشورهای اروپایی است در حالی که درهای آسیا و آفریقا بیش از اروپا روی ما باز است. ما باید بتوانیم توازنی در اولویت‌ها و ارتباطات بین‌المللی‌مان ایجاد کرده و از ظرفیت‌های آسیا و آفریقا برای گسترش مراودات و حل مسائل‌مان استفاده کنیم.

این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: خوشبختانه پایه‌های اولیه این روابط در سال پایانی دولت آقای روحانی گذاشته شد واین موضوع می‌تواند در دولت آقای رییسی به شکل گسترده‌تری پیگیری شود.

باید با کشورهایی که آورده راهبردی،‌امنیتی و هویتی دارند ارتباط گسترده‌ داشته باشیم

زارعی درباره توسعه جمهوری اسلامی با کشوری همسایه گفت: ما نیاز داریم با دو دسته از کشورها روابط گرم و صمیمی داشته باشیم؛ دسته نخست کشورهایی هستند که برای ما آورده راهبردی امنیتی و هویتی دارند. ما جبهه‌ای به نام جبهه مقاومت داریم که به شکل پوسته ضخیم اطراف ما را در بر گرفته، امنیت ما را عمق می‌بخشند و باید با این کشورها ارتباط گسترده‌تر داشته باشیم.

وی عنوان کرد: دسته دوم کشورهایی هستند که برای ما منافع اقتصادی دارند و ارتباط با آنها در خدمت حل مشکلات شهروندان است و طبیعتا ارتباط با سایر کشورها برای ما از اولویت خارج می‌شود و دلیلی ندارد ما در کشورهایی که آورده اقتصادی برای ما ندارند هزینه کنیم و در آن کشورها سفارتخانه، سفیر، کاردار یا دیپلمات داشته باشیم.

این کارشناس مسایل بین الملل ادامه داد: این کشورها ممکن است شامل حداقل ۵۰ کشور دنیا شوند که ما هیچ نفعی در روابط با آنها نداریم بنابراین دلیلی هم ندارد که بخواهیم برای منافع بسیار محدود در آن کشورها هزینه کنیم.

برنامه هسته‌ای ما در دولت سیزدهم تابع تصمیمات سیاسی است

زارعی درباره آینده مذاکرات هسته‌ای در دولت سیزدهم گفت: برنامه هسته‌ای ما تابع تصمیمات سیاسی ما است. چنانچه اراده کنیم انرژی اتمی به صورت واقعی وارد چرخه زندگی‌مان شود و از ظرفیت آن در بخش‌های مربوط به انرژی، کشاورزی، پزشکی و سایر بخش‌ها استفاده کنیم، باید سیاست متناسب با آن را پیش بگیریم و عملاً به آنجا برسیم.

وی اضافه کرد: این را هم باید بدانیم که وقتی به آن نقطه برسیم فشارها از روی جمهوری اسلامی ایران برداشته می‌شود. بنابراین ما این را معطوف به تجربه سیاسی مسئولین کشور می‌دانیم و به اعتقاد من در دوره آقای رییسی ما باید تکلیف این بحث را با دنیا روشن کنیم.

کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: ما درهای تاسیسات هسته‌ای‌ خود را روی بازرسان باز کرده‌ایم. اگرچه ضربه هم خوردیم اما درهای تاسیساتمان را نبستیم. ما باید با همین دریچه باز و با سرعت جلو برویم و انرژی هسته‌ای را وارد زندگی مردم کنیم تا مردم نتیجه آن را سر سفره‌هایشان ببینند.

زارعی درباره تغییرات محتمل در سیاست خارجی کشور در دولت سیزدهم گفت: به طور کلی وقتی دولتی تغییر می‌کند در دنیا انتظاری برای سطحی از تغییرات شکل می‌گیرد. این تغییرات نمی‌تواند بنیادی، گسترده و فراگیر باشد و باید در چارچوب نگرش نظام سیاسی تغییرات رخ دهد.

دولت سیزدهم سیاست خارجی عملگرایانه داشته باشد

وی تصریح کرد: شعاری که در دوره آقای رییسی مطرح شد، این بود که ما سیاست خارجی عملگرایانه داشته باشیم. به این معنا که سیاست خارجی عملگرای معطوف به حل مشکلات داخلی خصوصا مشکلات اقتصادی را به‌کار گیریم و استفاده کنیم. ما باید بتوانیم از هر دلاری که در عرصه سیاست خارجی هزینه می‌کنیم، لااقل ۱۰۰ دلار آورده اقتصادی برای مردم داشته باشیم و این می‌تواند در دولت آقای رییسی محقق شود.

این کارشناس مسایل بین الملل عنوان کرد: ما نیاز به وزارت خارجه اقتصادی داریم نه وزارت خارجه دارای معاونت اقتصادی؛ باید از صدر تا ذیل وزارت خارجه ما به این سمت برود که منطق اقتصادی داشته و کمک کننده به اقتصاد کشور باشد چنانچه این اتفاق بیفتد آقای رییسی در عرصه سیاست خارجی تحول عمده‌ای ایجاد کرده است.

زارعی درباره چالش‌های پیش روی دولت سیزدهم هم اظهار کرد: به اعتقاد من دولت آقای رییسی در ابتدای کار با چالش‌های مهمی از جمله تنظیم روابط خارجی، محقق کردن مطالبات خارجی ایران در زمینه حل و فصل مساله پرونده هسته‌ای و تنظیم مناسبات خارجی با توجه به ساختار بودجه مواجه خواهد بود اما می‌توان امیدوار بود که در سال‌های دوم و سوم دولت به مرور این چالش‌ها برطرف شود و دولت مسیر هموارتری پیش رو داشته باشد.



منبع خبر

دولت سیزدهم سیاست خارجی عملگرایانه داشته باشد بیشتر بخوانید »

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس



شهید مدافع حرم فاطمیون، عباس حیدری - کراپ‌شده

گروه جهاد و مقاومت مشرق – همین چند روز پیش، زیر تیغ آفتاب ظهرگاهی تابستان، روبروی دانشگاه آزاد شهر پیشوا ایستاده بودیم که مردی میان‌سال با قامتی متوسط و نگاهی که برقش از پشت عینک قابل تشخیص بود، ما را از گرمازدگی نجات داد و به خنکای خانه‌اش در خیابان بالایی برد.

حاج خدابخش حیدری،  پدر شهید مدافع حرم فاطمیون، عباس حیدری، همراه با همسرش (مادر شهید) بدون فوت وقت، روی مبل‌های راحتی و ساده نشستند تا با دقت و جزئیات به سئوالات ما درباره پسرشان پاسخ بدهند. پسری که رزمنده‌ای کارکشته و حرفه‌ای بود و همسر و پسرش را به عشق دفاع از حرم گذاشت و رفت؛ پسری که با همسرش از ایران ردمرز شده بود اما اعتقادات مذهبی و شیعی‌اش را وسط سختی‌ها و در به دری‌های زندگی معامله نکرد؛ پسری که پدری پولدار داشت اما وقتی شور حرم به سرش افتاد، زن و زندگی آرام و مرفه در هرات را کنار گذاشت و قاچاقی خودش را به ایران رساند تا به سوریه برود؛ پسری که حالا در چند قسمت، این شمایید و این گفته‌های صادقانه و خواندنی مادر و پدرش حاج خدابخش حیدری.

قسمت اول و دوم و سوم این گفتگو را هم بخوانید:

دسته اسکناس دولت افغانستان روی تابوت شهدا!

روزی ۳۰۰ گرم گوشت برای نظامیان افغانستان!

تهمت دزدی اسلحه و قتل به مدافع حرم! +‌ عکس

**:‌ به عباس‌آقا اتهام زده بودند؟

پدر شهید: بله، اتهام بسته بودند که چند میل (قبضه) اسلحه برده. البته یک نفر را کمین گذاشته بودند سر راه او تا عباس را از بین ببرد اما عباس، این یک نفر را از بین برده بود. او می خواسته از طرف فرمانده بزرگترشان عباس را از بین ببرد؛ گفته بود این چون سوادش بالاست در همه کارهای ما دخالت می کند، چون اجازه نمی دهد یکسری از کارهایی که می خواهیم بکنیم را به راحتی انجام بدهیم. مثلا وقتی که امکانات می آید، خرج می آید، گوسفندانی که می آید برای سربازان در پایگاه، فرمانده می گفته دو تا گوسفندش را بفرستید خانه من! یا مثلا برنجی که آمده سه تا کیسه اش را بفرستید فلان جا. عباس هم در برابر این کار، مقاومت و مخالفت می‌کرده.

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس

**:‌ عباس آقا جلوگیری می کرد؟

پدر شهید: بله؛ این را اجازه نمی داد: می‌گفت:‌ آقا! این حق دولت است؛ حق سربازهاست. روزی ۳۰۰ گرم گوشت اینها باید بخورند. وقتی دو تا گوسفند را می بری به خانه‌ات، یعنی از سهم سربازها کم می‌کنی.

**:‌ طبیعی است که حق سربازها کم می شود اگر ببرد…

پدر شهید: بله. فرماندهان مخالف این نظر بودند. بعد اینها گفتند کمین بگذارید سر راه این تا ما از شر این راحت شویم. که آن هم برعکس شد قضیه. عباس رفته بود سرکشی پست های آنجا…

**:‌ یعنی کمین بگذارند که عباس‌آقا را از بین ببرندش اما برعکس می شود…

پدر شهید: بله، این رفته بود آنجا، آنجا هم که می روی کسی که اسلحه روی دوشش است مثل اینجا نیست که اسلحه را بیندازد روی کتفش و یک گُل هم بیندازد توی لوله‌اش؛ این حرف ها نیست. آنجا باید همین طور دست به ماشه بروی. این که داشت همین طور می آمده و از گشت‌زنی خودش که برگشته بوده، می آید و سر راهش می بیند که یکی از رفقایش مثلا پشت سنگ ایستاده. می گوید: عباس جان بایست!

عباس هم می‌پرسد: چرا؟ چی شده؟… رفیقش هم می‌گوید: فلانی به من دستور داده که تو از اینجا جلوتر نروی!… در بین همین صحبت کردن ها…

**:‌ پس بهش می گوید و اینطور نیست که شبیخون بزند…

پدر شهید: بله، رفیق بودند و مثلا می‌خواسته موضوع را به عباس بگوید.

**:‌ گفته مامور هستم؟

پدر شهید: بله، شما از اینجا جلوتر راه نداری؛ فرمانده دستور داده از اینجا جلوتر نروی. عباس هم همین طور با هم صحبت می کردند ناگهان ماشه را می کشد دیگر. آن بنده خدا هم جانش را از دست می دهد!

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس

**:‌ بعدا این موضوع برای عباس‌آقا داستان نمی شود؟

پدر شهید: داستان شد دیگر.

**:‌ عباس آقا می توانست ثابت کند دوستش می خواست او را بکشد؟!

پدر شهید: عباس که می توانست بگوید اصلا من نزدمش. یکی از گروه طالبان زده بهش یا کس دیگری زده. در افغانستان مهم نیست این کارها، چون خیلی راحت رد می کنند اینها را. میشود گفت رفته در بیابان و تیر خورده.

عباس بعد آمد به خانه و گفت: بابا! داستان اینطوری شده؛ من چکار کنم الان؟ من گفتم شاید خسته شده سر یک حرکتی می خواهد از آنجا دَر برود. (فرار کند)

**:‌ باور نکردید؟

پدر شهید: نه؛ حقیقتا باور نکردم. گفتم هر کار عشقت می‌کشد همان کار را بکن. من که از اول هم راضی نبودم بروی به نظام. الان هم که آمدی بنشین ور دل مادرت، کاری ندارد، وقتی خستگی ات دَر شد یا می روی یک جای دیگر یا می آیی پیش خودم کار می کنی دیگر. من هر سال هفت هشت نفر کارگر دارم، یکی‌اش هم شما، حقوقت را می گیری و زندگی‌ات را می‌کنی.

**:‌ شما در افغانستان دیگر صاحب کار شده بودید؟

پدر شهید: تقریبا بله. درآمد داشتم دیگر. می رفتم کوره‌ها را قرارداد می بستم که کارش با من باشد. کل آوردن و جمع کردن تا آخرین آجرش با من بود. اینطوری هفت هشت تا کارگر داشتم. سه چهار تا «سه چرخ» هم داشتیم که همین طوری پشت سر هم بار می کردند و می آوردند.

خلاصه عباس آمد و گفت من می خواهم بروم سوریه. سال ۹۵ بود. تا سال ۹۵ افغانستان بود.

**:‌ در این فرصت با همان سه چرخ شما کار کرد؟

پدر شهید: بله.

**:‌ خوب بود کارش؟ راضی بودید؟

پدر شهید: بد نبود کارش، بالاخره خرج زن و بچه اش را درمی‌آورد.

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس
شهید عباس حیدری در دوران کودکی

**:‌ خانه را چه کار کردند؟

پدر شهید: پیش خودمان زندگی می‌کردند. بعد از آن خانومش گفت می خواهم از شما جدا زندگی کنم. بعد من رفتم یک خانه برایش رهن کردم؛‌ در سه تا خانه بالاتر از خانه خودمان که مشکلی پیش نیاید. آن زمان من ۵۰ هزار افغانی دادم و برای آنها خانه رهن کردم. آنجا فقط سه ماه زندگی کردند. تا که شب یلدا رسید. **:‌ همین شب یلدا که شما رسم دارید و برگزار می‌کنید را ما هم آنجا داریم. یک روز قبلش گفت: بابا! من می خواهم بروم سوریه.

**:‌ عباس‌آقا از کجا متوجه داستان نبرد در سوریه شده بودند؟

پدر شهید: خب چند تا از رفقایش در سوریه بودند و در تماس بودند با همدیگر. بعد به عباس گفته بود که تو دیگر حالا آدمی هستی که باید بیایی اینجا خدمت کنی، حیف است بروی پشت فرمان «سه چرخ» بنشینی و بار ببری. تو با این استعداد نظامی که داری در هشت سال، هر سال تقریبا ۱۲۰۰ نفر را تربیت کرده‌ای. هر دو ماه ۲۰۰ نفر را به دست عباس می‌دادند تا تعلیمات نظامی بدهد. دوستش گفت: تو سه سال آنجا بودی و ۱۲۰۰ نفر را تربیت کردی؛ خب بیا همان استعدادت را اینجا خرج کن. موضوع پولش نیست؛ درست است در افغانستان پل بیشری درمی‌آوری ولی بیا اینجا استعدادت را خرج کن. بی بی زینب به گردن ما حق دارد.

این حرف ها باعث شد عباس،‌ هوایی شود. یک شب هم خوابی دیده بود که آن را به خانومش گفته بود و ما نپرسیدیم از او و متوجه خواب نشدیم. بعدش گفت: من خواب دیده‌ام و باید بروم سوریه.

**:‌ این خواب را برای شما تعریف نکرد؟

پدر شهید: نه؛ برای من تعریف نکرد، چون واقعیتش اگر برای من تعریف می کرد، نمی گذاشتم برود به سوریه. مثل امشب که یک خواب دیدم و بعد برایتان تعریف می کنم؛ برای من خیلی جالب بود.

آمد و گفت می روم سوریه. من گفتم: ببین پسرجان! سوریه، افغانستان نیست؛ تو هر کاری کردی من هیچ وقت ممانعت نکردم، جلویت را نگرفتم، ولی سوریه، افغانستان نیست. پشتو را خیلی تمیز صحبت می کرد؛ خیلی تمیز، چون بین پشتوها مانده بود. گفتم تو اینجا می روی بین طالبان می نشینی و مشکلاتشان را حل و فصل می کنی… خب خیلی ها می آمدند پیش او شکایت می کردند که مثلا فلان آقا، فلان برنامه را دارد؛ با آنها نشست برگزار می کرد و موضوعاتشان را حل و فصل می‌کرد. گفتم آنجا افغانستان نیست؛ کشور عربی است. از آن طرف هم اسراییل، عبری است؛ تو زبانشان حالی‌ات نمی شود؛ همین که با تو نشسته، ماشه را می‌کِشد و تو را می کُشد.

گفت: نه؛ با تجربیاتی که من دارم این حرف ها نیست… به هر حال من زیاد مخالفت نکردم، گفتم برو از مادرت اجازه بگیر. مادرت را راضی کن آن وقت برو. این هم رفت پیش مادرش. حالا نمی دانم چطور شد که مادرش هم اجازه داد. آمد خندید و گفت: دیدی اجازه گرفتم! گفتم:‌ مادرت چه می گوید؟ گفت: اجازه داد بروم.

**:‌ حاج خانم! چطور اجازه شما را گرفتند؟

مادر شهید: آمد گفت من می خواهم بروم سوریه، گفتم الان هشت سال در نظام بودی مگر خسته نشده بودی؟ گفت: از اینجا خسته شدم. گفتم: تو از اینجا که خسته شدی چطور تصمیم گرفتی بروی سوریه؟ گفت: من می خواهم بروم سوریه و یک سال خدمت بی بی زینبم را بکنم، بعد از یک سال برمی گردم. گفتم: عباس! تا زمانی که مجرد بودی اختیارت دست ما بود و ما می گفتیم برو، الان که زن و بچه داری بالاخره او هم حق دارد. تو می‌خواهی بروی سوریه؛ بالاخره کشور سوریه را که بلد نیستی و راهش را نمی دانی، چطوری می خواهی بروی؟ گفت: من از زنم اجازه گرفته‌ام؛ زنم می گوید من اجازه نمی دهم، من گفتم اگر پدر و مادرم اجازه بدهند به اجازه تو کاری ندارم! می روم…

 زنش آمد گفت پسرت می خواهد برود سوریه. گفتم بگذار برود سوریه. پسر من اگر نصیبش شهادت باشد، در این هشت سال که افغانستان بین طالبان بود و همیشه سر و کار با طالبان داشت، همین جا شهید می شد؛ اینکه الان می گوید من خواب دیده‌ام و می خواهم بروم، نمی توانی جلوی این را بگیری… عباس، بچه من است. یک بار که بگوید یک کاری را می کنم، می کند. بهترین راهش این است که با زبان خوش، با پیشانی باز (روی باز و خوش)، با قرآن این را رد کنی تا برود. هر چه که هست، رضاییم به رضای بی بی زینب.

زنش برگشت گفت که شهید می شود. مادر اینجا از ایران زنگ می زنند می گویند در ایران خیلی شهید از سوریه می آورند. من برگشتم گفتم دل من هم روی دل مادران دیگران. گفت: همین جوری به همین سادگی؟ گفتم: همین جوری… بعد عباس برگشت گفت: مامان اجازه می دهی بروم؟ گفتم: برو، ولی همین یک سال را گفتی ها؟ به شرط یک سال می‌گذارم بروی. گفت می روم. گفتم برو در پناه خدا، سپردم تو را دست بی بی زینب، دیگر هر چه بی بی زینب خواست و صلاح من را هر طور او خواست، همانطور بشود. برو عیب ندارد…

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس
همراه با پدر

**:‌ شما عروستان را هم راضی کردید؟

مادر شهید: نخیر؛ عروسم راضی نشد. بعدا عروسم گفت پس پسرت که می خواهد برود سوریه، من هم می روم ایران.

**:‌ که بیاید پیش خانواده اش؟

مادر شهید: بله، چون پدر و مادرش آنجا بود، گفت من هم می روم ایران. گفتم: می روی ایران؟ گفت بله. گفتم: هوا سرد است؛ بگذار عباس برود، بعدا تابستان که شد با عمو (همسرم) پاسپورت بگیر و برو ایران. گفت: نه؛ من با شوهرم می روم. گفتم باشد. یک قاچاق‌بَر پیدا کردیم. دیگر او فرصت نداشت که برود پاسپورت بگیرد. پسرم هم به خاطر آن قصه‌ای که بابایش تعریف کرده بود، واقعیتش نمی توانست از طریق دولتی و رسمی برود؛ خب پاسپورت را دولت می دهد و راهش از طرف دولت افغانستان بسته بود. اگر می خواست برود ادعای پاسپورت کند اسمش را در سایت می زد و می آمد بالا؛ بالاخره یک نفر را کُشته بود دیگر. به همین خاطر نمی توانست. جانش به خطر بود و باید قاچاقی می آمد. بعد برگشتم گفتم خودت با عمویت از راه پاسپورتی برو و بگذار عباس قاچاقی برود. این نمی‌تواند پاسپورت بگیرد.

**:‌ در حالی که عروستان مدارک داشت و می توانست قانونی بیاید؛ ولی طول می کشید.

مادر شهید: بله، سه چهار ماه طول می کشید. دیگر این پسر شب بلند شد و گفت من می خواهم فردا صبح حرکت کنم بروم. به عروسم گفتم: چه کار می کنی؟ گفت: من هم می روم باهاش. گفتم می توانی از راه قاچاق با یک بچه کوچک شب در راه باشی؟ بچه‌اش یک ساله بود.

بابایش که شهید شد، یک سال و هفت ماهه شده بود. عباس دو بار رفت سوریه و آمد، سه ماه به سه ماه آمد. پسرش یک سال و یک ماهش بود که گفتم: با این بچه، در راه قاچاقی نمی توانی بروی. گفت: نه، می توانم بروم. شب یلدا بود من رفتم دو تا مرغ گرفتم و نذر حضرت ابوالفضل، قربانی کردم و سپردم به خدا و همین که در راه بی بی زینب است، سپردمشان به بی بی زینب.

**:‌ دو تا مرغ قربانی کردید؟

مادرشهید: بله. همسرم هم با قاچاق‌بَر صحبت کرد، قاچاق‌بَر گفت من سه شبه می رسم به تهران. در عرض سه شب من اینها را می برم درِ خانه پدرزنش.

**:‌ از کدام قسمت و مرز به ایران آمدند؟

پدر شهید: اینها می آیند در نیمروز افغانستان، بعد از مرز نیمروز می آیند در خاک پاکستان و از آن سمت به ایران می‌آیند.

**:‌ پس باید بروند از سیستان، آنجا هم کوهستانی است.

پدر شهید: دور می زنند. یک مرزی هست به نام راجا یکی هم به نام ماشکیل. همیشه از این دو مرز قاچاق می برند و می‌آورند.

**:‌ برای این مسیر، سه شب خیلی کم نیست؟

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس
پدر و مادر شهید عباس حیدری

پدر شهید: چرا ولی قاچاق‌برها در همین زمان می آیند و می‌روند.

مادر شهید: بعد با قاچاق‌بر صحبت کرده بودیم؛ قاچاق‌بر گفته بود این زن و بچه دار است، ما زن و بچه دار را سه شبه می رسانیم، اگر مجرد باشد ممکن است یک هفته تا ده روز طول می کشد.

پدر شهید: گاهی ده بیست روز طول می کشد…

**:‌ پول بیشتری هم می گیرند؟

پدر شهید: بله بیشتر می گیرند.

مادر شهید: آن زمان چهار میلیون تومان هزینه قاچاق‌بری اینها شد. دو میلیون از خودش و دو میلیون از خانومش گرفتند. و گفت بچه‌شان را هم رایگان می بریم.

*میثم رشیدی مهرآبادی

ادامه دارد…

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس
شهید عباس حیدری در دوران کودکی



منبع خبر

ورود قاچاقی خانواده مدافع حرم به ایران! +‌ عکس بیشتر بخوانید »

زوایایی پنهان از ابتکار تهران برای صلح در افغانستان

زوایایی پنهان از ابتکار تهران برای صلح در افغانستان


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، پس از گذشت ۲۰ سال از تجاوز نظامی آمریکا و همپیمانانش به افغانستان، جامعه جهانی به این نتیجه رسیده است که راه‌حل پایان بحران این کشور، دیپلماسی و گفتگوهای سیاسی با حضور همه طیف‌های سیاسی و اقوام افغانستانی است.

ایالات متحده که ثمره حضورش در افغانستان صرفاً ناامنی، توسعه خشونت و افزایش کشت و ترانزیت مواد مخدر بوده است، در همین راستا از سال‌ها پیش و در دوران ریاست جمهوری اوباما، تلاش‌های زیادی برای برقراری پل ارتباطی با گروه‌های مختلف افغانستانی داشت که همه این موارد بدون حصول نتیجه ناکام ماند.

سرانجام در ۱۰ اسفند ۱۳۹۸ (۲۹ فوریه ۲۰۲۰) آمریکایی‌ها بدون درنظر گرفتن دولت قانونی افغانستان و سایر جریان‌های مؤثر این کشور، برای تأمین امنیت و منافع خودش با طالبان به توافق رسید.

بیشتر بخوانید:

۵دستاورد گفتگوهای بین‌الافغانی در تهران

مفاد این توافقنامه، شامل خروج همه سربازان آمریکا و ناتو از افغانستان، تعهد طالبان نسبت به جلوگیری از فعالیت القاعده در نواحی تحت کنترل طالبان، و گفتگو بین طالبان و حکومت افغانستان بود.

ایالات متحده نیز پذیرفت تعداد سربازان خود را از ۱۲۰۰۰ به ۸۶۰۰ نفر کاهش دهد و در صورتی که طالبان به تعهداتش عمل کند، ظرف ۱۴ ماه به‌طور کامل نیروهایش را خارج کند. آمریکا همچنین متعهد شد ظرف ۱۳۵ روز پنج پایگاه خود را تعطیل کند، و تحریم‌های خود علیه طالبان را با هدف پایان دادن به آن‌ها تا ۲۷ اوت ۲۰۲۰ مورد بازبینی قرار دهد.

حفاظت از نیروهای خارجی؛ بند پنهان توافقنامه دوحه!

بنا بر عقیده بسیاری از کارشناسان، در این توافقنامه یک بند پنهان نیز وجود داشته است که بر اساس آن طالبان متعهد به حفاظت از نیروهای خارجی در افغانستان شده است.

شش ماه بعد از این نشست، مجدداً در ۲۲ شهریور سال ۹۹ قطر با موضوع افغانستان به سوژه اصلی عرصه دیپلماسی تبدیل می‌شود و این بار دولت افغانستان نیز در این روند جریان مذاکرات صلح حضور می‌یابد.

دور دوم از این نشست نیز در ۲۰ دی همان سال در دوحه برگزار شد.

در ادامه این بار روسیه میزبان این نشست‌ها می‌شود و در ۲۸ اسفند ۹۹ نشستی با عنوان «تروئیکای توسعه یافته» با حضور نمایندگانی از طالبان، دولت افغانستان، روسیه، آمریکا، چین و پاکستان برگزار شد. در این دور از مذاکرات که همزمان با روی کار آمدن جو بایدن رئیس جمهور آمریکا است، مقدمات برگزاری نشست ترکیه ایجاد می‌شود.

بر اساس توافقات صورت گرفته در مسکو، دو تاریخ پیشنهادی ۲۷ فروردین و ۴ اردیبهشت برای برگزاری نشست استانبول در نظر گرفته شد اما در نهایت با عدم حضور طالبان، این نشست به بن بست خورد.

همزمان با شکست فرآیندهای دیپلماتیک، جو بایدن در ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ اعلام می‌کند که نیروهای نظامی این کشور نهایتاً تا ۱۱ سپتامبر خاک افغانستان را ترک می‌کنند.

آمریکا به هیچ‌یک از اهداف خود در افغانستان نرسید

بنا بر عقیده‌ی بسیاری از کارشناسان، نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، غیر مسئولانه است. زیرا آن‌ها با هدف برقراری دولت مدرن و همچنین صلح و امنیت در افغانستان حاضر شدند اما در نهایت به هیچکدام از اهداف نرسیدند.

در همین راستا شعیب بهمن کارشناس مسائل بین‌المللی، معتقد است آمریکایی‌ها برای دو هدف افغانستان را اشغال نظامی می‌کنند و در ادامه می‌گوید: «هدف اول آمریکا در افغانستان مبارزه با تروریسم بود اما نهایتاً ناگزیر شدند با گروهی که ابتدا تروریستی اعلام می‌کردند، یعنی گروه طالبان بنشینند و مذاکره کنند. لذا این مسئله نشان می‌دهد که یکی از اهداف آمریکایی‌ها کاملاً ناکام مانده است.»

همزمان با شکست فرآیندهای دیپلماتیک، پیشروی‌های نیروهای نظامی طالبان در افغانستان ادامه می‌یابد و به نظر می‌رسد دیگر امیدی وجود ندارد و همه‌ی طرف‌های درگیر در افغانستان باید خود را آماده‌ی جنگ تمام عیار داخلی کنند.

مذاکرات تهران؛ آغاز ابتکاری متفاوت از سایر طرح‌های صلح

در همین حین، روز چهارشنبه ۱۶ تیرماه، سید رسول موسوی مدیر کل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه کشورمان در صفحه شخصی خود در توئیتر از سفر چهار هیئت عالی رتبه سیاسی از افغانستان به تهران خبر می‌دهد.

بنا بر اعلام موسوی این چهار هیئت اعزامی به کشورمان عبارتند از: «هیئت کمیسیون فرهنگی پارلمان افغانستان، هیئت عالیرتبه سیاسی طالبان، هیئت عالی‌رتبه سیاسی جمهوریت و هیئت عالی ناظر بر روند تثبیت هویت اتباع»

این نشست مهم که مانند نفسی تازه در کالبد بی‌جانِ «امید برای زنده نگه داشتن راه حل‌های سیاسی» دمیده شد، روز چهارشنبه با سخنرانی محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان در محل وزارت امور خارجه تشکیل شد.

ظریف در این نشست ضمن اشاره به نتایج نامطلوب ادامه منازعات در افغانستان، بازگشت به میز مذاکرات بین الافغانی و تعهد به راهکارهای سیاسی را بهترین انتخاب از سوی رهبران و جریان‌های سیاسی افغانستان دانست و آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای کمک به روند گفتگوها میان جناح‌های موجود به منظور حل و فصل مناقشات و بحران‌های جاری در آن کشور اعلام کرد.

این نشست دو روزه در نهایت با صدور بیانیه‌ای به پایان رسید و بر اساس این اعلامیه ۶ ماده‌ای طرفین در موارد ذیل به توافق رسیدند:

۱. هیئت‌ها از مساعی و حسن نیت جمهوری اسلامی ایران در مورد تأمین صلح در افغانستان و مهمان نوازی‌های به عمل آمده ابراز امتنان می‌نمایند.

۲. هر دو جانب با درک مشترک از خطرات ناشی از ادامه جنگ و صدمه‌ای که از آن متوجه سلامت کشور می‌شود، به موافقه رسیدند که جنگ راه حل مساله افغانستان نبوده و باید همه تلاش‌ها در جهت رسیدن به راه حل سیاسی و صلح آمیز توجیه گردند.

۳. گفتگوها در فضای صمیمانه صورت گرفت و همه مسائل به صورت مفصل و با صراحت مطرح گردید.

۴. هر دو جانب تصمیم گرفتند مواردی را که ضرورت به مشورت و وضاحت بیشتر دارد مانند ایجاد مکانیزم گذار از جنگ به صلح دائمی، نظام اسلامی مورد توافق و نحوه دستیابی به آن طی نشست بعدی که در نزدیک‌ترین فرصت ممکن دایر خواهد شد مورد بحث قرار داده، به نتیجه برسند.

۵. طرف‌ها نشست تهران را فرصت و زمینه جدید برای تقویت راه حل سیاسی معضل افغانستان می‌دانند.

۶. هر دو جانب حملاتی را که خانه‌های مردم، مکاتب، مساجد و شفاخانه‌ها را هدف قرار داده باعث تلفات ملکی می‌گردند و همچنان تخریب تأسیسات عامه را به شدت تقبیح نموده خواستار به سزا رساندن عاملین آن می‌گردند.

مدیر کل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه کشورمان در یادداشتی در خصوص مفاد این بیانیه نوشت: «پنج محور فوق را می‌توان دستاورد ابتکار تهران در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی دانست که از منطق و استحکام نظری محکمی برای برداشتن گام‌های بعدی برای صلح در افغانستان برخوردار است.»

موسوی همچنین تصریح کرد: «ابتکار تهران هم به لحاظ قدمت طرح و هم به جهت ایده و منطق درونی طرحی متفاوت از سایر ابتکارات است. ابتکار تهران، صلح را متعلق به مردم افغانستان دانسته و معتقد است که تنها راه صلح گفت‌وگوهای بین‌الافغانی است و نقش کشورهای خارجی فقط باید تسهیل‌کنندگی مذاکرات بین‌الافغانی باشد.»

وی همچنین گفت: «تحلیل محتوای مفاد سند نهایی گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در تهران دلیل دیگری بر تفاوت ابتکار تهران با دیگر طرح‌های صلح است.»

اعضای شرکت کننده در نشست تهران

ترکیب افراد حاضر در نشست تهران نسبت به سایر مذاکرات صلح افغانستان از دوحه تا مسکو متفاوت بود و حکایت از تحقق شعار جمهوری اسلامی مبنی بر حل بحران افغانستان از طریق سیاسی و صرفاً با حضور گروه‌های افغانستانی داشت.

مذاکره کنندگان مذاکرات بین‌الافغان در تهران به شرح زیر بودند:

-از طرف طالبان؛ «شیرمحمد عباس استانکزی»، «خیرالله خیرخواه» و «قاری دین‌محمد حنیف»

-از طرف دولت افغانستان؛ یونس قانونی (معاون اول سابق رئیس‌جمهور افغانستان)

-از طرف گروه «جمهوریت» شامل نمایندگانی از دولت، ملت و گروه‌های منتقد سیاسی داخل افغانستان؛ سلام رحیمی (مشاور رئیس‌جمهور)، کریم خرم و ارشاد احمدی (از چهره‌های نزدیک به حامد کرزای، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان)، ظاهر وحدت از «حزب وحدت» و محمد الله بتاش «جنبش ملی»

در همین راستا پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان، افراد حاضر در این نشست را در درون حاکمیت افغانستان اما دارای موضع با اشرف غنی رئیس‌جمهور فعلی افغانستان توصیف کرد و گفت: «این افراد از خط فکری هستند که معتقدند آقای غنی نوعی انحصارطلبی قومی اعمال و پایگاه دولت را بسیار ضعیف و درگیر فساد کرده است لذا مشروعیتی ندارد.»

عبدالرضا فرجی‌راد، مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی نیز می‌گوید: «گروهی که تحت عنوان جمهوریت در این نشست حضور داشتند بیشتر از جانب مردم افغانستان بودند.»

اعلام آمادگی «هند، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان» و چند کشور اروپایی برای برپایی مذاکرات بین‌الافغان

سعد الله زارعی، کارشناس مسائل خاورمیانه می‌گوید: «در همین ایام خیلی از کشورها از جمله هند، تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه از طالبان و سایر گروه‌ها دعوت کردند. حتی آمریکایی‌ها اصرار داشتند اجلاسی در دوحه برگزار شود اما طرفین به ایران آمدند و این اجلاس مشترک در تهران برگزار شد.»

زارعی در ادامه به یک نکته مهم از نشست تهران اشاره و تاکید می‌کند: «طالبان در تهران پذیرفت که کلمه امارت در بیانیه به کار نرود. این در حالی بود که طالبان بر روی کلمه امارت خیلی حساسیت داشت و در مذاکراتی که با آمریکایی‌ها در دوحه داشتند نیز از کلمه امارت استفاده کردند و آمریکایی‌ها نیز این کلمه و تشکیل امارت در افغانستان توسط طالبان را پذیرفتند.»

در دیگر سو، برخی منابع آگاه اعلام کردند که «نمایندگان طالبان در نشست تهران گفتند که چند کشور اروپایی نیز برای برپایی مذاکرات میان آنها و دولت افغانستان اعلام آمادگی کردند»

به‌نظر می‌رسد ابتکار دستگاه سیاست خارجی کشورمان در دور اول گفتگوهای سیاسی تهران، مورد رضایت طرف‌های داخلی افغانستان و همچنین بازیگران بین الملل بوده است و احتمالاً به زودی شاهد توسعه این مذاکرات با حضور سایر بازیگران مؤثر بین المللی از جمله پاکستان، روسیه، هند و چین در تهران باشیم.

منبع: مهر

ترکیب افراد حاضر در نشست تهران برای صلح در افغانستان نسبت به سایر مذاکرات از دوحه تا مسکو متفاوت بود و حکایت از تحقق شعار حل سیاسی بحران با مشارکت همه گروه‌های افغانستانی داشت.



منبع خبر

زوایایی پنهان از ابتکار تهران برای صلح در افغانستان بیشتر بخوانید »

دولت جدید در ایران و چشم‌انداز توسعه مناسبات برای پاکستان

دولت جدید در ایران و چشم‌انداز توسعه مناسبات برای پاکستان


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از روز شنبه ایرنا، محققان مرکز پژوهش‌های خاورمیانه و آفریقای اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام‌آباد به تازگی گزارشی پژوهشی و تحلیلی با عنوان «انتخابات در ایران و چشم‌اندازها برای پاکستان» منتشر کرد که به موضوعاتی از قبیل نگاه دولت آتی ایران به همسایگان، تداوم تحریم‌ها، تاثیرات احیای برجام، چشم‌انداز همکاری‌های سه جانبه ایران-پاکستان و چین و همچنین فرصت‌ها برای تقویت روابط تهران و اسلام‌آباد پرداخته است.

در این گزارش آمده است: سید ابراهیم رئیسی در ۱۸ ژوئن امسال به عنوان رئیس جمهوری جدید ایران انتخاب شد. آیت الله خامنه‌ای رهبر عالی ایران از مردم این کشور قدردانی کرده و روز انتخابات را روز پیروزی و غلبه بر بدخواهان ایران و تبلیغات دشمنان خواند.

«محمد یاسین نعیم» پژوهشگر ارشد اندیشکده دولتی پاکستان در خصوص جبهه اقتصادی دولت جدید ایران نوشت: انتظار می‌رود رئیس جمهوری منتخب ایران اصلاحات اقتصادی ساختاری را انجام دهد (یعنی احتمال اتخاذ راهبرد توسعه رفاه و کاهش فقر وجود دارد). علاوه بر این با وجود احیای احتمالی برجام ایران به دنبال توسعه بیش از پیش تعاملات اقتصادی، دفاعی و دیپلماتیک با چین و روسیه خواهد بود و این امر فاصله تهران را از غرب بیشتر می‌کند.

وی اظهار داشت: دولت سیزدهم در ایران به طور مداوم با تبعات تحریم‌های اقتصادی آمریکا و غرب روبرو خواهد بود. اما به نظر می‌رسد دولت آتی جمهوری اسلامی هیچ واهمه‌ای از فشارهای خارجی نخواهد داشت. انتظار می‌رود آقای رئیسی در زمینه تقویت آرمان‌های انقلاب و تحکیم موقعیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران تلاش کند. رئیس جمهوری جدید ایران اعلام کرده که دولت وی تمام تلاش خود را برای بهبود روابط با کشورهای همسایه و منطقه انجام خواهد داد.

در جبهه خاورمیانه رئیسی خواستار تحکیم تعاملات با شرکای خود از جمله عراق و سوریه خواهد شد و همزمان بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران ایران در برابر اسرائیل نیز افزایش خواهد یافت.

دولت جدید ایران و چشم‌اندازهای پاکستان

در ادامه این گزارش آمده است: عمران‌خان نخست وزیر پاکستان اوایل ماه جاری طی تماس تلفنی با رئیس جمهوری منتخب ایران پیروزی وی را تبریک گفت و برای همکاری در جهت صلح، پیشرفت و رفاه منطقه ابراز امیدواری کرد.

ایران و پاکستان هر دو دارای نقاط مشترک زیادی هستند که شامل افزایش حجم تجارت مشترک، افزایش امنیت مرزها، تسهیل در روند صلح افغانستان و مقابله با پدیده اسلام هراسی در سطح جهانی می‌شود. همچنین هر دو کشور با چالش‌های مشترکی مانند فشار ایالات متحده علیه تجارت دو جانبه، ارتباطات منطقه‌ای و ایجاد زیرساخت‌های انرژی، امنیت مرزی و تبعات منفی رقابت ایالات متحده با چین بر مشارکت اقتصادی تهران و اسلام‌آباد با پکن روبرو هستند.

پژوهشگران اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام‌آباد تاکید کردند: تعامل پاکستان با دولت جدید ایران با دقت از جانب قدرت‌های بین المللی رصد خواهد بود. با توجه به سناریوی فوق برخی از چشم‌اندازهای پاکستان به این ترتیب است: مقام‌های بلندپایه هر دو کشور می‌توانند با تعامل و همکاری ابتکاراتی را برای پرداختن به چالش‌های جهانی مانند اسلام هراسی، تغییرات آب و هوا و مقابله با بیماری همه گیر کرونا آغاز کنند.

صلح افغانستان، نقطه مشترک تهران-اسلام‌آباد

به عقیده این محققان، دیدگاه روشن و موضع گیری قاطع عمران‌خان در مورد این موضوعات می‌تواند به راحتی هر دو کشور همسایه را برای داشتن روابط قوی دوجانبه بیشتر ترغیب کند. ایران و پاکستان نه تنها همسایگان اصلی افغانستان هستند بلکه برقراری صلح، پیشرفت و رفاه در افغانستان نیز با حضور این عناصر همراه است.

عقب نشینی سریع آمریکا و یافتن راه حل سیاسی برای ایجاد صلح در افغانستان خواسته‌ اصلی تهران و اسلام‌آباد است. بعلاوه هر دو کشور نه تنها در سطح منطقه‌ای با یکدیگر هماهنگ هستند بلکه از قدرت‌های بزرگ مانند چین و روسیه نیز برای پر کردن خلاء قدرت نه تنها در افغانستان بلکه در منطقه استقبال می‌کنند.

سرمایه گذاری گسترده چین در ایران و پاکستان باعث تقویت ارتباط بیشتر میان سه کشور می‌شود و فرصت‌هایی را برای توسعه تجارت دو جانبه و چندجانبه فراهم می‌کند. همچنین این تعاملات به پیشبرد پروژه خط لوله انتقال گاز از ایران به پاکستان و تأمین نیازهای سوخت کمک می‌کند.

پیشرفت طرح راهروی مشترک اقتصادی پاکستان و چین (سیپک)، تحقق سند جامع اخیر میان ایران و چین و تکمیل بیشتر چشم‌انداز طرح یک کمربند یک جاده توسط چین در منطقه در نهایت این کشورها را به داشتن چارچوب اقتصادی سه جانبه معنی دار برای رونق اقتصادی سوق خواهد داد.

نیازهای روزافزون برای رسیدگی به امنیت و مدیریت مرزها، تحرکات برخی از کشورها برای تخریب روابط برادرانه ایران و پاکستان از طریق تأمین مالی تروریسم و حمایت عناصر فرامنطقه‌ای از شورشیان در ایالت بلوچستان به درستی مورد توجه رهبران هر دو کشور همسایه است و حل این چالش‌ها را می‌توانند با تقویت روابط دو جانبه در اولویت قرار دهند.

در این گزارش افزوده شد: جمهوری اسلامی ایران و پاکستان باید سازمان‌های بین المللی مانند سازمان همکاری اسلامی و سازمان همکاری اقتصادی را نه تنها برای محافظت از منافع ملی خود بلکه برای تأمین منافع بلندمدت جهان اسلام فعال کنند.

تغییر دولت در ایران هرگز این گزینه را برای تهران و اسلام‌آباد مبنی بر مقابله با تبلیغات بی‌اساس و فشار بین المللی تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و دو کشور باید روش‌های صلح آمیز را برای از بین بردن موانع در پیشبرد همکاری‌ها را به کار بگیرند.

محققان اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام‌آباد معتقدند که ایران و پاکستان می‌بایست برای تامین منافع ملی و مشترک تعامل دیپلماسی موثری را با قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و اقتصادی را در دستور کار قرار دهند.

گفتنی است، مقامات رسمی پاکستان پس از اعلام پیروزی حجت الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رییسی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، با ارسال پیام‌های تبریک و آرزوی موفقیت؛ بر توسعه و تقویت روابط برادرانه بین دو کشور تاکید کردند. 

علاوه بر این نخست وزیر پاکستان سیزدهم تیرماه طی تماس تلفنی با «سیدابراهیم رئیسی» پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری ایران را تجلی اعتماد ملت کشورمان دانست و از رئیس جمهوری منتخب برای سفر به پاکستان دعوت کرد.

وزیر امور خارجه پاکستان نیز که یک روز پس از برگزاری سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران در حاشیه مجمع دیپلماسی آنتالیا در ترکیه با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار داشت، برگزاری موفقیت آمیز انتخابات ریاست جمهوری کشورمان را تبریک گفت و برای حجت الاسلام و المسلمین رئیسی آرزوی موفقیت کرد.

«شاه محمود قریشی» همچنین اوایل ماه جاری طی دیدار با نماینده ویژه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در امور افغانستان در شهر اسلام‌آباد، از طرف دولت و مردم پاکستان پیروزی حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی را تبریک گفت.



منبع خبر

دولت جدید در ایران و چشم‌انداز توسعه مناسبات برای پاکستان بیشتر بخوانید »